Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ਸ਼੍ਰੀ ਦਿਗਂਬਰ ਜੈਨ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਮਂਦਿਰ ਟ੍ਰਸ੍ਟ, ਸੋਨਗਢ - ੩੬੪੨੫੦
‘‘इत्यातिदुर्लभरूपां बोधिं लब्ध्वा यदि प्रमादी स्यात् ।
संसृतिभीमारण्ये भ्रमति वराको नरः सुचिरम् ।।’’
ਅਰ੍ਥ : — ਅਤਿਦੁਰ੍ਲਭ ਬੋਧਿ ਪਾਮੀਨੇ ਜੋ ਜੀਵ ਪ੍ਰਮਾਦੀ ਥਾਯ ਤੋ ਤੇ ਵਰਾਕ (ਬਿਚਾਰੋ, ਰਂਕ)
ਪੁਰੁਸ਼ ਸਂਸਾਰਰੂਪੀ ਭਯਂਕਰ ਅਰਣ੍ਯਮਾਂ ਘਣਾ ਕਾਲ਼ ਸੁਧੀ ਭ੍ਰਮਣ ਕਰੇ ਛੇ.
ਪਣ ਬੋਧਿਸਮਾਧਿਨਾ ਅਭਾਵੇ ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤ ਸਂਸਾਰਮਾਂ ਭ੍ਰਮਣ ਕਰਤਾ ਮੇਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਆਤ੍ਮਸਮਾਧਿਥੀ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ
ਵੀਤਰਾਗ ਪਰਮਾਨਂਦਰੂਪ ਸੁਖਾਮ੍ਰੁਤ ਜਰਾਯ ਪਣ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਨ ਕਰ੍ਯੁਂ, ਪਣ ਤੇਨਾਥੀ ਵਿਪਰੀਤ ਆਕੁਲ਼ਤਾਨਾ ਉਤ੍ਪਾਦਕ
ਵਿਵਿਧ ਸ਼ਾਰੀਰਿਕ ਅਨੇ ਮਾਨਸਿਕ ਚਾਰ ਗਤਿਨਾ ਭ੍ਰਮਣਮਾਂ ਥਤਾਂ ਦੁਃਖੋ ਜ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰ੍ਯਾ.
ਅਤ੍ਰੇ ਜੇ ਵੀਤਰਾਗ ਪਰਮਾਨਂਦਰੂਪ ਸੁਖਨੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਨ ਥਤਾਂ, ਆ ਜੀਵ ਅਨਾਦਿਕਾਲ਼ਥੀ ਭਟਕ੍ਯੋ
ਤੇ ਜ ਸੁਖ ਉਪਾਦੇਯ ਛੇ ਏਵੋ ਭਾਵਾਰ੍ਥ ਛੇ. ੯.
ਹਵੇ ਜੇ ਪਰਮਾਤ੍ਮ ਸ੍ਵਭਾਵਨੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਨ ਥਤਾਂ, ਜੀਵ ਅਨਾਦਿਕਾਲ਼ਥੀ ਭਟਕ੍ਯੋ ਤੇ
ਪਰਮਾਤ੍ਮਸ੍ਵਭਾਵਨੁਂ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਸ਼੍ਰੀਪ੍ਰਭਾਕਰਭਟ੍ਟ ਪੂਛੇ ਛੇ : —
समाधिरिति बोधिसमाधिलक्षणं यथासंभवं सर्वत्र ज्ञातव्यम् । तथा चोक्त म् — ‘‘इत्यतिदुर्लभरूपां
बोधिं लब्ध्वा यदि प्रमादी स्यात् । संसृतिभीमारण्ये भ्रमति वराको नरः सुचिरम् ।।’’ परं किंतु
बोधिसमाध्यभावे पूर्वोक्त संसारे भ्रमतापि मया शुद्धात्मसमाधिसमुत्पन्नवीतरागपरमानन्दसुखामृतं
किमपि न प्राप्तं किंतु तद्विपरीतमाकुलत्वोत्पादकं विविधशारीरमानसरूपं चतुर्गतिभ्रमणसंभवं
दुःखमेव प्राप्तमिति । अत्र यस्य वीतरागपरमानन्दसुखस्यालाभे भ्रमितो जीवस्तदेवोपादेयमिति
भावार्थः ।।९।।
अथ यस्यैव परमात्मस्वभावस्यालाभेऽनादिकाले भ्रमितो जीवस्तमेव पृच्छति —
१०) चउ-गइ-दुक्खहँ तत्ताहँ जो परमप्पउ कोइ ।
चउ-गइ-दुक्ख-विणासयरु कहहु पसाएँ सो वि ।।१०।।
੩੦ ]ਯੋਗੀਨ੍ਦੁਦੇਵਵਿਰਚਿਤ: [ ਅਧਿਕਾਰ-੧ : ਦੋਹਾ-੧੦
‘‘इत्यतिदुर्लभरूपां’’ इत्यादि । इसका अभिप्राय ऐसा है, कि यह महान दुर्लभ जो
जैनशास्त्रका ज्ञान है, उसको पाके जो जीव प्रमादी हो जाता है, वह रंक पुरुष बहुत
कालतक संसाररूपी भयानक वनमें भटकता है । सारांश यह हुआ, कि वीतराग परमानंद
सुखके न मिलनेसे यह जीव संसाररूपी वनमें भटक रहा है, इसलिये वीतराग परमानंद
सुख ही आदर करने योग्य है ।।९।।
आगे जिस परमात्म-स्वभावके अलाभमें यह जीव अनादि कालसे भटक रहा था, उसी
परमात्मस्वभावका व्याख्यान प्रभाकरभट्ट सुनना चाहता है —