Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ਸ਼੍ਰੀ ਦਿਗਂਬਰ ਜੈਨ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਮਂਦਿਰ ਟ੍ਰਸ੍ਟ, ਸੋਨਗਢ - ੩੬੪੨੫੦
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਜੇ ਕੋਈ ਵੀਤਰਾਗ ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਸਹਜ ਆਨਂਦਰੂਪ ਏਕ (ਕੇਵਲ਼) ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾਨੁਭੂਤਿ
ਜੇਨੁਂ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਛੇ ਏਵੀ ਪਰਮਸਮਾਧਿਮਾਂ ਸ੍ਥਿਤ ਥਯੋ ਥਕੋ, ਅਨੁਪਚਰਿਤ ਅਸਦ੍ਭੂਤ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਥੀ
ਦੇਹਥੀ ਅਭਿਨ੍ਨ ਅਨੇ ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਥੀ ਦੇਹਥੀ ਭਿਨ੍ਨ, ਜ੍ਞਾਨਮਯ ਕੇਵਲ਼ਜ੍ਞਾਨਥੀ ਰਚਾਯੇਲ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾਨੇ ਜਾਣੇ
ਛੇ, ਤੇ ਜ ਪਂਡਿਤ-ਵਿਵੇਕੀ ਅਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਾ ਛੇ ੧‘‘कः पण्डितो विवेकी’’ ‘‘इति वचनात्’’ (ਅਰ੍ਥ : – ‘‘ਪਂਡਿਤ
ਕੋਣ? ਤੋ ਕੇ ਜੇ ਵਿਵੇਕੀ ਛੇ,’’) ਏਵੁਂ ਆਗਮਨੁਂ ਵਚਨ ਛੇ.
ਏ ਪ੍ਰਮਾਣੇ ਅਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਾ ਹੇਯਰੂਪ ਛੇ, ਜੇ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾ ਛੇ ਤੇ ਜ ਸਾਕ੍ਸ਼ਾਤ੍ ਉਪਾਦੇਯ ਛੇ ਏਵੋ
ਭਾਵਾਰ੍ਥ ਛੇ. ੧੪.
ਹਵੇ ਸਮਸ੍ਤ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯਨੇ ਛੋਡੀਨੇ ਜੇਣੇ ਕੇਵਲ਼ਜ੍ਞਾਨਮਯ, ਕਰ੍ਮਰਹਿਤ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਆਤ੍ਮਾਨੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰ੍ਯੋ
देहविभिन्नं ज्ञानमयं यः परमात्मानं पश्यति ।
परमसमाधिपरिस्थितः पण्डितः स एव भवति ।।१४।।
देहविभिण्णउ णाणमउ जो परमप्पु णिएइ अनुपचरितासद्भूतव्यवहारनयेन देहादभिन्नं
निश्चयनयेन भिन्नं ज्ञानमयं केवलज्ञानेन निर्वृत्तं परमात्मानं योऽसौ जानाति परमसमाहिपरिट्ठियउ
पंडिउ सो जि हवेइ वीतरागनिर्विकल्पसहजानन्दैकशुद्धात्मानुभूतिलक्षणपरमसमाधिस्थितः सन्
पण्डितोऽन्तरात्मा विवेकी स एव भवति । ‘‘कः पण्डितो विवेकी’’ इति वचनात्, इति
अन्तरात्मा हेयरूपो, योऽसौ परमात्मा भणितः स एव साक्षादुपादेय इति भावार्थः ।।१४।।
अथ समस्तपरद्रव्यं मुक्त्वा केवलज्ञानमयकर्मरहितशुद्धात्मा येन लब्धः स
੩੮ ]ਯੋਗੀਨ੍ਦੁਦੇਵਵਿਰਚਿਤ: [ ਅਧਿਕਾਰ-੧ : ਦੋਹਾ-੧੪
੧. ਅਮੋਧ ਵਰ੍ਸ਼, ਪ੍ਰਸ਼੍ਨੋਤ੍ਤਰਮਾਲਾ ੫
गाथा – १४
अन्यवयार्थ — [यः ] जो पुरुष [परमात्मानं ] परमात्माको [देहविभिन्नं ] शरीरसे जुदा
[ज्ञानमयं ] केवलज्ञानकर पूर्ण [पश्यति ] जानता है, [स एव ] वही [परमसमाधिपरिस्थितः ]
परमसमाधिमें तिष्ठता हुआ [पण्डितः ] अन्तरात्मा अर्थात् विवेकी [भवति ] है ।
भावार्थ : — यद्यपि अनुपचरितासद्भूतव्यवहारनयसे अर्थात् इस जीवके परवस्तुका
संबंध अनादिकालका मिथ्यारूप होनेसे व्यवहारनयकर देहमयी है, तो भी निश्चयनयकर सर्वथा
देहादिकसे भिन्न है, और केवलज्ञानमयी है, ऐसा निज शुद्धात्माको वीतरागनिर्विकल्प सहजानंद
शुद्धात्माकी अनुभूतिरूप परमसमाधिमें स्थित होता हुआ जानता है, वही विवेकी अंतरात्मा
कहलाता है । वह परमात्मा ही सर्वथा आराधने योग्य है, ऐसा जानना ।।१४।।
आगे सब पररव्योंको छोड़कर कर्मरहित होकर जिसने अपना स्वरूप केवलज्ञानमय पा