Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 200 ; Kalash: 137.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 100 of 210

 

PDF/HTML Page 1981 of 4199
single page version

potAno aparAdh chhe. vikAranI paryAy ja vikArane kare chhe, te nathI karmathI thayo ke nathI dravya-guNathI thayo. mATe vikAr thAy chhe emAn karmanun to kAI kArya nathI.

paN e to abhinnanI (abhinna kArakonI) vAt chhe? hA, paN abhinna eTale shun? potAthI vikAr thayo chhe enun ja nAm abhinna chhe; te kAI bhinna vastuthI (karmathI) thayo chhe em chhe nahi. jyAre ahIn apekShA bIjI chhe. ahIn to paryAyamAn je vikAr thAy chhe te chidAnandaghanasvarUp bhagavAn AtmAno svabhAv nathI. trikALI chIj je sachchidAnandamay anAkuL AnandasvarUp, akaShAyasvarUp prabhu AtmA chhe temAn rAg nathI. tenI draShTimAn rAg pRuthak rahI jAy chhe tethI tene pudgalanun kArya gaNI tenA uparanI draShTi chhoDAvI chhe ane svabhAvanI draShTi karAvI chhe.

ahAhA...! bhAShA to juo! ‘tenA udayanA vipAkathI’... konA vipAkathI? ke pudgalakarma je jaD chhe tenA udayanA vipAkathI utpanna thayelo A rAgarUp bhAv chhe. te (- rAg) svabhAv nathI te batAvavA Am kahyun chhe. ek samayanI vikRut avasthA svabhAv kem hoy? joke paryAyabuddhivALAne rAg potAno svabhAv bhAse chhe. parantu ahIn to paryAyabuddhine uDAvI dIdhI chhe ne? (kemake A to nirjarAvALAnI vAt chhe). tethI paryAyabuddhi uDAvIne kahyun chhe ke-rAg dravyamAn nathI. ahAhA...! jyAn draShTi thambhI chhe tyAn- vastu ane vastunI shakti-guNomAn rAg chhe ja nahi. tethI rAgane pudgalano kahyo chhe. bhAI! A koIne na bese vA viparIt bese topaN tenI sAthe koI virodh na hoy. amane to ‘sattveShu maitrI’ chhe. ahAhA...! badhA ja bhagavAn AtmA chhe. mATe koInA prati virodh karavAno na hoy.

je puNyabhAv-shubhabhAv chhe te paN rAg chhe. pApabhAv to rAg chhe ja, emAn navun shun chhe? paN je puNyabhAv chhe te paN rAg chhe. tene gnAnI puruSho hey jANIne chhoDI de chhe. juo, mANas je viShTA kare chhe tene bhUnD ruchipUrvak khAy chhe. are! jenI sAmun paN mANas tAke nahi tene bhUnD khAy chhe! tem gnAnIo je rAgane hey jANI chhoDI de chhe tene agnAnIo potAnA mAnI tenA kartA thAy chhe. bhAre vichitra vAt! Avo gnAnI ane agnAnInA antaramAn AsamAn jamInano pher chhe. juone! ahIn kahe chhe-karmanA udayanA vipAkathI utpanna thayelo A rAgarUp bhAv chhe, (te) mAro svabhAv nathI-em gnAnI jANe chhe. ahAhA...! chidAnand, nityAnand prabhu AtmAno rAg svabhAv kevo? mATe A apekShAe gnAnI rAgane karmanun kArya jANe chhe.

parantu koI svayam kartA thaIne rAg kare ane nAkhI de karmane mAthe to tene kahe chhe ke-Ubho rahe, vikAr tArAthI tun karo chho to Ubho thAy chhe. te tAro ja doSh chhe;


PDF/HTML Page 1982 of 4199
single page version

karma kAI vikArane karatun nathI, karma to tene aDatuny nathI. trIjI gAthAmAn na Avyun? ke darek dravya potAnA guN-paryAyane chumbe chhe topaN paradravyane chumbatun nathI. A shun kahyun? ke karmano uday rAgane ke jIvane chumbato nathI, ane rAg karmanA udayane chumbato nathI.

to rAgane parano (karmano) kem kahyo? kAraN ke rAg jIvano svabhAv nathI. Anandano nAth prabhu AtmAno trikAL gnAtA-draShTA svabhAv chhe. tenI anantI nirmaL shaktiomAn rAgane kare evI koI shakti - svabhAv nathI. tethI paryAyamAn je rAg thAy chhe te par nimittanA sange thAy chhe to parano chhe em jANI gnAnI tenAthI vimukh thAy chhe. bhAI! Avun manuShyapaNun maL‌yun ne emAn AvI satya tattvanI vAt na samajAy to arere! have avatAr kayAn thashe? bApu! bhavasamudra anant chhe. A samajyA vinA tun emAn DUbIsh, ane to pachhI anantakALe paN avasar nahi maLe, samajANun kAI...?

gnAnI kahe chhe ke hun to ek gnAyakasvabhAvI chhun. mArA svabhAvamAn rAg nathI. ane rAgane kare evo koI guN-svabhAv mArAmAn nathI. jo vikArane kare evo koI guN mArAmAn hoy to sadAy vikAr thayA ja kare, karyA ja kare, ane to vikAr kadIy TaLe nahi; jhINI vAt chhe prabhu! rAg jo svabhAv hoy to rAg TaLIne vItarAg kadApi na thAy. paN em chhe nahi. juone! keTalun spaShTa karyun chhe? ke puNya, pAp, dayA, dAn, bhakti ityAdino rAg mAro svabhAv nathI; hun to A-pratyakSha anubhavagochar-TankotkIrNa ek gnAyakabhAv chhun em samakitI jANe chhe, mAne chhe, ane rAgane karmakRut jANI tenAthI vimukh thaI jAy chhe, tene tajI de chhe.

prashna– vikAr karmajanya chhe ane vaLI jIvano paN chhe-em bey vAt kundakundAchArye kahI chhe em Ap kaho chho, to bannemAnthI kaI vAt barAbar chhe?

uttara– bhAI! (apekShAthI) banne vAt barAbar chhe. shrImade kahyun chhe ke-

“jyAn jyAn je je yogya chhe tahAn samajavun teh.”

bhAI! A vAt pahelAn hatI ja nahi ane tun apekShA samajato nathI tethI samajavI kaThaN lAge chhe. A vAt chAlatI na hatI tethI te bahAr AvatAn lokone Ashcharya thavA lAgyun chhe.

bhAI! paryAyamAn je vikAr chhe te karmathI thayo chhe em bIlakul nathI. potAnA UndhA puruShArthathI jIv vikAr kare chhe ane savaLA puruShArtha vaDe tene TALe chhe. jIv je vikAr kare chhe te potAthI svatantra kare chhe. tene koI karma ke parane kAraNe vikAr thAy chhe em chhe ja nahi.


PDF/HTML Page 1983 of 4199
single page version

Ape Avun navun kayAnthI kADhayun? ame to karmathI ja vikAr thAy chhe em sAmbhaL‌yun chhe. to karmathI vikAr na thAy evun navun Ape kayAnthI kADhayun?

bhAI! vikAr potAno svabhAv nathI, chhatAn tene paryAyamAn jIv svatantrapaNe kare chhe, temAn ekey dokaDo parano nathI. (juo panchAstikAy gAthA 62).

vikAr thavAmAn pa0 dokaDA upAdAnanA ne pa0 dokaDA nimittanA rAkho to kem? bhAI! em nathI. vikAr thavAmAn ekey dokaDo nimittano-parano nathI. 100% potAnA potAnAmAn chhe, ne nimittanA so ye so TakA nimittamAn chhe. are bhagavAn! vikAr tenA svakALe potAne kAraNe potAmAn (paryAyamAn) thayo chhe. juo, te jIvano svabhAv nathI-em kahIne jo koI vikArane paryAyamAn parathI thayelo mAnato hoy ne svachchhand pravartato hoy to tene vikAr jIvano chhe em santo kahe chhe; ane jo koI jIvano ja vikAr chhe em vikArane svabhAv mAnI tene chhoDato ja nathI tene santo kahe chhe-bhAI! vikAr tAro svabhAv nathI, e to paranA nimitte thayelo parano chhe, karmajanya chhe.

ahIn kahe chhe-rAg mAro svabhAv nathI. bhAShA to juo! kahe chhe-‘hun to A- pratyakSha anubhavagochar-TankotkIrNa ek gnAyakabhAv chhun.’ ahAhA...! A svasamvedanamAn pratyakSha jaNAy chhe evo hun to ek shAshvat dhruv chaitanyabimb chhun em gnAnI jANe chhe. bApu! samajavA jevI to A vAt chhe. bhAI! A vastusthiti chhe. are! AvAn TANAn maL‌yAn ne tane navarAsh nahi! A bhav pachhI tAre kayAn javun chhe, bApA? anant-anantakAL haju rahevun to chhe. ahIn (manuShyamAn) keTalo kAL rahevAno? pAnch-pachAs varSha; paN AtmA to anantakAL rahevAno chhe. jo draShTi viparIt rahI to anantakAL viparIt draShTimAn-chAr gatimAn-raheshe, anantakAL anant dukhamAn raheshe.

ahAhA...! rAgAdi mArA svabhAvo nathI, hun to ek chinmAtra gnAyakabhAvamAtra vastu chhun em visheShapaNe samyagdraShTi svane ane parane jANe chhe.

have kahe chhe-‘A pramANe “rAg” pad badalIne tenI jagyAe “dveSh” levo.’ jem ‘पोग्गलकम्मं रागो’ mUL pAThamAn chhe tem ‘पोग्गलकम्मं द्वेषो’–em levun. bhAI! A to satyanAn udghATan chhe. dharmInI draShTi shuddha svabhAv upar chhe tethI te em kahe chhe ke dveSh mAro svabhAv nathI, te karmanun kArya chhe, arthAt pudgalakarmano dveSh chhe. bahu jhINI vAt bApu! dveSh chhe to nirapekSha, kemake karmanA nimittapaNAnI apekShA vinA te thAy chhe; topaN ahIn tene sApekSha kahIne te svabhAv nathI evI draShTi karAvI chhe. ahAhA...! draShTivant puruSho-dharmI jIvo dveSh karmanun kArya chhe em jANIne tenI nirjarA karI nAkhe chhe.

jIvano svabhAv to trikAL Anand ane vItarAgatA chhe. tethI teno je pAk


PDF/HTML Page 1984 of 4199
single page version

Ave te Anand ane vItarAgatAno Ave chhe. jIvanun trikALI kShetra ja evun chhe ke temAnthI Anand ane vItarAgatAno pAk Ave. dveShanun (vartamAn) kShetra enAthI bhinna chhe. dveShanA kShetrano je ansh chhe te karmanun kArya chhe em jANI gnAnI tene kADhI nAkhe chhe. bichArA agnAnI sAmAyik, pratikramaNAdi kriyAkAnD kare ane mAne ke thaI gayo dharma, paN rAg shun? dveSh shun? svabhAv shun? nimitta shun? ityAdi tattva samaje nahi tene dharma kayAnthI thAy?

prashna– nimittathI thAy chhe em shAstramAn kathan Ave chhe. chhatAy nimittathI na thAy em Ap kem kaho chho?

samAdhAna– bhAI! nimittathI thAy chhe em kathan to Ave chhe paN eno artha shun? nimittathI thayun chhe eTale ke nimittanA lakShe thayun chhe bas eTalun ja. bAkI kAI ek dravyathI anya dravyamAn kArya thAy chhe? (nA.) paradravya to svadravyane aDatuny nathI to pachhI enAthI shun thAy? (kAI ja nahi). ahIn to em kahevun chhe ke-AtmasvabhAvane (svabhAvanA kShetrane) dveSh aDatoy nathI mATe dveSh karmanun kArya chhe em jANIne svabhAvanI draShTi vaDe gnAnI tenI nirjarA karI de chhe. vItarAgano mArga bahu jhINo bApA!

have ‘rAg’ pad badalIne ‘moh’ levun em kahe chhe. ahIn samakitInI vAt chhe. samakitIne mithyAtvAdi nathI paN tene paramAn sAvadhAnIno kinchit mohano bhAv Ave chhe. parantu te, moh karmanun kArya chhe, mAro svabhAv nathI, hun to shuddha chaitanyamAtra chhun em jANato thako mohathI haThe chhe.

tevI rIte ‘krodh’ ‘पोग्गलकम्मं कोहो’–em levun. matalab ke krodh pudgalakarmanun kArya chhe kemake te AtmAno svabhAv nathI. AtmA to sadAy vItarAgamUrti Anandakand prabhu chhe; temAnthI krodh-vikAr kem Ave? juo, krodh thAy chhe to potAthI potAnI paryAyamAn, parantu jenI paryAyabuddhi naShTa thaIne trikALI gnAyakasvabhAvanI draShTi pragaT thaI chhe te samakitI dharmI jIv em jANe chhe ke krodh pudgalakarmanA udayano vipAk chhe. dharmAtmA jarA krodh thAy teno svAmI nathI. to krodhano svAmI koN chhe? to kahe chhe pudgal krodhano svAmI chhe. 73 mI gAthAmAn AvI gayun chhe ke vikArano svAmI pudgal chhe. ahAhA...! shuddha chaitanyasvabhAvanA svAmIpaNe jyAn pravartyo tyAn em bhAsyun ke krodhAdi vikArano svAmI pudgal chhe. Am jANIne koI vikAr thavAno bhay na rAkhe ane svachchhande pravarte tene kahe chhe ke vikAr tArAthI tArAmAn thato aparAdh chhe. A vAt rAkhIne kahyun ke krodh pudgalanun kArya chhe. samajANun kAI...?

paN A bemAnthI kaI vAt sAchI mAnavI?


PDF/HTML Page 1985 of 4199
single page version

bhAI! banne vAt sAchI chhe. paryAyadraShTivALAne krodhAdi vikAr paryAyadraShTie potAthI thAy chhe te sAchun chhe ane dravyadraShTivantane potAthI shuddha dravyathI thato nathI tethI parathI thAy chhe e vAt paN sAchI chhe. jor ahIn A trIjA pad par chhe ke-‘ण दु एस मज्झ भावो’-te mAro svabhAv nathI; ‘जाणगभावो हु अहमेक्को’ hun to ek gnAyakabhAv chhun. shuddha gnAyakamAn vikAr nathI mATe vikAr karmano chhe. ahAhA...! shun saras vAt karI chhe!

have ‘mAn’ ‘पोग्गलकम्मं मानो’ em levun em kahe chhe. matalab ke jarIk mAn Ave to gnAnI kahe chhe teno hun jANanAr chhun, paN te mAro svabhAv nathI mATe e pudgalanun kArya chhe. bhAI! A to tattvanI gambhIr vAt! mAn pudgalakarmarUp chhe em gnAnI jANe chhe.

have ‘mAyA’-‘पोग्गलकम्मं माया’ em levun. matalab ke sahej mAyA Ave to gnAnI kahe chhe teno hun jANanAr chhun, paN te mAro svabhAv nathI mATe te pudgalanun kArya chhe. A nirjarA adhikAr chhe ne? eTale sukhadhAm-AnandadhAm sachchidAnandasvarUp prabhu AtmAnI draShTinA joramAn dharmAtmA potAne kinchit mAyA thAy tene pudgalanun kArya jANIne kADhI nAkhe chhe. gajab vAt chhe bhAI!

evI rIte ‘पोग्गलकम्मं लोभो’ em ‘lobh’ levun. ahAhA...! vastu AtmA anantaguNamay chhe ane ek ek guNanI shakti anantI chhe. parantu emAn shun koI guN evo chhe ke lobhane kare? nA, koI ja nathI. AtmAmAn ek vaibhAvik shakti chhe, paN e to jIvano trikALI nirmaL svabhAv chhe. em nathI ke vaibhAvik shaktinA kAraNe jIv vikAr kare chhe. e to chAr dravyamAn evI shakti nathI ane jIv ane pudgalamAn ja chhe mATe tene vaibhAvik eTale visheSh shakti kahI chhe. parantu tethI vikArarUpe thavun te vaibhAvik shakti em nathI. siddhamAn paN vaibhAvik shakti chhe. vaibhAvik shakti to jIvano anAdi- anant guN chhe. anya dravyomAn te nathI tethI tene vaibhAvik eTale visheSh guN kahyo chhe, paN vikArapaNe pariName te vaibhAvik guN em chhe ja nahi. vikAr to parane AdhIn thaI pariNamatAn thAy chhe, nirmaL guNane AdhIn nahi.

ahIn kahe chhe ke gnAnIne tenI dashAmAn kinchit lobh thaI Ave chhe tene te karmanun kArya chhe em jANI teno svAmI thato nathI tethI te lobh nirjarI jAy chhe. jhINI vAt chhe prabhu! kahe chhe-jIv upayogasvabhAvI chhe ane karmo AThey pudgalamay chhe; te karmonA lakShe- nimitte je bhAv thAy chhe te paN pudgalamay chhe kemake te chaitanyamay nathI. are! Avun durlabh manuShyapaNun maL‌yun ne sAchun tattva na jANyun to marIne kayAn jaIsh bhAI! tAre rahevun to anant-anant kAL chhe. to kayAn rahIsh prabhu! tun? jo AtmatattvanI oLakh na karI to Dhor ne narak-nigodAdimAn ja rahevAnun thashe. shun thAy? tattvanA ashraddhAnanun -agnAnanun phaL ja evun chhe.


PDF/HTML Page 1986 of 4199
single page version

have ‘karma’-jaDakarma pudgalarUp chhe, te jIvanun svarUp nathI. paN ATh karma to jIvanA chhe ne? te jIvane sukh-dukh Ape chhe ne? bhAI! karma tArAn nathI, bApu! karma to jaD karmanAn pudgalanAn chhe. e to tane aDatAny nathI to pachhI tane sukh-dukh kevI rIte Ape?

tevI rIte ‘nokarma’-sharIrAdi. A sharIr te karmanun kArya chhe, jIvanun nahi. paN A jinabimbanA darshanathI jIvane lAbh thAy chhe to jinabimb to jIvanun kharun ke nahi?

bhAI! jinabimbanA darshanathI shubhabhAv ke samakit thAy chhe em chhe ja nahi. e to jIv svayam shubhabhAv kare vA samakit pragaT kare to jinabimbane nimitta kahevAy parantu shubhabhAv Adi to potAne potAthI ja thAy chhe, jinabimbathI nahi. bolAy em ke jinabimbanA darshanathI A thayun; paN jo jinabimbathI shubhabhAv thAy to to IyaL khAIne jinabimb par besanArI chakalIne paN shubhabhAv thaI javo joIe. paN em chhe ja nahi. dharmI gnAnI jIv to samasta nokarmane potAthI anyasvabhAv arthAt pudgalasvabhAv ja jANe chhe. bApu! satyane satya nahi samaje ane asatyane satyamAn khatavI daIsh to sansAranA ArA koI di’ nahi Ave.

nokarma pachhI have ‘man’. ahInyAn (chhAtImAn) man chhe ne! anant paramANuono pinD te man chhe ane te karmamay chhe arthAt karmanun kArya chhe, jIvasvabhAv nathI em gnAnI jANe chhe. manano to hun jANanAr-dekhanAr chhun, paN hun man nathI ke man mArun svarUp nathI.

paN man vaDe jIv jANe chhe ne? em nathI bhAI! jANavun e to jIvano svabhAv ja chhe. andar je gnAnanA pariNamanarUp paryAy thAy chhe te vaDe jIv jANe chhe, man vaDe nahi.

have ‘vachan’. A vachan-bhAShA je nIkaLe chhe te jIvasvabhAv nathI paN pudgalanun -karmanun kArya chhe. A vANI bolAy chhe te pudgalanun kArya chhe. jIv bole chhe em nahi.

to pachhI bhInt kem bolatI nathI? bhAI! bhInt bolatI nathI, jIbh paN bolatI nathI, hoTh paN nahi ane jIv paN bolato nathI. bolAtI bhAShA-vachan e to bhAShAvargaNAnun pariNaman chhe. bhAShAvargaNA pariNamIne vachanarUp thAy chhe paN hoTh, jIbh, gaLun ke jIv vachanarUp pariName chhe em


PDF/HTML Page 1987 of 4199
single page version

nathI. gambhIr sUkShma vAt bhAI! vaLI vachananA kALe jIvane vachanasambandhI je vikalpa UThe chhe te tenI paryAy chhe paN gnAnI to te vikalpane paN karmanun kArya jANe chhe, ane tene kADhI nAkhe chhe. sUkShma vAt.

have ‘kAyA’. A kAyA nokarma chhe. nokarmamAn ghaNAn Ave chhe hon. jeTalun nokarma chhe e badhuy pudgalanun kArya chhe, jIvanun-mArun nahi em gnAnI yathArtha jANe chhe.

tevI rIte ‘shrotra’ eTale A kAn. je A kAn chhe te pudgalakarmanun kArya chhe, e mArun-jIvanun kArya nathI. A to bApu! svAdhyAy karavo joIe. Akho divas pApanA chopaDA pherave ene badale roj be-chAr kalAk tattvAbhyAs ane tattvanun chintan karavun joIe. madhyastha thaIne ‘rAgAdi pudgal bhinna ane AtmA bhinna’ evo tattvavichAr ane tattvanirNay kare to andarathI shAnti pragaTe.

ahIn gnAnI kahe chhe-shrotrendriy bhinna chhe, karmamay chhe. hun to atIndriy bhagavAn gnAyak chhun, mArAmAn indriy kevI? shrotrendriy to jaD pudgalamay karmanun kArya chhe.

hA, paN jIv shrotrendriy vaDe sAmbhaLe ane jANe chhe ne? te bhinna kem hoy? bApu! em nathI bhAI! shrotrendriyathI jIv sAmbhaLe chhe ane enAthI gnAn thAy chhe em nathI. andar gnAnanun pariNaman thAy chhe te vaDe gnAn thAy chhe ane svanA lakShe- Ashraye pariNamatun-pariNamelun gnAn ja samyaggnAn hoy chhe. shrotra to svayam jaD chhe, enAthI gnAn kem thAy? gnAn jIvano svabhAv chhe, shrotrano nahi. mATe shrotra bhinna ja chhe. mATe shrotra vaDe sAmbhaLavun e AtmAnun kArya ja nathI.

have ‘chakShu’. chakShu eTale Ankh jaD pudgalakarmanun kArya chhe ane hun to jANavA- dekhavAnA svabhAvavALo gnAtA-draShTA prabhu gnAyakasvabhAvI chhun. mArAmAn Ankh kevI? Ankh to bhinna pudgalamay-karmamay vastu chhe.

paN bhagavAnanAn darshan to Ankh vaDe thAy chhe ne? nA, Ankh vaDe darshan karavAn te AtmAnun kArya nathI. jhINI vAt bhAI! paN Avun jhINun kahevAne badale Ap sAmAyik, pratikramaN, bhakti, pUjA ane mandir bandhAvavAn ityAdi sahelI vAt karo to?

e badhI rAganI ane jaDanI kriyAomAn kayAn AtmA chhe? ane mandir koN banAve? shun AtmA banAve? jaDanun kArya shun AtmA kare? kadIy nahi, tathA e mandir banAvavAno bhAv chhe te rAg chhe, ane te taraphanun je gnAn chhe te indriyagnAn chhe. ahIn kahe chhe-te rAg ane indriyagnAn pudgalanun kArya chhe, jIvanun nahi. ahAhA...! dharmI em jANe chhe ke-mandiranun kArya to mArun nahi paN enA lakShe


PDF/HTML Page 1988 of 4199
single page version

thayelAn je shubharAg ane indriyagnAn te paN mArAn kArya nahi; kemake hun to shuddha gnAyakamAtra chhun. bhAI! Avun samajavA mATe paN pAtratA joIe, kemake ene Akho sansAr uthalAvI nAkhavo chhe!

prashna– ahIn em kahevun chhe ke udayabhAv AtmAno nathI, karmapudgalano chhe; jyAre tattvArthasUtramAn udayabhAv ‘जीवस्य स्वतत्त्वम्’–jIvano chhe em kahyun chhe. to A kevI rIte chhe?

uttara– udayabhAv jIvanI paryAyamAn chhe te apekShAe te jIvano chhe, paN te jIvasvabhAvamAn nathI e apekShAe te karmano chhe em kahyun chhe. bIje em paN Ave chhe ke udayabhAv pAriNAmikabhAve chhe. trikALI vastu param pAriNAmikabhAve chhe jyAre je vikAr chhe te pAriNAmikabhAve chhe. tyAn svanI (paryAyanI) apekShA tene pAriNAmikabhAv kahyo chhe, parantu paranI apekShA letAn tene udayabhAv kahevAy chhe. gnAnI kahe chhe-vikArane chAhe pAriNAmik bhAv kaho, chAhe udayabhAv kaho-te mAro svabhAv nathI, te mArI chIj nathI, te pudgalanun kArya chhe.

to A param pAriNAmikabhAv shun chhe? bhAI! sahaj akRutrim sadAy ekarUp anAdi-anant potAnI ek chaitanyamay chIj chhe te param pAriNAmikabhAv chhe. ane badalatA vikAranA pariNAmane nimittanI apekShAe udayabhAv kahe chhe ane svanI apekShA pAriNAmikabhAvanI paryAy kahe chhe. gnAnI tene, te potAno svabhAv nathI tethI pudgalakarmano jANI kADhI nAkhe chhe. A pramANe je te apekShA jANavI joIe.

have chakShu pachhI ‘ghrAN-’ ghrAN eTale nAk. A nAk chhe te jaD karmanun kArya chhe. AtmAnun nahi. nAk mArun nathI kemake e to mATI jaD dhUL chhe mATe te jaDanun kArya chhe.

paN sUnghavAnun gnAn to nAkathI thAy chhe? bhAI! gnAn to potAthI thAy chhe. mUDh agnAnI jIv mAne chhe ke gnAn indriyo vaDe thAy chhe, paN em chhe nahi. gnAn to andar gnAnanI paryAy chhe enAthI thAy chhe. nAkathI gnAn thAy chhe em chhe ja nahi. bhAI! dharma chIj bahu sUkShma chhe. lokone tenI vAt kAne paDI nathI, pachhI tenI prApti to kayAnthI thAy?

have ‘rasan’. rasan kahetAn jIbh. A jIbh chhe te jaD pudgal chhe. dharmI jIv tene jaD karmanun kArya jANe chhe kemake te jIvasvabhAv nathI. ahAhA...! hun shuddha gnAyakamAtra chhun em anubhavanAr gnAnI jIbhane bhinna pudgalamay jANe chhe.


PDF/HTML Page 1989 of 4199
single page version

tevI rIte ‘sparshan’. je A sparsha-indriy chhe te jaDanI paryAy chhe, AtmAnI nahi. te mAro svabhAv nathI em dharmI jIv jANe chhe. agnAnI pAnche indriyo mArI chhe ane te vaDe hun jANun chhun-em mAne chhe. paN e to viparItatA chhe. gnAn-jANavun e AtmAno svabhAv chhe ane indriyo jaD svabhAv chhe. mATe indriyo mArI chhe ane te vaDe hun jANun chhun e mAnyatA mithyA chhe.

A rIte judAjudA shabdo mUkIne soL sUtro vyAkhyAn rUp karavAn ane A upadeshathI bIjAn paN vichAravAn. ahAhA...! vikAranA, rAganA, dveShanA, vikalpanA, hAsyanA ane tenA nimittarUp vastunA jeTalA asankhya prakAr paDe chhe te badhAy par pudgalanA kAryarUp chhe, mAro svabhAv nathI. hun to shuddha gnAyakamAtra bhagavAn AtmA chhun, chidAnandamay paramAtmA chhun-evI draShTi thavI enun nAm samyagdarshan ane dharma chhe ane enA vinA badhAn thothethothAn chhe. AvI vAt chhe.

[pravachan nan. 268 (sheSh), 269*dinAnk 21-12-76 ane 22-12-76]

PDF/HTML Page 1990 of 4199
single page version

gAthA–200
एवं सम्मद्दिट्ठी अप्पाणं मुणदि जाणगसहावं।
उदयं कम्मविवागं च मुयदि तच्चं वियाणंतो।। २००।।
एवं सम्यग्द्रष्टिः आत्मानं जानाति ज्ञायकस्वभावम्।
उदयं कर्मविपाकं च मुञ्चति तत्त्वं विजानन्।।
२००।।

A rIte samyagdraShTi potAne jANato ane rAgane chhoDato thako niyamathI gnAnavairAgyasampanna hoy chhe-em havenI gAthAmAn kahe chhe-

sudraShTi e rIt Atmane gnAyakasvabhAv ja jANato,
ne uday karmavipAkarUp te tattvagnAyak chhoDato. 200.

gAthArtha– [एवं] A rIte [सम्यग्द्रष्टिः] samyagdraShTi [आत्मानं] AtmAne (potAne) [ज्ञायकस्वभावम्] gnAyakasvabhAv [जानाति] jANe chhe [च] ane [तत्त्वं] tattvane arthAt yathArtha svarUpane [विजानन्] jANato thako [कर्मविपाकं] karmanA vipAkarUp [उदयं] udayane [मुञ्चति] chhoDe chhe.

TIkA–A rIte samyagdraShTi sAmAnyapaNe ane visheShapaNe parabhAvasvarUp sarva bhAvothI vivek (bhedagnAn, bhinnatA) karIne, TankotkIrNa ek gnAyakabhAv jeno svabhAv chhe evun je AtmAnun tattva tene (sArI rIte) jANe chhe; ane e rIte tattvane jANato, svabhAvanA grahaN ane parabhAvanA tyAgathI nIpajavAyogya potAnA vastutvane vistArato (-prasiddha karato), karmanA udayanA vipAkathI utpanna thayelA samasta bhAvone chhoDe chhe. tethI te (samyagdraShTi) niyamathI gnAnavairAgyasampanna hoy chhe (em siddha thayun).

bhAvArtha–jyAre potAne to gnAyakabhAvarUp sukhamay jANe ane karmanA udayathI thayelA bhAvone AkuLatArUp dukhamay jANe tyAre gnAnarUp rahevun ane parabhAvothI virAgatA-e banne avashya hoy ja chhe. A vAt pragaT anubhavagochar chhe. e (gnAnavairAgya) ja samyagdraShTinun chihna chhe.

“je jIv paradravyamAn Asakta-rAgI chhe ane samyagdraShTipaNAnun abhimAn kare chhe te samyagdraShTi chhe ja nahi, vRuthA abhimAn kare chhe” evA arthanun kaLasharUp kAvya have kahe chhe-


PDF/HTML Page 1991 of 4199
single page version

(मन्दाक्रान्ता)
सम्यग्द्रष्टिः स्वयमयमहं जातु बन्धो न मे स्या–
दित्युत्तानोत्पुलकवदना रागिणोऽप्याचरन्तु।
आलम्बन्तां समितिपरतां ते यतोऽद्यापि पापा
आत्मानात्मावगमविरहात्सन्ति सम्यक्तवरिक्ताः।। १३७।।

shlokArtha–[अयम् अहं स्वयम् सम्यग्द्रष्टिः, मे जातु बन्धः न स्यात्] A hun pote samyagdraShTi chhun, mane kadI bandh thato nathI (kAraN ke shAstramAn samyagdraShTine bandh kahyo nathI) ” [इति] em mAnIne [उत्तान–उत्पुलक–वदनाः] jemanun mukh garvathI Unchun tathA pulakit (romAnchit) thayun chhe evA [रागिणः] rAgI jIvo (-paradravya pratye rAgadveShamohabhAvavALA jIvo-) [अपि] bhale [आचरन्तु] mahAvratAdinun AcharaN karo tathA [समितिपरतां आलम्बन्तां] *samitinI utkRuShTatAnun Alamban karo [अद्य अपि] topaN [ते पापाः] teo pApI (mithyAdraShTi) ja chhe, [यतः] kAraN ke [आत्म–अनात्म– अवगम–विरहात्] AtmA ane anAtmAnA gnAnathI rahit hovAthI [सम्यक्तव–रिक्ताः सन्ति] teo samyaktvathI rahit chhe.

bhAvArtha–paradravya pratye rAg hovA chhatAn je jIv ‘hun samyagdraShTi chhun, mane bandh thato nathI’ em mAne chhe tene samyaktva kevun? te vrat-samiti pALe topaN svaparanun gnAn nahi hovAthI te pApI ja chhe. potAne bandh nathI thato em mAnIne svachchhande pravarte te vaLI samyagdraShTi kevo? kAraN ke jyAn sudhI yathAkhyAt chAritra na thAy tyAn sudhI chAritramohanA rAgathI bandh to thAy ja chhe ane jyAn sudhI rAg rahe tyAn sudhI samyagdraShTi potAnI nindA-garhA karato ja rahe chhe. gnAn thavAmAtrathI bandhathI chhuTAtun nathI, gnAn thayA pachhI temAn ja lInatArUp-shuddhopayogarUp-chAritrathI bandh kapAy chhe. mATe rAg hovA chhatAn, ‘bandh thato nathI’ em mAnIne svachchhande pravartanAr jIv mithyAdraShTi ja chhe.

ahIn koI pUchhe ke “vrat-samiti to shubh kArya chhe, to pachhI vrat-samiti pALatAn chhatAn te jIvane pApI kem kahyo?” tenun samAdhAna–siddhAntamAn pAp mithyAtvane ja kahyun chhe; jyAn sudhI mithyAtva rahe tyAn sudhI shubh-ashubh sarva kriyAne adhyAtmamAn paramArthe pAp ja kahevAy chhe. vaLI vyavahAranayanI pradhAnatAmAn, vyavahArI jIvone ashubh chhoDAvI shubhamAn lagADavA shubh kriyAne kathanchit puNya paN kahevAy chhe. Am kahevAthI syAdvAdamatamAn kAI virodh nathI. _________________________________________________________________ * samiti = vihAr, vachan, AhAr vagerenI kriyAmAn jatanAthI pravartavun te



vaLI koI pUchhe chhe ke-“paradravyamAn rAg rahe tyAn sudhI jIvane mithyAdraShTi kahyo te vAtamAn ame samajyA nahi. aviratasamyagdraShTi vagerene chAritramohanA udayathI rAgAdibhAv to hoy chhe, temane samyaktva kem chhe?” tenun samAdhAna–ahIn mithyAtva sahit anantAnubandhI rAg pradhAnapaNe kahyo chhe. jene evo rAg hoy chhe arthAt jene paradravyamAn tathA paradravyathI thatA bhAvomAn AtmabuddhipUrvak prIti-aprIti thAy chhe, tene svaparanun gnAnashraddhAn nathI-bhedagnAn nathI em samajavun. jIv munipad laI vrat-samiti pALe topaN jyAn sudhI (vrat-samiti pALatAn) par jIvonI rakShA, sharIr sambandhI jatanAthI pravartavun ityAdi paradravyanI kriyAthI tathA paradravyanA nimitte thatA potAnA shubh bhAvothI potAno mokSha mAne chhe ane par jIvono ghAt thavo, ayatnAchArarUpe pravartavun ityAdi paradravyanI kriyAthI tathA paradravyanA nimitte thatA potAnA ashubh bhAvothI ja potAne bandh thato mAne chhe tyAn sudhI tene svaparanun gnAn thayun nathI em jANavun; kAraN ke bandh-mokSha to potAnA ashuddha tathA shuddha bhAvothI ja thatA hatA, shubhAshubh bhAvo to bandhanAn ja kAraN hatA ane paradravya to nimittamAtra ja hatun, temAn teNe viparyayarUp mAnyun. A rIte jyAn sudhI jIv paradravyathI ja bhalumbUrun mAnI rAgadveSh kare chhe tyAn sudhI te samyagdraShTi nathI. samyagdraShTi jIv to jyAn sudhI potAne chAritramohasambandhI rAgAdik rahe chhe tyAn sudhI te rAgAdik viShe tathA rAgAdikanI preraNAthI je paradravyasambandhI shubhAshubh kriyAmAn te pravarte chhe te pravRuttio viShe em mAne chhe ke-A karmanun jor chhe; tenAthI nivRutta thaye ja mArun bhalun chhe. te temane rogavat jANe chhe. pIDA sahI shakAtI nathI tethI temano ilAj karavArUpe pravarte chhe topaN tene temanA pratye rAg kahI shakAto nathI; kAraN ke jene rog mAne tenA pratye rAg kevo? te tene maTADavAno ja upAy kare chhe ane te maTavun paN potAnA ja gnAnapariNAmarUp pariNamanathI mAne chhe. A rIte samyagdraShTine rAg nathI. A pramANe paramArtha adhyAtmadraShTithI ahIn vyAkhyAn jANavun. ahIn mithyAtva sahit rAgane ja rAg kahyo chhe, mithyAtva vinA chAritramohasambandhI udayanA pariNAmane rAg kahyo nathI; mATe samyagdraShTine gnAnavairAgyashakti avashya hoy ja chhe. mithyAtva sahit rAg samyagdraShTine hoto nathI ane mithyAtva sahit rAg hoy te samyagdraShTi nathI. AvA (mithyAdraShTinA ane samyagdraShTinA bhAvonA) taphAvatane samyagdraShTi ja jANe chhe. mithyAdraShTino adhyAtmashAstramAn pratham to pravesh nathI ane jo pravesh kare to viparIt samaje chhe-vyavahArane sarvathA chhoDI bhraShTa thAy chhe athavA to nishchayane sArI rIte jANyA vinA vyavahArathI ja mokSha mAne chhe, paramArtha tattvamAn mUDh rahe chhe. jo koI viral jIv yathArtha syAdvAdanyAyathI satyArtha samajI jAy to tene avashya samyaktvanI prApti thAy ja chhe-te avashya samyagdraShTi banI jAy chhe. 137.

PDF/HTML Page 1993 of 4199
single page version

samayasAr gAthA 200 mathALun

A rIte samyagdraShTi potAne jANato ane rAgane chhoDato thako niyamathI gnAn- vairAgyasampanna hoy chhe-em havenI gAthAmAn kahe chhe-

joyun? ‘svane jANato ane rAgane chhoDato’-em kahyun chhe. vikAr thAy chhe to potAnI paryAyamAn potAthI ja, paN te potAno svabhAv nathI em jANI gnAnI tene chhoDe chhe. A rAg te hun nahi, hun to shuddha gnAtA-draShTA AtmA chhun-AvI antardraShTinA baLe rAgane chhoDato te gnAnI niyamathI gnAn-vairAgyasampanna hoy chhe em have kahe chhe-

* gAthA 200 TIkA uparanun pravachan *

‘A rIte samyagdraShTi sAmAnyapaNe ane visheShapaNe parabhAvasvarUp sarva bhAvothI vivek karIne, TankotkIrNa ek gnAyakabhAv jeno svabhAv chhe evun je AtmAnun tattva tene (sArI rIte) jANe chhe.’

juo, ahIn samyagdraShTinI vAt chhe. samyagdraShTi kone kahIe? ke jeNe puNya- pApanA bhAvathI bhed karIne potAnA shuddha chaitanyasvabhAvanun bhAn karyun chhe te samyagdraShTi chhe. te sAmAnyapaNe eTale samagra vikArane ane visheShapaNe eTale vikAranA-rAgadveShAdinA ek-ek bhedane ke je parabhAvasvarUp chhe tene chhoDe chhe. chAhe puNyabhAv ho ke pApabhAv ho-bey vikAr-vibhAv parabhAv chhe. te parabhAvasvarUp sarvabhAvone bhed karIne chhoDato thako dharmI gnAnAnandasvarUp bhagavAn AtmAne upAdeyapaNe grahaN kare chhe. lyo, A dharma, vrat, tap, bhakti, pUjA ityAdi dharma nahi. e to badho rAg chhe. enAthI to bhed karavAnI vAt chhe.

shun kahyun? vItarAg sarvagna parameshvar em pharamAve chhe ke-puNyanA vikalpathI paN bhinna paDIne TankotkIrNa ek gnAyakabhAv jeno svabhAv chhe evun Atmatattva hun chhun em gnAnI anubhave chhe. AtmAnun tattva, nijasattva jANakasvabhAv ek gnAyakabhAv chhe. dayA, dAn Adi rAganA-puNyanA pariNAm kAI AtmAnun sattva nathI, e to parabhAv chhe. gnAnI sarva parabhAvathI bhinna paDIne ek gnAyakasvabhAvI nij chaitanyatattvane anubhave chhe, sArI rIte jANe chhe.

paN AmAn karavAnun shun Avyun? uttara– Avyun ne ke-puNya-pApanA sarva bhAvathI bhed karavo ane shuddha chaitanyasvarUp jANagasvabhAvI AnandasvarUp bhagavAn AtmAno anubhav karavo, temAn ja


PDF/HTML Page 1994 of 4199
single page version

lIn thavun. bhAI! Ane ja jain parameshvar arihant paramAtmAe dharma kahyo chhe ane shrI kundakundAchArya Adi digambar santoe bhagavAnanA ADatiyA tarIke te jagat sAme jAher karyo chhe. janma-maraNathI chhUTavAno Avo A alaukik mArga chhe.

je koI dayA, dAn, vrat, bhakti, pUjA, jAtrA ityAdinA bhAv chhe te badho shubharAg chhe. shubharAg game te ho, enAthI puNya chhe, dharma nahi; dharma to ek mAtra vItarAgabhAv chhe ane te gnAyakasvabhAvanA Ashraye pragaT thAy chhe. e ja kahe chhe ke-

‘ane e rIte tattvane jANato, svabhAvanA grahaN ane parabhAvanA tyAgathI nIpajavAyogya potAnA vastutvane vistArato karmanA udayanA vipAkathI utpanna thayelA samasta bhAvone chhoDe chhe.’

bApu! vItarAg mArga-janma-maraNanA dukhathI rahit thavAno mArga-koI adbhut alaukik chhe. loko to bahArathI-A jAtrA karIe, bhakti karIe, pUjA karIe, upavAs karIe eTale thaI gayo dharma em mAne chhe. paN emAn to dhULey dharma nathI, sAmbhaLane! e to badho rAg AsravabhAv-dukhadAyak bhAv chhe. puNya ne pAp Asravatattva chhe, jyAre bhagavAn AtmA gnAyak tattva chhe. banne bhinna chhe em tattvane gnAnI antardraShTi vaDe jANe chhe. A pramANe tattvane jANato gnAnI gnAyakasvabhAvI nij AtmAne grahato-Ashray karato thako rAgane chhoDI de chhe. A pramANe gnAnI svabhAvanun grahaN ane parabhAvano tyAg kare chhe. have Avo mArga lokone Akaro lAge chhe, paN shun thAy? A sivAy bIjo koI mArga nathI.

‘svabhAvanun grahaN ane parabhAvano tyAg’-A bemAn Akho siddhAnt chhe. gnAnI svane-gnAnAnandasvabhAvI shuddha gnAyakabhAvane-sva jANe chhe, upAdey jANe chhe ane ajIvane bhinna ajIv (upekShAyogya) jANe chhe. puNya, pAp, Asrav ane bandhane burAn-ahitakArI jANe chhe, hey jANe chhe ane samvar, nirjarA ane mokShane bhalAn- sukhadAyak pragaT karavA yogya jANe chhe. ahA! agnAnI bichAro bahAramAn ne bahAramAn paisA raLavA-kamAvAmAn gunchAI gayo chhe, Avun tattva jANavAnI ene navarAsh paN kayAn chhe?

paN paisA hoy to majA Ave ne? dhULey majA nathI emAn, sAmbhaLane. paisA ne paisAno prem e moTo parigrah chhe. paisAthI majA chhe em mAnavun e mithyAtvanun mahApAp chhe.

ahIn em kahevun chhe ke-puNya, pAp, Asrav ane bandhanA bhAv kharekhar ajIv tattva chhe, jyAre andar ek chidAnandamay gnAyakasvarUpI bhagavAn AtmA jIvatattva chhe.


PDF/HTML Page 1995 of 4199
single page version

A pramANe AtmAne rAg tathA AsravathI bhinna pADIne gnAyakasvabhAvane grahavo- anubhavavo te dharma chhe, ane Anun nAm svabhAvanun grahaN ne parabhAvano tyAg chhe.

gnAnI svabhAvanA grahaN ane parabhAvanA tyAg vaDe potAnun vastutva vistAre chhe. vastutva eTale shun? vastu prabhu AtmA chhe ane teno chidAnandasvabhAv, gnAyakasvabhAv te enun vastutva chhe. gnAnI potAnun vastutva vistAre chhe eTale paryAyamAn vignAnaghanasvabhAvane prasAre chhe, draDh kare chhe, sthir kare chhe; arthAt vItarAgatAne vistAre chhe, vRuddhigat kare chhe. lyo, A dharma!

tyAre koI kahe-ame mAnD dukAn-vepAr chhoDIne pUjA, bhakti, upavAs karatA hoIe tyAn AvI vAt Ap karo ke te dharma nahi to amAre kayAn javun? shun karavun?

bhAI! svabhAvanun grahaN ane parabhAvano tyAg te dharma chhe. trikALI gnAyakasvabhAvanun grahaN-upAdeyapaNun ane rAgAdi parabhAvano tyAg-bas A ja karavAnun chhe. bAkI bAhya chIjano tyAg to anAdithI chhe ja. bahAranI chIj to AtmAmAn kayArey chhe ja nahi. mATe enA grahaN-tyAganI ahIn koI vAt nathI. parantu andar je vikalpa uThe chhe, vRutti je shubh-ashubh uThe chhe-ke je svabhAvathI vishuddha hovAthI parabhAvarUp chhe-teno tyAg ane svabhAvanun grahaN karavAnI A vAt chhe.

kahe chhe-gnAnI svabhAvanA grahaN ane parabhAvanA tyAg vaDe potAnA vastutvane vistAre chhe. eTale shun? ke gnAnI potAnA gnAnAnandasvabhAvI AtmAnA Ashraye gnAn ane AnandanI pariNatine visheSh-visheSh puShTa kare chhe. koIne em thAy ke AnA karatAn to bhakti, upavAs ane jAtrA-e badhun khUb sahelun saT paDe. shun dhUL sahelun paDe? e to badho rAg chhe; e dharma kayAn chhe? bhAI! sammedashikharanI ke bhagavAnanI lAkh jAtrA kare topaN e badho rAg chhe, puNya chhe, dharma nahi. ane ene dharma mAne to mithyAtva chhe. ahIn to A kahe chhe ke dharmAtmA potAnA chaitanyabimbasvarUp AtmAne grahe chhe, upAdey kare chhe ane rAgano tyAg kare chhe ane e vidhi vaDe potAnA vastutvano-gnAnAnandasvabhAvano vistAr kare chhe. agnAnI to puNyathI dharma thashe em mAnI vikArane-bandhane ja vistAre chhe. AvaDo moTo gnAnI ne agnAnImAn pher chhe.

shun kahyun? ke samakitI puNya-pApanA bhAvathI bhagavAn AtmA judo chhe em vivek karIne potAnA svabhAvane grahe chhe ane rAgano tyAg kare chhe. AnAthI vastutvanI vItarAgI pariNati nIpaje chhe, arthAt vastutvano vistAr thAy chhe. puNyabhAvono vistAr to vikArano-doShano vistAr chhe ane vItarAgI pariNati pragaT karavI te vastutvano- gnAyakabhAvano vistAr chhe. tyAre koIne thAy ke A to ekAnta jevun chhe. tene kahIe chhIe-sAmbhaL, bhAI! parano tyAg ane svanun grahaN te shun ekAnta chhe? e to samyak


PDF/HTML Page 1996 of 4199
single page version

anekAnta chhe. (ekalo bAhya tyAg e mithyA ekAnt chhe). rAganA tyAgathI ane vastutvanA grahaNathI vastutvanA nirmaL pariNAm arthAt vItarAgI pariNati nIpaje chhe ane tene vistAratAn nirjarA thAy chhe arthAt ashuddhatA TaLe chhe ne karma khare chhe. bAkI agnAnInAn vrat ne tap to badhAn thothethothAn chhe kemake tene sansAr paribhramaNanun kAraN mithyAtva Ubhun ja chhe.

ahIn kahe chhe-gnAnI svabhAvanA grahaN ane parabhAvanA tyAg vaDe nIpajavA yogya potAnA vastutvane vistArato karmanA vipAkathI utpanna thayelA samasta bhAvone chhoDe chhe. lyo, A Avyun ke karmanA vipAkathI vikAr thAy chhe! bhAI! karmanun to nimittapaNun chhe, bAkI potAnA (ashuddha) upAdAnathI vikAr-ashuddhatA potAnAmAn potAthI thAy chhe, ane gnAnI tene hey jANe chhe. je bhAve tIrthankar gotra bandhAy te bhAvane paN gnAnI hey- chhoDavAlAyak jANe chhe. AkarI vAt, bApA! paN juone! andar chhe ke nahi? ke ‘karmanA udayanA vipAkathI utpanna thayelA samasta bhAvone (gnAnI) chhoDe chhe.’ arthAt dharmI badhAy shubhAshubh vikalpane chhoDe chhe. are! lokone navarAsh kayAn chhe? Akho di’ bichArA sansAranI hoLImAn saLagatA hoy, vepAr-dhandho ane bAyaDI-chhokarAn sAchavavAmAnthI ja UnchA na AvatA hoy tyAn A kayAn jue? koIvAr bhakti ne upavAs kare ne jAtrAe jAy, paN enAthI to mandarAg hoy to puNya thAy paN dharma nahi; ane e vaDe dharma thAy em mAne eTale mithyAtva ja puShTa thAy. samajANun kAI...?

Avo mArga kayAnthI kADhayo em koIne thAy, paN bhAI! A to traNalokanA nAth arihant paramAtmAnI divyadhvanimAn AvelI vAt kundakundAchArye kahI chhe. mahAvidehamAn devAdhidev sarvagna parameshvar sImandhar bhagavAn vartamAnamAn arihantapade virAje chhe. tyAn AchArya kundakund samvat 49 mAn sadehe gayA hatA ane ATh divas tyAn rahyA hatA. tyAnthI pAchhA bharatamAn AvIne A samayasAr Adi shAstronI rachanA karI chhe. bhAI! A shAstro to bhagavAnanI vANIno sAr chhe. AchArya kundakund mahA pavitra digambar sant hatA. jemanA antaramAn atIndriy Anandano sAgar hiloLe chaDhayo hato. ahAhA...! jem dariyAmAn bharatI Ave tem AchAryanI pariNatimAn AnandanI bharatI AvelI chhe. ahIn TIkAmAn ‘vastutvane vistArato’ em shabda chhe ne? te AvI alaukik munidashAnI sthiti sUchave chhe.

juo, je bhAve tIrthankar gotra bandhAy te bhAv paN karmanA udayano vipAk chhe em gnAnI jANe chhe ane em jANato te samasta parabhAvone chhoDe chhe. ‘tethI te (samyagdraShTi) niyamathI gnAnavairAgyasampanna hoy chhe.’ pahelAn gnAn-vairAgyanI be gAthAo (19p, 196) AvI gaI chhe eno A saravALo lIdho chhe. shuddha chaitanyabimb


PDF/HTML Page 1997 of 4199
single page version

pUrNAnandasvarUp prabhu AtmAne jANavo-anubhavavo te gnAn ane rAgano tyAg karavo te vairAgya chhe. trikAL astinun gnAn ane rAg prati vairAgya-udAsInatA-tyAg-A rIte gnAn ne vairAgya bey shakti dharmIne hoy chhe-em siddha thayun. shun kahyun? ke potAno je dhruv gnAyakasvabhAvI, vItarAgasvabhAvI AtmA tene dharmI grahe chhe ane potAnA vastutvane-gnAnAnandasvabhAvane vistAre chhe ane rAgano abhAv kare chhe. A rIte gnAnI gnAnavairAgyashaktithI sampanna hoy chhe. 100 mI gAthAmAn rAgano kartA nathI, nimittey nathI em Avyun hatun ane A 200 mI gAthAmAn gnAnI gnAnavairAgyashakti sampanna hoy chhe em Avyun.

* gAthA 200 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘jyAre potAne to gnAyakabhAvasvarUp sukhamay jANe ane karmanA udayathI thayelA bhAvone AkuLatArUp dukhamay jANe tyAre gnAnarUp rahevun ane parabhAvothI virAgatA -e banne avashya hoy ja chhe.’

joyun? be guN lIdhA chhe. bhagavAn AtmA gnAyakasvabhAvarUp ane atIndriy Anandamay-sukhamay chhe. gnAnI potAne Avo jANe chhe, anubhave chhe, ane karmanA udayathI thayelA bhAvone AkuLatArUp dukhamay jANe chhe. panDit shrI jayachandajIe A TUnkun karIne kahyun. A panchamahAvrat Adi je vikalpo thAy tene gnAnI dukhamay-dhagadhagatI bhaTThI jevA AtApakArI jANe chhe, gajab vAt chhe prabhu! chhahaDhAlAmAn kahyun chhe ne ke-

“munivrat dhAr anant vAr grIvak upajAyo,
pai nij AtamagnAn vinA sukh les na pAyo.”

A jIve munivrat anantavAr dhAryAn ane pAL‌yAn. paN e to rAg-Asrav hato, dukhamay bhAv hato. emAn sukh kayAn hatun te prApta thAy? kahyun ne ke-‘sukh les na pAyo’-arthAt dukh ja pAyo. bhAI! karmanA udayajanit bhAvo dukhamay ja hoy chhe ane gnAnI tene dukhamay ja jANe chhe.

tethI kahe chhe ke-gnAnIne, gnAnarUp rahevun ne parabhAvothI virAgatA-e banne sAthe avashya hoy ja chhe. bApu! A to dhIrAnAn kAm, ajab-gajabanAn bhAI! nijatattva - Atmatattva sadA gnAnamay ane sukhamay svabhAvarUp chhe. tene jANato-anubhavato gnAnI rAganA abhAv vaDe vItarAgatAne vistAre chhe. lyo, A dharma ane Avo dharmI! parantu rAgane (vyavahArane) kare ane rAgane vistAre te dharmI nathI. gajab vAt chhe bhAI! lokone to bahAramAn-puNyabhAvarUp kriyAkAnDamAn dharma manAvavo chhe. paN bApu! Am ne Am jindagI eLe jashe, k kdayA, dAnanA-puNyanA bhAv karyA hashe to


PDF/HTML Page 1998 of 4199
single page version

pAnch-pachAs lAkh-karoDanI dhUL (sampatti) maLashe; paN bApu! e to dhULanI dhUL dhULamAn chhe. emAn kayAn AtmA chhe? vA AtmAmAn e kayAn chhe? A rUpALo deh chhe tenI paN rAkh thashe, ane dhUL (sampatti) dhULamAn raheshe. ahIn kahe chhe-gnAnI karmanA udayathI utpanna thayelA bhAvone dukhamay-jher jevA hey jANe chhe ane tene nij sukhamay svabhAvanA Ashraye chhoDI de chhe.

ahAhA...! gnAnamay rahevun eTale gnAnasvabhAvI nityAnandasvarUp bhagavAn AtmAmAn rahevun-Takavun ane virAgatA eTale rAgathI khasavun-em banney gnAnIne ekasAthe hoy ja chhe. ‘A vAt pragaT anubhavagochar chhe. e (gnAn-vairAgya) ja samyagdraShTinun chihna chhe.’ vyavahAranA rAgane karavun e samyagdraShTinun chihna vA lakShaN nathI paN antardraShTi vaDe svarUpamAn sAvadhAn rahevun ane rAgathI khasavun te samyagdraShTinun lakShaN chhe. Avo mArga chhe bhAI!

tyAre koI kahe chhe-jarA sahelun karo, vandanA, jAtrA ityAdi paN karavun. em kaho. juo, pUjAmAn paN Ave chhe ke-

“ek vAr vande jo koI tAko narak-pashu gati nahi hoI.”

are bhAI! agnAnI ekAd bhav narak-pashumAn na jAy toy tethI ene shun lAbh chhe? agnAn ane mithyAtva rahe to pachhIy paN te tiryanchAdimAn jashe ja. sammedashikharanI vandanAno bhAv paN shubharAg ja chhe jene gnAnI dukhamay jANe chhe. sammedashikharanI lAkh vandanA kare toy te shubharAg ja chhe, dharma nathI, ane tene upAdeyagrahaN karavAyogya mAne tyAnsudhI te mithyAdraShTi ja chhe, jain nahi.

*

have ‘je jIv paradravyamAn Asakta-rAgI chhe ane samyagdraShTipaNAnun abhimAn kare chhe te samyagdraShTi chhe ja nahi; vRuthA abhimAn kare chhe’-evA arthanun kaLasharUp kAvya have kahe chhe-

* kaLash 17 shlokArtha uparanun pravachan *

ahAhA...! munivarane kayAn koInIy paDI chhe? teo to kahe chhe-bhAI! satya to A chhe; em ke tun mAne game tem paN satya to A chhe. shun? to kahe chhe-

‘अयं अहं स्वयम् सम्यग्द्रष्टिः, मे जातु बन्धः न स्यात्’ A hun pote samyagdraShTi chhun, mane kadI bandh thato nathI ‘इति’ em mAnIne ‘उत्तान–उत्पुलक–वदनाः’ jemanun mukh garvathI Unchun tathA pulakit thayun chhe evA ‘रागिणः’ rAgI jIvo....

shun kahe chhe? agnAnI jIv bahAranI kriyAthI garviShTha thaI mAnavA lAge chhe ke-hun samyagdraShTi chhun, dharmI chhun; mane kadI bandh thato nathI kemake samyagdraShTine bhoganI


PDF/HTML Page 1999 of 4199
single page version

nirjarA thaI jAy chhe. mATe hun nirjarAvant chhun. A rAg Ave chhe e to chAritrano doSh chhe, amane to arAg pariNAm hovAthI je rAg Ave chhe te jharI jAy chhe. ahA! potAne rAganI andar ruchi paDelI chhe chhatAn shAstromAn Am kahyun chhe em mAnI je garva kare chhe tene kahe chhe-bhAI! tun rAgane potAno mAne chhe te mithyAtvano doSh chhe. bhagavAn kevaLI sarvagna parameshvarane shun kahevun chhe te samajavAnI darakAr karatA nathI teno manuShyabhav Dhor samAn chhe. AkarI vAt chhe prabhu! paN satya vAt chhe.

potAne rAg chhe, rAgano prem chhe, chhatAn hun dharmI chhun em agnAnI mAne chhe, tene kahe chhe-bhAI! jene shubhabhAvanI ruchi-prem chhe, je shubhabhAvane bhalo ne kartavya mAne chhe e to mithyAdraShTi chhe. tene samyagdarshan kevun? A, ‘gnAnIno bhog nirjarAno hetu chhe’-em gAthAo AvIne? tenA uparano A kaLash chhe. are bhAI! bhog nirjarAno hetu kem hoy? e to gnAnIe gnAnasvabhAvane Adaryo chhe, tene nij AnandasvarUpano Ashray varte chhe tethI tene je bhogano rAg Ave chhe teno te svAmI nahi thato hovAthI navo bandh karyA vinA te jharI jAy chhe-em tyAn vAt chhe. shun bhog kAI nirjarAno hetu hoy? na hoy. paN shAstramAn kahyun chhe em jANI koI bhogano abhiprAy rAkhe chhe to te mithyAdraShTi chhe. AvI vAt bApA! bahu jhINI.

bhAI! A manuShyabhav maL‌yo chhe paN bhagavAn kevaLI shun kahe chhe te jo samajavAmAn na Avyun to te niShphaL chhe. moTo sAdhu thayo toy shun? e ja kahe chhe-jemanun mukh garvathI Unchun tathA pulakit thayun chhe evA rAgI jIvo-paradravya pratye rAgadveShamohabhAvavALA jIvo-‘अपि’ bhale ‘आचरन्तु’ mahAvratAdinun AcharaN karo tathA ‘समितिपरतां आलंबन्तां’ samitinI utkRuShTatAnun Alamban karo ‘अद्य अपि’ topaN ‘ते पापाः’ teo pApI ja chhe.

shun kahyun? pAThamAn chhe, juo-ke ‘रागिणोऽप्याचरन्तु’–rAgI jIvo ahinsA-paranI dayA, satya, achaurya, brahmacharya ane aparigrah-em pAnch mahAvratanun AcharaN karo to karo ane joIne chAlavun, nirdoSh AhAr levo, hit-mit bolavun ityAdi utkRuShTapaNe samitinun bhale Alamban karo, topaN teo pApI ja chhe, mithyAdraShTi ja chhe. kem? kemake temane rAgamAn sukhabuddhi-upAdeyabuddhi chhe ane temaNe chaitanyamUrti-vItarAgamUrti prabhu AtmAno Ashray lIdho nathI. temane rAgamAn heyabuddhi ane nij chaitanyasvabhAvamAn upAdeyabuddhi thaI nathI tethI teo pApI ja chhe. AkarI vAt bApA! paN traNekAL vItarAgano mArga A ja chhe.

bhagavAn AtmA sadAy rAgarahit shuddha chaitanyasvarUp vItarAgasvarUp ja chhe. Avo chidAnandaghan prabhu AtmA jeNe upAdey-AdaraNIy karyo chhe tenI pariNatimAn nirAkuL


PDF/HTML Page 2000 of 4199
single page version

Anandamay vItarAgatA Ave ja chhe. parantu AtmAno Ashray chhoDIne rAgane AdaraNIy mAnIne koI mahAvratAdi pALe topaN te mithyAdraShTi ja chhe. rAgamAn sukhabuddhi chhe tevA jIvo, bhale ame samakitI chhIe em nAm dharAve ane bahAramAn sAdhupaNAnun AcharaN kare, AhAr-vihAr Adi kriyAomAn jatanAthI pravarte, prAN jAy topaN uddeshik AhAr grahaN na kare topaN teo pApI ja chhe, mithyAdraShTi ja chhe-em ahIn kahe chhe. juo, chhe ke nahi kalashamAn? ‘आलंबन्तां समितिपरतां ते यतोऽद्यापि पापाः’ chhe spaShTa? ahA! jene shubharAgano Adar chhe, shubharAg kartavya chhe em jeNe mAnyun chhe te mahAvratAdi game te AcharaN kare topaN te pApI ja chhe. kalashamAn ‘पापाः’ em shabda chhe. chhe ke nahi? bhAI! mithyAtvanun pAp mahApAp chhe. lokone khabar nathI, paN vyavahArano rAg kartavya chhe, dharma chhe em jeNe mAnyun chhe te mithyAdraShTi-pApI ja chhe.

prashna– parantu te pAp (-ashubhabhAv) to kAI karato nathI? uttara– bhale te pAp-ashubhabhAvano-hinsAdino karanAro nathI topaN tene AchArya shrI amRutachandradeve pApI kahyo chhe. bahu gambhIr vAt chhe bhAI! prachur nirAkuL Anand ane akaShAyI shAntinI pariNatimAn rahenArA dharmanA sthambh evA AchAryadevanun A kathan chhe. mUL gAthA AchArya kundakundanI chhe ane 1000 varSha pachhI tenI A TIkA AchArya amRutachandranI chhe. aho! vItarAgI munivaro-jangalamAn vasanArA munivarono A pokAr chhe; ke rAgane kartavya ne dharma jANI koI ahinsAdi mahAvratanun AcharaN kare to karo, paN te pApI ja chhe, kemake tene mithyAdarshananA abhAvarUp samyagdarshan nathI vA AtmAnubhav nathI. mithyAdarshan e ja mUL pAp chhe.

prashna– paN charaNAnuyogamAn mahAvratAdinun vidhAn to chhe? uttara– hA chhe; paN chAre anuyogano sAr vItarAgatA ja chhe, rAg nahi. panchAstikAyanI gAthA 172 mAn chhe ke chAre anuyoganun tAtparya vItarAgatA chhe. vItarAganA mArgamAn sarvatra vItarAgatAnun ja poShaN chhe. charaNAnuyogamAn paN rAganun poShaN karyun nathI. temAn rAgane jaNAvyo chhe, paN poShaN to vItarAgatAnun ja karyun chhe. charaNAnuyogamAn sAdhakane vItarAgapariNati sAthe yathAsambhav kevo rAg hoy chhe tenun gnAn karAvyun chhe, tenun poShaN nahi; puShTi to ek vItarAgatAnI ja karelI chhe ane e ja vItarAgano mArga chhe. samajANun kAI? shubhabhAvanA premavALAne kaLash bahu Akaro paDe paN shun thAy? vastusthiti ja AvI chhe.

‘णमो लोह सव्व आइरियाणं’-em pATh Ave chhe ne? pAThamAn jemane namaskAr karyA chhe evA amRutachandrasvAmI ek AchArya bhagavant chhe ke jemane rAganI ruchi chhUTI gaI chhe ane AnandanA nAthanI ruchimAn antararamaNatA ati puShTapaNe jAmI gaI chhe.