Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 201-202 ; Kalash: 138.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 102 of 210

 

PDF/HTML Page 2021 of 4199
single page version

कथं रागी न भवति सम्यग्द्रष्टिरिति चेत्–

परमाणुमित्तयं पि हु रागादीणं तु विज्जदे जस्स।
ण वि सो जाणदि अप्पाणयं तु सव्वागमधरो वि।। २०१।।
अप्पाणमयाणंतो अणप्पयं चावि सो अयाणंतो।
कह होदि सम्मदिट्ठी जीवाजीवे अयाणंतो।। २०२।।
परमाणुमात्रमपि खलु रागादीनां तु विद्यते यस्य।
नापि स जानात्यात्मानं तु सर्वागमधरोऽपि।। २०१।।
आत्मानमजानन् अनात्मानं चापि सोऽजानन्।
कथं भवति सम्यग्द्रष्टिर्जीवाजीवावजानन्।।
२०२।।

have pUchhe chhe ke rAgI (jIv) kem samyagdraShTi na hoy? teno uttar kahe chhe-

aNumAtra paN rAgAdino sadbhAv varte jehane,
te sarvaAgamadhar bhale paN jANato nahi Atmane; 201.
nahi jANato jyAn Atmane ja, anAtma paN nahi jANato,
te kem hoy sudraShTi je jIv–ajIvane nahi jANato? 202.

gAthArtha– [खलु] kharekhar [यस्य] je jIvane [रागादीनां तु परमाणुमात्रम् अपि] paramANumAtra-leshamAtra-paN rAgAdik [विद्यते] varte chhe [सः] te jIv [सर्वागमधरः अपि] bhale sarva Agam bhaNelo hoy topaN [आत्मानं तु] AtmAne [न अपि जानाति] nathI jANato; [च] ane [आत्मानम्] AtmAne [अजानन्] nahi jANato thako [सः] te [अनात्मानं अपि] anAtmAne (parane) paN [अजानन्] nathI jANato; [जीवाजीवौ] e rIte je jIv ane ajIvane [अजानन्] nathI jANato te [सम्यग्द्रष्टिः] samyagdraShTi [कथं भवति] kem hoI shake?

TIkA– jene rAgAdi agnAnamay bhAvonA leshamAtrano paN sadbhAv chhe te bhale shrutakevaLI jevo ho topaN gnAnamay bhAvanA abhAvane lIdhe AtmAne nathI jANato; ane je AtmAne nathI jANato te anAtmAne paN nathI jANato kAraN ke svarUpe sattA ane pararUpe asattA-e banne vaDe ek vastuno nishchay thAy chhe;


PDF/HTML Page 2022 of 4199
single page version

(मंदाक्रान्ता)
आसंसारात्प्रतिपदममी रागिणो नित्यमत्ताः
सुप्ता यस्मिन्नपदमपदं तद्विबुध्यध्वमन्धाः।
एतैतेतः पदमिदमिदं यत्र चैतन्यधातुः
शुद्धः शुद्धः स्वरसभरतः स्थायिभावत्वमेति।। १३८।।

(jene anAtmAno-rAgano-nishchay thayo hoy tene anAtmA ane AtmA-banneno nishchay hovo joIe.) e rIte je AtmA ane anAtmAne nathI jANato te jIv ane ajIvane nathI jANato; ane je jIv-ajIvane nathI jANato te samyagdraShTi ja nathI. mATe rAgI (jIv) gnAnanA abhAvane lIdhe samyagdraShTi hoto nathI.

bhAvArtha– ahIn ‘rAg’ shabdathI agnAnamay rAgadveShamoh kahevAmAn AvyA chhe. tyAn ‘agnAnamay’ kahevAthI mithyAtva-anantAnubandhIthI thayelA rAgAdik samajavA, mithyAtva vinA chAritramohanA udayano rAg na levo; kAraN ke aviratasamyagdraShTi vagerene chAritramohanA uday sambandhI rAg chhe te gnAnasahit chhe; te rAgane samyagdraShTi karmodayathI thayelo rog jANe chhe ane tene maTADavA ja ichchhe chhe; te rAg pratye tene rAg nathI. vaLI samyagdraShTine rAgano leshamAtra sadbhAv nathI em kahyun chhe tenun kAraN A pramANe chhe- samyagdraShTine ashubh rAg to atyant gauN chhe ane je shubh rAg thAy chhe tene te jarAy bhalo (sAro) samajato nathI-tenA pratye leshamAtra rAg karato nathI. vaLI nishchayathI to tene rAganun svAmitva ja nathI. mATe tene leshamAtra rAg nathI.

jo koI jIv rAgane bhalo jANI tenA pratye leshamAtra rAg kare to-bhale te sarva shAstro bhaNI chUkyo hoy, muni hoy, vyavahArachAritra paN pALato hoy topaN-em samajavun ke teNe potAnA AtmAnun paramArthasvarUp nathI jANyun, karmodayajanit rAgane ja sAro mAnyo chhe ane tenAthI ja potAno mokSha mAnyo chhe. A rIte potAnA ane paranA paramArtha svarUpane nahi jANato hovAthI jIv-ajIvanA paramArtha svarUpane jANato nathI. ane jyAn jIv ane ajIv-be padArthone ja jANato nathI tyAn samyagdraShTi kevo? mATe rAgI jIv samyagdraShTi hoI shake nahi.

have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe, je kAvya dvArA AchAryadev anAdithI rAgAdikane potAnun pad jANI sUtelAn rAgI prANIone upadesh kare chhe-

shlokArtha– (shrI guru sansArI bhavya jIvone sambodhe chhe ke) [अन्धाः] he andh prANIo! [आसंसारात्] anAdi sansArathI mAnDIne [प्रतिपदम्] paryAye paryAye [अमी रागिणः] A rAgI jIvo [नित्यमत्ताः] sadAy matta vartatA thakA [यस्मिन् सुप्ताः] je padamAn sUtA chhe-Undhe chhe [तत्] te pad arthAt sthAn [अपदम् अपदं] apad


PDF/HTML Page 2023 of 4199
single page version

chhe-apad chhe, (tamArun sthAn nathI,) [विबुध्यध्वम्] em tame samajo. (be vAr kahevAthI ati karuNAbhAv sUchit thAy chhe.) [इतः एत एत] A taraph Avo-A taraph Avo, (ahIn nivAs karo,) [पदम् इदम् इदं] tamArun pad A chhe-A chhe [यत्र] jyAn [शुद्धः शुद्धः चैतन्यधातुः] shuddha-shuddha chaitanyadhAtu [स्व–रस–भरतः] nij rasanI atishayatAne lIdhe [स्थायिभावत्वम् एति] sthAyIbhAvapaNAne prApta chhe arthAt sthir chhe-avinAshI chhe. (ahIn ‘shuddha’ shabda be vAr kahyo chhe te dravya ane bhAv bannenI shuddhatA sUchave chhe. sarva anyadravyothI judo hovAne lIdhe AtmA dravye shuddha chhe ane paranA nimitte thatA potAnA bhAvothI rahit hovAne lIdhe bhAve shuddha chhe.)

bhAvArtha– jem koI mahAn puruSh madya pIne malin jagyAmAn sUto hoy tene koI AvIne jagADe-sambodhan kare ke “tArI sUvAnI jagyA A nathI; tArI jagyA to shuddha suvarNamay dhAtunI banelI chhe, anya kudhAtunA bheLathI rahit shuddha chhe ane ati majabUt chhe; mATe hun tane batAvun chhun tyAn Av, tyAn shayan Adi karI Anandit thA”; tevI rIte A prANIo anAdi sansArathI mAnDIne rAgAdikane bhalA jANI, temane ja potAno svabhAv jANI, temAn ja nishchint sUtAn chhe-sthit chhe, temane shrI guru karuNApUrvak sambodhe chhe-jagADe chhe-sAvadhAn kare chhe ke “he andh prANIo! tame je padamAn sUtAn chho te tamArun pad nathI; tamArun pad to shuddha chaitanyadhAtumay chhe, bahAramAn anya dravyonA bheL vinAnun tem ja antarangamAn vikAr vinAnun shuddha chhe ane sthAyI chhe; te padane prApta thAo-shuddha chaitanyarUp potAnA bhAvano Ashray karo”. 138.

*
samayasAr gAthA 201–202 mathALun

have pUchhe chhe ke rAgI (jIv) kem samyagdraShTi na hoy? teno uttar kahe chhe-

* gAthA 201–202 TIkA uparanun pravachan *

‘jene rAgAdi agnAnamay bhAvonA leshamAtrano paN sadbhAv chhe te bhale shrutakevaLI jevo ho topaN gnAnamay bhAvanA abhAvane lIdhe AtmAne nathI jANato;...’

bhAShA juo! ‘jene rAgAdi agnAnamay bhAvonA’ em kahI ahIn, rAgAdi, agnAnamay bhAvo chhe em kahyun chhe. A vrat, tap, bhakti ityAdino je rAg chhe te agnAnamay bhAv chhe. eTale shun? eTale ke te mithyAtva chhe em nahi, paN emAn chaitanyano-gnAnano abhAv chhe. ahAhA...! bhagavAn AtmA Anandano nAth prabhu jhaLahaL jyotisvarUp chaitanyabimb chhe. AvA chaitanyabimbanun kiraN dayA, dAn, vrat, bhakti Adi rAganA vikalpomAn chhe nahi mATe te agnAnamay chhe. samajANun kAI...?


PDF/HTML Page 2024 of 4199
single page version

ahAhA...! jem sUryanAn kiraN saphed ujjvaL prakAshamay hoy paN kolasA jevAn kALAn na hoy tem chaitanyasUrya prabhu AtmAnun kiraN (paryAy) nirmaL chaitanyamay hoy paN AndhaLA (andhAriyA) rAgamay na hoy. bhAI! rAg chhe te chAhe vratano ho, tapano ho, bhaktino ho ke dayA-dAnano ho, te andhakAramay-achetan-agnAnamay chhe. temAn jANapaNAno abhAv chhe ne? jem samyagdarshan-gnAnamAn chaitanyajyotinun kiraN chhe tem rAgamAn gnAyakasvarUp bhagavAn AtmAnun kiraN nathI tethI rAg badhoy agnAnamay chhe.

arere! loko bichArA bahAramAn phasAI gayA chhe! bhAI! A avatAr (manuShya bhav) vyartha chAlyo jAy chhe hon. bApu! A dehanI sthiti to nishchit ja chhe; arthAt kayA samaye deh chhUTI jashe te nishchit ja chhe. tun jANe ke hun moTo thato jAun chhun, vadhato jAun chhun, paN bhAI! tun to vAstavamAn mRutyunI samIp ja jAy chhe. (mATe janma-maraNano ant lAvanArun A tattvagnAn samajI le).

prashna– hA; paN A paisA vadhe, kuTumb-parivAr vadhe to eTalun to vadhyo ke nahi? uttara– dhULamAny vadhyo nathI sAmbhaLane. e paisA-lakShmI ane kuTumb-parivAr e badhAn kayAn tArAmAn chhe? e to pragaT bhinna chIj chhe. bhagavAn! tun anant anant guNonI samRuddhithI bharelo gnAnAnandasvabhAvI svarUpalakShmIno svAmI chho. AvI nij chaitanyalakShmIno vishvAs-pratIti ane enA anubhav vinA jene mAtra rAganI bhAvanA chhe te chAhe moTo rAjA ho, moTo abajopati sheTh ho ke moTo dev ho, te rAnk bhikhArI ja chhe. ahA! jene mAtra rAganI bhAvanA chhe te potAnI chaitanyalakShmIthI rahit evA chAr gatimAn rakhaDanArA bichArA bhikhArA chhe. samajANun kAI...? ahA! bhAShA to juo! gAthA ja evI chhe ne!

kahe chhe-jene rAgAdi agnAnamay bhAvono leshamAtra paN sadbhAv chhe arthAt anshamAtra rAganI paN jene antaramAn ruchi chhe te chAhe shrutakevaLI jevo ho topaN agnAnI chhe. gajab vAt chhe bhAI! juo, ahIn mithyAtvasahit anantAnubandhI rAgane rAg gaNavAmAn Avyo chhe. bhAI! A to lojIkathI-nyAyathI vAt chhe. paN mANasane jyAn samajavAnI darakAr ja na hoy to shun thAy? bhAI! traNalokanA nAth arihant paramAtmAnI divyadhvanimAn nyAyathI mArga siddha karelo chhe. kahe chhe-jene rAgAdi bhAvonA eTale puNya-pApanA bhAvonA leshamAtrano paN sadbhAv chhe te, bhale tene agiyAr anganI labdhi pragaT thaI hoy topaN agnAnI chhe.

juo, bhagavAne kahelA AchArAngamAn aDhAr hajAr pad chhe, ane ek ek padamAn ekAvan karoD jAjerA shlok chhe. AvAn AvAn 11 ang bhaNyo hoy topaN gnAnamay bhAvanA abhAvane lIdhe te agnAnI chhe. ahA! jANapaNun to evun ajab-gajab hoy


PDF/HTML Page 2025 of 4199
single page version

ke lAkho mANasone khushI-khushI karI de. paN te shun kAmanun? kemake badhun agnAn chhe ne? teNe AtmAne kayAn jANyo chhe? rAgane potAnun svarUp mAnanAro te AtmAne- potAne jANato nathI.

‘savvAgamadharovi’-sarva Agamadhar paN-evo pATh chhe ne? matalab ke te bhagavAne kahelAn Agamone bhaNelo chhe, agnAnInAn kahelAn nahi. agnAnInAn Agam to koI vastu ja nathI, kemake temAn tattvanun yathArtha svarUp ja nathI. ahIn kahe chhe-vItarAg parameshvar sarvagna paramAtmAnI divyadhvanimAn AvelAn evAn je Agam tenun kShayopasham gnAn karyun chhe topaN jene rAganI hayAtI chhe arthAt ‘rAg te hun chhun ane enAthI mane lAbh chhe’-em je mAne chhe te samyagdraShTi nathI, agnAnI chhe. AvI bhAre AkarI vAt prabhu! bhagavAn jineshvaradevano mArga bahu jhINo chhe bhAI!

kahe chhe-je bhagavAnanI bhaktithI mukti thavAnun mAne chhe te rAganI hayAtIne mAne chhe paN AtmAne mAnato nathI. samajANun kAI...? shun kahyun? ahA! devAdhidev traNalokanA nAth sarvagna paramAtmA em pharamAve chhe ke-‘mArI (-bhagavAnanI) bhakti vaDe potAnun kalyAN thAy chhe em je jIv mAne chhe te agnAnI chhe, kemake hun (-bhagavAn) to paradravya chhun ane paradravyanA lakShe to rAg ja thAy chhe.’ bhaktinA rAgathI mukti mAne eNe rAgathI bhinna AtmAne mAnyo ja nathI ane tethI te agnAnI chhe. AvI vAt chhe. are bhAI! rAgathI bhinna shuddha chaitanyamay svadravyano Ashray le tyAre rAgarahit dashA thAy chhe ane tyAre muktimArganI pahelI sIDI evun samyagdarshan pragaT thAy chhe. Avo mArga bahu Akaro, paN A ja mArga chhe bhAI! ahIn to ati spaShTa kahe chhe ke-shrutakevaLI jevo ho arthAt sarva Agam jANato hoy chhatAn paN rAgano je ansh chhe-dayA, dAn, vrat, bhakti ityAdino je vikalpa chhe-te mAro chhe em je mAne chhe tene rAganI ja hayAtI chhe, tene shuddha chaitanyanI hayAtInI khabar ja nathI.

parantu rAgane koI potAno na mAne to? ahA! rAgane potAno na mAne to te rAg kare ja kem? e to eno jANanAr ja rahe. e to vAt ahIn chAle chhe ke gnAnIne bhakti Adino rAg Ave chhe, hoy chhe paN teno te jANanAr ja rahe chhe. rAg mArun kartavya chhe vA enAthI mane lAbh chhe em gnAnI mAnato nathI; jyAre agnAnI rAgathI lAbh (dharma) thavAnun mAne chhe ane tethI te rAgano kartA thAy chhe.

ahAhA...! AtmA shuddha chaitanyajyotisvarUp bhagavAn chhe. shrImad rAjachandrakRut AtmasiddhimAn Ave chhe ne ke-

“shuddha buddha chaitanyaghan svayamjyoti sukhadhAm
bIjun kahIe keTalun kar vichAr to pAm.”

PDF/HTML Page 2026 of 4199
single page version

shuddha kahetAn param pavitra, buddha eTale ekalo gnAnano pinD ane chaitanyaghan kahIne asankhya pradesh darshAvyA chhe. ahA! bhagavAn sarvagnadev sivAy asankhya pradeshI jIv koIe joyo nathI ane kahyo nathI. bhAI! A vastu je AtmA chhe te chaitanyamay asankhya pradeshano anant guNano pinD chhe. aho! kShetrathI asankhyapradeshI chhe ane bhAvathI anant guNano pinD evo chaitanyaghan prabhu AtmA chhe. svayamjyoti eTale koIthI nahi karAyelo evo AtmA svayamsiddha chhe; Ishvar ke bIjo koI teno kartA chhe em nathI. vaLI te atIndriy Anandanun sthAn evo sukhadhAm chhe. aho! Avo AtmA kem pamAy! to kahe chhe-bhakti Adi rAganI kriyAthI te na pamAy, kemake rAgamAn gnAn kayAn chhe? e to gnAnAnandasvarUpamAn ekAgratA karI tenun svasamvedanagnAn karIne pamAy chhe. kahyun ne ke-‘kar vichAr to pAm.’ vichAr kahetAn tenun gnAn (-svasamvedanagnAn) karavAthI te pamAy chhe.

tyAre koI kahe chhe-shun Avo mArga? AmAn to vyavahArano badho lop thaI jAy chhe. bApu! vyavahAr vyavahAranA sthAnamAn ho bhale, paN vyavahAranAn prem ane ruchi karavAthI to mithyAtva thAy chhe. e ja ahIn kahe chhe ke shrutakevaLI jevo ho topaN jo ene vyavahAranAn prem ane ruchi chhe to te samyagdraShTi nathI, agnAnI chhe, kemake vyavahAranI ruchinI ADamAn tene Akho bhagavAn AtmA bhaLAto nathI. vyavahAr hoy chhe enI koN nA pADe chhe? bhAvalingI sAchA santo-munivaro jemane svAtmajanit prachur atIndriy Anandanun vedan hoy chhe temane panchamahAvratAdi vyavahAr ratnatrayano rAg hoy chhe, paN tene teo bhalo ke kartavya mAnatA nathI. vAstavamAn temane vyavahAranA vikalpamAn heyabuddhi hoy chhe.

ahIn kahyun ne ke rAgAdi bhAvo agnAnamay chhe; eTale ke panchamahAvratAdinA je vikalpa chhe temAn shuddha chaitanyano kaN nathI, temAn chaitanyanI gandh paN nathI, kemake e to jaDanA pariNAm chhe. AvI chokakhI vAt chhe; jene mAnavun hoy te mAne. AvI vAt sampradAyamAn karI hoy to ‘dUr karI do ene’-em kahe. bApu! sampradAyathI to dUr ja chhIe ne! ahIn to jangal chhe bApA! prabhu! ekavAr tArI moTapanAn gIt to sAmbhaL. nAth! tun ekalA chidAnandarasathI bharelo bhagavAn chho. ahA! tun rAganA kaNamAn jAy (arpAI jAy) te tane kalank chhe prabhu! rAgano kaN-anshamAtra paN rAg jene (potApaNe) hayAt chhe te shrutakevaLI jevo hoy topaN mithyAdraShTi chhe em ahIn kahe chhe. ahA! shAstranAn pAnAnAn pAnAn pANInA pUranI jem moDhe bolI jato hoy topaN ethI shun? e kAI sAchun gnAn nathI.

aho! devAdhidev sarvagna paramAtmAe je pharamAvyun te ahIn santo temanA ADatiyA thaIne jagat samakSha jAher kare chhe ke-bhagavAnanA gharano A mAl chhe; tane


PDF/HTML Page 2027 of 4199
single page version

goThe to le. juo, meru parvat upar saudharma devalok chhe. temAn 32 lAkh vimAn chhe. ek ek vimAnamAn asankhya dev chhe. teno svAmI pahelo indra-shakrendra chhe je ekAvatArI chhe, arthAt tyAnthI nIkaLIne te mokSha janAr chhe. te saudharma-indra galuDiyAnI jem ati vinamra thaI je bhagavAnanI vANI sAmbhaLe chhe. te A vAt chhe. aho! gaNadharo, munivaro ane indro dharmasabhAmAn je vANI sAmbhaLe chhe te ahIn bhagavAn kundakundAchArya laI AvyA chhe. bhAI! jenAn param bhAgya hoy tenA kAne A vANI paDe chhe. kahe chhe-

bhagavAn! tun koN chho? tun kevo ane kevaDo chho teno tane vichAr-vivek nathI. ‘amUlya tattvavichAr’mAn shrImade kahyun chhe ne ke-

“hun koN chhun? kayAnthI thayo? shun svarUp chhe mArun kharun?
konA sambandhe vaLagaNA chhe? rAkhun ke e pariharun?
enA vichAr vivekapUrvak shAntabhAve jo karyA;
to sarva Atmik gnAnanAn siddhAntatattva anubhavyAn.”

joyun? pote koN chhe eno shAntabhAve vivekapUrvak vichAr kare tene AtmagnAn ane AtmAnubhav thAy em kahe chhe. 16 varShanI ummare A shrImade lakhyun chhe. paN e to dehanI ummar chhe ne? ummar sAthe AtmAne shun sambandh chhe? AtmA to andar anAdianant bhagavAn chhe. e kayAn janme-mare chhe? janma-maraN to loko dehanA sanyog-viyogane kahe chhe; e to dehanI-mATInI sthiti chhe, jyAre AtmA to ekalI chaitanyasattAsvarUp trikALI bhagavAn chhe. AvI potAnI shuddha chaitanyasattAthI viparIt je vikalpa chhe te-chAhe to vratano ho, tapano ho, ke bhaktino ho-topaN te hun chhun em mAnanArane rAgano sadbhAv chhe ane tethI te shrutakevaLI jevo ho topaN gnAnamay bhAvanA abhAvane lIdhe te AtmAne jANato nathI. ‘gnAnamay bhAvanA abhAvane lIdhe’-em kahyun ne? matalab ke jene rAganI ruchi chhe tene agnAnanI ruchi chhe paN gnAnAnandamay prabhu AtmAnI ruchi nathI-tethI tene gnAnamay bhAvano abhAv chhe, ane gnAnamay bhAvanA abhAvane lIdhe te gnAnanA nUranun pUr evA potAnA AtmAne jANato nathI. lyo, AvI vAt chhe. rAgamAn arpAI jAy to agnAnI thAy chhe ane gnAnamAn arpAI jAy to gnAnI thAy chhe. Avo Akaro bhagavAnano mArga bApA! AvI vAt sarvagna parameshvaranA shAsan sivAy bIje kayAny nathI.

A lApasI nathI rAndhatA? lApasI rAndhe tyAre jo lAkaDAn kAchAn hoy to chUlA mAthe tapelun hoy te ane andar lApasI hoy te dekhAy nahIn, ekalo dhUmADo dekhAy, dhUmADAnA goTAmAn tapelun ane andar lApasI na dekhAy. tem agnAnI jIv puNya ane pApanA-rAganA andhArAne dekhe chhe paN andar bhinna bhagavAn chidAnandamay Anandakand prabhu paramAtmA virAjI rahyo chhe tene dekhato nathI. rAganI ruchivALAne


PDF/HTML Page 2028 of 4199
single page version

rAganA andhakAr ADe chaitanyasvarUp bhagavAn AtmA dekhAto nathI. ahA! jene leshamAtra paN rAganI hayAtI chhe te AtmAne jANato nathI. have kahe chhe-

‘ane je AtmAne nathI jANato te anAtmAne paN nathI jANato kAraN ke svarUpe sattA ane pararUpe asattA-e banne vaDe ek vastuno nishchay thAy chhe.’

shun kahe chhe? ke je AtmAne nathI jANato te anAtmAne eTale rAgAdine paN nathI jANato; arthAt rAg paN anAtmA chhe tevun gnAn tene thatun nathI. kem? kAraN ke svarUpe sat te pararUpe asat chhe. shun kahyun A? sachchidAnandasvarUp bhagavAn AtmA svarUpathI sat chhe ne pararUpathI-rAgathI asat chhe. je! vastu potAthI astipaNe chhe te paradravyathI nAstipaNe chhe. aho! svadravyathI sat ne paradravyathI asat evun ja vastunun svarUp chhe; arthAt e banne vaDe ja vastuno nishchay thAy chhe. Avo jhINo bhagavAnano mArga chhe. lokone bichArAone raLavun-kamAvun, bairAn-chhokarAn sAchavavAn ane viShayabhog bhogavavA ityAdi pApanI majurI ADe navarAsh maLe nahi to Ano nirNay to kayAre kare? khare! AvA manuShyadehamAn paN vItarAganA-paramAtmAnA mArgano nirNay karatA nathI te kayAn jashe? (ekendriyAdimAn-chAragatimAn kayAny khovAI jashe).

kahe chhe-jene rAgAdithI bhinna nij chaitanyasvarUpanun gnAn nathI tene rAgAdi anAtmAnun paN gnAn hotun nathI; kAraN ke AtmA svarUpathI-chaitanyasvarUpathI sattA chhe ane pararUpathI-rAgathI asattA chhe. vastu svarUpe sattA ane pararUpe asattA chhe; chhe andar? bhAI! potAnA svarUpathI AtmA chhe ane pararUpathI te asattA chhe. A panchaparameShThI jagatamAn chhe tenAthI paN A AtmA asat chhe. tevI rIte je panch parameShThI chhe te potAthI sat chhe ane parathI asat chhe, A AtmAthI asat chhe. mATe jene potAnA satnun yathArtha gnAn nathI tene satthI viruddha rAganun paN yathArtha gnAn nathI. nishchay nij paramAtmadravyanun gnAn nathI tene vyavahAranun paN yathArtha gnAn nathI.

prashna– paN vyavahAr karatAn karatAn nishchay thAy ne? uttara– bhAI! em nathI; ahIn to kahe chhe-jene svarUpanun gnAn nathI tene vyavahAranun paN sAchun gnAn nathI kemake svasattAnun gnAn nathI tene paranI potAmAn asattA chhe enun paN gnAn nathI. sUkShma vAt chhe prabhu! loko to bahArathI badhun mAnI bese chhe. andar AnandasvarUp bhagavAn AtmAnA atIndriy AnandanA anubhav ane gnAn vinA jo koI ‘rAg mAro chhe’ evun mAne chhe to te svasattAne jANato nathI ane tethI parasattAne-rAgane paN yathArtha jANato nathI. nirvikalpa nijasattAne oLakhyA vinA dayA, dAn, vrat ityAdi vikalpane te yathArtha kevI rIte jANe? bhAI! A to


PDF/HTML Page 2029 of 4199
single page version

lojIkathI-nyAyathI vAt chhe. bhagavAnano mArga nyAyano chhe, haThano nahi. jevI vastunI sthiti chhe te taraph gnAnane dorI javun tenun nAm nyAy chhe. samajANun kAI...?

bhAI! je svarUpe sattA chhe te pararUpe asattA chhe. AtmA potAnA svarUpe sattA chhe te panchaparameShThI tathA te taraphanA rAgathI asattA chhe. ‘svarUpe sattA’-em chhe ne? matalab ke potAnA gnAnAnandasvarUpathI sattA chhe ane pararUpathI-panchaparameShThI, deh ke rAgathI asattA chhe. jem svarUpathI sattA chhe tem pararUpathI sattA hoy to sva ane par banne ek thaI jAy, ekamekamAn bhaLI jAy. AtmA jem gnAnathI sat chhe tem parathI-rAgathI paN sat hoy to gnAn ane rAg ek thaI jAy, gnAn ane par ek thaI jAy. paN em chhe nahi, bApu! A koI panDitAInI chIj nathI, A to antaraanubhavanI vAt chhe. mUL gAthAmAn dohIne amRutachandrAchArye A artha kADhayo chhe.

kahe chhe-‘e banne vaDe...’ -kayA be? ke gnAnAnandamay bhagavAn AtmA potAthI chhe ne rAgAdi paradravyathI nathI-em te banne vaDe ek vastuno nishchay thAy chhe. ahAhA...! hun mArAmAn chhun ane par rAgAdi mArAmAn nathI em be (asti-nAsti) vaDe AtmAno- potAno yathArtha nishchay thAy chhe. A rIte jene potAnA svarUpano yathArtha nishchay thayo tene dayA, dAn, vratAdinA vikalpa par anAtmA chhe, AtmabhUt nathI evo anAtmAno bhego nishchay thaI ja jAy chhe. Am be vaDe ekano (AtmAno) nishchay thAy chhe ane ekano (AtmAno) nishchay thatAn beno (AtmA-anAtmAno) nishchay sAthe thaI ja jAy chhe. Avun jhINun aTapaTun chhe. bhAI! A to vItarAg parameshvaranI OMdhvanimAn AvelI vAt chhe. Ave chhe ne ke-

“OMkAr dhuni suni artha gaNadhar vichArai,
rachI Agam upadesh bhavik jIv sanshay nivArai.”

hAl paramAtmA (sImandharasvAmI) mahAvidehamAn virAje chhe. temane hoTh ke kanTh kampyA vinA AkhA sharIramAnthI OMdhvani-divya vANI chhUTe chhe. te OMkAradhvani sAmbhaLI ‘artha gaNadhar vichArai’ arthAt gaNadharadev teno vichAr arthAt gnAn kare chhe. ane Agam- upadeshanI rachanA karI te dvArA bhavya jIvonA sanshayane maTADI de chhe, mithyAtvano nAsh kare chhe. ahA! bhavya jIvo Agam-upadeshane jANI mohano nAsh karI AtmAno anubhav kare chhe. bhAI! e OMdhvanimAn AvelI A vAt chhe.

kahe chhe-je AtmAne jANe chhe te anAtmAne-rAgane paN jANe chhe. vaLI jene anAtmA-rAgano yathArtha nishchay thayo chhe tene AtmA-anAtmA banneno nishchay thavo joIe kemake rAgane je jANe te rAgarahit hun AtmA chhun em jANe chhe. ahAhA...! rAgane jANe to ‘mArAmAn rAg nathI’-tem potAnA AtmAne paN jANe chhe. bhAI!


PDF/HTML Page 2030 of 4199
single page version

svasvarUpano-AtmAno nishchay thayA vinA ekalA rAgapaNun kAI nathI arthAt mithyA chhe. kahyun ne ke je AtmAne nathI jANato te anAtmAne paN nathI jANato. je AtmAne jANe chhe te anAtmAne paN jANe chhe arthAt tene vyavahAranun sAchun gnAn hoy chhe. AmAn vyavahArathI mane lAbh thAy vA nishchay pragaTe e vAt kayAn rahI? (na rahI); kemake vyavahAranun sAchun gnAn paN je AtmAne jANe tene ja thAy chhe. samajANun kAI...?

prashna– shrI kundakundAchAryadeve (samayasAranI) 12 mI gAthAmAn to em kahyun chhe ke je vyavahAramAn paDayA chhe temane vyavahArano upadesh chhe; em ke temane vyavahAr ja karavAnun kahyun chhe. nIchenI bhUmikAe to vyavahAr ja hoy chhe ne te dharma chhe. chothe, pAnchame ane chhaTThe guNasthAne to vyavahAr ja karavo joIe.

samAdhAna– bhAI! tun shun kahe chhe A? jene nij svarUpanAn draShTi ane anubhav sahit potAnA bhUtArtha svabhAvanA Ashraye samyaktva thayun chhe tenI paryAyamAn k kashuddhatA paN chhe. pragaT shuddhatA ane bAkI je alpa ashuddhatA te bannene jANavun te vyavahAr chhe. vyavahAr karavo ke vyavahAr karavAthI lAbh thAy e prashna ja kayAn chhe tyAn? are! loko shAstranA artha karavAmAn bhUl kare chhe! shun thAy? अपरमे ट्ठिदा भावे–eTale ke je aparam bhAvamAn sthit chhe tene vyavahArano upadesh chhe-have AmAn vyavahAr karavo evo artha kayAn chhe? evo artha chhe ja nahi. TIkAmAn teno artha spaShTa karyo chhe ke-‘व्यवहारनयो... परिज्ञायमानस्तदात्वे प्रयोजनवान्’ vyavahAr nay te kALe jANelo prayojanavAn chhe. eTale ke te kALe vyavahAr chhe em jANelo prayojanavAn chhe. vAstavamAn to te potAnI paryAyane jANe chhe temAn te jaNAI jAy chhe. AvI vAt chhe.

bhagavAn kevaLI lokAlokane jANe chhe em Ave chhe ne? hA, paN e to asadbhUt vyavahAranay chhe. kharekhar to bhagavAn jemAn lokAlok prakAshe chhe evI potAnI paryAyane ja jANe chhe. tem gnAnI rAgane jANe chhe em upachArathI-vyavahArathI kathan chhe. rAg karavo joIe ke enAthI lAbh thAy chhe evI tyAn (gAthA 12 mAn) vAt ja kayAn chhe? (nathI). तदात्वे–eTale te kALe jeTalI shuddhatA ane rAganI ashuddhatA pragaT chhe tene jANavun prayojanavAn chhe; bas A vAt chhe. bIje bIje samaye je shuddhinI vRuddhi thaI ane kramasha ashuddhinI hAni thaI tene te te samaye jANelAn prayojanavAn chhe Am artha chhe, potAnI draShTithI koI UndhA artha kare to shun thAy? are bhagavAn! tun paN bhagavAn chhe hon; paryAyamAn bhUl chhe tethI artha na bese tyAn shun karIe? kahyun chhe ne ke-


PDF/HTML Page 2031 of 4199
single page version

“jAmen jitanI buddhi hai itano diyo batAy;
vAnko bUro na mAniye aur kahAnse lAy.”

vastu AtmA bApu! bahu sUkShma agamya chhe. te rAg karavAthI kem jaNAy? em to anantakALamAn bhagavAn! ten hajAro rANIo chhoDIne, munivrat dhArI nagna digambar thaI jangalamAn rahyo, paN ek samayamAtra AtmAmAn na gayo, shuddha chaitanyatattvano anubhav na karyo, tethI andar mithyAtvano tyAg na thayo. bhAI! mithyAtvano tyAg tyAg chhe, bAkI bAhya grahaN-tyAg to AtmAmAn kayAn chhe? chhe ja nahi.

shun kahyun? AtmAmAn ek tyAg-upAdAnashUnyatva shakti chhe. te vaDe te bAhyachIjanA tyAg-grahaNathI rahit chhe. bhAI! bAhya chIj jyAn grahaN ja nathI karI to teno tyAg shun? teNe potAnI paryAyamAn kamajorIthI rAgane grahyo chhe, ane svarUpanun grahaN karatAn teno tyAg sahaj thaI jAy chhe. eNe rAgano tyAg karyo em kahevun e paN vyavahAr chhe. gAthA 34 (TIkA)mAn Avyun ne ke-AtmA rAganA tyAgano kartA chhe te paN nAmamAtra kathan chhe; kemake bhagavAn AtmA je gnAnamay chhe te rAgamay thayo ja nathI ne. pote gnAnamay svarUpamAn TharI gayo tyAre rAg utpanna ja thayo nahi, to rAgano tyAg karyo em nAmamAtra kahevAmAn Ave chhe paramArthe rAganA tyAgano kartA AtmA chhe ja nahi. sanyogathI jue tene bhAse ke men strI-putra-parivAr, dhan-sampatti ane vastra Adi chhoDayAn, paN evI mAnyatA to agnAn chhe bhAI! kemake e badhAn ten ke di’ grahyAn hatAn te chhoDayAn em mAne chhe?

ahIn kahe chhe-je AtmAne jANato nathI te anAtmAne-rAgAdine paN jANato nathI. vaLI kahe chhe-‘e rIte je AtmA ane anAtmAne nathI jANato te jIv ane ajIvane nathI jANato.’

je potAnI shuddha chaitanyasattAne jANato nathI te enAthI bhinna rAgAdi anAtmAne jANato nathI, bhAI! A vyavahAraratnatrayano rAg anAtmA chhe, ajIv chhe. jIv-ajIv adhikAramAn tene ajIv kahyo chhe, jIv nahi. mATe vyavahAraratnatray vaDe mane lAbh chhe vA tenAthI nishchay pragaTe chhe em je mAne chhe te anAtmAne-ajIvane potAno mAne chhe. tethI tene AtmA-anAtmA bannenun gnAn nathI; te jIv-ajIv bannene jANato nathI. AvI sUkShma paDe tevI vAt chhe, paN bhAI! A bhagavAnanI divyadhvanimAn kahelI vAt chhe.

kahe chhe-bhagavAn sachchidAnandamay prabhu AtmA anant guNaratnothI bharelo bhanDAr chhe. tenI sanmukh jenI draShTi nathI, teno jene Ashray nathI ane temAn nathI evA rAgano (vyavahArano) jene Ashray chhe tene AtmA ne anAtmAnun gnAn nathI ane te bannenun gnAn nathI to jIv-ajIvanun paN gnAn nathI.


PDF/HTML Page 2032 of 4199
single page version

hA, paN Ap vyavahAraratnatrayane ajIv kem kaho chho? samAdhAna– bhAI! vyavahAraratnatrayano munirAjane je vikalpa chhe te rAg chhe ane rAg chhe te ajIv chhe. jo te jIv hoy to jIvamAnthI te nIkaLe ja kem? parantu te to svarUpamAn sthir thatAn nIkaLI jAy chhe. mATe te jIvanA svarUpabhUt nahi hovAthI jIv nathI, ajIv chhe. ajIv adhikAramAn paN tene ajIv kahyo chhe. mATe te vyavahAranun-ajIvanun jene yathArtha gnAn nathI tene tenAthI pRuthak jIvanun paN yathArtha gnAn nathI, ane jIv- ajIvane nahi jANato te samakitI kem hoy? e ja kahe chhe ke-

‘ane je jIv-ajIvane nathI jANato te samyagdraShTi ja nathI. mATe rAgI (jIv) gnAnanA abhAvane lIdhe samyagdraShTi hoto nathI.’

je vyavahAraratnatrayanA rAgane potAno jANe chhe te jIv-ajIvane jANato nathI ane tethI te samyagdraShTi ja nathI, pachhI shrAvak ane munipaNAnI to vAt ja kayAn rahI? bApu! pAnchamun guNasthAn shrAvakanun ane chhaThThun munirAjanun to koI alaukik chIj chhe bhAI!

rAgI jIvane rAgano rAg chhe, rAganI ruchi chhe ane tethI tene gnAnano-gnAnamay bhAvano abhAv chhe; arthAt tene AtmA-anAtmAnA gnAnano, samyaggnAnano abhAv chhe. A kAraNe AtmA-anAtmAnA gnAnathI rahit te mithyAdraShTi chhe, paN te samyagdraShTi nathI. ahAhA...! jene vyavahAranI ruchi chhe te rAgI jIv samyagdraShTi nathI. AvI AkarI vAt chhe, paN bhAI! A satya vAt chhe.

* gAthA 201–202 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘ahIn “rAg” shabdathI agnAnamay rAgadveShamoh kahevAmAn AvyA chhe. tyAn “ agnAnamay” kahevAthI mithyAtva-anantAnubandhIthI thayelA rAgAdik samajavA, mithyAtva vinA chAritramohanA udayano rAg na levo;’...

juo, bhagavAn AtmA shuddha chaitanyaghan prabhu gnAtA-draShTA svarUp chhe. temAn (paryAyamAn) je vikalpa UThe chhe te-chAhe to dayA, dAn, vrat, bhakti ke tapano vikalpa ho, - topaN te rAg chhe, vikAr chhe, vibhAv chhe. tene je potAno mAnI tenAthI lAbh mAne chhe te agnAnI chhe, mithyAdraShTi chhe. evA mithyAdraShTinA rAgadveShamohane ahIn (gAthAmAn) ‘rAg’ gaNavAmAn Avyo chhe. bhagavAn! AvA agnAnamay rAgane karI karIne 84 nA avatAramAn tun anantakAL rakhaDI-rajhaLI maryo chhe. chhahaDhAlAmAn Ave chhe ne ke-

“munivrat dhAr anantavAr grIvak upajAyau;
pai nij AtamagnAn vinA, sukh lesh na pAyau.”

PDF/HTML Page 2033 of 4199
single page version

bhagavAn! navamI graiveyakanA bhav ten anantavAr karyA em bhagavAnanA shAstramAn kahe chhe. te navamI graiveyak koN jAy? ek to AtmagnAnI jAy ane bIjA mithyAdraShTi paN jAy chhe. jene pAnch mahAvratano, pAnch samiti, traN guptino vyavahAr chokhkho hoy evA dravyalingI muni paN navamI graiveyak jatA hoy chhe. paN te rAganI kriyAthI potAnI shuddha chaitanyachamatkAr vastu bhinna chhe evI draShTi karI nahi ane tethI bhavabhramaN arthAt chAragatinI rajhaLapaTTI maTI nahi. lyo, have rAg kone kahevo enI khabar na maLe ane manDI paDe vrat ne tap karavA paN ethI shun vaLe? ethI sansAr phaLe, bas. jhINI vAt chhe bhagavAn!

ahAhA...! kahe chhe-bhagavAn! tun koN chho? ke sarvagnasvabhAvI AtmA chho. sarvagnasvabhAv tArun svapad chhe. have alpagnatA paN jyAn tArAmAn nathI tyAn vaLI rAg kay AnthI Avyo? paryAyamAn je shubhAshubh rAganI vRutti UThe te vikAr chhe, vibhAv chhe. are! vibhAvane je potAno mAne chhe te apadane svapad mAne chhe. bhAI! A vratAdinA puNyapariNAm apad chhe te jIvanun svapad nathI.

ahA! Anandano kand prabhu AtmA chhe, jem sakkarakand chhe temAn je uparanI lAl chhAl chhe te sakkarakand nathI, paN andar sAkarano kand-mIThAshano pinD je chhe te sakkarakand chhe. chhAl vinAno mIThAshano pinD chhe te sakkarakand chhe. tem shubhAshubh rAganI je vRuttio uThe enAthI rahit andar atIndriy Anandano je kand chhe te AtmA chhe. AvA AnandakandasvarUp prabhu AtmAmAn (paryAyamAn) je rAgano vikalpa uThe te mAro chhe ane enAthI mane lAbh chhe em mAnavun te mithyAtva chhe. AvA mithyAtva sahitanA rAgane ahIn rAg gaNyo chhe.

AvI vAt chhe. paN kone paDI chhe? marIne kayAn jashun ane shun thashe e vichAr ja kayAn chhe? em ne em badhun karye rAkho; jyAn javAnA hoIshun tyAn jashun. Avun agnAn! are bApu! tun anant anant gnAn, Anand ane shAntino pinD chho. tenI draShTi chhoDIne kriyAkAnDano rAg mArI chIj chhe ane enAthI mane lAbh chhe em mAne chhe paN e to mithyAtva chhe. e mithyAtvanA phaLamAn tAre anantakAL narak-nigodamAn kADhavo paDashe. bApu! e AkarAn dukh tane sahyAn nahi jAy.

arere! eNe kadI potAnI dayA pALI nahi! potAnI dayA pALI nahi eTale? eTale ke pote anant gnAn ne anantadarshanano pinD prabhu chhe evA potAnA jIvananA jIvataranI hayAtI chhe te eNe kadI mAnI nahi, jANI nahi ane rAganI kriyAvALo hun chhun em ja sadA mAnyun chhe. AvI mithyA mAnyatA vaDe eNe potAne sansAramAn-dukhanA samudramAn DUbADI rAkhyo chhe. Am eNe potAnI dayA to karI nahi ane paranI dayA


PDF/HTML Page 2034 of 4199
single page version

karavAnA bhAv karye karyA chhe. paN bhAI! paranI dayA to koI pALI shakatun nathI. paranun AtmA shun karI shake? svadravya, paradravyanun shun kare? kAI ja nahi. bhAI! paranI dayA pALavAno bhAv te rAg chhe, hinsA chhe ane hun paranI dayA pALI shakun chhun evI mAnyatA mithyAtva chhe, mahAhinsA chhe. ahIn AvA mithyAtvasahitanA rAgane rAg gaNyo chhe. samajANun kAI...?

72 mI gAthAmAn Avyun ne ke-puNya ne pApanA bhAv chhe te ashuchi chhe, jaD chhe ane dukharUp chhe. A traN bol tyAn lIdhA chhe. ane bhagavAn AtmA atyant shuchi, vignAnaghanasvabhAvI hovAthI shuddha chaitanyamay ane dukhanun akAraN evun AnandadhAm prabhu chhe. tyAn 72 mI gAthAmAn AtmAne ‘bhagavAn’ kahIne bolAvyo chhe. ‘bhagavAn’ eTale A AtmA hon, je bhagavAn (arihant, siddha) thaI gayA enI vAt nathI. A to AtmA pote ‘bhag’ nAm anant gnAn ne AnandanI lakShmI ane ‘vAn’ nAm vALo-arthAt AtmA anant-behad gnAn ane AnandanI svarUpalakShmIthI bharelo bhagavAn chhe. tene pAmar mAnavo vA puNya-pApanA rAg jevaDo mAnavo te mithyAtvabhAv chhe. bhAI! panchamahAvrat, pAnchasamiti, traNagupti ityAdinA je vikalpa chhe te ashuchi, achetan ane dukharUp chhe; jyAre potAno AtmA param pavitra Anandanun dhAm chaitanyamUrti bhagavAn chhe. Avun jene antaramAn bhedagnAn nathI te rAganA bhAvane potAno mAne chhe. ahA! jene potAnI gnAnAnandamay chaitanyasattAno antaramAn svIkAr nathI te, je potAmAn nathI evA shubhAshubh vikalpane potApaNe svIkAre chhe. bhAI! A badhA sheThiyA-karoDapati ne abajapati-ame lakShmIpati (dhULapati) chhIe em mAnanArA badhA mUDh mithyAdraShTi chhe, kemake teo ajIvane jIv mAne chhe. ahIn to ethIy visheSh rAganA anshane paN je potAno mAne te rAgI mithyAdraShTi chhe ane tenA rAgane ahIn rAg gaNavAmAn Avyo chhe. mithyAtva vinA chAritramohanA udayanA rAgane ahIn gaNavAmAn Avyo nathI.

ahA! shuddha chaitanyamUrti Anandakand prabhu AtmAno jene svAnubhavamAn svAd Avyo chhe te samyagdraShTi chhe. paN agnAnIne samyagdarshan vinA rAgano svAd Ave chhe ane te rAganA svAdane lIdhe viShayanA svAdathI navAnkarma bAndhe chhe. parantu jeNe rAganA svAdanI ruchi chhoDIne chidAnandaghanasvarUp nij paramAtmadravyamAn antardraShTi karI chhe tene AtmAnA anAkuL atIndriy Anandano svAd Ave chhe. tene chAritramohanA udayavash kinchit rAg thAy chhe paN te rAganI gaNatarI gaNavAmAn AvI nathI. anantAnubandhI sivAyano tene rAg hoy chhe paN te gaNavAmAn Avyo nathI. kem? kemake mukhya pAp to mithyAtva ane anantAnubandhI ja chhe.


PDF/HTML Page 2035 of 4199
single page version

kahe chhe-‘mithyAtva vinA chAritramohanA udayano rAg na levo; kAraN ke avirat- samyagdraShTi vagerene chAritramohanA udayasambandhI rAg chhe te gnAnasahit chhe; te rAgane samyagdraShTi karmodayathI thayelo rog jANe chhe ane tene maTADavA ja ichchhe chhe; te rAg pratye tene rAg nathI.’

shun kahe chhe? ke chothe Adi guNasthAne samyagdraShTine je chAritramohanA udayasambandhI rAg chhe te gnAn sahit chhe. eTale shun? ke gnAnIne te rAg potAnA gnAnamAn bhinna melapaNe bhAse chhe. ahAhA...! hun to pUrNAnandano nAth bhagavAn chhun ane A rAg chhe te mel chhe, par chhe-em samakitIne rAg potAnAthI bhinnapaNe bhAse chhe. hun AtmA Anandamay chhun ane A rAg par chhe em rAganun tene yathArtha gnAn hoy chhe. Avun badhun chhe, paN lokone bichArAone kuTumb-bAyaDI-chhokarAn ne samAjanI sambhAL-sevA karavA ADe navarAsh ja kayAn chhe?

hA, paN kuTumbanI ane samAjanI to sevA karavI joIe ne? are bhAI! dhULey sevA karato nathI, sAmbhaLane. hun paranI sevA karun chhun em mAnanArA to badhA mUDh mithyAdraShTi chhe. ek dravya bIjA dravyanI sevA traNakALamAn karI shake nahi. sarva dravyo jyAn svatantra pariName tyAn koN konun kAm kare? shun AtmA paranun kArya kare? parano kartA AtmA kadIy chhe nahi.

ahIn to em kahe chhe ke samyagdraShTine je rAg chhe te gnAn sahit chhe. tIrthankar chakravartIne bhale hajI 96 hajAr strI hoy, 96 karoD pAyadaL hoy, ne 96 karoD gAm hoy, chhatAn te sambandhIno je rAg chhe te gnAn sahit chhe arthAt te ene potAnAthI bhinna chIj chhe em jANe chhe. rAgamAn kayAny tene svAmitva nathI. bahu jhINI vAt bApu! janma- maraN rahit thavAnI vAt bahu jhINI chhe prabhu!

are! eNe A (-samakit) sivAy bAkI to badhun anantavAr karyun chhe. pAp paN evAn karyAn chhe ke anantavAr narakAdimAn gayo ane puNya paN evAn karyAn chhe ke anantavAr te svargamAn gayo. ahA! narak karatAn svarganA asankhyaguNA anantA bhav eNe karyA chhe. shun kahyun e? ke jeTalI (anant) vAr narakamAn gayo enAthI asankhyaguNA anantA bhav svarganA karyA chhe. ek narakanA bhav sAme asankhya svarganA bhav-em narakanA bhav karatAn asankhyaguNA anantA bhav eNe svarganA karyA chhe em bhagavAnanI vANImAn Avyun chhe. matalab ke svargamAn anantavAr jAy evA kriyAkAnD to ghaNAy karyA chhe. are! shukla leshyAnA pariNAm, je hamaNAn to chhey nahi te karI karIne anant vAr grIvak gayo paN pAchho tyAnthI nIche paTakAyo. Ave chhe ne ke-

‘dravya sanyamase grIvak pAyau, phir pIchho paTakAyau.’

PDF/HTML Page 2036 of 4199
single page version

are! e bhagavAn kevaLInA samosaraNamAn anantavAr gayo chhe. bhagavAn arihant paramAtmA traNalokanA nAth mahAvidehamAn sadAy vidyamAn hoy chhe. tyAn mahAvidehamAn e anantavAr janmyo chhe ane bhagavAnanA samosaraNamAn anantavAr gayo chhe. paN ‘kevaLI AgaL rahI gayo koro’ evo ghAT eno thayo chhe, kemake bhagavAnanI vANIno bhAv teNe andar aDakavA dIdho nathI. rAgathI pAr shuddha chaitanyamay potAnI chIj andar bhagavAnasvarUpe chhe evun bhagavAne kahyun paN eNe te ruchimAn lIdhun ja nathI. tethI grIvak jaI jaIne paN te anant vAr nIche narak-tiryanchamAn rakhaDI maryo chhe.

bhAI! tun bhagavAnasvarUpe chho hon. paryAyadraShTi chhoDIne andar svabhAvathI jue to badhAy AtmA sachchidAnandasvarUp bhagavAn chhe. ahA! AvA potAnA svarUpamAn jeNe antardraShTi karI te samyagdraShTi chhe; ane te samyagdraShTi rAgane karmodayathI thayelo rog jANe chhe. samyagdraShTine vrat, niyam Adi sambandhI ane kinchit viShay sambandhI paN rAg Ave chhe, paN tene te rog samAn jANe chhe, jher samAn ja jANe chhe ane tene maTADavA ja ichchhe chhe.

ahAhA...! jene AtmAnA anAkuL Anandano svAd Avyo chhe te samakitIne rAgano svAd viras dukhamay lAge chhe ane tethI te sarva rAgane maTADavA ja ichchhe chhe. jem kALo nAg gharamAn Ave to tene koI bahAr mUkI Ave ke gharamAn rAkhe? tem samakitI je rAg Ave chhe tene kALA nAg jevo jANI dUr karavA ja ichchhe chhe, rAkhavA mAgato nathI. ahA! vratAdinA rAgamAn tene honsh nathI, harakh nathI.

koIne vaLI thAy ke A te kevo dharma? shun Avo dharma hashe? tene kahIe chhIe-bhagavAn! ten dharma kadI sAmbhaL‌yo nathI. andar (svarUp) shun chhe tenI tane khabar nathI. ahAhA...! ek samayamAn prabhu! tArI shaktino koI pAr nathI evun mahimAvant tArun svarUp chhe. ahAhA...! traNakAL-traNalokanA dravya-guN-paryAyane ek samayamAn dekhe-jANe evI achintya chaitanyashakti andar tArAmAn paDI chhe. AvI potAnI shaktino mahimA lAvI je antar-ekAgra thayo tene svarUpano svAd Avyo. te svarUpanA svAdiyA samakitIne je vratAdino rAg Ave teno svAd jher jevo lAge chhe em ahIn kahe chhe. gajab vAt chhe prabhu! agnAnIne shubharAg Ave temAn te harakhAI jAy, jyAre gnAnI tene rog-samAn jANe chhe. gnAnIne shuddha chaitanyano Ashray chhe ne? tethI te rAgathI virakta chhe ane je rAg thAy tene rog samAn jANI maTADavA ichchhe chhe. bahu jhINI vAt chhe bhAI! chaitanyanun sharaN pAmyA vinA duniyA kayAny rajhaLatI-rakhaDatI dukhamAn DUbI jashe; pattoy nahi lAge.


PDF/HTML Page 2037 of 4199
single page version

khUb gambhIr vAt chhe bhAI! A gAthA pachhI kaLash Avashe. tenI vyAkhyA karatAn ‘adhyAtmatarangiNImAn’ ‘pad’ shabdanI vyAkhyA karI chhe. tyAn kahyun chhe ke-je chaitanya pad chhe te jIvanun pad kahetAn jIvanun rakShaN chhe, jIvanun lakShaN chhe, ne jIvanun sthAn chhe. A sivAy rAgAdi apad chhe, arakShaN chhe, alakShaN chhe, asthAn chhe. bhAI! A moTA moTA mahel- makAn to apad chhe ja; ahIn to dayA, dAn, vrat, tap, bhakti Adino je vikalpa UThe chhe te apad chhe, arakShaN chhe, alakShaN chhe, asthAn chhe em kahe chhe. lyo, Avun kayAny sAmbhaL‌yun’tun? (sAmbhaL‌yun hoy to A dashA kem rahe?)

koI vaLI gaurav kare ke-amAre AvA makAn ne AvA mahel! tyAre koI vaLI kahe-ame AvAn dAn karyAn ne tap karyAn ityAdi.

emAn dhULey tArun nathI bApu! sAmbhaLane; makAney tArun nathI ane dAnAdi rAgey tAro nathI. e to badhAn apad chhe, asharaN chhe, asthAn chhe. bhagavAn! tun emAn rokAIne apadamAn rokAI gayo chho. tArun pad to andar chaitanyapad chhe temAn tun kadI Avyo ja nathI. bhagavAn! tun nijagharamAn Avyo ja nathI. bhajanamAn Ave chhe ne ke-

“ab ham kabahun na nijaghar Aye,
par ghar phirat bahut din bIte, nAm anek dharAye”-ab ham0

hun puNyavALo, ne hun dayAvALo, ne hun vratavALo, dhanavALo, strIvALo, chhokarAvALo, makAnavALo, AbaruvALo-ahAhAhA...! keTalA ‘vALA’ prabhu! tAre? ek ‘vALo’ jo nIkaLe to rAD nAkhe chhe tyAn bhagavAn! tane A keTalA ‘vALA’ chonTayA?

hA, paN e ‘vALo’ to dukhadAyak chhe, sharIrane pIDA Ape chhe paN A ‘vALA’ kayAn dukhadAyak chhe?

uttara– bhAI! e ‘vALo’ ek janmamAn ja pIDAkArI chhe paN A ‘vALA’ to tane janma-janma mArI nAkhe chhe; A ‘vALA’ to anek janma-maraNanAn dukho ApanArA chhe. paN shun thAy? agnAnIne enun bhAn ke di’ chhe?

jyAre gnAnI samakitIne je rAg Ave chhe tene te rog jANe chhe. are! vratano je vikalpa Ave tene samakitI rog jANe chhe. gajab vAt chhe bhAI! vItarAgano mArga koI alaukik chhe prabhu! bichArA lokone te sAmbhaLavA maL‌yo nathI! ahA! gnAnIne rAg pratye rAg nathI. chhe andar? jyAnsudhI pUrNa vItarAgatA nathI-paramAtmadashA nathI tyAn sudhI gnAnIne vikalpa uThe chhe, vyavahArano rAg Ave chhe parantu-

1. tene te rog jANe chhe ek vAt,


PDF/HTML Page 2038 of 4199
single page version

2. tene te maTADavA ichchhe chhe-bIjI vAt, ane 3. tene rAgano rAg nathI. lyo, A vAt chhe. have kahe chhe- ‘vaLI samyagdraShTine rAgano leshamAtra sadbhAv nathI em kahyun chhe tenun kAraN A pramANe chhe- samyagdraShTine ashubh rAg to atyant gauN chhe ane je shubh rAg thAy chhe tene te jarAy bhalo samajato nathI-tenA pratye leshamAtra rAg karato nathI. vaLI nishchayathI to tene rAganun svAmitva ja nathI. mATe tene leshamAtra rAg nathI.’

shun kahe chhe? ke jene AtmagnAn ane Atmadarshan thayun chhe tevA samyagdraShTine pUrNa vItarAgadashA na thAy tyAn sudhI rAg to Ave chhe, paN tene te jarAy bhalo eTale hitakArI samajato nathI. juo, A vItarAgano mArga ane A vItarAganI AgnA! rAg bhalo chhe e vItarAganI AgnA ja nathI. bApu! vItarAgano mArga to vItarAgabhAvathI ja Ubho thAy chhe, rAgathI nahi. rAgathI Ubho thAy e vItarAgano mArga chhe ja nahi. e ja kahe chhe-

ashubh rAg to samakitIne gauN chhe. arthAt gnAnIne viShayavAsanAno rAg kvachit kinchit Ave chhe paN te gauN chhe. ane tene je shubh rAg Ave chhe tene te jarAy bhalo samajato nathI. ahA! jeNe potAnA bhagavAnane-chidAnandaghan prabhu AtmAne bhalo jANyo ane teno Ashray karyo te shubharAgane have bhalo kem jANe? ‘jarAy bhalo samajato nathI’-chhe andar? tenA pratye leshamAtra rAg karato nathI. andar vastu chaitanyamUrti bhagavAn AtmAno jyAn Adar thayo tyAn shubhAshubh rAgano Adar raheto nathI. vrat ne tap ne bhakti ityAdi jem thAy chhe tem thAy chhe paN samakitIne teno Adar nathI, tenA pratye rAg nathI. nishchayathI to tene rAganun svAmitva ja nathI. juo A dharmAtmA! dharmI ene kahIe je rAgano svAmI nathI, rAgano dhaNI nathI. lyo, pachhI A dhULano (- paisAno) hun dhaNI ne bAyaDIno hun dhaNI-e to kayAny (dUr) rahI gayun. samajANun kAI...?

to pachhI A bAyaDI-chhokarAn mArAn chhe em mAnavun shun jUThun chhe? uttara– bhAI! A bAyaDI mArI ne chhokarAn mArAn ne paisA mArA em mAnavun e to narI mUrkhAI chhe; e to mUDh mithyAdraShTinI mAnyatA chhe. jyAn bhagavAn AtmA pote sharIrathI paN bhinna chhe to pachhI te badhAn tArAn chhe em kayAnthI Avyun? e badhAnno tArAmAn abhAv chhe ane tAro e badhAmAn abhAv chhe to pachhI kayAnthI e badhAn tArAn thaI gayA? bApu! e to badhI sanyogane jANavAnI-oLakhavAnI rIt chhe ke-A pitA, A putra; bAkI koN pitA? ne koN putra? badhA


PDF/HTML Page 2039 of 4199
single page version

chaitanyasvarUp bhagavAn chhe tyAn koN kono pitA? ne koN kono putra? agnAnIne A kaThaN paDe chhe, paN shun thAy? ahIn to kahe chhe-gnAnI dharmAtmA, potAne je shubharAg thAy chhe tene paN svAmIpaNe mAro chhe tem mAnatA nathI. Avo bhagavAnano mArga bahu sUkShma chhe bhAI! (upayogane sUkShma kare to ja hAth lAge tem chhe).

prashna– gnAnI vratAdine jarAy bhalAn jANato nathI to temAn je atichAr lAge chhe tenun te prAyashchit kem le chhe?

samAdhAna– bhAI! gnAnI vratAdinA rAgane jarAy bhalo samajato nathI; e to em ja chhe. topaN tene rAg to AvI ja jAy chhe. kadIk vratamAn atichAr- ashubh paN thaI jAy chhe. te doSh chhe em jANI tene te TALe chhe. Anun nAm prAyashchit chhe. tyAn prAyashchitano je vikalpa chhe te shubhabhAv chhe, te viShakumbh chhe. samayasAr, mokSha adhikAr (gAthA 306) mAn dayA, dAn, vrat, tap, bhakti ityAdi bhAvane viShakumbh kahyo chhe. ahA! ekalA atIndriy amRutano sAgar prabhu AtmA chhe. enAthI viruddhanA bhAv badhA jher chhe. prAyashchitano je vikalpa chhe te paN jherano ghaDo chhe. bhAI! viShayavAsanAnA pariNAm to jher chhe ja; je shubhabhAv chhe te paN jher ja chhe. have Ano marma agnAnI jANe nahi eTale shubharAgathI dharma thavo mAnI kriyAkAnD kare paN tethI shun vaLe? bhagavAn! e rAg tane sharaN nathI hon; sharaN to ek rAgarahit nitya gnAnAnandasvabhAvI bhagavAn AtmA ja chhe. gnAnI paN shuddha chaitanyasvabhAvanA Ashraye ja doShane TALe chhe ane te ja sAchun prAyashchit chhe. samajANun kAI...?

ahIn kahe chhe-gnAnI rAg pratye leshamAtra rAg karato nathI. vaLI nishchayathI to tene rAganun svAmitva ja nathI. gnAnIne je rAg thAy chhe teno te dhaNI ja nathI. A khAdhelA maisUbanI viShTA nIkaLe tenun koI dhaNIpaNun rAkhe ke A viShTA mArI chhe? (na rAkhe). tem gnAnIne rAg jher samAn chhe, viShTA samAn chhe. bApA! Akarun lAge ane loko rADo pADe paN shun thAy? rAD pADo to pADo; bhAI! vastu to jem chhe tem chhe; temAn kAI bIjun thAy em nathI. aho! A to traNalokanA nAth arihant paramAtmAnI vANIno marma prachur AnandanI mastImAn rahenArA santo jAher kare chhe. kahe chhe-samyagdraShTi rAgano jarIy svAmI nathI; Avo vItarAgano mArga chhe. are! lokoe kalpanA karIne rAgane vItarAgano mArga-jainamArga mAnyo chhe! (e khedanI vAt chhe). ahIn to A spaShTa vAt chhe ke nishchayathI gnAnIne rAganun svAmitva ja nathI; mATe tene leshamAtra paN rAg nathI. have bIjI vAt kahe chhe-

‘jo koI jIv rAgane bhalo jANI tenA pratye leshamAtra rAg kare to-bhale te sarva shAstro bhaNI chUkayo hoy, muni hoy, vyavahArachAritra paN pALato hoy topaN-


PDF/HTML Page 2040 of 4199
single page version

em samajavun ke teNe potAnA AtmAnun paramArthasvarUp nathI jANyun, karmodayajanit rAgane ja sAro jANyo chhe ane tenAthI ja potAno mokSha mAnyo chhe.’

bhAgya hoy to sAmbhaLavAy maLe evo saras adhikAr chhe A. kahe chhe-koI jIv bhale sarva shAstro bhaNI chUkayo hoy, bhale ne tene agiyAr anganun gnAn pragaT thayun hoy ne karoDo shloko kanThastha hoy, paN jo te rAgane bhalo jANe chhe to te agnAnI chhe, teNe potAnA AtmAnun paramArthasvarUp jANyun nathI. juo, ek AchArAnganAn 18 hajAr pad chhe. ek ek padamAn pa1 karoD jAjerA shlok chhe. AvAn AvAn agiyAr ang te anantavAr bhaNyo chhe. paN tethI shun? e to badhun paralakShI gnAn chhe, te kAI AtmAnun gnAn nathI. bhAI! rAgathI bhinna paDI antar-ekAgratA vaDe AtmagnAn pragaT karyA vinA agiyAr anganun bahirlakShI gnAn paN kAI kAryakArI nathI. samajANun kAI...?

koIne thAy ke A to badhun sonagaDhathI kADhayun chhe. paN AmAn sonagaDhanun shun chhe bhAI! A gAthA 2000 varSha upar lakhAI chhe, tenI TIkA 1000 varSha upar thayelI chhe ane A bhAvArtha 1pa0 varSha pahelAno chhe. e badhAmAn A vAt chhe ke-koI sarva shAstro bhaNyo hoy, moTo nagna digambar muni thayo hoy ane vyavahArachAritra paN chusta ane chokhkhAn pALato hoy, paN jo te vyavahArachAritranA rAgane bhalo jANe chhe vA tene e rAg pratye rAg chhe to te mithyAdraShTi chhe, tene nij chaitanyasvarUp AtmAnun gnAn-shraddhAn nathI.

shun kahyun? ke koI dravyalingI panchamahAvratamAn koI doSh na lAge te rIte chustapaNe vyavahArachAritra pALato hoy, prAN jAy topaN potAnA mATe banAvelA AhArano kaN paN grahaN na kare topaN te mithyAdraShTi chhe. kem? kemake te rAgane bhalo jANI rAgane grahaN kare chhe.

A badhA loko to bhakti-pUjA kare ane jAtrAe jAy eTale mAnI le ke dharma thaI gayo. paN emAn to dhULey dharma thato nathI sAmbhaLane. e to badho shubharAg chhe, puNyabandhananun kAraN chhe; tene bhalo jANe chhe e mithyAdarshan chhe. bhAI! ek tattvadraShTi - AtmadraShTi vinA e badhA kriyAkAnD sansAramAn-chAragatimAn rajhaLavAnA rastA chhe. bApu! rAg chhe e to jher chhe, e kAI chaitanyanun svarUp nathI. chhatAn tene bhalo jANe te rAgarahit chidAnandamay nij paramAtmadravyane jANato nathI. kahyun ne ke te mahAvratAdi pALe toy AtmAne jANato nathI.

mahAvratAdi pALe toy AtmAne jANato nathI? hA, rAgane bhalo jANe, vyavahAr karatAn karatAn dharma thashe em mAne te mahAvratAdi