Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 228 ; Kalash: 155-161.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 118 of 210

 

PDF/HTML Page 2341 of 4199
single page version

charamasharIrI hatA, chhello deh hato, paN temane khabar nahi ke AhAr kaI vidhithI Apavo. paN Am bhagavAnanI sAme najar paDatAn ja jAtismaraNagnAn thaI gayun ke AThamA bhave ame bannee-pati-patnIe-munine AhAr Apyo hato. tarat ja vidhi khyAlamAn AvI gaI. oho! bhagavAn! tArI shaktino apAr mahimA chhe. kevaLagnAn ek samayamAn le evI enI shakti chhe. tyAn A na jaNAy e vAt kayAn rahI? bhAI! A sAdhAraN vAt nathI. juone! AThamA bhav pachhI keTalAn sharIr palaTAI gayA? ane AtmA to arUpI chhe ke nahi? chhatAn te vakhate ame-pati-patnIe-munine AhAr Apyo hato te ane tenI vidhi yAd AvI gayA, ne tiShTha, tiShTha, tiShTha em bolyA. have teo to jugaliyAmAnthI AvyA hatA ane AhAr kem devo enI khabarey temane ke di’ hatI. chhatAn yAd AvI gayun.

jAtismaraN e matignAnano bhed chhe. shrutagnAnanI to visheShatA shun kahevI? A to matignAn ke jenI dhAraNAmAnthI jAtismaraN thAy chhe tenI paN A tAkAt! bhAI! pote AtmA gnAnasvarUpI ja chhe. tene phalANun na jANI shakAy em na kahevun. te to badhun jANI shake, jANI shake, jANI shake. juone! rAjakumAr shreyAnsakumAr jemane sundar- sonAnA DhIm jevun sharIr hatun te Am keD bAndhIne UbhA hatA ane bolyA-bhagavAn! tiShTha, tiShTha, tiShTha; kemake bhagavAnane joIne vidhi yAd AvI gaI. AtmA arUpI to dekhAy nahi chhatAn andaramAn jAtismaraN thayun ne barAbar dekhyun ke A ja AtmA (bhagavAnano AtmA) AThamA bhave A AtmAnA pati tarIke hato ane hun temanI patnI tarIke hato. ahA! A manuShyadehamAn rahelA AtmAnI-gnAnanI tAkAt bApu! kevaLagnAn levAnI chhe; ane te kevaLagnAn ek samayamAn traNakALanA anantA kevaLIone jANe evI tAkAtavALun chhe.

paN e to pUrNa jANe tyAre ne? samAdhAna– bhAI! e jANavAnI tAkAt ja chhe. jyAre jANe tyAre jANavAnI tAkAt chhe ja. ahA! to pachhI e na jANe em kem hoy? na jANe e to nabaLAI chhe paN e vAt ahIn nathI. ahIn to enAmAn jANavAnI tAkAt chhe to jANe em vAt chhe.

ahIn kahe chhe-akamp param gnAnasvabhAvamAn sthit evo gnAnI rAganI kriyA kare chhe ke nathI karato te koN jANe? arthAt te agnAnIne shI khabar paDe? gnAnI to barAbar jANe chhe ke te rAgano kartA nathI, gnAtA ja chhe.

juo, bhAShA shun karI chhe? ke ‘akamp param gnAnasvabhAv...’ ahAhA...! je svabhAv chhe tenI maryAdA shI? parimitatA shI? had shI? ahAhA...! param gnAnasvabhAv


PDF/HTML Page 2342 of 4199
single page version

chhe tenI had shI? andar bhagavAn AtmA sachchidAnand prabhu svaparaprakAshak sAmarthyasahit aparimit svabhAvavALI vastu chhe. ahAhA...! potAnA svabhAvanun sAmarthya ja evun chhe ke te sva-parane sampUrNa jANe. vaLI te par chhe mATe parane jANe emey nahi, potAnA sAmarthyathI ja te sarvane jANe chhe.

prashna– param gnAnamAn sthit chhe evA dharmIne rAg to chhe? dekhAy to chhe ke te rAg kare chhe?

samAdhAna– bhAI! te kare chhe ke nathI karato arthAt te jANanAr ja chhe tenI tane (-agnAnIne) shI khabar paDe? gnAnIne kriyA chhe chhatAn te eno kartA nathI-em ame jANIe chhIe, kemake AtmA badhun jANe chhe. shun na jANe bhagavAn?

prashna– shrImad rAjachandre kahyun chhe ke-‘mAre ek bhave mokSha javun chhe,’ to Avun pancham ArAnA gRuhasthAshramI shun jANI shake?

samAdhAna– na jANI shake e prashna ja nathI. ahIn to bhagavAn AtmA badhun jANe em vAt chhe. matignAn vaDe upayog lAgu paDI gayo to eTalun badhun jANe ke kevaLagnAn kayAre thashe e paN jANI le chhe. mATe shrImade kahyun chhe te barAbar chhe. AvI vAt chhe; lyo, DankA ghaDiyALamAn paDe chhe. (em ke ghaDiyAL paN vAtanI sAkShI pUre chhe).

* kaLash 1pa3 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘gnAnIne paravashe karma AvI paDe chhe topaN gnAnI gnAnathI chalAyamAn thato nathI.’ ahAhA...! shuddha gnAn ne AnandasvarUp prabhu AtmAnun jene antaramukhAkAr anubhavan ane vedan thayun chhe te gnAnI chhe. ahIn kahe chhe-AvA gnAnIne paravashe arthAt puruShArthanI kamajorInA kAraNe karma AvI paDe chhe. shun kahyun? gnAnIne karmanI ichchhA nathI, ruchi nathI. tathApi nabaLAIne kAraNe tene karma kahetAn rAganI kriyA thaI Ave chhe; dayA, dAn, vrat Adi rAganI kriyA thaI jAy chhe. ahAhA...! topaN gnAnI gnAnathI chalAyamAn thato nathI; potAnA shuddha gnAnAnandasvarUpathI te bhraShTa thato nathI. bahu jhINI vAt bhagavAn!

A nirjarA adhikAr chhe ne? to kahe chhe-‘A gnAn ne AnandasvarUp AtmA te hun’-em jene antaramAn draDh shraddhAn thayun tene koI rAgAdinI kriyA thaI jAy to paN te potAnA svarUpathI chalAyamAn thato nathI. eTale shun? ke te potAnA gnAnanA anubhavathI chyut thaIne rAgamAn ekarUp thato nathI, rAgathI ekatA pAmato nathI. gnAnathI ekatA thaI chhe te have rAgathI ekatA karato nathI. ene nirjarA thAy chhe; je rAg Ave te nirjarI jAy chhe. samajANun kAI...?


PDF/HTML Page 2343 of 4199
single page version

shun kahe chhe? bhagavAn AtmA sadA gnAtA-draShTAsvabhAvI ek atIndriy Anandano kand prabhu chhe. ahAhA...! ekalA gnAnanun-Anandanun-sukhanun-amRutanun daL prabhu AtmA chhe. AvA atIndriy AnandanA-sukhanA daLanun jene AsvAdan-vedan thayun chhe tene kadAchit koI rAg AvI jAy chhe topaN te gnAnathI chalAyamAn thato nathI. eTale shun? ke te gnAnanI ekAgratA chhoDIne rAgamAn ekAgra thato nathI, rAgamAn ekatva karato nathI. Avo vItarAgano mArag! shun? ke gnAnI gnAnamay pariNamanane chhoDIne rAgamay thaI jato nathI. have kahe chhe-

‘mATe gnAnathI achalAyamAn te gnAnI karma kare chhe ke nathI karato te koN jANe? gnAnInI vAt gnAnI ja jANe. gnAnInA pariNAm jANavAnun sAmarthya agnAnInun nathI.’

gnAnIne rAg to thAy chhe, paN svarUpamAn jenI draShTi ekAgra chhe te rAg kare chhe ke nathI karato enI tane (-agnAnIne) shI khabar paDe? gnAnInI vAt gnAnI ja jANe. gnAnI gnAtA ja chhe em gnAnI yathArtha jANe chhe, agnAnIne enI khabar paDatI nathI. gnAnInA pariNAm jANavAnun sAmarthya agnAnInun nathI. gnAnIne rAg thaI Avyo chhe paN temAn enA pariNAm lUkhA chhe, gnAnI to gnAtA-draShTApaNe varte chhe evun yathArtha jANavAnun agnAnInun sAmarthya nathI. kem? kemake agnAnIne rAgamAn ne bhogamAn mIThAsh chhe. agnAnI jIv bhoganI sAmagrIne bahArathI bhogavato na dekhAy chhatAn andar rAganI mIThAshamAn-ruchimAn paDayo chhe. bahArathI te bhogavato nathI chhatAn bhoktA chhe; pahelAn (gAthA 197 mAn) AvI gayun ne ke asevak chhatAn sevak chhe. have ene gnAnInA pariNAmanI shI khabar paDe? gnAnInA pariNAmane samajavAnun enun sAmarthya ja nathI.

prashna– kayA guNasthAnathI rAg nathI? uttara– chothAthI rAganI ekatA nathI to rAg nathI. e to nIche bhAvArthamAn chhe ke chothe guNasthAnathI mAnDIne badhAy gnAnI chhe. bApu! samyagdarshan eTale? ahAhA...! eno sparsha thatAn jIvanI rAgamAn ne bhogamAn ruchi uDI jAy chhe, sukhabuddhi uDI jAy chhe. e to jAmanagaravALAno dAkhalo nahoto Apyo? (juo kalash 1pa1no bhAvArtha). tem gnAnIne AtmAnA AnandanA svAd AgaL rAgano-bhogano svAd jher jevo bhAse chhe. je kinchit asthiratAno rAg chhe teno svAd tene jher jevo lAge chhe. ene nirjarA thAy chhe em ahIn kahe chhe. agnAnI to upavAs karIne besI jAy ne mAne ke tapashcharyA thaI gaI ne nirjarA thaI gaI, paN bApu! tun bIjA panthe chhe bhagavAn! rAganI kriyAthI kAI nirjarA na thAy bhAI! (enAthI to bandh ja thAy).

kahe chhe-‘avirat samyagdraShTithI mAnDIne uparanA badhAy gnAnI ja samajavA.


PDF/HTML Page 2344 of 4199
single page version

temAn, avirat samyagdraShTi, deshavirat samyagdraShTi ane AhAr-vihAr karatA munione bAhyakriyAkarma pravarte chhe, topaN gnAnasvabhAvathI achalit hovAne lIdhe nishchayathI teo bAhyakriyAkarmanA kartA nathI, gnAnanA ja kartA chhe.’

joyun? shun kahe chhe? ke chothe guNasthAnathI mAnDIne uparanA badhAy gnAnI ja chhe. koI vaLI kahe chhe ke uparanA guNasthAne jAy tyAre gnAnI thAy, nIche to dharmI chhe. paN te barAbar nathI. hajI jene avirat bhAv chhe tevA avirat samyagdraShTithI mAnDIne uparanA badhAy gnAnI samajavA em kahe chhe.

temAn, chothAvALo avirat samyagdraShTi, pAnchamA guNasthAnavALo deshaviratI ane AhAr-vihAr karatA munione kahe chhe, bAhya kriyA-karma arthAt dayA, dAn, vrat, bhakti Adi kriyAkarma pravarte chhe topaN nishchayathI teo tenA kartA nathI. kem? kAraN ke teo gnAnasvabhAvamAn ja achalit chhe arthAt shuddha chaitanyanA anubhavathI teo chalit thatA nathI; rAgAdi kriyA thAy chhe topaN teo gnAnanA anubhavathI khasatA nathI mATe teo rAganA kartA nathI paN gnAnanA ja kartA chhe. ahAhA...! dharmI to AtmAnI gnAnamay vItarAgI pariNatinA ja kartA chhe.

have visheSh kahe chhe-‘antarang mithyAtvanA abhAvathI tathA yathAsambhav kaShAyanA abhAvathI temanA pariNAm ujjvaL chhe. te ujjvaLatAne teo ja (-gnAnIo ja) jANe chhe, mithyAdraShTio te ujjvaLatAne jANatA nathI.’

joyun? andar potAnA bhagavAnane bhAL‌yo chhe tene antarang mithyAtvano abhAv chhe, bhrAntino abhAv chhe. to antarang mithyAtvanA abhAvathI tathA bhUmikA pramANe kaShAyano abhAv vartato hovAthI yathAsambhav kaShAyanA abhAvathI temanA pariNAmo ujjvaL chhe. lyo, chothe guNasthAne pariNAm ujjvaL chhe em kahe chhe. chothe paN nirmaL samyagdarshan ne anantAnubandhI kaShAyano abhAv thayo chhe ne? to chothe guNasthAne paN pariNAm ujjvaL chhe. tathA AgaL-AgaLanA guNasthAnamAn apratyAkhyAn Adi kaShAyano jem jem abhAv thato jAy chhe tem tem pariNAm visheSh ujjvaL-nirmaL hoy chhe.

prashna– chovIse kalAk nirmaL hoy chhe? uttara– hA, nirmaL hoy chhe. samyagdraShTi laDAImAn Ubho hoy tyAre paN je mithyAtva ne anantAnubandhI kaShAy TaL‌yAn chhe teTalA pramANamAn pariNAm to tenA nirmaL shuddha pariNatirUpe ujjvaL ja chhe. jhINI vAt chhe bhAI! mithyAdraShTi rAganI mandatAnI kriyAmAn ho, are! chhaTThA guNasthAnanI bahAranI kriyAmAn ho, (chhaTThA guNasthAnamAn nahi hon) topaN tenA pariNAm malin chhe ane laDAImAn UbhelA samyagdraShTinA pariNAm nirmaL chhe. kem? kemake samyagdraShTie paDakhun pheravI nAkhyun chhe. rAganA paDakhethI khasIne te


PDF/HTML Page 2345 of 4199
single page version

gnAnanA paDakhe gayo chhe. tenI draShTi paramAnthI khasIne svamAn gaI chhe. jyAre agnAnInI to draShTi ja par upar chhe. AvI vAt bahu jhINI bApA!

e to pravachanasAr (gAthA 236) mAn na Avyun? shun? ke kAyA ne kaShAyane potAnA mAnanAro bAhyamAn chhakAyanI hinsA jarAy na karato hoy topaN te chhakAyanI hinsAno karanAro chhe. bhagavAn AtmA svabhAvathI kAyArahit akAy ne kaShAyarahit akaShAyI chhe. have AvA svabhAvane chhoDIne je kAyA ne kaShAyane potAnAn mAne chhe te bahArathI bhale nagna digambar sAdhu hoy tathA bahArathI chhakAyanI hinsA na karato hoy topaN te hinsAno karanAr chhe, AtmaghAtI chhe. jyAre dharmI AtmAnA gnAn ne AnandanA anubhavamAnthI khasato nathI tethI kadAchit rAganI kriyA tene thaI jAy chhe topaN tene antaranI nirmaLatA chhUTatI nathI. tethI tenA-gnAnInA pariNAm nirantar ujjvaL chhe. Avo vItarAgano mArag bahu sUkShma bhAI!

kahe chhe ne ke-‘pakaD pakaDamen pher hai;’ bilADI undarane monDhAmAn pakaDe chhe ane potAnA bachchAne paN moDhAmAn pakaDe chhe, paN ‘pakaD pakaDamen pher hai;’ bahArathI to ekasarakhI lAge paN bey pakaDamAn pher chhe. (ekamAn hinsAno bhAv chhe, bIjAmAn rakShAno bhAv chhe). tem gnAnIne, Am bahArathI dekhAy chhe ke tene rAg chhe, paN rAganI pakaD nathI; jyAre agnAnIne rAganI pakaD chhe-A pher chhe.

ahAhA...! kahe chhe-‘antarang mithyAtvanA abhAvathI tathA yathAsambhav kaShAyanA abhAvathI temanA pariNAm ujjvaL chhe. te ujjvaLatAne teo (-gnAnIo) ja jANe chhe, mithyAdraShTio te ujjvaLatAne jANatA nathI.’ ahA! mithyAdraShTinI draShTi to bahAr chhe, bahAranI kriyA par chhe. te bahAranI kriyAthI dharmInun mAp kADhe chhe ane tethI koI agnAnI bahAranI kriyA barAbar karato hoy to tene te gnAnI mAne chhe ane koI gnAnI jarIk bhogAdinI kriyAmAn hoy to tene te agnAnI mAnI le chhe. A pramANe agnAnI gnAnInA antaranI ujjvaLatAne jANato nathI; potAne ujjvaLatA thayA vinA te ujjvaLatAne kevI rIte jANe? e to samyagdarshanano koI achintya mahimA chhe ke samyagdraShTi jIv gnAnIonI antaujjvaLatAne jANe chhe. gnAnI ja gnAnIonI antaranI ujjvaLatAne jANe chhe. aho samyagdarshan! aho! antaujjvaLatA!!

have kahe chhe-‘mithyAdraShTi to bahirAtmA chhe, bahArathI ja bhalun bUrun mAne chhe; antarAtmAnI gati bahirAtmA shun jANe?’

mithyAdraShTi bahirAtmA chhe. eTale shun? ke tene bahAranI chIjanI pakaD chhe te bahArathI-bahAranI kriyAthI jonAro chhe. te andar kayAn gayo chhe ke te antarAtmAnI


PDF/HTML Page 2346 of 4199
single page version

gatine jANe? ahAhA...! rAg ne jaDathI bhinna paDayo chhe evA bhagavAn AtmAnI ujjvaL pariNatine te kem jANe? juone! pote (agnAnI) bAlabrahmachArI hoy chhatAn tene rAganI ekatAbuddhi chhe, ane gnAnIne 96 hajAr strIo hoy chhatAn rAganI ekatAbuddhi nathI. have A pherane agnAnI kem jANe?-em kahe chhe. bALabrahmachArI hovA chhatAn pote (-agnAnI) shuddhatAno svAmI nathI tathA 96 hajAr strIo hovA chhatAn mithyAtva ne anantAnubandhI kaShAyanA abhAvathI utpanna shuddhatAno gnAnI-samakitI svAmI chhe. Avo pher chhe te agnAnI jANato nathI.

mishrapaNun gnAnIne ja hoy chhe, kemake sAdhakapaNun hoy tyAn ja kinchit bAdhakapaNun hoy chhe; ane chhatAy te (-gnAnI) teno (-bAdhakapaNAno) svAmI nathI kemake tene rAgamAnthI (-bAdhakamAnthI) ras UDI gayo chhe. ahA! indranA indrAsanamAn paN tene sukhabuddhi nathI. indra kroDo apsarAo sAthe ramato dekhAy chhatAn tyAn ene sukhabuddhi nathI ane agnAnI bALabrahmachArI hoy ke sAdhu thayo hoy chhatAn rAgamAn tene ras chhe, paramAn sukhabuddhi UbhI chhe. AvI vAt chhe.

*

have, A ja arthanA samarthanarUpe ane AgaLanI gAthAnI sUchanArUpe kAvya kahe chhe-

* kaLash 1pa4 shlokArtha uparanun pravachan *

‘यत् भय–चलत्–त्रैलोक्य–मुक्त–अध्वनि वज्रे पतति अपि’ jenA bhayathI chalAyamAn thatA-khaLabhaLI jatA-traNe lok potAno mArga chhoDI de chhe evo vajrapAt thavA chhatAn,...

ahA! devo taraphathI vajrapAt thAy ke Am AkAshamAnthI agni jharatI hoy te vakhate lokamAn agnAnIo potAno mArga chhoDI de chhe arthAt bhayabhIt thaIne mArgamAnthI khasI jAy chhe.

parantu ‘अमी’ A samyagdraShTi jIvo ‘निसर्ग–निर्भयतया’ svabhAvathI ja nirbhay hovAne lIdhe... , joyun? samyagdraShTi svabhAvathI ja nirbhay chhe. bhagavAn AtmA nirbhayasvabhAv chhe, AtmAmAn-vastumAn bhay nathI. AvA nirbhayasvabhAvI AtmAnA anubhavane laIne samyagdraShTi nirbhay chhe. tethI kahe chhe-

svabhAvathI ja nirbhay hovAne lIdhe ‘सर्वान् एव शंकां विहाय’ samasta shankA chhoDIne arthAt bhayarahit thaIne ‘स्वयं स्वं अवध्य–बोध–वपुषं जानन्तः’ pote potAne jenun gnAnarUpI sharIr avadhya chhe evo jANatA thakA, ‘बोधात् च्यवन्ते न हि’ gnAnathI chyut thatA nathI.


PDF/HTML Page 2347 of 4199
single page version

ahAhAhA...! shun kahe chhe? ke trikALI ek gnAyakasvabhAv jenun sharIr chhe te AtmA chhe. jANag-jANag-jANag evA svabhAvano pinD te bhagavAn AtmAnun sharIr chhe, ane te gnAnarUpI sharIr avadhya chhe arthAt koIthI kadIy haNI shakAy nahi evun chhe. ahAhA...! dhruv-dhruv-dhruv evA gnAnasharIrI bhagavAn AtmAno koN vadh kare? e to avadhya chhe. chhe? chhe ne pAThamAn ke-‘अवध्य–बोध–वपुषं’–

ahAhA...! bhagavAn! tun koN chho? to kahe-AtmA; to enun sharIr shun? gnAn tenun sharIr chhe. A audArik deh, ke karmadeh ke rAgadeh-te AtmA nahi. ahAhA...! A sharIr, man, vANI, karma-te AtmA nahi ane ek samayanI paryAy te paN AtmA nahi. AtmA to gnAn jenun sharIr chhe te AtmA chhe. AtmA trikALI dhruv-dhruv gnAnasharIrI chhe ne te avadhya chhe. ahAhA...! samakitI em jANe chhe ke- gnAnAnandasvabhAvathI bharelo mAro nAth avadhya chhe, koIthI kadIy haNI shakAy nahi tevo chhe. ahA! potAne Avo jANatA-anubhavatA thakA samyagdraShTi jIvo gnAnathI chyut thatA nathI eTale ke potAno je shuddha chaitanyaghanasvabhAv chhe tyAnthI khasatA nathI. ahAhA...! dharmI jIvo nirAkuL Anandano anubhav chhoDI daIne rAgamAn-jheramAn ekatva pAmatA nathI. AvI vyAkhyA chhe.

‘बोधात् च्यवन्ते न हि’–ahAhA...! gnAnAnandanI mUrti prabhu AtmA chhe, tene bhAL‌yA pachhI dharmI tyAnthI chyut thatA nathI, bhraShTa thatA nathI. eTale shun? ke gnAnabhAv chhoDIne rAgamAn AvatA nathI. oho! juo A dharma! are bhAI! bhagavAn jene andaramAn bheTayA tenI shI vAt? bhag nAm gnAn ne AnandanI lakShmI, vAn nAm vALo; ahA! AvA anant gnAn ne AnandanI lakShmIno bhanDAr prabhu AtmA jyAn anubhavamAn Avyo tyAn kinchit rAg thaI Ave topaN gnAnI svarUpalakShmInA anubhavathI chyut thatA nathI; paN je rAganI kriyA thAy chhe tene te mAtra jANe chhe, A rAg chhe, par chhe em jANe chhe; te paN rAg chhe mATe jANe chhe emey nahi.

ahAhA...! ‘jANatA thakA’-em chhe ne? ‘अवध्य–बोध–वपुषं जानन्तः’–AtmA koIthI haNAy nahi evo gnAnasharIrI pragnAbrahma prabhu shuddha chaitanyaghanapinD chhe. tene jANatA thakA hon, rAgane jANatA thakA em nahi. ahA! vItarAgano mArag koI alaukik chhe! lokone te maL‌yo nathI eTale bichArA kayAny ne kayAny rokAI jaIne jindagI gALe chhe. teo bhayabhIt chhe, dukhI chhe. ahIn kahe chhe-jene A mArag maL‌yo chhe tene have koI bhay nathI, te gnAnathI chyut thatA nathI. gnAnathI eTale ke svarUpanA anubhavathI chyut thaIne te rAgamAn AvatA nathI. AvI vAt chhe. have kahe chhe-

‘इदं परं साहसं सम्यग्द्रष्टयः एव कर्तुं क्षमन्ते’ Avun param sAhas karavAne mAtra samyagdraShTio ja samartha chhe.


PDF/HTML Page 2348 of 4199
single page version

ahAhA...! agnino-vajrano uparathI prapAt thAy, agninA taNakhA jharatAn vajra paDe to traN lokanA jIvo khaLabhaLI uThe chhe ne bhayabhIt thaIne potAnA mArgane chhoDI de chhe arthAt mArgamAnthI khasI jAy chhe; tyAre dharmI samyagdraShTi jIv gnAn ne AnandamAnthI khasatA nathI em kahe chhe. ahAhA...! hun trikAL sachchidAnandasvarUp bhagavAn chhun em jyAn shraddhAnamAn Avyun to svarUpamAnthI kayArey chalit na thAy evo puruShArtha jAgrat thAy chhe ane te puruShArthanA baLe samyagdraShTi svarUpamAnthI vichalit thatA nathI. tene karma ne rAganI nirjarA thAy chhe. niyamasAramAn (gAthA 186mAn) Ave chhe ne ke-koI mandabuddhi loko kadAchit tArI nindA kare topaN he bhAI! tun mAragamAn abhakti na karIsh; ahAhA...! tane je vItarAgamArga maL‌yo chhe enAthI chalit na thaIsh. loko nindA kare ke A te kevo dharma! rAg kare chhe ne vaLI kahe chhe ke karato nathI, AnandamAn rahe chhe!-em anek kutarka karIne matsarabhAvathI nindA kare topaN tun vItarAgabhAvathI chalit na thaIsh. juo A shikhAmaN! ahIn kahe chhe-mArgamAn draDhapaNe sthit rahevAnun sAhas karavAne mAtra samyagdraShTio ja samartha chhe. ahAhA...! samyagdraShTi jIvo mahA puruShArthI chhe, parAkramI chhe.

* kaLash 1pa4 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘samyagdraShTi nishanktiguN sahit hoy chhe tethI game tevA shubhAshubh karmanA uday vakhate paN teo gnAnarUpe ja pariName chhe.’

samyagdraShTi nishanktiguN sahit hoy chhe eTale samakitI jIvo nirbhay hoy chhe. ‘शंकां विहाय’–em kaLashamAn Avyun ne? shankA kaho ke bhay kaho-ek ja chhe. samakitI nishank kahetAn nirbhay hoy chhe. tethI game tevA shubhAshubh karmanA uday vakhate paN teo gnAnarUpe ja rahe chhe. shubhakarmanA udaye bahu anukUL sAmagrI hoy tevI anukULatA vakhate ne ashubhakarmanA udaye sAtamI narakanA jevI pratikULatA Ave te vakhate paN gnAnI to gnAnarUpe ja pariName chhe.

shun kahyun e? ke shubhAshubhakarmanA uday vakhate paN gnAnI gnAnarUpe ja pariName chhe. kroDogaNI anukUL sAmagrI hoy-hIrAratnanA makAn hoy, mAnhI makhamalanA gAlIchA pAtharyA hoy ane te paN chArekor ratnajaDit hoy ityAdi shAtAnA udayajanit sAnukUL sAmagrInA Dhag maL‌yA hoy toy gnAnI gnAnabhAvathI chalit thato nathI, te sAmagrIne iShTa jANI temAn ekapaNun karato nathI. tathA ashubhanA udaye kALun sharIr, bahAramAn nirdhanatA ityAdi anek prakAre pratikULatAnA ganj AvI paDayA hoy topaN gnAnI gnAnathI chyut thato nathI. arthAt temAn khedabhAvane prApta thato nathI. gnAnI sAmagrImAn ekapaNun pAmIne harakhAtoy nathI ne khedAtoy nathI.


PDF/HTML Page 2349 of 4199
single page version

have visheSh kahe chhe ke-‘jenA bhayathI traN lokanA jIvo kampI uThe chhe-khaLabhaLI jAy chhe ane potAno mArga chhoDI de chhe evo vajrapAt thavA chhatAn samyagdraShTi jIv potAnA svarUpane gnAnasharIravALun mAnato thako gnAnathI chalAyamAn thato nathI.’

shun kahyun? ke gnAnIne to evo draDh vishvAs ne nirNay thayo chhe ke-hun to jANagasvabhAvano pinD prabhu AtmA chhun. trikALI dhruv evun gnAn te mArun sharIr chhe. A shAtA ne ashAtAnA udayathI maLelI dehAdi sAmagrI te kAI hun nathI. te mArAmAn nahi ane hun temanAmAn nathI. ahA! Avo nishank thayelo gnAnI gnAnathI arthAt svarUpanA anubhavathI chaLato nathI. tene nirjarA thatI hoy chhe.

ashAtA udayane laIne juone! sharIramAn keTakeTalA rog thatA hoy chhe! sAtamI narakanA nArakIne bhAI! pahelethI-janmathI ja sharIramAn soL-soL rog hoy chhe. ane tyAnnI mATI evI ThanDI chhe ke teno kaTako jo ahIn AvI jAy to 10 hajAr yojanamAn mANas ThanDIthI marI jAy. ahA! AvA atishay ThanDInA sanyogamAn paN dharmI svarUpathI chalAyamAn thato nathI.

paN te mATI shun ahIn Ave? Ave shun? A to tyAn ThanDI kevI chhe te batAvavA dAkhalo kahyo chhe. ahA! te mATIno ek TukaDo ahIn Ave to dash hajAr yojananA manuShyo marI jAy. tem pahelI narakamAn garamI chhe. kevI? ke eno ek taNakho ahIn AvI jAy to dash hajAr yojanamAn mANaso marI jAy. AvI ThanDI ne garamImAn A jIv tyAn anantavAr rahyo chhe. samakitI paN tyAn chhe. A shreNIk rAjA ja atyAre tyAn pahelI narakamAn chhe. ahA! AvA sanyogamAn paN te gnAnathI chaLatA nathI. kShaNekShaNe teo tyAn tIrthankar gotra bAndhe chhe. tyAnthI nIkaLIne teo tIrthankar thashe. AvA pIDAkArI sanjogamAn paN teo AnandarasanA ghUnT pIe chhe. gajab vAt chhe ne? bhajanamAn Ave chhe ne ke-

“chinmUrat dragadhArIkI mohi rIti lagat hai aTApaTI,
bAhir nArakI dukh bhogai antar sukharas gaTAgaTI.”

ahA! jem koIne taras lAgI hoy ne mosambIno ThanDo ras gaTagaT pIve tem gnAnI Anandarasane andar gaTagaT pIe chhe. te narakanI pIDAnA sanyogamAn paN, Atmajanit Anandarasane gaTagaT pIe chhe. kem? kemake gnAnIne bahAranA sanyog sAthe kayAn ekapaNun chhe? sanyogamAn kayAn AtmA chhe? ane AtmAmAn kayAn sanyog chhe? ahA! sanyog ne sanyogIbhAvathI bhinna paDelo gnAnI bahArathI narakanI pIDAmAn dekhAy topaN e to andaramAn nirAkuL Anandane ja vede chhe. hA, jeTalo rAg chhe


PDF/HTML Page 2350 of 4199
single page version

teTalun dukh chhe, topaN antaramAn je AtmAnun bhAn chhe ane anantAnubandhIno abhAv chhe teTalun Anandanun vedan tene chhe. ahA! Avun aTapaTun ‘bAhir nArakI dukh bhogai antar sukharas gaTAgaTI.’ samajANun kAI...?

samyagdraShTi shubhAshubhakarmanA udayathI bhinna paDI gayo chhe; te have udayane aDe kem? te uday sAthe ekamek thato ja nathI; e to nirantar gnAnarUpe ja pariName chhe. shubhanA udayane kAraNe chAhe to chakravartInI sampadA maLI jAy topaN temAn te bharamAto nathI, lalachAto nathI, harakhAto nathI ane ashubh udayane kAraNe narakanA jevA pIDAkArI sanyoganA ganj hoy topaN temAn te khed pAmato nathI. Akhun jagat jyAn chalit thaI jAy evA sanjogamAn paN samakitI gnAnarUpe ja pariName chhe, gnAnabhAvamAn achalitapaNe sthir rahe chhe. aho! samyagdarshanano Avo koI achintya alaukik mahimA chhe! bApu! samyagdarshan prApta karavun e vastu chhe. bAkI (vrat, tap, Adi) to kAI nathI.

have kahe chhe-‘tene em shankA nathI thatI ke A vajrapAtathI mAro nAsh thaI jashe; paryAyano vinAsh thAy to ThIk ja chhe kAraN ke teno to vinAshik svabhAv ja chhe.’

ahAhA...! vastu AtmA anAdi anant akRutrim trikALI dhruv tattva chhe. teno vaLI nAsh kevo? ane teno nAsh koN kare? koI paN sanjogamAn hun nAsh pAmun nahi em samakitI nishank chhe. tathA A paryAy chhe, dehAdi sanyog chhe e to svabhAvathI ja nAshavant chhe ane teno nAsh thAy to tethI mane shun? hun trikAL shuddha avinAshI gnAyakatattva chhun. lyo, ekakor jaD sharIr vinAshik ne ekakor gnAnasharIr pote trikAL avinAshI-em samakitI nishank chhe. AvI vAt chhe.

[pravachan nan. 297 ane 298 (chAlu) *dinAnk 20-1-77 ane 21-1-77]
ॐॐॐ

PDF/HTML Page 2351 of 4199
single page version

gAthA–228
सम्माद्दिट्ठी जीवा णिस्संका होंति णिब्भया तेण।
सत्तभयविप्पमुक्का जम्हा तम्हा दु णिस्संका।। २२८।।
सम्यग्द्रष्टयो जीवा निश्शङ्का भवन्ति निर्भयास्तेन।
सप्तभयविप्रमुक्ता यस्मात्तस्मात्तु निश्शङ्काः।।
२२८।।
(शार्दूलविक्रीडित)
लोकः शाश्वत एक एष सकलव्यक्तो विविक्तात्मन–
श्चिल्लोकं स्वयमेव केवलमयं यल्लोकयत्येककः।
लोकोऽयं न तवापरस्तदपरस्तस्यास्ति तद्भीः कुतो
निश्शङ्कः सततं स्वयं स सहजं ज्ञानं सदा विन्दति।। १५५।।

have A arthane gAthA dvArA kahe chhe-

samyaktvavant jIvo nishankti, tethI chhe nirbhay an;e
chhe saptabhayapravimukta jethI, tethI te nishank chhe. 228.

gAthArtha– [सम्यग्द्रष्टयः जीवाः] samyagdraShTi jIvo [निश्शङ्काः भवन्ति] nishank hoy chhe [तेन] tethI [निर्भयाः] nirbhay hoy chhe; [तु] ane [यस्मात्] kAraN ke [सप्तभयविप्रमुक्ताः] sapta bhayathI rahit hoy chhe [तस्मात्] tethI [निश्शङ्काः] nishank hoy chhe (-aDol hoy chhe).

TIkA– kAraN ke samyagdraShTio sadAy sarva karmonAn phaL pratye nirabhilASh hovAthI karma pratye atyant nirapekShapaNe varte chhe, tethI kharekhar teo atyant nishank dAruN (draDh) nishchayavALA hovAthI atyant nirbhay chhe em sambhAvanA karavAmAn Ave chhe (arthAt em yogyapaNe gaNavAmAn Ave chhe).

have sAt bhayanAn kaLasharUp kAvyo kahevAmAn Ave chhe, temAn pratham A lokanA tathA paralokanA em be bhayanun ek kAvya kahe chhe-

shlokArtha– [एषः] A chitsvarUp lok ja [विविक्तात्मनः] bhinna AtmAno (arthAt parathI bhinnapaNe pariNamatA AtmAno) [शाश्वतः एकः सकल–व्यक्तः लोकः]


PDF/HTML Page 2352 of 4199
single page version

(शार्दूलविक्रीडित)
एषैकैव हि वेदना यदचलं ज्ञानं स्वयं वेद्यते
निर्भेदोदितवेद्यवेदकबलादेकं सदानाकुलैः।
नैवान्यागतवेदनैव हि भवेत्तद्भीः कुतो ज्ञानिनो
निश्शङ्कः सततं स्वयं स सहजं ज्ञानं सदा विन्दति।। १५६।।

shAshvat, ek ane sakalavyakta (-sarva kALe pragaT evo) lok chhe; [यत्] kAraN ke [केवलम् चित्–लोकं] mAtra chitsvarUp lokane [अयं स्वयमेव एककः लोकयति] A gnAnI AtmA svayamev ekalo avaloke chhe-anubhave chhe. A chitsvarUp lok ja tAro chhe, [तद्–अपरः] tenAthI bIjo koI lok- [अयं लोकः अपरः] A lok ke paralok- [तव न] tAro nathI em gnAnI vichAre chhe, jANe chhe, [तस्य तद्–भीः कुतः अस्ति] tethI gnAnIne A lokano tathA paralokano bhay kyAthi hoy? [सः स्वयं सततं निश्शङ्कः सहजं ज्ञानं सदा विन्दति] te to pote nirantar nishank vartato thako sahaj gnAnane (potAnA gnAnasvabhAvane) sadA anubhave chhe.

bhAvArtha– ‘A bhavamAn jIvan paryant anukUL sAmagrI raheshe ke nahi?’ evI chintA rahe te A lokano bhay chhe. ‘parabhavamAn mArun shun thashe?’ evI chintA rahe te paralokano bhay chhe. gnAnI jANe chhe ke-A chaitanya ja mAro ek, nitya lok chhe ke je sarva kALe pragaT chhe. A sivAyano bIjo koI lok mAro nathI. A mAro chaitanyasvarUp lok to koIthI bagADayo bagaDato nathI. Avun jANatA gnAnIne A lokano ke paralokano bhay kyAthi hoy? kadI na hoy. te to potAne svAbhAvik gnAnarUp ja anubhave chhe. 1pap.

have vedanAbhayanun kAvya kahe chhe- shlokArtha– [निर्भेद–उदित–वेद्य–वेदक–बलात्] abhedasvarUp vartatA vedh- vedakanA baLathI (arthAt vedh ane vedak abhed ja hoy chhe evI vastusthitinA baLathI) [यद् एकं अचलं ज्ञानं स्वयं अनाकुलैः सदा वेद्यते] ek achaL gnAn ja svayam nirAkuL puruSho vaDe (-gnAnIo vaDe) sadA vedrAy chhe, [एषा एका एव हि वेदना] te A ek ja vedranA (gnAnavedanA) gnAnIone chhe. (AtmA vedanAr chhe ane gnAn vedAvAyogya chhe. [ज्ञानिनः अन्या आगत–वेदना एव हि न एव भवेत्] gnAnIne bIjI koI AvelI (- pudgalathI thayelI) vedranA hotI ja nathI, [तद्–भीः कुतः] tethI tene vedranAno bhay kya AnthI hoy? [सः स्वयं सततं निश्शंकः सहजं ज्ञानं सदा विन्दति] te to pote nirantar nishank vartato thako sahaj gnAnane sadA anubhave chhe.

bhAvArtha– sukhadukhane bhogavavun te vedanA chhe. gnAnIne potAnA ek gnAnamAtra


PDF/HTML Page 2353 of 4199
single page version

(शार्दूलविक्रीडित)
यत्सन्नाशमुपैति तन्न नियतं व्यक्तेति वस्तुस्थिति–
र्ज्ञानं सत्स्वयमेव तत्किल ततस्त्रातं किमस्यापरैः।
अस्यात्राणमतो न किञ्चन भवेत्तद्भीः कुतो ज्ञानिनो
निश्शङ्कः सततं स्वयं स सहजं ज्ञानं सदा विन्दति।। १५७।।
(शार्दूलविक्रीडित)
स्वं रूपं किल वस्तुनोऽस्ति परमा गुप्तिः स्वरूपे न य–
च्छक्तः कोऽपि परः प्रवेष्टुमकृतं ज्ञानं स्वरूपं च नुः।
अस्यागुप्तिरतो न काचन भवेत्तद्भीः कुतो ज्ञानिनो
निश्शङ्कः सततं स्वयं स सहजं ज्ञानं सदा विन्दति।। १५८।।

svarUpano ja bhogavaTo chhe. te pudgalathI thayelI vedanAne vedanA ja jANato nathI. mATe gnAnIne vedanAbhay nathI. te to sadA nirbhay vartato thako gnAnane anubhave chhe. 1pa6.

have arakShAbhayanun kAvya kahe chhe- shlokArtha– [यत् सत् तत् नाशं न उपैति इति वस्तुस्थितिः नियतं व्यक्ता] je sat chhe te nAsh pAmatun nathI evI vastusthiti niyatapaNe pragaT chhe. [तत् ज्ञानं किल स्वयमेव सत्] A gnAn paN svayamev sat (arthAt satsvarUp vastu) chhe (mATe nAsh pAmatun nathI), [ततः अपरैः अस्य त्रातं किं] tethI vaLI par vaDe tenun rakShaN shun? [अतः अस्य किञ्चन अत्राणं न भवेत्] A rIte (gnAn potAthI ja rakShit hovAthI) tenun jarA paN arakShaN thaI shakatun nathI [ज्ञानिनः तद्–भी कुतः] mATe (Avun jANatA) gnAnIne arakShAno bhay kyAthi hoy? [सः स्वयं सततं निश्शंकः सहजं ज्ञानं सदा विन्दति] te to pote nirantar nishank vartato thako sahaj gnAnane sadA anubhave chhe.

bhAvArtha– sattAsvarUp vastuno kadI nAsh thato nathI. gnAn paN pote sattAsvarUp vastu chhe; tethI te evun nathI ke jenI bIjAo vaDe rakShA karavAmAn Ave to rahe, nahi to naShTa thaI jAy. gnAnI Am jANato hovAthI tene arakShAno bhay nathI; te to nishank vartato thako pote potAnA svAbhAvik gnAnane sadA anubhave chhe. 1pa7.

have aguptibhayanun kAvya kahe- shlokArtha– [किल स्वं रूपं वस्तुनः परमा गुप्तिः अस्ति] kharekhar vastunun sva-rUp ja (arthAt nij rUp ja) vastunI param ‘gupti’ chhe [यत् स्वरूपे कः अपि


PDF/HTML Page 2354 of 4199
single page version

(शार्दूलविक्रीडित)
प्राणोच्छेदमुदाहरन्ति मरणं प्राणाः किलास्यात्मनो
ज्ञानं तत्स्वयमेव शाश्वततया नोच्छिद्यते जातुचित्।
तस्यातो मरणं न किञ्चन भवेत्तद्भीः कुतो ज्ञानिनो
निश्शङ्कः सततं स्वयं स सहजं ज्ञानं सदा विन्दति।। १५९।।

परः प्रवेष्टुम् न शक्तः] kAraN ke svarUpamAn koI bIjun pravesh karI shakatun nathI; [च] ane [अकृतं ज्ञानं नुः स्वरूपं] akRut gnAn (-je koIthI karavAmAn Avyun nathI evun svAbhAvik gnAn-) puruShanun arthAt AtmAnun svarUp chhe; (tethI gnAn AtmAnI param gupti chhe.) [अतः अस्य न काचन अगुप्तिः भवेत्] mATe AtmAnun jarA paN aguptapaNun nahi hovAthI [ज्ञानिनः तद्–भीः कुतः] gnAnIne aguptino bhay kyAthi hoy? [सः स्वयं सततं निश्शंकः सहजं ज्ञानं सदा विन्दति] te to pote nirantar nishank vartato thako sahaj gnAnane sadA anubhave chhe.

bhAvArtha– ‘gupti’ eTale jemAn koI chor vagere pravesh na karI shake evo killo, bhonyarun vagere; temAn prANI nirbhayapaNe vasI shake chhe. evo gupta pradesh na hoy paN khullo pradesh hoy to temAn rahenAr prANIne aguptapaNAne lIdhe bhay rahe chhe. gnAnI jANe chhe ke- vastunA nij svarUpamAn koI bIjun pravesh karI shakatun nathI mATe vastunun svarUp ja vastunI param gupti arthAt abhedya killo chhe. puruShanun arthAt AtmAnun svarUp gnAn chhe; te gnAnasvarUpamAn rahelo AtmA gupta chhe kAraN ke gnAnasvarUpamAn bIjun koI praveshI shakatun nathI. Avun jANatA gnAnIne aguptapaNAno bhay kyAthi hoy? te to nishank vartato thako potAnA svAbhAvik gnAnasvarUpane nirantar anubhave chhe. 1pa8.

have maraNabhayanun kAvya kahe chhe- shlokArtha–

[प्राणोच्छेदम् मरणं उदाहरन्ति] prANonA nAshane (loko) maraN kahe

chhe. [अस्य आत्मनः प्राणाः किल ज्ञानं] A AtmAnA prAN to nishchayathI gnAn chhe. [तत् स्वयमेव शाश्वततया जातुचित् न उच्छिद्यते] te (gnAn) svayamev shAshvat hovAthI teno kadrApi nAsh thato nathI; [अतः तस्य मरणं किञ्चन न भवेत्] mATe AtmAnun maraN bilakul thatun nathI. [ज्ञानिनः तद्–भीः कुतः] tethI (Avun jANatA) gnAnIne maraNano bhay kyAthi hoy? [सः स्वयं सततं निश्शङ्कः सहजं ज्ञानं सदा विन्दति] te to pote nirantar nishank vartato thako sahaj gnAnane sadA anubhave chhe.

bhAvArtha– indriyAdi prANo nAsh pAme tene loko maraN kahe chhe. parantu AtmAne paramArthe indriyAdi prAN nathI, tene to gnAn prAN chhe. gnAn avinAshI chhe-


PDF/HTML Page 2355 of 4199
single page version

(शार्दूलविक्रीडित)
एकं ज्ञानमनाद्यनन्तमचलं सिद्धं किलैतत्स्वतो
यावत्तावदिदं सदैव हि भवेन्नात्र द्वितीयोदयः।
तन्नाकस्मिकमत्र किञ्चन भवेत्तद्भीः कुतो ज्ञानिनो
निश्शङ्कः सततं स्वयं स सहजं ज्ञानं सदा विन्दति।। १६०।।

-teno nAsh thato nathI; tethI AtmAne maraN nathI. gnAnI Am jANato hovAthI tene maraNano bhay nathI; te to nishank vartato thako potAnA gnAnasvarUpane nirantar anubhave chhe. 1pa9.

have Akasmikabhayanun kAvya kahe chhe- shlokArtha– [एतत् स्वतः सिद्धं ज्ञानम् किल एकं] A svatasiddha gnAn ek chhe, [अनादि] anAdi chhe, [अनन्तम्] anant chhe, [अचलं] achaL chhe. [इदं यावत् तावत् सदा एव हि भवेत्] te jyAn sudhI chhe tyAn sudhI sadAy te ja chhe, [अत्र द्वितीयोदयः न] temAn bIjAno uday nathI. [तत्] mATe [अत्र आकस्मिकम् किञ्चन न भवेत्] A gnAnamAn Akasmik (aNadhAryun, ekAek) kAI paN thatun nathI. [ज्ञानिनः तद्–भीः कुतः] Avun jANatA gnAnIne akasmAtano bhay kyAthi hoy? [सः स्वयं सततं निश्शङ्कः सहजं ज्ञानं सदा विन्दति] te to pote nirantar nishank vartato thako sahaj gnAnane sadA anubhave chhe.

bhAvArtha– ‘kAI aNadhAryun aniShTa ekAek utpanna thashe to?’ evo bhay rahe te Akasmikabhay chhe. gnAnI jANe chhe ke-AtmAnun gnAn potAthI ja siddha, anAdi, anant, achaL, ek chhe. temAn bIjun kAI utpanna thaI shakatun nathI; mATe temAn aNadhAryun kAI paN kyAthi thAy arthAt akasmAt kyAthi bane? Avun jANatA gnAnIne akasmAtano bhay hoto nathI, te to nishank vartato thako potAnA gnAnabhAvane nirantar anubhave chhe.

A rIte gnAnIne sAt bhay hotA nathI. prashna– aviratasamyagdraShTi Adine paN gnAnI kahyA chhe ane temane to bhayaprakRitino uday hoy chhe tathA tenA nimitte temane bhay thato paN jovAmAn Ave chhe, to pachhI gnAnI nirbhay kaI rIte chhe?

samAdhAna– bhayaprakRitinA udayanA nimittathI gnAnIne bhay Upaje chhe. vaLI antarAyanA prabaL udayathI nirbaL hovAne lIdhe te bhayanI pIDA nahi sahI shakavAthI gnAnI te bhayano ilAj paN kare chhe. parantu tene evo bhay hoto nathI ke jethI jIv


PDF/HTML Page 2356 of 4199
single page version

(मंदाक्रान्ता)
टङ्कोत्कीर्णस्वरसनिचितज्ञानसर्वस्वभाजः
सम्यग्द्रष्टेर्यदिह सकलं घ्नन्ति लक्ष्माणि कर्म।
तत्तस्यास्मिन्पुनरपि मनाक्कर्मणो नास्ति बन्धः
पूर्वोपात्तं तदनुभवतो निश्चितं निर्जरैव।। १६१।।

svarUpanAn gnAnashraddhAnathI chyut thAy. vaLI je bhay Upaje chhe te mohakarmanI bhay nAmanI prakRitino doSh chhe; teno pote svAmI thaIne kartA thato nathI, gnAtA ja rahe chhe. mATe gnAnIne bhay nathI. 160.

have AgaLanI (samyagdraShTinA nishankit Adi chihno viShenI) gAthAonI sUchanArUpe kAvya kahe chhe-

shlokArtha– [टङ्कोत्कीर्ण–स्वरस–निचित–ज्ञान–सर्वस्व–भाजः सम्यग्द्रष्टेः] TankotkIrNa evun je nij rasathI bharapUr gnAn tenA sarvasvane bhogavanAr samyagdraShTine [यद् इह लक्ष्माणि] je nishankti Adi chihno chhe te [सकलं कर्म] samasta karmane [ध्नन्ति] haNe chhe; [तत्] mATe, [अस्मिन्] karmano uday vartatAn chhatAn, [तस्य] samyagdraShTine [पुनः] pharIne [कर्मणः बन्धः] karmano bandh [मनाक् अपि] jarA paN [नास्ति] thato nathI, [पूर्वोपात्तं] parantu je karma pUrve bandhAyun hatun [तद्–अनुभवतः] tenA udayane bhogavatAn tene [निश्चितं] niyamathI [निर्जरा एव] te karmanI nirjarA ja thAy chhe.

bhAvArtha– samyagdraShTi pUrve bandhAyelI bhay Adi prakRitionA udayane bhogave chhe topaN 1nishankit Adi guNo vartatA hovAthI tene 2shankAdikRut (shankAdinA nimitte thato) bandh thato nathI parantu pUrvakarmanI nirjarA ja thAy chhe. 161.

* * *
samayasAr gAthA 228 mathALu

have A arthane gAthA dvArA kahe chhe-

* gAthA 228 TIkA uparanun pravachan *

‘kAraN ke samyagdraShTio sadAy sarva karmonAn phaL pratye nirabhilASh hovAthI...’ joyun? ‘samyagdraShTio’-em bahuvachan vAparyun chhe; kem? kAraN ke samyagdraShTi jIvo anek chhe. alpa chhatAn anek chhe em sUchavavA bahuvachan kahyun chhe. ahAhA...! _________________________________________________________________

1. nishankti = sandeh athavA bhay rahit. 2. shankA = sandeh; kalpit bhay.


PDF/HTML Page 2357 of 4199
single page version

teo sarva karmonAn phaL pratye eTale puNyanAn phaL pratye ne pApanAn phaL pratye nirabhilAShI chhe. jem pApanAn phaL prati nirabhilAShI chhe. tem puNyanA phaL prati paN nirabhilAShI chhe. ‘sarva karmonAn’ kahyAn chhe ne? eTale pAp ne puNya banne AvI gayA. karmaphaL nAm kriyA ne prApta sAmagrI ityAdi pratye samyagdraShTio nirabhilAShI chhe, nirvAnchhak chhe.

kahe chhe-‘kAraN ke samyagdraShTio sadAy sarva karmonAn phaL pratye nirabhilAShI hovAthI karma pratye atyant nirapekShapaNe varte chhe, tethI kharekhar teo atyant nishank dAruN (draDh) nishchayavALA hovAthI atyant nirbhay chhe em sambhAvanA karavAmAn Ave chhe.’

joyun? nishank hovAthI teo atyant nirbhay chhe. ahA! paramAdhAmI sharIrane agnimAn nAkhe ane sharIranA, pArAnA jem bhukkA thaI jAy chhe tem, bhukkA thaI jAy topaN ‘mane kAI chhe nahi, hun to chhun te chhun, mArun gnAnasvarUp-gnAnasvabhAvarUpI sharIr-koIthI haNAy evun nathI’-em samyagdraShTio nishank ne draDh nishchayavALA hoy chhe. ahAhA...! A sharIr to haNAy kemake e to haNAvA yogya chhe paN hun to anAdianant avinAshI tattva chhun. Avo nishank draDh nishchay jemane thayo chhe te samyagdraShTio atyant nirbhay chhe-em kahe chhe. ahAhA...! trikALI shuddha shAshvat chaitanyamUrti prabhu AtmAnun jene bhAn thayun chhe, vedan thayun chhe te atyant nishank ane nirbhay chhe.

*

have sAt bhayanAn kaLasharUp kAvyo kahevAmAn Ave chhe, temAn pratham A lokanA tathA paralokanA em be bhayanun ek kAvya kahe chhe- samyagdraShTine nishank ne nirbhay kahyone? tethI have tene sAt bhayano abhAv chhe em kAvyo dvArA pragaT kare chhe-

* kaLash 1papa shlokArtha uparanun pravachan *

‘एषः’ A chitsvarUp lok ja.........

joyun? ‘एषः’–‘A’ kahetAn je gnAnamAn pratyakSha thayo chhe te A chitsvarUp- gnAnasvabhAvI bhagavAn AtmA ja mAro lok chhe em gnAnI jANe chhe.

ahAhA...! kahe chhe-A chitsvarUp lok ja ‘विविक्तात्मनः’ bhinna AtmAno arthAt parathI bhinnapaNe pariNamatA AtmAno ‘शाश्वतः एकः सकल–व्यक्तः लोकः’ shAshvat, ek ane sakal-vyakta (-sarva kALe pragaT evo) lok chhe.

ahAhA...! mAro to shAshvat, ek ane sakaL pragaT-vyakta lok chhe em dharmI jANe chhe. vastu-AtmA vyakta chhe em kahe chhe. joke (vyakta) paryAyanI apekShAe tene avyakta kahevAmAn Ave chhe e bIjI vAt chhe. 49mI gAthAmAn chha bol Ave


PDF/HTML Page 2358 of 4199
single page version

chhe. temAn chha bolathI bhagavAn AtmAne avyakta kahyo chhe. tyAn apekShA bIjI chhe. ahI to vastu tarIke bhagavAn AtmA vyakta chhe-sakalavyakta chhe-em kahe chhe. ahAhA... kahe chhe- mAro lok shAshvat chhe, ek arthAt ekasvarUpe chhe tathA sakaL-pragaT chhe. ‘एषः’–A Akho dhruv nityAnand prabhu AtmA sakaL-vyakta arthAt sarvakALe pragaT chhe em kahe chhe. juo! A dharmInI draShTi!

tyAn 49mI gAthAmAn avyaktanA chha bol chhe ne ke- 1. chha dravyasvarUp lok gney chhe, vyakta chhe ane tenAthI bhagavAn AtmA bhinna avyakta

chhe. tyAn chha dravyo vyakta chhe tenI apekShAe (bhinna hovAthI) avyakta kahyo chhe. parantu
potAnI apekShAe vyakta-Akho pragaT chhe.

2. kaShAyono samUh je bhAvakabhAv vyakta chhe tenAthI jIv bhinna chhe mATe avyakta chhe. 3. chaitanyasAmAnyamAn chaitanyanI sarva vyaktio antargat chhe mATe te avyakta chhe. 4. kShaNik vyaktimAtra-paryAyanI kShaNik vyaktimAtra-nathI mATe bhagavAn AtmA avyakta

chhe.

pa. vyakta ane avyakta ek sAthe pratibhAsavA chhatAn bhagavAn AtmA vyaktane sparshato

nathI. shun kahyun? ke vyakta nAm paryAy ne avyakta nAm dravya-beyanun gnAn ek sAthe
thavA chhatAn vyaktane dravya aDatun nathI mATe avyakta chhe. jhINI vAt bhAI!

6. pote potAthI ja bAhyAbhyantar anubhavamAn AvavA chhatAn vyakta prati te udAs chhe mATe

avyakta chhe.

ahAhA...! pUrNAnandasvarUp prabhu AtmAne tyAn 49 mI gAthAmAn avyakta kahyo chhe tene ahIn vyakta kahyo chhe. koI di’ AvI vAt sAmbhaLI na hoy tene thAy ke-A te kevo upadesh ne kevI vAt! ghaDIkamAn avyakta ne ghaDIkamAn vyakta kaho te kevI vAt! are bhAI! jyAn je apekShA hoy te yathArtha samajavI joIe.

prashna– to shun te Akho pragaT chhe? samAdhAna– hA; te Akho pragaT chhe. vastu chhe ne? bhagavAn AtmA chaitanyabimb prabhu gnAn ne Anandanun dhAm-godAm trikAL ek vastu chhe. emAn ek ek em anant shaktio chhe, ane ek ek shaktinun-guNanun aparimit anant anant sAmarthya chhe. Avo vajramay bhagavAn AtmA ekarUp dhruv koI di’ hale nahi-pariName nahi evo ek, shAshvat ene sakaL-vyakta ahIn kahyo chhe. gnAnamAn pratyakSha vyakta chhe ne? tethI ahIn sakaL-vyakta kahyo chhe. tyAn 49 mI gAthAmAn avyakta kahyo chhe te bIjI apekShAe chhe. bhAI! jyAn je apekShA hoy te yathArtha jANavI joIe.


PDF/HTML Page 2359 of 4199
single page version

have kahe chhe-‘यत्’ kAraN ke ‘केवलं चित्लोकं’ mAtra chitsvarUp lokane ‘अयं स्वयमेव एककः लोकयति’ A gnAnI AtmA svayamev ekalo avaloke chhe-anubhave chhe.

A chitsvarUp AtmAne A AtmA (gnAnI puruSh) svayamev eTale ke koI paranI apekShA vinA ekalo anubhave chhe em kahe chhe. ekalo anubhave chhe eTale ke ene vyavahAraratnatrayanI paN apekShA nathI; pote potAthI ja anubhave chhe-em vAt chhe. samajANun kAI...?

ahAhA...! A chitsvarUp lok ja tAro (-potAno) chhe em anubhave chhe. ‘तद्–अपरः’ tenAthI bIjo koI lok-‘अयं लोकः अपरः’ A lok ke paralok ‘तव न’ tAro nathI em gnAnI vichAre chhe, jANe chhe. shun kahyun? ke gnAnI potAnA shuddha chitsvarUp lokane-trikALI bhagavAn AtmAne chhoDIne A lok ke paralokasambandhI je vichAr (chintA) thAy te potAnun svarUp nathI em jANe chhe. tethI-

‘तस्य तद्–भीः कुतः अस्ति’ gnAnIne A lokano tathA paralokano bhay kayAnthI hoy? na hoy. ‘सः स्वयं सततं निश्शंकः सहजं ज्ञानं सदा विन्दति’ te to pote nirantar nishank vartato thako sahaj gnAnane (potAnA gnAnasvabhAvane) sadA anubhave chhe; arthAt sahaj shuddha AtmasvabhAvane ja nirantar anubhave chhe.

* kaLash 1papa bhAvArtha uparanun pravachan *

A bhavamAn jIvan paryant anukUL sAmagrI raheshe ke nahi?-evI chintA rahe te A lokano bhay chhe.’

‘shun kahyun? ke maraN thatAn sudhI A badhI sagavaDatAo raheshe ke nahi evo bhay agnAnIne rahyA kare chhe. A sharIranI nIrogatA, sharIr ne kuTumbane TakAvanArI anek prakAranI bAhya sAmagrI jIvan paryant sarakhI raheshe ke nahi evI chintA rahe te A lokano bhay chhe. ahA! bimArI AvI jashe to? kuTumbano viyog thaI jashe to? dhanAdi sampatti chAlI jashe to? AvI anek prakAre chintA thavI te A lokano bhay chhe; ane te gnAnIne hoto nathI em kahe chhe. ahAhA...! hun to gnAnAnandasvabhAvI nitya chidAnand chaitanyadhAtumay AtmA chhun ane e ja mAro lok chhe, A sivAy bIjo lok mAre kayAn chhe?-em gnAnI jANe chhe. tethI gnAnIne A lokano bhay nathI.

‘parabhavamAn mArun shun thashe?-evI chintA rahe te paralokano bhay chhe.’ are hun marIne kayAn jaIsh ane mArun shun thashe?-em agnAnI sAshank rahe chhe. tethI agnAnI paralok sambandhI bhayabhIt ane chintAgrasta rahe chhe. jyAre gnAnI to jANe chhe ke-‘A chaitanya ja mAro ek nitya lok chhe ke je sarva kALe pragaT chhe.’

hA, paN koI agnAnIo to paralokane mAnatA ja nathI?


PDF/HTML Page 2360 of 4199
single page version

paralokane na mAne tethI shun? pote anAdianant vastu AtmA chhe ke nahi? ane chhe to dehathI chhUTIne kayAnk jAy chhe ke nahi? are! potAnA svarUpanA bhAn vinA agnAnI chAragatimAn paralokamAn anAdithI rakhaDe chhe.

ahA! gnAnI jANe chhe ke A sadA chitsvarUp mAro AtmA ja mAro ek, nitya- shAshvat lok chhe je sarvakALe pragaT chhe. AvA svarUpano samakitIne paryAyamAn nirNay anubhav hoy chhe. have kahe chhe-

‘A sivAyano bIjo koI lok mAro nathI. A mAro chaitanyasvarUp lok to koIthI bagADayo bagaDato nathI.’

bhagavAn AtmA chaitanyasvarUpI lok chhe. ‘लोक्यन्ते इति लोकः’ jemAn chaitanya jaNAy te (AtmA) lok chhe. ‘लोक्यन्ते इति लोकः’ं jemAn vastu (dravyasamUh) jaNAy te lok chhe. AtmAne chaitanyalok kem kahyo? kemake temAn chetan-achetan jaNAy evo teno svabhAv chhe. mATe jemAn mArun chaitanyasvarUp jaNAy te chitsvarUp AtmA mAro lok chhe. A sivAy bIjo koI mAro lok nathI.

potAnI bahAr kAI paN potAnun nathI? nA, potAnI bahAr kAI paN potAnun nathI. nAshavAn potAnI paryAy jyAn trikALI shuddha AtmAmAn nathI tyAn anyadravyanI shun vAt! ahAhA...! ek gnAyakabhAv nityAnand avinAshik prabhu AtmA je ‘लोक्यन्ते’ mArAmAn jaNAy chhe te ja mAro lok chhe ane te trikAL ekarUp chhe, koIthI bagADayo bagaDato nathI. AvA trikAL ekarUp shuddha chitsvarUp lok sivAy jagatamAn bIjo koI mAro lok nathI.

have kahe chhe-‘Avun jANatA gnAnIne A lokano ke paralokano bhay kayAnthI hoy? kadI na hoy.’

ahAhA...! A lok ne paralok sambandhI sAmagrI arthAt jagatnA padArtho badhA kAlAgninAn indhan chhe. lAkaDAn jem agnimAn baLI jAy tem teo kAlAgnimAn baLI javA yogya chhe, jyAre pote ja ek trikAL gnAnAnandasvabhAvI bhagavAn chhe. Avun jANatA gnAnIne A lokano ke paralokano bhay kayAnthI hoy? agnAnIne A lok ne paralokano bhay chhe kemake te jyAn paDAv nAkhe chhe tyAn e badhun mArun chhe em mAnI bese chhe. ahA! trikALI Anandano nAth chaitanyamahAprabhu potAno chhe tyAn paDAv karato nathI ane jyAn jyAn (chAr gatimAn) paDAv kare chhe tyAn badhun mArun chhe em agnAnI mAne chhe. paN bhAI! bahAranA bhabhakA-A sheThapad, rAjapad ne devapadanA bhabhakA-badhA nAshavAn chhe.

ahAhA...! A lokanI sAmagrI ne paralokanI sAmagrI mArA chaitanyalokamAn-