Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 266-267 ; Kalash: 171.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 132 of 210

 

PDF/HTML Page 2621 of 4199
single page version

sAdhavAnI A dharmashALA chhe, tathA sansAratapano nAsh karanArI e amRutasvarUp meghamALA chhe, ahAh...! ThanDA shItaL pANIthI bharelA varasatA meghanI pankti samAn chhe. ahAhA....! e jinavANI mahAmohano nAsh karIne mokShane-sarvotkRuShTa sukhane denArI chhe. ahA! evI jinavANI mAtA vAgIshvarI devIne hun namaskAr karun chhun em kavi kahe chhe.

prashna– paN vANI to jaD chhe em Ap kaho chho ne? emAn kyAn AtmA chhe? - em Ap vAramvAr pharamAvo chho ne? (em ke to pachhI AvI jinavANInI stuti kem karo chho?)

samAdhAna– bhAI! jyAn je apekShAthI vAt hoy te yathArtha samajavI joIe. vANImAn AtmA nathI, bhAShAvargaNAnA pariNamanarUp vANI jaD chhe e to satya ja chhe. paN A bhagavAn jineshvar sarvagna parameshvaranA nimitte pragaTelI vANI-jinavANInun vAchya shun chhe? ahAhA...! enun vAchya chidAnandaghan prabhu AtmA chhe. e to stutimAn ja Ave chhe ke-

‘chidAnand bhUpAlakI rAjadhAnI, namon devi vAgeshvarI jainavANI.

ahAhA...! jinavANI, jemAn chidAnand rAy bhagavAn AtmA vase chhe enI rAjadhAnI chhe, arthAt jinavANImAn chidAnandaghan prabhu AtmAnun kathan chhe. ahAhA...! eno bhAv je samaje tene te shuddha svarUpanI prAptimAn upakArabhUt-nimittabhUt thAy chhe. mATe te vyavahAre stutiyogya pUjanIk chhe. dharmAtmAne evo jinavANI prati stutino bhAv Ave chhe. AvyA vinA raheto nathI. banArasIdAse gRuhasthAshramamAn A stuti karI chhe. bhAI! ame je apekShAe kahIe chhIe te nyAyathI yathArtha samajavun joIe.

A vANiyA Akho di’ dhandhA-vepAramAn ne bairAn-chhokarAn sAchavavAmAn paDayA rahe te nyAyathI A artha kyAn samajavA bese. ene to artha nAm paisAnI khabar hoy paN A arthanI khabar na hoy.

prashna– enun shun kAraN? uttara– pelAmAn to gharamAn-gharanI mUDImAn nukashAn thatun dekhAy chhe? ane AmAn nukashAn to Ave paN kahI de ke ‘khabar paDatI nathI’ eTale hAle. nukashAn to khUb moTun Ave bhAI! hon, paN ene khabar paDatI nathI. bApu! em ne em A jIvan jAy chhe hon.

ahIn kahe chhe-rAganI ekatAbuddhino abhiprAy-adhyavasAy chhe te bandhanun kAraN chhe; ane e bandhanA kAraNanun kAraN je paravastu tene ahIn (AshrayarUp) kAraN gaNyun chhe. nimitta chhe ne? e kAraNathI kArya thAy chhe em nahi, paN


PDF/HTML Page 2622 of 4199
single page version

adhyavasAyane bAhyavastu nimitta chhe. ene ahIn kAraN kahyun chhe. e kAraNanA pratiShedhathI kAryano pratiShedh thAy chhe em kahe chhe. bAhyavastu adhyavasAyanun kAraN chhe tethI te vastunA pratiShedhathI adhyavasAyano pratiShedh thAy chhe. juo, pahelAn em kahyun hatun ke adhyavasAyanA pratiShedh arthe bAhyavastuno pratiShedh karavAmAn Ave chhe. pachhI pheravIne Am kahyun ke bAhyavastu adhyavasAyanun kAraN chhe tethI tenA pratiShedhathI adhyavasAyano pratiShedh thAy chhe. bemAn kAI pharak nathI kemake bAhya vastunA AshrayanA abhAvamAn adhyavasAn nIpajatun nathI. ahIn to bAhyavastu bandhanun kAraN nathI, paN bandhanA kAraNanun kAraN chhe-em vAt chhe.

e ja vAt draShTAntathI kahe chhe-

‘parantu, jo ke bAhyavastu bandhanA kAraNanun (arthAt adhyavasAnanun) kAraN chhe. topaN te (bAhyavastu) bandhanun kAraN nathI; kemake iryAsamitimAn pariNamelA munIndranA pag vaDe haNAI jatA evA koI jhaDapathI AvI paDatA kALaprerit uDatA jIvaDAnI mAphak, bAhyavastu-ke je bandhanA kAraNanun kAraN chhe te-bandhanun kAraN nahi thatI hovAthI, bAhyavastune bandhanun kAraN mAnavAmAn anaikAntik hetvAbhAsapaNun chhe-vyabhichAr Ave chhe.’

juo, draShTAnt je Apelun chhe te samajAvavAnI vyavahAranI rIt chhe. bhAShA juo to ‘munIndranA pag vaDe’-em chhe. vAstavamAn pag to jaDano chhe, munIndrano nathI, munIndrano to shuddhopayog chhe. ahAhA..! munIvar to shuddhopayogI hoy chhe. bhAI! emane gamanamAn sharIr nimitta chhe tethI ‘munIndranA pag vaDe’-em bhAShA chhe. ‘pag vaDe haNAI jatAn’-em kahyun tyAn paN par vaDe par haNAy nahi em chhe, paN ahIn nimitta-naimittik sambandhathI vAt chhe.

munirAj Am sAmun nIche joIne chAle chhe; IryAsamitipUrvak tyAre Am pag mUkavA jAy tyAn kALaprerit arthAt jenun AyuShya pUrun thayun chhe evun jIvaDun ekadam jhaDapathI pag nIche garI jAy ane marI jAy topaN munirAjane hinsA thatI nathI. te uDatun jIvaDun marI gayun e munirAjane bandhanun kAraN nathI, kemake munirAjane ‘hun mArun-jivADun’-evo adhyavasAy nathI. munirAjane IryAsamitino shubhabhAv chhe, paN bandhanun kAraN je ekatvabuddhino adhyavasAy te nathI. tenI mAphak bAhyavastuo je bandhanA kAraNanun kAraN kahyun chhe te bandhanun kAraN nathI.

jo bAhyavastu bandhanun kAraN mAnavAmAn Ave to munirAjane pag taLe jIvaDun marI jatAn hinsA thAy ane tethI bandh paN thAy; paN em nathI. kemake munirAj antaramAn shuddha pariNatiyukta chhe, IryAsamitie pariNamelA chhe, mAravA-jivADavAnA


PDF/HTML Page 2623 of 4199
single page version

adhyavasAyathI rahit chhe. mATe temane jIvaDun marI gayun e bandhanun kAraN nathI. tevI rIte bAhyavastu je bandhanA kAraNanun kAraN chhe te bandhanun kAraN nathI.

bAhyavastune bandhanun kAraN mAnavAmAn Ave te anaikAntik hetvAbhAs chhe-emAn vyabhichAr Ave chhe. eTale shun? ke bAhyavastune nirbAdhapaNe bandhanun kAraNapaNun siddha thatun nathI. te (-bAhyavastu) niyamarUp bandhanun kAraN banI shakatI nathI.

‘mATe bAhyavastu ke je jIvane atadbhAvarUp chhe te bandhanun kAraN nathI; adhyavasAn ke je jIvane tadbhAvarUp chhe te ja bandhanun kAraN chhe.’

bAhyavastu jIvane atadbhAvarUp chhe, te jIvanA potAnA bhAvarUp nathI. A strI, kuTumbaparivAr ItyAdi par jIv, paisA, dhan-sampatti, sharIr, vANI, Indriy ItyAdi saghaLI paravastu AtmAne atadbhAvarUp chhe, te AtmAnA bhAvarUp nathI, parabhAvarUp chhe. te jIvane bandhanun kAraN nathI.

parantu hun bIjAne jivADun-mArun, sukhI-dukhI karun, kuTumbane pALu-poShun ne nabhAvun, dhanAdi sAmagrI Apun-laun ane sharIranI kriyA yatheShTa karun-evo je ahankArarUp adhyavasAy chhe te jIvane tadbhAvarUp chhe ane te ja jIvane bandhanun kAraN chhe.

* gAthA 26pa bhAvArtha uparanun pravachan *

‘bandhanun kAraN nishchayathI adhyavasAn ja chhe;....?

joyun? A ekAnta karyun ke bandhanun kAraN adhyavasAn ja chhe. A samyak ekAnta chhe bhAI! matalab ke bandhanun kAraN adhyavasAn ja chhe, paravastu nahi em (samyak) anekAnta chhe; paN bandhanun kAraN adhyavasAn paN chhe ne paravastu paN chhe e to mithyAvAd chhe bApu!

‘ane je bAhyavastuo chhe te adhyavasAnanun Alamban chhe-temane AlambIne adhyavasAn upaje chhe, tethI temane adhyavasAnanun kAraN kahevAmAn Ave chhe.’

juo, A adhyavasAn nAm pariNAm (-vibhAv) je upaje chhe tene bAhyavastunun Alamban arthAt Ashray hoy chhe. tene Ashray kaho, nimitta kaho, kAraN kaho ke Alamban kaho-e badhun ekArthavAchak chhe. ahAhA..! bAhyavastunA Alambane upaje chhe tethI bAhyavastune adhyavasAnanun kAraN kahevAmAn Ave chhe. ahIn em nathI ke bAhyavastu adhyavasAnane (utpanna) karAve chhe. ahAhA..! adhyavasAn AshrayabhUt nimittathI utpanna thAy chhe em nathI. bAhyavastu AlambanarUp-AshrayarUp nimitta


PDF/HTML Page 2624 of 4199
single page version

kAraN chhe, e nimitta jIvamAn adhyavasAn utpanna kare vA karAvI de chhe em chhe nahi. A to adhyavasAn bAhyavastunA Alambane upaje chhe tethI tene (bAhyavastune) adhyavasAnanun kAraN kahevAmAn Ave chhe.

juo, nAnun kumaLun bALak hoy, rUpALun kuNun hoy eTale ene chumban le. tyAn Ano je abhiprAy chhe ke ‘hun Ane chumban laun’ e abhiprAy chumbananI kriyA karI shakato nathI, kemake hoThathI chumbananI kriyA thAy e to paranI-jaDanI kriyA chhe. te jIvane atadbhAvarUp hovAthI jIv e kriyA karI shakato nathI. ahA! je kriyA A karato-karI shakato nathI te ene bandhanun kAraN kem thAy? na thAy. tethI bAhyavastu bandhanun kAraN nathI. paN ‘hun Am chumban laun’ evun je pariNAm-adhyavasAn chhe te ja bandhanun kAraN chhe.

ahAhA...! kShaNekShaNanun bhedagnAn batAvyun chhe bhAI! samaye samaye thatI paryAy (- pariNAm) ane te te samaye thatI paradravyanI kriyA-e be bhinna bhinna svatantra chhe em kahe chhe. te te samaye thatA pariNAm jIvane tadbhAvarUp chhe, ane te te samayanI paradravyanI kriyA jIvane atadbhAvarUp chhe. tathApi te te pariNAmane bAhyavastu Alamban chhe tethI tene adhyavasAnanun-pariNAmanun kAraN kahevAmAn Ave chhe. ahA! atadbhAvarUp evI bAhyavastu AlambanabhUt hovAthI tadbhAvarUp adhyavasAnanun kAraN chhe em kahevAy chhe. samajANun kAI...?

‘bAhyavastu vinA nirAshrayapaNe adhyavasAn upajatAn nathI tethI bAhyavastuono tyAg karAvavAmAn Ave chhe.’

bIjAne mAravA-jivADavAno, sukhI-dukhI karavAno adhyavasAy bAhyavastunA Ashray vinA upajato nathI tethI bAhyavastuono tyAg karAvavAmAn Ave chhe. tyAn Ashay to adhyavasAnano ja tyAg karAvavAno chhe. koIne bAhyavastuono tyAg hoy paN antarang adhyavasAn maTe nahi to tethI kAI (lAbh) nathI.

have kahe chhe-‘jo bandhanun kAraN bAhyavastu kahevAmAn Ave to temAn vyabhichAr Ave chhe.’ eTale shun? eTale ke temAn satyatA AvatI nathI, viruddhatA-viparItatA Ave chhe; kemake kAraN hovA chhatAn koI sthaLe kArya dekhAy ane koI sthaLe kArya na dekhAy tene vyabhichAr kahe chhe. kAraN hoy chhatAn kArya thAy vA na paN thAy to te kAraNamAn vyabhichAr chhe, ane evA kAraNane vyabhichArI-anaikAntik kAraNAbhAs kahe chhe. mATe bAhyavastu bandhanun kAraN nathI.

jemake ‘koI muni IryAsamitipUrvak yatnathI gaman karatA hoy temanA pag taLe koI UDatun jIvaDun vegathI AvI paDIne marI gayun to tenI hinsA munine lAgatI


PDF/HTML Page 2625 of 4199
single page version

nathI. ahIn bAhyadraShTithI jovAmAn Ave to hinsA thaI, parantu munine hinsAno adhyavasAy nahi hovAthI temane bandh thato nathI.’ ahAhA...! pag taLe jIvaDun marI gayun e draShTie bahArathI jotAn hinsA thaI chhe, paN munirAjane mAravAnA pariNAm nahi hovAthI temane bandh thato nathI. juo ahIn pariNAmanA arthamAn adhyavasAy shabda vAparyo chhe; kemake munirAjane ekatvabuddhi to chhe ja nahi tethI adhyavasAyano artha ahIn pariNAm levo.

‘jem te pag nIche marI jatun jIvaDun munine bandhanun kAraN nathI tem anya bAhyavastuo viShe paN samajavun.’

sharIr, man, vANI ItyAdi badhI je paranI kriyA thAy te pariNAmano Ashray hoy, paN e bAhyavastunI kriyA bandhanun kAraN nathI; vANIthI bandh nathI, dehathI bandh nathI; kemake e badhI parachIj jIvane atadbhAvarUp chhe. je pariNAm chhe te jIvane tadbhAvarUp chhe ane te ja jIvane bandhanun kAraN chhe.

‘A rIte bAhyavastune bandhanun kAraN mAnavAmAn vyabhichAr Avato hovAthI bAhyavastu bandhanun kAraN nathI em siddha thayun. vaLI bAhyavastu vinA nirAshraye adhyavasAn thatAn nathI tethI bAhyavastuno niShedh paN chhe ja.’

juo, A pramANe bAhyavastunA niShedh dvArA bAhyavastuno Ashray chhoDAve chhe.

[pravachan nan. 318 (sheSh) thI 320 * dinAnk 13-2-77 thI 1p-2-77]

PDF/HTML Page 2626 of 4199
single page version

gAthA–266
दुक्खिदसुहिदे जीवे करेमि बंधेमि तह विमोचेमि।
जा एसा मूढमदी णिरत्थया सा हु दे मिच्छा।। २६६।।
दुःखितसुखितान् जीवान् करोमि बन्धयामि तथा विमोचयामि।
या एषा मूढमतिः निरर्थिका सा खलु ते मिथ्या।।
२६६।।

A rIte bandhanA kAraNapaNe (-kAraN tarIke) nakkI karavAmAn Avelun je adhyavasAn te potAnI arthakriyA karanArun nahi hovAthI mithyA chhe-em have darshAve chhe-

karun chhun dukhI–sukhI jIvane, vaLI baddha–mukta karun are!
A mUDh mati tuj chhe nirarthak, tethI chhe mithyA khare. 266.

gAthArtha– he bhAI! ‘[जीवान्] hun jIvone [दुःखितसुखितान्] dukhI-sukhI [करोमि] karun chhun, [बन्धयामि] bandhAvun chhun [तथा विमोचयामि] tathA mukAvun chhun, [या एषा ते मूढमतिः] evI je A tArI mUDh mati (-mohit buddhi) chhe [सा] te [निरर्थिका] nirarthak hovAthI [खलु] kharekhar [मिथ्या] mithyA (-khoTI) chhe.

TIkA– hun par jIvone dukhI karun chhun, sukhI karun chhun ityAdi tathA bandhAvun chhun, mukAvun chhun ityAdi je A adhyavasAn chhe te badhuy, parabhAvano paramAn vyApAr nahi hovAne lIdhe potAnI arthakriyA karanArun nahi hovAthI, ‘hun AkAshanA phUlane chUnTun chhun’ evA adhyavasAnanI mAphak mithyArUp chhe, kevaL potAnA anarthane mATe ja chhe (arthAt mAtra potAne ja nukasAnanun kAraN thAy chhe, parane to kAI karI shakatun nathI).

bhAvArtha– je potAnI arthakriyA (-prayojanabhUt kriyA) karI shakatun nathI te nirarthak chhe, athavA jeno viShay nathI te nirarthak chhe. jIv par jIvone dukhI-sukhI Adi karavAnI buddhi kare chhe, parantu par jIvo to potAnA karyA dukhI-sukhI thatA nathI; tethI te buddhi nirarthak chhe ane nirarthak hovAthI mithyA chhe-khoTI chhe.

*

PDF/HTML Page 2627 of 4199
single page version

samayasAr gAthA 266 mathALun

A rIte bandhanA kAraNapaNe (-kAraN tarIke) nakkI karavAmAn Avelun je adhyavasAn te potAnI arthakriyA karanArun nahi hovAthI mithyA chhe-em have darshAve chhe-

* gAthA 266 TIkA uparanun pravachan *

‘hun par jIvone dukhI karun chhun, sukhI karun chhun ItyAdi tathA bandhAvun chhun, mukAvun chhun ItyAdi je A adhyavasAn chhe te badhuy, parabhAvano paramAn vyApAr nahi hovAne lIdhe potAnI arthakriyA karanArun nahi hovAthI, “hun AkAshanA phUlane chUnTun chhun” evA adhyavasAnanI mAphak mithyArUp chhe, kevaL potAnA anartha mATe ja chhe.’

juo, parajIvone mArun-jivADun, sukhI-dukhI karun-evo abhiprAy mithyA adhyavasAy chhe e vAt AvI gaI chhe, have AmAn parane ‘bandhAvun-mukAvun chhun’ e abhiprAy paN mithyA chhe em vadhAre nAkhyun chhe.

shun kahevun chhe? ke ‘hun parane bandhAvun’ evo tAro je bhAv chhe te parane bandhAvI shakato nathI, ane ‘hun bIjAne mukta karun’ evo tAro je bhAv chhe te bIjAne mukta karI shakato nathI. ‘hun bIjAne mokSha karI daun’ evo tAro bhAv shun bIjAno mokSha karI de chhe? nA; tem ‘hun bIjAne bandhAvun’ evo tAro bhAv shun bIjAne bandhAve chhe? nA. are bhAI! bIjAne bandhAvA-mUkAvAnA pariNAm to bIjAnA enA chhe ane bandhAvA-mUkAvAnI kriyA paN bIjAmAn-enAmAn thAy chhe. ahA! potAne paranun karavAnA bhAv-pariNAm thAy paN e paranI kriyA karI shakato nathI. jhINI vAt bhAI!

aik draShTAnt Ave chhe ne ke-ek sheTh hatA have enun makAn bandhAtun hatun tyAre teno ek verI chhupI rIte mandiranI thoDI InTo emAn mUkI Avyo. ene man em ke A devadravya-derAsarano mAl makAnamAn vaparAshe eTale enun nakhkhod jashe, ene tIvra bandh thashe. pelA makAn bandhAtun hatun e sheThane to AnI khabarey nathI tyAn ene shun thAy? mUrkha loko Avo ne Avo abhiprAy rAkhe ke hun bIjAne bandhAvun! ahIn kahe chhe-e abhiprAy mithyA jUTho chhe.

shvetAmbaramAn ‘das achchherAn’ mAn ek vAt Ave chhe. harivanshakShetramAn ek jugalIyAn hatAn. have te jugaliyAn niyamathI marIne svarge jAy. teno verI ek dev hato teNe A jugaliyAnun sharIr nAnun karIne bharatakShetramAn mUkyAn ane tyAn dArU, mAns Adi khavaDAvyAn ne sAt vyasanamAn tene nAkhI dIdhAn. pachhI te jugaliyAn marIne narake gayA. have AvI ne AvI meL vagaranI vAt; kemake harivanshakShetramAnthI jugaliyAnne


PDF/HTML Page 2628 of 4199
single page version

ahIn bharatamAn lavAy nahi, jugaliyAn dArU, mAns seve nahi ane marIne narake jAy nahi. ahA! bIjAne bIjo koI bandhAvI de e adhyavasAy ja jUTho chhe.

AvI to badhI kalpit vAto tyAn (shvetAmbaramAn) ghaNI chhe. bhagavAn mahAvIr 82 divas brAhmaNInI kukhe garbhamAn rahyA, pachhI deve AvIne tene (-garbhane) trishalA mAtAne kukhe mUkayA. lyo, AvI kalpit vAt! ahA! bhagavAnanun garbhakalyANak bIje ne janmakalyANak bIje ujavAy em kadI banI shake nahi. bhagavAn brAhmaNIne tyAn garbhamAn AvyA ane janmyA shrI trishalA kShatriyANIne tyAn em banI shake nahi. Avun khoTun badhun halAvye rAkhe! ahA! AmAn bIjAne dukh lAge paN bhAI! shun thAy? mArga to vItarAgano digambar AchAryoe batAvel chhe te sanAtan satyArtha chhe.

ahIn kahe chhe-tun bIjAne mAns-dArU khavaDAvIne pApamAn nAkhI de, narakamAn nAkhI de em kadI banI shakatun nathI. ahA! tun ene parANe mAns khavaDAvI de, enA moDhAmAn nAkhI de to tethI shun? ene to te viShTA samAn chhe. tun bhale tArA duShTa pariNAm kare, paN ene kyAn mAns khAvAnA pariNAm chhe? mATe tene pAp bandhAy em chhe ja nahi. dAmanagaramAn A banelI vAt chhe ke ek mANasane rog hato to ene bahu ulaTI thaI. ulaTI thatAn thatAn viShTAno Akho gAngaDo monDhAmAn Avyo; to shun ene emAn mIThAsh-ruchi chhe? jarAy nahi. em koI parANe koIne mAns khavaDAve mATe enA pariNAm bagaDI jAy em chhe nahi. bhAI! ‘hun parane bandhAvI daun, enA pariNAm pheravI daun’ em tun adhyavasAy kare paN paramAn em banI shakatun nathI, kemake paranA pariNAm karanAro par pote chhe. ahA! mArA sharaNe Ave eno mokSha karI daun, ene dharma pamADI daun’ evo abhiprAy mithyA adhyavasAn chhe em kahe chhe.

prashna– to upadesh daIne shrIguru dharma pamADe chhe ne? uttara– em chhe nahi. e to pote svAshraye dharma pAme chhe to shrIgurue dharma pamADayo em nimittathI kahevAy chhe; bAkI pamADe koN? upadeshanA vikalpane kALe vANI Ave, tyAn ‘bIjA dharma pAmo’ evo shrIguruno vikalpa chhe, paN enAthI bIjAne dharma- lAbh thAy em vastusthiti nathI. dharma to te potAnA svanA Ashraye jyAre pariName tyAre ja thAy. A vastusthiti chhe.

‘namutthuNan’ mAn Ave chhe ne? ke-tinnANan tArayANan, buddhANan, bohiyANan, muttANan moyagANan? bhAI! A tIrthankar bhagavAnanI stuti chhe eTale vyavahArathI nimittanun gnAn karAvavAnun tyAn prayojan chhe, bAkI bhagavAn koIne tArI de chhe, mukta karI de chhe, mokSha karI de chhe em chhe nahi. samajANun kAI...?

ahAhA.....! parane bandhAvA-mUkAvAnA pariNAm, parane mAravA jivADavAnA


PDF/HTML Page 2629 of 4199
single page version

pariNAm, parane dukhI-sukhI karavAnA pariNAm-e badhA adhyavasAn mithyA chhe. kem? kemake par bhAvano paramAn vyApAr hoto nathI tethI te potAnI arthakriyA karanArA nathI. ahA! pariNAmanun je prayojan chhe te te pariNAm siddha karI shakatA nathI. arthAt parane jivADavAnA pariNAmavALo parane jivADavAnI kriyA karI shakato nathI, parane mAravAnA pariNAmavALo parane mAravAnI kriyA karI shakato nathI, parane bandhAvA-mUkAvAnA pariNAm paramAn kAI karI shakatA nathI. ahAhA..! parabhAvano paramAn vyApAr thavo ja shakya nathI. tethI te saghaLA adhyavasAn mithyA ja chhe. konI jem? to kahe chhe-

‘hun AkAshanA phUlane chUnTun chhun’ evA adhyavasAnanI mAphak mithyArUp chhe. ahA! AkAshane phUl hoy ja nahi tethI AkAshanA phUlane chUnTun chhun evo bhAv jem mithyA chhe, juTho chhe tem Ane parane mAravA-jivADavAnA, bandh-mokSha karavAnA ne dukhI-sukhI karavAnA adhyavasAy taddan mithyA chhe, jUThA chhe. tethI paranI kriyA hun karI shakun chhun evo je abhiprAy chhe te mithyAtva chhe, kevaL potAnA anarthane mATe ja chhe.

bhagavAn trilokInAth sarvagnadeve prarUpelA satya siddhAntane ahIn siddha kare chhe ke- parajIvanA prANane hun harI shakun, ke par jIvanA prANanI hun rakShA karI shakun, vA bIjAnA bandh-mokShane hun karI shakun ItyAdi je abhiprAy chhe te mithyAtva chhe, kemake te abhiprAy potAnun je prayojan chhe te siddha karI shakato nathI. parabhAvano paramAn vyApAr thavo ashakya chhe tethI parane mAravA-jivADavA AdinA je bhAv chhe te potAnI arthakriyA karI shakatA nathI mATe te bhAv mithyA chhe, ane tevo abhiprAy mithyAtva chhe. bhajanamAn Ave chhe ne ke-

‘vaishnavajan to tene re kahIye, je pID parAI jANe re;
par dukhe upakAr kare toye man abhimAn na ANe re.’

ahIn kahe chhe- paranI pIDA koI bIjun TALI shakatun ja nathI. koIne evo vikalpa Ave e bIjI vAt chhe, paN e vikalpa bIjAnI pIDA haravA mATe samartha nathI. tethI bIjAnI pIDA harI shakun chhun evo abhiprAy mithyAtva chhe. sUkShma vAt chhe bhagavAn!

bIjA jIvane hun karmabandh karAvun ke ene karmathI mUkAvI daun ityAdi abhiprAy jene chhe te mithyAdraShTi chhe. ahAhA....! bIjA jIvane hun evA pariNAm karAvun ke te karmathI bandhAy ne sansAramAn rajhaLI mare,-ahIn kahe chhe-e pariNAm tArA mithyA chhe, kemake parajIv potAnA agnAnavash rAg-dveShathI bandhAy chhe; temAn tun shun kare chhe? kAI nahi. tArA parane bandhAvAnA pariNAm bIjAne bandhan karAvI shakatA nathI. tevI


PDF/HTML Page 2630 of 4199
single page version

rIte hun evo upadesh daun ke bIjA tarI jAy, to kahe chhe-e pariNAm paN tArA mithyA chhe, kemake paranun tun shun kare? kAI nahi. tArA parane tArI devAnA pariNAm bIjAne tArI shakatA nathI, kAraN ke parano paramAn vyApAr ja nathI. samakitIne jarI asthiratAno vikalpa Ave e bIjI vAt chhe, bAkI mithyAdraShTine je viparIt abhiprAyanA pariNAm chhe e tene dIrgha sansAranun kAraN chhe.

mA-bAp hoy ne? emane em thAy ke-A chhokarAnne barAbar bhaNAvI-gaNAvIne hoshiyAr karI daun, emane dhandho shIkhavADI daun, teo paisA kamAtA thaI jAy eTale ApaNe nivRutta thaI jaIe; -ahIn kahe chhe-bhAI! tAro e abhiprAy mithyA chhe, kemake parabhAvano paramAn vyApAr ja shakya nathI.

prashna– paN Avakanun sAdhan to karI Apavun joIe ne? uttara– koN sAdhan karI ApI shake? enA puNyano uday hoy to sAdhan ApoAp AvI maLe, ane pApano uday hoy to sAdhan na maLe. emAn tun shun kare? sAdhan karI ApavAno bhAv Ave, paN Ane (chhokarAne) pApano uday hoy to sAdhan maLe nahi. are bhAI! paranI kriyA AtmA traN kALamAn karI shake ja nahi. tun bhAv kare paN te bhAv paramAn kAI karI shake nahi. tethI tArA pariNAm nirarthak mithyA chhe ane tArA tevo abhiprAy mithyAtva chhe.

e to ahIn kahyun ne ke-‘hun AkAshanAn phUlo chUnTun chhun’- evA adhyavasAnanI mAphak ‘hun parane mArun-jivADun chhun, parane dukhI-sukhI karun chhun, parane bandhAvun-mUkAvun chhun’ ityAdi sarva adhyavasAn nirarthak chhe. ahA! jem AkAshane phUl hoy nahi tem paravastu AtmAnI chhe nahi; tethI paranI kriyA hun karun chhun e adhyavasAy jUTho chhe. A chhokarAo badhA bhaNI- gaNIne moTA thAy eTale badhAne sarakhAn makAn banAvI daun ane badhAnI sarakhI vyavasthA karI daun evun adhyavasAn jUThun chhe, kemake paramAn kaIpaN karavA mATe AtmA pAngaLo chhe. AtmA paranI vyavasthA traNakAL traNalokamAn karI shake nahi. te potAnA potAmAn bandhanA pariNAm ke mokShanA pariNAm karI shake paN paramAn kAI paN karI shake nahi.

hun khUb dhan kamAun chhun to enI evI vyavasthA karun ke jethI kuTumbanAn sarva sukhI thAy, sevako sukhI thAy ne samAjane lAbh thAy-em parane sukhI karavAno abhiprAy agnAnI mithyAdraShTino chhe. agnAnInA AvA sarva pariNAm mithyA chhe ane potAnA anarthane mATe ja chhe. paranun to te kAI karI shake nahi, paN potAne avashya nukashAnanun kAraN thAy chhe. ahA! AvA sarva pariNAm paranI kriyA karavAmAn niShphaL chhe ane potAnA AtmAnun nukashAn karavAmAn, chaturgati-paribhramaN arthe saphaL chhe.


PDF/HTML Page 2631 of 4199
single page version

lyo, have Avun kadI sAmbhaLavA maLe nahi ane bIje dayA karo ne dAn karo ne bhakti karo ne tap karo em paranI kriyA karo, karo-evo upadesh badhe sAmbhaLavA maLe. paN ahIn kahe chhe-bhagavAn! e paranun karavAnA pariNAm sarva nirarthak chhe ane potAnA anarthane mATe ja chhe. ahA! bhAShA to juo! e pariNAm potAnun anartha karanArA eTale sansAramAn dIrghakAL rakhaDAvanArA-rajhaLAvanArA chhe. kem? kemake te mithyA abhiprAy sahit chhe. are! lokone mithyAdarshan shun chhe enI khabar nathI!

jhINI vAt chhe bhAI! shun tArI sattAmAn thatA pariNAm paranI sattAmAn pravesh karI shake chhe ke te paranun kArya karI de? nA, kadIy nahi. tem shun parasattA tArAmAn praveshI shake chhe ke par tArun kArya karI de? em paN nahi. ahA! koI sattA potAnI sattAne chhoDIne paranI sattAmAn pravesh pAmatI ja nathI to pachhI te paranun shun karI shake? kAI ja nahi.

A sharIr chhe tene Am tem hun halAvun chhun em agnAnI mAne chhe. paN bhAI! shun AtmAnI sattA jaD sharIramAn jAy chhe? nA; to pachhI AtmA sharIranun shun kare? te sharIrane kevI rIte halAve? ahA! pANImAn mAkhI paDI gaI hoy to AngaLI vaDe kADhIne hun tene bachAvI shakun chhun- evo abhiprAy mithyA chhe. shun AngaLInI ke par mAkhInI sattAmAn tun jaI shake chhe? nA; to pachhI AngaLInun tun shun kare? ne mAkhIne tun kevI rIte bachAve? AngaLInI kriyA to svayam enA paramANuothI thAy chhe ane mAkhI bache chhe te enA AyukarmanA udayathI bache chhe. mATe mAkhIne hun bachAun chhun evo tAro abhiprAy mithyA chhe ane te potAnA anartha mATe ja chhe, arthAt potAne sansAranI vRuddhinun ja kAraN chhe.

ahAhA...! pratyek jIvananI ane paramANu-paramANunI je kShaNe je avasthA potAnI thAy chhe ene koI bIjo karI de e traNakALamAn banI shake nahin. pratyek jIv ane pratyek paramANunI potapotAnI paryAyanI janmakShaN chhe. ahA! pratisamay temAn je je avasthA thAy chhe te tenI utpattino kAL chhe. have emAn koI bIjo kahe chhe ke-hun ene upajAvI daun ke badalAvI daun to te agnAnI mithyAdraShTi chhe, kemake bIjAno bIjAmAn pravesh ja nathI. A ame lokonI sevA karIe chhIe, dIn-dukhiyAnnAn dukh dUr karIe chhIe ityAdi paranAn kArya karavAnA sarva adhyavasAy jUThA-nirarthak chhe, kemake potAnA adhyavasAy pramANe paramAn banatun nathI. hA, evA jUThA adhyavasAy vaDe potAno AtmA haNAy chhe, tethI te adhyavasAy potAne sansAramAn rakhaDAvavAmAn sArthak chhe, paN paranun kArya karavAmAn te taddan nirarthak chhe.

prashna– nishchayathI to koI paranun kAI na karI shake e to barAbar, paN vyavahArathI shun chhe? (em ke vyavahArathI to karI shake ne?)


PDF/HTML Page 2632 of 4199
single page version

uttara– bhAI! vyavahArathI paN AtmA paranun kAI na karI shake. ANe Anun bhalun-burun karyun em vyavahArathI je kahevAy chhe e te bAhya nimittanun gnAn karAvavA mATenun kathan chhe, paN koI koInun bhalun-burun karI shake chhe em chhe nahi. darek padArtha svayam pote potAnI kriyA svatantra kare te nishchay ane te kALe bAhya anukUL nimitta je hoy tenun gnAn karavun te vyavahAranay chhe. paN nimitte-bIjA padArthe emAn (upAdAnamAn) kAI karI dIdhun chhe em jANavun te vyavahAranay nathI, e to agnAn chhe. samajANun kAI....?

prashna– vyavahArathI paranun karI na shake paN ‘ANe Anun karyun’ em vyavahArathI bolAy to chhe ne?

uttara– bolAy chhe enI koN nA pADe chhe? paN em chhe? nA, tathApi bolAy to chhe ne-em jenI bolAvA upar draShTi chhe te agnAnI mithyAdraShTi chhe, kemake tene antaramAn abhiprAy yathArtha thayo nathI. antaranA abhiprAyane joto nathI ne Am to bolAy chhe ne-em je bhAShAne vaLage chhe te bahirdraShTi ja chhe.

ahIn kahe chhe-parane mArun-jivADun, sukhI-dukhI karun, bandhAvun-mUkAvun ityAdi jeTalA adhyavasAy chhe te saghaLA nirarthak nAm jUThA chhe ane te potAnA anartha mATe ja chhe. lyo, AvI vAt chhe!

* gAthA 266 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘je potAnI arthakriyA (-prayojanabhUt kriyA) karI shakatun nathI te nirarthak chhe, athavA jeno viShay nathI te nirarthak chhe.’

juo A siddhAnt mUkyo. ‘hun par jIvane mArI ke bachAvI shakun’ evo je pariNAm chhe teno viShay nathI; kAraN ke par jIvanA maraN ke jIvananI kriyA enI svatantra chhe, e kAI AnA pariNAmathI thAy chhe em nathI. tathApi ene potAnA pariNAmano viShay mAne to e mithyA mAnyatA chhe. bhAI! dharma shun chIj chhe e lokone khabar nathI. vinA samajye agnAnapUrvak dayA, dAn, vrat, bhakti ItyAdi bahAranI kriyAo kare rAkhe chhe? paN ethI shun? AtmagnAn vinA evun to anantavAr karyun prabhu! paN sansAr to Ubho ja rahyo. ahAhA.....! ‘e rAganI kriyA hun karI shakun chhun’ evo abhiprAy paN mithyA chhe. rAgAdi kyAn enAmAn chhe te e karI shake? jem paradravyanI kriyA AtmA karI shakato nathI to e pariNAmano viShay nathI tem. hun rAgAdi karI shakun chhun-e pariNAmano viShay nathI. ane jeno viShay nathI te nirarthak chhe. ahA! paranI kriyA ne rAganI kriyA karavAno abhiprAy nirarthak chhe.

‘hun parano mokSha karI daun, hun par jIvone bachAvI daun’ ityAdi pariNAm tun


PDF/HTML Page 2633 of 4199
single page version

kare paN e pariNAmano viShay shun tAro chhe? e pariNAm potAnI arthakriyA karI shakato nathI mATe e mithyA chhe, nirarthak chhe. parano mokSha to enA vItarAgI pariNAmathI thAy chhe emAn tun shun kare? tem par jIv enun AyuShya hoy to bache chhe, paN tArA pariNAmathI e kyAn bache chhe? A pramANe paranI kriyA karavAnA pariNAm potAnI arthakriyAthI rahit hovAthI nirarthak chhe.

juo, samyagdarshananA pariNAmano viShay nAm dhyey trikALI dhruv shuddha chaitanyadravya chhe. e to viShay vastu yathArtha, satyArtha chhe; tethI e pariNAmano viShay chhe. paN ‘hun mArI-jivADI shakun chhun’ ityAdi pariNAmano viShay ja nathI kemake parane mAravA- jivADavAnA pariNAm parane mArI-jivADI shakatA nathI. shun kIdhun? ke ‘parane hun jivADun’ em abhiprAy rAkhe paN parane te jivADI shakato nathI. mATe e pariNAmano viShay khoTo-asatyArtha chhe arthAt eno viShay ja nathI em kahe chhe. samajANun kAI...?

aho! digambar santoe vastusvarUp khullun karIne mArgane TakAvI rAkhyo chhe. ahA! santone-kevaLInA keDAyatIone samAjanI shun paDI chhe? samAj vastunA svarUpane svIkArashe ke nahi enI emane shun paDI chhe? e to sarvagnanun pharamAn jem chhe tem yathAsthit nisankochapaNe khullun kare chhe. bhAI! ene samajavun hoy to potAno durAgrah chhoDI devo joIshe.

‘hun sharIranI kriyA karI shakun chhun’-evA je pariNAm te sharIranI kriyA karI shakatA nathI, kemake sharIranI kriyA to bhinna jaDanI kriyA jaDathI thAy chhe. to pachhI e pariNAmanun shun? to kahe chhe-e pariNAm mithyA, nirarthak chhe ane potAnA anartha mATe chhe. jeno viShay nathI te nirarthak chhe. jevA pariNAm thayA te pramANe paramAn karI shake nahi tethI pariNAmano viShay asatyArtha chhe arthAt nathI em kahevAy chhe. ahA! AvI vAt vItarAg sarvagna parameshvaranA mArga sivAy bIje kyAy nathI. A param satyano pokAr chhe ke jIvanA pariNAmano jo viShay nathI to te pariNAm nirarthak chhe, potAnA anarthane mATe chhe.

e ja kahe chhe ‘jIv par jIvone dukhI-sukhI Adi karavAnI buddhi kare chhe, parantu par jIvo to potAnA karyA dukhI-sukhI thatA nathI; tethI te buddhi nirarthak chhe ane nirarthak hovAthI mithyA chhe-khoTI chhe.’

prashna– to pachhI shun karavun?

uttara– bhAI! gnAtA-draShTApaNe (-jANavA-dekhavApaNe) rahevun. ahAhA....! hun gnAnAnandasvabhAvI chhun. -em draShTi svasvarUpamAn ekAgra karavI.


PDF/HTML Page 2634 of 4199
single page version

AtmA sadA sarvagnasvabhAvI chhe. sarvagna paryAy je kevaLI paramAtmAne utpanna thAy chhe te kyAthi utpanna thAy chhe? shun e kyAy bahArathI Ave chhe? nA; e to andar sarvagnasvabhAv paDayo chhe emAn lIn thatAn pragaT thAy chhe. to mAro paN sarvagnasvabhAv chhe, badhAne jANavA-dekhavAno svabhAv chhe, paN paranun kAI karavun evo vyavahAre paN eno bhAv nathI em jANI bhAI! antarnimagna thavun e ek ja kartavya chhe. AtmA potAnA sivAy sharIr, man, vANI karma, parajIvo vagere par padArthonun kAI paN karI shakato nathI em jANI nij svarUp je sarvagnasvabhAv temAn lIn thaIne rahevun e enun vAstavik kArya chhe. Avun jhINun paDe mANasane, paN shun thAy? mArag to A chhe bApu!

chhahaDhAlAmAn panDit shrI dolatarAmajIe kahyun ne ke-

‘munivrat dhAr anant bAr grIvak upajAyo,
pai nij AtamagnAn binA sukh lesh na pAyo.’

bhagavAn! eNe anantavAr munipaNAn laIne panchamahAvrat, panchasamiti, gupti vagere pAL‌yAn; hajAro strIo tyAgIne jangalamAn rahyo ne shukla leshyAnA pariNAm karIne navamI graiveyak sudhI gayo. paN emAn shun vaL‌yun? ahA! rAg ne parapadArthothI bhinna potAnI shuddha chaitanyasattAnun bhAn karyun nahi to shun vaL‌yun? kAI nahi. kahyun ne ke ‘sukh lesh na pAyo’- arthAt dukh ja pAyo. hun rAg ne parathI bhinna hovAthI rAganI ne parathI kriyA karI shakato nathI em jANI gnAtA-draShTApaNe pravartavun te ek ja kartavya chhe bhAI! enA vinA bIjI badhI bahAranI kriyA to dukh ja dukh chhe.

ahAhA....! hun akhanD ek shuddha chaitanyamUrti chidAnandaghan prabhu bhagavAn AtmA chhun; hun sarvane jANun evun mArAmAn gnAn chhe, paN hun parano kartA thAun evI mArAmAn koI shakti nathI. hun mArI nirmaL paryAyano kartA thAun evI shakti mArAmAn chhe, paN parano kartA thAun evI koI shakti mArAmAn nathI. juo, A vastunun svarUp chhe. mArAmAn nirmaL paryAy thAy e paryAy-pariNAmano viShay to yathArtha, satyArtha chhe. nirmaL ratnatrayarUp mokShamArganI paryAyanun kartavya to mArAmAn chhe e barAbar chhe. kemake e to svabhAv chhe; paN parabhAvanun kartApaNun mane nathI.

tethI kahe chhe-‘hun parano jANavAvALo chhun’ e bhUlIne ‘hun parano karavAvALo chhun’- evo je abhiprAy chhe te mithyA abhiprAy chhe. ek rajakaNathI mAnDIne badhIy chIjo, duniyAnA dhandhA-vepAr, kuTumbanun bharaN-poShaN, sansthAono vahivaT, rAjyano vahivaT, sharIrAdinI kriyA ityAdi hun karun chhun -e badhAy pariNAmano viShay nathI, kemake e pariNAm paramAn kAI karI shakatA nathI. A to badhA dAkhalA kIdhA. sankShepamAn


PDF/HTML Page 2635 of 4199
single page version

siddhAnt A chhe ke -svadravya paradravyanun kAI paN karavA shaktimAn nathI ane chhatAn karI shake chhe em mAnavun te mithyA mAnyatA hovAthI mithyAtva chhe, mahA anarthanun kAraN chhe.

paranun kartApaNun to dUr raho, ‘hun parano jANanAr-dekhanAr chhun’ e paN vyavahAr chhe. nishchayathI to hun potAno (-AtmAno) jANanAr-dekhanAr chhun-e pariNAm sArthak chhe. samajANun kAI....? AvI vAt chhe! gAthA 266 pUrI thaI.

[pravachan nan. 320 (sheSh) ane 321 * dinAnk 1p-2-77 ane 16-2-77]
×

PDF/HTML Page 2636 of 4199
single page version

gAthA–267

कुतो नाध्यवसानं स्वार्थक्रियाकारीति चेत्–

अज्झवसाणणिमित्तं जीवा बज्झंति कम्मणा जदि हि। मुच्चंति मोक्खमग्गे ठिदा य ता किं करेसि तुमं।। २६७।।

अध्यवसाननिमित्तं जीवा बध्यन्ते कर्मणा यदि हि।
मुच्यन्ते मोक्षमार्गे स्थिताश्च तत् किं करोषि त्वम्।। २६७।।

have pUchhe chhe ke adhyavasAn potAnI arthakriyA karanArun kaI rIte nathI? teno uttar kahe chhe-

sau jIv adhyavasAnakAraN karmathI bandhAy jyAn
ne mokShamArge sthit jIvo mukAy, tun shun kare bhalA? 267.

gAthArtha– he bhAI! [यदि हि] jo kharekhar [अध्यवसाननिमित्तं] adhyavasAnanA nimitte [जीवाः] jIvo [कर्मणा बध्यन्ते] karmathI bandhAy chhe [च] ane [मोक्षमार्गे स्थिताः] mokShamArgamAn sthit [मुच्यन्ते] mukAy chhe, [तद्] to [त्वम् किं करोषि] tun shun kare chhe? (tAro to bAndhavA-chhoDavAno abhiprAy viphaL gayo.)

TIkA– ‘hun bandhAvun chhun, mukAvun chhun’ evun je adhyavasAn chhe tenI potAnI arthakriyA jIvone bAndhavA, mUkavA (-mUkat karavA, chhoDavA) te chhe. parantu jIv to, A adhyavasAyano sadbhAv hovA chhatAn paN, potAnA sarAg-vItarAg pariNAmanA abhAvathI nathI bandhAto, nathI mukAto; ane potAnA sarAg-vItarAg pariNAmanA sadbhAvathI, te adhyavasAyano abhAv hovA chhatAn paN, bandhAy chhe, mukAy chhe. mATe paramAn akinchitkar hovAthI (arthAt kAI nahi karI shakatun hovAthI) A adhyavasAn potAnI arthakriyA karanArun nathI; ane tethI mithyA ja chhe. -Avo bhAv (Ashay) chhe.

bhAvArtha– je hetu kAI paN na kare te akinchitkar kahevAy chhe. A bAndhavA- chhoDavAnun adhyavasAn paN paramAn kAI karatun nathI; kAraN ke te adhyavasAn na hoy topaN jIv potAnA sarAg-vItarAg pariNAmathI bandh-mokShane pAme chhe, ane te adhyavasAn hoy topaN potAnA sarAg-vItarAg pariNAmanA abhAvathI bandh-mokShane nathI pAmato. A rIte adhyavasAn paramAn akinchitkar hovAthI sva-arthakriyA karanArun nathI ane tethI mithyA chhe.

have A arthanA kaLasharUpe ane AgaLanA kathananI sUchanikArUpe shlok kahe chhe-


PDF/HTML Page 2637 of 4199
single page version

(अनुष्टुभ्)
अनेनाध्यवसायेन निष्फलेन विमोहितः।
तत्किञ्चनापि नैवास्ति नात्मात्मानं करोति यत्।। १७१।।

shlokArtha– [अनेन निष्फलेन अध्यवसायेन मोहितः] A niShphaL (nirarthak) adhyavasAyathI mohit thayo thako [आत्मा] AtmA [तत् किञ्चन अपि न एव अस्ति यत् आत्मानं न करोति] potAne sarvarUp kare chhe, -evun kAI paN nathI ke je-rUp potAne na karato hoy.

bhAvArtha– A AtmA mithyA abhiprAyathI bhUlyo thako chaturgati-sansAramAn jeTalI avasthAo chhe, jeTalA padArtho chhe te sarvarUp potAne thayelo mAne chhe; potAnA shuddha svarUpane nathI oLakhato. 171.

*
samayasAr gAthA 267 mathALun

have pUchhe chhe ke adhyavasAn potAnI arthakriyA karanArun kaI rIte nathI? teno uttar kahe chhe-

* gAthA 267 TIkA uparanun pravachan *

‘hun bandhAvun chhun, mUkAvun chhun-evun je adhyavasAn chhe tenI potAnI arthakriyA jIvone bAndhavA, mUkavA te chhe.’

juo ahIn ‘bandhAvun, mUkAvun-’ em be bol kem lIdhA? kemake te navA AvyA chhe. jIvan-maraN karun ne dukhI-sukhI karun-e bolanI vAt to pahelAn AvI gaI chhe. A bol pahelAn nahotA AvyA to teno ahIn khulAso kare chhe.

shun kahe chhe? ke hun bIjA prANIne karmabandhan karAvun chhun ke ene karmabandhanathI chhoDAvun chhun evun je adhyavasAn chhe tenI arthakriyA shun? to kahe chhe-bIjA jIvone bAndhavA ke mUkavA te enI arthakriyA chhe. have kahe chhe-

‘parantu jIv to, A adhyavasAyano sadbhAv hovA chhatAn paN, potAnA sarAg- vItarAg pariNAmanA abhAvathI nathI bandhAto nathI mUkAto; ane potAnA sarAg-vItarAg pariNAmanA sadbhAvathI, te adhyavasAyano abhAv hovA chhatAn paN, bandhAy chhe mUkAy chhe.’

ahAhA...! joyun? kahe chhe ke-bIjAne hun bandhAvun chhun arthAt pApamAn nAkhun chhun ane bIjAne chhoDAvun chhun arthAt mukta karAvun chhun evo tAro adhyavasAy-pariNAm hovA chhatAn par jIvo to potAne sarAg pariNAm na hoy to bandhAtA nathI ane potAne vItarAg pariNAm na hoy to mUkAtA nathI. A vastusthiti chhe tyAn


PDF/HTML Page 2638 of 4199
single page version

tArA pariNAm shun karI shake? e prANI to potAnA rAganA pariNAm vinA bandhAshe nahi ane vItarAgatAnA pariNAm vinA mUkAshe nahi.

vaLI jo kadIk bIjA jIvane bandhAvAnA ke mUkAvAnA tArA pariNAm na hoy to paN te bIjo jIv potAnA sarAg pariNAmathI bandhAshe ane vItarAg pariNAmathI mUkAshe. Avun ja vastusvarUp chhe tyAn tArun shun kartavya chhe? bhAI! A samajyA vinA ja duniyA AkhI sansAramAn anantakALathI rakhaDI mare chhe.

bhagavAn! tun anAdithI dukhI ja dukhI chhe. moTo paisAvALo dhanapati thayo tyAre paN, hun paisAvALo chhun, hun sampattinI barAbar vyavasthA karI shakun chhun, hun paisA dAnamAn ApI shakun chhun ane dhan vaDe bIjAne (-garIbone) sukh pahonchADI shakun chhun-evI mithyA mAnyatA vaDe mithyAdraShTi thaIne dukhI ja rahyo chhe. bhAI! tane mithyAdarshan shun chIj chhe enI khabar nathI paN enA garbhamAn anantakALanAn paribhramaNanAn pArAvAr dukh rahyAn chhe.

ahAhA....! hun bIjAne dukhI-sukhI karun chhun, bandhAvun-mUkAvun chhun em je mAne chhe te mUDh mithyAdraShTi chhe ane te chAragatimAn anantakAL rakhaDI khAy chhe.

juo, pahelAn kahyun ke -tArA pariNAm hoy ke hun parane bandhAvun-mUkAvun to paN par jIv to enA sarAg-vItarAg pariNAmanA abhAvathI bandhAto nathI ke mUkAto nathI. vaLI kahyun ke tArA parane bandhAvA-mUkAvAnA adhyavasAy na hoy topaN par jIvo to potAnA sarAg-vItarAg pariNAmathI bandhAy chhe ke mUkAy chhe. AmAn khUbI joI? em ke-tArA adhyavasAy hoy ke na hoy, par jIvo to potAnA mithyAtvanA bhAvane kAraNe bandhAy chhe ane vItarAgabhAvane kAraNe mUkAy chhe. eTale ke tArun adhyavasAn to par jIvone bandhAvA-mUkAvAmAn phogaT vyartha chhe.

ahA! AchAryadeve AmAn gajabanI khUbI nAkhI chhe. tArA par jIvone bandhAvA- mUkAvAnA adhyavasAy na hoy toy par jIvo to potAnA sarAg-vItarAg pariNAmane kAraNe bandhAy-mUkAy chhe, ane tane par jIvone bandhAvA-mUkAvAnA pariNAm hoy topaN par jIvo to potAnA sarAg-vItarAg pariNAmanA abhAvathI bandhAtA-mUkAtA nathI. mATe tArA adhyavasAy paramAn kAI karatAn nathI. lyo, AvI vAt chhe! have e ja kahe chhe ke-

‘mATe paramAn akinchitkar hovAthI A adhyavasAn potAnI arthakriyA karanArun nathI; ane tethI mithyA ja chhe-Avo bhAv (-Ashay) chhe.’

aho! adbhUt alaukik vAt chhe bhAI! A. atyAre to panDitomAn moTI charchA


PDF/HTML Page 2639 of 4199
single page version

ne vivAd chAle chhe ke-paranun karI shake chhe; tathA keTalAk loko paN mAne chhe ke (-jIv) paranun karI shake chhe.

are bhAI! jo to kharo bhagavAn! ke ahIn shun kahe chhe A? kahe chhe-tArun adhyavasAn paramAn taddan akinchitkar chhe, arthAt paramAn kaIpaN karI shakatun nathI. jem tArA sukh-dukhanA pariNAmamAn viShayo akinchitkar chhe. (juo, pravachanasAr gAthA 67), viShayo tArA sukh-dukhanA pariNAmanA kartA nathI tem tArun adhyavasAn paramAn kAI karatun nathI arthAt paradravyanI kriyA karavAmAn-nIpajAvavAmAn akinchitkar chhe.

ahAhA...! traNalokanA nAth bhagavAn jinendradev dharmasabhAmAn gaNadharo ne indronI samakSha omdhvanimAn A vAt kahetA hatA ane santo e vAt ahIn kahe chhe. juo, atyAre mahAvidehamAn sarvagna trilokanAth bhagavAn sImandhar prabhu birAje chhe. tyAn 2000 varSha par prachur AnandamAn jhUlanArA, gnAnI, dhyAnI, mahApavitra digambar sant mahA munivar bhagavAn kundakundAchArya san. 49 mAn bhagavAn pAse sadehe gayA hatA ane ATh di’ tyAn rahyA hatA. tyAnthI AvIne A samayasAr, pravachanasAr Adi shAstra banAvyAn chhe. teo kahe chhe-bhagavAnano A sandesho chhe ke AtmA paradravyamAn kaIpaN karavA akinchitkar chhe. ahAhA....! par jIvonI dayA pALavAmAn AtmA akinchitkar chhe, ane par jIvone mAravAmAn paN AtmA akinchitkar chhe. AtmA paranI dayA pALI shakato nathI ane par jIvone mArI shakato nathI. bhAI! A to vastusthitinI maryAdA chhe ke paradravyanI koI kriyA AtmA karI shakato nathI.

paN paradravyanI kriyA thAy emAn e nimitta to chhe ne?

nimitta chhe enI koN nA pADe chhe? paN nimitta paramAn kAI karatun nathI, paranI kriyAmAn akinchitkar chhe em vAt chhe. nimitta paramAn k kkare chhe em jo mAno to nimitta ja nA rahe. ahA! mUL vAtamAn pher hoy tyAn shun thAy?

are! anAdithI jIv mahA anarthanun kAraN evA mithyAtvane laIne sansAramAn rakhaDe chhe. dayA, dAn, vrat, bhakti ityAdi eNe anantavAr karyAn; ane bhagavAnanA samosaraNamAn paN anantavAr gayo, chhatAn bhavabhramaN nA maTayun. kem? ke mithyAtva Ubhun hatun. ahA! te mithyAtva shun chhe te ahIn batAve chhe. ahA! paradravyanI kriyA (dayA, dAn vagere) hun karI shakun chhun evo je bhAv te, paramAn akinchitkar hovA chhatAn, Ane anantakALamAn sevyA ja karyo chhe; te mithyAtvabhAv chhe, anant sansAranun mUL chhe.

jayapuramAn ‘khANiyA charchA’ thaI emAn moTI charchA thaI ke sonagaDhavALA,


PDF/HTML Page 2640 of 4199
single page version

nimitta paramAn kAI karatun nathI em mAne chhe mATe teo nimittane mAnatA nathI. to kahIe chhIe-

nimitta hoy chhe kharun, paN e paramAn akinchitkar chhe. arthAt paramAn kAI karatun nathI. koI panDite ThIk ja lakhyun chhe ke-sonagaDhavALA nimittane mAnatA nathI em nathI, paN nimitta paramAn kAI karatun nathI em mAne chhe.

bhAI! A sharIr hAle chhe, vANI thAy chhe to emAn AtmA nimitta chhe, paN AtmA sharIrane halAve chhe, tem ja vANI bole chhe em nathI. AtmA sharIrane halAvI shakato nathI, vANI bolI shakato nathI. tevI rIte par jIvanI rakShA enA kAraNe thAy temAn bIjo jIv nimitta hoy paN te enI rakShA karI de chhe em nathI. bhAI! nimitta akinchitkar chhe, te paramAn kAI karI shakatun nathI. bhagavAn AtmA paradravyanI kriyA karavAmAn akinchitkar chhe.

A vepArIo badhA moTo vepAr kare chhe ne chopaDA lakhe chhe ne? temAn lakhe chhe ne ke-bAhubalInun baL hajo, abhayakumAranI buddhi hajo vagere vagere. ahIn kahe chhe-bhAI! e vepAr hun karun chhun ne chopaDA hun lakhun chhun evI tArI je buddhi chhe te viparIt buddhi chhe; kemake vepAranI-paisAnI levaD-devaDanI kriyA tun karI shakato nathI. e kriyA to jaD paramANunI chhe ane temAn tun nimitta bhale ho, paN tun e kriyA kare chhe-karI shake chhe em chhe ja nahi. nimitta paranun kAI kare chhe em traNakALamAn nathI.

shrI jayasenAchAryanI TIkAmAn Ave chhe ke gnAnI-dharmAtmA-samakitIne, par jIvone mAravA-bachAvavAnA pariNAm Ave, evA vikalpa thAy, paN par jIvone hun mArI-bachAvI shakun chhun em te mAnatA nathI. are te e vikalpanAy svAmI thatA nathI tyAn paranI kriyAnA svAmI kem thAy? e to par jIv maryA ke bachyA temAn hun nimittamAtra chhun, nimittakartA nahi hon, -em jANe chhe. agnAnIne to hun karun chhun, paranI kriyAno hun karanAro chhun-em kartAbuddhi chhe, jyAre gnAnI to potAne thayelA vikalpanA ane te kALe tenA nimitte thayelI paranI kriyAnA gnAtA ja chhe; kartA nahi, nimittakartAy nahi. lyo, Avo nimittakartA ane nimittamAtramAn moTo pher chhe. samajANun kAI....?

are! lokone potAno kAI vichAr nathI ke hun koN chhun? kyAn Ubho chhun? ne mArun shun thashe? emaNe to bas raLavun-kamAvun, bAyaDI-chhokarAnne pALavAn-poShavAn ne viShayabhog bhogavavA ItyAdimAn potAnun sarvasva mAnI lIdhun chhe. ahIn kahe chhe- bhAI! raLavA- kamAvAnA, bAyaDI-chhokarAnne pALavA-poShavAnA ne viShayabhoganA bhAv tun