Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 278-279 ; Kalash: 175-176.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 139 of 210

 

PDF/HTML Page 2761 of 4199
single page version

vyabhichArayukta chhe. jemAn shuddha AtmAno Ashray chhe te ek ja aikAntik eTale samyak ekAnt chhe, avyabhichAr chhe.

ahAhA...! jene gnAn-darshan-chAritramAn bhagavAn shuddha AtmAno Ashray chhe tene nishchay vastu yathArtha chhe, satyArtha chhe; tene mokShanA kAraNabhUt gnAn-darshan-chAritrarUp nirmaL ratnatray avashya hoy ja chhe. ahIn pahelAn gnAnathI upADayun chhe. tattvArthasUtramAnसम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राणिमोक्षमार्गः’ kIdhun emAn pahelun darshan lIdhun chhe. ahIn pahelAn ‘gnAn’ thI kem upADayun? ke gnAn jANanAr chhe. gnAn potAney jANe ne darshan ane chAritranI paryAyane paN jANe chhe; paN darshananI paryAy pote potAney jANe nahi ane gnAn ne chAritraney jANe nahi. tevI rIte chAritranI paryAy pote potAne jANe nahi ane gnAn ne darshananey jANe nahi. A pramANe gnAn jANanAr chhe tethI tene ahIn pahelun lIdhun chhe. ahA! shuddha chidrUp chaitanyarasakand prabhu AtmAnA Ashraye je gnAnanI paryAy thaI te darshanane jANe, chAritrane jANe ane nirAkuL AnandanA vedananey jANe chhe. aho! gnAnanun sva-parane jANavAnun adbhut alaukik sAmarthya chhe.

have kahe chhe-A vAt hetu sahit samajAvavAmAn Ave chhe-em ke shabdashrut Adine gnAnAdinun AshrayapaNun anaikAntik chhe ne shuddha AtmAne gnAnAdinun AshrayapaNun aikAntik chhe- e vAt kAraN sahit samajAvavAmAn Ave chhe-

kahe chhe- ‘AchArAng Adi shabdashrut ekAnte gnAnano Ashray nathI, kAraN ke tenA (arthAt shabdashrutanA) sadbhAvamAn paN abhavyone shuddha AtmAnA abhAvane lIdhe gnAnano abhAv chhe.’

shun kahe chhe? ke bhagavAne kahelAn shAstronun gnAn paN ekAnte gnAnanun nimitta-kAraN nathI kemake ene kAraN mAnavAmAn vyabhichAr Ave chhe. juo, atyAre sarvagna parameshvare kahelAn AchArAng Adi shAstro mUL chhe nahi paN enA anusAre rachAelA samayasAr, pravachanasAr, niyamasAr, gommaTasAr, dhavalA Adi shAstro chhe. emAn A kahe chhe ke- AchArAng Adi bhagavAn sarvagne kahelAn shAstronun gnAn te yathArtha gnAn nahi, paN e to puNya chhe. bhAI! mithyAtvanI mandatA ne anantAnubandhInI k kmandatA hoy to e shAstragnAn hoy chhe, paN e kAI vastu nathI kAraN ke te yathArthanun kAraN nathI. janma- maraN rahit thavAnI bahu jhINI vAt bApu!

bhAI! chorAsI lAkh yonimAn anant anant vAr janma-maraN karI karIne tArA sothA nIkaLI gayA chhe. ek antarmuhUrtamAn (-shvAsochchhvAsamAn) nigodanA aDhAr bhav evA anant anant vAr karyA bhAI! Ave chhe ne ke-

‘ek shvAsamAn aTh das bAr, janmyo maryo bharyo dukhabhAr.’

PDF/HTML Page 2762 of 4199
single page version

ahA! enA dukhanun shun kathan karIe? ahA! kevA akathya pArAvAr dukhamAn rahyo te bhUlI gayo prabhu! ahIn tane e dukhathI mukta thavAnI vAt kare chhe.

kahe chhe-A laukik gnAn-el.el.bI, ne em.DI ne pI.ech.DI ityAdinun je chhe enI vAt to ekakor rahI, kemake e to naryun pAp chhe; paN bhagavAn sarvagnadevanA shrImukhethI je omdhvani nIkaLI ane emAnthI je bAr angarUp shabdashrut rachANun te AchArAng Adi shabdashrutanun gnAn paN samyaggnAn nathI, paN vikalpa chhe, shubhabhAv chhe- em kahe chhe; enAthI puNyabandh thAy chhe, paN samyaggnAn nahi, dharma nahi. lyo, AvI AkarI vAt chhe.

jem mANasane pAnch-pachAs lAkhanI sampatti thAy ne kuTumb bahoLun thAy tyAn emAn te gunchAI jAy chhe, jem khAnDelAn sUkAn marachAnno kIDo-IyaL marachAnun ghar (bAchakAn) karIne marachAmAn rahe chhe tem agnAnI anAdithI laukik gnAnamAn, mithyAgnAnamAn bharamAI ne paDayo chhe. e to nirantar pAp ja bAndhe chhe. enI ahIn vAt nathI. ahIn to koI bhagavAn kevaLIe kahelAn digambar paramparAthI chAlyAn AvatAn satshAstronun bhaNatar kare ane ethI ene je shabdashrutagnAn thAy te ekAnte gnAnano Ashray nathI arthAt enAthI samyaggnAn thAy chhe em nathI em kahe chhe. ahA! shAstronun gnAn chhe e shabdagnAn chhe, paN AtmagnAn nahi. shAstrane jANanAro shabdane jANe chhe, paN AtmAne nahi. AvI vAt chhe! samajANun kAI...?

ahAhA...! AchArAng Adi shabdashrut ekAnte gnAnano Ashray nathI eTale shun kIdhun? ke shabdashrutanun gnAn samyaggnAnanun kAraN nathI. ahAhA...! mokShanun kAraN evun je samyaggnAn te shabdashrutanA Ashraye thatun nathI. have satshAstra kone kahevAy enIy khabar na maLe ne je te kalpit shAstrono koI abhyAs rAkhe e to badhA pApanA vikalpa bhAI! A to bhagavAn kevaLInI vANI anusAr rachAyelAn shAstronun gnAn paN samyaggnAnanun- AtmagnAnanun kAraN nathI em kahe chhe. shAstragnAn vikalpa chhe ne? puNyabhAv chhe, enAthI puNyabandh thAy chhe paN AtmagnAn nahi. juo, abhavyane shAstragnAnanI-AchArAng Adi agiyAr ang sudhInA gnAnanI-hayAtI chhe paN shuddha AtmAnA abhAvane lIdhe gnAnano abhAv chhe; arthAt ene shuddha AtmAno Ashray nahi hovAthI kadIy samyaggnAn thatun nathI.

ahAhA...! AtmA shuddha chaitanyaghan prabhu ekalo gnAnano pinD chhe. shun kIdhun? ke jem sakkarakand uparanI chhAl na juo to andar ekalI mIThAshano pinD chhe tem bhagavAn AtmA shAstragnAnanA-vyavahAragnAnanA vikalpathI bhinna andar ekalo gnAnano pinD shuddha gnAnaghan chhe. paN ahA! pANInA pUranI jem shAstra bhaNI jAy evun


PDF/HTML Page 2763 of 4199
single page version

shAstragnAn hovA chhatAn shuddha gnAnaghan prabhu AtmAnA AshrayanA abhAve abhavya jIvane gnAnano-mokShanA kAraNabhUt samyaggnAnano abhAv chhe. mArag bahu jhINo bhAI! have AvI vAtu kAney na paDe te bichArA shun kare? (sansAramAn AthaDI mare).

ahA! Avun manuShyapaNun maL‌yun, k kpahoLo-pahonchato kShayopasham thayo, ne emAn jo shuddha tattvanI antaramAn samajaN na karI to shun karyun bhAI? ahA! shuddha AtmAnun gnAn na karyun to eNe kAI na karyun; AkhI jindagI eLe gaI. are! jIvan (Ayu) to pUrun thashe ane deh chhUTI jashe; tyAre tun kayAn rahIsh prabhu? mithyAgnAnamAn rahevAnun phaL to anant sansAr chhe bhAI! ekalo dukhano samudra! !

ahA! AchArya kahe chhe-andar shuddha vignAnaghan prabhu AtmAnA gnAnanA abhAvane lIdhe shAstragnAnano sadbhAv hovA chhatAn abhavyane gnAn nathI. ethI em nakkI thayun ke shAstragnAn kAI (lAbhadAyI) nathI; AtmagnAn ja gnAn chhe. have laukik gnAn ne agnAnIoe kahelAn kalpit shAstronun gnAn e to kayAny rahI gayA. e to badhAn agnAn ane kugnAn ja chhe. ahIn to A chokakhI vAt chhe ke jemAn bhagavAn AtmAno Ashray nathI te kAI nathI, e badhun agnAn ja chhe. have Avun tattva samajavAy rokAy nahI ane Akho di’ Namo arihantANan, Namo siddhANan... , ne paDikkammAmi bhante iriyAvahiyAe... em pATh rachyA kare paN ethI shun? bApu! mAragaDA judA chhe nAth! evun lAkh raTe toy kAI nathI kemake AtmagnAnathI ochhun kaIpaN (shabdashrutagnAn paN) gnAn nathI. samajANun kAI...?

have bIjI vAta- ‘jIv Adi nav padArtho darshanano Ashray nathI, kAraN ke temanA sadbhAvamAn paN abhavyone shuddha AtmAnA abhAvane lIdhe darshanano abhAv chhe.’

juo, samyagdarshan jene bhagavAn satyadarshan-Atmadarshan kahe chhe eno Ashray- AdhAr nav padArtho nathI. eTale shun? ke bhagavAne je jIv, ajIv Adi nav padArtha kahyA chhe enA bhedarUp shraddhA nathI eTale ke enAthI bhagavAn AtmAnun shraddhAn arthAt nishchay samyagdarshan thatun nathI. nav tattvanI bhedarUp shraddhA to rAg chhe. e kAI samakitanun kAraN nathI.

lyo, e ja hetu-draShTAntathI siddha kare chhe. jIv Adi padArtho darshanano Ashray nathI, kAraN ke temanA sadbhAvamAn paN abhavyone shuddha AtmAnA abhAvane lIdhe darshanano abhAv chhe. joyun? abhavya jIvane, kahe chhe, navatattvanI shraddhA to hoy chhe paN tene samakit hotun nathI. kem? to kahe chhe-ene shuddha AtmAnA shraddhAnano abhAv chhe. A to abhavyano dAkhalo Apyo chhe. bAkI bhavya jIvane paN navatattvanI shraddhAno sadbhAv hovA chhatAn shuddha AtmAnI shraddhAnA abhAvane lIdhe samyagdarshanano


PDF/HTML Page 2764 of 4199
single page version

abhAv chhe. AmAn shun siddha thayun? ke navatattvanI shraddhAthI samakit nathI paN shuddha AtmashraddhAn te samakit chhe. ahA! jemAn shuddha AtmAnI pratIti na hoy te samakit nahi. samakitano AdhAr-Ashray shuddha AtmA chhe, nav padArtho nahi.

to tattvArthasUtramAn AchArya umAsvAmIe ‘तत्त्वार्थश्रद्धानम् सम्यग्दर्शनम्’ kahyun chhe ne?

hA, paN tyAn e nishchay samakitanI vyAkhyA chhe. tyAn ‘tattvArtha’ nI vyAkhyA karatAn ekavachan lIdhun chhe ne? matalab ke navatattvothI bhinna je ek shuddha gnAyakajyotisvarUp prabhu AtmA andar prakAshamAn chhe tenun shraddhAn te samyagdarshan chhe-em tyAn Ashay chhe. shrI mokShamArgaprakAshakamAn paN nav tattvanun shraddhAn samakit kahyun e abhedathI kahyun chhe. paN ahIn to ‘nav padArtho’ em bahuvachan chhe tethI e bhedarUp shraddhAnI vAt chhe. ahIn kahe chhe-e nav padArthonA bhedarUp shraddhAnathI nishchay samakit thatun nathI.

ahA! trikALI shuddha ek gnAyakabhAvarUp AtmAno jyAn anubhav ne draShTi thayAn temAn badhAy navatattvanI shraddhA AvI jAy chhe, kemake astipaNe A shuddha AtmA nishchay jIvatattva chhe evI pratItimAn e paryAyo nAstirUp chhe em ekarUp dravyanun gnAn-shraddhAn AvI jAy chhe. A pramANe ‘तत्त्वार्थश्रद्धानम् सम्यग्दर्शनम्’ kahyun chhe e nishchay samakitanI vyAkhyA chhe; ane bhedarUp shraddhAn to bIjI chIj chhe, samakit nahi. samajANun kAI...?

ahAhA...! prabhu tun koN chho? sarvagna vItarAg parameshvare jene AtmA jANyo chhe tevo chaitanyarasakand prabhu AtmA chho. ahA! AvA AtmasvarUpanI shraddhA vinA nav tattvanI bhedarUp shraddhA nirarthak chhe, kAI vastu nathI. AkarI vAt prabhu! vADAmAn-sampradAyamAn to A vAt chhe nahi. loko to vyavahArane ja mArga mAnI beThA chhe. shun thAy? paN sarvagna paramAtmA em pharamAve chhe ke-amArI shraddhA, dev-guru-shAstranI shraddhA, samvar-nirjarA-mokSha AdinI bhedarUp shraddhA to abhavya paN kare chhe, paN ene kadIy samyagdarshan nathI. bhAI! A to andar chhe enA artha thAy chhe. jem dasherAthI divALI sudhI chopaDA meLave chhe tem bApu! A bhagavAnanA chopaDA sAthe tArI shraddhAne meLav to kharo.

have trIjI vAta ‘chha jIv-nikAy chAritrano Ashray nathI, kAraN ke temanA sadbhAvamAn paN abhavyone shuddha AtmAnA abhAvane lIdhe chAritrano abhAv chhe.’

shun kahe chhe? ke A chha kAyanA jIvonI dayA pALavI e chAritra nathI; ahinsAdi panchamahAvratanA bhAv chAritrano AdhAr nAm Ashray-nimitta-kAraN nathI.

tyAre koI kahe chhe-chha kAyanI dayA pALo e dharma chhe.


PDF/HTML Page 2765 of 4199
single page version

are! sAmbhaLane bApu! e to vyavahAr nAm upachAr chhe; vAstavik nahi. juo, sarvagna vItarAg jain parameshvar kahe chhe ke-sakkarakand, DungaLI, lasaN vagerenI ek rAI jeTalI kaTakImAn asankhya audArik sharIr chhe, ane ek ek sharIramAn anantA nigodanA jIvo chhe. ahA! A jIv anantakAL tyAn (-nigodamAn) rahyo chhe. bhagavAn! tun bhUlI gayo paN anantakAL tun nigodamAn rahyo chhe. mAnD bahAr nIkaL‌yo tyAn paramAn (chha kAyanI dayAmAn) gunchAI gayo. ahA! bhagavAn sarvagnanA shAsan sivAy chha jIv- nikAyanI kayAny vAt nathI. paN bhagavAn! tun chha jIv-nikAyamAn gunchAI-bharAI paDayo! anantA nigodanA jIv, pRithvIkAy, apakAy Adi ekendriy jIvo, be indriy, traN Indriy, chaurendriy, panchendriy vagere badhA chha jIv-nikAy chhe. ahIn kahe chhe-e chha jIv- nikAyanI dayA e shubharAg chhe, chAritra nAm dharma nahi. AkarI vAt prabhu! bhAI! evI chha kAyanI dayA to abhavya jIv paN pALe chhe, ane bhavya jIve paN anantavAr pALI chhe. paN ethI shun? to-

dayA te sukhanI velaDI, dayA te sukhanI khAN;
anant jIv mukti gayA, dayA taNA pariNAm.

-em Ave chhe ne? hA, paN e kaI dayA bhAI? e A chha kAyanI dayA nahi, paN svadayAnI vAt chhe. ahA! andar shuddha ek chidrUp chaitanyarasakand Anandakand prabhu pote chhe teno svIkAr karI temAn Tharavun te svadayA chhe ne te sukhanI khAN ne muktino mArga chhe. bAkI A chha jIv-nikAy kAI chAritrano-dharmano Ashray nathI. chha kAyanI dayAno bhAv to par taraphanA valaNavALo bhAv chhe; te shubharAg chhe, chAritra nahi.

ahA! mokShanA kAraNabhUt je chAritra chhe teno chha jIv-nikAy Ashray nathI. kem? kAraN ke tenA eTale ke chha jIv-nikAyanI dayAnA sadbhAvamAn paN shuddha AtmAnA abhAvane lIdhe abhavyone chAritrano abhAv chhe. ahA! abhavyane chha jIv-nikAyanI dayAnA pariNAm barAbar hoy chhe paN ene chAritra kadIy hotun nathI. kem? kemake shuddha AtmAno tene abhAv chhe, arthAt tene kadIy shuddha AtmAno-gnAnAnandasvarUp potAnA bhagavAnano-Ashray thato nathI. ahA! e chha kAyanI dayA pALe, ekendriy lIlotarIno dANo paN haNAy to AhAr na le, pANInun ek bindu jemAn asankhya jIv chhe ene haNIne koI garam pANI enA mATe banAve to e prAN jAy toy na le. ahA! Avo ene dayAno bhAv hoy chhe, paN ene chAritra nathI kemake shuddha AtmAnA Ashrayano ene abhAv chhe.

prashna– to dharmAtmA puruSh chha jIv-nikAyanI dayA pALe chhe ne?


PDF/HTML Page 2766 of 4199
single page version

samAdhAna– shuddha nishchay ek AtmAnun gnAn ne darshan thayA pachhI paN dharmAtmAne chha kAyanI dayAno vikalpa-vyavahAr hoy chhe, paN tene e heyapaNe chhe. AtmAnAn shuddha samyagdarshan-gnAn-chAritra jene pragaT chhe evA munivarane pAnch mahAvrat, pAnch samiti, traN gupti ityAdi vyavahAr-rAg hoy chhe paN tene e heyabuddhie hoy chhe. emAn ene svAmitva nathI. sAdhakane ek samayamAn bey hoy chhe. sAdhak chhe ne? adhUro chhe ne? sAdhak hoy eTale tyAn bAdhakapaNun hoy paN tene e hey chhe.

mithyAdraShTine ekalun bAdhakapaNun chhe, bhagavAn kevaLIne ekalA sAdhakapaNAnun phaL pUrNa dashA chhe ane sAdhakane sAdhak-bAdhak bey chhe. ene svanA Ashraye gnAn, darshan ne chAritra te nishchay ne paranA Ashraye jarI rAg thAy te vyavahAr-em bey hoy chhe. paN e vyavahAr kAI sva-vastu nathI, darshan-gnAn-chAritra nathI. e to sahachar nimitta jANIne ene vyavahAr kahevAmAn Ave chhe, bAkI chhe e hey ja. samajANun kAI...?

ahA! Avo vyavahAr abhavyo ane bhavyo paN kare chhe, paN antarangamAn shuddha AtmAno Ashray karyA vinA ene chAritrano abhAv chhe. ahA! anant kALamAn eNe anant padgalaparAvartan karyAn. ek ek pudgalaparAvartananA anantamA bhAgamAn anantA dravyaling, yathArtha dravyaling hon, anantavAr dhAryAn, paN bhagavAn AtmAnA Ashraye nishchay samyagdarshan-gnAn-chAritra pragaT karyAn nahi. e badhI bahAranI kriyA to shubharAg chhe. ene dharma mAnI e kare ne bahAramAn loko paN ene sArun AcharaN kahe paN sarvagna paramAtmA ene sadAcharaN (satya AcharaN) nahi paN asadAcharaN arthAt asatya AcharaN kahe chhe. samajANun kAI...? bApu! je AcharaNamAn sachchidAnandano nAth prabhu AtmA hoy nahi te asadAcharaN chhe.

bhAI! A trilokanAth sImandhar bhagavAnanA shrImukhethI nIkaLelI vANI ahIn AvI chhe. shrI sImandhar paramAtmA vartamAnamAn mahAvidehakShetramAn mojud chhe. vIsamA munisuvratanAthanA samayathI teo mahAvidehamAn birAje chhe. temano pAnchaso dhanuShyano deh chhe, ane kroD pUrvanun AyuShya chhe. te, AvatI chovIsImAn ahIn teramA tIrthankar thashe tyAre mokShe jashe. bhagavAn kundakundAchArya samvat 49 mAn tyAn sImandhar bhagavAn pAse gayA hatA. ATh di’ tyAn rahyA hatA. tyAnthI AvIne A shAstra rachyAn chhe. temAn A kahe chhe ke-chidbrahma- chidAnandasvarUp bhagavAn AtmA andar chhe teno jyAn Ashray nathI tyAn chAritra nathI. koI bhale chha kAyanA jIvanI dayA ne panchamahAvratAdino vyavahAr pALe, paN e kAI chAritrano Ashray nathI arthAt enAthI chAritra pragaTatun nathI. have Avun lokone Akarun paDe paN shun thAy? mArag to Avo chhe.

Am baphamamAn ne baphamamAn (bhramamAn) andar sachchidAnand bhagavAn chhe eno


PDF/HTML Page 2767 of 4199
single page version

Ashray nahi le to A manuShyabhav nirarthak jashe. jindagI chAlI jashe prabhu! ne sansAr Ubho raheshe. ahA! A gadheDAne ne kUtarAne hamaNAn manuShyapaNun nathI ane tane chhe paN samajaN karIne antadraShTi nahi kare to phero (-dAv) phogaT jashe ne chAr gatinA pherA (chakkar) UbhA raheshe. samajANun kAI...?

A pramANe vyavahAr darshan-gnAn-chAritra te satyArtha darshan-gnAn-chAritra nathI em kahyun. have satyArtha kahe chhe-

‘shuddha AtmA ja gnAnano Ashray chhe, kAraN ke AchArAng Adi shabdashrutanA sadbhAvamAn ke asadbhAvamAn tenA (arthAt shuddha AtmAnA) sadbhAvathI ja gnAnano sadbhAv chhe;...’

joyun? shun kahe chhe? ke samyaggnAnano shuddha AtmA ja ek Ashray chhe. ‘shuddha AtmA ja’ -em kahIne bIjun badhun kADhI nAkhyun. A samyak ekAnt karyun chhe. ahA! samyaggnAnane ek AtmA ja Ashray chhe, bIjun kAI nahi-shAstragnAney nahi ne dev-guruy nahi. samajANun kAI...?

juo, chAre anuyoganun tAtparya vItarAgatA chhe. te vItarAgatA kem thAy? to kahe chhe-gnAnanI paryAy shuddha AtmAnA Ashraye bhagavAn AtmAnun gnAn kare to vItarAgatA thAy. koI gommaTasAr, labdhisAr, kShapaNAsAr Adi anek chAre anuyoganAn shAstra bhaNe to tene samakit thAy ke nahi? to kahe chhe-chAre anuyog bhaNe mATe thAy ja em nahi, kadAchit thAy to enAthI (shAstra bhaNatarathI) thAy emey nahi; thAy to shuddha gnAnAnand prabhu AtmAnA ja Ashraye thAy bIjI koI rIte nahi. bhAI! vItarAgI gnAnAmRutano pinD prabhu AtmA andar chhe ene svAnubhavamAn na jANe tyAnsudhI enAn bhaNatar-baNatar kAI lekhe lAge nahi.

ahAhA...! AtmA pUrNAnandano nAth prabhu ekalA gnAnAmRutarasano dariyo chhe. eNe jANanArun gnAn samyaggnAn chhe. have emAn bIjun (-shAstra) AvaDe na AvaDe enI sAthe kAI sambandh nathI. juo, shivabhUti munine dravyashrutanun kAI visheSh gnAn na hatun (‘मा रुष, मा तुष’ eTalun paN yAd rahetun na hatun) paN antaramAn bhAvashrut hatun ke-hun gnAnAnandano sAgar prabhu AtmA chhun, kemake andar shuddha AtmAno Ashray hato. AvI vAt chhe! jhINI paDe paN vastu ja AvI chhe.

ahA! gnAn-samyaggnAn kem thAy enI A vAt chhe. sharIr, man, vANI, indriyathI to thAy nahi kemake te badhAn rUpI jaD pudgal chhe ne bhagavAn AtmAnun gnAn arUpI chaitanyamay chhe. vaLI puNya-pApanA vikalpathIy gnAn na thAy kemake te vikalpa jaDasvabhAv chhe, agnAnasvabhAvI chhe. chAre anuyog bhaNe ethIy kAI AtmAnun


PDF/HTML Page 2768 of 4199
single page version

gnAn na thAy kemake e badhun paralakShI-par taraphanA lakShavALun gnAn chhe. ahA! dishA palaTe ane andar svamAn lakSha karI svasvarUpane jANavAmAn pravarte tyAre AtmAnun gnAn thAy chhe ane te samyaggnAn chhe. AvI vAt chhe.

ahA! ahIn mokShamArga batAvavo chhe emAn pahelAn samyaggnAnathI upADayun chhe, kemake jANyA vinA konI pratIti kare? je vastu jANavAmAn na Ave tenI pratIti kem thAy? tethI pahelAn gnAnathI upADayun chhe. to kahe chhe-gnAnano ek shuddhAtmA ja Ashray chhe. bIjun game teTalun jANe toy AtmaprApti na thAy paN gnAnanI paryAyane antaramAn vALI svasanmukhatA kare tyAn AtmagnAnanI prApti thAy chhe.

‘shuddha AtmA ja gnAnano Ashray chhe’ -AmAn ‘ja’ kArathI ekAnta kIdhun ne? matalab ke shuddhAtmAnun gnAn ey gnAn ne shAstranun gnAn ey gnAn em nathI; paN ek shuddha AtmA ja jenun nimitta-Ashray chhe te gnAn-samyaggnAn chhe. ahA! samyaggnAnanI paryAyamAn shuddha AtmA ja nimitta-kAraN chhe. nimitta eTale te paryAyamAn kAI kare chhe em nahi; paN enA Ashraye enA pUrNa sAmarthyanun gnAn ahIn paryAyamAn Ave chhe ne te gnAn mokShano mArag chhe.

shuddha AtmA ja gnAnano Ashray chhe kAraN ke AchArAng Adi shabdashrut ho ke na ho, shuddha AtmAnA sadbhAvathI ja gnAnano sadbhAv chhe. lyo, shun kahe chhe A? ke shAstranun gnAn bhale hoy ke na hoy, shuddha AtmAnA sadbhAvathI ja gnAnano sadbhAv chhe. have AvI nishchayanI vAt ghaNA lokone-vyavahAravALAone khaTake chhe. shabdashrut ho ke na ho em kIdhun ne? matalab ke shabdashrut kAI nathI. mAtra (dravyashrutathI) dishA phare to dashA pher thAy chhe. parathI khasI gnAnanI dishA sva bhaNI vaLe te samyaggnAn thAy chhe. ahA! dashA dashAvAn taraph DhaLe to gnAn sAchun chhe; bAkI badhAn thothAn chhe. samajANun kAI...?

have kahe chhe- ‘shuddha AtmA ja darshanano Ashray chhe, kAraN ke jIv Adi nav padArthonA sadbhAvamAn ke asadbhAvamAn tenA (arthAt shuddha AtmAnA) sadbhAvathI ja darshanano sadbhAv chhe;...’

shun kIdhun? ke samyagdarshanano Ashray ek shuddha AtmA ja chhe, nav padArtho nahi. nav padArthonI shraddhA to rAg chhe. ahA! jeno Ashray nav tattvo chhe e to rAg chhe, samyagdarshan nahi. bhagavAn jene samyagdarshan kahe chhe eno Ashray-lakSha ek shuddha gnAnaghan prabhu AtmA ja chhe.

ahAhA...! navatattvathI bhinna pUraN shuddha ek gnAnaghan prabhu AtmA chhe. enA sanmukhanun shraddhAn-darshan te samyagdarshan chhe. abhedathI kahIe to shuddha AtmA ja


PDF/HTML Page 2769 of 4199
single page version

samyagdarshan chhe. have AtmA shun ne navatattva shun enI khabarey na hoy ne A amane bhagavAnanI shraddhA chhe e samakit ane A vrat laIe te chAritra em koI mAne chhe paN bApu! e to badhAn ekaDA vinAnAn mInDAn chhe bhAI! samyagdarshan ke jene chothun guNasthAn kahIe, je shrAvak thavA pahelAn Ave chhe, teno Ashray, ahIn kahe chhe, ek shuddha AtmA ja chhe; bhagavAney nahi ne navatattvey nahi. AmAn shrAvak kahyA te A vADAnA shrAvak nahi, e to badhA sAvaj chhe; A to vItarAgI shAnti ane sthiratA k kthayAn chhe evA panchamaguNasthAnavALA shrAvakanI vAt chhe.

ahAhA...! shun kahe chhe? ke jIvAdi nav padArthonI bhedarUp shraddhAno vikalpa ho ke na ho, shuddha AtmAnA sadbhAvathI ja darshanano sadbhAv chhe. Ano artha shun thayo? ke nav padArthonun bhedarUp shraddhAn kAI vastu nathI, arthAt enAthI samyagdarshan nathI, paN shuddha chaitanyaghan prabhu AtmAnA ja Ashraye samyagdarshan thAy chhe.

tyAre koI vaLI kahe chhe-A adhyAtmavALA ek shuddha AtmAne ja Ashray-dhyey banAve chhe te ekAnt chhe, bIje navapadArthono Ashray paN kahyo chhe.

are bhAI! bIje navatattvanA Ashraye shraddhAn kahyun chhe e to vyavahAr chhe ane e to ahIn pahelAn kahyun ne teno niShedh karyo, kemake Atmadarshan vinA vyavahAr kAI nathI arthAt rAgadveShamoh ja chhe. bhAI! shuddha chidAnandaghan ekalA gnAn ne Anand daL prabhu AtmA chhe te ekamAn antarmukhAkAr thaI enun darshan-shraddhAn kare te vAstavik nishchay samyagdarshan chhe. nArakIne paN Avun samyagdarshan thAy chhe paN te A rIte ja, ane tyAre tene je, navatattvanun bhedarUp shraddhAn hoy chhe te vyavahAr chhe. A pramANe anekAnta chhe.

prashna– paN kALalabdhi hoy tyAre samyagdarshan thAy ne? uttara– kALalabdhi e samaye ja hoy chhe. ahAhA...! andar trikALI dhruv svasvabhAv ek gnAyakabhAvane jyAn dhyey banAvyo tyAn te ja samaye

-svabhAvano Ashray thayo, -kALalabdhi thaI gaI, -vartamAn paryAyano puruShArtha thaI gayo, -karmanAn upasham Adi paN thaI gayA ane -thavA yogya samyagdarshananI paryAy ja thaI te bhavitavya thayun. ek sAthe pAnche samavAy maL‌yAn. A pramANe shuddha AtmAnA ja Ashraye samyagdarshan thAy chhe ane emAn pAnche samavAy samAI jAy chhe.


PDF/HTML Page 2770 of 4199
single page version

have trIjI chAritranI vAt le chhe- ‘shuddha AtmA ja chAritrano Ashray chhe, kAraN ke chha jIv-nikAyanA sadbhAvamAn ke asadbhAvamAn tenA (arthAt shuddha AtmAnA) sadbhAvathI ja chAritrano sadbhAv chhe.’

juo, jene mokShanA kAraNabhUt chAritra kahIe teno Ashray ek shuddhAtmA ja chhe, chha jIv-nikAy nahi. ahAhA...! andar shuddha chaitanyarasakand prabhu AtmA chhe te ekamAn ja charavun-ramavun-Tharavun enun nAm chAritra chhe.

atyAre to koI loko kahe chhe ke-aTThAvIs mUlaguN pALe-e shubhathI shuddha upayog thAy.

are bhAI! e (mULaguNanA) shubhabhAvanI rAganI dishA to par taraph chhe, ne A chAritranI dishA sva taraph chhe. have par taraphanI dishAe jatAn sva taraphanI dishAvALI dashA kevI rIte thAy? ahA! rAgamAnthI vItarAgatA kem thAy? rAgamAn-dukhamAn rahetAn atIndriy sukh kem pragaTe? bApu! atIndriy sukh to atIndriy sukhano sAgar chidAnandaghan prabhu AtmAnA ekanA Ashraye ja pragaT thAy chhe em ahIn kahe chhe.

koIk di’ kAne paDe eTale mANasane em lAge ke Avo dharma! Avo mArag! paN bhAI! vItarAg jain parameshvare chAritrano-dharmano Ashray ek shuddha AtmA ja kahyo chhe. arthAt chha jIv-nikAy chAritrano Ashray nathI. shun kIdhun? pahelAn panchamahAvratAdi pALe mATe pachhI chAritra thashe em chhe nahi. jyAre ene chAritra thashe tyAre ek shuddha AtmAnA ja Ashraye thashe; arthAt shuddha AtmAno Ashray karashe tyAre ja chAritra thashe.

atyAre to lugaDAn pherave ke nagna thaI jAy eTale mAne ke thaI gaI dIkShA; ne k kupavAs kare eTale mAne ke tapasyA ne nirjarA thaI gayA. paN em to dhULey dIkShA ne tapasyA nathI sAmbhaLane. dIkShA kALe lugaDAn to sahaj chhUTI jAy chhe, chhoDavAn paDatAn nathI lugaDAn chhUTavAnI-ajIvanI kriyA to ajIvamAn thAy chhe. ene chhoDe koN? vaLI lugaDAmvALA chhe e to dravye ke bhAve sAdhu ja nathI. AkarI vAt bhAI! duniyAthI meL khAy, na khAy paN vastu to A ja chhe.

ahIn kahe chhe-chha jIv-nikAyanI dayAno vikalpa hoy ke na hoy, shuddha AtmAnA sadbhAvathI ja chAritrano sadbhAv chhe. eTale shun? ke chha jIv-nikAyanI dayAno vikalpa ne panchamahAvratAdino vikalpa e kAI vastu (chAritra) nathI. chha jIv-nikAyanI dayAno vikalpa hoy topaN chAritra to svanA Ashraye je (nirmaL pariNati) chhe te ja chhe. shuddha AtmAnA sadbhAvathI ja arthAt jene shuddha AtmAno Ashray chhe tene ja chAritra chhe.


PDF/HTML Page 2771 of 4199
single page version

ahA! jeno ek gnAnasvabhAv chhe evA chha kAyanA anantA jIv AkhA lokamAn ThasAThas bharyA chhe. ahIn paN anantA sUkShma jIvo chhe. ahA! Avo AkhA lokano jIv samUh jemAn nimitta chhe evI dayAno vikalpa, ahIn kahe chhe, chAritra nathI. duniyAthI ghaNo pher bhAI! duniyA to mAne ke par jIvane na haNo eTale ahinsA. ahIn kahe chhe- bhagavAn! tun pote potAne na haNe arthAt jevo tun trikALI shuddha ek gnAnaghan prabhu chhe tevo ene potAnI dashAmAn jANavo, mAnavo ne emAn ja sthir thaI Daravun enun nAm ahinsA-dayA chhe. ahA! AnandanA nAthamAn ramaNatA karavI enun nAm chAritra chhe; A sivAy badhAn thothethothAn chhe. AvI vAt chhe.

* gAthA 276–277 bhAvArtha uparanun pravachan *

AchArAng Adi shabdashrutanun jANavun, jIvAdi nav padArthonun shraddhAn karavun, tathA chha kAyanA jIvonI rakShA-e sarva hovA chhatAn abhavyane gnAn, darshan, chAritra nathI hotAn, tethI vyavahAr nay to niShedhya chhe;...’

juo, AchArAng Adi vItarAg sarvagnadeve kahelA shabdashrutanun jANavun e vyavahAr gnAn chhe, satyArtha nahi. bhagavAnane nAme AchArAng Adi nAm pADI pAchhaLathI je kalpit shAstra rachavAmAn AvyAn chhe enun gnAn to vyavahArey gnAn nathI, e to badhun kugnAn chhe. ahIn to em kahe chhe ke-satshAstronun gnAn, jIvAdi nav padArthonun shraddhAn ane chha kAyanA jIvonI dayAno bhAv-e sarva hovA chhatAn abhavyane gnAn-darshan-chAritra nathI hotAn. abhavya jIv je chhe te to mokShane lAyak ja nathI; paN bhavya jIv vyavahAr chAritra pALe emAnthI ene nishchay chAritra thAy ne?

to kahe chhe-em chhe nahi. parAshraye koI di’ traNakALamAn samyagdarshan-gnAn-chAritra thAy nahi. parAshraye pariName ene kALalabdhi Adi hoy nahi. sva-Ashraye ja darshan- gnAn-chAritra thAy chhe ane sva-Ashraye pariName ene ja kALalabdhi Adi hoy chhe.

jo em chhe to karavun shun? AmAn karavAnun to kAI Avatun nathI.

are bhAI! je karavun chhe te badhun andaramAn chhe; arthAt shuddha chaitanyamay potAnI AtmavastumAn DhaLavun ne temAn ja Tharavun bas A karavun chhe. A sivAy bIjun karavun badhun mithyA chhe, sansAr vadhAravA mATe ja chhe.

juo, ahIn shun kahe chhe? ke vyavahAranay niShedhya chhe. bApu! A vyavahAr jeTalo chhe e badho niShedh karavA lAyak chhe, kemake bandhanun kAraN chhe. tethI to tene ahIn bandh adhikAramAn nAkhyo chhe. have kahe chhe-


PDF/HTML Page 2772 of 4199
single page version

‘ane shuddhAtmA hoy tyAn gnAn, darshan, chAritra hoy ja chhe, tethI nishchayanay vyavahArano niShedhak chhe. mATe shuddhanay upAdey kahyo chhe.’

ahA! jenA gnAnamAn shuddhAtmA Avyo, darshanamAn shuddhAtmA Avyo ne ramaNatAmAn shuddhAtmA chhe tene shuddha gnAn-darshan-chAritra hoy ja chhe. tethI nishchayanay vyavahArano niShedhak chhe. svanA Ashraye nishchay je chhe e par-Ashrayano-vyavahArano niShedhak chhe. have nishchay jyAn vyavahArano niShedhak chhe ane vyavahAr niShedhya chhe tyAn vyavahArathI nishchay thAy e kayAn rahyun?

mATe shuddhanay upAdey kahyo chhe; arthAt shuddha ek gnAyakabhAvasvarUp bhagavAn AtmA ja ek Ashray karavA yogya chhe em samajavun.

*

have AgaLanA kathananI sUchanAnun kAvya kahe chhe-

* kaLash 174 shlokArtha uparanun pravachan *

रागादयः बन्धनिदानम् उक्ताः’ rAgAdikane bandhanAn kAraN kahyAn ane vaLI ‘ते शुद्धचिन्मात्र–महः– अतिरिक्ताः’ temane shuddhachaitanyamAtra jyotithI (arthAt AtmAthI) bhinna kahyA; ‘तद–निमित्तम्’ tyAre te rAgAdikanun nimitta ‘किमु आत्मा वा परः AtmA chhe ke bIjun koI...?

juo, shun prashna chhe e samajAy chhe kAI...? ke A je rAg chhe vyavahArano ene bhagavAn! Ape bandhanun kAraN kahyo; ahA! A AchArAng Adinun gnAn, dev-guru-shAstranI tathA nav padArthonI shraddhA ne chha jIv- nikAyanI dayAno vikalpa ityAdi badhAn bandhanun kAraN chhe em Ape kahyun ane vaLI Ap kaho chho rAg AtmAthI bhinna chhe, rAg AtmAno chhe nahi; to pachhI ene (AtmAne) bandh shI rIte thAy? rAgAdikane shuddha- chaitanyamAtra jyotithI (-shuddha AtmAthI) bhinna kaho chho tyAre rAgAdikanun nimitta arthAt kAraN koN chhe? AtmAnAn rAgAdik chhe nahi, ane rAgathI bandhan thAy; tyAre e rAganun kAraN koN? shun enun arthAt shubhAshubharAganun kAraN AtmA chhe ke bIjun koI? lyo, shiShyano Avo prashna chhe.

इति पणुन्नाःं पुनः एवम् आहुः’ evA shiShyanA prashnathI prerit thayA thakA AchArya bhagavAn pharIne Am kahe chhe. lyo, A prashnanA uttararUpe have gAthA kahe chhe em kahe chhe.

[pravachan nan. 333 thI 338 * dinAnk 2p-3-77 thI 11-pa-77]

PDF/HTML Page 2773 of 4199
single page version

gAthA 278–279

जह फलिहमणी सुद्धो ण सयं परिणमदि रागमादीहिं। रंगिज्जदि अण्णेहिं दु सो रत्तादीहिं दव्वेहिं।। २७८।। एवं णाणी सुद्धो ण सयं परिणमदि रागमादीहिं। राइज्जदि अण्णेहिं दु सो रागादीहिं दोसेहिं।। २७९।।

यथा स्फटिकमणिः शुद्धो न स्वयं परिणमते रागाद्यैः।
रज्यतेऽन्यैस्तु स रक्तादिभिर्द्रव्यैः।। २७८।।
एवं ज्ञानी शुद्धो न स्वयं परिणमते रागाद्यैः।
रज्यतेऽन्यैस्तु स रागादिभिर्दोषैः।।
२७९।।

uparanA prashnanA uttararUpe AchAryabhagavAn gAthA kahe chhe-

jyam sphaTikamaNi chhe shuddha, raktarUpe svayam nahi pariName,
paN anya je raktAdi dravyo te vaDe rAto bane; 278.
tyam ‘gnAnI’ paN chhe shuddha, rAgarUpe svayam nahi pariName,
paN anya je rAgAdi doSho te vaDe rAgI bane. 279.

gAthArtha– [यथा] jem [स्फटिकमणिः] sphaTikamaNi [शुद्धः] shuddha hovAthI [रागाद्यैः] rAgAdirUpe (ratAsh-AdirUpe) [स्वयं] potAnI meLe [न परिणमते] pariNamato nathI [तु] parantu [अन्यैः रक्तादिभिः द्रव्यैः] anya rakta Adi dravyo vaDe [सः] te [रज्यते] rakta (-rAto) Adi karAy chhe, [एवं] tem [ज्ञानी] gnAnI arthAt AtmA [शुद्धः] shuddha hovAthI [रागाधैः] rAgAdirUpe [स्वयं] potAnI meLe [न परिणमते] pariNamato nathI [तु] parantu [अन्यैः रागादिभिः दोषैः] anya rAgAdi doSho vaDe [सः] te [रज्यते] rAgI Adi karAy chhe.

TIkA– jevI rIte kharekhar kevaL (-ekalo) sphaTikamaNi, pote pariNamanasvabhAvavALo hovA chhatAn, potAne shuddhasvabhAvapaNAne lIdhe rAgAdinun nimittapaNun nahi hovAthI (arthAt pote potAne lAlAsh-AdirUp pariNamananun nimitta nahi hovAthI) potAnI meLe rAgAdirUpe pariNamato nathI, parantu je potAnI meLe rAgAdibhAvane pAmatun


PDF/HTML Page 2774 of 4199
single page version

(उपजाति)
न जातु रागादिनिमित्तभाव–
मात्मात्मनो याति यथार्ककान्तः।
तस्मिन्निमित्तं परसङ्ग एव
वस्तुस्वभावोऽयमुदेति तावत्।। १७५।।

hovAthI sphaTikamaNine rAgAdinun nimitta thAy chhe evA paradravya vaDe ja, shuddhasvabhAvathI chyut thato thako ja, rAgAdirUpe pariNamAvAy chhe; tevI rIte kharekhar kevaL (-ekalo) AtmA, pote pariNaman-svabhAvavALo hovA chhatAn, potAne shuddhasvabhAvapaNAne lIdhe rAgAdinun nimittapaNun nahi hovAthI (arthAt pote potAne rAgAdirUp pariNamananun nimitta nahi hovAthI) potAnI meLe rAgAdirUpe pariNamato nathI, parantu je potAnI meLe rAgAdibhAvane pAmatun hovAthI AtmAne rAgAdinun nimitta thAy chhe evA paradravya vaDe ja, shuddhasvabhAvathI chyut thato thako ja, rAgAdirUpe pariNamAvAy chhe. -Avo vastuno svabhAv chhe.

bhAvArtha– sphaTikamaNi pote to kevaL ekAkAr shuddha ja chhe; te pariNamanasvabhAvavALo hovA chhatAn ekalo potAnI meLe lAlAsh-AdirUpe pariNamato nathI parantu lAl Adi paradravyanA nimitte (arthAt svayam lAlAsh-AdirUpe pariNamatA evA paradravyanA nimitte) lAlAsh-AdirUpe pariName chhe. tevI rIte AtmA pote to shuddha ja chhe; te pariNamanasvabhAvavALo hovA chhatAn ekalo potAnI meLe rAgAdirUpe pariNamato nathI parantu rAgAdirUp paradravyanA nimitte (arthAt svayam rAgAdirUpe pariNamatA evA paradravyanA nimitte) rAgAdirUpe pariName chhe. Avo vastuno ja svabhAv chhe. temAn anya koI tarkane avakAsh nathI.

have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-

shlokArtha– [यथा अर्ककान्तः] sUryakAntamaNinI mAphak (arthAt jem sUryakAntamaNi potAthI ja agnirUpe pariNamato nathI, tenA agnirUp pariNamanamAn sUryanun bimb nimitta chhe, tem) [आत्मा आत्मनः रागादिनिमित्तभावम् जातु न याति] AtmA potAne rAgAdikanun nimitta kadI paN thato nathI, [तस्मिन् निमित्तं परसङ्गः एव] temAn nimitta parasang ja (-paradravyano sang ja) chhe. - [अयम् वस्तुस्वभावः उदेति तावत्] Avo vastusvabhAv prakAshamAn chhe. (sadAy vastuno Avo ja svabhAv chhe, koIe karelo nathI.) 17p.


PDF/HTML Page 2775 of 4199
single page version

(अनुष्टुभ्)
इति वस्तुस्वभावं स्वं ज्ञानी जानाति तेन सः।
रागादीन्नात्मनः कुर्यान्नातो भवति कारकः।।
१७६।।

‘AvA vastusvabhAvane jANato gnAnI rAgAdikane potAnA karato nathI’ evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUchanArUp shlok have kahe chhe-

shlokArtha– [इति स्वं वस्तुस्वभावं ज्ञानी जानाति] evA potAnA vastusvabhAvane gnAnI jANe chhe [तेन सः रागादीन् आत्मनः न कुर्यात्] tethI te rAgAdikane potAnA karato nathI, [अतः कारकः न भवति] tethI te (rAgAdikano) kartA nathI. 176.

samayasAr gAthA 278–279 mathALun

uparanA prashnanA uttararUpe AchArya bhagavAn gAthA kahe chhe-

* gAthA 278–279 TIkA uparanun pravachan *

‘jevI rIte kharekhar kevaL (-ekalo) sphaTikamaNi, pote pariNamanasvabhAvavALo hovA chhatAn, potAne shuddhasvabhAvapaNAne lIdhe rAgAdinun nimittapaNun nahi hovAthI potAnI meLe rAgAdirUpe pariNamato nathI, parantu...’

juo, sphaTikamaNi shuddha ujjvaL dhoLo hoy chhe. vi. san. 1991 mAn moTo sphaTikamaNi joyo hato. ApaNe ahIn sphaTikamaNinI ujjvaL dhoLI-saphed pratimA chhe ne? ahA! evo sphaTikamaNi svabhAvathI shuddha saphed ujjval hoy chhe.

e sphaTikamaNi kharekhar ekalo hoy, bIjAnA sangamAn na hoy arthAt bIjAnA sambandhamAn na hoy to pote potAnI meLe rAgAdirUpe arthAt lAlAsh AdirUpe pariNamato nathI, paN jevo svabhAv chhe tevo saphed ujjval ja pariName chhe. ahA! palaTavun e eno svabhAv chhe; pariNamanasvabhAvavALo hovAthI pratisamay paryAyapaNe te badale chhe, palaTe chhe; paN ene trikAL shuddhasvabhAvapaNAne lIdhe rAgAdinun nimittapaNun nahi hovAthI ekalo potAnI meLe te rAgAdirUpe-lAlAsh AdirUpe pariNamato nathI. shun kIdhun? ke sphaTikamaNi pote potAne lAlAsh AdirUp pariNamananun nimitta-kAraN nathI arthAt ekalo sphaTikamaNi potAnI meLe lAlAsh AdirUp thAy evo eno svabhAv nathI; ane tethI ekalo potAnI meLe lAlAsh AdirUpe pariNamato nathI. have kahe chhe-

‘parantu je potAnI meLe rAgAdibhAvane pAmatun hovAthI sphaTikamaNine rAgAdinun nimitta thAy chhe evA paradravya vaDe ja, shuddhasvabhAvathI chyut thayo thako ja, rAgAdirUpe pariNamAvAy chhe,...’


PDF/HTML Page 2776 of 4199
single page version

juo, ek nirmaL jeno svabhAv chhe tevo sphaTikamaNi ekalo potAnI meLe rAtAdirUpe thato nathI, parantu paradravyanA-lAl-pILA-phUlanA sange emAn lAl-pILI jhAny thAy chhe. juo, emAn lAl-pILI jhAny je thAy chhe te enI vartamAn dashAnI yogyatA chhe, paN lAl-pILA phUlane kAraNe e thaI chhe em nathI. lAl-pILA phUlathI ja jo e jhAny thatI hoy to lAkaDAmAn paN thavI joIe. paN em banatun nathI kemake enI evI yogyatA nathI; sphaTikamaNimAn thAy chhe e enI paryAy yogyatA chhe.

to ‘paradravya vaDe ja rAgAdirUpe pariNamAvAy chhe’ em lakhyun chhe ne?

bhAI! e to nimittanI bhAShA chhe. pote potAnI vartamAn yogyatAthI paradravyanA nimitte-sange lAlAsh AdirUp pariName chhe to paradravya vaDe pariNamAvAy chhe em nimittathI kahevAy chhe. bAkI nimitte-paradravye emAn kAI vilakShaNatA utpanna karI chhe em nathI. AvI vAt chhe! samajANun kAI...?

juo, A draShTAnt kahyun, have tene AtmAmAn utAre chhe-

‘tevI rIte kharekhar kevaL (-ekalo) AtmA, pote pariNamanasvabhAvavALo hovA chhatAn, potAne shuddhasvabhAvapaNAne lIdhe rAgAdinun nimittapaNun nahi hovAthI potAnI meLe rAgAdirUpe pariNamato nathI, parantu...’

juo, shun kahe chhe? ke ekalo AtmA shuddha chaitanyaghan prabhu potAnI meLe rAgAdirUpe pariNamato nathI. kem? kemake potAne trikALI shuddha ek gnAyakasvabhAvapaNAne lIdhe rAgAdinun nimittapaNun-kAraNapaNun nathI. ahAhA...! AtmA pote paryAyarUpathI badalavAnA svabhAvavALo hovA chhatAn, shuddha-pavitra svabhAvapaNAne lIdhe tene rAgAdi vikAranun kAraNapaNun nahi hovAthI ekalo potAnI meLe rAgAdi vikArapaNe pariNamato nathI.

lyo, AthI keTalAk panDito kahe ke-nimittathI thAy chhe.

bhAI! nimitta bIjI chIj chhe kharI, paN nimitta paramAn kAI kare chhe em nathI. jem pANI TADhAnun unun thAy chhe emAn agni nimitta chhe, paN agnie pANI unun karyun chhe em nathI. e (pANI) unun thavAnI potAnI lAyakAtathI unun thayun chhe ane tyAre agni nimitta chhe bas. tem shuddha AtmAnA Ashraye thatAn draShTi, gnAn ne ramaNatA-emAn vyavahArano rAg nimitta hoy chhe, paN e nimitte (-rAge) ahIn nishchay samyagdarshan- gnAn-chAritra karyAn chhe em nathI. jem agnie pANI unun karyun nathI tem vyavahAre nishchay karyo nathI. AvI vAt chhe. atyAre to panDitonI draShTimAn ghaNo pher chhe. paN draShTi-phere to AkhA shAstranA artha pharI jAy bhAI!


PDF/HTML Page 2777 of 4199
single page version

ahIn kahe chhe-bhagavAn AtmA shuddha chidAnandaghan prabhu pote rAg-dveSh Adi vikArI bhAvonun nimitta-kAraN nahi hovAthI ekalo potAnI meLe rAgAdi vikArarUpe pariNamato nathI. have kahe chhe-

‘parantu je potAnI meLe rAgAdibhAvane pAmatun hovAthI AtmAne rAgAdinun nimitta thAy chhe evA paradravya vaDe ja, shuddhasvabhAvathI chyut thato thako ja, rAgAdirUpe pariNamAvAy chhe-Avo vastuno svabhAv chhe.’

juo, je eTale paradravya-jaDakarma potAnI vartamAn paryAyanI yogyatAthI potAnI meLe rAgAdinA udayarUpe pariName chhe te, AtmAne-ke je potAnA shuddhasvabhAvathI chyut thAy chhe tene-rAgAdinun nimitta thAy chhe. ahA! AtmA jyAn potAnA ashuddha upAdAnathI pote rAgarUpe pariName chhe tyAre karmano rAgarUp uday niyamathI nimitta hoy chhe tethI ‘paradravya vaDe ja rAgAdirUpe pariNamAvAy chhe’ em kahyun chhe. panDit shrI phUlachandajI siddhAntashAstrIe ‘jain tattvamImAnsA’ mAn Avo ja artha karyo chhe ke- pariNamAvAy chhe eTale pariName chhe. tyAn evA shabdo mUkayAn chhe ke-be guN adhik paramANu eTale chAr guNavALo paramANu ane be guNagALA paramANuno skandh thAy chhe tyAre te chAr guNavALA paramANu vaDe bIjA be guNavALA paramANune chAraguNavALo pariNamAvAy chhe. enA artha ja e chhe ke be guNavALo paramANu chAraguNavALA paramANunA nimitte pote chAraguNapaNe pariName chhe; ane tyAre nimittathI pariNamAvAy chhe athavA nimitta pariNamAve chhe em vyavahArathI kahevAmAn Ave chhe. AvI vAtu chhe. lokone tattvano abhyAs nahi eTale vyavahArane ne nimittane vaLagI paDe; paN shun thAy? jyAn je nayathI kathan hoy te yathArtha samajavun joIe.

ahAhA...! AtmA anantaguNano pinD param pavitra prabhu trikAL shuddha pUraN vItarAgasvabhAv chhe. koI guN-svabhAv enAmAn evo nathI ke pote potAthI vikArapaNe thAy; paN paryAyamAn karmanA nimittanA sange te rAgAdirUpe thAy chhe ane tyAre te paradravya vaDe thAy (-pariNamAvAy) chhe em kahevAmAn Ave chhe. paryAyamAn vikAr svadravyanA nimitte nathI thato paN paradravyanA nimitte thAy chhe eTale paradravya vaDe ja rAgAdirUp pariNamAvAy chhe em vyavahArathI kahevAy chhe. have satya shun chhe e samajavAnI mANasane phurasad na hoy to shun thAy?

tyAre koI panDit kahetA hatA ke-juone! A tamArA sonagaDhavALA himmatabhAIe shun lakhyun chhe? ke-


PDF/HTML Page 2778 of 4199
single page version

jyam sphaTikamaNi chhe shuddha, raktarUpe svayam nahi pariName,
paN anya je raktAdi dravyo te vaDe rAto bane.
em gnAnI paN chhe shuddha rAgarUpe svayam nahi pariName,
paN anya je rAgAdi doSho te vaDe rAgI bane.

Avun chokkhun to lakhyun chhe-em e bolyA hatA.

are bhAI! e sphaTikamaNimAn lAl Adi phUlanA sanganA kALe enAmAn lAl Adi avasthA thavAnI janmakShaN-utpatti kShaN chhe tethI te lAl Adi thAy chhe, paN par vaDe thAy chhe em artha chhe ja nahi. (lAl AdirUpe) pariName chhe pote tyAre paradravya vaDe pariNamAvAy chhe em nimittanI mukhyatAthI kahevAy chhe. lyo, AvI vAt chhe.

koIne vaLI thAy ke-AmAn dharma kayAn Avyo? ne AmAn amAre karavun shun?

to kahe chhe ke-bhAI! bhagavAn AtmA shuddha ek gnAnAnandasvarUp pote trikAL chhe. tyAn potAmAn pote draShTi kare to te potAnI meLe vikArapaNe thato nathI paN nirmaL nirvikArapaNe pariName chhe ane te dharma chhe. antardaShTie pariNamavun te dharma ne kartavya chhe. parantu vartamAn dashAmAn paranun lakSha karI pariName to te avashya rAgAdirUp thAy chhe, tyAre tenI yogyatA paN evI ja hoy chhe. paradravya-karma ene parANe rAgAdirUp karAve chhe em nahi, pote potAnI vartamAn yogyatAthI ja rAgAdirUp thAy chhe ane temAn paradravya to nimittamAtra chhe. paradravya ene rAgAdirUp kare chhe em kahevun e to upachAr kathan chhe.

e to trIjI gAthAmAn Avyun ne ke-ek dravya bIjA dravyane aDatun nathI. padArtha potAnA dravyamAn rahelA potAnA anant dharmonA chakrane chumbe chhe-sparshe chhe paN paradravyane kadIy chumbato-sparshato nathI. A lAkaDI hAthamAn chhe ne? e lAkaDI hAthane sparshatI nathI. A be AngaLI bhegI thAy tyAre ek AngaLI bIjIne aDatI nathI, kemake ekamAn bIjIno abhAv chhe. jhINI vAt chhe bhAI!

tyAre loko kahe chhe-A aDI-em pratyakSha dekhAy chhe te shun khoTun chhe?

bhAI! tun sanyog dekhe chhe ne? eTale em jaNAy chhe; bAkI kharekhar jo aDe to banne ek thaI jAy. e to pahelAn prashna thayo hato ke-e chaTAInAn taraNAn agnithI baLe chhe, agni vinA baLe nahi; arthAt taraNAn potAthI baLe nahi. paN ahIn kahe chhe-agninA paramANu chaTAI ne aDayA ja nathI. e to chaTAI agnipaNe thavAnI potAnI lAyakAtathI baLe chhe, emAn bahAranI agni to nimittamAtra chhe. tem AtmAmAn vikAr thAy chhe te tenI tatkAlIn yogyatAthI thAy chhe, paradravya-karma to emAn


PDF/HTML Page 2779 of 4199
single page version

nimittamAtra chhe. nimitta chhe, paN nimitta emAn kAI kare chhe em nathI. jo nimitta parane kare to nimitta ne bIjI chIj banne ek thaI jAy. samajANun kAI...?

A pramANe AtmA (potAnI tatkAlIn yogyatAthI) paryAyamAn rAgAdirUpe paranA sange-nimitte pariName chhe-evo vastuno svabhAv chhe. keTalAk kahe chhe em parane laIne vikAr thAy chhe evo vastuno svabhAv nathI.

* gAthA 278–279 bhAvArtha uparanun pravachan *

juo, pahelAn dAkhalo ApIne AtmAne vikAr kem thAy e vAt siddha kare chhe shun kahe chhe? ke- ‘sphaTikamaNi pote to kevaL ekAkArashuddha ja chhe; te pariNaman- svabhAvavALo hovA chhatAn ekalo potAnI meLe lAlAsh-AdirUpe pariNamato nathI parantu lAl Adi paradravyanA nimitte lAlAsh-AdirUpe pariName chhe.’

juo, sphaTikamaNi pote svabhAvathI shuddha ja chhe. tethI te ekalo potAnI meLe lAlAsh-AdirUpe kadI pariNamato nathI. parantu joDe lAl ke pILAn phUl hoy to temanA nimitte lAl ke pILI jhAnyapaNe pariName chhe. tyAn sphaTikamaNi potAnI vartamAn evI yogyatAne laIne lAl ke pILI jhAnyapaNe pariName chhe, lAl ke pILAn phUl to emAn nimittamAtra chhe. jyAre, sphaTikamaNi pote potAnI vartamAn paryAyanI yogyatAthI lAl Adi jhAnyapaNe pariName tyAre paradravya-lAl Adi phUl temAn niyamathI nimitta hoy chhe, A draShTAnt chhe. have kahe chhe-

‘tevI rIte AtmA pote to shuddha ja chhe; te pariNamanasvabhAvavALo hovA chhatAn ekalo potAnI meLe rAgAdirUpe pariNamato nathI parantu rAgAdirUp paradravyanA nimitte rAgAdirUpe pariName chhe. Avo vastuno ja svabhAv chhe. temAn anya koI tarkane avakAsh nathI.’

ahAhA...! AtmA svabhAve param pavitra sachchidAnandasvarUp prabhu shuddha shAshvat chhe. te ekalo potAnI meLe rAgAdi vikArapaNe pariName em kadIy banI shake nahi. AtmAmAn evo koI svabhAv-guN-shakti nathI ke jene laIne vikAr thAy. parantu paradravya-jaD karmano uday-je svayam rAgAdipaNe pariName chhe tenA nimitte jIv rAgAdirUpe pariName chhe. have AmAn badhAne vAndhA chhe-em ke vikAr AtmAmAn thAy chhe e karmane laIne thAy chhe, anyathA AtmA to shuddha ja chhe. ene ashuddhatA chhe e paradravya-karmane laIne chhe.

e to kahyun ne? ke lAkaDA joDe lAl phUl mUko to lAkaDAmAn lAl thashe? nA; kemake lAkaDAmAn evI yogyatA nathI. paN sphaTikamaNi joDe lAl phUl mUko to emAn lAl thashe. jo lAl phUlanA kAraNe lAl thatun hoy to lAkaDAmAn paN lAl thavun joIe,


PDF/HTML Page 2780 of 4199
single page version

paN tyAn lAl thatun nathI sphaTikamaNimAn lAl thAy chhe e enI tatkAlIn yogyatAthI thAy chhe ane lAl phUl to emAn nimittamAtra chhe.

tevI rIte AtmA chaitanyamUrti prabhu pote to shAshvat shuddha chhe. enI vartamAn dashAmAn rAg-dveSh, kAm, krodh, mAn, mAyA, lobh Adi vikAr thAy chhe e enI vartamAn paryAyanI janmakShaN-utpattikShaN chhe mATe thAy chhe, ne temAn karma nimitta chhe. temAn karmano uday nimitta avashya chhe, paN e kAI jIvamAn kare chhe em nathI. juo, nimitta hotun nathI em nahi ane e kAI jIvamAn kare chhe emey nahi.

prashna– nimitta kAI karatun nathI, paN karAve to chhe ne? uttara– nA; jarAy nahi. e to bhAShAmAn em bolAy. pote vikArapaNe pariName to paradravya-nimitta pariNamAve chhe em AropathI kahevAy chhe. bAkI jaDakarmane to khabarey nathI ke-Am pariNamun ne tem pariNamun. parantu A (jIv) paranA-nimittanA lakShe pariName to ene vikAr thAy chhe, ne paralakShe na pariName arthAt svalakShe pariName to nirvikAr shuddha pariName chhe.

koI panDito vaLI evo siddhAnt raju kare chhe ke-karma nimitta thaIne Ave eTale ene (-jIvane) vikAr karavo ja paDe.

paN em nathI bApA! nimitta to bAhya chIj chhe. e to pote enA lakShe vikAr kare to ene nimitta kahevAy chhe. ahIn to em kahevun chhe ke-svabhAv shuddha ja hovAthI svabhAvanA Ashraye rAgarUpe na pariName, paN rAgarUpe pariName to par nimittanA Ashraye rAgarUpe pariName chhe. nimitta ene rAg karAvI de chhe ne sansAramAn rakhaDAve chhe em nathI, paN pote parAdhIn thaI rAgAdipaNe pariName chhe ne sansAramAn rakhaDI mare chhe. Avo ja vastuno svabhAv chhe. emAn anya koI tarkane avakAsh nathI. ahA! AtmA potAnA shuddha chaitanyasvabhAvane bhUlIne parane-nimittane AdhIn thaIne pariName to avashya vikAr thAy evo vastuno svabhAv chhe; emAn koI anya tarkane avakAsh nathI.

have Ane badale karmane laIne vikAr thAy, karmano karAvyo vikAr thAy em koI mAne e to draShTino moTo pher chhe bhAI! e mithyAdraShTi chhe kemake ek nyAyanA phere Akhun svarUp pharI jAy.

ahA! yathArtha draShTi vinA bhagavAn! tun bhavasamudramAn 84 lAkh yoninA avatAr dharI dharIne rakhaDayo; have kayAn javun chhe bhAI? e bhavasamudrane pAr karavAnun sAdhan to mahA alaukik chhe-prabhu! ahAhA...! andar chaitanyamUrti prabhu tun ekalA Anandano sAgar chho; enI antadraShTi karIne pariNamatAn nirmaL darshan-gnAn-chAritra pragaT thAy