Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 280-282 ; Kalash: 177.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 140 of 210

 

PDF/HTML Page 2781 of 4199
single page version

chhe ane te bhavasamudra pAr karavAnun sAdhan chhe. vachche, nabaLAIne laIne karmanA udayamAn joDAvAthI jarI vikAr-rAg Ave ene vyavahAr kahIe, chhatAn e bandh chhe. samajANun kAI...?

agnAnI karmanA-nimittanA lakShe pariNamato thako rAgI-dveShI thAy chhe, ane rAgI- dveShI thato te kayAny bhavasamudramAn DUbI mare chhe. mATe he bhAI! antardaShTi kar.

have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-

* kaLash 17pa shlokArtha uparanun pravachan *

यथा अर्ककान्तः’ sUryakAntamaNinI mAphak ‘आत्मा आत्मनः रागादि–निमित्तभावम् जातु न याति’ AtmA potAne rAgAdikanun nimitta kadI paN thato nathI.

juo, ek sUryakAntamaNi thAy chhe. ene sUryanAn kiraNo aDe to emAnthI agni jhare evo te hoy chhe. ahIn kahe chhe- jem sUryakAntamaNi ekalo potAthI ja agnirUpe pariNamato nathI, tenA agnirUp pariNamanamAn sUryanun bimb nimitta chhe tem...; juo, sUryanA bimbathI emAn agni thAy chhe em nahi, paN sUryanA bimbanun emAn nimitta chhe. nimitta chhe eTale shun? ke sUryakAntamaNi agnirUpe thAy chhe e to enI potAnI tatkAlIn yogyatAthI thAy chhe ane sUryanun bimb temAn nimittamAtra chhe; sUryanun bimb emAn kAI karI de chhe em nahi.

tem AtmA pote potAne vikAranun nimitta kadI paN thato nathI. ahAhA...! AtmA chidrUpasvarUp prabhu trikAL ek shuddha ja chhe. te pote ekalo vikArarUp kem thAy? kadIy na thAy. ahAhA...! paryAyamAn je vikAr-puNya pApanA bhAv, dayA-dAn-bhakti AdinA bhAv ne hinsA, jUTh, chorI AdinA bhAv thAy chhe-enun nimitta bhagavAn AtmA nathI. to koN nimitta chhe? to kahe chhe-

तस्मिन् निमित्तं परसंग एव’ temAn nimitta parasang ja chhe. paravastu rAgAdi karAve chhe em nahi, paN pote je parasang kare, karmano sang kare to paryAyamAn vikAr thAy chhe. ahA! vikAr thavAmAn bhagavAn AtmA nimitta nathI paN parasang eeTale jaD karmano uday nimitta chhe.

juo, ‘परसंग एव’ -eno koI em artha kADhe ke parasang arthAt karma vikAr karAve chhe to em artha nathI. ghaNA panDit loko paN bIjo artha kADhe chhe ke-AtmAno svabhAv to shuddha ja chhe, vikAr thAy evI to koI shakti-guN emAn nathI. mATe karmane laIne ja ene vikAr thAy chhe.

paN evo artha-mAnyatA barAbar nathI. e lokone bichArAone paryAyanI ek samayanI ashuddha upAdAnagat yogyatA khyAlamAn AvatI nathI. ahA! ek samayanI


PDF/HTML Page 2782 of 4199
single page version

paryAyanI e yogyatA chhe ke paranA sange-nimitte pote vikArapaNe pariName chhe. bhAI! parasang ene, (baLathI) vikArapaNe pariNamAve chhe em kadIy nathI.

ahA! anyamatamAn Ishvaranun jor ne jainamAn karmanun jor! paN em nathI bhAI! Ishvarey paramAn kAI kare nahi ne karmey jIvamAn kAI kare nahi.

to karma baLiyo ne jIv baLiyo-em Ave chhe ne? uttara– e kaI apekShAe? e to jIv pote Undho puruShArtha kare, parasange parAdhIn thaIne pariName to ene karma baLiyo kahevAy ane antardaShTi karIne pote savaLo puruShArtha kare, sva-AdhIn thaIne pariName ene jIv baLiyo kahevAy.

bhAI! A jindagI jotajotAmAn pUrI thaI jashe hon. bAyaDI-chhokarAn sAchavavAmAn ne vepAr-dhandhAmAn ja paDayo rahIsh to kayAny chorAsInA avatAramAn khovAI jaIsh. bApu! tAre kayAn javun chhe bhAI! ekalA gnAn ne Anandano prabhu? tun bhanDAr chho emAn jA ne! emAn draShTi sthApIne sthiti kar ne! tane mahA Anand thashe.

ahIn kahe chhe- ‘तस्मिन्निमित्तम् परसंग एव’ vikAr thAy chhe emAn parasang ja nimitta-kAraN chhe. parasanganI vyAkhyA A ke-AtmA svabhAve shuddha chidrUp param pavitra padArtha hovA chhatAn paranA sangamAn enun lakSha jAy chhe te tene paryAyamAn vikAranun kAraN thAy chhe; par vastu ene vikAr karAve chhe em nahi.

have shvetAmbaramAn to A ja vAt chhe ke karmathI thAy; ne digambaromAn paN hamaNAn koI panDito kahevA lAgyA chhe ke vikAr karmathI thAy. paN bApu! AmAn je parasang shabda chhe eno artha par vaDe thAy evo nathI paN pote parasang kare to vikAr thAy chhe em artha chhe. bhAI! AmAn to moTo AsamAn-jamInano pher chhe.

ahAhA...! AtmA pote potAne vikAranun kAraN kadIy nathI. A sansAramAn rajhaLavAnun kAraN je mithyAtva, rAg-dveSh, viShay-vAsanA Adi-enun kAraN bhagavAn AtmA nathI. emAn nimitta parasang eTale pote je paranA lakShe pariName chhe te chhe. ahAhA...! satyAnandasvarUp prabhu AtmAne bhUlIne e je nimittanA sange pariName chhe te ja vikAranun kAraN chhe. samajANun kAI...?

अयम् वस्तुस्वभावः उदेति तावत’ Avo vastusvabhAv prakAshamAn chhe.

ahAhA...! bhagavAn AtmA sadA shuddha chaitanyasvabhAvamay chhe. ek chaitanya- chaitanya-chaitanya ja eno svabhAv chhe. gnAnI AvA potAnA shuddha svabhAvane jANe chhe. tenI draShTi sadA svabhAv par ja hoy chhe. tethI karmanA-nimittanA sange potAnI paryAyamAn ene je upAdhibhAv thAy teno te svAmI thato nathI. te (-vikAr) mArun kartavya chhe em eno te kartA thato nathI. Avo ja vastusvabhAv prakAshamAn chhe.


PDF/HTML Page 2783 of 4199
single page version

parantu agnAnI potAnA shuddha svarUpane jANato nathI. tethI karmanA nimitte pote je upAdhibhAvane kare chhe teno te svAmI thaIne kartA thAy chhe. ahA! agnAnI vikArane potAnun svarUp mAne chhe. Avo ja agnAnIno svabhAv chhe.

vastuno svabhAv jevo chhe tevo ho; paN bIjA loko je kahe chhe ke-karmane laIne vikAr thAy chhe-te vastusvabhAv nathI! samajANun kAI...?

ahAhA...! anant shaktiono pinD prabhu AtmA shuddha ek gnAnAnandasvabhAv chhe. enI anant shaktiomAn koI shakti evI nathI je vikArane kare. phakta enI ek samayanI vartamAn paryAyamAn-ek samayanI yogyatAmAn, trikALamAn nahi hon, nimittanA sange agnAnI vikAr ane eno svAmI thaIne bhogave; ane gnAnIne nimittanA sange upAdhibhAv thAy chhatAn te eno svAmI thaIne kartA na thAy. AvI vAt chhe.

emAn have moTA vAndhA chhe karmane ke laIne vikAr thAy. karma mArga Ape to dharma thAy.

are bhAI! karma to tane aDatAny nathI. ahIn to ATalI vAt chhe ke shuddha svabhAvanA Ashraye pariName to vikAr na thAy, dharma thAy ne parasange-nimittanA sange pariName to avashya vikAr thAy. karma nimitta ho, paN karmane laIne vikAr thAy em traNakALamAn chhe nahi.

pravachanasAramAn 47 nayanA adhikAramAn Ave chhe ke-AtmA kartAnaye rAgAdibhAvano karanAro chhe, ane bhoktRunaye eno bhogavanAro chhe. eTale shun? ke gnAnI-gaNadhar ke chhadmasthadashAmAn tIrthankar hoy te paN jeTalo parasange pariName chhe teTalo te rAgano kartA chhe. kartAbuddhithI nahi, rAg mArun kartavya chhe evI buddhithI nahi, paN gnAnIne asthiratAne lIdhe paranA nimitte dayA, dAn, vrat, bhakti Adi pariNaman hoy chhe eno te kartA chhe. evun pariNaman karmane laIne chhe em nathI. emAn karma nimitta avashya chhe, paN pariName chhe to pote potAnA ashuddha upAdAnathI ja, karmane laIne nahi.

have Avun kadI sAmbhaLavAy maLe nahi e bichArA shun kare? ahA! jindagI to pUrI thaI jAy ane andar shalya Ubhun rahe ke-karmane laIne thAy. are! karmane laIne thAy evA shalyavALA to badhA chorAshInA avatAramAn chirakAL rakhaDI marashe shun thAy? evA pariNAmanun evun ja phaL hoy chhe.

परसंग एव’ parasang ja eTale paravastu jorAvarIthI rAg karAve chhe em nahi paN jIv pote parasang kare chhe mATe vikAr thAy chhe. svabhAvanA Ashraye vikAr na thAy paN par nimittanA Ashraye-sange vikAr thAy chhe-Avo vastusvabhAv prakAshamAn chhe-em kahe chhe.


PDF/HTML Page 2784 of 4199
single page version

‘AvA vastusvabhAvane jANato gnAnI rAgAdikane potAnA karato nathI’ evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUchanArUp shlok have kahe chhe

* kaLash 176 shlokArtha uparanun pravachan *

‘इति स्वं वस्तुस्वभावं ज्ञानी जानाति’ evA potAnA vastusvabhAvane gnAnI jANe chhe.

ahAhA...! gnAnI-dharmI ene kahiye ke je potAnA vastusvabhAvane jANe chhe. ahA! pote andar paripUrNa shuddha gnAnAnandasvabhAvathI bharelo bhagavAn chhun-em je jANe-anubhave chhe te gnAnI chhe.

A sharIr ne bAyaDI-chhokarAn to kyAy vegaLAn rahI gayA. ahIn to kahe chhe-ek samayanI paryAyathI paN bhinna andar ek shuddha chidAnandarasathI bharelo pote bhagavAn AtmA chhe tene gnAnI jANe chhe, anubhave chhe. ahAhA...! jene andar atIndriy AnandanA amRutano svAd Avyo chhe te gnAnI jemAn vikAr nathI evA shuddha niranjan nirvikAr potAnA vastusvabhAvane jANe chhe.

bApu! A bAyaDI-chhokarAn mArAn chhe-em tun emAn gunchAI paDayo chhun paN e to badhAn kyAy rajhaLatAn-rajhaLatAn ahIn AvI maL‌yAn chhe ne rajhaLatAn-rajhaLatAn kyAy chAlyAn jashe. emAn tun nahi ane tArAmAn e nahi. tAro to ek trikALI shAshvat gnAnAnandasvabhAv chhe. gnAnI AvA potAnA gnAnAnandasvabhAvane jANe chhe arthAt ‘A hun chhun’ -em potAnA svasvarUpane anubhave chhe. lyo, Anun nAm gnAnI-dharmI chhe, bAkI bahAramAn vrat kare ne dayA pALe paN antaramAn shuddha gnAnaghan prabhu pote chhe ene jANe nahi to te agnAnI mUDh ja chhe.

ahAhA...! gnAnI potAno vastusvabhAv-ekalo gnAtA-draShTAsvabhAv, pUraNaAnandAmRutathI bharelun tattva-tene jANe chhe. ‘तेन सः रागादीन् आत्मनः न कुर्यात्’ tethI te rAgAdikane potAnA karato nathI. bahu jhINI vAt.

shun kIdhun? ke svasvabhAvane, gnAtAdraShTAsvabhAvane jANato gnAnI rAgAdikane-puNya- pApanA bhAvane potAnA karato nathI. potAnA karato nathI eTale shun? ke par lakShe ene vartamAn dashAmAn puNya-pApanA bhAv ene thAy chhe paN temAn te Atmabuddhi karato nathI. ahAhA..! dharmI puruShane paryAyabuddhi uDI gaI chhe ne svabhAvadraShTi antaramAn pragaT thaI chhe. tethI par nimitte paryAyamAn je rAgAdi thAy chhe tene te potAnA mAnato nathI.

rAgAdine potAnA karato nathI eTale ene rAgAdi thatA nathI em nahi. samyagdarshan-gnAn thayA pachhI paN bhagavAnanI bhakti, pUjA, dayA, dAn, vrat ityAdino bhAv ene Ave chhe; paN ene e potAno chhe em svIkArato nathI. e to enAthI bhinna rahIne mAtra jANe ja chhe. ahA! taTasthapaNe eno mAtra te gnAtA rahe chhe.


PDF/HTML Page 2785 of 4199
single page version

ahAhA...! shuddha chaitanyaras-gnAnAnandarasanA amRutanA svAdiyA gnAnIne je puNya- pApanA bhAv thAy chhe te upar ne upar bhinna taratA rahe chhe paN svabhAvamAn praveshatA nathI. ahAhA...! jene puNya-pApathI adhik potAno nirmaL gnAnAnandasvabhAv bhAsyo tenI draShTimAn puNya-pApanA bhAv bhinna ja rahI jAy chhe. arthAt ene gnAnI potAthI bhinna jANe chhe, svarUpamAn bheLavato nathI.

‘अतः कारकः न भवति’ tethI te (rAgAdikano) kartA nathI.

ahAhA...! jeNe potAno vastusvabhAv jANyo chhe te dharmI puruSh rAgAdino kartA nathI, akartA chhe, arthAt gnAtA ja chhe. paryAyamAn nabaLAIne lIdhe je rAgAdi thAy chhe teno te mAtra gnAtA ja chhe. ahA! tene je rAg thAy e mAtra jANelo prayojanavAn chhe arthAt te rAgAdine mAtra jANe ja chhe, teno kartA thato nathI. AvI vAt chhe! have ene navarAsh vinA ke di’ sAmbhaLe ne ke di’ eno antaramAn meL kare?

[pravachan nan. 338 ane 339*dinAnk 11-pa-77 ane 1r-pa-77]

PDF/HTML Page 2786 of 4199
single page version

gAthA–280
ण य रागदोसमोहं कुव्वदि णाणी कसायभावं वा।
सयमप्पणो ण सो तेण कारगो तेसिं भावाणं।। २८०।।
न च रागद्वेषमोहं करोति ज्ञानी कषायभावं वा।
स्वयमात्मनो न स तेन कारकस्तेषां भावानाम्।। २८०।।
(अनुष्टुभ्)
इति वस्तुस्वभावं स्वं नाज्ञानी वेत्ति तेन सः।
रागादीनात्मनः कुर्यादतो भवति कारकः।। १७७।।

have, e pramANe ja gAthAmAn kahe chhe-

kadI rAgadveShavimoh agar kaShAyabhAvo nij viShe,
gnAnI svayam karato nathI, tethI na tatkArak Thare. 280.

gAthArtha– [ज्ञानी] gnAnI [रागद्वेषमोहं] rAgadveShamohane [वा कषायभावं] ke kaShAyabhAvane [स्वयम्] potAnI meLe [आत्मनः] potAmAn [न च करोति] karato nathI [तेन] tethI [सः] te, [तेषां भावानाम्] te bhAvono [कारकः न] kArak arthAt kartA nathI.

TIkA– yathokta (arthAt jevo kahyo tevA) vastusvabhAvane jANato gnAnI (potAnA) shuddhasvabhAvathI ja chyut thato nathI tethI rAg-dveSh-moh Adi bhAvorUpe potAnI meLe pariNamato nathI ane par vaDe paN pariNamAvAto nathI, mATe TankotkIrNa ek gnAyakabhAvasvarUp gnAnI rAg-dveSh-moh Adi bhAvono akartA ja chhe-evo niyam chhe.

bhAvArtha– AtmA gnAnI thayo tyAre vastuno evo svabhAv jANyo ke ‘AtmA pote to shuddha ja chhe-dravyadraShTie apariNamanasvarUp chhe, paryAyadraShTie paradravyanA nimittathI rAgAdirUpe pariName chhe’; mATe have gnAnI pote te bhAvono kartA thato nathI, udayo Ave temano gnAtA ja chhe.

‘AvA vastusvabhAvane agnAnI jANato nathI tethI te rAgAdik bhAvono kartA thAy chhe’ evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUchanikArUp shlok have kahe chhe-

shlokArtha– [इति स्वं वस्तुस्वभावं अज्ञानी न वेत्ति] evA potAnA vastusvabhAvane


PDF/HTML Page 2787 of 4199
single page version

agnAnI jANato nathI [तेन सः रागादीन् आत्मनः कुर्यात्] tethI te rAgAdikane (-rAgAdibhAvone) potAnA kare chhe, [अतः कारकः भवति] tethI (temano) kartA thAy chhe. 177.

*
samayasAr gAthA 280 mathALun

have, e pramANe ja gAthAmAn kahe chhe-

* gAthA 280 TIkA uparanun pravachan *

‘yathokta (arthAt jevo kahyo tevo) vastusvabhAvane jANato gnAnI (potAnA) shuddha svabhAvathI ja chyut thato nathI tethI rAg-dveSh-moh Adi bhAvorUpe potAnI meLe pariNamato nathI...’

ahAhA...! bhagavAn AtmA ekalI pavitratAno pinD prabhu atIndriy Anandano rasakand chhe. have A ene kem bese?

paN jem sakkarakand-sakkariyun ekalI sAkarano-mIThAshano pinD chhe tem bhagavAn AtmA ekalA gnAn ane Anandano pinD chhe. A sakkariyun loko bAphIne nathI khAtA? emAn ek ek jhINI kaTakImAn anant anant jIvo chhe. enI uparanI lAl chhAl na juo to andar dhoLo sAkarano pinD chhe. tem paryAyamAn thatA puNya-pAparUp vikalponI chhAlane na juo to bhagavAn AtmA andar ekalo atIndriy gnAn ne Anandano pinD chhe. sakkariyAnI vAt bese paN A besavun mahA kaThaN! kemake eNe kadI sAmbhaL‌yun nathI ne?

ahIn kahe chhe-AvA potAnA svabhAvane gnAnI jANe chhe. ahAhA...! hun chidAnandarasakand prabhu shuddha ek gnAyakasvabhAvI AtmA chhun em gnAnI jANe chhe. ahA! A puNya-pApanA bhAv ane puNyanA phaLamAn pAnch-pachAs karoDanI sampatti-dhUL maLe e mArA Anandanun sthAn nathI paN andar AnandasvarUpe ja sadA rahelo evo AnandadhAm prabhu hun AtmA chhun em gnAnI potAne jANe-anubhave chhe. ahA! AvA potAnA svarUpane jANato-anubhavato gnAnI shuddhasvabhAvathI chyut thato nathI.

ahA! jene shuddha ek chaitanyamUrti prabhu AtmA gnAn-shraddhAn ne anubhavamAn Avyo te potAnA shuddha chaitanyasvabhAvathI chyut thato nathI arthAt tenI draShTi nirantar shuddha ek akhanD chinmAtrabhAv upar ja rahe chhe. ahAhA...! draShTino viShay je shuddha ek chinmAtrabhAv enA upar ja enI nirantar draShTi rahe chhe.

to shun e ajIvAdi padArthone ne vyavahArane jANato nathI? are bhAI! e sarva jANavAlAyak ho paN vastune pAmavAmAn e kAI nathI.


PDF/HTML Page 2788 of 4199
single page version

vastune pAmavA to pUraN vastu je ek gnAn ne Anandanun daL tenI draShTi ne anubhav karavAn yogya chhe. bIjun jANapaNun kAI visheSh mahattvanun nathI. e to pahelAn (gAthA 276- 77 mAn) AvI gayun ke shabdashrut tathA jIv Adi nav padArthonA sadbhAv ke asadbhAvamAn shuddha AtmAnA sadbhAvathI ja gnAn-darshan chhe; arthAt shuddha AtmAnA ja Ashraye samyagdarshan, samyaggnAn thAy chhe, bIjA koInA Ashraye nahi. khUb jhINI vAt bhAI!

ahA! anantakALamAn chorAsInA avatAramAn rakhaDI rakhaDIne eNe paribhramaN ja karyun chhe. koIvAr kadAchit bhagavAn jinavaranI stuti-bhaktimAn e lAgyo paN eNe bhagavAn jinavarane oLakhyA ja nahi. andar svasvarUpane jANyA vinA te bhagavAn jinavarane yathArtha kem jANe? kemake andar sva pote ne bhagavAn jinavar banne ek ja jAti chhe.

jem dashA shrImALI vANIyAne be dIkarA hoy temAn ekane mAnD 100 rUpiyA pagAr maLato hoy ane bIjAne karoDonI sAhyabI hoy topaN banne dashA shrImALI tarIke ek ja jAtinA chhe. tem bhagavAn AtmA, enI paryAyamAn nigodathI mAnDI bhale ekendriy Adi anek dashAmAn hoy, paN andar to pote shuddha chaitanyaghan vastu ja chhe. ahA! bhagavAn jinavaranI jAt ane enI jAtamAn kAI pher nathI evo ja eno shuddha svabhAv chhe. ahA! AvA shuddha svabhAvanI anrtadraShTi karIne emAn ja jeNe ekAgratA ne ramaNatA sAdhI chhe te gnAnI potAnA shuddhasvabhAvathI khasato ja nathI. ahA! tenI draShTino dor eNe potAnA shuddha chaitanyapadamAn ja sthit karyo chhe.

aho! sarvagna parameshvar bhagavAn jineshvaradeve jevo AtmA joyo ne kahyo chhe te ekalA shuddha gnAn ne AnandarUpI amRutarasathI bharelo chhe. ahA! Avo ja eno trikALI shuddhasvabhAv chhe. AvA AtmAnA Anandano ras jeNe pIdho chhe te gnAnIne have puNya- pApanA bhAvamAn ras nathI, tene indriyanA viShayo paN viras-phikkA lAge chhe. ahA! atIndriy rasano rasiyo te have AnandarasathI chyut thato nathI. jem sAkarano gAngaDo chUsatI mAkhI sAkarathI khasatI nathI tem atIndriy Anandarasano rasiyo dharmI jIv Anandarasakand prabhu AtmAthI khasato nathI. bhagavAn trilokanAth Ane dharma kahe chhe. loko to bahAramAn-puNyabhAvamAn dharma mAnI beThA chhe, paN viras-phikkA evA puNyabhAvano te dharmI prem-ruchi kem kare? (na ja kare). samajANun kAI...?

Avun antarang svarUp samajavun kaThaN paDe eTale ‘paDikkamAmi bhante... je jIvA eindiyA vA bendiyA vA... tAvakAyan pAvakamman duchchariyan vossarAmi’ ItyAdi pATh bhaNI jAy ne mAne ke thaI gayo dharma; paN bApu! e badhI shubharAganI kriyA chhe bhAI! e dharma nahi; bhagavAne kahelo dharma e nahi bApA! andar atIndriy


PDF/HTML Page 2789 of 4199
single page version

Anandarasakand prabhu AtmA chhe temAn ekAgratA thavI te dharma chhe bhAI! ahIn kahe chhe-dharmI puruSh potAnA shuddha ek gnAnAnand svabhAvane chhoDato nathI. laukikamAn paN Avun bane chhe ne? ke koI vANiyAno dIkaro hoy ne vAgharaNathI prem lAgyo hoy to eno prem te chhoDato nathI. tem AnandanA nAthanI jene laganI lAgI te enI lay (laganI) chhoDato nathI. ahA! dharmInI draShTi shuddha svabhAvathI chyut thatI nathI.

ahA! dharmI puruSh shuddhasvabhAvathI ja chyut thato nathI tethI rAg-dveSh-moharUp arthAt shubhAshubhabhAv ke bhramaNA Adi bhAvarUpe potAnI meLe pariNamato nathI. shuddha svabhAvanA rasane laIne svabhAvapaNe-chaitanyapaNe pariName chhe paN rAg-dveSh Adi vikArapaNe te potAnI meLe pariNamato nathI.

vaLI kahe chhe- ‘ane par vaDe paN pariNamAvAto nathI.’

juo A bhAShA! e to pote pariName to par vaDe pariNamAvAy chhe em par nimitta dekhIne vyavahArathI kahevAy; paN paravastu ene baLajorIthI pariNamAve chhe em nathI. ahIn kahe chhe- ‘par vaDe paN pariNamAvAto nathI’ -eTale pote ja pariNamato nathI tyAre par nimitta paN tyAn nathI em artha chhe. samajANun kAI...? jain parameshvarano mArag bahu jhINo chhe bhAI! loko bahAramAn mAnI beThA chhe paN mArag badho andaramAn chhe bhAI!

ahA! jene svasvarUpamAn ras jAgrat thayo chhe tene paramAn ke puNyamAn ras nathI. tethI te rAg-dveSh-mohanA bhAvapaNe pariNamato nathI. ahA! dharmAtmAne bahAramAn-puNyamAn ke puNyanA phaLamAn, svargAdinA vaibhavamAn kayAny sukhabuddhi thatI nathI. juo RuShabhadevanA putra bharat chakravartIne ghare 96 hajAr rANIo hatI. hajAro devatAo enI sevAmAn rahetA. devono indra eno mitra thaIne Ave ne hIrAnA sinhAsanamAn joDe besato. ahA! apAr vaibhavano svAmI bahAramAn hato paN andar emAn kayAny ene ras na hato; svabhAvathI khasIne ene e puNyanI sAmagrImAn prem ne adhikatA nahotAn thatAn.

vItarAgano mArag Avo chhe bApA! ek gAthAmAn to keTalun bharyun chhe? ahA! jeNe dUdhapAkanA svAd mANyA ene ukaDiyAmAn svAd kem Ave? karavAnun to A chhe bhAI! ke gnAnAnandarasano samudra bhagavAn AtmA chhe tenAn ras-ruchi karIne teno ja anubhav karavo. em karatAn vItarAg mArgamAn pravesh thAy chhe arthAt dharmanI sharUAt thAy chhe. juone! AchArya shun kahe chhe? ke- ‘vastusvabhAvane jANato gnAnI...’ ; bahu thoDAmAn A kahyun ke vastusvabhAvane je jANe chhe te dharmI chhe; ane te potAnA svabhAvathI chyut thaIne pote shubhAshubhabhAvapaNe ke bhramaNAnA bhAvapaNe thato nathI;


PDF/HTML Page 2790 of 4199
single page version

tathA tene bIjun koI, karma vagere vikAr karAvatun nathI.

AmAn be bol lIdhA chhe

1. dharmI puruSh potAnI meLe rAg-dveSh-moh Adi bhAve pariNamato nathI ane

2. par vaDe pariNamAvAto nathI.

ahA! jeNe AtmAnA shuddha vItarAg svabhAvane jANyo ne anubhavyo chhe tenI draShTi shuddha svabhAv par nirantar hovAthI tene gnAnamay pariNaman ja chhe; te rAg-dveSh-moh Adi bhAve kem pariName? na pariName. ane pote vikArapaNe na pariName tene karma Adi bIjo kem pariNamAve? na pariNamAve. bIjo pariNamAve. chhe em kahevun e to nimittanun kathan mAtra chhe. (em chhe nahi). samajANun kAI...? have kahe chhe-

‘mATe TankotkIrNa ek gnAyakabhAvasvarUp gnAnI rAg-dveSh-moh Adi bhAvono akartA ja chhe-evo niyam chhe.’

mATe eTale A kAraNe, TankotkIrNa eTale jem parvatanI shilAne TAnkaNAthI kotarI kADhIne mUrti banAve tem bhagavAn AtmAmAnthI puNya-pApanA vikalpane kADhI nAkhIne ekalo chaitanyaghan bimb prabhu chhe tene judo tAravI kADhe te TankotkIrNa; Avo TankotkIrNa ek gnAyakabhAvasvarUp prabhu AtmA chhe; ahAhA...! ekalA chaitanyaprakAshanA punjarUp mUrti! jem sUrya prakAshanun bimb chhe tem AtmA ekalA chaitanyaprakAshanun bimb chhe. ahAhA...! Avun chaitanyaprakAshanun bimb jenI draShTimAn Avyun chhe te TankotkIrNa ek gnAyakabhAvasvarUp gnAnI chhe. sadA ek gnAyakabhAvamayapaNAne lIdhe te rAg-dveSh-moh Adi bhAvono kartA nathI akartA ja chhe.

ene dayA, dAn, puNya-pApanA bhAv Ave kharA, paN eno te kartA nathI. e to ek gnAnamay bhAvano ja kartA chhe, ane rAgAdi vikArano akartA ja chhe. ene rAg karavAno abhiprAy nathI ne? rAg karavA lAyak chhe em ene nathI ne? tethI te akartA ja chhe. nirmaL gnAnabhAvane karanAro te malin rAgAdikane kem kare? jene maisubanA svAd chAkhyA e have nAkanA gungAnA svAd kem le?

juo, A 7p varSha pahelAnI vAt chhe. (amArI) bAr varShanI ummar hatI ne di’ amArA umarALA gAmamAn ek bhAvasAr hato tenun nAm sundarajI hatun. ene evI Tev paDI gayelI ke nAkamAnthI gungo kADhIne chATI le, vaLI eTalethI na rahe paN be dAnt vachche dabAvIne ene jIbhanun Teravun aDADe. are! sundarajI A shun kare chhe tun? em joDenA mitro Toke eTale e gungo kADhI nAkhe. paN pAchhI tak maLI jAy


PDF/HTML Page 2791 of 4199
single page version

eTale bIjo gungo kADhe ane dAnt heThe dabAvIne jIbh aDADe. e kahe ke-mane gungAnA svAdanI Tev paDI gaI chhe.

ahIn AchArya kahe chhe-bhAI! andar atIndriy AnandanA rasano samudra bhagavAn AtmA chhe ene mUkIne tun A puNya-pAparUp gungAnA svAd le chhe? e shubh-ashubh bhAv bey nAkanA melathIy badatar malin chhe. A kahe chhe-mane enI Tev paDI gaI chhe. tyAre gnAnI kahe chhe-ke jene antadraShTi thaI chhe evA dharmI puruShane atIndriy AnandanA rasanA svAd AgaL puNya-pApanA svAd suhAvatA nathI; mATe tun paN antadraShTi kar.

ahAhA...! bhagavAn jain parameshvar shun kahe chhe? ke bhagavAn! tun shuddha chidAnandarasano samudra chho ne nAth! emAn antarnimagna thaI atIndriy Anandarasano svAd jeNe lIdho te dharmIne have puNya-pApanA bhAvanA svAd gungAnA svAd jevA viras- besvAd bhAse chhe. have te puNya-pApanA bhAvapaNe thato nathI; ane karma tene puNya- pAparUp bhAve pariNamAvatun nathI. e to pote pariName to karma pariNamAve chhe em upachArathI kahevAy chhe.

koIne thAy ke vItarAgano Avo dharma! ene kahe chhe koI di’ bApu! ten dharma sAmbhaL‌yo nathI eTale em lAge chhe paN bhAI! mArag A ja chhe. jain parameshvar trilokInAth sImandhar paramAtmA vartamAnamAn videhamAn birAje chhe tyAnthI AvelI A vAt chhe. ke-gnAnI rAg-dveSh-moh Adi bhAvono akartA ja chhe-evo niyam chhe.

* gAthA 280 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘AtmA gnAnI thayo tyAre vastuno evo svabhAv jANyo ke-AtmA pote to shuddha ja chhe-dravyadraShTie apariNamanasvarUp chhe, paryAyadraShTie paradravyanA nimittathI rAgAdirUpe pariName chhe;...’

AtmA gnAnI arthAt dharmI thayo tyAre ene svasvarUpane kevun jANyun? ke pote andar svarUpathI shuddha ja chhe, ekAkAr pavitra ja chhe. A je vikAr chhe e to bahAr enI paryAyamAn chhe, paN andar vastu to nirvikAr shuddha ja chhe. dravyadraShTie vastu (-AtmA) apariNamanasvarUp chhe.

dravyadraShTie AtmA apariNamanasvarUp chhe eTale shun? ke vastu je trikAL chhe te, ek samayanI pariNamanarUp-palaTAvA rUp je dashA enAthI bhinna chhe, je pariNamanarUp nathI te akriy apariNamanarUp chhe. trikAL dhruv vastumAn palaTanA-palaTatI dashA nathI. paramAtma prakAshamAn (gAthA 68 mAn) Ave chhe ne ke-


PDF/HTML Page 2792 of 4199
single page version

ण वि उत्पजइ ण वि मरइ बन्धु ण मोक्खु करेइ

ahAhA...! jene trikALI kahIe te bhagavAn AtmA janma-maraNey karato nathI ke bandh-mokShaney karato nathI. ahA! dravya trikALI paryAyane karatun nathI evun apariNamanarUp chhe. paryAy je palaTatI dashA chhe temAn vikAr chhe, sansAr chhe ne mokShano mArag ne mokSha paN e palaTatI dashAmAn-paryAyamAn chhe, dravyadraShTie dravyamAn bandh-mokSha Adi chhe nahi evun e apariNamanarUp chhe.

dravya eTale vastu (chaitanyamAtra) dravya; A tamArA paisA-baisA te dravya em nahi; paN vastu je andar dehathI bhinna, puNya-pApanA vikArathI bhinna ane ek samayanI bandh-mokSharUp paryAyathI bhinna akhanD ekarUp rahelI chhe. te dravya chhe, e draShTie ene juo to te apariNamanarUp chhe. jemAn agnAn-gnAnarUp ke mithyAtva-samyaktvarUp palaTanA nathI evo trikAL anAdi-anant shAshvat evo ne evo ekasadash chinmAtra bhAv rahelo chhe te dravya (-AtmA) apariNamanasvarUp chhe.

AtmAmAn be prakAra ek trikAL dhruvatA ne ek vartamAn palaTatI dashA. A vichAr palaTe chhe ne? e enI palaTatI dashAmAn chhe; vastu je dhruv trikAL chhe emAn palaTanA-badalavun nathI.

ahA! A dravya (trikALI) je chhe e parane karatun nathI, sharIr-man-vANI ItyAdiney karatun nathI ane potAnI paryAyaney e karatun nathI evun e apariNamanasvabhAvI chhe.

ene paryAyadraShTie arthAt karmanA nimittathI thatI vartamAn avasthAnI dashAthI joIe to paryAyamAn e rAgAdi vikArarUpe thAy chhe ane mokShamArgarUp dharmadashArUpe paN te thAy chhe. mokShamArga ne mokShanI dashA paN enI paryAyamAn thAy chhe. paN dravyadraShTie e badalatun nathI evun apariNaman svarUp chhe.

koIne em thAy ke have AmAn shun shIkhavun? A be ghaDI sAmAyikane paDikkamaN bhaNI lIdhun eTale thaI gayo dharma. paN bApu! e to rAg chhe ne dharma to enAthI bhinna vItarAg chhe. bhAI! dharma to mahA alaukik chIj chhe ne te shuddha trikALI dravyanA Ashraye pragaT thAy chhe.

उत्पादव्ययध्रौव्ययुक्तम् सत्’ em sUtra chhe ne? matalab ke ek trikALI dhruv dravya ne bIjI utpAd-vyayarUp paryAy-em A vItarAganun kahelun sattva chhe, emAn navI navI avasthA thAy te utpAd-vyayarUp chhe. ene karmanA nimittathI vikAr thAy, ne vaLI avasthAmAn karmano abhAv karIne nirvikArI dharma thAy, enI avasthAmAn nirdoSh pUrNa kevaLagnAn ne mokSha thAy. A badhun utpAd-vyayarUp palaTatI dashAmAn thAy


PDF/HTML Page 2793 of 4199
single page version

chhe, paN trikALI dhruvamAn e kAI nahi; dhruv to dhruv trikALI ekasadash chinmAnapaNe chhe. AvI vAt chhe!

have A vANiyAne bichArAne ek to tattvanI jignAsA nahi ne sansAranI upAdhi ADe navarAsh maLe nahi eTale em ne em (pApamAn) jindagI chAlI jAy. pachhI jAy marIne DhoramAn; DhoramAn hon! kem ke vANiyAne mAns-dArUnun sevan to hoy nahi eTale narakamAn na jAy, puNyanAny ThekANAn na hoy eTale svarge paN na jAy. ane dharma to ene chhe ja nahi. eTale marIne DhoramAn ja jAy, tiryanchamAn ja jAy. shun thAy? bhAI! tattvadraShTi vinA janma-maraNathI chhUTavun mahA durlabh chhe.

‘AtmA dravyadraShTie apariNamanasvarUp chhe’ em nyAlabhAInA ‘dravyadraShTi-prakAsh’ mAn paN Ave chhe. emAn evun khUb Ave chhe ke-AtmA bilakul akriy chhe, niShkriy chhe. dravyadraShTie ene akriy kaho ke apariNamanasvarUp kaho-e ek ja chhe. vastu je trikALI dhruv AtmA tene shun koIe karelo chhe? (nA) eno koI Ishvar kartA chhe? (nA). to kahe chhe-e anAdianant dhruv shAshvat akRutrim dravya chhe temAn badalavun nathI, kriyA nathI. badalavun chhe e paryAyamAn chhe, dhruvamAn nahi. koIne thAy ke A dhruv shun hashe? olo dhruvano tAro hashe? ahA! jem dhruvanA tArAnA lakShe samudramAn vahAN hAnke te samudra pAr karI jAy chhe tem trikALI dhruv chaitanyamAtra AtmAnA lakShe pariName tene samakit thAy chhe, dharma thAy chhe ne te sansArasamudrane tarI jAy chhe. aho! Avo vastuno dhruvasvabhAv mahA mahimAvant padArtha chhe. aho dhruv svabhAv! !

ahIn svAdhyAy mandiramAn ‘dravyadraShTi te samyagdraShTi’ em lakhelun chhe ne? te vAnchIne ek bhAI kahetA hatA-mahArAj! dravya eTale paisA; ahIn paisAvALA arthAt paisA upar jemanI draShTi chhe te Ave chhe te badhA samyagdraShTi ne?

tyAre kahyun-are bhAI! ahIn paisAnun amAre shun kAm chhe? dravya eTale trikAL dhruv chaitanyasvabhAvamay je vastu chhe te; ane tenI draShTi karavI enun nAm samyagdarshan chhe. jene dhruvanI draShTi chhe te samyagdraShTi chhe. have Avun kadI sAmbhaL‌yuny na hoy ane dayA, dAn, AdimAn pravarte, thoDA paisA dAnamAn kharcha kare eTale mAne ke-ame samyagdraShTi. have dhULey samyagdraShTi nathI sAmbhaLane. e to badho rAg chhe ne emAn dharma mAne e to mithyAdarshananun mahApAp chhe. samajANun kAI...?

pudgal paramANu paN dravyadraShTie apariNamanasvarUp chhe. juo, A dAL-bhAt ghaun-loT vagere paramANu pahelAn hatA te badalIne atyAre lohIne mAns rUpe sharIramAn chhe, have pachhI enI baLIne rAkh thashe; e badhA paramANupaNe to kAyam raheshe, ane


PDF/HTML Page 2794 of 4199
single page version

enI avasthA badalatI raheshe. paramANu je dhruv te nahi badale. tem bhagavAn AtmA shAshvat dhruv chaitanyasvarUpe chhe te nahi badale, tenI avasthA-dashA badalashe, karmanA nimitte thatA vikArathI badalIne shuddha ek chaitanyasvarUpanA Ashraye nirvikAr thashe. ahA! AvA vastunA svabhAvane gnAnI yathArtha jANe chhe.

‘mATe have gnAnI pote te bhAvono kartA thato nathI, udayo Ave temano gnAtA ja chhe.’

ahAhA...! gnAnInI draShTi chinmAtra vastu trikALI dhruv dravya upar ja hoy chhe. antaramAn eNe shuddhatvano svIkAr karyo chhe tethI shuddhapaNe ja pariName chhe, paN rAg- dveShAdipaNe pariNamato nathI. mATe te rAgadveShAdi bhAvono kartA thato nathI.

gnAnIne asthiratAno rAg Ave chhe kharo, paN teno te kartA thato nathI, teno gnAtA ja rahe chhe. rAg bhinna chIj jANavA lAyak chhe ne? te enAthI bhinna rahIne mAtra jANe ja chhe, karato nathI. rAg karavA yogya chhe em kayAn chhe ene? nathI. tethI chAritramohanA udaye je rAg tene Ave chhe teno te kartA thato nathI paN gnAtA ja rahe chhe. Avo vItarAgano mArag bahu sUkShma chhe bhAI! gnAnIne kinchit rAg chhe, paN rAganI ruchi-bhAvanA nathI; ene rAg chhe, paN rAganun svAmitva nathI; ene rAganun pariNaman chhe paN te enun karavAlAyak kartavya nathI tethI te kartA thato nathI mAtra gnAtA ja rahe chhe. aho! AvI adbhut alaukik gnAnInI antar-dashA hoy chhe.

‘AvA vastusvabhAvane agnAnI jANato nathI tethI te rAgAdik bhAvono kartA thAy chhe-evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUchanikArUp shlok have kahe chhe-

* kaLash 177 shlokArtha uparanun pravachan *

इति स्वं वस्तुस्वभावं अज्ञानी न वेत्ति’ evA potAnA vastusvabhAvane agnAnI jANato nathI ‘तेन सः रागादीन् आत्मन्ः कुर्यात्’ tethI te rAgAdikane potAnA kare chhe, अतः कारकः भवति’ tethI (temano) kartA thAy chhe.

joyun? pote atIndriy gnAn ane Anandano rasakand shuddha ek gnAnAnandasvabhAvI AtmA chhe-em agnAnI jANato nathI. tyAn vastunA svabhAv upar enI draShTi-sanmukhatA nathI. te bahAr nimittanI ne puNya-pApanA bhAvonI sanmukhatAmAn paDayo chhe. tethI te rAgAdikapaNe nirantar pariNamato thako rAgAdik bhAvono kartA thAy chhe.

bahAramAn sAdhu thayo hoy, vratAdi pALato hoy, paN antadraShTi vinA, svasvarUpanA bhAn vinA te rAgAdikano kartA thAy chhe arthAt rAg karavA lAyak chhe em mAnIne te rAgAdikane potAnA kare chhe. puNyabhAv-dayA, dAn, vrat AdinA bhAv bhalA-IShTa


PDF/HTML Page 2795 of 4199
single page version

chhe ne te mane karavA yogya chhe em mAnIne te rAgano kartA thAy chhe.

ahA! je koI siddha thayA chhe temane siddhapadanI nirmaL paryAy kayAnthI AvI? shun te addharathI AvI chhe? nA; andar shakti paDI chhe temAn pUraN ekAgra thaI pariNamavAthI AvI chhe. paN agnAnI potAnA vastusvabhAvane jANato nathI, temAn te antar-ekAgra thato nathI tethI te par-Ashraye pariNamato thako rAgAdikano kartA thAy chhe. lyo, AvI vAt chhe. samajANun kAI...?

(pravachan nan. 339 (sheSh) ane 340 * dinAnk 12-pa-77 ane 13-pa-77)

PDF/HTML Page 2796 of 4199
single page version

gAthA–281
रागम्हि य दोसम्हि य कसायकम्मेसु चेव जे भावा।
तेहिं दु परिणमंतो रागादी बंधदि पुणो वि।। २८१।।
रागे च द्वेषे च कषायकर्मसु चैव ये भावाः।
तैस्तु परिणममानो रागादीन् बध्नाति पुनरपि।। २८१।।

have A arthanI gAthA kahe chhe-

paN rAg–dveSh–kaShAyakarmanimitta thAye bhAv je,
te–rUp je praName, pharI te bAndhato rAgAdine. 281.

gAthArtha– [रागे च द्वेषे च कषायकर्मसु च एव] rAg, dveSh ane kaShAyakarmo hotAn (arthAt temano uday thatAn) [ये भावाः] je bhAvo thAy chhe [तैः तु] te-rUpe [परिणममानः] pariNamato agnAnI [रागादीन्] rAgAdikane [पुनः अपि] pharIne paN [बध्नाति] bAndhe chhe.

TIkA– yathokta vastusvabhAvane nahi jANato agnAnI (potAnA) shuddhasvabhAvathI anAdi sansArathI mAnDIne chyut ja chhe tethI karmanA udayathI utpanna thatA rAgadveShamohAdi bhAvorUpe pariNamato agnAnI rAgadveShamohAdi bhAvono kartA thato thako (karmothI) bandhAy ja chhe-evo niyam chhe.

bhAvArtha– agnAnI vastunA svabhAvane to yathArtha jANato nathI ane karmanA udayathI je bhAvo thAy chhe temane potAnA samajIne pariName chhe, mATe temano kartA thayo thako pharI pharI AgAmI karma bAndhe chhe-evo niyam chhe.

*
samayasAr gAthA 281 mathALun

have A arthanI gAthA kahe chhe-

* gAthA 281 TIkA uparanun pravachan *

‘yathokta vastusvabhAvane nahi jANato agnAnI (potAnA) shuddhasvabhAvathI anAdi sansArathI mAnDIne chyut ja chhe...’

jhINI vAt chhe prabhu! shun kahe chhe? ke agnAnI potAnA shuddha ek pavitra gnAn-


PDF/HTML Page 2797 of 4199
single page version

svabhAvathI anAdi sansArathI mAnDIne chyut ja chhe. ahAhA...! pote nityAnand sahajAnand prabhu trikAL chidAnandarasano kand chhe. ahA! gnAn ane Anand ek eno svabhAv chhe. paN evA svabhAv upar enI anAdikALathI draShTi nathI; eno svabhAv prati jhukAv nathI. tethI potAnA shuddha ek gnAnAnandasvabhAvI AtmAne nahi jANato agnAnI svasvarUpathI chyut ja chhe. kayArathI? to kahe chhe-anAdi sansArathI.

anAdithI pote chhe. vastu shuddha chaitanyarasakand prabhu anAdinI chhe; ne bhUley paryAyamAn anAdinI chhe. em nathI ke pahelAn paryAyamAn shuddha hato ne pachhIthI ashuddha-malin thayo. anAdithI pote andar gnAnAnandasvabhAvI chhe enAthI ajAN chhe. ahA! pote koN chhe? -enI ene bichArAne anAdithI khabar nathI. tethI anAdithI ja te potAnA shuddha chidrUp svarUpathI chyut arthAt bhraShTa ja chhe.

ahA! ene khabarey kayAn chhe ke-hun svasvarUpathI chyut-bhraShTa chhun? e to je paryAy AvI temAn tallIn-tadrUp thaI varte chhe; sharIrAdimAn tallInapaNe varte chhe. kadIk bAyaDI- chhokarAnno yog thayo to emAn bichAro rokAIne gunchAI jAy chhe. are! anAdithI Am te potAnA shuddha chaitanyasvarUpathI chyut ja chhe.

ahA! agnAnI anAdithI shuddhasvabhAvathI chyut ja chhe. kem? kAraN ke te yathokta bhagavAne kahelA vastusvabhAvane jANato nathI. juo, AmAn em bhAShA nathI lIdhI ke karmane laIne chyut chhe; jo ke karma joDe anAdinun chhe chhatAn karmane laIne e chyut chhe em nathI paN pote potAnA shuddhasvabhAvane jANato nathI mATe chyut chhe. (evI ja anAdikAlIn paryAy-yogyatA chhe).

have kahe chhe- ‘tethI karmanA udayathI utpanna thatA rAgadveShamohAdi bhAvorUpe pariNamato agnAnI rAgadveShamohAdi bhAvono kartA thato thako (karmothI) bandhAy ja chhe-evo niyam chhe.’

juo, pote andar shuddha ek gnAnAnandasvabhAvI vastu chhe. tethI eNe kharekhar shuddhasvabhAvabhAvapaNe pariNamavun-thavun joIe. ahAhA...! atIndriy Anandarasakand prabhu pote chhe to atIndriy AnandapaNe thavun joIe; paN em na thatAn-pariNamatAn te rAg-dveSh- mohanA bhAvarUpe pariName chhe ane e bhAvono kartA thAy chhe.

‘karmanA udayathI utpanna thatA rAgadveShamohAdi’ em chhe ne? eno artha e ke pote svabhAvathI chyut-bhraShTa hovAthI rAgadveShamohAdirUpe thAy chhe-pariName chhe ane tyAre temAn karmano uday nimitta chhe. karmanA udaye rAgadveShAdi utpanna karyA chhe em nahi, karma to nimitta ek par vastu chhe eTalun, paN pote anAdithI svarUpathI chyut chhe


PDF/HTML Page 2798 of 4199
single page version

ne paranA lakShe dorAI gayo chhe tethI rAgadveShamoh AdirUpe pariName chhe. ahA! paramAn IShTa-aniShTapaNun mAnI agnAnI paranA lakShe rAgadveShAdi-bhAve pariName chhe.

70 varSha pahelAn dukAne sajjhAyamALA vAnchI hatI. emAn ek sajjhAyamAn Ave chhe ke- ‘honshIlA mat honsh kIjIe’ -matalab ke shuddha AtmA sivAy paravastumAn-sharIr, man, vANI, bAyaDI, chhokarAn, paisA, AbarU ItyAdimAn-honsh na kar bhAI! bApu! e badhAn dukh ne pApanAn nimitta chhe. mANasane bAyaDI rUpALI hoy ne paisA das-vIs lAkh maLI jAy eTale ohohoho... jANe hun pahoLo ne sherI sAnkaDI em thaI jAy, paN bApu! e badhA moh-rAg-dveShanA pariNAm tane nIche laI jashe bhAI!

ahIn paramAtmA jagatane pharamAve chhe ke-prabhu! tane tArI chIjanI khabar nathI. anant anant gnAn ne AnandanI lakShmIthI bharelI tArI chIj chhe. paN hA! tun enAthI bhraShTa thaI gayo chho. koI karme tane bhraShTa karyo chhe em nahi, potAnA svarUpane oLakhyA vinA tun bhraShTa thaI gayo chho. ahA! ‘apaneko Ap bhUl ke herAn ho gayA.’ potAnI chIjane bhUlIne, paravastune bhalI-burI jANI rAgAdibhAve pariNamato, eno kartA thato thako anAdi sansArathI herAn thaI rahyo chho.

ahA! potAnA parameshvar (sarva sAmarthya dharanAr) AtmAne bhUlIne karmanI upasthitimAn (nimitte) svayam rAg-dveSh-mohAdi bhAvorUpe pariNamato agnAnI te rAgadveShamohAdi bhAvono kartA thAy chhe ane tethI te karmothI bandhAy ja chhe-evo niyam chhe. lyo, A sansAramAn rajhaLavAnun bIjaDun.

pahelAn gAthA 280mAn em Avyun ke-potAnA svabhAvane jANato gnAnI rAg- dveShamohAdi bhAvono akartA ja chhe-evo niyam chhe. ahIn kahe chhe-potAnA parameshvar svabhAvane nahi jANato agnAnI rAgadveShamohAdi bhAvono kartA thAy chhe ane te bandhAy ja chhe-evo niyam chhe. ahA! agnAnIe anantakALamAn bahAramAn shAstro vagere khUb jANyAn, paN potAne jANyA vinA e shun kAm Ave? e jANapaNun to badhun thothAn chhe bhAI! agnAnI bahAramAn vrat kare ne upavAs Adi tap kare ne roj savAr-sAnj paDikkamaN kare, paN e badhI rAganI kriyAo chhe bApA! ene tun dharma mAne e to mithyAdarshan chhe bhAI! e rAganI kriyAono kartA thAy e mithyAdraShTi chhe ne te avashya bandhAy ja chhe em kahe chhe. samajANun kAI...?

* gAthA 281–bhAvArtha uparanun pravachan *

‘agnAnI vastunA svabhAvane to yathArtha jANato nathI ane karmanA udayathI je bhAvo thAy chhe temane potAnA samajI pariName chhe,...’

shun kIdhun? ke agnAnIne svabhAvanI draShTi nathI. tene anAdithI paryAyabuddhi chhe


PDF/HTML Page 2799 of 4199
single page version

arthAt vartamAn paryAyamAn je puNya-pAp thAy ane enA phaL je Ave te hun em enI paryAy upar draShTi chhe. ahA! pote andar gnAn ne AnandanI lakShmIno bhanDAr chhe enI ene khabar nathI tethI vartamAnamAn sahej anukULatA bhALIne ‘A bhav mITho, parabhav koNe dITho? -em ene paryAyabuddhi thaI jAy chhe. temAny vaLI sharIr k krUpALun hoy, bAyaDI-chhokarAn sAnukUL hoy ne pAnch-pachIs karoDanI sampatti maLI jAy to bas thaI rahyun. emAnthI ene nIkaLavun bhAre Akarun paDe. paN bhAI! marI jaIsh hon emAn. em ne em marI jaIsh bApu!

ek re divas evo Avashe, soD tANIne sUto;
kADho re kADho ene sahu kahe, jANe janmyo ja na hoto.
sagI nArI re tArI kAmanI, e UbhI Tag-Tag jue;
kAyAmAn have kAI nathI, UbhI dhrusake re rUe. ek re divas.

ahA! A jagat Akhun viShay-kaShAyanI bhInsamAn paDelun dukhI-dukhI chhe bhAI! ahIn kahe chhe-agnAnI potAnI chidAnandamay svarUpalakShmIne jANato nathI ane karmanA uday nimitte je bhAvo thAy chhe tene te potAnA mAnI pariName chhe. shun kIdhun? ke enA svarUpamAn to puNya-pAp Adi chhe nahi, paN karma nimitta hotAn potAnA puruShArthanI undhAIthI paryAyamAn puNya-pAp Adi bhAvo thAy chhe; agnAnI tene potAnA mAne chhe. ahA! nimittane Ashraye ene rAg-dveSh-mohAdi bhAvo thAy chhe tene te potAnA mAne chhe. andar chIj potAnI bhALI nathI ne? tethI parachIjamAn-rAgadveShamohAdi bhAvomAn-A hun- em potApaNun mAne chhe, ane temAn tadrUp thaI pariName chhe.

‘mATe temano kartA thayo thako pharI pharI AgAmI karma bAndhe chhe-evo niyam chhe.’ A pramANe agnAnI sansAramAn rajhaLI mare chhe.

[pravachan nan. 341*dinAnk 14-pa-77]

PDF/HTML Page 2800 of 4199
single page version

gAthA–282

ततः स्थितमेतत्–

रागम्हि य दासम्हि य कसायकम्मेसु चेव जे भावा।
तेहिं दु परिणमंतो रागादी बंधदे चेदा।। २८२।।
रागे च द्वेषे च कषायकर्मसु चैव ये भावाः।
तैस्तु परिणममानो रागादीन् बध्नाति चेतयिता।। २८२।।
em rAg–dveSh–kaShAyakarmanimitta thAye bhAv je,
te–rUp AtmA pariName, te bAndhato rAgAdine. 282.

gAthArtha– [रागे च द्वेषे च कषायकर्मसु च एव] rAg, dveSh ane kaShAyakarmo hotAn (arthAt temano uday thatAn) [ये भावाः] je bhAvo thAy chhe [तैः तु] te-rUpe [परिणममानः] pariNamato thako [चेतयिता] AtmA [रागादीन्] rAgAdikane [बध्नाति] bAndhe chhe.

TIkA– kharekhar agnAnIne, pudgalakarma jemanun nimitta chhe evA je A rAgadveShamohAdi pariNAmo chhe, teo ja pharIne rAgadveShamohAdi pariNAmonun nimitta je pudgalakarma tenA bandhanun kAraN chhe.

bhAvArtha– agnAnIne karmanA nimitte je rAgadveShamoh Adi pariNAmo thAy chhe teo ja pharIne AgAmI karmabandhanAn kAraN thAy chhe.

samayasAr gAthA 282 mathALun

tethI Am Tharyun-em have kahe chhe-

* gAthA 282 TIkA uparanun pravachan *

‘kharekhar agnAnIne, pudgalakarma jemanun nimitta chhe evA je A rAgadveShamohAdi pariNAmo chhe, teo ja pharIne rAgadveShamohAdi pariNAmonun nimitta je pudgalakarma tenA bandhanun kAraN chhe.’

ahAhA...! AtmA anant anant guNaratnathI bharelo chaitanyaratnAkar chhe. chaitanyamay ratnano Akar nAm bhanDAr-samudra bhagavAn AtmA chhe. enI jene khabar na maLe te agnAnI chhe.