Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 312-315 ; Kalash: 196.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 154 of 210

 

PDF/HTML Page 3061 of 4199
single page version

ene bhAn nathI ke A sugandh kyAthi Ave chhe; tethI te bahAr doT mUke chhe. tem bhagavAn AtmA sachchidAnand prabhu ekalA gnAn ane AnandanA svabhAvathI bharyo paDayo chhe. sva-parane jANavAno eno svabhAv chhe. AvA potAnA svarUpanun bhAn karyA vinA, agnAnamay bhAvanA kAraNe ene rAg ane jaDakarmanA bandhanI paramparA chAlI Ave chhe. are! Avun (durlabh) manuShyapaNun maLavA chhatAn potAnA svarUpanI khabar na kare to ‘manuShyarupeN mRugAshcharanti’ -e ukti anusAr te manuShyanA dehamAn mRug ja (pashu ja) chhe; agnAnabhAvanA kAraNe tene rAg ane karmanA sambandharUp bandh thAy chhe. A pramANe bhAvabandh ane dravyabandh banne tene thAy chhe, ane te chAragatimAn rajhaLI mare chhe. AvI vAt chhe bhAI!

kahe chhe-Avo agnAnano koI gahan mahimA sphurAyamAn chhe. ahA! pote jANavA- dekhavAnA svabhAvavALI trikAL vidyamAn vastu chhe topaN tene jANato nathI ane rAgane, paryAyane, ek anshane potApaNe jANe chhe te agnAn chhe. te agnAn vaDe ene navo bandh thayA kare chhe. Avo agnAnano mahimA gahan chhe.

* kaLash 19pa bhAvArtha uparanun pravachan *

‘jenun gnAn sarva gneyomAn vyApanArun chhe evo A jIv shuddhanayathI paradravyano kartA nathI, topaN tene karmano bandh thAy chhe te koI agnAnano gahan mahimA chhe-jeno pAr pamAto nathI.’

AtmA gnAnasvarUp chhe. jANavun e eno svabhAv chhe. gnAn eTale A dAkatarI ne vakIlAtanun gnAn te gnAn em nahi; e to badhun agnAn chhe. rojanA das hajAr kamAy evI buddhi hoy toy e gnAn nathI, agnAn chhe. vaLI shAstronun bhaNatar hoy ey gnAn nathI, kemake e badhun paralakShI gnAn chhe ane ekalun paralakShI gnAn chhe e badhun agnAn chhe. paN potAnA gnAnasvarUpI AnandanA nAthane antaramAn DhaLelI gnAnanI paryAyamAn jANe ke- ‘A hun chhun’ -enun nAm gnAn chhe. tyAn gnAnanI dashAmAn pUrI dashAvAn chIj potAnI AvI jAy em nahi, paN pUrNa gnAyakasvabhAvI vastu hun A chhun em enA pUraN sAmarthyanA gnAn ane pratIti AvI jAy chhe. jemAn svagneyanun bhAn thAy te gnAn chhe.

gnAn lokAlokamAn vyApanArun chhe eTale shun? eTale lokAlokamAn gnAn (gnAnanA pradesho) jAy chhe em nahi, paN lokAlokane bhagavAn AtmA potAnA gnAnamAn jANI le chhe evun enun svapar prakAshak svarUp chhe.

AtmA vastu chhe. eTale shun? ke jemAn gnAn, darshan, Anand ityAdi anant guN tadrUpapaNe-ekarUpapaNe vaselA chhe evun anant guNanun vAstu-ghar bhagavAn AtmA


PDF/HTML Page 3062 of 4199
single page version

chhe. AvA nijagharanA mahimAnI pratIti karavI te samyagdarshan chhe, tenun gnAn te gnAn chhe ane temAn nivAs karavo te chAritra nAm dharma chhe. bAkI je shubhAshubh vikAranA pariNAm chhe te badho andhakAr chhe kemake chaitanyanA prakAshano temAn abhAv chhe. dayA, dAn, vrat Adino rAg chhe te andhakAr chhe bhAI! kemake temAn chaitanyano prakAsh nathI.

shuddhanayathI eTale ke svabhAvanI draShTithI juo to dayA, dAn AdinA vikalpa je uThe teno bhagavAn AtmA kartA nathI. paradravyane to na kare paN paradravyanA lakShe je shubhAshubh vikalpa thAy tenoy e vAstavamAn kartA nathI, kemake AtmA to shuddha gnAtA- draShTAsvabhAvI chhe. ahAhA...! AtmA ekalA chaitanyanA prakAshanA nUranun pUr chhe. tenAn gnAn ane pratIti je karato nathI te jIvane agnAnanA kAraNe rAg ane jaDakarmano sambandh thAy chhe, ane e rIte tene chAragatimAn paribhramaN thAy chhe.

are! ene potAnI gnAnAnandasvabhAvI chIjano kadI mahimA Avyo nahi! ahIn kahe chhe-pote shuddha gnAtA-draShTAsvabhAvI hovA chhatAn tene je karmano bandh thAy chhe te agnAnano koI gahan mahimA chhe-jeno pAr pAmI shakAto nathI. eTale shun? ke svasvarUpanun bhAn karyA vinA bIjI koI rIte agnAnano ant lAvI shakAto nathI. agnAnamAn rahIne agnAnano pAr pAmI shakAto nathI. jyAre chidAnandaghan prabhu AtmAnun gnAn ane anubhav thAy chhe tyAre gnAnabhAv thatAn bandh thato nathI, ane tyAre tene paribhramaN paN rahetun nathI arthAt sansArano ant-pAr AvI jAy chhe. Avo vItarAgano mArag chhe prabhu!

(pravachan nan. 371 thI 377 * dinAnk 19-6-77 thI 2p-6-77)

PDF/HTML Page 3063 of 4199
single page version

gAthA 312–313
चेदा दु पयडीअट्ठं उप्पज्जइ विणस्सइ।
पयडी वि चेययट्ठं उप्पज्जइ विणस्सइ।। ३१२।।
एवं बंधो उ दोण्हं पि अण्णोण्णप्पच्चया हवे।
अप्पणो पयडीए य संसारो तेण जायदे।। ३१३।।
चेतयिता तु प्रकृत्यर्थमुत्पद्यते विनश्यति।
प्रकृतिरपि चेतकार्थमुत्पद्यते विनश्यति।।
३१२।।
एवं बन्धस्तु द्वयोरपि अन्योन्यप्रत्ययाद्भवेत्।
आत्मनः प्रकृतेश्च संसारस्तेन जायते।। ३१३।।

have A agnAnanA mahimAne pragaT kare chhe-

paN jIv prakRitinA nimitte Upaje viNase are!
ne prakRiti paN jIvanA nimitta Upaje viNase; 312.
anyonyanA nimitta e rIt bandh beu taNo bane
–AtmA ane prakRiti taNo, sansAr tethI thAy chhe. 313.

gAthArtha– [चेतयिता तु] chetak arthAt AtmA [प्रकृत्यर्थम्] prakRitinA nimitte [उत्पद्यते] Upaje chhe [विनश्यति] tathA viNase chhe, [प्रकृतिः अपि] ane prakRiti paN [चेतकार्थम्] chetakanA arthAt AtmAnA nimitte [उत्पद्यते] Upaje chhe [विनश्यति] tathA viNase chhe. [एवं] e rIte [अन्योन्यप्रत्ययात्] paraspar nimittathI [द्वयोः अपि] banneno- [आत्मनः प्रकृतेः च] AtmAno ne prakRitino- [बन्धः तु भवेत्] bandh thAy chhe, [तेन] ane tethI [संसारः] sansAr [जायते] utpanna thAy chhe.

TIkA– A AtmA, (tene) anAdi sansArathI ja (paranAn ane potAnAn judAn judAn) nishchit svalakShaNonun gnAn (bhedagnAn) nahi hovAne lIdhe paranA ane potAnA ekatvano adhyAs karavAthI kartA thayo thako, prakRitinA nimitte utpatti-vinAsh pAme chhe; prakRiti paN AtmAnA nimitte utpatti vinAsh pAme chhe (arthAt AtmAnA pariNAm anusAr pariName chhe). e rIte-joke te AtmA ane prakRitine kartAkarmabhAvano abhAv chhe topaN-paraspar nimittanaimittikabhAvathI bannene bandh jovAmAn


PDF/HTML Page 3064 of 4199
single page version

Ave chhe, tethI sansAr chhe ane tethI ja temane (AtmAne ne prakRitine) kartAkarmano vyavahAr chhe.

bhAvArtha– AtmAne ane gnAnAvaraNAdi karmanI prakRitione paramArthe kartAkarmapaNAno abhAv chhe topaN paraspar nimittanaimittikabhAvane lIdhe bandh thAy chhe, tethI sansAr chhe ane tethI ja kartAkarmapaNAno vyavahAr chhe.

*
samayasAr gAthA 312–313 mathALun

have A agnAnanA mahimAne pragaT kare chhe-

* gAthA 312–313 TIkA uparanun pravachan *

‘A AtmA (tene) anAdi sansArathI ja (paranAn ane potAnAn judAn judAn) nishchit svalakShaNonun gnAn (bhedagnAn) nahi hovAne lIdhe paranA ane potAnA ekatvano adhyAs karavAthI kartA thayo thako, prakRitinA nimitte utpatti-vinAsh pAme chhe;......’

ahAhA....! A AtmA andaramAn anantaguNathI bharelo bhagavAn chhe. paN are! ene anAdi sansArathI ja sva ane paranAn bhinna bhinna sunishchit svalakShaNonun gnAn nathI. potAno to ek chaitanya.. chaitanya.. chaitanya svabhAv chhe, ane rAgAdi vibhAv chhe e to jaD prakRitinA lakShe thayelo jaD achetan bhAv chhe. Am sva-paranI-svabhAv-vibhAvanI pragaT bhinnatA chhe. paN e bannenI bhinnatAnun Ane anAdithI ja bhedagnAn nathI. Avun bhedagnAn nahi hovAne lIdhe e sva-paranA ekapaNAno adhyAs karIne vibhAvabhAvano kartA thaI prakRitinA nimitte utpatti-vinAsh pAme chhe.

bhagavAn AtmA chaitanyamUrti prabhu trikAL gnAnAnandasvabhAvI chhe. ahA! tem chhatAn te vikRut rAgAdibhAvono kartA kem thAy chhe? to kahe chhe ke trikALI shuddhachaitanya-svabhAv ane vartamAn malin vibhAv-A be vachchenun anAdithI ja bhedagnAn nahi hovAthI agnAnI jIv rAgAdi bhAvono kartA thAy chhe. karmanA kAraNe kartA thAy chhe em nahi, paN sva ane par-em beunA ekapaNAnA adhyAsanA kAraNe agnAnI jIv kShaNik vibhAv pariNAmono kartA thAy chhe.

‘चेदा दु पयडीअठ्ठं उप्पज्जइ विणस्सइ’ chetayitA arthAt AtmA pote karma- prakRitine AdhIn thaIne upaje chhe tathA viNase chhe. ahA! nirvikAr chaitanyalakShaN prabhu pote hovA chhatAn svabhAv-vibhAvanA bhedagnAnano anAdithI ja abhAv hovAthI karma- prakRitine AdhIn thaIne vikArarUpe upaje chhe ane vikArarUpe nAsh pAme chhe. bIjI rIte kahIe to nirvikAr shuddha chaitanyasvabhAv upar draShTi nahi hovAthI, karmanA nimittane AdhIn thaIne vikArano kartA thaIne pote pariName chhe.


PDF/HTML Page 3065 of 4199
single page version

potAnA shuddha ek gnAtAsvabhAvane AdhIn thaIne sva-avalambane pariName to jIv nirvikArI thAy, enI nirmaL vItarAgI dashA pragaT thAy. paN are! ene svabhAv- vibhAvanA ekapaNAno adhyAs thaI gayelo chhe. vikAr mAro chhe, hun vikArarUp chhun-em mAnavAnI tene anAdithI ja Adat paDI gayelI chhe. tethI sva-svabhAvanI draShTi rahit te prakRiti-karmanA nimittane AdhIn thaIne rAgAdi vikAranA kartApaNe upaje chhe ne viNase chhe.

juo, pratham chAr gAthAmAn jIvanun akartApaNun siddha karyun. ahIn te rAgAdino kartA kem thAy chhe enI vAt kare chhe. ahAhA...! Anandano nAth nirmaLAnand chaitanyamahAprabhu pote shuddha ek gnAyakasvabhAvanA Ashraye pariName e to mokShanun kAraN chhe. parantu svabhAvane chhoDIne, prakRitine AdhIn thaIne pariName te vikArIbhAvano kartA thaI upaje- viNase chhe. ahA! shuddha upAdAnanI draShTi vinA nimittane-paravastune AdhIn thaIne je ashuddha upAdAnarUp pariName chhe te ashuddhatAno-rAgAdi agnAnamay pariNAmono kartA thAy chhe. AvI vAt chhe.

loko dayA, dAn, vrat, bhakti, pUjA jAtrA Adi shubharAganA pariNAmathI dharma thavAnun mAne chhe paN e mAnyatA mithyA chhe kemake evI mAnyatA to rAg sAthe ekapaNAnA adhyAsavALI chhe. ahA! svabhAvanI ruchi ane svabhAv taraphano jhukAv nahi hovAthI agnAnI jIv prakRiti-uday prati jhukAv karIne vikArapaNe (vikAranA ekatvapaNe) pariName chhe ane te vikArano kartA thAy chhe. jo ke rAgano kartA thAy evo jIvano svabhAv nathI, topaN rAg sAthe ekatvabuddhinA kAraNe pote rAgano kartA thAy chhe. je dIrgha sansAranun kAraN chhe.

jIvamAn ek vaibhAvik shakti chhe. A shakti trikAL chhe. siddha bhagavAnamAn paN vaibhAvik shakti chhe. siddha bhagavAn vibhAvarUpe pariNamatA nathI. vaibhAvik shakti jIv- pudgal bemAn chhe, bAkInA chAr dravyomAn nathI. jIv-pudgal bemAn chhe mATe tene vaibhAvik shakti kahel chhe. vaibhAvik shakti vikAr kare evo eno artha nathI. vibhAv eTale visheSh bhAv em artha chhe. vaibhAvik shakti e AtmAno svabhAv chhe. ahA! AvA nijasvabhAvane nahi jANatAn parAdhIn-nimittAdhIn thaI agnAnI jIv vikArano kartA thAy chhe.

juo, ahIn shun kahyun? ke agnAnI vikArabhAvano kartA thayo thako, prakRitinA nimitte utpatti-vinAsh pAme chhe. matalab ke agnAnI jIv pote kartA thaIne vikArabhAve upaje chhe ane temAn prakRiti nimitta chhe. paN nimitta eTale kartA em artha nathI. vikAr prakRitinA nimitte thAy chhe e to chhe, paN prakRiti jIvamAn vikAr kare-karAve


PDF/HTML Page 3066 of 4199
single page version

chhe em nathI. sUkShma vAt chhe bhAI! prakRitinA nimittane pote AdhIn thaIne vikAr-paNe upaje-viNase chhe, paN tyAn prakRiti vikArabhAvane utpanna ke nAsh kare chhe em nathI. vikArapaNe upajavun-viNashavun te agnAnInun kArya chhe ane teno agnAnI kartA chhe, emAn prakRitinun kAI kartavya nathI; e to nimittamAtra chhe bas. have kahe chhe-

‘prakRiti paN AtmAnA nimitte utpatti-vinAsh pAme chhe (arthAt AtmAnA pariNAm anusAr pariName chhe). e rIte-jo ke te AtmA ane prakRitine kartAkarmabhAvano abhAv chhe topaN-paraspar nimitta-naimittik bhAvathI bannene bandh jovAmAn Ave chhe, tethI sansAr chhe ane tethI ja temane (AtmAne ne prakRitine) kartAkarmano vyavahAr chhe.’

juo, jIv ane karmaprakRitine-ekabIjAne nimitta-naimittik sambandh chhe, paN kartAkarma sambandh nathI. dhImedhIme samajavun bhAI! A to vItarAg jain parameshvarano mArga chhe bApu!

pahelAn kahyun ke agnAnI jIv rAgano kartA thayo thako prakRitinA nimitte utpati- vinAsh pAme chhe; have kahe chhe- jaD karmanI prakRiti paN AtmAnA nimitte utpati-vinAsh pAme chhe. eTale shun? ke prakRitino je navo bandh thAy chhe temAn AtmAnA vikAranA pariNAm nimitta chhe. AtmAnA vikAranA pariNAm karmaprakRitino bandh kare chhe em nathI. jIvanA vikArI pariNAm kartA ane jaDakarmano je bandh thAy te enun karma em traN kALamAn nathI. jaDakarmanI prakRiti bandhAy chhe e to potAnI paryAyanI yogyatAthI bandhabhAve thAy chhe; temAn AtmAnA vikArI pariNAm nimitta chhe bas. jem jIvane vikArI pariNAm thAy temAn junAn karmano uday nimitta chhe tem navI navI karmaprakRiti bandhAy chhe temAn jIvanA vikArI pariNAm mAtra nimitta chhe-bas ATalI vAt chhe. ek bIjAne kartAkarmabhAv nathI, phakat nimitta-naimittikabhAv chhe. aho! digambar santo-kevaLInA keDAyatIoe kevaLInI divyadhvanimAn AvelAn gambhIr rahasyo jagat samakSha kevI khUbIthI jAher karyAn chhe! banArasI-vilAsamAn Ave chhe ne ke-

‘mukh onkAr dhuni suni artha gaNadhar vichArai,
rachi Agam upadesh, bhavik jIv sanshay nivArai.
so satyArath shAradA tAsu bhakti ur An,
chhanda bhujang prayAtamen aShTak kaho bakhAn.’ - shAradAShTak.

aho! santoe paramAmRut relAvyAn chhe! ‘amRut varasyAn re panchamakALamAn.’ pravachanasAramAn 47 nayano adhikAr chhe. temAn Ishvaranay ane anIshvaranayanI vAt Ave chhe. tyAn kahyun chhe ke-


PDF/HTML Page 3067 of 4199
single page version

“Atmadravya Ishvaranaye paratantratA bhogavanAr chhe, dhAvanI dukAne dhavaDAvavAmAn AvatA musApharanA bALakanI mAphak.”

“Atmadravya anIshvaranaye svatantratA bhogavanAr chhe, haraNane svachchhande (svatantrapaNe, potAnI marajI anusAr) phADI khAtA sinhanI mAphak.”

musApharanun bALak dhAvamAtAne AdhIn thaIne dUdh pIe chhe tem AtmA karmane AdhIn thaIne vikAr kare chhe. koI (karma, nimitta) vikAr karAve chhe em nathI. (A to svAshraye, sva-AdhInapaNe nirAkuL Anandane yatheShTa bhogavato dharmI puruSh, tene je kinchit rAg chhe te karmodayane AdhIn thavAthI parAdhInapaNe thayel chhe em te jANe chhe em vAt chhe).

ahIn kahe chhe-prakRiti paN AtmAnA vikArI pariNAmanA nimitte utpatti-vinAshane pAme chhe. karmaprakRiti bandhabhAve to potAthI pariName chhe, tyAn te kALe AtmAnA mithyAtvAdi pariNAm temAn nimitta chhe bas. nimitta chhe mATe karmaprakRiti bandharUpe pariName chhe em nathI. AtmAnA pariNAm to nimittamAtra chhe.

A pramANe AtmA ane prakRitine-paraspar nimitta-naimittikabhAvathI bannene bandh jovAmAn Ave chhe, paN tyAn bannene kartAkarmabhAvano abhAv chhe. shun kIdhun? prakRiti (karmoday) kartA ne AtmAnA vikArIbhAv tenun karma tathA AtmAnA vikArIbhAv kartA ne prakRitibandh thAy te enun karma-em paraspar kartAkarmabhAvano abhAv chhe. AtmA kramabaddha upajatAn vikArIbhAvapaNe upaje chhe tyAre karmoday ene nimitta chhe, ane prakRiti kramabaddha upajatAn bandhabhAve upaje chhe tyAre AtmAnA vikArIbhAv ene nimitta thAy chhe. bas AvA paraspar nimitta-naimittikabhAvathI bannene bandh chhe. bhAI! je koI karma-kArya nIpaje temAn bIjI chIj nimitta ho, paN nimittathI naimittik kArya thayun chhe em traNakALamAn satya nathI.

jIvamAn je vikAr thAy chhe te nimittane AdhIn thaIne pariNamavAthI thAy chhe, paN nimittathI nahi; bIjI chIj nimitta hon, paN bIjI chIj kartA nathI. jIv jyAre vikArIbhAve pariName chhe tyAre navAn karmano bandh thAy chhe; te bandhamAn jIvanA vikArI pariNAm nimitta chhe, paN vikArI pariNAm karmabandhanA kartA nathI. A pramANe paraspar kartAkarmano abhAv chhe chhatAn paraspar nimitta-naimittikabhAvathI AtmA ne prakRitine-bannene bandh jovAmAn Ave chhe. te A pramANe-

1. AtmAnA vikArI pariNAm te bhAvabandh, temAn prakRiti nimitta; ane 2. jaDakarmaprakRiti bandhAy te dravyabandh, temAn jIvanA vikArI pariNAm nimitta.


PDF/HTML Page 3068 of 4199
single page version

bas ATalI vAt chhe. pustak chhe sAme? juo, emAn dekho! have Avun yathArtha bhAvabhAsan na thAy to bApu! bhedagnAn kem thAy? ane vinA bhedagnAn dharma kevo?

bhAI! rAgAdi vikArI pariNAm chhe te bhAvabandh chhe ane te navo dravyabandh thavAmAn nimitta chhe. bApu! e kAI dharmanA kAraNarUp abandh pariNAm nathI. abandh pariNAm to abandhasvarUpI bhagavAn AtmAnA-svanA Ashraye thAy chhe ane te mokShano mArag chhe.

(pUrva) karmaprakRitinA udayanA nimitte vikArI bhAv utpanna thAy chhe, te bhAvabandh chhe. ane bhAvabandh chhe te navI karmaprakRitinA bandhamAn nimitta chhe. A pramANe AtmA ane prakRitinun paraspar nimitta- naimittikabhAvathI pariNamavun chhe ane tethI sansAr chhe. enAthI jIv chAragati ane chorAsI lAkh yonimA rUle chhe, ane tethI ja temane kartA-karmano vyavahAr chhe.

nishchayathI to temane kartAkarma sambandh nathI. pratyek padArthanI te te kALe je je paryAy kramabaddha thavAnI hoy te ja thAy chhe; tene paradravya (nimitta) to shun svayam (svadravya) AtmA paN AgaL-pAchhaL karI shakato nathI. parantu kramabaddha vikAr jIvane thAy chhe temAn junAn karma nimitta chhe, ane vikAranA nimitte navAn karmano bandh thAy chhe. AvA nimitta- naimittik sambandhanA kAraNe temane kartAkarmano vyavahAr chhe, paN te paramArtha nathI em yathArtha samajavun. samajANun kAI...?

* gAthA 312–313 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘AtmAne ane gnAnAvaraNAdi karmanI prakRitione paramArthe kartAkarmapaNAno abhAv chhe. topaN paraspar nimitta-naimittikabhAvane lIdhe bandh thAy chhe, tethI sansAr chhe ane tethI ja kartAkarmapaNAno vyavahAr chhe.’

juo, AtmA ane karmaprakRitione paramArthe paraspar koI kartAkarmasambandh nathI. jIvamAn vikAr thAy teno kartA jaDakarma ane vikAr thayo te jaDakarmanun kArya em nathI. tathA vikArI pariNAm kartA ane navA karmano bandh thAy te enun kArya em paN nathI. bhAI! A to pt.. shrI jayachandrajIe bahu sankShepamAn sAr bharI dIdho chhe.

AtmA ane prakRitine paramArthe kartAkarmasambandh nathI chhatAn paraspar nimitta- naimittikabhAvanA kAraNe bandh thAy chhe, ane tethI sansAr chhe, chAragatinun paribhramaN chhe. ahA! vikArI pariNAmathI sansAr chhe, mithyAtva te sansAr chhe. karmanI purANI prakRiti je udayamAn AvI tene nimitta karIne jIv vikAr kare chhe te sansAr chhe; te ja chorAsInA avatAranun bIj chhe; ane tethI ja kartAkarmapaNAno vyavahAr chhe.


PDF/HTML Page 3069 of 4199
single page version

samayasAr gAthA 320 nA bhAvArthamAn kahyun chhe ke-“ mithyAtva chhe te ja sansAr chhe. mithyAtva gayA pachhI sansArano abhAv ja thAy chhe. samudramAn bindunI shI gaNatarI?”

karmanA nimitte je vikAr thAy chhe tenun kartApaNun chhe te mithyAtva chhe ane te ja sansAr chhe. bhAI! dayA, dAn vrat, bhakti ityAdinA je bhAv chhe te shubharAganA pariNAm chhe; karmaprakRitinA nimittane AdhIn thavAthI te bhAv utpanna thAy chhe. te bhAv mArA chhe, mArA kartavyapaNe chhe ane mane lAbhakArI chhe evI mAnyatA mithyAtva chhe, ane te ja sansAr chhe. sva-Ashraye mithyAtvano nAsh thatAn sansArano abhAv ja thAy chhe.

samudramAn bindunI shI gaNatarI? em ke mithyAtva gayA pachhI avirati, pramAd Adi thoDo doSh rahe paN te samudramAn bindu samAn chhe ane te paN krame nAsh thavAyogya ja chhe. mithyAtva chhe e ja mahAdoSh chhe ane e ja sansAr chhe.

juo, karmathI vikAr thAy chhe em koI kahe to te mULamAn bhUl chhe. vikAr potAnA ShaTkArakathI potAnA kAraNe thAy chhe, nimittathI nahi ane potAnA dravya-guNathI paN nahi. prabhu! tArAn dravya, guN ane paryAy traNe svatantra chhe.

-dravya to trikAL akRutrim chhe. teno kartA koN? koI nahi. mATe dravya svatantra chhe. -dravyamAn guN chhe te trikAL akRutrim chhe mATe svatantra chhe. -tem tenI paryAy paN ek samayanun sahaj sat chhe, potAthI thAy chhe. mATe ey svatantra chhe.

ek ansh navo thayo mATe paranA kAraNe te thayo chhe em chhe nahi. trikALI svabhAvano Ashray laIne samyagdarshan pragaT thayun tyAn darshanamohano (prakRitino) avashya abhAv thAy, paN darshanamohano abhAv thayo mATe samyagdarshan thayun chhe em vastuvyavasthA nathI. ek dravyamAn kArya thAy tyAn anyadravyanI apekShA ke sahAy nathI. are! lokone par sAthe kartAkarmano adhyAs thaI gayo chhe! e ja sansAr-paribhramaNanun mUL chhe.

(pravachan nan. 378*dinAnk 26-6-77)

PDF/HTML Page 3070 of 4199
single page version

gAthA 314–31p
जा एस पयडीअट्ठं चेदा णेव विमुंचए।
अयाणओ हवे ताव मिच्छादिट्ठी असंजओ।। ३१४।।
जदा विमुंचए चेदा कम्मफलमणंतयं।
तदा विमुत्तो हवदि जाणओ पासओ मुणी।। ३१५।।
यावदेष प्रकृत्यर्थ चेतयिता नैव विमुञ्चति।
अज्ञायको भवेत्तावन्मिथ्याद्रष्टिरसंयतः।। ३१४।।
यदा विमुञ्चति चेतयिता कर्मफलमनन्तकम्।
तदा विमुक्तो भवति ज्ञायको दर्शको मुनिः।। ३१५।।

(‘jyAn sudhI AtmA prakRitinA nimitte Upajavun-viNasavun na chhoDe tyAn sudhI te agnAnI, mithyAdraShTi, asanyat chhe’ em have kahe chhe-)

utpAd–vyay prakRitinimitte jyAn lagI nahi paritaje,
agnAnI, mithyAtvI, asanyat tyAn lagI A jIv rahe; 314.
A AtamA jyAre karamanun phaL anantun paritaje,
gnAyak tathA darshak tathA muni teh karmavimukta chhe. 31p.

gAthArtha– [यावत्] jyAn sudhI [एषः चेतयिता] A AtmA [प्रकृत्यर्थ] prakRitinA nimitte Upajavun-viNasavun [न एव विमुञ्चति] chhoDato nathI, [तावत्] tyAn sudhI te [अज्ञायकः] agnAyak chhe, [मिथ्याद्रष्टिः] mithyAdraShTi chhe, [असंयतः भवेत्] asanyat chhe.

[यदा] jyAre [चेतयिता] AtmA [अनन्तकम् कर्मफलम्] anant karmaphaLane [विमुञ्चति] chhoDe chhe, [तदा] tyAre te [ज्ञायकः] gnAyak chhe, [दर्शकः] darshak chhe, [मुनिः] muni chhe, [विमुक्तः भवति] vimukta (arthAt bandhathI rahit) chhe.

TIkA– jyAn sudhI A AtmA, (potAnAn ane paranAn judAn judAn) nishchit svalakShaNonun gnAn (bhedagnAn) nahi hovAne lIdhe, prakRitinA svabhAvane-ke je potAne bandhanun nimitta chhe tene-chhoDato nathI, tyAn sudhI sva-paranA ekatvagnAnathI agnAyak chhe, svaparanA ekatvadarshanathI (ekatvarUp shraddhAnathI) mithyAdraShTi chhe ane svaparanI ekatvapariNatithI asanyat chhe; ane tyAn sudhI ja paranA ane potAnA ekatvano


PDF/HTML Page 3071 of 4199
single page version

(अनुष्टुभ्)
भोक्तृत्वं न स्वभावोऽस्य स्मृतः कर्तृत्ववच्चितः।
अज्ञानादेव भोक्तायं तदभावादवेदकः।। १९६।।

adhyAs karavAthI kartA chhe. ane jyAre A ja AtmA, (potAnAn ane paranAn judAn judAn) nishchit svalakShaNonA gnAnane (bhedagnAnane) lIdhe, prakRitinA svabhAvane-ke je potAne bandhanun nimitta chhe tene-chhoDe chhe, tyAre svaparanA vibhAgagnAnathI (bhedagnAnathI) gnAyak chhe, svaparanA vibhAgadarshanathI (bhedadarshanathI) darshak chhe ane svaparanI vibhAgapariNatithI (bhedapariNatithI) sanyat chhe; ane tyAre ja paranA ane potAnA ekatvano adhyAs nahi karavAthI akartA chhe.

bhAvArtha– jyAn sudhI A AtmA potAnA ane paranA svalakShaNane jANato nathI tyAn sudhI te bhedagnAnanA abhAvane lIdhe karmaprakRitinA udayane potAno samajI pariName chhe; e rIte mithyAdraShTi, agnAnI, asanyamI thaIne, kartA thaIne, karmano bandh kare chhe. ane jyAre AtmAne bhedagnAn thAy chhe tyAre te kartA thato nathI, tethI karmano bandh karato nathI, gnAtAdraShTApaNe pariName chhe.

‘evI ja rIte bhoktApaNun paN AtmAno svabhAv nathI’ evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUchanArUp shlok have kahe chhe-

shlokArtha– [कर्तृत्ववत्] kartApaNAnI jem [भोक्तृत्वं अस्य चितः स्वभावः स्मृतः न] bhoktApaNun paN A chaitanyano (chitsvarUp AtmAno) svabhAv kahyo nathI. [अज्ञानात् एव अयं भोक्ता] agnAnathI ja te bhoktA chhe, [तद्–अभावात् अवेदकः] agnAnano abhAv thatAn abhoktA chhe. 196.

*
samayasAr gAthA 314–31pa mathALun

jyAn sudhI AtmA prakRitinA nimitte upajavun-viNasavun na chhoDe tyAn sudhI te agnAnI, mithyAdraShTi, asanyat chhe-em have kahe chhe-

* gAthA 314–31pa TIkA uparanun pravachan *

‘jyAn sudhI A AtmA, (potAnAn ane paranAn judAn judAn) nishchit sva-lakShaNonun gnAn (bhedagnAn) nahi hovAne lIdhe, prakRitinA svabhAvane-ke je potAne bandhanun nimitta chhe tene-chhoDato nathI, tyAn sudhI sva-paranA ekatvagnAnathI agnAyak chhe, svaparanA ekatvadarshanathI (ekatvarUp shraddhAnathI) mithyAdraShTi chhe ane svaparanI ekatvapariNatithI asanyat chhe; ane tyAn sudhI ja paranA ane potAnA ekatvano adhyAs karavAthI kartA chhe.’


PDF/HTML Page 3072 of 4199
single page version

anAdithI ja jIvane svaparanA nishchit svalakShaNonun gnAn nathI, bhedagnAn nathI. tethI anAdithI ja nimittane AdhIn thaIne eNe sva-AdhInapaNun chhoDI dIdhun chhe. tyAn prakRitinA udayanA nimittane AdhIn thaIne tene je bhAv thAy chhe te navA karmabandhanun nimitta chhe. ahA! tene (prakRitinA svabhAvane) jyAn sudhI jIv chhoDato nathI tyAn sudhI svaparanA ekatvagnAnathI te agnAnI chhe.

nimittane AdhIn thaI pariNamatAn vikAr ja thAy chhe. chAhe te dayA, dAn, vrat, bhakti ityAdino shubharAg ho, topaN te vikAr ja chhe, chaitanyamUrti prabhu vikArathI bhinna ja chhe. parantu jyAn sudhI te bannenI bhinnatA na jANe arthAt bannemAn ekapaNun jANe tyAn sudhI jIv agnAnI chhe. lyo, A vyavahAr karatAn karatAn nishchay thAy em jANe e agnAnI chhe em ahIn kahe chhe. have Avun olA vyavahAr-rasiyAone kaThaN paDe paN shun thAy?

sva nAm gnAnadarshanasvabhAvI bhagavAn AtmA ane par nAm prakRitine AdhIn thavAthI upajatA-viNasatA vikAranA pariNAm. ahA! A banne bhinna chhe chhatAn bannemAn jyAn sudhI ekapaNun jANato thako pariName tyAn sudhI jIv agnAnI chhe.

ahIn pahelAn gnAnathI vAt karI chhe, draShTithI nahi. gAthA 17-18 mAn paN em lIdhun chhe ke pratham jANavun, jANelAnun shraddhAn karavun ane pachhI temAn Tharavun; kemake potAnA shuddha chaitanyasvarUpane gnAnamAn jANyA vinA shraddhA konI? mokShamArgaprakAshakamAn paN kahyun chhe ke nij shuddha chaitanyasvarUpane jANyA vinA shraddhA konI karavI? jANyA vinAnun shraddhAn to gadheDAnAn shIngaDAn samAn chhe. arthAt gadheDAne shIng nathI tem jANyA vinAnI shraddhA te shraddhA nathI. ahIn kahe chhe-potAne bandhanun nimitta evA prakRitinA svabhAvane jyAn sudhI chhoDato nathI tyAn sudhI svaparanA ekapaNAnA gnAnathI jIv agnAyak chhe, agnAnI chhe.

vaLI svaparanun bhedagnAn nahi hovAne lIdhe jyAn sudhI prakRitinA svabhAvane chhoDato nathI tyAnsudhI svaparanA ekatvadarshanathI eTale ke ekapaNAnA shraddhAnathI jIv mithyAdraShTi chhe. shun kIdhun?

-ke bhagavAn AtmA shuddha ek gnAnAnandasvabhAvI prabhu nitya chhe. ane -shubhAshubh vikalpanI je vikRut vRutti uThe chhe te prakRitino svabhAv chhe. have prakRitino svabhAv ke je potAne bandhanun nimitta chhe tene jyAn sudhI chhoDe nahi tyAn sudhI svaparanA ekatvarUp shraddhAnathI jIv mithyAdraShTi chhe. bhAI! dayA, dAn, vrat Adi shubharAgathI lAbh mAnanAr jIv shubharAgane potAnun sva mAne chhe ane tethI svaparanA ekatvashraddhAnathI te mithyAdraShTi chhe.


PDF/HTML Page 3073 of 4199
single page version

bhAI! panchamahAvratAdi pALavAnA vikalpa chhe te rAg chhe ane te prakRitino svabhAv chhe, jIvano svabhAv nathI. koI nagna digambar sAdhu thayo hoy, mahAvratAdi pALato hoy ane te vaDe potAne dharma thavAnun mAnato hoy to te svaparanA ekatva-shraddhAnanA kAraNe mithyAdraShTi chhe. bahu AkarI vAt bhAI! paN A satya vAt chhe.

bhAI! sarvagna parameshvarano mArag alaukik chhe, jagatathI nirALo chhe. jagat rAgathI dharma thavAnun mAne chhe, jyAre bhagavAn kevaLIno mArag ek vItarAgasvabhAv- svarUp chhe. ahIn kahe chhe-vItarAgasvabhAvI AtmA ane prakRitino svabhAv je rAg-te bannene jyAn sudhI jIv ek mAne chhe tyAn sudhI te mithyAdraShTi chhe. ahA! devAdi sambandhI shubh vikalpa karatAn karatAn nishchay samyagdarshan pragaT thashe em mAnanAr mithyAdraShTi chhe. are bApu! AvA shubh vikalpa to ten anantavAr karyA chhe; paN vikalpathI bhinna nirvikalpa chaitanyachamatkAr prabhu AtmAnun darshan-shraddhAn karyA vinA samyagdarshan thayun nahi. jarA vichAr kar bhAI!

are! jain sampradAyamAn janma thayo, paN jain parameshvare kahelun jainatattva shun chhe enI ene khabar nathI! bhagavAn AtmA pote jinasvarUp chhe, jinasvabhAv chhe.

jin sohI hai AtmA, anya sohI hai karma;
yahI vachanase samaj le, jinapravachanakA marma.

ahAhA....! bhagavAn AtmA jinasvarUp param vItarAgasvarUp chhe. jo em na hoy to vItarAgatA pragaTe kyAthi? shun vItarAgatA bahArathI Ave chhe? nA, bIlakul nahi. ahAhA.....! AtmA svabhAvathI ja jinasvarUp, vItarAgasvarUp, AnandasvarUp, IshvarasvarUp chhe. tene jyAn sudhI rAgasvarUp mAne, rAg sAthe ekamekapaNe mAne tyAn sudhI jIv mithyAdraShTi chhe.

jem nirmaLatA sphaTik taNI tem nirmaL jIvasvabhAv re,
jin vIre dharma prakAshIyo prabaL kaShAy abhAv re.

oho! jIvano sphaTikamaNi samAn nirmaL svabhAv chhe. A puNya-pApanA malin bhAv te prakRitino svabhAv chhe, jIvano nahi. bhAI! nishchayathI rAg pudgalano svabhAv chhe. kem? kemake rAg nIkaLI jAy chhe. rAg chhe te prakRitinA sangamAn utpanna thayelo aupAdhikabhAv chhe ane te prakRitinun nimitta maTatAn nIkaLI jAy chhe. bhagavAn siddhane sarvathA rAg hoto nathI. nIkaLI gayo hoy chhe. mATe rAg jIvano svabhAv nathI paN pudgalaprakRitino svabhAv chhe. Am hovA chhatAn rAg ane potAnA svabhAvane jyAn sudhI ekamekapaNe mAne tyAn sudhI jIv mithyAdraShTi chhe. bhAI! bhagavAne paN puNya-pAparUp kaShAyanA abhAvarUp ek vItarAgabhAvane dharma kahyo chhe. bApu! tun


PDF/HTML Page 3074 of 4199
single page version

bahAranA kriyAkAnDamAn dharma mAnIne pravarte paN e to jIndagI veDaphI devA samAn chhe.

have A vANiyA Akho di’ vepAr-dhandhAmAn garI gayA hoy temane Avun samajavAnI phurasad kyAthi maLe? ene to bahAramAn pAnch-pachAs lAkh maLI jAy eTale mAne ke phAvI gayA; dhULamAny phAvI gayA nathI sAmbhaLane, tane khabar nathI bhAI! paN pUrvanAn puNya baLI jAy chhe tyAre lakShmI Adi bahAranI dhUL maLe chhe. te paN tArI pAse (tArAmAn) kyAn Ave chhe? tArI pAse to mamatA Ave chhe. A jaD mArAn chhe evI mamatA tane maLe chhe. bAkI chaitanyaghan prabhu AtmAmAn rAgano kaN samAy nahi to lakShmI Adi dhUL tArI kyAthi thaI jAy? lakShmI, strI, putra-parivAr ityAdi mArAn chhe em mAne e to narI mUDhatA chhe. A pramANe jyAn sudhI paravastune potArUp mAne tyAn sudhI svaparanA ekatvadarshanathI jIv mithyAdraShTi chhe. samajANun kAI....?

vaLI te jIv svaparanI ekatvapariNatithI asanyat chhe. shun kIdhun? rAg sAthe ekamek thaI pravarte te svaparanI ekatvapariNati chhe ane te vaDe jIv asanyat chhe. eTale shun? ke te vratI nathI, sanyamI nathI ane samakitI paN nathI. vinA samyagdarshan jyAn sudhI ekalI rAgamay pariNati chhe tyAn sudhI jIv asanyat chhe.

A pramANe traN bol AvyA 1. svaparanun gnAn nathI tyAn sudhI agnAnI chhe. 2. svaparanA ekatvashraddhAnathI jIv mithyAdraShTi chhe. 3. svapariNatine chhoDI rAg ane puNyanI pariNatirUpe pariName te asanyat chhe. oho! bhagavAn AtmA nirmaLAnandano nAth prabhu shuddha ek gnAnasvabhAvamay chhe. tenA Ashraye pravarte te gnAnamay pariNati chhe. enAthI bhinna ‘rAg te hun chhun’ -em pravarte te rAgamayapariNati chhe. rAgamay pariNati chhe te svaparanI ekatvapariNati chhe. bhalA jANI dayA, dAn, vratAdi shubharAganA AcharaNarUp pravarte te rAgamay pariNati chhe. tene svaparanI ekatvapariNatirUp kahe chhe. jyAn sudhI svaparanI ekatvapariNatirUp jIv pariName chhe tyAn sudhI te asanyat chhe. AvI vAt chhe.

pravachanasAranI gAthA 236 mAn kahyun chhe ke-“je jIvone svaparanun bhedagnAn nathI temane bhale kadAchit pAnch IndriyonA viShayono sanyog na dekhAto hoy, chha jIvanikAyanI dravyahinsA na dekhAtI hoy ane e rIte sanyogathI nivRutti dekhAtI hoy, topaN kAyA ane kaShAyo sAthe ekatA mAnanArA te jIvone kharekhar pAnch IndriyonA viShayonI abhilAShAno nirodh nathI, hinsAno jarAy abhAv nathI ane e rIte parabhAvathI bIlakul nivRutti nathI.” arthAt svaparanI ekatvapariNatithI asanyat ja chhe.

potAne to ek gnAnasvabhAv chhe. tene chhoDIne rAg sAthe ekatva karIne pravarte


PDF/HTML Page 3075 of 4199
single page version

tene ahIn svaparanI ekatvapariNati kahel chhe; paN gnAnanI pariNati chhe ane rAganI pariNati paN chhe em maLIne svaparanI ekatvapariNati chhe em artha nathI. (gnAnanI pariNati to gnAnasvabhAvanA Ashraye chhe ane temAn rAganI pariNati nathI, ane rAganI pariNati prakRitinA svabhAvane AdhIn chhe ane temAn gnAnapariNati nathI).

to samyagdraShTine rAg to Ave chhe? hA, samyagdraShTine rAg Ave chhe, paN tene svaparanA ekatvarUp rAgapariNati nathI, gnAnapariNati chhe. te rAgano mAtra gnAtA-draShTA rahe chhe, rAganun svAmitva karato nathI. ahI to mithyAdraShTinAn asanyamanI vAt karI chhe-ke ‘rAg te hun’ -em mAnI jyAn sudhI te pravarte chhe tyAn sudhI svaparanI ekatvapariNatithI te asanyat chhe. have kahe chhe-

‘ane tyAn sudhI ja paranA ane potAnA ekatvano adhyAs karavAthI kartA chhe.’ ahA! svaparanA ekatvano ene adhyAs thaI gayo chhe. bhagavAn AtmAno to ek gnAtA-draShTA svabhAv chhe. parantu prakRitino svabhAv je rAg te mAro svabhAv chhe em mAnavAnI ene Adat paDI gaI chhe. vikAr-vibhAv te hun em mAnavAnI ene anAdithI Tev paDI gaI chhe. jyAn sudhI tene A (svaparanA ekatvano) adhyAs chhe tyAn sudhI te vikArano kartA chhe.

vItarAgano dharma koI apUrva chIj chhe bhAI! pUrve ten kadIy dharma karyo nathI. A panchamahAvrat ane dayA, dAn AdinA bhAv kAI apUrva nathI; e bhAv to pUrve anantavAr A jIve karyA chhe. ahA! anantakALe mAnD manuShyabhav maLe evA ene anant manuShyabhav thayA, ane enAthI asankhyAtaguNA anantavAr narakanA bhav thayA, vaLI enAthI asankhyAtaguNA anantavAr e dev thayo. adhadhadh! AT ATalI vAr prabhu! tun dev thayo te shun puNyabhAv karyA vinA thayo? bApu! puNyabhAvanI tane apUrvatA nathI; parantu ek gnAnasvabhAvanA Ashraye samyagdarshan tun pragaT kare e apUrva chhe. samajANun kAI...? bhAI! atyAre A nahi samaje to kyAre samajIsh? (em ke A deh to chhUTI jashe ane tun kyAy nigodAdi tiryanchamAn anantakAL khovAI jaIsh, pachhI kem samajIsh?)

bhagavAn kevaLInI vANImAn AvelI A vAt chhe ke-chAragatimAn prabhu! tun rakhaDato thako bhAre dukhI thaI rahyo chhe. temAn anantakAL to tAro nigodamAn gayo chhe. chhahaDhAlAmAn Ave chhe ne ke -

kAl anant nigod majhAr, vItyo ekendrI tan dhAr.

A lasaN ane DungaLI Ave chhe ne? tenI ek kaNImAn asankhya audArik sharIr chhe ane ek ek sharIramAn anantA nigodanA jIv chhe. keTalA? je anantA


PDF/HTML Page 3076 of 4199
single page version

siddha chhe enAthI anantagaNA jIv ek sharIramAn chhe. AvA AvA anant bhav prabhu! ten karyA chhe. tArA dukhanI shI vAt kahIe? svaparanA ekatvarUp adhyAsane kAraNe tane akathya-akathya dukh thayAn chhe. ahIn kahe chhe-jyAn sudhI svaparanA ekatvarUp adhyAs chhe tyAn sudhI jIv kartA chhe. jIv rAgane potAno mAnIne teno kartA thAy chhe.

have kahe chhe- ‘ane jyAre A ja AtmA, (potAnAn ane paranAn judAn judAn) nishchit svalakShaNonA gnAnane (bhedagnAnane) lIdhe, prakRitinA svabhAvane-ke je potAne bandhanun nimitta chhe tene-chhoDe chhe, tyAre svaparanA vibhAgagnAnathI (bhedagnAnathI) gnAyak chhe, svaparanA vibhAgadarshanathI (bhedadarshanathI) darshak chhe ane svaparanI vibhAg-pariNatithI (bhedapariNatithI) sanyat chhe; ane tyAre ja paranA ane potAnA ekatvano adhyAs nahi karavAthI akartA chhe.’

juo, dharmI puruSh rAgano akartA chhe em traN bolathI ahIn siddha kare chhe. ahA! A prakRitino svabhAv je rAg chhe te dukh chhe, ek samayanI kRutrim upAdhi chhe ane hun to paramAnandamay shuddhachaitanyasvarUp trikAL nirupAdhi tattva chhun. Am benA bhinna bhinna lakShaNonun gnAn thatAn bhedagnAn thAy chhe. Avun bhedagnAn thatAn jIv prakRitinA svabhAvane chhoDe chhe ane tyAre te svaparanA vibhAgagnAnathI gnAyak chhe, samyaggnAnI chhe.

A puNya-pApanA bhAv chhe te karmanA nimitte utpanna thayA chhe tethI te prakRitino svabhAv chhe, AtmAno nahi. ahA! puNya-pApanA saghaLA bhAv mArI chIj nathI em jene antaramAn bhedagnAn thayun te prakRitinA svabhAvane chhoDI de chhe ane tyAre te svaparanA vibhAgagnAnathI gnAnI chhe. samajAy chhe kAI...? bhAI! A samajyA vinA tArI jIndagI DhoranI mAphak jAy chhe hon. bhale tun ahIn moTo kroDapati ke abajopati hoy, parantu rAgathI bhinna potAnI shuddha chaitanyamay chIj kevI ane kevaDI chhe tenun antaramAn bhAn nathI to tun pAgal-unmatta ja chhe. tattvArthasUtramAn mithyAdraShTinun gnAn mithyAgnAn kem chhe e samajAvatAn pahelA adhyAyanA sUtra 32 mAn Ave chhe ke-“vidyamAn ane avidyamAn padArthonun bhedarUp gnAn (yathArtha vivek) na hovAne kAraNe pAgal puruShonA gnAnanI mAphak mithyAdraShTinun gnAn viparIt arthAt mithyAgnAn hoy chhe.” tyAn sUtramAn उन्मत्तवत्– em shabda chhe.

jem koIe dArU pIdho hoy to te unmatta thaIne strIne strI paN kahe chhe ane bA paN kahe chhe; tene kAI vivek ja nathI. tem mohamadirA pIne unmatta thayelA Ane svaparano vivek ja nathI. bhedagnAnanA abhAve te pAgal ja chhe.

ahIn kahe chhe-gnAnIne rAg hoy chhe kharo, paN draShTimAn teNe rAgane prakRitino svabhAv jANI chhoDI dIdho chhe. mArI chIj andar ek gnAnAnandasvarUp chhe te AdaraNIy


PDF/HTML Page 3077 of 4199
single page version

-upAdey chhe ane A je rAg chhe te hey chhe, tyAg karavA yogya chhe em gnAnI yathArtha jANe chhe. bApu! Am rAgane je chhoDI de chhe te svaparanA vibhAgagnAnathI gnAyak thAy chhe, gnAnI thAy chhe. shAstra bhaNyo hoy ke na bhaNyo hoy, shAstra bhaNavAnI ene kAI aTak nathI. (svaparanun bhedagnAn thAy e mukhya chIj chhe).

juo, shAstramAn lekh chhe ke navatattvanA nAm paN jANatA nathI evA aDhIdvIp bahAr asankhya pashu chhe ke jeo samakitI shrAvakanA panchamaguNasthAnanI bhUmikAmAn ArUDh chhe. ahA! jeNe jANanArane jANyo teNe badhun jANyun. A chaitanyasvarUp jANavAvALo te hun, A rAg te hun nahi-em jeNe gnAnamAn anubhavyun te gnAyak chhe, gnAnI chhe. bhAI! vItarAg parameshvare kahelun svarUp te A chhe. bhAgya hoy to e sAmbhaLavAy maLe.

vaLI, ‘svaparanA vibhAgadarshanathI (bhedadarshanathI) darshak chhe.’ shun kIdhun? sva nAm ek shuddha chidghan prabhu AtmA ane par nAm puNya-pAp Adi vibhAv-e benA bhedadarshanathI jIv darshak chhe, samyagdraShTi chhe. A devagurushAstrane ane navatattvane bahArathI (vikalparUp) mAne mATe jIv samyagdraShTi chhe em nahi, paN rAgathI bhinna hun chidAnandaghanasvabhAvI AtmA chhun em rAg ne AtmAnA vibhAgadarshanathI jIv darshak nAm samyagdraShTi chhe. Avo mArag chhe bhAI! vItarAgano. A to shUrAno mArag chhe bApu!

prabhuno mArag chhe shUrAno, nahi kAyaranun kAm jo ne.

ahA! A to vIrano mArag prabhu! kAyar arthAt rAganA rasiyAnun AmAn kAm nathI. rAganI jene ruchi chhe, rAgano kartA thaI je pariName chhe evA rAgI jIvone shAstramAn napunsak kahyA chhe; kemake napunsakane jem putra na thAy tem rAgane (shubh-rAganey) potAno mAnanArane dharmanI paryAy pAkatI nathI.

vaLI, ‘svaparanI vibhAgapariNatithI sanyat chhe.’ rAgapariNati ane gnAnapariNati banne bhinna chhe. rAgapariNati prakRitino svabhAv chhe ane gnAnapariNati gnAnasvabhAvarUp chhe. banne bhinna chhe. tyAn rAgarahit nirmaL gnAnapariNati te mArI chIj chhe, ane rAgapariNati te mArI chIj nathI-AvI svaparanI vibhAgapariNatithI jIv sanyat chhe. lyo, Ane sanyat nAm muni kahevAmAn Ave chhe. mAtra nagna digambar hoy ne bahAramAn mahAvratAdi pALe mATe muni chhe em nahi. paN rAg ane gnAnanI vibhAgapariNatithI jIv sanyat nAm muni chhe. Am traN bol kIdhA. have kahe chhe-

‘ane tyAre ja paranA ane potAnA ekatvano adhyAs nahi karavAthI akartA chhe.’ juo, jyAn sudhI svaparanA ekatvano adhyAs hato tyAn sudhI jIv agnAnI ane kartA hato. paN svaparanA ekatvano adhyAs dUr thatAn te gnAnI thayo thako


PDF/HTML Page 3078 of 4199
single page version

akartA chhe. chothA guNasthAne AtmAnun bhAn thaIne jyAn samyagdarshan thayun tyAn te rAgano akartA thaI jAy chhe. rAg bhale ho, paN teno te akartA nAm gnAtA ja chhe. lyo, Anun nAm dharma ne mokShano mArga chhe.

* gAthA 314–31pa bhAvArtha uparanun pravachan *

‘jyAn sudhI A AtmA potAnA ane paranA svalakShaNone jANato nathI tyAn sudhI te bhedagnAnanA abhAvane lIdhe karma prakRitinA udayane potAno samajI pariName chhe; e rIte mithyAdraShTi, agnAnI, asanyamI thaIne, kartA thaIne, karmano bandh kare chhe.’

juo, AtmAnun lakShaN gnAn chhe ane karmaprakRitinun lakShaN rAg ane bandh chhe. rAg shubh ho ke ashubh-te prakRitino svabhAv chhe, jIvano nahin. jIvano to ek gnAnasvabhAv chhe. Am bannenA svalakShaNone bhinna bhinna jANato nathI tyAn sudhI jIvane bhedagnAnano abhAv chhe; ane tyAn sudhI te karmaprakRitinA udayane potAno samajI pariName chhe. ahA! karmaprakRitinA udayamAn te jhaT joDAI jAy chhe. A pramANe bhedagnAnanA abhAve jIv prakRitinA svabhAve rAgAdipaNe, puNya-pApapaNe pariName chhe ane e rIte mithyAdraShTi, agnAnI ane asanyamI thayo thako kartA thaIne karmano bandh kare chhe.

to pachhI gnAnIne paN rAg thato joIe chhIe ne?

hA, gnAnIne rAg thato hoy chhe, paN enI gnAnapariNatithI e bhinna paDI gayo hoy chhe, gnAnI ene potAthI bhinnapaNe jANe chhe, jem ghaun ne kAnkarA bhinna chhe em. agnAnI bene ekamek kare chhe. prakRitinA svabhAvane potAnun sva samajIne pariName chhe. tethI te mithyAdraShTi, agnAnI, asanyamI thaIne, kartA thaIne karmabandh kare chhe, have kahe chhe-

‘ane jyAre AtmAne bhedagnAn thAy chhe tyAre te kartA thato nathI, tethI karmano bandh karato nathI, gnAtAdraShTApaNe pariName chhe.’

ahA! hun to gnAnAnandasvabhAvI prabhu AtmA chhun, ane A rAg chhe e to prakRitino svabhAv chhe ane te mArAthI tadna bhinna chhe. jyAre Avun jIvane bhedagnAn thAy chhe tyAre te gnAnI thayo thako rAgano kartA thato nathI. gnAnIne rAg thato hoy chhe, paN rAganun pariNaman mArun sva chhe em gnAnI svIkAratA nathI. gnAnInI draShTi rAgane potAnA svapaNe svIkAratI nathI. gnAnIne rAganun svAmitva nathI. rAganun pariNaman chhe e apekShAe tene shAstramAn kartA kahyo chhe, paN gnAnI rAg potAnun karavAlAyak kartavya chhe em mAnatA nathI e apekShAe tene ahIn akartA kahyo chhe. samajANun kAI...?

rAgane potAno mAnIne pariName te mithyAtva chhe ane mithyAtva chhe te ja


PDF/HTML Page 3079 of 4199
single page version

sansAr chhe. jyAre bhedagnAn thAy chhe tyAre gnAnI thayo thako rAgano kartA thato nathI; tethI jIv karmabandh karato nathI, gnAtAdraShTApaNe pariName chhe. samyagdarshanathI mAnDIne munidashA paryant te jANavA-dekhavArUpe pariName chhe. vyavahAraratnatrayano rAg Ave paN teno te kartA thato nathI. bhAI! vItarAgI dharma vItarAgabhAvathI ja pragaT thAy chhe, rAgathI nahi. rAgapaNe pariNamavun e kAI dharma nathI. gnAnIne rAg Ave paN te rAgano kartA thato nathI, gnAtA- draShTA ja rahe chhe. AvI sUkShma vAt chhe.

*

‘evI ja rIte bhoktApaNun paN AtmAno svabhAv nathI’ -evAn arthano AgaLanI gAthAnI sUchanArUp shlok have kahe chhe-

* kaLash 196 shlokArtha uparanun pravachan *

‘कर्तृत्ववत्’ kartApaNAnI jem ‘भोक्तृत्वं अस्य चितःस्वभावः स्मृतः न’ bhoktApaNun paN A chaitanyano (chitsvarUp AtmAno) svabhAv kahyo nathI.

ahA! shubhAshubh rAganun kartApaNun jem chitsvarUp bhagavAn AtmAno svabhAv nathI tem shubhAshubh rAganun bhoktApaNun paN jIvano svabhAv bhagavAn gaNadharadeve kahyo nathI. A viShayabhogamAn ke bhagavAnanAn darshan Adi karatAn je harakhano bhAv thAy teno bhoktA gnAnI thato nathI. kem? kemake IndriyanA viShay ke harakhanA rAganun, kalpanAnA sukhanun bhogavavun te AtmAno svabhAv nathI. rAgane kare ke bhogave evo AtmAno koI svabhAv vA guN-shakti nathI.

juo, samakitI chakravartIne 96000 rANIo hoy chhe. roj te navI navI rANIo paraNe chhe. tene tatviShayak rAg paN te kALe thato hoy chhe. topaN te rAganA bhoktApaNAnun je vedan chhe te hun nahi em te mAne chhe. shun kIdhun? ahA A jeTalun nirAkul Anandanun vedan chhe te mArI chIj chhe, paN rAganun bhogavavun te mArun svarUp nathI em dharmI mAne chhe. have agnAnIne A kem bese? parantu bhAI! AtmA jem rAgano kartA na thAy tem rAgano bhoktAy na thAy evo ja eno svabhAv chhe. ane svabhAvamAn rat evA gnAnIne viShayomAn-rAgAdimAn sukhabuddhi hotI ja nathI tethI te bhoktA thato nathI. lyo, AvI jhINI vAt! have kahe chhe-

अज्ञानात् एव अयं भोक्ता’ agnAnathI ja te bhoktA chhe, ‘तद्–अभावात् अवेदकः’ agnAnano abhAv thatAn abhoktA chhe.

rAg ane gnAnanun jyAn sudhI bhedagnAn nathI tyAn sudhI agnAnathI ja jIv bhoktA chhe. jyAre rAg ane AtmAnun bhedagnAn thAy chhe tyAre te rAg ane harakh-


PDF/HTML Page 3080 of 4199
single page version

shokanA bhAvano bhoktA thato nathI. lokone bahArathI lAge ke te bhogave chhe, paN vAstavamAn gnAnI rAg ke harakhashokanA bhAvane bhogavato nathI; kemake hun bhogavun evo abhiprAy ene kyAn chhe? ene to e viShayo ane tatsambandhI harakhashokanA bhAv-e badhun jher samAn bhAse chhe. ahA! jaD Indriyo, bhAvendriyo, ane viShayo -e badhAthI adhik potAno gnAnasvabhAv jene svapaNe andar pratibhAsyo chhe te rAg ane harakhashokanA bhAvane kem bhogave? Anandano bhanDAr evA gnAnAnandasvabhAvI nij paramAtmadravyathI jeNe prem bAndhyo te have bIje viShayAdimAn rati kem kare? na ja kare. A pramANe agnAnano abhAv thatAn jIv abhoktA chhe. abhoktApaNun AtmAno svabhAv chhe ane tene (- svabhAvane) anusaranAr gnAnI abhoktA chhe. AvI vAt chhe.

[pravachan nan. 378 (sheSh) thI 380 chAlu*dinAnk 27-6-77]

ॐ ॐ ॐ
ॐ ॐ