PDF/HTML Page 3081 of 4199
single page version
णाणी पुण कम्मफलं जाणदि उदिदं ण वेदेदि।। ३१६।।
ज्ञानी पुनः कर्मफलं जानाति उदितं न वेदयते।। ३१६।।
have A arthane gAthAmAn kahe chhe-
ne gnAnI to jANe udayagat karmaphaL, vede nahIn. 316.
gAthArtha– [अज्ञानी] agnAnI [प्रकृतिस्वभावस्थितः तु] prakRitinA svabhAvamAn sthit rahyo thako [कर्मफलं] karmaphaLane [वेदयते] vede (bhogave) chhe [पुनः ज्ञानी] ane gnAnI to [उदितं कर्मफलं] udit (udayamAn AvelA) karmaphaLane [जानाति] jANe chhe, [न वेदयते] vedato nathI.
TIkA– agnAnI shuddha AtmAnA gnAnanA abhAvane lIdhe svaparanA ekatvagnAnathI, svaparanA ekatvadarshanathI ane svaparanI ekatvapariNatithI prakRitinA svabhAvamAn sthit hovAthI prakRitinA svabhAvane paN ‘hun’ paNe anubhavato thako (arthAt prakRitinA svabhAvane paN ‘A hun chhun’ em anubhavato thako) karmaphaLane vede chhe-bhogave chhe; ane gnAnI to shuddha AtmAnA gnAnanA sadbhAvane lIdhe svaparanA vibhAgagnAnathI, svaparanA vibhAgadarshanathI ane svaparanI vibhAgapariNatithI prakRitinA svabhAvathI nivartelo (-khasI gayelo, chhUTI gayelo) hovAthI shuddha AtmAnA svabhAvane ekane ja ‘hun’ paNe anubhavato thako udit karmaphaLane, tenA gneyamAtrapaNAne lIdhe, jANe ja chhe, parantu tenun ‘hun’ paNe anubhavAvun ashakya hovAthI, (tene) vedato nathI.
bhAvArtha– agnAnIne to shuddha AtmAnun gnAn nathI tethI je karma udayamAn Ave tene ja te potArUp jANIne bhogave chhe; ane gnAnIne shuddha AtmAno anubhav thaI gayo chhe tethI te prakRitinA udayane potAno svabhAv nahi jANato thako teno gnAtA ja rahe chhe, bhoktA thato nathI.
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
PDF/HTML Page 3082 of 4199
single page version
ज्ञानी तु प्रकृतिस्वभावविरतो नो जातुचिद्वेदकः।
इत्येवं नियमं निरूप्य निपुणैरज्ञानिता त्यज्यतां
शुद्धैकात्ममये महस्यचलितैरासेव्यतां ज्ञानिता।। १९७।।
shlokArtha– [अज्ञानी प्रकृति–स्वभाव–निरतः नित्यं वेदकः भवेत्] agnAnI prakRitisvabhAvamAn lIn-rakta hovAthI (-tene ja potAno svabhAv jANato hovAthI-) sadA vedak chhe, [तु] ane [ज्ञानी प्रकृति–स्वभाव–विरतः जातुचित् वेदकः नो] gnAnI to prakRitisvabhAvathI virAm pAmelo-virakta hovAthI (-tene parano svabhAv jANato hovAthI-) kadApi vedak nathI. [इति एवं नियमं निरूप्य] Avo niyam barAbar vichArIne-nakkI karIne [निपुणैः अज्ञानिता त्यज्यताम्] nipuN puruSho agnAnIpaNAne chhoDo ane [शुद्ध– एक–आत्ममये महसि] shuddha-ek-AtmAmay tejamAn [अचलितैः] nishchaL thaIne [ज्ञानिता आसेव्यताम्] gnAnIpaNAne sevo. 197.
have A arthane gAthAmAn kahe chhe-
‘agnAnI shuddha AtmAnA gnAnanA abhAvane lIdhe svaparanA ekatvagnAnathI, svaparanA ekatvadarshanathI ane svaparanI ekatvapariNatithI prakRitinA svabhAvamAn sthit hovAthI prakRitinA svabhAvane paN ‘hun’ paNe anubhavato thako (arthAt prakRitinA svabhAvane paN ‘A hun chhun’ em anubhavato thako) karmaphaLane vede chhe- bhogave chhe;...’
AtmA chidAnandaghan prabhu ekalun Anandanun daL chhe. ahAhA...! gnAnAnandarasano samudra prabhu AtmA chhe. AvA potAnA dhruv svarUpane nahi oLakhavAthI tene anAdithI svarUpanun agnAn chhe. tethI agnAnavash rAg te hun chhun em mAnato thako te svaparanA ekatvagnAnathI, svaparanA ekatvadarshanathI ane svaparanI ekatvapariNatithI prakRitinA svabhAvamAn sthit thayo chhe. bhAI! A puNya-pApanAn je bhAv thAy chhe te prakRitino svabhAv chhe. ahA! prakRitinA svabhAvamAn Ubhelo te prakRitinA svabhAvane ‘hun’ paNe anubhavato thako karmaphaLane vede chhe-bhogave chhe.
are bhAI! chorAsI lAkhanA avatArano ghorAtighor dukhothI bharelo A
PDF/HTML Page 3083 of 4199
single page version
bhavasindhu apAr chhe. asankhya jojan upar, asankhya jojan nIche-em ene upajavAnAn sthAn anant chhe; sthULapaNe asankhya chhe, ane ethIy sthULapaNe chorAsI lAkh yoni chhe. ahA! svaparanI ekatvabuddhirUp mithyAdashAne kAraNe eNe lasaN, DungaLI, kIDA, kAgaDA ne narak-nigod ityAdinA anant dukhamay bhav karyA chhe. shun thAy? bhAI! mithyAtvanun phaL Avun bahu Akarun chhe bApu! kShaNik vikAranI-shubhAshubh rAganI dashAne nij svarUp mAnI le enun phaL bahu Akarun chhe prabhu!
are bhAI! mithyAtvanun phaL shAstramAn nigod kahyun chhe. tane khabar nathI paN narakanA dukh karatAn nigodanun dukh anantagaNun chhe. nigodano jIv shaktie to pUrNa gnAnAnandaghan chhe, paN tenI gnAnanI vartamAn paryAyamAn akSharanA anantamA bhAg jeTalun alpagnAn hoy chhe. ahA! kevI hIn dashA! ane ene je pArAvAr dukhanun vedan hoy chhe tene kem kahIe?
ahA! pote andar sachchidAnandasvarUp bhagavAn chhe. AvA vAstavik nij-svarUpane nahi mAnatAn hun rAgano karanAro rAgI chhun, rAgano bhogavanAro bhoktA chhun em je potAne AL Ape chhe, potAnI chhatI chIjane achhatI karI de chhe te tenA phaLamAn nigodanA sthAnamAn upaje chhe. hun rAgano kartA-bhoktA chhun em mAnanAr potAnI hayAtIne (-shuddha chaitanyasattAne) mAnato nathI. ane je potAnI hayAtIne mAnato nathI te enA phaLamAn nigodamAn upaje chhe jyAn duniyAnA loko paN enI hayAtIne mAnavA taiyAr na thAy. shun thAy? AmAn koInun kAI chAle em nathI.
ahIn bhoktApaNAnI vAt chhe. svarUpathI to AtmA abhoktA chhe. parantu sharIr, man, vANI, dhan-sampatti, AbarU ityAdi sAnukUL padArthone dekhIne je harakh thAy chhe tene ‘hun’ paNe anubhavato jIv agnAnI mithyAdraShTi chhe. pApI chhe. A kasAIkhAnAn mAnDe e bhAv to pAp chhe ja, e bhAv vaDe jIv pApI chhe; parantu A dayA, dAnanA je bhAv thAy tey kaShAyabhAv chhe, rAg chhe ane tene ‘hun’ paNe je anubhave te jIv paN mithyAdraShTi pApI chhe. lokone have AvI vAt kem bese? A to dhIrAnAn kAm bApu! kahe chhe ne ke- prakRitinA svabhAvane ‘hun’ paNe anubhavato jIv karmaphaLane vede chhe, jherane vede chhe.
bhagavAn AtmA amRutano sAgar prabhu chhe. tene bhUlIne jyAn sudhI paramAn- rAgAdimAn sukhabuddhi chhe ane prakRitinA svabhAvane-shubhAshubh rAgane ‘hun’ paNe jIv anubhave chhe tyAn sudhI te mithyAdraShTi thayo thako karmaphaLane bhogave chhe ane navA navA karmabandhane kare chhe. AvI vAt chhe. have kahe chhe-
‘ane gnAnI to shuddha AtmAnA gnAnanA sadbhAvane lIdhe svaparanA vibhAg-
PDF/HTML Page 3084 of 4199
single page version
gnAnathI, svaparanA vibhAgadarshanathI ane svaparanI vibhAgapariNatithI prakRitinA svabhAvathI nivartelo (-khasI gayelo, chhUTI gayelo) hovAthI shuddha AtmAnA svabhAvane ekane ja ‘hun’ paNe anubhavato thako udit karmaphaLane, tenA gneyamAtrapaNAne lIdhe, jANe ja chhe, parantu tenun ‘hun’ paNe anubhavAvun ashakya hovAthI, (tene) vedato nathI.’
juo, ahIn ‘gnAnI to...’ em kahyun ne? tyAn ghaNun (kShayopasham) gnAn hoy te gnAnI em vAt nathI. parantu rAgathI bhinna chidAnandakand prabhu AtmAne svapaNe jANe- anubhave tene ahIn gnAnI kahyo chhe. chothA guNasthAnathI dharmI jIvane gnAnI kahevAmAn Ave chhe, kemake tene antaramAn svaparanun bhedagnAn thayun chhe. bAkI koI 11 ang ane nav pUrva bhaNyo hoy paN jo ene paramAn ne rAgamAn sukhabuddhi hoy to te agnAnI chhe. ahA! gnAnI to ene kahIe ke jene andar atIndriy Anandano rasakand prabhu AtmA chhe enun vedan-AsvAdan hoy chhe. kevo chhe te AsvAd? to kahe chhe-te atIndriy AnandanA AsvAd AgaL indra-indrANInA bhog-vaibhav paN saDelA mIndaDAnA sharIr jevA tuchchha bhAse chhe. lyo, atIndriy AnandanA rasano rasiyo Avo gnAnI hoy chhe.
ahIn kahe chhe- ‘gnAnI to shuddha AtmAnA gnAnanA sadbhAvane lIdhe svaparanA vibhAgagnAnathI,...’ joyun? gnAnIne shuddha AtmAnA gnAnano sadbhAv chhe. eTale shun? ke A shuddha chaitanyanA dhruv pravAharUp-chaitanya...chaitanya...chaitanya...evA chaitanyanA dhruv pravAharUp je AtmA chhe te hun chhun em gnAnI anubhave chhe; ane tethI A gnAtA-draShTA svabhAv te hun sva ane je rAgAdi vikAr chhe te par chhe em svaparanun ene vibhAgagnAn nAm bhedagnAn thayelun chhe. ahA! gnAnI AvA bhedagnAn vaDe prakRitinA svabhAvathI nivartyo chhe. ahAhA....! hun rAgathI bhinna ane nij chaitanyasvabhAvathI abhinna chhun evun bhedagnAn thayun hovAthI gnAnI prakRitinA svabhAvathI nivartI gayo chhe.
tevI rIte A gnAnAnandasvarUp andar bhagavAn chhe te hun sva ane A harakhashok ne rAgAdi vibhAv te par-em benA vibhAgadarshanathI samyagdraShTi thayo thako te prakRitinA svabhAvathI nivartelo chhe. shun kIdhun? svaparanI vibhAgadraShTi vaDe gnAnI prakRitinA svabhAvathI haThI gayo chhe. vaLI te svaparanI vibhAgapariNatithI prakRitinA svabhAvathI khasI gayelo chhe. ahAhA...! svaAshraye pragaT nirmaL vItarAg pariNati te svanI pariNati chhe ane rAganI pariNati te parapariNati chhe. Am be pariNatinA vibhAg vaDe je sanyat thayo chhe te gnAnI prakRitinA svabhAvathI nivartelo chhe. chhe? andar pAThamAn chhe ke nahi? A pramANe dharmI-gnAnI puruSh svaparanA vibhAgagnAnathI, svaparanA vibhAgadarshanathI
PDF/HTML Page 3085 of 4199
single page version
ane svaparanI vibhAgapariNatithI prakRitinA svabhAvathI nivartelo chhe, haThI gayelo chhe.
A to vItarAgano mArag bhAI! enI jyAre gaNadharadev vyAkhyA kare tyAre enI shI vAt! kevaLInA mukhamAnthI OMvANI jhare ane enI bhagavAn gaNadhar gUnthaNI kare e to alaukik vAt chhe bhAI! ahAhA...! kevaLagnAnanA nimitte chhUTatI e vANI divya alaukik hoy chhe. vANI to vANI nA kAraNe chhuTe chhe, bhagavAn sarvagnadev enA kartA nathI, sarvagna to mAtra temAn nimitta chhe ane tethI ene bhagavAnanI vANI kahe chhe. ahA! e bhagavAnanI vANImAn je vistAr Ave e AshcharyakArI ane alaukik hoy chhe. ahA! ene gaNadharo, indro, narendro namrIbhUt thaI bahu vinay bhaktipUrvak ekachitte sAmbhaLe. ahA! e vANInI unDap ane gambhIratAnun shun kahevun! apAr... apAr gambhIr bApu!
ahIn A pancham ArAnA munivar ene (-bhagavAnanI vANIne) sAdI bhAShAmAn kahe chhe ke- gnAnI bhedagnAn Adi vaDe prakRitinA svabhAvathI nivartelo chhe. A to bhAShA chhe bApu! bAkI bhAv to eno je chhe te ati gambhIr chhe. khenchAy eTalo khenchavo, samajAy eTalo samajavo bApu! shun kahe chhe? ke agnAnI svaparanA ekatvagnAn Adi vaDe prakRitinA svabhAvamAn sthit thayelo chhe, jyAre gnAnI svaparanA bhedagnAn Adi vaDe prakRitinA svabhAvathI nivartelo chhe. svaparanI vibhAgapariNatithI arthAt shuddha chaitanyanI vItarAgI pariNatithI gnAnI sanyatapaNe pariNat chhe. ahAhA...! vItarAgapariNatie pariNamelo te dharmI sanyamI puruSh chhe. samajAy chhe kAI....?
A pramANe gnAnI prakRitinA svabhAvathI nivartelo hovAthI shuddha AtmAnA svabhAvane ekane ja ‘hun’ paNe anubhave chhe, ane udit karmaphaLane to, anyagneyanI jem, paragneyapaNe jANe ja chhe, bhogavato nathI. kinchit harakhashokanA pariNAm thAy tene gnAnI paragneyapaNe jANe ja chhe, vedato-bhogavato nathI, kemake tenun ‘hun’ paNe anubhavAvun ashakya chhe.
to shun gnAnIne harakhashokanun vedan bIlakul hotun ja nathI? gnAnIne harakhashokanun vedan hotun ja nathI em vAt nathI, tene kinchit harakhashokanun vedan chhe; parantu tene antaramAn svabhAvanI adhikatA chhe, to svabhAvane mukhya karIne, ane rAganun vedan chhe tene gauN gaNIne te rAgane vedato nathI em ahIn kahyun chhe. kinchit rAganun ene pariNaman chhe, to eTalun ene vedan paN chhe, paN ene vyavahAr gaNI, asatyArtha kahI, tenun vedan nathI em ahIn kahyun chhe. karmaphaLane-harakhashokane ane AtmasvabhAvane em bene nahi paN AtmasvabhAvane ekane ja gnAnI ‘hun’ paNe anubhave chhe em ahIn siddha karavun chhe. samajAy chhe kAI....?
PDF/HTML Page 3086 of 4199
single page version
pravachanasAramAn chhelle 47 nayano adhikAr chhe. tyAn kartAnay ane bhoktAnay-em be nay gnAnIne hoy chhe enI vAt chhe. tyAn kahyun chhe-
“Atmadravya kartRunaye, rangarejanI mAphak, rAgAdipariNAmanun karanAr chhe.” “Atmadravya bhoktRunaye sukhadukhAdinun bhogavanAr chhe, hitakArI-ahitakArI annane khAnAr rogInI mAphak.”
ahA! jeTalo vyavahAraratnatrayanA mahAvratAdinA vikalparUpe gnAnI pariName chhe teTalA pariNAmano te kartAnaye kartA chhe, paN te mArun sva chhe ane karavAlAyak chhe em nahi. tevI rIte jeTalo harakhabhAv AvI jAy teTalA pariNAmano te bhoktA paN chhe; te bhogavavA lAyak chhe em sukhabuddhi emAn gnAnIne nathI. asthiratAthI bhogavavAnA pariNAm chhe tethI tene bhoktA kahe chhe, ahIn e vAt nathI. ahIn to kahe chhe-gnAnI udit karmaphaLane jANe ja chhe, paN enun ‘hun’ paNe anubhavAvun ashakya hovAthI vedato nathI. ahAhA....! gnAnI harakhashokanA pariNAmano bhoktA nathI; kemake tene harakhashokanA pariNAmanun ‘hun’ paNe anubhavAvun ashakya chhe. udit karmaphaL mArun sva chhe em gnAnI kadIy anubhavI shakatA nathI.
bhAI! A tArI dayA pALavAnI vAt chAle chhe. pote jevaDo chhe tevaDo svIkArIne, rAgathI bhinna paDI svasvarUpamAn ekAgra thaI Tharavun enun nAm potAnI dayA-svadayA chhe. andar vItarAgamUrti pote AtmA chhe temAn nimagna thaI vItarAgapariNatie pariName te jIvadayA nAm svadayA chhe. bAkI paranI dayA koN pALI shake chhe? paranI dayA pALavAno vikalpa Ave paN tene ‘hun’ paNe gnAnI anubhavatA nathI ane paranun (TakavArUp) pariNaman to jem thavun hoy tem te kALe thAy chhe, teno koI (bIjo) kartA nathI.
bhAI! jagatanI pratyek vastu-AtmA ke paramANu koIpaN samayamAn nakAmI (- pariNaman vinAnI khAlI) nathI. darek dravya, darek AtmA ne paramANu pratisamay potAnI paryAyarUp kArya karyA ja kare chhe; kArya vinA koI vastu koI kALe khAlI hoy ja nahi. jo Am chhe topachhI paranun kArya, paranI dayA tun kem karI shake? na karI shake.
ahA! jeNe rAgathI bhinna paDIne andar bhedagnAn pragaT karyun te gnAnano baLiyo mokShapanthe chaDhayo chhe; te have pAchho nahi phare, mokSha karIne ja raheshe. ahA! Avo dharmI puruSh, ahIn kahe chhe, prakRitinA svabhAvathI khasI gayelo hovAthI, ek svasvabhAvane ja- chinmAtrabhAvane ja ‘hun’ paNe anubhave chhe; udit karmaphaLane to e mAtra jANe ja chhe, bhogavato nathI kemake te mArun chhe evI draShTino ene abhAv thaI gayo chhe.
PDF/HTML Page 3087 of 4199
single page version
‘agnAnIne to shuddha AtmAnun gnAn nathI tethI je karma udayamAn Ave tene ja te potArUp jANIne bhogave chhe; ane gnAnIne shuddha AtmAno anubhav thaI gayo chhe tethI te prakRitinA udayane potAno svabhAv nahi jANato thako teno gnAtA ja rahe chhe, bhoktA thato nathI.’
shun kahe chhe? ke hun gnAnAnandasvabhAvI AtmA chhun em agnAnIne svasamvedan nathI, gnAn nathI. tethI karmanA uday nimitte tene je puNya-pAp ne harakh-shokanA bhAv thAy tene te potAnun sva jANIne bhogave chhe. jyAre gnAnIne hun pUrNAnandano nAth pUraN gnAn ane Anandano pinD chhun evo svAnubhav varte chhe, tene svanA Ashraye nirAkuL Anandanun vedan thayun chhe ane tene ja te potAnun sva jANe chhe. te prakRitinA udayane-puNya-pApanA ne harakh-shokanA bhAvane potAnun sva mAnato nathI. tethI te rAgano bhoktA nathI, gnAtA ja chhe. bhAI! samakitI chakravartI 96000 rANIonA vRundamAn raheto hoy topaN te viShayano bhoktA nathI. viShayamAn svapaNun ne sukhabuddhi nathI ne? tethI te bhoktA nathI. AvI vAt agnAnIne besatI nathI.
parantu bhAI! A to sarvagna parameshvarano hukam chhe; ke tArI jAtane ten jANI nahi tethI agnAnapaNe tun vikArano bhogavanAr chho. A strInun sharIr, dAL, bhAt, lADavA ityAdine AtmA bhogave chhe-bhogavI shake chhe e to chhe nahi, kemake e to badhA par ane jaD padArtho chhe. parano ne jaDano bhogavaTo gnAnI-agnAnIne koIne hoto nathI. paN agnAnI karmanA sange utpanna thayelA vikArane bhogave chhe; jyAre gnAnIne antaramAn bhedagnAn thayun chhe. teNe antardraShTimAn svabhAv-vibhAv, svapariNati ne parapariNatinA vibhAg pADI dIdhA chhe. tethI te nirAkuL Anandane svapaNe vede chhe, ane prakRiti-svabhAvane-vikArane chhoDI de chhe arthAt svapaNe anubhavato nathI. te vikArano mAtra gnAtA ja rahe chhe, bhoktA thato nathI.
A pramANe gnAnI karmaphaLano jANanAr-dekhanAr chhe, bhoktA nathI.
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
‘अज्ञानी प्रकृति–स्वभाव–निरतः नित्यं वेदकः भवेत्’ agnAnI prakRitisvabhAvamAn lIn-rakta hovAthI (-tene ja potAno svabhAv jANato hovAthI) sadA vedak chhe, ‘तु’ ane ‘ज्ञानी प्रकृति–स्वभाव–विरतः जातुचित् वेदकः नो’ gnAnI to prakRitisvabhAvathI virAm
PDF/HTML Page 3088 of 4199
single page version
pAmelo-virakta hovAthI (-tene parano svabhAv jANato hovAthI) kadApi vedak nathI.
puNya-pAp Adi shubhAshubh bhAv chhe te AtmAno svabhAv nathI, paN jaD prakRitino svabhAv chhe. dayA, dAn, vrat, bhakti ityAdinA bhAv prakRitino svabhAv chhe. agnAnI A prakRitinA svabhAvane potAno svabhAv jANe chhe; tethI te vedak chhe, bhoktA chhe. jyAre dharmI jIvane svaparanun bhedagnAn thayun chhe. hun param Anandamay shuddha gnAyak tattva chhun ane A puNya-pApanA bhAv bhinna Asrav tattva chhe. Am bannenun bhedagnAn thayelun hovAthI dharmI jIv-prakRitinA svabhAvathI virAm pAmelo chhe. te vikAranA paDakhethI khasIne svabhAvanA paDakhe Avelo chhe. tethI te vikArano vedak kadIy thato nathI. ahAhA...! nirAkuL AnandanA vedanamAn chaDhelo gnAnI vikArano vedak thato nathI. joke tene vrat, tap, bhakti, jAtrA ityAdinA bhAv Ave chhe kharA, paN antaramAn te enAthI virat chhe, udAsIn chhe; tethI te vikArano bhoktA nathI.
dharmI jIv shubhAshubhabhAvane karmanI upAdhijanit aupAdhikabhAv jANe chhe; tethI te enAthI virakta thayelo chhe; kadApi e teno vedak thato nathI. bIje em Ave ke gnAnIne AnandadhArA ane rAgadhArA banne sAthe hoy chhe. rAgathI te virakta chhe chhatAn teno vedak paN chhe. ek samayamAn Anand ane dukhanun vedan sAthe hoy chhe. ahIn e vAt nathI. ahIn to dukhanA vedanane gauN karI tene vyavahAr gaNI asatyArtha jANI kADhI nAkhyun chhe. tethI kahyun ke gnAnI prakRitinA svabhAvano vedak nathI.
gnAnIne sarvathA dukhanun vedan chhe ja nahi em koI kahe to te barAbar nathI. juo, chhaThThA guNasthAnavartI bhAvalingI munivarane andar atIndriy Anandanun prachur svasamvedan hoy chhe chhatAn jeTalo alpa rAg chhe eTalun dukhanun vedan paN chhe. ahIn draShTinI pradhAnatAmAn ene dukhanun vedan nathI em kahIe chhIe. bhAI! apekShA samajyA vinA koI ekAnta khenche to te bhagavAnano mArag nathI.
gnAnI rAganA bhAvathI virAm pAmelo hovAthI kadApi vedak nathI. jem sakkarakandanI uparanI rAtaDane lakShamAn na lo to te andar sAkaranI mIThAshano pinD chhe. tem A bhagavAn AtmAne paryAyamAn thatA rAtaD samAn shubhAshubhabhAvane lakShamAn na lo to andar te atIndriy gnAn ne Anandano rasakand chhe. agnAnIo rAtaD samAn rAgane vede chhe, jyAre gnAnI andaranA gnAnAnandarasane vede chhe. AmAn lokone lAge ke A to nishchayanI vAt eTale satyArtha vAt ane vyavahAr eTale upachAr asatyArtha. vyavahAr vyavahArapaNe satyArtha chhe. paN nishchayanI draShTimAn vyavahAr asatyArtha ja chhe. AvI vAt chhe.
mahAvidehamAn bhagavAn sAkShAt virAje chhe. tyAn A jIv anantavAr upajyo
PDF/HTML Page 3089 of 4199
single page version
ane anantavAr bhagavAnanA samosaraNamAn jaI Avyo. bhagavAnanAn darshan, pUjA karyAn ane maNiratnanA dIvAthI AratI utArI. paN bhAI! e badho shubharAg prakRitino svabhAv bApu! agnAnadashAmAn jIv ene dharma mAnIne vede chhe, jyAre dharmIne evA shubhabhAv Ave chhe kharA, paN eno te kartA-bhoktA thato nathI, mAtra jANanArapaNe ja rahe chhe; dharmI to atIndriy AnandarasanA svAdane vede chhe.
lokone dayA, dAn, bhakti vagereno sahelo mArga game; paN bhAI! e to mArga ja nathI. e to badhI rAganI kriyAo prakRitino svabhAv chhe ane e vaDe dharma thavAnun mAne e mithyAdarshan chhe. have kahe chhe-
agnAnI rAgano sadA vedak chhe; gnAnI rAgano kadApi vedak nathI. ‘इति एवं नियमं निरूप्य’ Avo niyam barAbar vichArIne-nakkI karIne ‘निपुणैः अज्ञानिता त्यज्यताम’ nipuN puruSho agnAnIpaNAne chhoDo ane ‘शुद्ध–एक–आत्ममये महसि’ shuddha ek AtmAmay tejamAn ‘अचालतैः’ nishchaL thaIne ‘ज्ञानिता आसेव्यताम’ gnAnIpaNAne sevo.
juo, A upadesh! shun kahe chhe? ke he nipuN puruSho! agnAnIpaNAne chhoDI daIne, rAgane mArApaNe vedavAnun chhoDI daIne shuddha ek AtmAmay tejamAn nishchaL thaIne gnAnIpaNAne sevo, nirAkuL Anandane anubhavo. juo, ahIn paravastune chhoDo em vAt nathI, kemake paranAn grahaN- tyAg to AtmAmAn kadI traNakALamAn nathI. ahIn to eNe rAg ane puNya pariNAm mArA chhe em je anAdi agnAnavash pakaD karI chhe te mithyAtva bhAv chhe ane tene chhoDo em upadesh chhe. bhAI! AvA rUDA avasar maLyA, bhagavAn jinendranI vANI kAne paDavAno yog maLyo to kahe chhe- A niyam barAbar jANIne rAgane potAno svabhAv jANavAnun chhoDI de ane shuddha ek chaitanyatejamAn nishchaL thaIne gnAnIpaNAnun sevan kar.
juo, sAme moTo jaLano dariyo bharyo hoy, paN najar sAme chAdaranI AD AvI jAy to moTo dariyo dekhAy nahi; tem andar anant guN-svabhAvano bharelo gnAnAnandasvarUp prabhu AtmA moTo dariyo chhe; paN puNya-pApabhAv mArA chhe evI mAnyatAnI ADamAn behad svabhAvathI bharelo moTo chaitanyasindhu ene dekhAto nathI. tethI kahe chhe-bhAI! puNya-pApanA bhAv mArA chhe evA agnAnabhAvane chhoDI de. puNya-pApanA bhAv mArA chhe evI mAnyatA agnAnabhAv chhe.
hA, paN tene chhoDIne shun karavun? shuddha ek AtmAmay chaitanyatejamAn nishchaL thaIne gnAnabhAvanun sevan kar. ahAhA..! andar gnAnAnandasvarUp pote bhagavAn chhe tenI sevA kar, temAn ramI jA ane temAn ja TharI jA; tethI tane paramAnandanI prApti thashe. Avo mArag chhe bApu!
PDF/HTML Page 3090 of 4199
single page version
bhAI! A deh to jaD-mATI-dhUL chhe. tenI avadhi thatAn te phaDAk chhUTI jashe, ane tun bhavasamudramAn kyAy DUbI jaIsh. tyAn tArI koI khabar lenArun nahi hoy (em ke tyAn tArI ayogyatA jANIne koI upadesh denArun nahi hoy). jo A avasare mithyAtva na chhUTayun to anantabhav mAthe UbhA chhe. are! kIDA, kIDI, kAgaDA, kutarA, koL, noL ityAdinA anantA bhav UbhA thashe. mATe ‘rAg hun nahi, gnAn ja hun chhun’ evA draDh sanskAr nAkh. oho! kahe chhe-- nij shuddha chaitanyatejamAn nishchaL thaIne gnAnIpaNAnun sevan kar. lyo, bhavya jIvone santoe karuNA karIne Avo upadesh karyo chhe.
[pravachan nan. 380 (sheSh) 381 * dinAnk 27-6-77 thI 29-6-77]
PDF/HTML Page 3091 of 4199
single page version
अज्ञानी वेदक एवेति नियम्यते–
ण मुयदि पयडिमभव्वो सुट्ठु वि अज्झाइदूण सत्थाणि। गुडदुद्धं पि पिबंता ण पण्णया णिव्विसा होंति।। ३१७।।
गुडदुग्धमपि पिबन्तो न पन्नगा निर्विषा भवन्ति।। ३१७।।
have, ‘agnAnI vedak ja chhe’ evo niyam karavAmAn Ave chhe (arthAt ‘agnAnI bhoktA ja chhe’ evo niyam chhe-em kahe chhe)-
sAkarasahit kShIrapAnathI paN sarpa nahi nirviSh bane. 317
gAthArtha– [सुष्ठु] sArI rIte [शास्त्राणि] shAstro [अधीत्य अपि] bhaNIne paN [अभव्यः] abhavya [प्रकृतिम्] prakRitine (arthAt prakRitinA svabhAvane) [न मुञ्चति] chhoDato nathI, [गुडदुग्धम्] jem sAkaravALun dUdh [पिबन्तः अपि] pItAn chhatAn [पन्नगाः] sarpo [निर्विषाः] nirviSh [न भवन्ति] thatA nathI.
TIkA– jem A jagatamAn sarpa viShabhAvane potAnI meLe chhoDato nathI ane viShabhAv chhoDAvavAne (maTADavAne) samartha evA sAkarasahit dUdhanA pAnathI paN chhoDato nathI, tem kharekhar abhavya prakRitisvabhAvane potAnI meLe chhoDato nathI ane prakRitisvabhAv chhoDAvavAne samartha evA dravyashrutanA gnAnathI paN chhoDato nathI; kAraN ke tene sadAy, bhAvashrutagnAnasvarUp shuddhAtmagnAnanA (-shuddha AtmAnA gnAnanA) abhAvane lIdhe, agnAnIpaNun chhe. AthI evo niyam karavAmAn Ave chhe (arthAt evo niyam Thare chhe) ke agnAnI prakRitisvabhAvamAn sthit hovAthI vedak ja chhe (-karmano bhoktA ja chhe).
bhAvArtha– A gAthAmAn, agnAnI karmanA phaLano bhoktA ja chhe-evo niyam kahyo. ahIn abhavyanun udAharaN yukta chhe. abhavyano evo svayamev svabhAv chhe ke dravyashrutanun gnAn Adi bAhya kAraNo maLavA chhatAn abhavya jIv, shuddha AtmAnA gnAnanA abhAvane lIdhe, karmanA udayane bhogavavAno svabhAv badalato nathI; mATe A
PDF/HTML Page 3092 of 4199
single page version
udAharaNathI spaShTa thAy chhe ke shAstronun gnAn vagere hovA chhatAn jyAn sudhI jIvane shuddha AtmAnun gnAn nathI arthAt agnAnIpaNun chhe tyAn sudhI te niyamathI bhoktA ja chhe.
have, ‘agnAnI vedak ja chhe’ evo niyam karavAmAn Ave chhe. (athArta ‘agnAnI bhoktA ja chhe’ evo niyam chhe’ - em kahe chhe)-
jem A jagatamAn sarpa viShabhAvane potAnI meLe chhoDato nathI ane viShabhAvane chhoDAvavAne (maTADavAne) samartha evA sAkarasahit dUdhanA pAnathI paN chhoDato nathI, tem kharekhar abhavya prakRitisvabhAvane potAnI meLe chhoDato nathI ane prakRiti svabhAv chhoDAvavAne samartha evA dravyashrutanA gnAnathI paN chhoDato nathI; kAraN ke tene sadAy, bhAvashrutagnAnasvarUp shuddhAtmagnAnanA (-shuddha AtmAnA gnAnanA) abhAvane lIdhe, agnAnIpaNun chhe.’
juo, sarpanI dADhamAn jher hoy chhe. te potAnI meLe ene chhoDato nathI, tathA viSh chhoDAvavAne samartha evA sAkarasahit dUdhapAnathI paN ene e chhoDato nathI. A draShTAnt kIdhun.
tem, kahe chhe, abhavya jIv prakRitisvabhAvane potAnI meLe chhoDato nathI tathA prakRitisvabhAvane chhoDAvavA samartha evA dravyashrutanA gnAnathI paN chhoDato nathI. juo, vItarAg sarvagna paramAtmAnI OMdhvani anusAr rachAyelAn paramAgam te dravyashrut chhe. mithyAtvanun vaman karAvI de evI vItarAganI vANI chhe. vItarAganI vANI-dravyashrut mithyAtvabhAv chhoDavAnun nimitta chhe. ahIn kahe chhe, AvAn dravyashrut bhaNIne paN prakRitisvabhAvane- mithyAtvAdine agnAnI chhoDato nathI. jem sarpa sAkaravALun dUdh pItAn chhatAn viShabhAvane chhoDato nathI tem abhavi jIv agiyAr ang ne navapUrvanun gnAn karatAn chhatAn mithyAtvAdibhAvane chhoDato nathI; kAraN ke tene sadAy bhAvashrutagnAnasvarUp shuddhAtmagnAnanA abhAvane lIdhe agnAnIpaNun chhe.
shun kIdhun? abhavi jIv agiyAr ang ne navapUrvano pATh bhaNavA chhatAn mithyAtvAdine chhoDato nathI, kem? kemake tene sadAy atIndriy AnandanA vedanayukta shuddhAtmagnAnano abhAv chhe nirmaL bhAvashrutagnAnano abhAv chhe. ahA! bhagavAn AtmA vItarAgI nirmaL bhAvashrutagnAnathI jaNAy evI chIj chhe, korA shAstragnAnathI e jaNAy em nathI. tethI bhagavAne kahelAn hajAro shAstronun gnAn karIne paN te svasvarUpane jANato nathI ane mithyAtvAdine kadI chhoDato nathI.
PDF/HTML Page 3093 of 4199
single page version
ahA! dharmapitA devAdhidev arihant paramAtmA kahe chhe- he jIv! tArA svabhAvamAn andar gnAnAnandaras bharyo chhe, tene bhAvashrutagnAnathI jAN-anubhav. are! em na karatAn bhagavAn! tun rAganI mandatAnI vyabhichArI kriyAmAn rokAI gayo! ahA! tArun bharyumbhAdarun (gnAnAnandarasathI bharelun pUraN) ghar mUkIne tun rAgane ghar kyAn chaDhI gayo prabhu! bhAI! bhagavAnanA shAstromAn to vItarAgabhAv pragaT karavAno upadesh chhe. ahA! e dravyashrrutane sAmbhaLIne ten vItarAgabhAv pragaT na karyo ne rAgamAn ja dharma mAnIne rokAI gayo! to dravyashrutathI tane shun lAbh thayo? kAI ja nahi. dravyashrutamAn parasanmukhatA chhoDIne svasanmukh thavAno upadesh chhe. paN svasanmukhatA karI nahi to eno shun guN thayo? kAI na thayo.
have kahe chhe - ‘AthI evo niyam karavAmAn Ave chhe (arthAt evo niyam Thare chhe) ke agnAnI prakRitisvabhAvamAn sthit hovAthI vedak ja chhe (-karmano bhoktA ja chhe).’
lyo, A niyam kahyo ke agnAnI prakRitisvabhAvamAn eTale ke mithyAtvAdi bhAvomAn sthit hovAthI rAgAdibhAvono vedanAro ja chhe. ahIn abhavinun to draShTAnt chhe, bAkI bhavi agnAnI jIv paN anek shAstro bhaNavA chhatAn jyAnsudhI nirmaL bhAv-shrutagnAn pragaT karato nathI tyAnsudhI agnAnIpaNAne lIdhe bhoktA ja chhe. rAganun vedan chhoD, ane svasanmukh thaI svarUpanun vedan kar-dravyashrutamAn to A AgnA AvI chhe. A sAmbhaLIne paN jo koI jIv prakRitisvabhAvane-rAgAdine chhoDato nathI to te agnAnIpaNAne lIdhe bhoktA ja chhe. jem abhavi bhoktA ja chhe tem agnAnI jIv paN bhoktA chhe.
‘A gAthAmAn, agnAnI karmanA phaLano bhoktA ja chhe-evo niyam kahyo. ahIn abhavyanun udAharaN yukta chhe. abhavyano evo svayamev svabhAv chhe ke dravyashrutanun gnAn Adi bAhya kAraNo maLavA chhatAn abhavya jIv, shuddha AtmAnA gnAnanA abhAvane lIdhe, karmanA udayane bhogavavAno svabhAv badalato nathI; mATe A udAharaNathI spaShTa thAy chhe ke shAstronun gnAn vagere hovA chhatAn jyAn sudhI jIvane shuddha AtmAnun gnAn nathI arthAt agnAnIpaNun chhe tyAnsudhI te niyamathI bhoktA ja chhe.
AtmA andar atIndriy gnAn ne Anandano rasakand chhe. enA antar-anubhavanI jene dashA nathI te agnAnI chhe. chidAnandaghan prabhu AtmAnI antardraShTi vinA puNya-pApanA bhAv je thAy te mArun nijasvarUp chhe em je mAne chhe te agnAnI chhe. ahIn kahe chhe- Avo agnAnI jIv karmaphaLano bhoktA ja chhe. harakh-shok vinAnI potAnI chIj andar trikAL AnandasvarUp chhe. tenun bhAn karyA vinA karmodayanA nimitte je shubhAshubh bhAv thAy teno e kartA thaIne bhogavanAro ja chhe. sAnukUL
PDF/HTML Page 3094 of 4199
single page version
chIjanA lakShe tene harakh thAy ane pratikUL chIjanA lakShe tene shok thAy. param pavitra potAnA AtmasvarUpanA bhAn vinA agnAnI jIv A harakh-shokanA bhAvone bhogave ja chhe. A niyam kahyo.
ahIn yogya rIte ja abhavyanun draShTAnt Apyun chhe. abhavya jIvanI ek jAti chhe. jem koraDun mag hoy tene game teTalo nIchethI pAk Apo topaN te pANImAn baphAy-chaDhe nahi. tem jIvanI abhavya ek jAti evI chhe ke tene koIpaN prakAre AtmAnubhav na thAy, te koIpaN prakAre kyArey sIjhe nahi. abhavya eTale dharma pAmavAne nAlAyak. tene sadAy karmaphaLanun ja vedan hoy chhe.
bhagavAnanI vANI chhUTI temAnthI A shAstro rachAyAn chhe. temAn A Avyun chhe ke jagatamAn mokShane lAyak anantA bhavya jIvo chhe, ane tenA anantamA bhAge abhavyo chhe. pt.. shrI jayachandajI kahe chhe -ahIn abhavyanun udAharaN yukta chhe, kemake abhavyano svayamev svabhAv chhe ke dravyashrut Adi anek bAhya kAraNo maLavA chhatAn te shuddha AtmAnA gnAnanA abhAvane lIdhe, karmanA udayane bhogavavAno svabhAv badalato nathI.
abhavya jIv hajAro shAstro bhaNe, hajAro rANIo chhoDI nagna digambar muni dashA angIkAr kare ane bahAramAn mahAvratAdi barAbar pALe; bahAramAn ene vyavahAr shraddhA barAbar hovA chhatAn andar nijAnandasvarUpanun gnAn shraddhAn tene kadIy thatun nathI. hun param pavitra shuddha ek gnAnAnandasvabhAvI AtmA chhun evo anubhav ene kadApi thato nathI. tethI te karmanA udayane bhogavavAno svabhAv badalato ja nathI. svarUpashraddhAnano tene sadAy abhAv hovAthI te karmaphaLane sadA bhogave ja chhe.
atyAre to loko A karo ne te karo em bAhya kriyAomAn ja dharma thavAnun sAdhan batAve chhe; paN bhAI! bAhya kriyAkAnD koI vAstavik sAdhan nathI, kemake anek kriyAkAnD karavA chhatAn abhavi jIvane dharmaprApti thatI nathI, AtmAnubhav thato nathI; te karmanA udayane bhogavavAno svabhAv badalato nathI. A to udAharaN Apyun chhe.
A udAharaN parathI spaShTa thAy chhe ke shAstronun gnAn vagere hovA chhatAn jyAn sudhI jIvane shuddha AtmAnun gnAn nathI eTale ke agnAnIpaNun chhe tyAn sudhI jIv niyamathI bhoktA ja chhe. ahAhA...! shAstranun gnAn vagere hoy, paN andar shuddha chaitanyasattA chhe tenun gnAn na hoy to e bahAranA sAdhanothI kAI lAbh nathI. shAstranun gnAn, dev-guru- shAstranun ane navatattvonun bhedarUp shraddhAn ane mahAvratAdinun pAlan-e to badho shubharAg chhe; enAthI kAI lAbh nathI. andar svasvarUpanA vedanamAn e jyAn sudhI gayo nathI tyAn sudhI te agnAnI ja chhe ane tyAn sudhI te
PDF/HTML Page 3095 of 4199
single page version
niyamathI bhoktA ja chhe. antar-svarUpanA gnAn-shraddhAn ne ramaNatA thayA vinA bAhya sAdhano koI AtmAne tArI de em nathI.
ahA! pote kevaDo chhe ne kevo chhe- enun svasanmukh thaIne gnAn (svasamvedanagnAn) karyA vinA ek shAstragnAnathI sansAr tarI shakAto nathI. haju to vepAr-dhandhA, strI-putra parivAr ane viShayabhog ityAdi sansArI pravRuttio ADe ene shAstrabhaNataranAny ThekANAn nathI tyAn ene dharma to shun, sarakhun puNyey kyAthi thAy? are! jIvanano moTo bhAg to ene sansAranI pApamay pravRuttiomAn ja chAlyo jAy chhe. mAnD kalAk be kalAk sAmbhaLavAno vakhat maLe to ene sambhaLAvanArA kuguru maLI jAy. teo Ane rAganI kriyAmAn dharma manAvI de. bas thaI rahyun. A rIte jIvan lUnTAI jAy chhe, veDaphAI jAy chhe.
vItarAg jain parameshvare kahelo dharmano mArag apUrva ne alaukik chhe. bhAI! jyAn sudhI shuddha chaitanyamAtra potAnA AtmAnun gnAn nathI. tyAn sudhI te agnAnI chhe ane agnAnamayapaNAne lIdhe te vikArano bhoktA ja chhe.
jagatanA bhautik padArtho, strInun sharIr, khAn-pAnanA pudgalo ityAdi to anantavAr anubhavamAn AvI gayA chhe. tethI te badhA enTh chhe. gnAnI te badhAne enThavat jANe chhe. Ave chhe ne ke-
te kahIe gnAnIdashA, bAkI vAchA gnAn.
parantu re! andar pUrNAnandano nAth prabhu pote chhe tenun vedan na kare tyAn sudhI agnAnI jIv shubhAshubhano ne harakhashokano bhoktA ja chhe.
PDF/HTML Page 3096 of 4199
single page version
ज्ञानी त्ववेदक एवेति नियम्यते–
महुरं कडुयं बहुविहमवेयओ तेण सो होइ।। ३१८।।
मधुरं कटुकं बहुविधमवेदकस्तेन स भवति।। ३१८।।
have gnAnI to karmaphaLano avedak ja chhe-evo niyam karavAmAn Ave chhe-
–kaDavA madhur bahuvidhane, tethI avedak chhe aho! 318.
gAthArtha– [निर्वेदसमापन्नः] nirvedaprApta (vairAgyane pAmelo) [ज्ञानी] gnAnI [मधुरम् कटुकम्] mIThA-kaDavA [बहुविधम्] bahuvidh [कर्मफलम्] karmaphaLane [विजानाति] jANe chhe [तेन] tethI [सः] te [अवेदकः भवति] avedak chhe.
TIkA– gnAnI to jemAnthI bhed dUr thayA chhe evun bhAvashrutagnAn jenun svarUp chhe evA shuddhAtmagnAnanA (-shuddha AtmAnA gnAnanA-) sadbhAvane lIdhe, parathI atyant virakta hovAthI prakRitisvabhAvane (-karmanA udayanA svabhAvane) svayamev chhoDe chhe tethI udayamAn AvelA amadhur ke madhur karmaphaLane gnAtApaNAne lIdhe kevaL jANe ja chhe, parantu gnAn hotAn (-gnAn hoy tyAre-) paradravyane ‘hun’ paNe anubhavavAnI ayogyatA hovAthI (te karmaphaLane) vedato nathI. mATe, gnAnI prakRitisvabhAvathI virakta hovAthI avedak ja chhe.
bhAvArtha– je jenAthI virakta hoy te tene svavashe to bhogave nahi, ane paravashe bhogave to tene paramArthe bhoktA kahevAy nahi. A nyAye gnAnI-ke je prakRitisvabhAvane (-karmanA udayane) potAno nahi jANato hovAthI tenAthI virakta chhe te-svayamev to prakRitisvabhAvane bhogavato nathI, ane udayanI baLajorIthI paravash thayo thako potAnI nirbaLatAthI bhogave to tene paramArthe bhoktA kahevAy nahi, vyavahArathI bhoktA kahevAy. parantu vyavahArano to ahIn shuddhanayanA kathanamAn adhikAr nathI; mATe gnAnI abhoktA ja chhe.
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
PDF/HTML Page 3097 of 4199
single page version
जानाति केवलमयं किल तत्स्वभावम्।
जानन्परं करणवेदनयोरभावा–
च्छुद्धस्वभावनियतः स हि मुक्त एव।। १९८।।
shlokArtha– [ज्ञानी कर्म न करोति च न वेदयते] gnAnI karmane karato nathI tem ja vedato nathI, [तत्स्वभावम् अयं किल केवलम् जानाति] karmanA svabhAvane te kevaL jANe ja chhe. [परं जानन्] em kevaL jANato thako [करण–वेदनयोः अभावात्] karaNanA ane vedananA (-karavAnA ane bhogavavAnA-) abhAvane lIdhe [शुद्ध–स्वभावनियतः सः हि मुक्तः एव] shuddha svabhAvamAn nishchaL evo te kharekhar mukta ja chhe.
bhAvArtha– gnAnI karmano svAdhInapaNe kartA-bhoktA nathI, kevaL gnAtA ja chhe; mATe te kevaL shuddhasvabhAvarUp thayo thako mukta ja chhe. karma udayamAn Ave paN chhe, topaN gnAnIne te shun karI shake? jyAn sudhI nirbaLatA rahe tyAn sudhI karma jor chalAvI le; krame krame sabaLatA vadhArIne chhevaTe te gnAnI karmano nirmUL nAsh karashe ja. 198.
have gnAnI to karmaphaLano avedak ja chhe-evo niyam karavAmAn Ave chhe-
‘gnAnI to jemAnthI bhed dUr thAy chhe evun bhAvashrutagnAn jenun svarUp chhe evA shuddhAtmagnAnanA (-shuddha AtmAnA gnAnanA-) sadbhAvane lIdhe, parathI atyant virakta hovAthI prakRitisvabhAvane (-karmanA udayanA svabhAvane) svayamev chhoDe chhe tethI udayamAn AvelA amadhur ke madhur karmaphaLane gnAtApaNAne lIdhe kevaL jANe ja chhe, parantu gnAn hotAn (-gnAn hoy tyAre-) paradravyane ‘hun’ paNe anubhavavAnI ayogyatA hovAthI (te karmaphaLane) vedato nathI.’
‘gnAnI to....’ ahAhA...! gnAnI nAm dharmI ene kahIe jene potAnA shuddha ek gnAtAdraShTAsvarUp trikALI dhruvanI draShTi thaI chhe. ahAhA...! pUrNAnandano nAth pUrNa gnAnaghan prabhu pote AtmA chhe teno potAnI dashAmAn jene svIkAr thayo chhe te gnAnI chhe. ahIn kahe chhe-gnAnI to jemAnthI bhed dUr thayA chhe evun bhAvashrutagnAn jenun svarUp chhe evA shuddhAtmagnAnanA sadbhAvane lIdhe parathI atyant virakta chhe. bhAI! A puNya-pAp ke harakh-shok ityAdi je pariNAm thAy enAthI gnAnI atyant
PDF/HTML Page 3098 of 4199
single page version
virakta chhe. eTale shun? ke te bhAv mArA chhe em gnAnIne svIkAr nathI. ahA! samakitI dharmAtmA koI rAjapATamAn ho topaN rAjapAT ene man dhULadhANI chhe. rAgano ek kaN paN mAro chhe em dharmI puruSh svIkAratA nathI. Ave chhe ne ke-
kAgaviT sam ginat hai samyagdraShTi log.
ahAhA....! rAjapAT to hun nahi paN ek samayanI paryAyano je bhed paDe chhe tey hun nahi; hun to shuddha ek chinmAtra-vastu AtmA chhun em samakitI-gnAnI anubhave chhe. samajANun kAI...?
‘jemAnthI bhed dUr thayA chhe evun bhAvashrutagnAn’ -eTale shun? ke jemAnthI bhed nAm puNya-pApano rAg bhinna paDI gayo chhe ane jemAn abhed ek nityAnand-svarUpanun samvedan-gnAn pragaT thayun chhe evun bhAvashrutagnAn. ahAhA...! dravyashrutagnAn eTale bhagavAnanI vANImAnthI rachAyelAn shAstronun vAnchavun, sAmbhaLavun, manan karavun ityAdi je vikalpa chhe te jemAnthI dUr thaI gayA chhe evun je bhAvashrutagnAn tenA sadbhAvane lIdhe gnAnI parathI atyant virakta chhe. AvI vAt!
bhagavAn AtmA sekanDanA asankhyAt bhAgamAn pUrNAnandano nAth prabhu chhe. te vikalpathI nahi paN bhAvashrutagnAnathI jaNAy evo nirvikalpa achintya padArtha chhe. ahAhA...! bhAvashrutagnAnamAn Akho Anandano nAth evo AtmA svagneyapaNe jaNAy chhe. AvA bhAvashrutagnAnano gnAnIne sadbhAv hovAne lIdhe te parathI arthAt rAgAdi bhAvothI atyant virakta chhe. A pramANe parathI atyant virakta hovAthI gnAnI karmanA udayanA svabhAvane arthAt harakh-shok, rati-arati Adi bhAvane svayamev chhoDe chhe.
are! shuddha AtmAnA gnAn vinA A jIve narakAdinA anant anant bhav pUrve karyA chhe. krUr pariNAmanA phaLarUpe jIv narakagatimAn avatAr dhAraN kare chhe. ahA! e narakagatinA dukhanun shun varNan karIe? 2p varShano juvAn-jodh rAjakumAr hoy ane ene jamashedapuranI bhaThThImAn jIvato nAkhe ne je tIvra dukh thAy ethI anantagaNun dukh tyAn narakamAn hoy chhe. vaLI tyAn ochhAmAn ochhA das hajAr varShathI mAnDIne utkRuShTa asankhyAt abajo varSha paryantanI (33 sAgaropam paryantanI) AyunI sthiti hoy chhe. tyAn ek paL jAy ne anantu dukh thAy evA sthAnamAn prabhu! tun anantavAr janma-maraN karI chUkyo chhe. ahIn atyAre manuShyapaNun maLyun ne thoDI sagavaDatA maLI tyAn tun badhun bhUlI gayo! are bhAI! A avasaramAn jo svarUpanun gnAn na karyun to mAthe narakAdinAn dukh ubhAn ja chhe mAno.
ahAhA...! andar AtmA amRutano sAgar prabhu chhe. tenAthI ulaTo bhAv thAy
PDF/HTML Page 3099 of 4199
single page version
te jher chhe, dukh chhe. agnAnI jIvo shubhAshubhabhAvamAn rokAI rahIne nirantar jherano svAd le chhe kemake shubhAshubhabhAvano svAd jherano svAd chhe.
jyAre dharmI jIv to udayamAn AvelA amadhur ke madhur karmaphaLane gnAtApaNAne lIdhe kevaL jANe ja chhe. shubhabhAv Ave, harakh thAy te madhur svAd chhe (vAstavamAn to jherano ja svAd chhe). ane ashubhabhAv thAy, hinsA, jUTh, chorI, viShayavAsanA, kAm, krodh Adi bhAv thAy teno amadhur-kaDavo svAd chhe. parantu dharmI jIv to e beyano gnAtAdraShTA ja chhe, vedak nathI; kemake shuddha AtmAnun gnAn thatAn paradravyane ‘hun’ paNe anubhavavAnI ayogyatA chhe. shun kIdhun? gnAnIne paradravyane-shubhAshubh vikAranA bhAvane- ‘hun’ paNe, svapaNe anubhavavAnI ayogyatA chhe. ‘mATe, gnAnI prakRitisvabhAvathI virakta hovAthI avedak ja chhe.’ dharmI jIv harakhashokanA, sukh-dukhanA je bhAv thAy teno gnAtA ja chhe, vedak nathI kemake te paradravyanA bhAvo tene ‘hun’ paNe anubhavAtA nathI. AvI vAt chhe.
‘je jenAthI virakta hoy te tene svavashe to bhogave nahi, ane paravashe bhogave to tene paramArthe bhoktA kahevAy nahi.’
juo, A siddhAnt kahyo. have kahe chhe- ‘A nyAye gnAnI-ke je prakRitisvabhAvane (-karmanA udayane) potAno nahi jANato hovAthI tenAthI virakta chhe te -svayamev to prakRitisvabhAvane bhogavato nathI, ane udayanI baLajorIthI paravash thayo thako potAnI nirbaLatAthI bhogave to tene paramArthathI bhoktA kahevAy nahi, vyavahArathI bhoktA kahevAy. parantu vyavahArano to ahIn shuddhanayanA kathanamAn adhikAr nathI; mATe gnAnI abhoktA ja chhe.’
AtmA pragnAbrahmasvarUp paramAtmadravya chhe. ahA! AvI nijavastunI jene draShTi thaI te gnAnI chhe. ahIn kahe chhe-gnAnI prakRitisvabhAvane potAno nahi jANato hovAthI tenAthI virakta chhe. shun kIdhun? A puNya-pApanA je bhAv thAy tene gnAnI jANato nathI. dharmI jIv vyavahAraratnatrayanA bhAv mArA chhe ne mArA kartavyarUp chhe em jANato nathI. shubhAshubh bhAv thAy te to karmano uday chhe; tene gnAnI potAno kem jANe? ahAhA...! potAno to ek gnAnAnandasvabhAv chhe, ane gnAn ne Anandanun (paryAyamAn) pragaTavun thAy te potAno uday chhe. ahA! AvA nirmaL gnAn ne Anandane anubhavato gnAnI karmanA udayane potAno kem jANe? na jANe. tethI gnAnI prakRitinA svabhAvathI virakta chhe. vartamAnamAn kinchit asthiratA chhe, paN enAthI virakta chhe.
rAg thAy e to prakRitino svabhAv chhe, jIvano nahi. jIvano to ek gnAyak-
PDF/HTML Page 3100 of 4199
single page version
svabhAv-chaitanyasvabhAv chhe; temAn rAganun karavApaNun kyAn chhe? AtmAmAn anant shaktio chhe, paN vikArane kare evI enAmAn koI shakti nathI. tethI trikALI dravyanI draShTi thaI chhe evo gnAnI rAgamAn rakta nathI; te rAgathI virakta chhe, tene rAgamAn ekatvabuddhi nathI. rAgamAn ekatva hoy to te gnAnI shAno?
juo, bharat chakravartIne chha khanDanun rAjya ane chhannun hajAr rANIo hatI; chhatAn antaramAn rAgathI-viShayathI virakta hatA. ahA! jeNe Anandano sAgar andar joyo, jANyo ne anubhavyo te viras vikArathI kem rangAy? tene dayA, dAn, bhakti ityAdinA bhAv Ave paN tene te svabhAvamAn bheLavato nathI. A rIte gnAnI vikArathI-rAgAdithI virakta chhe.
tethI, kahe chhe, gnAnI svayamev to prakRitisvabhAvane bhogavato nathI ane udayanI baLajorIthI paravash thayo thako potAnI nirbaLatAthI bhogave to tene paramArthe bhoktA kahevAy nahi. have AvI vAt bIje kyAn chhe prabhu? ahAhA...! jene AtmAnA nirAkuL AnandasvabhAvanun antaramAn bhAn thayun, vedan thayun te jher jevA vikAranA svAdane kem le? na le. tathApi asthiratAne lIdhe kinchit rAgamAn joDAy topaN tyAn virakti hovAthI paramArthe gnAnI teno bhoktA nathI. vyavahArathI tene bhoktA kahIe, paN ahIn shuddhanayanA kathanamAn vyavahArano adhikAr nathI. mATe gnAnI abhoktA ja chhe.
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
‘ज्ञानी कर्म न करोति च न वेदयते’ gnAnI karmane karato nathI tem ja vedato nathI. ‘तत्स्वभावम् अयं किल केवलम् जानाति’ karmanA svabhAvane te kevaL jANe ja chhe.
anAdithI karmane kartA thaIne jIv dukhanA panthe paDayo hato, te have svabhAvanun gnAn karIne sukhanA panthe dorANo chhe. gnAnI thayo thako te have karmane karato nathI, vedatoy nathI. AnandasvarUp nij Atmadravyanun bhAn thayun chhe te have dukhanA bhAvane kem vede? kinchit rAgano bhAv chhe tene kevaL te jANe ja chhe, paN vedato nathI. karmanA svabhAvane-puNya-pAp Adi bhAvane dharmI puruSh kevaL jANe ja chhe paN tene karato ke bhogavato nathI. dayA, dAn, bhakti, pUjA ityAdinA bhAv gnAnIne Ave kharA, paN eno e kartA-bhoktA thato nathI. dharmI jIv atIndriy AnandamAn rakta chhe ne rAgathI virakta chhe. tethI rAgamAn bhaLyA vinA, je rAg thAy chhe tene kevaL te jANe ja chhe.
bApu! A to moTA gharanAn (-kevaLInA gharanAn) kaheN AvyAn chhe ke -bhagavAn!