PDF/HTML Page 3301 of 4199
single page version
mAno. vAstavamAn AtmAnI vartamAn paryAyano nAsh thaI enI navI avasthA utpanna thAy chhe, AtmA to tyAn trikAL nitya ja rahe chhe. ahA! AvA nitya chidAnandasvarUp AtmAnI draShTi karavI te samyagdarshan chhe ane te pratham dharma chhe. bhAI! pratham vastusvarUpanun yathArtha gnAn karavun paDashe; yathArtha jANyA vinA draShTi sAchI nahIn thAy.
‘dravyanI avasthAo kShaNekShaNe nAsh pAmatI hovAthI bauddhamatI em mAne chhe ke “ dravya ja sarvathA nAsh pAme chhe.” AvI ekAnt mAnyatA mithyA chhe. jo avasthAvAn padArthano nAsh thAy to avasthA konA Ashraye thAy? e rIte bannenA nAshano prasang AvavAthI shUnyano prasang Ave chhe.’
juo, paryAyano-avasthAno nAsh thatAn AtmAno-dravyano nAsh mAne e to agnAnInI-bauddhamatInI jUThI kalpanA chhe; kemake avasthAvAn dravyano nAsh thAy to avasthA konA Ashraye thAy? navI navI avasthA je kShaNekShaNe thAy chhe teno AdhAr to nitya dravya chhe. have dravya ja nAsh pAmI jAy to AdhAr nAsh pAmatAn paryAy paN konA Ashraye utpanna thAy? A rIte bannenA nAshano prasang Ave, shUnyapaNAno prasang Ave. paN em chhe nahi. juo, sonAnI sAnkaLI palaTIne kankaN thAy chhe; tyAn shun sonun nAsh pAmI jAy chhe? kadIy nahi. tem avasthA bhale palaTe, paN avasthAvAn evun dravya to nitya ja rahe chhe.
have dhyAn karo, dhyAn karo em keTalAk rADo pADe chhe, dhyAnanI shibiro paN lagAve chhe paN konun dhyAn karavun? vastu ja potAnI jyAn draShTimAn AvI nathI tyAn konun dhyAn kare? dhyAnano viShay to bhAI! andar rahelun trikALI dhruv nitya paramAtmadravya chhe. have dravyanA svIkAr vinA e konun dhyAn kare? e rAganun dhyAn karashe; (ene Artta-raudra dhyAn thayA karashe).
ahA! rAgane-puNyane ne paryAyane ja e AtmA mAne chhe e enI bhUl chhe. paN e bhUl paryAyamAn thaI chhe, vastumAn nathI. trikALI dravyasvabhAv to evo ne evo nitya gnAyakabhAvapaNe rahyo chhe. ahA! enI draShTi karatAn enI vartamAn bhUl chhUTI jAy chhe ane A ja ek kartavya chhe, dharma chhe. AvI vAtu chhe.
PDF/HTML Page 3302 of 4199
single page version
जम्हा तम्हा कुव्वदि सो वा अण्णो व णेयंतो।। ३४५।।
केहिंचि दु पज्जएहिं विणस्सए णेव केहिंचि दु जीवो।
जम्हा तम्हा वेददि सो वा अण्णो व णेयंतो।। ३४६।।
जो चेव कुणदि सो चिय ण वेदए जस्स एस सिद्धंतो।
सो जीवो णादव्वो मिच्छादिट्ठी अणारिहदो।।
सो जीवो णादव्वो मिच्छादिट्ठी अणारिहदो।। ३४८।।
यस्मात्तस्मात्करोति स वा अन्यो वा नैकान्तः।। ३४५।।
have gAthAomAn anekAntane pragaT karIne kShaNikavAdane spaShTa rIte niShedhe chhe-
tethI kare chhe te ja ke bIjo–nahIn ekAnt chhe. 34p.
paryAy kaIkathiI viNase jIv, kaIkathiI nahi viNase,
jIv tethI vede te ja ke bIjo–nahIn ekAnt chhe. 346.
jIv je kare te bhogave nahi–jehano siddhAnt e,
te jIv mithyAdraShTi chhe, arhantanA matano nathI. 347.
jIv anya karato, anya vede–jehano siddhAnt e,
te jIv mithyAdraShTi chhe, arhantanA matano nathI. 348.
gAthArtha– [यस्मात्] kAraN ke [जीवः] jIv [कैश्चित् पर्यायैः तु] keTalAk paryAyothI [विनश्यति] nAsh pAme chhe [तु] ane [कैश्चित्] keTalAk paryAyothI
PDF/HTML Page 3303 of 4199
single page version
यस्मात्तस्माद्वेदयते स वा अन्यो वा नैकान्तः।।३४६।।
यश्चैव करोति य चैव न वेदयते यस्य एष सिद्धान्तः।
स जीवो ज्ञातव्यो मिथ्याद्रष्टिरनार्हतः।।३४७।।
अन्यः करोत्यन्यः परिभुंक्ते यस्य एष सिद्धान्तः।
स जीवो ज्ञातव्यो मिथ्याद्रष्टिरनार्हतः।।३४८।।
[न एव] nathI nAsh pAmato, [तस्मात्] tethI [सः वा करोति] ‘(je bhogave chhe) te ja kare chhe’ [अन्यः वा] athavA ‘bIjo ja kare chhe’ [न एकान्तः] evo ekAnt nathI (- syAdvAd chhe).
[यस्मात्] kAraN ke [जीवः] jIv [कैश्चित् पर्यायैः तु] keTalAk paryAyothI [विनश्यति] nAsh pAme chhe [तु] ane [कैश्चित्] keTalAk paryAyothI [न एव] nathI nAsh pAmato, [तस्मात्] tethI [सः वा वेदयते] ‘(je kare chhe) te ja bhogave chhe’ [अन्यः वा] athavA ‘bIjo ja bhogave chhe’ [न एकान्तः] evo ekAnt nathI (- syAdvAd chhe).
‘[यः च एव करोति] je kare chhe [सः च एव न वेदयते] te ja nathI bhogavato’ [एषः यस्य सिद्धान्तः] evo jeno siddhAnt chhe, [सः जीवः] te jIv [मिथ्याद्रष्टिः] mithyAdraShTi, [अनार्हतः] anArhat (-arhatnA matane nahi mAnanAro) [ज्ञातव्यः] jANavo.
‘[अन्यः करोति] bIjo kare chhe [अन्यः परिभुंक्ते] ane bIjo bhogave chhe’ [एषः यस्य सिद्धान्तः] evo jeno siddhAnt chhe, [सः जीवः] te jIv [मिथ्याद्रष्टिः] mithyAdraShTi, [अनार्हतः] anArhat (-ajain) [सज्ञातव्यः] jANavo.
TIkA– jIv, pratisamaye sambhavatA (-darek samaye thatA) agurulaghuguNanA pariNAm dvArA kShaNik hovAthI ane achalit chaitanyanA anvayarUp guN dvArA nitya hovAthI, keTalAk paryAyothI vinAsh pAme chhe ane keTalAk paryAyothI nathI vinAsh pAmato-em be svabhAvavALo jIvasvabhAv chhe; tethI ‘je kare chhe te ja bhogave chhe’ athavA ‘bIjo ja bhogave chhe’ , ‘je bhogave chhe te ja kare chhe’ athavA ‘bIjo ja kare chhe’ -evo ekAnt nathI. Am anekAnt hovA chhatAn, ‘je (paryAy) te kShaNe varte chhe, tene ja paramArtha satpaNun hovAthI, te ja vastu chhe’ em vastunA anshamAn vastupaNAno adhyAs karIne shuddhanayanA lobhathI RujusUtranayanA ekAntamAn rahIne je em
PDF/HTML Page 3304 of 4199
single page version
कालोपाधिबलादशुद्धिमधिकां तत्रापि मत्वा परैः।
चैतन्यं क्षणिकं प्रकल्प्य पृथुकैः शुद्धर्जुसूत्रे रतै–
रात्मा व्युज्झित एष हारवदहो निःसूत्रमुक्तेक्षिभिः।। २०८।।
dekhe-mAne chhe ke “je kare chhe te ja nathI bhogavato, bIjo kare chhe ane bIjo bhogave chhe”, te jIv mithyAdraShTi ja dekhavo-mAnavo; kAraN ke, vRuttyanshonun (paryAyonun) kShaNikapaNun hovA chhatAn, vRuttimAn (paryAyI) je chaitanyachamatkAr (AtmA) te to TankotkIrNa (nitya) ja antarangamAn pratibhAse chhe.
bhAvArtha– vastuno svabhAv jinavANImAn dravyaparyAyasvarUp kahyA chhe; mATe syAdvAdathI evo anekAnt siddha thAy chhe ke paryAy-apekShAe to vastu kShaNik chhe ane dravya-apekShAe nitya chhe. jIv paN vastu hovAthI dravyaparyAyasvarUp chhe. tethI, paryAyadraShTie jovAmAn Ave to kAryane kare chhe ek paryAy, ane bhogave chhe anya paryAy; jem ke- manuShyaparyAye shubhAshubh karma karyAn ane tenun phaL devAdiparyAye bhogavyun. dravyadraShTie jovAmAn Ave to, je kare chhe te ja bhogave chhe; jem ke-manuShyaparyAyamAn je jIvadravye shubhAshubh karma karyAn, te ja jIvadravye devAdi paryAyamAn pote karelAn karmanun phaL bhogavyun.
A rIte vastunun svarUp anekAntarUp siddha hovA chhatAn, je jIv shuddhanayane samajyA vinA shuddhanayanA lobhathI vastunA ek anshane (-vartamAn kALamAn vartatA paryAyane) ja vastu mAnI RujusUtranayanA viShayano ekAnt pakaDI em mAne chhe ke ‘je kare chhe te ja bhogavato nathI-anya bhogave chhe, ane je bhogave chhe te ja karato nathI-anya kare chhe’ , te jIv mithyAdraShTi chhe, arhantanA matano nathI; kAraN ke, paryAyonun kShaNikapaNun hovA chhatAn, dravyarUp chaitanyachamatkAr to anubhavagochar nitya chhe; pratyabhignAnathI jaNAy chhe ke ‘bALak avasthAmAn je hun hato te ja hun taruN avasthAmAn hato ane te ja hun vRuddha avasthAmAn chhun’ . A rIte je kathanchit nityarUpe anubhavagochar chhe-svasamvedanamAn Ave chhe ane jene jinavANI paN evo ja gAy chhe, tene je na mAne te mithyAdraShTi chhe em jANavun.
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe- shlokArtha– [आत्मानं परिशुद्धम् ईप्सुभिः परैः अन्धकैः] AtmAne samastapaNe shuddha ichchhanArA bIjA koI andhoe- [पृथुकैः] bAlish janoe (bauddhoe) - [काल– उपाधि–बलात् अपि तत्र अधिकाम् अशुद्धिम् मत्वा] kALanI upAdhinA kAraNe paN
PDF/HTML Page 3305 of 4199
single page version
कर्ता वेदयिता च मा भवतु वा वस्त्वेव सञ्चिन्त्यताम्।
प्रोता सूत्र इवात्मनीह निपुणैर्भेत्तुं न शक्या क्वचि–
च्चिच्चिन्तामणिमालिकेयमभितोऽप्येका चकास्त्वेव नः।। २०९।।
AtmAmAn adhik ashuddhi mAnIne [अतिव्याप्तिं प्रपद्य] ativyAptine pAmIne, [शुद्ध– ऋजुसूत्रे रतैः] shuddha RujusUtranayamAn rat thayA thakA [चैतन्यं क्षणिकं प्रकल्प्य] chaitanyane kShaNik kalpIne, [अहो एषः आत्मा व्युज्झितः] A AtmAne chhoDI dIdho; [निःसूत्र– मुक्ता–ईक्षिभिः हारवत्] jem hAramAnno doro nahi jotAn kevaL motIne ja jonArAo hArane chhoDI de chhe tem.
bhAvArtha– AtmAne samastapaNe shuddha mAnavAnA ichchhak evA bauddhoe vichAryun ke-“ AtmAne nitya mAnavAmAn Ave to nityamAn kALanI apekShA Ave chhe tethI upAdhi lAgI jashe; em kALanI upAdhi lAgavAthI AtmAne moTI ashuddhatA Avashe ane tethI ativyApti doSh lAgashe.” A doShanA bhayathI teoe shuddha RujusUtranayano viShay je vartamAn samay teTalo ja mAtra (-kShaNik ja-) AtmAne mAnyo ane nityAnityasvarUp AtmAne na mAnyo. Am AtmAne sarvathA kShaNik mAnavAthI temane nityAnityasvarUp- dravyaparyAyasvarUp satyArtha AtmAnI prApti na thaI; mAtra kShaNik paryAyamAn AtmAnI kalpanA thaI; parantu te AtmA satyArtha nathI.
motInA hAramAn, dorAmAn anek motI parovelAn hoy chhe; je mANas te hAr nAmanI vastune motI tem ja dorA sahit dekhato nathI-mAtra motIne ja jue chhe, te chhUTA chhUTA motIne ja grahaN kare chhe, hArane chhoDI de chhe; arthAt tene hAranI prApti thatI nathI. tevI rIte je jIvo AtmAnA ek chaitanyabhAvane grahaN karatA nathI ane samaye samaye vartanApariNAmarUp upayoganI pravRuttine dekhI AtmAne anitya kalpIne, RujusUtranayano viShay je vartamAn-samayamAtra kShaNikapaNun teTalo ja mAtra AtmAne mAne chhe (arthAt je jIvo AtmAne dravyaparyAyarUp mAnatA nathI-mAtra kShaNik paryAyarUp ja mAne chhe), teo AtmAne chhoDI de chhe; arthAt temane AtmAnI prApti thatI nathI. 208.
havenA kAvyamAn AtmAno anubhav karavAnun kahe chhe- shlokArtha– [कर्तुः च वेदयितुः युक्तिवशतः भेदः अस्तु वा अभेदः अपि] kartAno ane bhoktAno yuktinA vashe bhed ho athavA abhed ho, [वा कर्ता च वेदयिता मा
PDF/HTML Page 3306 of 4199
single page version
कर्तृ कर्म च विभिन्नमिष्यते।
निश्चयेन यदि वस्तु चिन्त्यते
कर्त कर्म च सदैकमिष्यते।। २१०।।
भवतु] athavA kartA ane bhoktA banne na ho; [वस्तु एव सञ्चिन्त्यताम्] vastune ja anubhavo. [निपुणैः सूत्रे इव इह आत्मनि प्रोता चित्–चिन्तामणि–मालिका क्वचित् भेत्तुं न शक्या] jem chatur puruShoe dorAmAn parovelI maNionI mALA bhedI shakAtI nathI, tem AtmAmAn parovelI chaitanyarUp chintAmaNinI mALA paN kadI koIthI bhedI shakAtI nathI; [इयम् एका] evI A AtmArUpI mALA ek ja, [नः अभितः अपि चकास्तु एव] amane samastapaNe prakAshamAn ho (arthAt nityatva, anityatva AdinA vikalpo chhUTI AtmAno nirvikalpa anubhav amane ho).
bhAvArtha– AtmA vastu hovAthI dravyaparyAyAtmak chhe; tethI temAn chaitanyanA pariNamanarUp paryAyanA bhedonI apekShAe to kartA-bhoktAno bhed chhe ane chinmAtra dravyanI apekShAe bhed nathI; em bhed-abhed ho. athavA chinmAtra anubhavanamAn bhed- abhed shA mATe kahevo? (AtmAne) kartA-bhoktA ja na kahevo, vastumAtra anubhav karavo. jem maNionI mALAmAn maNionI ane dorAnI vivakShAthI bhed-abhed chhe parantu mALAmAtra grahaN karatAn bhedAbhed-vikalpa nathI, tem AtmAmAn paryAyonI ane dravyanI vivakShAthI bhed-abhed chhe parantu AtmavastumAtra anubhav karatAn vikalpa nathI. AchArya mahArAj kahe chhe ke-evo nirvikalpa AtmAno anubhav amane prakAshamAn ho. 209.
have AgaLanI gAthAonI sUchanArUp kAvya kahe chhe- shlokArtha– [केवलं व्यावहारिकद्रशा एव कर्तृ च कर्म विभिन्नम् इष्यते] kevaL vyAvahArik draShTithI ja kartA ane karma bhinna gaNavAmAn Ave chhe; [निश्चयेन यदि वस्तु चिन्त्यते] nishchayathI jo vastune vichAravAmAn Ave, [कर्तृ च कर्म सदा एकम् इष्यते] to kartA ane karma sadA ek gaNavAmAn Ave chhe.
bhAvArtha– kevaL vyavahAr-draShTithI ja bhinna dravyomAn kartA-karmapaNun gaNavAmAn Ave chhe; nishchay-draShTithI to ek ja dravyamAn kartA-karmapaNun ghaTe chhe. 210.
PDF/HTML Page 3307 of 4199
single page version
have gAthAomAn anekAntane pragaT karIne kShaNikavAdane spaShTa rIte niShedhe chhe-
‘jIv, pratisamaye sambhavatA (-darek samaye thatA) agurulaghuguNanA pariNAm dvArA kShaNik hovAthI ane achalit chaitanyanA anvayarUp guN dvArA nitya hovAthI, keTalAk paryAyothI vinAsh pAme chhe ane keTalAk paryAyothI nathI vinAsh pAmato- em be svabhAvavALo jIvasvabhAv chhe;...’
‘jIv, pratisamaye sambhavatA...’ , pratyek samaye sambhavatA... ahAhA.....! bhAShA dekho; em ke pratisamay je paryAy (nishchit) sambhavit chhe te sambhave chhe, thAy chhe-em kahe chhe. samajANun kAI...? A vikArI bhAv karmane laIne thAy chhe, vA karma vikArane kare chhe ne karma khasI jAy to dharma thAy em je mAne chhe te paryAy sat chhe ne te potAthI thAy chhe em mAnato nathI. tene paryAy ne dravyanI svatantratAnI khabar nathI. vAstavamAn darek samaye je paryAy thavAnI hoy te ja thAy chhe. vastu trikAL nitya chhe ne tenI pratisamay thanArI paryAy je thavAnI hoy te thAy chhe. parane laIne ke karmane laIne te thatI nathI. badalatI nathI. AvI vastusthiti chhe.
jem motIno hAr hoy chhe temAn hAr chhe te dravya, doro te guN ane je motI chhe te paryAyanA sthAne chhe. temAn hAr ne doro to kAyamI chIj chhe, ne motInA dANA temAn darek kramasar chhe. potapotAnA nishchit sthAnamAn rahelA kramasar chhe. pahelun motI, pachhI bIjun, pachhI trIjun -em pratyek motI niyat sthAnamAn rahelun kramabaddha chhe. tem AtmA trikALI nitya dravya chhe, tenA gnAnAdi guN nAm shaktio trikAL nitya chhe ane temAn je paryAyo thAy chhe te pratyek samayesamaye niyat kramamAn je thavAnI hoy te ja thAy chhe; koI paryAy AgaL-pAchhaL thatI nathI. jhINI vAt chhe. dravyamAn je paryAy je kALe thavAnI hoy te kALe te ja tyAn thAy chhe. ‘pratisamaye sambhavatA...’ , em TIkAmAn chhe ne? e ‘sambhavatA’ shabdano A Ashay chhe. pratisamay je paryAy thavAnI hoy te ja kramabaddha thAy, temAn koI anya pheraphAr karI shake nahi. A pramANe AtmA parano akartA arthAt kevaL gnAtAdraShTA ja chhe em siddha thAy chhe.
bhagavAnanA gnAnamAn traNalok traNakAL jaNAyA chhe. pratyek, dravyanI anAdi-anant traNakALanI dhArAvAhI pragaT thanArI paryAyo bhagavAnanA kevaLagnAnamAn jaNAI chhe. eno artha shun? ke A sharIr, man, vANI, Indriyo ityAdi samasta paradravyanI
PDF/HTML Page 3308 of 4199
single page version
paryAyono kartA AtmA nathI. pratham AvI sAchI shraddhA sahit dravyadraShTi pragaT kare enun nAm samyagdarshan chhe. bhAI! trikALI dravyanI draShTi thayA vinA paryAyanun sAchun gnAn thatun nathI. dravya-draShTi ane samyagdarshan e to dharmanI pahelI sIDhI chhe. chAritra to e pachhInI vAt chhe.
ahIn bIjI vAt siddha karavI chhe. ahIn kahe chhe-AtmAmAn ek agurulaghu nAmano guN chhe, te trikAL chhe paN tenun vartamAn pariNAm kShaNik chhe, to te kShaNik pariNAm dvArA, kahe chhe, jIv kShaNik chhe ane achalit chaitanyanA anvayarUp guNadvArA jIv nitya chhe. ahAhA...! chaitanya... chaitanya... chaitanya... em chaitanyanA sadrash pravAharUp je achalit chaitanya tenA dvArA, kahe chhe, jIv nitya chhe. lyo, AvI vastu! keTalAk paryAyothI vinAsh pAme chhe ne keTalAk paryAyothI nathI vinAsh pAmato-em be svabhAvavALo jIvasvabhAv chhe. eTale shun? ke pratisamay palaTatI ne navI navI thatI paryAyanI apekShAe jIv vinAsh pAme chhe ane keTalIk paryAyothI eTale achalit nitya rahetA chaitanyanI apekShAe-nitya guNanI apekShAe jIv vinAsh pAmato nathI. AmAn paryAy shabde guN samajavA. bhed paDayo ne? mATe tene ahIn paryAy kahel chhe. jIvadravya potAnA chaitanyaguNathI vinAsh pAmatun nathI, shAshvat avinAshI chhe. Am paryAyasvabhAv ane guNasvabhAv -em be svabhAvavALun dravya chhe. tene par sAthe kAI sambandh nathI.
have kahe chhe- ‘tethI “ je kare chhe te ja bhogave chhe” athavA “bIjo ja bhogave chhe,” “je bhogave chhe te ja kare chhe” athavA “bIjo ja kare chhe” -evo ekAnt nathI.’
shun kIdhun? jIv dravyaparyAyarUp nityasvabhAv ane anityasvabhAv -em be svabhAvavALo chhe. tethI-
je kare chhe te ja bhogave chhe athavA bIjo ja bhogave chhe-evo ekAnt nathI. tathA- je bhogave chhe te ja kare chhe athavA bIjo ja kare chhe-evo ekAnt nathI. bhAI! A to haju tattva kevun chhe teno nirNay karavAnI vAt chhe; teno anubhav karavo e to pachhInI vAt chhe. kahe chhe-je kare chhe te ja bhogave chhe-em ekAnt nathI; athavA bIjo ja bhogave chhe evo ekAnt nathI, kemake paryAy apekShAe kArya kare chhe ek paryAy, ane bhogave chhe anya paryAy, tathA dravya apekShAe je (dravya) kare chhe te ja bhogave chhe. Am anekAnta chhe. samajAy chhe kAI...?
je bhogave chhe te ja kare chhe-em ekAnt nathI, athavA bIjo ja kare chhe evo ekAnt nathI; kemake bhogave chhe anya paryAy ane kare chhe anya paryAy, tathA dravya apekShAe je (dravya) bhogave chhe te ja kare chhe. Am anekAnta chhe. AvI vAtu bahu jhINI!
PDF/HTML Page 3309 of 4199
single page version
paN are! ene kyAn navarAsh chhe? paN bApu! tattvano nirNay karyA vinA chorAsInA avatAramAn kyAy DhoramAn ne narak-nigodamAn avatAr karI karIne marI gayo tun. kadAchit sAdhu thayo ne mahAvratAdi pALyAn toy rAgathI andar mArI chIj bhinna chhe evun bhAn karyA vinA mithyAtvavash chAragatimAn rajhaLI maryo ne dukhI ja thayo. bhAI! A avasar chhe hon. (em ke A bhavamAn tattvanirNay karI le).
have kahe chhe- ‘Am anekAnta hovA chhatAn, “ je (paryAy) te kShaNe varte chhe, tene ja paramArtha satpaNun hovAthI, te ja vastu chhe” em vastunA anshamAn vastupaNAno adhyAs karIne shuddhanayanA lobhathI RujusUtranayanA ekAntamAn rahIne je em dekhe-mAne chhe ke “je kare chhe te ja nathI bhogavato, bIjo kare chhe ane bIjo bhogave chhe,” te jIv mithyAdraShTi ja dekhavo-mAnavo; kAraN ke vRuttyanshonun (paryAyonun) kShaNikapaNun hovA chhatAn, vRuttimAn (paryAyI) je chaitanya-chamatkAr (AtmA) te to TankotkIrNa (nitya) ja antarangamAn pratibhAse chhe.’
ahA! A sharIr, man, vANI ityAdi to par chhe. te potAnA kAraNe Take chhe ne potAnA kAraNe badale chhe; temAn AtmA bIlakul kAraN nathI. chhatAn enI sambhAL hun karun em je mAne chhe te mUDh mithyAdraShTi chhe. ahIn visheSh vAt chhe. AtmA-dravya paryAyarUpathI anitya ane dravyarUpathI nitya -em anekAntamay chhe. chhatAn je kShaNik paryAyane ja paramArtha satya AtmA mAne chhe, trikALI nitya dravyane mAnato nathI te mUDh chhe, mithyAdraShTi chhe. ek samayanI paryAyamAn Akhun tattva mAne chhe te mUDh chhe. ahA! vastunA ek anshamAn vastupaNAno adhyAs karIne ek samayanI avasthAmAn je Akho trikALI AtmA mAne chhe te mUDh chhe, agnAnI chhe.
ahA! shuddhanayanA lobhathI RujusUtranayanA ekAntamAn rahIne je mAne chhe ke- “je kare chhe te ja nathI bhogavato, bIjo kare chhe ane bIjo bhogave chhe” -te jIv mithyAdraShTi ja chhe. shun kIdhun? ek samayanI avasthA (avasthAgat dravya) bIje samaye rahe to shuddhanayano nAsh thaI jAy, temAn kALanI upAdhi AvatAn ashuddhi AvI jAy-em mAnIne ek samayanA anshamAn ja AkhI chIj (dravya) mAne chhe te jIv, kahe chhe, mithyAdraShTi chhe.
ahA! agnAnInI ek samayanI paryAyamAn ja anAdithI ramat chhe-ek samayanI paryAy pAchhaL Akhun dhruv nitya chaitanyatattva paDayun chhe enI ene khabar nathI. are! e moTo tyAgI thayo, sAdhu thayo paN paryAyamUDh ja rahyo. ahA! eNe mahAvratAdinA rAganI ruchimAn rahIne andar rahelA potAnA nityAnand-chidAnandasvarUp antatattvane visArI dIdhun; draShTimAn lIdhun nahi.
PDF/HTML Page 3310 of 4199
single page version
jem AnkhanI kIkI sAme nAnakaDun taNakhalun Ave to sAme rahelo moTo pahAD paN dekhAy nahi; tem are! ek samayanI paryAyanI ruchi-draShTinI ADamAn eNe mahAn potAnA chidAnand chaitanya bhagavAnane dekhyo nahi!
A deh to kShaNik nAshavant chhe. tenA chhUTavAnA kALe te avashya chhUTI jashe. tenI sthiti pUrI thaye jIv bIje chAlyo jashe. shun kIdhun? A sharIr to phU thaI uDI jashe ne jIv bIje chAlyo jashe. are! paN e kyAn jashe? are! eNe A bhavamAn tIvra lobh ne mAyAnA-ADoDAInA bhAv karyA hashe to DhoramAn-tiryanchamAn jashe. ADoDAInA bhAvanA phaLamAn sharIr paN ADAn tiryanchanA maLe chhe. shun thAy? AvA AvA to anant bhav eNe karyA chhe. ek samayanI paryAy jeTalo AtmA nathI, te trikAL nitya vastu chhe-Am yathArtha mAnyun nahi tethI mithyAtvanA bhAv sevIne tenA phaLamAn te narakAdi chAragatimAn rajhaLyo ja chhe. ahA! ek samayanI paryAyathI adhik evA nityAnand svabhAvanI draShTi karyA vinA te chAragatinAn ghorAtighor dukh pAmyo chhe. tenA dukhanun kem karIne kathan karIe? e akathya chhe.
ahIn kahe chhe-ek samayanI paryAyamAn AkhI (trikALI) chIj chhe evun mAnIne shuddhanayanA lobhathI RujusUtranayanA ekAntamAn rahIne je em mAne chhe ke-“je kare chhe te ja nathI bhogavato, bIjo kare chhe ane bIjo bhogave chhe”- te jIv mithyAdraShTi ja mAnavo. jhINI vAt bhAI! AtmA bIje samaye rahe to kALanI upAdhinA kAraNe ashuddhatA AvI jashe em mAnIne, vartamAn samay jeTalo AtmA chhe em jeo kalpanA kare chhe. teo mithyAdraShTi ja chhe em mAnavun. bhAI! A vItarAg parameshvare kahelun tattva Avun chhe. parane-sharIr, man, vANI, strI-putra-parivAr, dhan-sampatti Adine-potAnun mAne e to mUDh ja chhe, paN ek samayanI paryAy ja hun Akho AtmA chhun em ekAnte mAne ey mUDh chhe, mithyAdraShTi chhe; kAraN ke paryAyonun kShaNikapaNun hovA chhatAn, paryAyavAn je chitchamatkAr AtmA chhe te to nitya shAshvat ja antarangamAn pratibhAse chhe. ahAhA...! vastu to andar nitya ja prakAshI rahI chhe.
karanArI paryAy ne bhogavanArI paryAy bIjI-bIjI chhe, paN dravya bIjun nathI. paryAyamAn je AtmAe rAg karyo te ja AtmA tenun phaL-dukh bhogave chhe; bIjI paryAyamAn phaL-dukh bhogavanAro te ja AtmA chhe. mATe bIjo kare chhe ne bIjo bhogave chhe evI ekAnt mAnyatA jUThI chhe, mithyA chhe.
bhAI! samyagdarshananI paryAy ek samayanI chhe te kShaNik chhe, parantu teno je
PDF/HTML Page 3311 of 4199
single page version
viShay chhe te trikALI dhruv nityAnand prabhu chhe. have je nitya dhruv chaitanya-tattvane svIkArato nathI tene samakit kem thAy? teno sansAr kem maTe?
ek bAroT kahetA-sampradAyanA A vartamAn sAdhuomAn evun thaI gayun chhe ke-savAre chA-pANI, bapore mAl-pANI, be vAge Ungh tANI, ane sAnje dhUL dhANI; (A saravALo!) are! agnAnI jIvo Am sharIranI sambhALamAn rokAI gayA chhe. andar potAnun shuddha tattva shun chhe enI emane kAI paDI nathI. parantu bhAI! A jindagI chAlI jAy chhe hon. trilokInAth arihant parameshvar to em pharamAve chhe ke- sharIrAdi parachIj tun nahi; tun emAn nahi ne e tArAmAn nahi. are! A tArI avasthA je kShaNekShaNe badalAy chhe te paN tun nahi evo Anandano nAth sachchidAnandasvarUp tun bhagavAn chho. tene draShTimAn laI temAn ja lIn thaI rahetAn je Anand ane shAnti pragaTe te sadAcharaN chhe. andar sat trikALI prabhu chhe tenun AcharaN te sadAcharaN chhe. bAkI to badhun sansAr khAte chhe.
ahAhA...! jenA gnAnasvabhAvamAn traNakAL-traNalokane jANavAnI shakti chhe evo chitchamatkAr prabhu tun AtmA chho. AchArya kahe chhe-Avo AtmA antarangamAn nitya dhruv pratibhAse chhe. ahA! AvI potAnI chIjane na dekhatAn ek samayanI paryAyane AkhI chIj mAnI tun tyAn rokAI gayo bhagavAn! paN e to tArI mUDhatA chhe, agnAnatA chhe.
‘vastuno svabhAv jinavANImAn dravyaparyAyasvarUp kahyo chhe; mATe syAdvAdathI evo anekAnta siddha thAy chhe ke paryAy-apekShAe to vastu kShaNik chhe ane dravyaapekShAe nitya chhe.
jIv paN vastu hovAthI dravyaparyAyasvarUp chhe. tethI, paryAyadraShTie jovAmAn Ave to kAryane kare chhe ek paryAy, ane bhogave chhe anya paryAy; jemake -manuShyaparyAye shubhAshubh karma karyA ane tenun phaL devAdi paryAye bhogavyun. dravyadraShTie jovAmAn Ave to, je kare chhe te ja bhogave chhe; jemake-manuShyaparyAyamAn je jIvadravye shubhAshubh karma karyAn, te ja jIvadravye devAdi paryAyamAn pote karelAn karmanun phaL bhogavyun.’
juo, shun kahe chhe? ke devAdhidev jinendradevanI vANImAn vastuno svabhAv dravyaparyAyasvabhAv nirUpyo chhe. tyAn dravya chhe te trikAL nitya chhe ane je paryAy chhe te kShaNik chhe. paryAy chhe te kShaNekShaNe badalatI hovAthI kShaNik chhe, ane dravya to utpAd- vyayarahit trikAL shAshvat nitya chhe. Avun vastunun anekAnta svarUp chhe je
PDF/HTML Page 3312 of 4199
single page version
syAdvAdathI siddha thAy chhe. te A rIte; ke paryAy apekShAe vastu kShaNik chhe ane dravya- apekShAe te nitya chhe. TakIne palaTavun ne palaTIne TakI rahevun-e dravya nAm vastuno svabhAv chhe.
tyAn koI vaLI kahe-mahArAj! A dravya vaLI shun chhe? svAdhyAy mandiramAn divAl par lakhelun chhe ne ke-“dravyadraShTi te samyagdraShTi” A joIne te kahe -A dravya eTale A paisAvALA je badhA Ave chhe te samyagdraShTi chhe em ne? lyo, Avun pUchhel!
tyAre kahyun- bhAI! dravya eTale tamArA paisAnI A vAt nathI. bApu! ahIn paisAnun shun kAm chhe? paisA to jaD mATI-dhUL chhe. ahIn to dravya eTale antarang vastu je trikALI chinmAtra chIj enI draShTi karavI te samyagdarshan chhe ane enun nAm “dravyadraShTi te samyagdraShTi” chhe. bAkI paisAnI-dhULanI draShTivALA to badhAy pApI mUDh mithyAdraShTi chhe. samajANun kAI....?
jIv paN vastu hovAthI dravyaparyAyasvarUp chhe. paryAyanI apekShAe te kShaNik chhe, ane dravyanI apekShAe dhruv nitya chhe. Am hovAthI, paryAyadraShTie jotAn kArya kare chhe ek paryAy, ane bhogave chhe anya paryAy. jemake koI moTo rAjA hoy te adhikAr-sattAnA nashAmAn AvIne anek ghor pAp upajAve to marIne jAy narakamAn; tyAn ghor dukh bhogave. manuShya paryAyamAn karelAn pApanun phaL narakanI paryAyamAn bhogave. vaLI koI shraddhAvAn dayALu sadgRuhastha hoy te anek prakAre dAnAdi puNya kArya kare ne marIne svargamAn jAy; tyAn anek prakAranA bhog bhogave. Am manuShyaparyAyamAn karelA puNyakAryanun phaL devanI paryAyamAn bhogave. A pramANe paryAyathI joIe to kAryane kare chhe ek paryAy ne bhogave chhe bIjI paryAy.
parantu dravyadraShTithI jovAmAn Ave to, je kare chhe te ja bhogave chhe. manuShya paryAyamAn je jIvadravya shubh ke ashubh kArya kare chhe te ja jIvadravya dev ke nArakInI paryAyamAn pote karelA karmanun phaL bhogave chhe. dravyanI apekShA to je karanAr AtmA chhe te ja bhogavanAr chhe. paryAy tarIke anerI anerI paryAy chhe, paN dravya tarIke to enun e ja dravya karavA- bhogavavApaNe chhe. Avo anekAnt chhe. have kahe chhe-
‘A rIte vastunun svarUp anekAntarUp siddha hovA chhatAn, je jIv shuddhanayane samajyA vinA shuddhanayanA lobhathI vastunA ek anshane (-vartamAn kALamAn vartatA paryAyane) ja vastu mAnI RujusUtranayanA viShayano ekAnt pakaDI em mAne chhe ke “je kare chhe te ja bhogavato nathI-anya bhogave chhe, ane je bhogave chhe te ja karato
PDF/HTML Page 3313 of 4199
single page version
-anya kare chhe,” te jIv mithyAdraShTi chhe. arhantanA matano nathI; kAraN ke paryAyonun kShaNikapaNun hovA chhatAn, dravyarUp chaitanyachamatkAr to anubhavagochar nitya chhe;.....’
shun kIdhun? vastu to anekAntamay ja chhe. vartamAn paryAy je bhAv kare tenun phaL bIjI bhaviShyanI paryAy bhogave chhe tethI karIne kAI Atmadravya badalAI jatun nathI ke naShTa thaI jatun nathI, AtmA to te paryAyomAn teno te ja rahe chhe. dravyanI apekShAe to je dravye vartamAn paryAyamAn kArya karyun chhe te ja dravya bIjI kShaNe tenA phaLane bhogave chhe.
prashna– dravya to bhogavatun nathI ne? uttara– paryAyane dravya karatun nathI ane dravya bhogavatun nathI e vAt ahIn atyAre nathI; ahIn bIjI vAt chhe. ahIn to paryAyomAn dravya anvayarUp rahelun chhe em dravya ne paryAy bannene siddha karavAn chhe. tethI kahyun ke paryAy apekShA je paryAy kare chhe te bhogavatI nathI, pachhInI bIjI paryAy bhogave chhe tathApi dravya apekShAe to je kare chhe te ja bhogave chhe. ahIn to ek paryAyamAn ja (AtmA jANIne) ramatu mAnDI chhe tene tethI adhik Atmadravya trikALasvarUpe nitya rahelun chhe tenun bhAn karAvavun chhe. samajANun kAI....? tene paryAyabuddhi chhoDAvIne dravyadraShTi karAvavI chhe.
are bhAI! trikALI nitya nij dravyanI draShTi karyA vinA ja tun anantakALathI chaturgati sansAramAn rajhaLI rahyo chho. ahAhA....! juone! kandamULanI ek nAnakaDI kaTakImAn asankhya audArik sharIr chhe ane te darek sharIramAn anant anant nigodanA jIv chhe. je anant siddha thayA ne have thashe enAthI anantaguNA jIv te darek sharIramAn chhe, te darek andar dravyasvarUpathI bhagavAnasvarUp chhe; paN are! ene kyAn khabar chhe? ene kyAn bhAn chhe? arere! AvI hIn dashA! bhAI! nigodamAnthI nIkaLI anantakALey tras thavun mushkel chhe. temAny vaLI manuShyapaNun ne jainakuL ane jinavANIno samAgam maLavAn mahA duShkar- durlabh chhe, tane AvI sAchI vAt sAmbhaLavA maLI ne have tAre kone rAjI rAkhavA chhe? tAre konAthI rAjI thavun chhe? (em ke tun andar pote paramAnandamay bhagavAnasvarUp chho tene ja rAjI kar ne temAn ja rAjI thA).
ahIn paryAyabuddhivALA kShaNikavAdI jIvone jAgrat karIne kahe chhe-bhAI! tun to andar trikALI tattva chho ne prabhu! ahAhA....! jeno Ashray karavo chhe evo nitya chaitanyaparameshvar tun chho ne nAth! Ashray karanArI to paryAy chhe, paN tenun AshrayasthAn evo AtmA chaitanyachamatkAr prabhu trikALI nitya chhe. te ekanA Ashraye ja samakit Adi dharma thAy chhe. AshrayabhUt nitya dravya ne Ashray karanArI paryAy -em banne maLIne vastu pUrNa chhe ane Avun vastunun anekAntasvarUp chhe.
PDF/HTML Page 3314 of 4199
single page version
ahIn kahe chhe-vastu AvI anekAntamay hovA chhatAn, shuddhanayane samajyA vinA, vastune jo trikALI mAnashun to tene kALanI upAdhi AvI jashe em vichArI ekAnte ek samayanI paryAyane ja AtmA mAnIne, “ je kare chhe te ja bhogavato nathI, -anya bhogave chhe ane je bhogave chhe te ja karato nathI, -anya kare chhe”-em jeo mAne chhe teo mithyAdraShTi chhe, teo arhantanA matanA nathI. bhAI! shuddhanayanA lobhathI vastunA ek anshane ja AkhI vastu mAne chhe teo mithyAdraShTi ja chhe pachhI bahAramAn bhale te jaino jevA dekhAtA hoy.
are bhagavAn! anantakALamAn anant vAr tun jainano nagna digambar sAdhu thayo, hajAro rANIo chhoDIne brahmacharyanun pAlan karyun, chha chha mAsanAn AkarAn upavAsAdi tap karyAn, paN andar Anandano nAth nityAnand prabhu AtmA chhe tenI draShTi karI nahi! ahAhA...! vartamAn vartamAn vartatI paryAyanI pAchhaL andar chidAnand svabhAvathI bharelo bhagavAn Akho paDayo chhe paN arere! paryAyanI ramatumAn mUrchhAIne tene joyo nahi!
paryAyamAn dayA, dAn, vrat AdinA je bhAv thAy te kShaNik vikAranA pariNAm chhe. tene dharma mAnanArA paN paryAyadraShTi ja chhe, kemake temane andar trikALI nitya chaitanyadravyano svIkAr thayo nathI. ahAhA...! AtmA Anandano nAth andar chaitanyachamatkAr prabhu anubhavagochar nitya ek gnAyakapaNe rahelo chhe. chhaTThI gAthAmAn ek shuddha gnAyakabhAv kahyo chhe ne! ahA! AvA nij nitya dravyanI draShTi karyA vinA paryAyamAn ramatu mAnDIne temAn (-shubharAgamAn) santuShTa thayo chhe te, kahe chhe, mithyAdraShTi chhe. bhAI! nij chaitanyachamatkAr- vastunun bhAn karyA vinA jIv mithyAdraShTi ja chhe. AvI vAt!
vartamAn (-paryAy) ja vastunun sarvasva chhe; trikAL mAnIe to upAdhi AvI jAy, ashuddhatA thaI jAy em vichArIne ‘je kare chhe te ja bhogavato nathI, anya bhogave chhe, ane je bhogave chhe te karato nathI, anya kare chhe’ -em je jIv mAne chhe te mithyAdraShTi chhe, arhantanA matanI bahAr chhe; kem? kemake paryAyonun kShaNikapaNun hovA chhatAn, dravyarUp chaitanyachamatkAr to anubhavagochar nitya chhe.
e ja siddha kare chhe- ‘pratyabhignAnathI jaNAy chhe ke “bALak avasthAmAn je hun hato te ja hun taruN avasthAmAn hato ane te ja hun vRuddha avasthAmAn chhun.” A rIte je kathanchit nityarUpe anubhavagochar chhe-svasamvedanamAn Ave chhe ane jene jinavANI paN evo ja gAy chhe, tene je na mAne te mithyAdraShTi chhe em jANavun.’
PDF/HTML Page 3315 of 4199
single page version
AtmA kathanchit eTale dravyasvabhAve nitya anubhavagochar chhe. to pachhI paryAyanun shun? paryAy chhe ne; paryAy chhe ane vartamAn vartatI je paryAy dravyanI draShTi karIne pragaT thAy chhe temAn ‘A hun nitya chidAnandasvarUp dhruv chhun’ -em jaNAy chhe. bhAI! trikALI dhruv nitya dravya je chhe te ja samyagdarshanano viShay chhe. samyagdarshanano viShay bhUtArtha, satyArtha trikALI nitya chaitanyachamatkAr chhe. have tene na jue, tene na parakhe te, kahe chhe, bauddhamatInI jem mithyAdraShTi chhe em jANavun.
vastu-AtmA to pratyakSha svasamvedanamAn jaNAy evI chIj chhe, svasamvedan chhe te paryAy chhe, paN te trikALI dhruv nityAnandasvarUpane najaramAn le chhe ane tyAre te paryAyamAn ‘A hun nityAnand prabhu chhun’ -em bhAn thaIne nirAkuL Anandanun vedan thAy chhe. AvI sUkShma vAt chhe prabhu!
are bhAI! bALapaNamAn hato te ja A tun vartamAn chhe. bhagavAn! ek kShaNamAn A deh chhUTI jashe, masANamAn rAkhanA DhagalA thaI jashe; badhuy pharI jashe, ne tun kyAy (bhavasamudramAn) jaIne paDIsh. mATe andar trikAL nitya Anandano Dhagalo paDayo chhe tenI upar najar nAkh; teno vishvAs kar, teno ja satkAr kar. jinavANImAn paN A ja kahyun chhe. ahA! jinavANI paN em ja gAy chhe ke- AtmA svasamvedanamAn jaNAy evo nityAnand gnAnAnand prabhu chhe.
pahelAn ‘anasUyA’ nun nATak bhajavAtun te joyelun. anasUyAne bALak thAy chhe; tene te pAraNAmAn hularAve chhe tyAre gAy chhe-beTA! shuddhosi, buddhosi, udAsInosi, nirvikalposi! beTA! tun shuddha chho, buddha chho, udAsIn chho, nirvikalpa chho! lyo, e vakhate nATakamAn paN Avun Avatun! atyAre to badhun bagaDI gayun; atyAre to bas shRungAr ja shRungAr; naphaTAInI koI had nahi. tyAre to vairAgyarasathI bharelAn nATak bhajavAtAn. ahIn paN kahe chhe-badhI paryAyothI khasIne andar nitya dravyamAn rahe evo bhagavAn AtmA andar nirvikalpa chhe, shuddha chhe, buddha chhe. jinavANI paN ene evo ja gAy chhe.
ahA! paryAyanA premamAn paDIne AvA mahimAvant nitya shuddha gnAnAnandasvarUpane je mAnato nathI te, kahe chhe, mithyAdraShTi chhe -em jANavun. samajANun kAI....?
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
‘आत्मानम् परिशुद्धम् ईप्सुभिः परैः अन्धकैः’ AtmAne samastapaNe shuddha IchchhanArA
PDF/HTML Page 3316 of 4199
single page version
bIjA koI andhoe– ‘पृथकैः’ bAlish janoe (bauddhoe) – ‘काल–उपाधि–बलात् अपि तत्र अधिकाम् अशुद्धिम् मत्वा’ kALanI upAdhinA kAraNe paN AtmAmAn adhik ashuddhi mAnIne ‘अतिव्याप्तिं प्रपद्य’ ativyAptine pAmIne, ‘शुद्ध–ऋजुसूत्रे रतैः’ shuddha RujusUtranayamAn rat thayA thakA ‘चैतन्यं क्षणिकं प्रकल्प्य’ chaitanyane kShaNik kalpIne, ‘अहो एषः आत्मा व्युज्झितः’ A AtmAne chhoDI dIdho; ‘निःसूत्र–मुक्ता–ईक्षिभः हारवत्’ jem hAramAnno doro nahi jotAn kevaL motIne ja jonArAo hArane chhoDI de chhe tem.
shun kahe chhe? ke koI bAlIsh jano-agnAnIo, AtmA vartamAn kShaNik chhe te shuddha chhe, tene nitya mAnIe to ashuddha thaI jAy-em mAne chhe. kALanI upAdhinA kAraNe AtmAne nitya mAnIe to ashuddhatA AvI paDe em vichArIne, chaitanyane kShaNik kalpIne temaNe A (trikALI dhruv) AtmAne chhoDI dIdho chhe.
kharekhar to vastu je nitya chhe te shuddha chhe. bhagavAn sarvagnadeve je nitya ekarUp vastu (-AtmA) joI chhe te atyant shuddha chhe, ane teno Ashray pAmIne vartamAn paryAy paN samakit Adi shuddhatAne prApta thAy chhe. A vAstavik vastusvarUp chhe. paN A koI andho-bauddhamatIo em kahe chhe ke -AtmAne nitya mAnIe to kALanI upAdhi AvI paDatAn AtmA ashuddha thaI jAy, kemake em mAnavAthI ativyApti doSh AvI jAy chhe. AtmAne ek samay pUrato kShaNik kalpyo chhe ne? tethI bIje samaye te AtmA chhe em mAnatAn ativyApti doSh AvI jAy-em (te agnAnIo) kahe chhe. Am A doShanA bhayathI shuddha RujusUtranayamAn rat thayA thakA teoe A AtmAne chhoDI dIdho chhe. lyo, AvI vAtu chhe.
bahArathI bAyaDI-chhokarAn, dukAn ne dhandhA-vepAr ityAdi chhoDI dIdhAn paN eNe paryAyabuddhi chhoDI nahi! je chhoDavAnun chhe te chhoDayun nahi ne je chhoDavAnun nathI (chhUTun ja chhe.) te tene rahyun nahi (kemake sanyog to sanyoganA kAraNe chhUTI gayA chhe). bhAI paradravyane-sanyogI padArthone AtmA kyAn chhoDe chhe? AtmAmAn ek tyAg upAdAnashUnyatva nAmanI shakti chhe. A shaktinA kAraNe AtmAne paranAn tyAg-grahaN chhe ja nahi. tathApi parano tyAg karun to mane dharma thAy em jo koI mAne chhe to te mAnyatA mithyAtva chhe, kemake parane grahavun-chhoDavun AtmAmAn chhe ja nahi. rAgane ek samayanI paryAyamAn agnAnIe pakaDayo chhe, tethI rAgane chhoDe chhe em kahIe; te paN kathanamAtra hon, kemake trikALI shuddha chaitanyachamatkAr prabhu AtmAne grahatAn rAgAdi ashuddhatA utpanna thatI nathI to eNe rAgane chhoDayo em kahIe chhIe, vAstavamAn to eNe potAnA chaitanyasvarUpanun grahaN ja karyun chhe. pahelAn rAg hato, chaitanyanI draShTi thatAn rAg utpanna thayo nahi to rAg chhoDI dIdho em kahevAy chhe.
PDF/HTML Page 3317 of 4199
single page version
aho! jain parameshvare Avo nitya shuddha chaitanyasvarUp prabhu AtmA gAyo chhe ke jenA lakShe paryAyamAn shuddhatA pragaT thAy chhe. agnAnInI tyAn najar jatI nathI kemake ek samayanI paryAyamAn ja tenI najar ramI rahI chhe. parantu dharmI samyagdraShTi puruSh chhe tene paryAyabuddhi hotI nathI. samayasAr nATakamAn Ave chhe ne ke - ‘kAhuke viruddhi nAhi, parajAy buddhi nAhi’; e to Akho chhand chhe lyo, -
sAche sAche bain kahain sAche jainamatI hain;
kAhuke viruddhi nAhi parajAy buddhi nAhi.
AtamagaveShI na gRuhastha hain na jatI hain;
siddhi riddhi vRuddhi dIse ghaTamain pragaT sadA;
antarakI lachchhIson, ajAchI lachchhapatI hain;
dAs bhagavantake udAs rahain jagatasaun.
sukhiyA sadaiv aise jIv samakitI hain.
ahA! samyagdraShTi jIvane paryAyarUp anshanI ruchi nathI. andar Anandano nAth chaitanyalakShmIno bhanDAr bhALyon pachhI te kyAn yAche? shun yAche?
ahAhA...! svasvarUpanun-svarUpalakShmInun antaramAn lakSha thayun te have ajAchI lakShapati chhe. te kyAn yAche? te to jagatathI udAsIn thayelo antaramAn AnandanA amRutane pIe chhe. lyo, have Avun olA (-bIjA) nishchay kahIne kADhI nAkhe, paN bhAI! bhagavAne kahelun vastusvarUp to Avun ja chhe.
are! vyavahAranI-paryAyanI ruchimAn agnAnIo lUTAnI rahyA chhe, ane vaLI tyAn ja khusI thAy chhe. paN bhAI! bhagavAnano mArag to nivRuttisvarUp chhe. parathI to bhagavAn AtmA nivRutta ja chhe; paravastu kyAn emAn garI gaI chhe? paN puNya-pApanA bhAvathI rahit thavun tenun nAm nivRutti chhe. bhAI! bhavasindhu taravAno A ek ja upAy chhe. nityAnand-chidAnand prabhu AtmAno Ashray karIne puNya-pApathI nivRutta thavun e ek ja sansAr pAr thavAno upAy chhe.
prere te paramArthane, te vyavahAr samant.
ahIn kahe chhe- ek samayanI paryAy jeTalo ja AtmA mAnIne agnAnIe trikALI nityAnand prabhu dhruvane chhoDI dIdho chhe. chhoDavAnI to paryAyabuddhi hatI, paN tene
PDF/HTML Page 3318 of 4199
single page version
badale eNe vartamAn paryAyanI ruchimAn trikALI bhagavAnane-nij paramAtmAne chhoDI dIdho chhe.
paravastu to AtmAthI bhinna chhe. temAn AtmA ramI shakato nathI parantu paranun lakSha karIne te vartamAn paryAyamAn je rAg-dveSh-moh upaje chhe. temAn agnAnI rame chhe. ahA! tyAn ek samayanI paryAy sAthe ekatva karIne, tene ja Akho AtmA kalpIne, agnAnIe andar sachchidAnand prabhu AtmA nitya virAjI rahyo chhe tene chhoDI dIdho chhe, teno anAdar- tiraskAr karyo chhe. konI jem? to kahe chhe-jem hAramAnno doro nahi jotAn kevaL motIne na jonArAo hArane chhoDI de chhe tem.
ahAhA...! hAramAn darek motamAn saLang rahenAro doro to kAyam chhe. paN doro nahi jonArA ne kevaL motIne ja jonArA AkhA hArane chhoDI de chhe arthAt temane hAranI upalabdhi thatI nathI. tem ek kShaNanI paryAyane ja AtmA jonArA ane saLang dorA samAn nitya dhruv chaitanyaprabhu virAje chhe tene nahi jonArA, AkhA AtmAne chhoDI de chhe; arthAt temane AtmAnI upalabdhi thatI nathI; teo mithyAdraShTi ja rahe chhe.
AtmA parachIjane to aDato nathI kemake Atmane ne parachIjane paraspar atyantAbhAv chhe. potAnI ek samayanI avasthAne AtmA chumbe chhe, tathApi ek samayanI paryAyane ja Akho AtmA mAne chhe teNe Anandakand nitya chaitanyamUrti prabhu AtmAne draShTimAnthI chhoDI dIdho chhe. paryAyane ja jonAro tenA ja lakShamAn rahIne, temAn ja rat rahyA thako, potAnA dhruv nitya chidAnand bhagavAnane chhoDI de chhe. ahA! te jIv mUDh mithyAdraShTi ja chhe; tene Atmopalabdhi thatI nathI.
‘AtmAne samastapaNe shuddha mAnavAnA Ichchhak evA bauddhoe vichAryun ke “AtmAne nitya mAnavAmAn Ave to nityamAn kALanI apekShA Ave chhe tethI upAdhi lAgI jashe; em kALanI upAdhi lAgavAthI AtmAne moTI ashuddhatA Avashe ane tethI ativyApti doSh lAgashe.”
juo, A bauddhoe em vichAryun chhe ke AtmAne nitya mAnIe to tene kALanI upAdhi lAgI jAy ane tene ashuddhatA AvI jAy, vaLI tene nitya mAnatAn ativyApti doSh AvI paDe, eTale shun? ke AtmA ek samay pUrato kShaNik chhe te barAbar chhe, paN tene nitya mAnatAn te bIjA samayomAn paN rahe ane tethI ativyApti doSh AvI jAy. jem AtmA amUrtta chhe em amUrttapaNAthI AtmAne oLakhatAn ativyApti doSh Ave chhe ne? kemake AtmA sivAy
PDF/HTML Page 3319 of 4199
single page version
AkAshAdi anya dravyomAn paN amUrttapaNun chhe. tem A bauddho kahe chhe- ek samayamAn vidyamAn AtmAne bIjA samayamAn mAnIe to ativyApti doSh lAgI jAy. A to kShaNik mAne chhe ne? tenI A yukti-tarka chhe. samajAy chhe kAI....!
paN bhAI! AtmA nityAnand-chidAnand prabhu nitya shuddha chhe. paryAy nAsh thavA chhatAn teno kayAn nAsh thAy chhe? niyamasAramAn kahyun chhe ke-samvar, nirjarA ne mokShanI paryAy nAshavant chhe, kevaLagnAnanI paryAy paN nAshavant chhe ane andar AtmA to avinAshI nitya dhruv prabhu chhe. kevaLagnAnanI paryAy paN ek samay rahe chhe, bIje samaye bIjI thAy paN te rahe ek samayamAtra; jyAre dravya to trikALI nitya ane shAshvat chhe, shuddha chhe.
paN ek samayanI paryAyamAn rokAIne jenI buddhi andh thaI chhe te A trikALI dhruv dravyane svIkArato nathI. em ke ek samayanI paryAyathI dekhavA-jANavAnun kAm chAle chhe, to pachhI tene nitya mAnavAthI shun prayojan chhe? A pramANe agnAnI jIv trikALI dhruv chaitanyatattvane chhoDI de chhe.
rAjAnA sevak-hajuriyA hoy ne? te rAjavallabh hoy chhe. rAjAnI khushAmat karIne tenI pAsethI InAm meLave chhe. tem agnAnI jIv jagatane rAjI karI, rAganI khushAmat karI, jANe bahArathI sukh levA mAge chhe ane andar sukhano bhanDAr chaitanyamUrti bhagavAn birAje chhe tene chhoDI de chhe.
AtmA nityAnandasvarUp trikAL dhruv prabhu chhe. teno vartamAn paryAyamAn svIkAr karavo te nIti chhe. paN ene badale ek samayanI paryAy jeTalo mAnI, dayA, dAn Adi shubhamAn tun khushI thaI jAy te khushAmatakhorI chhe, anIti chhe. tun ativyAptidoSh batAve chhe paN vastu ja jyAn sarvathA kShaNik nathI tyAn e doSh kyAn rahyo? e to tAro kutarka chhe, kAlpanik tarka chhe.
‘A doShanA bhayathI teoe shuddha RujusUtranayano viShay je vartamAn samay teTalo ja mAtra (-kShaNik ja-) AtmAne mAnyo ane nityAnityasvarUp AtmAne na mAnyo. Am AtmAne sarvathA kShaNik mAnavAthI temane nityAnityasvarUp-dravyaparyAyasvarUp satyArtha AtmAnI prApti na thaI; mAtra kShaNik paryAyamAn AtmAnI kalpanA thaI; parantu te AtmA satyArtha nathI.’
joyun AtmAne sarvathA kShaNik mAnavAthI satyArtha AtmAnI prApti thatI nathI, kemake vastu sarvathA kShaNik nathI. vastu to dravyaparyAyasvarUp nityAnityasvarUp chhe. have tenun draShTAnt kahe chhe-
PDF/HTML Page 3320 of 4199
single page version
‘motInA hAramAn, dorAmAn anek motI parovelAn hoy chhe; je mANas te hAr nAmanI vastune motI tem ja dorA sahit dekhato nathI-mAtra motIne ja jue chhe, te chhUTA chhUTA motIne ja grahaN kare chhe, hArane chhoDI de chhe; arthAt tene hAranI prApti thatI nathI. tevI rIte je jIvo AtmAnA ek chaitanyabhAvane grahaN karatA nathI ane samaye samaye vartanApariNAmarUp upayoganI pravRuttine dekhI AtmAne anitya kalpIne, RujusUtranayano viShay je vartamAn-samayamAtra kShaNikapaNun teTalo ja mAtra AtmAne mAne chhe (arthAt je jIvo AtmAne dravyaparyAyasvarUp mAnatA nathI-mAtra kShaNik paryAyarUp ja mAne chhe), teo AtmAne chhoDI de chhe; arthAt temane AtmAnI prApti thatI nathI.’
jeo AtmAne dravyaparyAyasvarUp dekhatA nathI, mAtra kShaNik ja mAne chhe teone AtmAnI prApti thatI nathI, arthAt temane kadIy dharma thato nathI. AvI vAt chhe.
havenA kAvyamAn AtmAno anubhav karavAnun kahe chhe-
‘कर्तृः च वेदयितुः युक्तिवशतः भेदः अस्तु वा अभेदः अपि’ kartAno ane bhoktAno yuktinA vashe bhed ho athavA abhed ho, ‘वा कर्ता च वेदयिता मा भवतु’ athavA kartA ane bhoktA banne na ho; ‘वस्तु एव सञ्चिन्त्यताम्’ vastune ja anubhavo.
‘kartAno ane bhoktAno yuktinA vashe bhed ho athavA abhed ho’ -eTale shun? ke vartamAn je paryAy kartA chhe te paryAy bIjI kShaNe bhoktA nathI, kemake bIjI kShaNe bIjI ja paryAy chhe. AtmAnI je paryAy vikAr kare chhe te paryAy tenA phaLanI bhoktA nathI, bIjI paryAy tene bhogave chhe. Am paryAy apekShA kartA-bhoktAno bhed chhe. tathA je AtmA vartamAn paryAyane kare chhe te ja AtmA paryAyane bIjI kShaNe bhogave chhe-Am dravya apekShAe kartA-bhoktAno abhed chhe. ahIn kahe chhe-yuktinA vashe kartA-bhoktAno bhed ho ke abhed ho athavA kartA ane bhoktA banne na ho; vastune ja anubhavo.
jhINI vAt chhe bhAI! kahe chhe-athavA kartA ane bhoktA banne na ho;’ eTale shun? ke paramArthe bhagavAn AtmA shuddha chaitanyamUrti prabhu chhe. te rAgane kare, ne rAgane bhogave e enun svarUp nathI. shuddha chaitanyadravyamAn rAganun karavun ne bhogavavun chhe nahi. paryAy apekShA AtmAne kartA-bhoktA kahIe e bIjI vAt chhe; vAstavamAn AtmAne-shuddha chaitanyadravyane rAganun karavA-bhogavavApaNun nathI. Am kahe chhe-yuktinA