PDF/HTML Page 4121 of 4199
single page version
enun svarUp nathI. jIvamAn evo koI guN nathI ke te vyavahArane kare, potAne de ane potAmAn rAkhe.
shrImad rAjachandrajIe ek jagyAe kahyun chhe ke-“samyagdraShTi dharmanun pAtra chhe.” juo A pAtra! uttam vastunun dAn jhIlavAnun pAtra paN uttam hoy chhe. jem sinhaNanun dUdh sonAnA pAtramAn ja rahe chhe, tem uttam evAn ratnatrayane jhIlavAnun pAtra uttam evo samyagdraShTi jIv ja hoy chhe. agnAnI tenun pAtra nathI. ahA! AtmAmAn ja evI uttam pAtrashakti (sampradAnashakti) chhe ke pote pariNamIne potAnA atIndriy Anandane potAmAn jhIle chhe. guNanI avasthAnI yogyatA te pAtra ane guNanI te avasthA ja dAtA chhe. A sarvagnadevanI vANImAn AvelI vAt chhe. jeNe dravya svabhAvano Ashray lIdho, tene samyagdarshananI paryAy pragaT thaI, te paryAy potAthI devAmAn Ave chhe tethI dAtA chhe, ane tene levAne yogya pAtratA paN e ja paryAyamAn hovAthI te supAtra chhe. ane te samaye dAn paN te paryAy pote ja chhe. Avo antarano mArag adbhut chhe.
A pramANe ahIn sampradAnashaktinun varNan pUrun thayun.
‘utpAd-vyayathI Alingit bhAvano apAy (-hAni, nAsh) thavAthI hAni nahi pAmatA evA dhruvapaNAmayI apAdAnashakti.’
A samayasArano shaktino adhikAr chAle chhe. dravya ek, ane tenI shakti eTale guNo anek-anant chhe. temAnthI ahIn 47 shaktionun AchArya bhagavAne varNan karyun chhe. atyAre ahIn apAdAnashaktinI vAt karavI chhe.
kahe chhe-‘utpAd-vyayathI Alingit bhAvano apAy thavAthI hAni nahi pAmatA evA dhruvapaNAmayI apAdAnashakti chhe.’ ahA! utpAd-vyayarUp bhAvo eTale paryAyo kShaNik chhe, teno samaye samaye nAsh thaI jAy chhe, chhatAn bhagavAn AtmA trikALI chaitanyavastu dhruvapaNe rahe chhe, nAsh pAmato nathI. dhruv AtmasvabhAv to evo ne evo trikAL TakI rahe chhe. A dhruv TakatA bhAvamAnthI ja navun navun kArya Upaje chhe. A rIte dhruvapaNe TakIne navun navun kArya karavAnI AtmAnI apAdAnashakti chhe. ahA! potAnI AvI shakti jANI je koI ek dhruvasvabhAvane avalambe chhe tene samaye samaye nirmaL nirmaL kArya thAy chhe.
A shakti badhAmAn pradhAn chhe. pt.. shrI dIpachandajIe A shaktinAn bahu vakhAN karyAn chhe. dhruv ane kShaNik em be prakAre upAdAn chhe. je trikALI guN chhe te dhruv upAdAn chhe, utpAd-vyayathI Alingit bhAv te kShaNik upAdAn chhe. chiddavilAsamAn aShTasahastrIno AdhAr ApI kahyun chhe “dravyano tyakta svabhAv to pariNAm(rUp) vyatirek svabhAv chhe ane atyakta svabhAv guNarUp anvay svabhAv chhe. te guN to pUrve hatA te ja rahe chhe, pariNAm apUrva apUrva thAy chhe. A dravyanun upAdAn chhe te pariNAmane to taje chhe paN guNane sarvathA tajatun nathI; tethI pariNAm kShaNik upAdAn chhe ane guN shAshvat upAdAn chhe. vastu upAdAnathI siddha chhe.”
vartamAn je nirmaL paryAy chhe te utpAd-vyayathI Alingit bhAv chhe. te paryAy utpanna thaIne bIje samaye chhUTI jAy chhe tethI tene kShaNik upAdAn kahe chhe. samyagdarshananI pragaTatI paryAy te kShaNik chhe, bIjA samaye bIjI paryAy thAy chhe tethI te kShaNik upAdAnane tyakta svabhAv kahel chhe. A nirmaL paryAyanI vAt chhe, malinanI ahIn vAt nathI; kemake malinatA guNanun kArya nathI. malinatA paryAyamAn chhe te heyamAn jAy chhe. malinatA kShaNik upAdAn nathI. aho! digambar santonI antaramAn javAnI ajab alaukik shailI chhe.
bhAI, bhagavAn nirmaLAnandano nAth andar dhruv virAje chhe tyAn samIpamAn jA. samIpamAn javAnI paryAy vartamAn chhe te bIje samaye chhUTI jAy chhe mATe tene tyakta svabhAv kahI chhe. vartamAn pariNAm chhUTIne navA pariNAm thAy chhe tene kShaNik upAdAn kahel chhe. dhruv upAdAn je chhe te chhUTatun nathI, badalatun nathI, trikAL ekarUp rahe chhe. bahAr nimitta-upAdAnanA vivAd chAle chhe ne! nimittathI kArya thAy enI ahIn nA pADe chhe.
PDF/HTML Page 4122 of 4199
single page version
sAmbhaL bhAI! utpAd-vyayathI Alingit koN? ke vartamAn nirmaL paryAy. samyagdarshan, gnAn, chAritra Adi anant guNanI vartamAn nirmaL paryAy te bhAv chhe. te bhAv utpAd-vyayathI Alingit-sparshit chhe. A to mahAmantra chhe bhAI! samyagdraShTi dharmI jIvanA vartamAn nirmaL pariNAm, je utpAd-vyay thAy chhe enAthI Alingit chhe. te paryAyano bIjI kShaNe apAy nAm nAsh thAy chhe. ahA! samyagdarshan Adi anant guNanI vartamAn nirmaL paryAy chhe teno nAsh thavA chhatAn dhruvano-dhruv svabhAvano nAsh thato nathI. samakitIne A dhruvanA Alambane dhruvamAnthI navI navI nirmaL paryAy thayA kare chhe. Am nimittathI thAy, ne vyavahArathI thAy-em vAt rahetI-TakatI nathI. samajANun kAI...?
‘sarva guNAnsh te samyaktva’ em shrImad rAjachandrajIe kahyun chhe. matalab ke jIvamAn jeTalA guN sankhyAe chhe te badhA anant guNanI nirmaL paryAyano samyagdarshanamAn ek ansh vyakta thAy chhe. te samyagdarshananI paryAy utpAdavyayavALI chhe; anant guNanI je vyakta paryAyo chhe te badhI paryAyo utpAdavyayavALI hoy chhe. bhAI, vItarAganAn peT kholIne santoe vAt karI chhe. kahe chhe-utpAd-vyayathI sparshit je bhAv chhe teno nAsh thAy chhe; paN dhruv dravya- guN nAsh pAmatA nathI, kemake utpAd-vyayathI Alingit bhAvano nAsh thavA chhatAn je hAni pAmato nathI evo dhruvapaNAmayI ek AtmAno apAdAn svabhAv chhe, guN chhe. anant guNamAn A apAdAnashakti-guNanun rUp chhe. je kAraNathI gnAnaguN chhe te dhruv chhe. shakti dhruv upAdAn chhe, paryAy kShaNik upAdAn chhe. apAdAnashaktinA be bhed chhe. je gnAnaguN dhruv trikAL chhe te dhruv upAdAn chhe. temAn apAdAnashaktinA kAraNe te dhruv upAdAn kAyam rahIne tenI vartamAn pragaT utpAd-vyayathI sparshit paryAy thAy chhe te kShaNik upAdAn chhe. aho! A shaktinun varNan karIne AchArya amRutachandradeve samayasArarUpI mandir upar suvarNakaLash chaDhAvyo chhe. shabdo to sAdA chhe, teno vAchyabhAv jevo chhe tevo samajavo joIe.
upAdAn-nimitta, nishchay-vyavahAr ane kramabaddhaparyAy-A pAnch viShayonA sambandhamAn loko UnDA UtarIne samajyA vinA virodh kare chhe. paryAyanI hAni thavA chhatAn dhruvanI hAni thatI nathI. vartamAn paryAy je utpanna thaI chhe te potAnA upAdAnathI thaI chhe, te nimittathI ke vyavahArathI utpanna thaI nathI. te utpanna thayelI paryAyano nAsh thavA chhatAn dhruv upAdAn kAyam rahe chhe, dhruv upAdAnano kadI paN nAsh thato nathI. tattvanI sthiti AvI chhe bhAI! vastu ane vastunI pariNatinI AvI maryAdA chhe.
jene tattvagnAnanI khabar nathI tene dharma kem thAy? tattvagnAnanI prApti mATe vastunI sthiti jem chhe tem jANavI joIe, enun yathArtha gnAn karyA vinA draShTi nirmaL thatI nathI. kahe chhe-vartamAn gnAnanI hAni thavA chhatAn gnAn tattva trikAL dhruv rahe chhe, temAn hAni thatI nathI. Am dhruvanI-shAshvat upAdAn je dhruv chhe tenI draShTi rahetAn gnAnanI nirmaL paryAy navI navI pragaT thAy chhe. A gnAnanI je nirmaL paryAy pragaT thAy chhe te, te te samayanA kShaNik upAdAnathI pragaT thAy chhe; gnAnAvaraN karmano abhAv thayo mATe te pragaT thAy chhe, vA shAstra bhaNavAnA vikalpathI te pragaT thAy chhe em nathI. bIjI chIj te kALe nimitta ho, paN nimittanA kAraNe te kALe samyaggnAnanI paryAy thAy chhe em chhe ja nahi. em to 11 ang ane nav pUrvanun shAstragnAn thayun, paN enAthI shun thayun? kAI ja nahi. dhruvanA antar-AlambanathI samyaggnAn pragaT thAy chhe ane te kShaNik upAdAn chhe. nimittathI ne vyavahArathI thAy evI je mAnyatA chhe te kevaL bhram chhe.
ahAhA...! anant shaktino dhruvabhanDAr prabhu AtmA chhe. tenI jene draShTi thaI, teno antaramAn jene svIkAr thayo te samyagdraShTi chhe. tene paryAyamAn anAkuL AnandanA vedananI dashA pragaT thaI chhe. te AnandanI dashA, kahe chhe, ek samay rahe chhe. te dashAno abhAv thavA chhatAn Anand guN to dhruv kAyam rahe chhe. ahA! te dhruvanA Alambane dhruvamAnthI navI navI anAkuL AnandanI dashA draShTivant dharmI samakitIne thayA kare chhe. Avo mArag bhAI! arere! loko ekalA dhandhAnA pApamAn rokAyelA rahe chhe. chovIse kalAk ekalun pAp, pAp ne pApanun kAm; dharma to dUr, emane puNyanAny ThekANAn nathI, kemake tattvashravaN ane tattvachintananI emane phurasad nathI. dhandhAnAn kAm to koN kare? ekalun pApanun kAm (pApanA bhAv) karyA kare. paN A to jindagI jAy chhe bhAI!
vartamAn pariNAm tyaktarUp bhAv chhe, dhruv atyakta svabhAv chhe. dhruv kAyam rahe chhe, kShaNik upAdAn kShaNe kShaNe palaTe chhe. ahIn nirmaLanI vAt chhe. kShaNik nirmaL paryAy utpanna thAy chhe te potAnA upAdAnathI thAy chhe. apAdAnashaktino bIjo artha upAdAnashakti chhe. pt.. shrI dIpachandajIe panchasangrah nAmanA pustakamAn tenun ghaNun varNan karyun chhe. gnAnadarpaNamAn paN (pAnun pa6) varNan karyun chhe.
PDF/HTML Page 4123 of 4199
single page version
vyAkaraNamAn chha vibhakti Ave chhe kartA, karma, karaN, sampradAn, apAdAn ane adhikaraN. temAn dhruvapaNAmayI apAdAnashaktinA kAraNe andar chidrUpanI paryAyamAn prApti thAy chhe; nirmaL dharmanI paryAy apAdAnashaktinA kAraNe pragaTe chhe; te bAhya nimittanA kAraNathI, karmanA abhAvanA kAraNathI, ke vyavahAranA kAraNathI pragaT thAy chhe em nathI. badhI shaktimAn A apAdAnashakti param pradhAn chhe, kemake emAn upAdAn Ave chhe, dhruv upAdAn ane kShaNik upAdAn banne temAn samAy chhe.
chiddavilAsamAn (pAnun 34) kahyun chhe “sAmAnyatAthI nirvikalpa chhe; visheShatAthI shiShyane pratibodh karavAmAn Ave tyAre jem jem shiShya, gurunA pratibodhavAthI guNanun svarUp jANI jANIne visheSh-bhedI thato jAy tem tem te shiShyane AnandanA tarang UThe, te samaye vastuno nirvikalpa AsvAd kare. A kAraNe guN-guNIno vichAr yogya chhe. guNanA visheShane (pariNAm) kahyA chhe; A pariNAmathI ja utpAdavyay vaDe vastunI siddhi chhe em kahIe chhIe.”
juo, vastu matalab vastunA dravya-guN-paryAy upAdAnathI siddha chhe, anyathA siddha nathI, nimitta ke vyavahArathI siddha nathI.
bhAI, tArA guNamAn ane tArI paryAyamAn (upAdAn) shaktinI tAkAt chhe tenAthI te nirmaL kArya pragaT thAy chhe; paranA-nimittanA kAraNathI te kArya pragaT thatun nathI. paranA ne vyavahAranA kAraNathI kArya thAy chhe em mAnavun e to moTun shalya chhe, mUDhapaNun chhe, parAdhIn draShTi chhe. guNane dhruv upAdAn kahyun chhe, tenI paryAyane kShaNik upAdAn kahyun chhe. ahA! pt.. shrI dIpachandajIe saras kAm karyun chhe. AchAryadeve shaktinI vyAkhyA lakhI chhe tenA visheSh spaShTIkaraN sahitanun varNan shrI dIpachandajI sivAy bIjA koIe khAs karyun nathI. samayasAr nATakamAn thoDun chhe, paN panchasangrah ane chidvilAsamAn jevun spaShTIkaraN chhe evun bIje nathI. temaNe (shrI dIpachandajIe) em kahyun chhe ke-sarva shaktiomAn A apAdAnashakti param pradhAn chhe.
bhagavAn AtmAnA dhruv svabhAvamAn draShTi devAthI, apAdAnashaktinA kAraNathI kShaNik paryAyamAn samyagdarshan- gnAn-chAritra ane AnandanI nirmaL paryAyo utpanna thAy chhe. bahu shAstra bhaNyo mATe gnAnanI paryAy pragaT thAy chhe em nathI, tathA vyavahAr-chAritra bahAramAn chhe mATe nishchay abhed ratnatrayarUp chAritra pragaTe chhe em paN nathI. pariNatimAn je utpAd-vyay thAy chhe te upAdAnathI thAy chhe. Avyun ne ke-vastu upAdAnathI siddha chhe. nishchayathI je nirmaL pariNati thaI te potAnA kAraNathI utpanna thaI chhe, te ja tenun upAdAn chhe.
samyagdarshan-gnAn-chAritranI nirmaL paryAy potAnA kAraNe svatantra pragaT thAy chhe; temAn nimittanun ke bAhya vyavahAranun kAraNapaNun nathI, potAnA dravya-guN paN kAraN nathI. A vAt chidvilAsamAn (pAn 9p par) ApI chhe. “paryAyanun kAraN paryAy ja chhe. guN vinA ja (arthAt guNanI apekShA vagar ja) paryAyanI sattA paryAyanun kAraN chhe, paryAyanun sUkShmatva paryAyanun kAraN chhe, paryAyanun vIrya paryAyanun kAraN chhe, paryAyanun pradeshatva paryAyanun kAraN chhe.” ahA! AtmAmAn trikAL dhruvapaNe chAritra guN chhe. tenI vartamAn je nirmaL vItarAgI paryAy pragaT thaI te tenun vartamAn kShaNik upAdAn kAraN chhe. vyavahAr kAraN nahi, ne dravya-guN paN kAraN nahi. ahA! AvI vastusthiti jANI je visheShane bhedI dhruvane avalambe chhe tene andar anAkuL AnandanA tarang uThe chhe, andarano khajAno khulI jAy chhe, ne paryAyamAn dhananA (nirmaL ratnatrayanA) DhagalA thAy chhe. aho! digambar santo ane gRuhastha panDitoe adbhut alaukik spaShTIkaraN karyun chhe. loko mAne na mAne e bIjI vAt chhe, potAnI chIj AvI ja chhe. A to anAdi paramparAnI upadesh chhe. shrI dIpachandajI 200 varSha pahelAn bhAvadIpikAmAn lakhI gayA chhe
ahA! AgamanI paramparA pramANenI shraddhAvALA koI dekhAtA nathI. yathArtha shraddhAvALA koI vaktAy dekhAtA nathI. mukhathI A vAt kahIe to koI sAmbhaLatA nathI. mATe hun lakhI jAun chhun ke mArga Avo chhe. lyo, AvI vAt! samajANun kAI...?
samyagdarshan Adi je paryAy pragaT thaI tenA pradesh bhinna chhe. jarIk sUkShma vAt chhe. asankhya pradeshomAn paryAyanA pradesho bhinna chhe, dhruvanA pradesho bhinna chhe. jeTalA kShetramAnthI nirmaL paryAy uThe chhe eTalA pradesh bhinna gaNavAmAn AvyA chhe. paryAyanun kAraN paryAyanA pradesh chhe, paryAyanI utpattimAn dhruvanun kShetra kAraN nathI. paryAyanun kShetra paryAyanun kAraN chhe. utpAdavyayathI paryAy Alingit chhe, mATe utpAd-vyay paryAyanun kAraN chhe, dhruv nahi.
PDF/HTML Page 4124 of 4199
single page version
samyagdarshan-gnAn-chAritranI paryAy mokShano mArga chhe. te paryAyanA utpAd-vyay svatantra potAnA kAraNathI thAy chhe. dhruv upAdAn chhe to tenAthI te paryAy pragaT thAy chhe em nathI, kemake dhruv upAdAn to trikAL ekarUp rahe chhe. paryAyamAn kevaLagnAnanI pUrNa vikAsanI dashA thAy to gnAnanI dhruvatAmAn, dhruv gnAnasvabhAvamAn kAI kamI thatI nathI, ne nigodanI paryAyamAn akSharanA anantamA bhAge gnAnano vikAs chhe to dhruv gnAnasvabhAvamAn vadhu puShTatA thAy chhe emey nathI. dhruv to akabandh evun ne evun ekarUp trikAL chhe.
ahA! shakti ane shaktinA visheShonA svarUpane jANI jeNe dravyadraShTi karI, dhruvanun Alamban lIdhun te samyagdraShTi chhe, tenI paryAy pAchhaL haThIne paDI jAy ane tene vachche mithyAtva AvI jAy evI koI vAt chhe nahi. jenI draShTi dhruv upar chhe, dhruvane potAnA dhyAnanun dhyey banAvyun chhe tene kramavartI nirmaL paryAyo thayA ja kare chhe, tenI nirmaL paryAy chhUTIne tene mithyAtva AvI jAy evo koI guN chhe ja nahi. bhAI, tArA AtmAmAn apAdAnashakti evI chhe ke temAn (AtmAmAn) anant anant paryAyo thaIne nAsh pAme chhatAn tenA dhruvanun sAmarthya to evun ne evun akShay-anant shAshvat rahe chhe, ne temAnthI paryAyo nirmaL nirmaL thayA ja kare chhe. oho! A chaitanyachintAmaNi evA dhruvano koI achintya svabhAv chhe ke samaye samaye paripUrNa gnAn, Anand Adi temAnthI nIkaLyA ja kare, ane chhatAn anantakALey e to akabandh evun ne evun ja rahyA kare.
koIne thAy ke A ame sharIranI anek kriyA karIe, dayA, dAn Adi puNyanI anek kriyA karIe to emAnthI dharma Ave ke nahi?
to ahIn kahe chhe-tArA dharmanI dhruv khAN tAro AtmA ja chhe. ahA! te dhruvanun Alamban le, temAn draShTi kar, ane tenun ja dhyAn dhar, temAnthI ja tAro dharma pragaT thashe. A sivAy sharIranI kriyA ane puNyanI kriyA to badhAn thothAn chhe, e bahAranI chIjamAnthI kayAnyathI tAro dharma Ave em nathI.
have ek bIjI vAta samyagdarshan AdinI nirmaL paryAy alpa ho, tenI hAni (vyay) thatAn te paryAy kayAn gaI? to kahe chhe-jem jaLanA tarang jaLamAn DUbe chhe, ne sAmAnya jaLapaNe thAy chhe tem te alpa paryAy dhruvamAn jAy chhe, ne dhruvamAn jatAn te pAriNAmikabhAvarUp thaI jAy chhe. kShAyikabhAv paN hAni-vyay pAmatAn dhruvamAn bhaLI jAy chhe ne pAriNAmikabhAvarUp thaI jAy chhe. ahA! je nirmaL paryAy kramavartI pragaT thAy chhe te vyay pAmatA dhruv sAmAnyamAn jAy chhe ne te pAriNAmikabhAvarUp thaI jAy chhe.
ahA! paryAy kramavartI ane guNo akramavartI ekasAthe chhe. te benA samudAyane AtmA kahyo chhe. ahIn nirmaL paryAy levI. rAg paryAyamAn chhe to rAgavALo AtmA chhe em na samajavun.
to mokShamArga prakAshakamAn shuddha-ashuddha paryAyono pinD te AtmA em kahyun chhe? hA, tyAn apekShA bIjI chhe. paryAyamAn ashuddhatA chhe ene je mAnato ja nathI evA nishchayAbhAsIne samajAvavA mATe e vAt karI chhe. ahA! paryAyamAn je ashuddhatA chhe te ashuddhatAnI paryAyano vyay thayo to te kayAn gaI? te paryAy andar dhruvamAn gaI, paN andar ashuddhatA gaI chhe em nahi, andar to yogyatA gaI chhe, te pAriNAmikabhAvarUp thaI gaI chhe, bhagavAn dhruvamAn bhaLI bhagavAnarUp thaI gaI chhe. param pAriNAmikabhAv trikAL dhruv shuddha chhe temAn te paryAy gaI chhe.
to ApaNe karavAnun shun? A ja ke trikALI svabhAv je dhruv chhe temAn jhUkI jA. dhruvane dhyAnamAn laIne dhruvane ja dhyAnanun dhyey banAv. A sivAy bIjun kAI karavAnun nathI. paryAy prajA chhe, dhruv teno pitA chhe; dhruvanun Alamban dharma chhe. AvI vAt chhe. samajANun kAI...?
ahA?n rAgathI bhinna potAnI chIj andar chhe tenun jene bhAn nathI, shakti te dhruv upAdAn ane vartatI paryAy te kShaNik upAdAn-e bannenA svAdhIn svarUpanI jene khabar nathI te rAganI ekatAmAn rahyo chhe; maraN TANe te rAganI ekatAnI bhInsamAn bhInsAI jashe. shubhabhAvathI dharma thAy em je mAne chhe te mRutyu samIp AvatAn rAganI ekatAnI bhInsamAn bhInsAI jashe. AkhI jindagI jeNe potAnI chaitanyavastune bhinna jANI-anubhavI nahi teno deh maraN TANe, jem ghANImAn tal pilAy tem, pilAIne chhUTI jashe, ne koN jANe kayAny te chAr gatimAn rajhaLato chAlyo jashe. samajAy chhe kAI...?
juo, pAnch pAnDavo bhAvalingI vItarAgI sant hatA. shatrunjay pahAD par teo dhyAnamAn lIn hatA. duryodhananA bhANeje
PDF/HTML Page 4125 of 4199
single page version
dhagadhagatA loDhAnAn ghareNAn temanA hAthapagamAn paherAvIne temanA upar bhAre upasarga karyo. te vakhate yudhiShThir, bhIm ane arjun e traN to antaradhyAn vaDe kevaLagnAn pAmI mokShe padhAryA. sahadev ane nakuL e bannene sAdharmI prati jarI shubh vikalpa Avyo ke are! A santo par Avo ghor upasarga! e shubhavikalpanA phaLamAn temane kevaLagnAn pragaT na thatAn, Ayusthiti pUrI thaIne sarvArthasiddhinA devamAn javAnun thayun. tyAn temane 33 sAgaropamanI sthiti chhe. te sthiti pUrI karIne manuShya tarIke janmashe, ane pharI munidIkShA laI, kevaLagnAn pAmIne mokShe jashe. juo, jarA shubharAg Avyo to ATalo samay sansAramAn temane rahevun paDashe.
bhagavAnanA shrImukhethI nIkaLelI vANIno A pravAh chhe. kahe chhe-vartamAn paryAyano apAy arthAt nAsh thavA chhatAn hAnine prApta thato nathI evo je dhruv bhAv chhe te-may apAdAnashakti jIvamAn chhe. paryAyanI hAni thaIne te andar gaI, paN dhruv upAdAn paDayun chhe, mATe bIje samaye bIjI navI paryAy utpanna thashe ja. ahA! bIjI navI nirmaL paryAy utpanna thAy evo AtmAno apAdAn svabhAv chhe, ne bhAv svabhAv chhe. ek paryAyano abhAv thayo tethI abhAv (shUnyatA) kAyam rahI jAy evI vastu nathI. bhAvashaktinA kAraNe bIjI nirmaL paryAy bIje samaye vidyamAn hoy ja chhe. AvI vAt! A badhI nishchay... nishchayanI vAt chhe em kahI loko tene kADhI nAkhe chhe, paN bhAI! nishchay eTale paramArtha, satya; ane vyavahAr eTale upachAr. samajANun kAI...?
kevaLagnAnanI paryAy ek samayanI chhe, teno apAy nAm nAsh thavA chhatAn dhruvatvabhAv nAsh pAmato nathI, paramapAriNAmik evo dhruv ek gnAyakabhAv nAsh pAmato nathI; mATe bIjI kShaNe bIjI kevaLagnAnanI paryAy vidyamAn thashe ja thashe. vartamAn paryAyano vyay thayo eTale have bIjI paryAyano utpAd nahi thAy em vastu nathI. kShayopasham samakitano abhAv thaIne kShAyik samakit pragaT thAy chhe; alabatta te kALe bhagavAn kevaLI-shrutakevaLInI samIpatA hoy chhe, paN te paryAy-kShAyik samakitanI dashA kAI kevaLI-shrutakevaLInA kAraNe thaI chhe em nathI. dhruvashaktimAn tAkAt chhe tethI kShayopasham dashAno vyay thaIne kShAyik paryAy pragaT thaI jAy chhe. andar dhruv svabhAv paDayo chhe, jenA AshrayathI kShayopasham dashA vyay pAmIne bIjI nirmaL kShAyik paryAy pragaT thAy chhe. dravya vartamAn vidyamAn avasthA vinA hoy nahi evI AtmAnI bhAvashakti chhe. bIjI vidyamAn nirmaL avasthA utpanna thashe ja thashe evo AtmAno A apAdAn guN chhe. have AmAn vyavahArathI nishchay thAy, ne nimittathI upAdAnamAn kArya thAy-e vAt ja kayAn rahe chhe?
A pramANe ahIn apAdAnashaktinun varNan pUrun thayun.
‘bhAvyamAn (arthAt bhAvavAmAn AvatA) bhAvanA AdhArapaNAmayI adhikaraNashakti.’ samayasAramAn A shaktino adhikAr chAle chhe. AtmapadArtha dravyarUpathI ek chhe, ane tenA guN anek-anant chhe. ahA! A anant guNanun adhikaraN koN? to kahe chhe-adhikaraN guN vaDe AtmA ja tenun adhikaraN chhe, arthAt tenun adhikaraN thAy evo AtmAno adhikaraN guN-svabhAv chhe.
ahA! jIv jyAre nij dravyasvabhAvano, bhagavAn trikALIno Ashray le chhe tyAre gnAnanI paryAy utpanna thAy chhe; te samyaggnAnanI paryAy pragaT thAy tenI sAthe anant guNanI paryAy bhegI UchhaLe chhe. ahAhA...! jem pAtALamAn pANI hoy chhe te, paththaranun paD tUTI jatAn andarathI ekadam chhoLo mAratun UchhaLI bahAr Ave chhe, tem A chaitanyanA pAtALamAn gnAn, darshan, Anand Adi anant shaktio paDI chhe te, rAganI ekatA toDIne jyAn dravyasvabhAvano Ashray jIv le chhe ke tatkAl chaitanyanA pAtALamAnthI gnAnAdi anant guN-shaktio nirmaL pariNatirUpe UchhaLI pragaT thAy chhe. ahA! gnAnAdi nirmaL pariNati thaI tenun adhikaraN nAm AdhAr koN? to kahe chhe-bhagavAn AtmA ja tenun adhikaraN chhe, kemake tenun adhikaraN thavAno AtmAmAn adhikaraN guN chhe. samajAy chhe kAI...? samvar adhikAramAn vaLI em lIdhun chhe ke-AtmA gnAnasvarUp chhe, temAn jANanakriyA je thAy chhe te jANanakriyAnA AdhAre AtmA chhe. e to jANanakriyAmAn
PDF/HTML Page 4126 of 4199
single page version
bhagavAn AtmA jANavAmAn Ave chhe to jANanakriyAnA AdhAre AtmA chhe em kahyun chhe. ahIn shaktinA prakaraNamAn judA prakAre vAt chhe.
ahAhA...! anant shaktiono pinD prabhu AtmA chhe. tenI sanmukh thaI pariNamatAn samyaggnAnanI paryAy pragaT thAy chhe, te jANanakriyA chhe. te jANanakriyAmAn bhagavAn AtmA jANavAmAn Ave chhe. ahA! samvar nAm dharma kem thAy enI vAt samvar adhikAramAn karI chhe. tenI ArambhanI gAthAmAn Ave chhe ke-‘upayogamAn upayog chhe’-eno artha em chhe ke trikALI shuddha upayog svarUp prabhu AtmA chhe te upayogamAn eTale vartamAn jANanakriyAmAn-je svasanmukh upayog thayo chhe temAn-jANavAmAn Ave chhe. jANanakriyAnA bhAvamAn AtmA jANavAmAn Ave chhe to jANanakriyAnA AdhAre AtmA chhe arthAt upayogamAn upayog chhe em kahyun chhe. jyAre ahIn AtmAnA Ashraye- AdhAramAn rahelA adhikaraN guNane lIdhe, anant guNanI je nirmaL paryAyo pragaT thAy teno AdhAr, kahe chhe, AtmA chhe, nimitta-paravastu ke rAg teno AdhAr nathI. AvI vAt! samajANun kAI...?
juo, potAno AtmA shuddha chaitanyaghan anantaguNanA sattvarUp trikALI dhruvaprabhu chhe, tenA guN-paryAyanA AdhAre dravya siddha thAy chhe; guN ane paryAy nirmaL-tenA AdhAre dravya siddha thAy chhe. akramavartI guN ne kramavartI (nirmaL) paryAyono pinD te AtmA em chhe ne! vaLI dravyanA AdhAre guN-paryAy siddha thAy chhe; dravyamAn adhikaraN shakti paDI chhe to dravyanA AdhAre guNaparyAy siddha thAy chhe, kemake guN-paryAyono AdhAr-adhikaraN dravya chhe.
bIjI ek vAt yAd AvI pravachanasAranI gAthA 126mAn kartA, karma, karaN e traN bol Ave chhe. tyAn sUkShma vAt lIdhI chhe. guN-paryAyanA AdhAre dravya khyAlamAn AvI jAy chhe em pravachanasAranI A gAthAmAn siddha karyun chhe. tyAn (pravachanasAramAn) sAmAnya vAt chhe eTale malin paryAy sahitanI vAt karI chhe. adhikaraN nAmano guN tathA tenun pariNaman-nirmaL tem ja malin-em bannenI tyAn vAt karI chhe. bhAI, shAnti ane dhIrajathI samajavun prabhu! tyAn vikArI paryAyanA AdhAre paN guN-dravya chhe em lIdhun chhe, kemake vikArI paryAyathI dravya-guN siddha thAy chhe. em ke vikAranI avasthA chhe te konI? dravyanI to chhe. e pramANe vikArI paryAyanA AdhAre tyAn dravyanI siddhi karI chhe, tem ja dravyanA AdhAre vikArI paryAy siddha thAy chhe em tyAn kahyun chhe.
bhagavAn AtmAmAn anant guN, ane anant paryAy chhe. vartamAn ek guNanI ek em anant guNanI anant paryAyo siddha thAy chhe. te paryAyo ane guNanA AdhAre dravyanI siddhi thAy chhe. malin paryAyane paN tyAn lakShaN kahyun chhe. panchAstikAyamAn paN em lIdhun chhe ke utpAd-vyay, malin hoy to paN te dravyanun lakShaN chhe. jyAre ahIn jenun gnAn lakShaN chhe te AtmA em vAt karI chhe. e svabhAvanun bhAn karAvavA kahyun chhe. samayasAramAn svabhAvanI draShTinun prayojan chhe tethI svabhAvanI mukhyatA chhe. pravachanasAramAn sAmAnya kathan chhe. tethI tyAn vikRut avasthA chhe te paN dravyanI chhe eTale e lakShaNathI paN AtmA chhe em siddha thAy chhe em vAt karI chhe. vikArI paryAyane paN lakShaN banAvI A dravya chhe evun lakShya tyAn siddha karyun chhe.
samvar adhikAramAn jANanakriyAnI je nirmaL pariNati chhe tenA AdhAre AtmA jANavAmAn Ave chhe tethI dravyano AdhAr nirmaL paryAy chhe em kahyun chhe. pravachanasAr gAthA 10mAn em lIdhun chhe ke ashuddha pariNAmano Ashray paN dravya chhe, vikArI paryAy paN dravyanI chhe. dravyamAn paryAy thaI te dravyanA Ashraye thaI chhe em kahevAmAn Ave chhe. guNaparyAy AdhAr ane dravya Adhey chhe em tyAn sAmAnyapaNe vAt chhe. ahIn konA Ashraye-AdhAre nirmaL paryAy pragaTe chhe enI vAt chhe. to kahe chhe-bhAvyamAn bhAvanA AdhArapaNAmayI ek adhikaraNashakti jIvadravyamAn chhe. ahAhA...! samyagdarshan-gnAn-chAritra ne AnandanI je nirmaL paryAy, shuddha svabhAvanA Ashraye pragaT thAy te bhAvavAmAn Avato bhAvyamAn bhAv chhe, te bhAvanA AdhArapaNAmayI adhikaraNashakti chhe.
shun kIdhun? samyagdarshan Adi paryAy pragaT thaI te bhAvyamAn-bhAvavAmAn Avato bhAv chhe. ahAhA...! te bhAvano AdhAr koN? to kahe chhe-te bhAvanA AdhArapaNAmayI adhikaraNashakti chhe, arthAt adhikaraNashaktithI AtmA ja teno AdhAr chhe. have AmAn vyavahArathI nishchay thAy-em loko moTo jhaghaDo kare chhe, paN vyavahAranI vAtey kayAn chhe? bhagavAn! ten tattvanI vAt sAmbhaLI ja nathI. vyavahAranun lakSha chhoDI dravyane jyAre lakSha banAvyun tyAre to samyagdarshananI nirmaL paryAy pragaT thaI chhe. ahA! te nirmaL paryAyanun adhikaraN AtmA ja chhe, kemake AtmAmAn ja tenA adhikaraNano
PDF/HTML Page 4127 of 4199
single page version
guN-svabhAv chhe. Am anya koI AtmAnA nirmaL bhAvonun adhikaraN nathI.
samyak mati-shrutagnAnanI paryAy te bhAvyamAn bhAv chhe. teno AdhAr Atmasthit gnAnaguN chhe, gnAnaguNanun te bhAvya chhe. juo, bahAramAn indriyo, ke shAstranA ke anya nimittanA AdhAre gnAnanI paryAy utpanna thaI nathI, kemake gnAn judun ne indriyo judI chhe, gnAn judun ane shAstra Adi nimitta judun chhe; gnAnanI paryAy temanun bhAvya nathI; paraspar AdhAr-AdheyapaNun banatun ja nathI. gnAnaguN ja gnAnanI paryAyano AdhAr chhe, kemake adhikaraN guN AtmAnA gnAnaguNamAn paN vyApak chhe; gnAnaguNamAn adhikaraN nAmanun rUp chhe. samajAy chhe kAI...?
tevI rIte samyagdarshananI paryAy shraddhA guNanA AdhAre utpanna thAy chhe. bhagavAn AtmAmAn shraddhA guN trikAL chhe. jo ke shraddhA guNanun varNan A 47 shaktimAn alagathI Avatun nathI, sukhashaktinA varNanamAn tene samAvI dIdhun chhe. ahA! te shraddhA guNanA AdhAre samakitanI nirmaL paryAy pragaT thAy chhe, kAI dev-guru-shAstranI shraddhAthI ke nav tattvanI bhedarUp shraddhAthI shuddha samyagdarshananI paryAy utpanna thatI nathI. aho! digambar santoe-munivaroe jagatane kevaLagnAnanI prAptino mArga batAvyo chhe.
bhagavAn! tun gnAnAnandarUp chaitanyalakShmIno bhanDAr chho. temAn je samyagdarshananI paryAyarUpI ratna utpanna thAy chhe te konA AdhArathI pragaT thAy chhe? shun teno AdhAr vyavahAr ratnatray chhe? nA, vyavahAr ratnatray teno AdhAr nathI. to shun dev-guru-shAstra teno AdhAr chhe? to kahe chhe-nA, vyavahAr ratnatray teno AdhAr nathI. e to badhI bahAramAn bhinna chIj chhe, te AdhAr nathI. gajab vAt chhe, bahAramAn atyAre moTI garabaD chAle chhe. vAstavamAn andar shraddhA guN trikAL chhe tenA AdhAre samyagdarshananI nirmaL paryAy thAy chhe.
tevI rIte AtmAmAn je Asrav rahit samvaranI vItarAgI chAritranI paryAy pragaT thAy chhe teno AdhAr koN? shun sarAg samakit ane panchamahAvratanA vyavahAranA pariNAm te teno AdhAr chhe? to kahe chhe-nA, vyavahAranA- kriyAkAnDanA koI pariNAm nishchay chAritra pragaT thAy teno AdhAr nathI. ahA! andar AtmAmAn chAritra guN trikAL chhe tenA AdhAre svarUpanI ramaNatAmay evI vItarAgI chAritranI dashA pragaT thAy chhe. prabhu! tArI chAritradashA parathI ane rAgathI nirapekSha pragaT thAy chhe. mokShano mArga param nirapekSha chhe, tene bahAranA koI AdhAranI jarUrat nathI. ahA! pote ja potAnI vItarAgI chAritranI paryAyanun adhikaraN chhe, eTale jene mokShamArga joIe chhe teNe dravya-trikALI AtmadravyanI draShTi karavI joIe. bhAI, A dravyadraShTi e ja vItarAgano mArga chhe ane te alaukik chhe, enAn phaL paN alaukik chhe. ahAhA...! anant gnAn-kevaLagnAn ne anant sukh pragaTe ane te sAdi-anantakAL rahe te enun phaL chhe. siddha paryAy pragaTe te sAdi-anantakAL rahe chhe; oho! ekalA atIndriy sukhano, pUrNa sukhano ane anant sukhano tyAn bhogavaTo hoy chhe. ahA! AvI alaukik dashA thavAnA kAraNano AdhAr andar AdhAranI jenI shakti chhe evo bhagavAn AtmA chhe; A sivAy bahAramAn koI AdhAr nathI, sharIrey nahi, indriyey nahi, dev-guru-shAstra paN nahi, ne vyavahArey nahi. samajANun kAI...?
are! sansArI jIvone anAdikALathI rAganI ruchi chhe, ne tene upadeshak paN evA ja maLI jAy chhe. upadeshak paN dayA, dAn, vrat AdinA shubharAgathI dharma thavAnun batAve chhe. lyo, ‘jasalo jogI ane mAlI makavANI’ -beyano meL khAI gayo. paN e to banney chAragatimAn rajhaLashe. hinsAdi ashubharAganA bhAv to mahApApanA bhAv chhe, adharma chhe, paN ahinsAdi shubharAgano anubhav paN dharma nathI, adharma chhe em ahIn kahe chhe; te bhAvanA AdhAre AtmAnI mokShamArganI paryAy thatI nathI. tenAthI dharma thavAnun mAne e to mithyAtvarUp mahAshalya chhe.
koI vaLI kahe chhe-AtmasvabhAvanA AdhArey dharma thAy, ne vyavahAranA ne nimittanA AdhArey dharma thAy- em mAno to anekAnta chhe. paN em nathI bhAI! vyavahAr-rAganA AdhAre vItarAgatA-dharma thAy e tArI mAnyatA andhArAnA AdhAre ajavALun thAy enA jevI mithyA chhe, kemake dharma to vItarAgatA svarUp chhe. vaLI nimitta chhe te paravastu chhe, ne paravastu svadravyamAn shun kare? kAI ja na kare. aDe nahi te shun kare? A rIte AtmasvabhAvanA AdhArey dharma thAy ne vyavahAranA-rAganA AdhAre ne nimittanA AdhArey dharma thAy evI tArI mAnyatA bhram chhe; e anekAnta paN nathI, vAstavamAn AtmasvabhAvanA AdhAre ja dharma thAy, ne vyavahAr ne nimittanA AdhAre dharma na thAy e mAnyatA satyArtha anekAnta svarUp chhe. AtmAnA anant guNano AdhAr-adhikaraN AtmA ja chhe, kemake AtmAno adhikaraN guN-svabhAv chhe. darek guNamAn adhikaraN guN vyApak chhe, darek guNamAn tenun rUp chhe. tethI darek guN potAnA AdhAre potAnI nirmaL
PDF/HTML Page 4128 of 4199
single page version
paryAy pragaT kare chhe. samyaggnAn ane kevaLagnAnanI paryAy AtmAnA gnAnasvabhAvanA AdhAre ja pragaT thAy chhe. kevaLagnAnanI paryAy thaI te tenA pUrvanA chAr gnAnanI paryAyanA vyayanA AdhAre thaI chhe em jyAn nathI tyAn have vyavahAr ane nimittanA AdhAre thAy e vAt ja kayAn rahe chhe? A lojikathI-nyAyathI to vAt chhe. traN lokanA nAthano mArga nyAyathI siddha chhe. ‘nyAy’ shabdamAn ‘no’-‘नय्’-dorI javun-eTale ke jevI vastu chhe tene tevI jANavArUpe gnAnane svarUpamAn dorI javun-laI javun te nyAy chhe. ohoho...! A to dhanyabhAgya hoy tene vItarAganI vANI sAmbhaLavA maLe.
bahenanAn ‘vachanAmRut’ vAnchIne ek mumukShu bhAI bolI UThelA-‘A to jainanI gItA chhe.’ vAt sAchI chhe. jainanA eTale vItarAgatAnAn gANAn gAy te gItA chhe. AtmAnA guNanAn gANAn te gItA chhe. ahAhA...! anant guNaratnAkar prabhu AtmA chhe. tenAn A gANAn chhe; paryAyanAn ke rAganAn A gANAn nathI. bIjAnA AdhAre tun potAnI paryAy thavAnun mAne paN evI vastusthiti nathI. bIjAne AdhAr mAnanAro potAnA anant guN-svabhAvano anAdar kare chhe. vyavahAranA rasiyAne A Akarun lAge, ekAnt jevun lAge, paN shun thAy? enun chitta ekAnta-grahathI grasit chhe.
samayasAranI 83mI gAthAmAn samudranun draShTAnt Apyun chhe. dariyAmAn tarang UThe chhe te pavananA kAraNe nahi; paryAyano evo svabhAv chhe ke tarang potAnA kAraNe potAthI UThe chhe, ne te tarang samAIne dariyAmAn chAlyA jAy chhe. tevI rIte dhajA pharaphare chhe te pavananA kAraNe nahi, paN tenAmAn kriyAvatI shakti paDI chhe tenA kAraNe dhajAnun pharapharavApaNe pariNaman thAy chhe. Avo paryAyano svabhAv chhe. tyAre koI bhAIe prashna karelo
prashna– em ke pANI uShNa thAy chhe te agnithI thAy chhe em pratyakSha dekhAy chhe ne tame kem nA pADo chho? uttara– pANInI ThanDI avasthA badalIne uShNa avasthA thAy e to pANInI paryAyano svabhAv chhe. agni nimitta ho, paN agni to paravastu chhe, agninA rajakaNo pANIne aDatA suddhAn nathI.
AchArya shrI kundakundadeve samayasAranI gAthA 372mAn kahyun chhe ke-ghaDo mATImAnthI utpanna thAy chhe em ame dekhIe chhIe, kumbhArathI ghaDo thAy chhe em ame dekhatA nathI. ghaDAnI paryAyanI kartA mATI chhe, ne mATI ja ghaDAnun karaN ane adhikaraN chhe. mATInI ghaDArUp paryAy kumbhArathI, danDathI ke chakrathI thaI chhe em chhe ja nahi, ahA! dravyanI svatantratA to juo!
AtmAmAn ek prabhutAshakti chhe. e trikAL prabhutAmAnthI vartamAn prabhutA Ave chhe. pratham paryAyamAn pAmaratA hatI te vyay thaIne prabhutA pragaTI. te prabhutA kAI pUrva paryAyanA vyayanA AdhAre pragaTI chhe em nathI. trikAL prabhutAnA AdhAre prabhutA pragaTI chhe. A prabhutAshakti pratyek guNamAn vyApak chhe. pratyek guNamAn prabhutAnun rUp chhe. te kAraNathI samyaktvAdi nirmaL paryAyo guNanI prabhutAnA AdhAre pragaT thAy chhe. shaktivAnanA Ashraye shakti chhe, to tenI paryAy paN shaktivAnanA Ashray-AdhAr vinA kem hoy? mAnD prabhu! Avo avasar maLyo chhe, to svabhAvathI bharelA bhagavAnanA sharaNe jA, teno Ashray le; tun nyAl thaI jaIsh, tane shAnti ne anAkuL AnandanI prApti thashe. A sivAy lAkh-kroD upAy badhA mithyA chhe.
samayasAranI bIjI gAthAmAn Ave chhe ke- ‘जीवो चरित्तदंसणणाणट्ठिदो...’ lyo, AmAnthI AchAryadeve jIvatvashakti kADhI chhe. rAgamAn sthit hato, te nij gnAn, darshan, chAritramAn sthit thayo te jIv chhe. te sthit thavAnI shakti adhikaraN guN vaDe AtmAnI ja chhe. ahA! tene AtmAno ja AdhAr chhe. AtmAnI adhikaraNashakti abandhasvarUp chhe, te sahaj pAriNAmikabhAve chhe. tenA AshrayathI bhAvyamAn bhAv te upasham, kShayopasham ane kShAyikabhAvarUp chhe, ane te AtmAnA AdhAre ja pragaT thAy chhe. svabhAvane AdhAr banAvyA vinA, ekalA vyavahAr ratnatrayanA je pariNAm chhe te bandhananun kAraN chhe, ne tenA AdhAre abandhanA kAraNarUp pariNAm utpanna thAy em kadI banatun nathI.
ahA! dharmI puruSh jANe chhe ke-amane amArA chidAnand bhagavAnano ja AdhAr chhe. mahelamAn ho ke jangalamAn, potAno AtmA ja potAno AdhAr chhe em dharmAtmA jANe chhe. juo, sItAjI dharmAtmA hatAn. jyAre lav ane kush jevA charam-sharIrI putro temanI kUnkhe AvyA to temane sammedashikhar Adi tIrthonI vandanAno bhAv thaI Avyo. barAbar te ja vakhate lokoe AvIne rAmachandrajIne lokApavAdanI vAt kahI. tethI rAmachandrajIe senApatine bolAvI sItAjIne tIrthonI vandanA karAvI, pachhI sinhanAd nAmanA bhayAnak vanamAn temane chhoDI devAnI AgnA karI.
sItAjIe bahu AnandathI ne bhaktithI tIrthavandanA karI, ne pachhI jyAn sinhanAd van Avyun tyAn rath Ubho rAkhIne
PDF/HTML Page 4129 of 4199
single page version
senApati raDavA lAgyo. sItAjI kahe-are, A shun thayun? senApatijI, tIrthavandanAnA AnandanA prasange Ap Am kem raDo chho? senApati raDatAn raDatAn kahe-mAtAjI, jem munivaro rAg pariNatine chhoDe tem shrIrAme lokApavAdanA bhayathI tamane A jangalamAn ekalAn chhoDI devAnI AgnA karI chhe. senApatinA A shabdo sAmbhaLIne sItAjI bechen-bebAkaLAn thaI mUrchchhit thayAn. pachhI hoshamAn AvyAn to rAmachandrajIne sandesho kahevaDAvyo ke-“he senApati! mArA rAmane kaheje ke lokApavAdanA bhayathI mane to chhoDI, paN jinadharmane na chhoDasho. agnAnI loko jinadharmanI nindA kare to te nindAnA bhayathI samyagdarshanane kadI na chhoDasho...” juo A dharmAtmAnI antar-pariNati! dharmanA AdhArabhUt svabhAv antaramAn bhAvyo chhe to sandeshAmAn kahe chhe-svabhAvanA AdhAre pragaT samyagdarshanane lokanindAnA bhayathI mA chhoDasho. ahAhA...! dharmano AdhAr evA nij chinmAtra chidAnand prabhune draShTimAn rAkhyo chhe to bhayAnak vanamAn paN sItAjI bhayabhIt nathI. rAmano bhale viyog ho, paN andar AtamarAm chhe te hAjarAhajUr chhe. sItAjInA gnAn-shraddhAnamAn nij AtamarAmano AdhAr nirantar vartyA ja kare chhe. ahA! AtamarAmanun sharaN maLyun te asharaN nathI. te to vanamAn paN potAnA AtmAnA AdhAre nishank ane nirbhay jIvan jIve chhe, darshan-gnAn-chAritramay jIvan jIve chhe. samajANun kAI...?
ahAhA...! AtmAmAn ek jIvatvashakti trikAL chhe. tenun kArya shun? gnAn, darshan, Anand, sattA-evA bhAvaprANarUp jIvananun kArya emAn thAy chhe. AtmAnA AdhAre pragaT bhAvaprAN te AtmAnun jIvan chhe. sharIrathI jIvavun e jIvan nathI. ‘jIvo ne jIvavA do’ em sUtra bole chhe ne! paN e jinasUtra-jinavANI nathI. je darshan-gnAn- chAritramAn sthit thaI rahyo chhe te dharmAtmAnun jIvan chhe, te svasamay chhe. rAgathI jIvavun, dehathI jIvavun, ashuddha prANathI jIvavun te AtmajIvan nathI, vAstavamAn e to Atma-ghAt chhe. A das dravyaprAN chhe e to jaD chhe. tenA AdhAre jIv jIvato nathI. shun kahIe? vAte vAte pher chhe!
ek lAkhe to nA maLe, ek trAmbiyAnA ter.
paramAtmA kahe chhe-tAre ne mAre vAte vAte pher chhe, tArI draShTi UndhI chhe mATe koI vAte meL khAto nathI.
ahA! bhAvyamAn bhAvano AdhAr thAy tevI AtmAnI nij shakti chhe. jem nirAlambI AkAshane anya koI AdhAr nathI, tem nirAlambI chaitanya prabhune bIjo koI AdhAr nathI. chaitanyanA bhAvone nij chaitanya prabhuno ekano ja AdhAr chhe, evI ja AtmAnI adhikaraNashakti chhe. gajab vAt chhe bhAI! potAnA shuddha chaitanyano AdhAr chUkIne jeo bahAramAn potAno AdhAr shodhe chhe te bahidraShTi jIvo bahAramAn bhale moTA sheTh hoy toy teo rAnkA- bhikhArA ja chhe, kemake bIjA pAsethI teo potAnA gnAn ne AnandanI bhIkh mAge chhe. ane samakitIne bahAramAn kadAch daridratA hoy toy shun? ‘mArA sukhano AdhAr hun ja chhun, mAre koI bIjAnI jarUr nathI’-evI svabhAvadraShTi vaDe te nirantar anAkuL atIndriy sukhano bhogavanAro thAy chhe.
juo, kevaLagnAn bhAvyamAn bhAv chhe, tenA AdhArapaNAmay AtmAnI adhikaraNashakti chhe. ahAhA...! sarvagnatva ane sarvadarshitva pragaTayun teno AdhAr koN? shun vajravRuShabhanArAch sanhanan hoy te teno AdhAr chhe? nA, te AdhAr nathI. dehanun adhikaraN AtmA, ne AtmAnun adhikaraN deh-em nathI. kevaLagnAnanun adhikaraN vajra sharIr nathI. jo te sharIr kevaLagnAnano AdhAr hoy to sharIr vinA kevaLagnAn rahI kem shake? paN bhagavAn siddhane sadAy kevaLagnAn Adi varte chhe, ne sharIr vartatun nathI. mATe sharIr kevaLagnAnano AdhAr nathI, AtmA ja ek kevaLagnAnano AdhAr chhe. vajravRuShabhanArAch sanhanan hotAn kevaLagnAn pragaT thAy chhe em kahyun hoy te vyavahAranayanun kathan upachAramAtra jANavun. (bhinna AdhAranI buddhi chhoDI svadravyanA AshrayamAn rahevun.)
ahA! ekek paryAyamAn ShaTkArak chhe. adhikaraNashakti pragaT thaI te ShaTkArakathI pragaT thaI chhe. kArako anusAr thavApaNArUp je bhAv te-mayI kriyAshaktinI vAt AvI gaI chhe. aho! A to alaukik mantro chhe. A vAt sampradAyamAn kayAny chhe nahi. digambaramAn chhe, paN eno artha karavAmAn goTA uThAvyA chhe. paN aho! vItarAgI munivaroe rAmabAN mAryAn chhe. adhikaraN jeno guN chhe evA AtmAne upAdey karatAn guNanun pariNaman thAy chhe, bhegun anantA guNanun pariNaman thAy chhe. A dharma ne A mokShamArga chhe, ane enun phaL mokSha chhe. mATe he bhAI! rAgane hey jANI tun nij svabhAvane upAdey kar, tethI vItarAgatA ne sukh pragaT thashe, kemake AtmasvabhAv ja tenun adhikaraN chhe.
A pramANe ahIn adhikaraNashaktinun varNan pUrun thayun.
PDF/HTML Page 4130 of 4199
single page version
‘svabhAvamAtra sva-svAmitvamayI sambandhashakti. (potAno bhAv potAnun sva ane pote teno svAmI-evA sambandhamayI sambandhashakti).
juo, A shaktino adhikAr chhe. shakti eTale guN. bhagavAn AtmAmAn anant guN chhe. A anant guN- pratyek bhinna hovA chhatAn ekek guNanun bIjA anantamAn rUp chhe. temAn ek shakti evI chhe ke pote AtmA svasamvedan- pratyakSha thAy. potAnun gnAn ane potAno Anand svasamvedanamAn pratyakSha thAy evo teno prakAsh svabhAv chhe. temAn adhikaraN guNanun rUp chhe te kAraNathI te shakti paranA AdhAr vinA potAnA ja AdhAre potAnun svasamvedan pratyakSha kare chhe. te potAnI svayamsiddha dashA chhe. vyavahAr ratnatrayanA kAraNe svasamvedan thAy chhe em nathI.
‘sarva guNAnsh te samyaktva’ e shrImadnun vachan chhe. rahasyapUrNa chiThThImAn paN A vAt AvI chhe. chothe guNasthAne gnAnAdi guNono ekadesh vyakta thAy chhe. shraddhA guNanI samyagdarshanarUp paryAy vyakta thAy chhe tenI sAthe gnAn guNanI mati-shrutarUp samyaggnAnanI paryAy pragaT thAy chhe, chAritra guNanI svarUpAcharaNanI paryAy pragaT thAy chhe. pAnchame, chhaThThe guNasthAne visheSh chAritra hoy chhe te ahIn nathI, paN chAritrano ansh chothAthI sharu thAy chhe. AvI vastusthiti chhe. pahelAn enI yathArtha samajaN karavI joIe, vinA samajaN prayog kevI rIte thAy? antarmukh thavAno prayog karatA pahelAn yathArtha samajaN hoy chhe, pachhI ekAgratArUp dhyAn dvArA svAnubhav pragaT thAy chhe. ahA! yathArtha samajaN karI anantaguNano bhanDAr evA AtmAno jyAn Ashray le chhe tyAn chothA guNasthAne samyagdarshan sahit sarva guNano ansh pragaT thAy chhe.
ahAhA...! abhed ek gnAyakabhAv svarUp prabhu AtmA chhe. te samyagdarshanano viShay ane dhyey chhe. te dhyeyanI draShTi-antarmukh draShTi karatAn samyagdarshanarUp paryAyanI vyaktatA thAy chhe. A mUL chIj chhe, ene badale ‘sanyam lo, sanyam lo’-em keTalAk patromAn lakhAN Ave chhe. paN are bhAI, sanyam kone kahevAy? samyagdarshan shun chIj chhe enI khabar vinA sanyam Avyo kayAnthI? mArga judo chhe bApA! anant shaktino pinD shaktivAn dravya abhed ek chhe tenI draShTi karavAthI samakit sahit anant shaktino vyakta ansh paryAyamAn pragaT thAy chhe. ahA! jem pANIno ghaDo bharyo hoy ne chhalakAy tem gnAnamAtrabhAvanI andar anant shaktionun UchhaLavun thAy chhe enun nAm samakit chhe. bhAI, AvA samakit vinA vratAdi kAI ja nathI. e to thothAn chhe thothAn bhagavAn!
A samayasAramAn shaktinun varNan draShTinI pradhAnatAthI chhe. pravachanasAramAn je 47 nayanun varNan chhe te gnAnanI pradhAnatAthI chhe. shakti 47, nay 47, bhaiyA bhagavatIdAs rachit nimitta-upAdAnanA dohA 47, ane chAr ghAtikarmanI prakRiti paN 47 chhe. A 47 shaktinun svarUp yathArthatAthI samaje tene 47 prakRitino nAsh thAy chhe. karmaprakRitino nAsh kahevo e to vyavahAr chhe, vAstavamAn tene anantagnAnAdi pragaT thAy chhe.
ahA! AchArya amRutachandrasvAmIe 47 shaktinun AmAn ajab varNan karyun chhe. jIvatvashaktithI sharU karyun chhe. shaktinI AvI vAt shvetAmbar Adi bIje kayAny nathI. A to kevaLagnAnanI keDIe chAlanArA santoe amRut pIrasyAn chhe. bhagavAnanI divyadhvanino A sAr chhe. atyAre chhellI sambandhashaktinun varNan chAle chhe. kahe chhe- ‘svabhAvamAtra sva-svAmitvamayI sambandhashakti chhe’. gnAn, darshan, Anand Adi anant guN ane tenun bhavan nAm pariNaman te svabhAvamAtra svavastu chhe; kemake A svabhAv chhe em tenI pariNatimAn bhAn thayA vinA A svabhAv chhe e vAt kayAnthI AvI? Am dravya-guN ane tenI nirmaL pariNati te svabhAvamAtra sva chhe, ane tenA svAmitvamayI sambandhashakti chhe.
ahAhA...! anantaguNarUpI svabhAvanun svAmitva kayAre thAy? ke jyAre paryAyamAn pariNaman thAy tyAre A sva-svabhAvamay potAnI pUrNa vastu chhe em bhAn thayun to sva-svAmitvamayI sambandhashaktinI paryAy no ansh pragaT thAy chhe. tyAre dravya-guN-paryAy traNemAn sambandhashaktinun vyApakapaNun thAy chhe. ahIn ‘svabhAvamAtra sva’ em kahyun chhe emAn ekalA trikALInI vAt nathI. trikALInun paryAyamAn bhAn thayun to trikALI dravya, anant guN ane tenI nirmaL nirvikArI paryAy-traNe svabhAvamAtra chhe ane e traNemAn sva-svAmitvamayI sambandhashaktinun vyApakapaNun thAy chhe.
bhagavAn AtmA chaitanya lakShaNe lakShit chhe. gnAnanI vartamAn paryAy svagneyane jANatI pragaT thaI temAn A
PDF/HTML Page 4131 of 4199
single page version
paramAtmasvarUp pUrNa vignAnaghan vastu hun chhun em jANavAmAn Avyun, sAthe enI pratIti thaI. jo pratIti na thAy to A siddha samAn kAraNaparamAtmA hun bhagavAn svarUp chhun e kayAn rahyun? ek vAr ek prashna thayelo
prashna– mahArAj! Ap trikALI dhruv vastune kAraNaparamAtmA kaho chho; jo tevo kAraNaparamAtmA hoy to tenun kArya Avavun joIe ne? kAraNaparamAtmA to mojud chhe, paN tenun samyagdarshanarUpI kArya to chhe nahi, mATe tene kAraNaparamAtmA kem kahevAy? tyAre ame javAb dIdhelo ke-
uttara– bhAI, jene kAraNaparamAtmA pratItimAn Avyo tene te kAraNaparamAtmA chhe. jene pratItimAn Avyo nathI tene kAraNaparamAtmA kayAn chhe? samajAy chhe? kAraNaparamAtmA trikALI anantaguNasvarUp bhagavAn to anAdithI chhe, paN teno paryAyamAn bhAs thayA vinA kAraNaparamAtmA chhe e vAt kayAn rahI? mithyA shraddhAvALAne kAraNaparamAtmAnI shraddhA nathI; tene to bahAramAn rAg ane paryAyanI shraddhA chhe. samyagdraShTine ja kAraNaparamAtmAnI shraddhA chhe. Aj shAstranI 17-18 gAthAnI TIkAmAn em kahyun chhe ke-agnAnInI gnAn-paryAyamAn paN paryAyano svabhAv svaparaprakAshak hovAthI, svagney jANavAmAn Ave chhe, paN tenI draShTi tyAn svadravya par nathI; mATe tenA gnAnamAn jaNAto hovA chhatAn tenI paryAyamAn kAraNaparamAtmA Avyo nahi. dravya gnAnamAn jaNAvA chhatAn dravya upar draShTi nahi hovAthI paryAyamAn dravya Avyun nahi.
bhAI, rAg ane paryAyane je potAnun sva mAne chhe te bahirAtmA chhe, kemake paryAy te bahirtatva chhe, ne vastu chhe te antatattva chhe. ek samayanI paryAy upar jenI draShTi chhe te bahidraShTi bahirAtmA chhe, ne bhagavAn gnAyakano jeNe antaramAn svIkAr karyo te antarAtmA thayo. samyagdarshan-gnAn-AnandarUp je svanA bhavanarUp bhAv chhe te ja mArun sva chhe ne hun teno svAmI chhun, A sivAy bIjun kAI mArun sva nathI, ne bIjA koIno hun svAmI nathI-em tene have nirNay thayo chhe. juo A sambandhashakti! parathI sambandh hovAnun niShedhIne A sambandhashakti svamAn ekatA sthApit kare chhe.
paN are! agnAnInI draShTi bahAr par ane paryAy par hoy chhe. niyamasAranA shuddhabhAv adhikAramAn Ave chhe ke-jIvAdi sAt tattva bahirtatva chhe. tyAn jIvAdi eTale jIvanI paryAy samajavI. jIvAdi bahirtatva hey chhe ane potAno AtmA je ek gnAyakabhAvamAtra chhe te upAdey chhe. nirmaL paryAyane paN tyAn bahirtatva kahevAmAn Avel chhe. samvar, nirjarA Adi paryAy chhe tene tyAn bahirtatva kahI chhe, hey kahI chhe. tyAn prayojanavash nave tattvanI badhI paryAyane hey kahI chhe, ne ek antatattva svadravyane ja Ashray karavAyogya upAdey kahyun chhe. have A sAmbhaLavAy na maLe tene ke di’ tenun gnAn thAy, ne kayAre te antaramAn utare? A samajyA vinA tArun badhun thothAn chhe bhAI. A dayA, dAn, vrat ityAdinA vikalpa badhun thothAn chhe bhagavAn!
tyAn kahe chhe-dayA, dAn ityAdi je vikalpa chhe te to hey chhe, paN dravyadraShTi karatAn je samvar nirjarAnI nirmaL paryAy pragaT thaI tey hey chhe. samvar eTale chAritra. bhagavAn AnandasvarUpamAn ramaNatA karatAn je chAritranI paryAy pragaT thaI te chAritra dashA hey chhe, kemake paryAyanA lakShe rAg utpanna thAy chhe. paryAyanun lakSha chhoDAvI ek gnAyakanun ja lakSha karAvavAnun prayojan chhe tethI tyAn samyagdarshan-gnAn-chAritranI dashAne hey kahI chhe, paradravya kahI chhe. shrImad rAjachandrajIne tattvadraShTi hatI. temaNe ek vAr kahelun-‘are, A nAd koN sAmbhaLashe? koN hA pADashe? paramAtmAno A nAd chhe.
lokoe bahAranun badhun mAnyun chhe. vrat kare, ne tapasyA kare paN e sansAranA nAshano upAy nathI. andar svabhAvamAtra kAraNaparamAtmA chhe, paN je tenI pratIti ne gnAn kare tene ne? trikALI gnAyak svabhAv te potAnun sva chhe, paN je teno Ashray karIne jANe tene te sva chhe. svanun bhAn thAy, samyagdarshan-gnAn thAy tyAre te sva-bhAv chhe em kahevAy.
are! A lokamAn potAnun shun chhe ne konI sAthe potAne paramArtha sambandh chhe tenA bhAn vinA, parane ja potAnun mAnIne jIv sansAramAn anant kALathI rakhaDI mare chhe. te parane potAnun karavA nirantar udyamashIl rahe chhe, paN paradravya kadIy potAnun thaI shakatun nathI, tethI mohamugdha evo te dukhI ja dukhI thAy chhe.
ahA! jo parane pararUpe jANe ne svane sva-rUpe jANe to avashya te potAnA svarUpanI-svabhAvamAtra vastunI-ekAgratAthI sukhI ja thAy.
trikALI ek gnAyakasvabhAv prabhu AtmA te sva, ane tenA bhAvanun bhavan-jemAn A sva chhe em bhAn thayun te sva-bhAv chhe. A rIte chaitanyadravya, tenA guN ane tenI shuddha pariNati pragaT thaI te potAnun sva, ane tenI sAthe dharmI
PDF/HTML Page 4132 of 4199
single page version
puruShane svAmitvano sambandh chhe. bAkI puNya ke vyavahAr ratnatrayano vikalpa te sva ane dharmI tenA svAmI-em traNakALamAn chhe nahi. prabhu! tArA svabhAvamAn je sthir hoy te tArun sva chhe, ne tenun pariNaman thAy te tArun sva-kArya chhe. Am dravya-guN ne paryAy e traNe tArun sva ane tenI sAthe tAre svAmIpaNAno sambandh chhe. A sivAy par ke rAg sAthe tAre sva-svAmIpaNAno sambandh nathI. samajANun kAI...?
ahAhA...! potAno ek gnAyakabhAv anant shaktithI bharapur bharyo chhe. eno jyAn anubhav thayo to tenA pariNamanamAn paN sva-bhAv-svanA bhavanarUp sva-bhAv Avyo, ane sambandh shakti dravya-guN-paryAy traNemAn vyApI; dravya-guNamAn to hatI, ne bhAn thayun tyAn paryAyamAn shaktino ansh pragaT thayo. to dharmI potAnA dravya-guN ne tenA Ashraye pragaT shuddha pariNati-e sivAy potAne sva-svAmI sambandh hovAnun kayAny svIkArato nathI. ahA! digambar santo sivAy vastunun Avun svarUp koN batAve? digambar santoe akAraN karuNA karIne sAr tattva jagat samakSha mUkayun chhe. teo bhagavAn kevaLIno vAraso mUkI gayA chhe. paN are! vAraso (vArasadAr) rahyA nahi! koIne thAy ke amArun badhun khoTun? hA, khoTun chhe; rAg ne par sAtheno tAro sarva sambandh khoTo chhe.
are prabhu! vastunun svarUp Avun chhe. potAnAn dravya-guN to trikAL shuddha chhe, ne shaktinA dharanAr dravyano jyAn paryAyamAn anubhav thayo tyAn sva-svAmitvamay sambandhashaktinun pariNaman paN thayun. to dravya-guN-paryAy traNe sva-bhAv chhe, ne te sva-bhAvano svAmI pote AtmA chhe em nishchay thayo. juo A nishchay! ahA! dharmIne A nishchay thayo chhe ke hun mArA gnAn-Anand vagere anant guNono svAmI chhun, ne te ja mArA sva-bhAvo chhe. mArun svarUp evun nathI ke hun parano ne vikArano svAmI thAun. parano svAmI paradravya ne vikArano svAmI vikAr hoy; mAro shuddhabhAv vikArano svAmI kem hoy? mArA ek gnAyakabhAv sAthe jeNe ekatva karyun chhe evo je shuddha ratnatrayano bhAv te ja mArun sva chhe, ne teno ja hun svAmI chhun. rAgAdi to mArAthI chhUTA paDI jAy chhe, mATe te mArun sva nathI, hun teno svAmI nathI. hun to sva-bhAvamAtrano ja svAmI chhun.
prashna– to A strIno svAmI, lakShmIno svAmI, prajAno svAmI vagere lokamAn kahe chhe te shun jUThun chhe? uttara– hA, strIno svAmI, lakShmIno svAmI, prajAno svAmI ityAdi lokamAn je kahevAy chhe te paramArtha nathI. kharekhar AtmA strI, lakShmI ke prajA vagereno svAmI nathI, kemake e pRuthak vastuo tenun sva nathI. A sharIrano AtmA svAmI nathI, ne rAgAdinoy svAmI nathI; AtmA to gnAn-darshan-AnandarUp sva-bhAvono ja svAmI chhe, ne te ja AtmAnA ‘sva’ chhe. ‘sva’ to tene kahIe je sadAy sAthe rahe, kadIy potAthI judun na paDe. sharIr judun paDe chhe, rAg judo paDI jAy chhe, paN gnAn-darshan-Anand judA paDatA nathI, mATe tenI sAthe ja AtmAne sva-svAmIpaNun chhe, rAgAdi sAthe nahi. samajANun kAI...?
juo, rAm, lakShmaN, sItA vanamAn gayA hatAn. sItAne upADI javAthI rAvaN sAthe temane lankA pAse yuddha thayun. rAvaNe lakShmaNane shakti mArIne mUrchchhit banAvI dIdhA. shakti eTale bahAranI vidyA. tyAre lakShmaNanI hAlat joIne rAm kalpAnt karavA lAgyA
e mAtAjI khabarun pUchhashe, tyAre sho sho uttar daIsh;
lakShmaN jAgane hojI, tun bol de ekavArajI...
juo, samakitI rAmane Avo vikalpa Avyo chhe, paN te sItA, lakShmaNanA ke tatsambandhI vikalpanAy te kALe svAmI nathI. samajAy chhe kAI...? samakitInI pariNati ja AvI vichitra aTapaTI hoy chhe. bhajanamAn Ave chhe ne ke-
lakShmaN mUrchchhit thaI paDayA chhe, tyAre koIe kahyun ke ek vishalyA nAmanI kumvArI kanyA chhe. te bharatanA rAjyamAn rahe chhe. tene tatkAl ahIn bolAvo. tenA snAnanun jaL chhAnTavAthI lakShmaNanI mUrchchhA utarI jashe. ne banyun paN em. te pramANe karatAn lakShmaNajInA sharIramAnthI shakti chAlI gaI, ne lakShmaNajI jAgRut thayA. ahIn kahe chhe-shalya rahit vishalyA evI
PDF/HTML Page 4133 of 4199
single page version
AtmAnI shuddha pariNati jyAn jAgRut thaI tyAn ‘hun Anandakand ek gnAyak prabhu chhun, te mArun sva ne hun teno svAmI chhun’-em tene sva-svAmI sambandh pragaT thAy chhe. benanA vachanAmRutamAn Ave chhe ne ke-‘jAgato jIv ubho chhe, te kayAn jAy? jarUr prApta thAy.’ jAgato jIv eTale dhruv ek gnAyakabhAv-tenI draShTi karye te jarUr prApta thAy. AtmAmAn shakti jAgI (-pariNamI) tyAn Akhoy AtmA jAgI gayo. pahelAn rAganI ekatAmAn mUrchchhit hato te have ek gnAyakabhAvanI ektAmAn jAgRut thayo. tenA dravya-guN-paryAy traNemAn sva-svAmIpaNAno sambandh sthApit thayo. have tene rAgAdi sAthe sva-svAmitva sambandh nathI.
to vyavahAr ratnatrayanA pariNAm to ene chhe? hA, chhe; paN vyavahAr ratnatrayanA pariNAm sAthe sva-svAmitva sambandh nathI. tenI sAthe gney-gnAyak sambandh vyavahAr-mAtrathI chhe. te rAganA pariNAmane paragneyapaNe mAtra jANe chhe. bas. samajANun kAI...?
niyamasAramAn nirmaL paryAyane paradravya, ane hey kahI chhe. tyAn apekShA judI chhe. tyAn upAdey tattva je samyagdarshanano viShay chhe evo ek gnAyakabhAv siddha karavo chhe, ne paryAyanun lakSha maTADavun chhe; to nirmaL paryAyane paradravya ane hey kahI. ahIn sambandhashaktimAn jIvano vAstavik sambandh konAthI chhe e siddha karavun chhe, to dravya-guN ne tenI nirmaL paryAy ja potAnun sva chhe, ne pote teno ja svAmI chhe, parano ne rAgano nahi-em siddha karyun chhe. have satya vAt sAmbhaLe nahi ne rAg-dveShanI-ekalI pApanI-majurImAn AvI jindagI veDaphI nAkhe! are bhAI, emAn tane bhAre nukashAn chhe. bahAranI kriyA to tun karato (karI shakato) nathI, ne puNya-pApanA vikalponI majurI karyA kare chhe paN ethI to tane anant sansAr phaLashe; koN jANe kayAny narka-nigodamAn chAlyo jaIsh.
prashna– hA, paN AtmAne karma sAthe to nimitta-naimittik sambandh chhe ne? uttara– nA; potAnA svabhAv sAthe ja sva-svAmitva sambandh jene pragaT thayo, ek gnAyakabhAvanA ekatvapaNe je pariNamyo evA dharmI puruShane karma sAthenA nimitta-naimittik sambandhano vichchhed thato jAy chhe. jene svabhAvanI draShTi thaI nathI evo mithyAdraShTi jIv ja karma sAthenA nimitta-naimittik sambandhe pariName chhe. jene nij svabhAv-ek gnAyakabhAv sAthe ekapaNun thayun. gnAyak sAthe ja ekAkAr thaI je pariNamyo tene have karmanun nimittapaNun chhuTatun jAy chhe. sAdhakane to potAnA svabhAvamAn jem jem ektAnun pariNaman dRuDh thatun jAy chhe tem tem karmano sambandh tUTato jAy chhe, ne kramasha pUrNa bhAvane prApta thaI karmanA sambandh rahit thaI jAy chhe, siddhapadane prApta thAy chhe.
ahA! samakitIne karmanun ne rAganun svAmitva nathI. e to sva-svabhAvanA svAmI chhe. potAnA dravya-guN ne dravyanA Ashraye pragaTelI nirmaL ratnatrayanI dashA-tenA ja te svAmI chhe, ne te ja enun sva chhe. karmanA ne karmajanit rAgano svAmI thAy te to mithyAdraShTi chhe. lyo, have loko kahe chhe ke-vyavahAranI kriyA karo, em karatAn karatAn dharma thashe, vyavahAr ratnatrayathI nishchay ratnatray thashe, sarAg sanyam pALatAn vItarAgI sanyam thashe; paN bhAI, AvI je prarUpaNA chhe e to svarUpano ghAt karanArI chhe. AtmAne jyAn rAganun svAmitva ja nathI tyAn rAgathI AtmAno dharma kem pragaT thashe? bhagavAnanI vANImAn to A Avyun chhe ke vItarAg pariNatithI ja dharmadashA utpanna thAy chhe, ane te vitarAg pariNati svadravyanA Ashraye ja utpanna thAy chhe. karmanA Ashraye ke vyavahAr-ratnatrayanA Ashraye vItarAg pariNati upaje e traNakALamAn satya nathI. ahA! dharmI jIv par sAthe jarAy sambandh mAnatA nathI.
samayasAr gAthA 207-208 nI TIkAmAn Avyun chhe ke- “je jeno sva bhAv chhe te tenun sva chhe. ane te teno (svabhAvano) svAmI chhe-em sUkShma tIkShNa tattvadraShTinA AlambanathI gnAnI (potAnA) AtmAne ja AtmAno parigrah niyamathI jANe chhe, tethI ‘A mArun sva nathI, hun Ano svAmI nathI’ em jANato thako paradravyane parigrahato nathI.”
vaLI gnAnI kahe chhe ke-“jo ajIv paradravyane hun parigrahun to avashyamev te ajIv mArun sva thAy, hun paN avashyamev te ajIvano svAmI thAun; ane ajIvano je svAmI te kharekhar ajIv ja hoy. e rIte avashe (lAchArIthI) paN mane ajIvapaNun AvI paDe. mArun to ek gnAyak bhAv ja je sva chhe, teno ja hun svAmI chhun; mATe mane ajIvapaNun na ho, hun to gnAtA ja rahIsh, paradravyane nahi parigrahun.”
PDF/HTML Page 4134 of 4199
single page version
juo dharmAtmAnI A sUkShma tattvadraShTi! jem bhensano pati pADo hoy tem, kahe chhe, jaDano pati jaD ja hoy. paN hun to ek gnAyak bhAv chhun, ne gnAyak ja rahIsh arthAt gnAyakanA svAmIpaNe ja rahIsh. lyo, AvI vAt! dharmI jIv mAtra potAnA sva-svabhAvamAn ja sva-svAmitva jANe chhe, sharIr, karma, ke rAgAdi sAthe sva-svAmitva svIkAratA nathI. dharmIne vartamAn dashAmAn kinchit rAg chhe, paN tenA abhiprAyamAn ‘rAg te hun’ evI rAganI pakaD nathI; ‘ek gnAyak bhAv ja hun-evI svabhAvanI ja pakaD chhe.
samyagdraShTino sva-svAmitva sambandh potAnA svarUpamAn ja samAy chhe. tethI nirmaL trikALI dravya-guN ane tenI nirmaL, pavitra pariNati-e traNe je potAno bhAv chhe te tenun sva chhe, ne teno ja te svAmI chhe. gnAnI dharmAtmA puruShane ‘rAg mArun sva ne rAgano hun svAmI’ evo sambandh chhe ja nahi. tene vyavahAr ratnatrayano vikalpa Ave chhe, paN te gney-gnAyakarUp vyavahAranA sambandhamAn jAy chhe. rAg te paragney chhe, potAnA dravya-guN-paryAy te svagney chhe; shuddha Atmadravya svagney chhe, te upAdey chhe, ne rAg paragney chhe, teno dharmI jIv gnAtA mAtra chhe. rAg paragney-bas eTalo vyavahAr sambandh chhe, tenI sAthe have dharmIne bIjo koI sambandh nathI. ahAhA...! andar mITho maherAmaN amRutano nAth prabhu AtmA jhule chhe, temAnthI amRut jhare chhe teno svAd kar; rAg chhe e to jherano svAd chhe, gnAnI tenA svAdanA svAmI thatA nathI.
juo, ratnatrayanA nirmaL pariNAm te mArun sva ne hun teno svAmI, ek gnAyak bhAv te mArun sva, ne hun teno svAmI-em sva-svAmIrUp bhed-vikalpanI A vAt nathI. vAstavamAn dharmIne dravya-paryAyanI ekatArUp pariNaman thayun chhe enI A vAt chhe. pote potAnA svabhAv sAthe ja sambandh rAkhIne tenAthI ja ektArUpe pariName, temAn ja lInatA karI pariName evo AtmAno svabhAv chhe, ne te ja enI shobhA chhe, sundaratA chhe. paranA sambandhathI AtmAne oLakhavo e to kalank chhe; laukikamAn paN ene kalank kahe chhe, mATe he bhAI! paranA sambandhathI viritta thaIne tArA ek gnAyak bhAvamAn ja ekatva kar. ek gnAyak bhAvamAn ekatva pAmatAn andar nirmaL ratnatray pAkashe. te tAro sva-bhAv chhe, ne tun teno svAmI chho. A sivAy bIjA koI sAthe tAre sva-svAmIpaNAno sambandh chhe nahi. lyo, AvI vAt!
A pramANe chhellI A sambandhashaktinun varNan pUrun thayun.
‘ityAdik anek shaktiothI yukta AtmA chhe topaN te gnAnamAtrapaNAne chhoDato nathI’ -evA arthanun kaLasharUp kAvya have kahe chhe-
यो ज्ञानमात्रमयतां न जहाति भावः ।
एवं क्रमाक्रमविवर्तिविवर्तचित्रं
shlokArtha– [इत्यादि–अनेक–निज–शक्ति–सुनिर्भरः अपि] ityAdi (-pUrve kahelI 47 shaktio vagere vagere) anek nij shaktiothI sArI rIte bharelo hovAn chhatAn [यः भावः ज्ञानमात्रमयतां न जहाति] je bhAv gnAnamAtramayapaNAne chhoDato nathI, [तद्] evun te, [एवं क्रम–अक्रम–विवर्ति–विवर्त–चित्रम्] pUrvokta prakAre kramarUpe ane akramarUpe vartatA vivartathI (-rUpAntarathI, pariNamanathI) anek prakAranun, [द्रव्य–पर्ययमयं] dravyaparyAyamay [चिद्] chaitanya (arthAt evo te chaitanyabhAv-AtmA) [इह] A lokamAn [वस्तु अस्ति] vastu chhe.
bhAvArtha– koI em samajashe ke AtmAne gnAnamAtra kahyo tethI te ekasvarUp ja hashe. parantu em nathI. vastunun svarUp dravyaparyAyamay chhe. chaitanya paN vastu chhe, dravyaparyAyamay chhe. te chaitanya arthAt AtmA anant
PDF/HTML Page 4135 of 4199
single page version
shaktiothI bharelo chhe ane kramarUp tathA akramarUp anek prakAranA pariNAmanA vikAronA samUharUp anekAkAr thAy chhe topaN gnAnane-ke je asAdhAraN bhAv chhe tene-chhoDato nathI, tenI sarva avasthAo-pariNAmo-paryAyo gnAnamay ja chhe. 264.
इत्यादि–अनेक–निज–शक्ति–सुनिर्भरः अपि ityAdi (pUrva kahelI 47 shaktio vagere vagere) anek nij shaktiothI sArI rIte bharelo hovA chhatAn... ,
juo shun kahe chhe? bhagavAn AtmA nij shaktiothI ‘सुनिर्भरः’ sArI rIte bharapur bharelo chhe. shun vAsaNamAn dUdhanI jem AtmA nijashaktiothI bharapur bharelo chhe?
nA, dUdhamAn jem dhoLap bharelI chhe, vA sAkaramAn jem gaLapaN bharelun chhe tem bhagavAn AtmA nij shaktiothI bharapur bharelo chhe. ahAhA...! chaitanyamUrti prabhu AtmA anantashaktimay ja chhe. dUdhane vAsaN e to be pRuthak chIj chhe, evun AmAn nathI. AtmA ane shaktio abhed ekarUp chhe; AtmA shaktimay ja chhe. samajAy chhe kAI...?
ahAhA...! kahe chhe-Am anant shaktio-guNothI sArI peThe bharapur bharelo hovA chhatAn ‘यः भावः ज्ञानमात्रमयतां न जहाति’ je bhAv gnAnamAtramayapaNAne chhoDato nathI, ‘तद्’ evun te, ‘एवं क्रम–अक्रम–विवर्ति– विवर्त–चित्रम्’ pUrvokta prakAre kramarUpe ane akramarUpe vartatA vivartathI (-rUpAntarathI, pariNamanathI) anek prakAranun, ‘द्रव्यपर्ययमयम्’ dravyaparyAyamay ‘चिद् chaitanya (arthAt evo te chaitanyabhAv-AtmA) ‘इद’ A lokamAn ‘वस्तु अस्ति’ vastu chhe.
ahAhA...! joyun? anant guNothI bharelo hovA chhatAn je bhAv gnAnamAtrapaNAne chhoDato nathI arthAt jenA akrame vartatA guNo ne krame vartatI paryAyomAn gnAn vyApak chhe evo chaitanyabhAv vastu AtmA chhe. juo, ahIn akrame vartatA guNo ane krame vartatI paryAyo te AtmA kahIne pramANagnAn kIdhun chhe. ahA! pratyek guN-paryAyamAn gnAn vyApak chhe tethI ja ene gnAnamAtra AtmA kahyo chhe. ahIn akrame vartatA guNo ne krame vartatI paryAyo-erUp gnAnamAtra vastu Atmadravya lIdhun chhe kemake anant guNamAn-pratyekamAn pratisamay rUpAntar-pariNaman thavun te eno svabhAv chhe. Am akrame vartatA guNo ne krame vartatI-rUpAntar thatI paryAyo-em dravyaparyAyamay chaitanyabhAv te AtmA chhe; ane te lokamAn vastu chhe. be-dravya-paryAy be thaIne ek vastu chhe, be bhinna-bhinna chIj nathI, be thaIne be vastu nathI.
ahAhA...! bhagavAn! tun koN chho? to kahe chhe-anant shaktiothI bharapur bharel gnAnamAtra vastu AtmA chho. ahAhA...! tAro AtmA kAI vikAr ke karmothI bharelo nathI, enAthI to bhinna shuddha chaitanyavastu tun AtmA chho. ahAhA...! vikArathI ne parathI judo evo A chaitanya bhagavAn, kahe chhe, gnAnamAtramayapaNAne kadI chhoDato nathI. ahA! dhumADAthI bhinna evI agni jem uShNatAne kadI chhoDatI nathI, tem parathI ne vikArathI bhinna shuddha chaitanyavastu potAnA gnAnamayapaNAne kadI chhoDatI nathI. mATe he bhAI, gnAnabhAv vaDe tArI Atmavastune lakShamAn laIne teno anubhav kar. juo, A dharmanI rIt!
ahAhA...! antarmukh thaIne gnAnabhAv vaDe jeNe nij chaitanya vastuno anubhav karyo te gnAnI-dharmI chhe, te gnAnabhAvamayapaNe. ja sadAy varte chhe, te gnAnabhAvane kadI chhoDato nathI. ahA! Avo sAdhak dharmI puruSh em jANe chhe ke-mAro AtmA sahaj ja kramaparyAyarUp ne akramaguNarUp svabhAvavALo chhe. anant guN ek sAthe akramapaNe vastumAn tirachhA-tiryakprachayarUp rahelA chhe, ne paryAyo niyat kramapaNe kramavartI-urdhvaprachayarUp thAy chhe. ahAhA...! mArA akramavartI guNomAn ne kramavartI paryAyomAn hun sadAy gnAnamAtrabhAvapaNe ja vartun chhun. AvA nirNayamAn gnAnIne gnAtAsvabhAvanA Alambanano puruShArtha varte chhe; kinchit rAg chhe tene te gnAnabhAvathI bahAr paragneyapaNe ja jANe chhe bas. lyo, Am gnAnamAtrabhAvapaNe ja pariNamato pariNamato sAdhak sAdhya evA siddhapad prati hAlyo jAy chhe. AvI vAt! samajANun kAI...?
‘koI em samajashe ke AtmAne gnAnamAtra kahyo tethI te ekasvarUp ja hashe parantu em nathI. vastunun svarUp dravyaparyAyamay chhe. chaitanya paN vastu chhe, dravyaparyAyamay chhe.’
PDF/HTML Page 4136 of 4199
single page version
juo, AtmAne gnAnamAtra kahyo tethI te ekasvarUp ja chhe em nahi, paN dravyaparyAyamay chhe em vastune jem chhe tem anekAntamay jANavI.
prashna– to samayasAranI chhaThThI gAthAmAn hun-AtmA apramattey nahi ne pramattey nahi-em kahyun chhe ne? uttara– hA, tyAn bIjI vAt chhe. tyAn draShTino viShay ek gnAyak bhAv batAvavAnun prayojan chhe. ahIn draShTi ane draShTino viShay-banne maLI ek chaitanyavastu AtmA em pramANagnAn karAvyun chhe. tethI kahe chhe ke-chaitanya paN vastu chhe, ane te dravyaparyAyamay chhe. AmAn ahIn nirmaL paryAyanI vAt chhe hon, ashuddhatA e to shaktinun pariNaman nathI. have kahe chhe-
‘te chaitanya arthAt AtmA anant shaktiothI bharelo chhe. ane kramarUp tathA akramarUp anek prakAranA pariNAmanA vikAronA samUharUp anekAkAr thAy chhe to paN gnAnane-ke je asAdhAraN bhAv chhe tene-chhoDato nathI, teno sarva avasthAo-pariNAmo-paryAyo gnAnamay ja chhe.
joyun? kahe chhe-AtmA anant shaktiothI bharapur bharelo chhe. keTalI? to kahe chhe-jene gaNatAn anantakALey pAr na Ave eTalI anant shaktiothI bharapur bharelo bhagavAn AtmA chhe. ahA! anant shaktimay ja bhagavAn AtmA chhe. gnAnane antaramAn vALatAn anant shaktimay bhagavAn AtmA anubhavamAn Ave chhe, ne sAthe shaktio nirmaLapaNe UchhaLe chhe-pariName chhe. Am nirmaL nirmaL pariNamatAn kevaLagnAn thAy tyAre anant shaktione tathA asankhya pradeshone bhinna bhinna karIne pratyakSha jANe. mATe he bhAI, tArI anant chaitanya sampadAne. sAkShAt dekhavI hoy to tArA gnAnane rAgathI chhUTun karIne andar svabhAvamAn vAL, svabhAvamAn antarlIn thaIne jANatAn anant chaitanya sampadA sAkShAt jaNAI jAy chhe.
juo, vedAntavALA advait brahma-ek ja AtmA-brahma chhe em kahe chhe, teo guN-paryAyone svIkAratA nathI. AtmAno anubhav e vaLI shun? -em dravya-paryAyarUp anekAntamay vastune mAnatA nathI. parantu temanI evI mAnyatA mithyA chhe, kemake vastumAn-AtmAmAn akramavartI guNo ne kramavartI paryAyo sadAy varte chhe. vAstavamAn akrame vartatA guNo ne krame vartatI paryAyo-e benA samudAyarUp ja chaitanyavastu AtmA chhe. ahA! AvA AtmAnA anant guNamAn gnAn ek asAdhAraN bhAv chhe je svane ane parane sarvane bhed pADIne jANe chhe. A gnAnabhAv vaDe AtmAnI badhI avasthAo-paryAyo gnAnamay ja chhe. AvI vAt! samajANun kAI...?
‘A anekasvarUp-anekAntamay-vastune jeo jANe chhe, shraddhe chhe ane anubhave chhe, teo gnAnasvarUp thAy chhe’-evA Ashayanun, syAdvAdanun phaL batAvatun kAvya have kahe chhe-
तत्त्वव्यवस्थितिमिति प्रविलोकयन्तः।
स्याद्वादशुध्दिमधिकामधिगम्य सन्तो
ज्ञानीभवन्ति जिननीतिमलङ्गयन्तः।। २६५।।
shlokArtha– [इति वस्तु–तत्त्व–व्यवस्थितिम् नैकान्त–सङ्गत–दशा स्वयमेव प्रविलोकयन्तः] AvI (anekAntAtmak) vastutattvanI vyavasthitine anekAnt-sangat (-anekAnt sAthe susangat, anekAnt sAthe meLavALI) draShTi vaDe svayamev dekhatA thakA, [स्याद्वाद–शुध्दिम् अधिकाम् अधिगम्य] syAdvAdanI atyant shuddhine jANIne, [जिन–नीतिम् अलङ्गयन्तः] jinanItine (jineshvaradevanA mArgane) nahi ullanghatA thakA, [सन्तः ज्ञानीभवन्ति] satpuruSho gnAnasvarUp thAy chhe.
PDF/HTML Page 4137 of 4199
single page version
bhAvArtha– je satpuruSho anekAnt sAthe susangat draShTi vaDe anekAntamay vastusthitine dekhe chhe, teo e rIte syAdvAdanI shuddhine pAmIne-jANIne, jinadevanA mArgane-syAdvAdanyAyane-nahi ullanghatA thakA, gnAnasvarUp thAy chhe. 26p.
‘इति वस्तु–तत्त्व–व्यवस्थितिम् नैकान्त–सङ्गत–दशा स्वयमेव प्रविलोकयन्तः’ AvI (anekAntAtmak) vastutattvanI vyavasthitine anekAnta-sangat (-anekAnta sAthe susangat, anekAnta sAthe meLavALI) draShTi vaDe svayamev dekhatA thakA...’
juo, shun kahe chhe? ke anekAntAtmak-anek dharmasvarUp vastu bhagavAn AtmA chhe. ahA! AvI vastutattvanI vyavasthAne-dravyaparyAyamay vastu vyavasthAne anekAnta sAthe susangat-meLavALI draShTi vaDe jeo dekhe chhe, vAstavamAn teo yathArtha draShTivALA chhe. dravyanI draShTi (dravyadraShTi) AvA dravyaparyAyasvarUp vastunA yathArtha gnAnapUrvak hoy chhe. ‘svayamev dekhatA thakA’-em kahyun ne? matalab ke dharmI satpuruSho pote ja potAnA gnAnanI nirmaL dashAmAn jevI anekAntamay vastu chhe tevI anekAntathI susangat draShTi vaDe dekhe chhe. samajANun kAI...?
have kahe chhe-ane e rIte ‘स्याद्वाद–शुध्दिम् अधिकाम् अधिगम्य’ syAdvAdanI atyant shuddhine jANIne, ‘जिन–नीतिम् अलङ्गयन्तः’ jinanItine (jineshvaradevanA mArgane) nahi ullanghatA thakA, ‘सन्तः ज्ञानीभवन्ति’ satpuruSho gnAnasvarUp thAy chhe.
‘syAdvAdanI atyant shuddhine jANIne’ eTale shun? ke je prakAre vastu nitya chhe te prakAre tene nitya jANIne, tathA je prakAre vastu anitya chhe te prakAre tene anitya jANIne, tevI ja rIte vastu je prakAre ek chhe te prakAre ek jANIne tathA je prakAre anek chhe te prakAre anek jANIne;-A pramANe vastu nitya-anitya, ek-anek, sat-asat, tat-atat ityAdi prakAre jem chhe tem apekShAthI yathArtha jANavI te syAdvAdanI atyant shuddhi chhe-tene jANIne; ahAhA...! dravyaparyAyasvarUp vastu AtmA chhe tene yathArtha jANIne, jinanItine arthAt bhagavAn jineshvaradevanA mArgane nahi ullanghatA thakA... , juo, satpuruSho-santo-bhagavAnanA mArgane oLangatA nathI. ahAhA...! Am bhagavAnanA mArgane nahi oLangatA thakA, satpuruSho gnAnasvarUp thAy chhe arthAt pUrNa gnAnasvarUpane-kevaLagnAnane pAme chhe.
juo A jinanIti! ahAhA...! jevun vastusvarUp chhe tevun jANavun, jevI vastu chhe tevI tenI shraddhA karavI, ane svasanmukh thaIne vastu-AtmadravyamAn ja ramaNatA karavI te jinanIti nAm jinamArga chhe. santo AvA mArgane nahi oLangatA thakA, mArgane ja anusaratA thakA, kevaLagnAnadashAne pAme chhe. lyo, A sivAy bIjAnun kAI bhalun-burun karavun evI AtmAnI shakti nathI.
prashna– to siddha bhagavAn shun kAm kare? uttara– pote gnAnasvarUp thaIne ekalA Anandane anubhave-bhogave. bhagavAn anant sukh pragaT thayun tene bhogave bas.
prashna– AvA moTA bhagavAn thaIne koInun kAI kare nahi? uttara– nA koInun kAI kare evo AtmasvabhAv ja nathI. harAm jo koInun kAI kare, kemake koInun kAI karavAno AtmAno svabhAv ja nathI. ahA! Avun vastusvarUp chhe tenAthI viparIt mAnavun te jinanIti-jinamArga nathI, paN anIti chhe; ahA! jinanItine je oLange chhe te mithyAdraShTi thAy chhe ne ghor sansAramAn paribhrame chhe. satpuruSho jinanItine oLangatA nathI; koInun kAI karavA rokAtA nathI. samajANun kAI...?
‘je satpuruSho anekAnta sAthe susangat draShTi vaDe anekAntamay vastusthitine dekhe chhe, teo e rIte syAdvAdanI shuddhine pAmIne-jANIne, jinadevanA mArgane-syAdvAdanyAyane-nahi ullanghatA thakA, gnAnasvarUp thAy chhe.’
ahAhA...! anekAntamay vastusvarUp chhe, ne syAdvAd tenun dyotak chhe. shun kIdhun? syAdvAd, anekAntamay vastune yathArtha prakAshe chhe. ahIn kahe chhe je satpuruSho anekAnta sAthe susangat-meLavALI draShTi vaDe Atmavastune dekhe chhe, teo e rIte syAdvAdanI shuddhine pAme chhe, arthAt syAdvAd dvArA vastune yathArtha prakAshe chhe-dekhe chhe; ane e rIte jinadevanA mArgane-
PDF/HTML Page 4138 of 4199
single page version
syAdvAdanyAyane nahi oLangatA thakA gnAnasvarUp thAy chhe. gambhIr vAt chhe prabhu! bhagavAn jinadevano mArga-shuddha ratnatrayano mArga syAdvAd nyAyathI siddha chhe ane tethI te syAdvAdanyAyarUp chhe. ahA! AvA jinadevanA mArgane- mokShamArgane nahi oLangatA thakA satpuruSho gnAnasvarUp thAy chhe arthAt param amRutamay evA mokShapadane pAme chhe. juo A anekAnta-draShTinun phaL! jinamArga ne param mokShapadanI prApti e anekAnta-draShTinun phaL chhe.
bandh adhikAramAn Ave chhe ke gnAnasvarUpI AtmA rAgane-vyavahArane-bandhabhAvane kare te enA svarUpamAn nathI, nishchayane rache (svasvabhAvabhAve pariName) ane vyavahArane-rAgane na rache-evo ja bhagavAn AtmAno svabhAv chhe, ane te syAdvAdanyAyathI siddha chhe. samajAy chhe kAI...?
parishiShTanI sharuAtamAn be vAt karI hatI (1) syAdvAd (arthAt vastunun anekAnta svarUp) kahIshun, ne (2) upAy-upey kahIshun. syAdvAdamAn shaktionun varNan karyun. have upAy-upey-mArga ne mArganun phaL e vishe thoDun kaheshe.
(A rIte syAdvAd viShe kahIne, have AchAryadev upAy-upeyabhAv viShe thoDun kahe chhe.) ‘have Ano (-gnAnamAtra Atmavastuno) upAy-upeyabhAv vichAravAmAn Ave chhe (arthAt Atmavastu gnAnamAtra hovA chhatAn tene upAyapaNun ane upeyapaNun banne kaI rIte ghaTe chhe te vichAravAmAn Ave chhe)
Am vastune gnAnamAtrapaNun hovA chhatAn paN tene upAy-upeyabhAv (upAy-upeyapaNun) chhe ja; kAraN ke te ek hovA chhatAn pote sAdhak rUpe ane siddha rUpe em banne rUpe pariName chhe. temAn je sAdhak rUp chhe te upAy chhe ane je siddha rUp chhe te upey chhe. mATe, anAdi kALathI mithyAdarshanagnAnachAritra vaDe (mithyAdarshan, mithyAgnAn ane mithyAchAritra vaDe) svarUpathI chyut hovAne lIdhe sansAramAn bhramaN karatAn sunishchaLapaNe grahaN karelAn vyavahArasamyagdarshanagnAnachAritranA pAkanA prakarShanI paramparA vaDe anukrame svarUpamAn ArohaN karAvavAmAn AvatA A AtmAne, antarmagna je nishchay-samyagdarshanagnAnachAritrarUp bhedo te-paNA vaDe pote sAdhak rUpe pariNamatun, tathA param prakarShanI hadane pAmelA ratnatrayanI atishayatAthI pravartelo je sakaL karmano kShay tenAthI prajvalit (dedIpyamAn) thayelo je askhalit vimaL svabhAvabhAv te-paNA vaDe pote siddha rUpe pariNamatun evun ek ja gnAnamAtra upAy- upeyabhAv sAdhe chhe.
(bhAvArtha– A AtmA anAdi kALathI mithyAdarshanagnAnachAritrane lIdhe sansAramAn bhame chhe. te sunishchaLapaNe grahaN karelAn vyavahArasamyagdarshanagnAnachAritranI vRuddhinI paramparA vaDe anukrame svarUpano anubhav jyArathI kare tyArathI gnAn sAdhak rUpe pariName chhe, kAraN ke gnAnamAn nishchayasamyagdarshanagnAnachAritrarUp bhedo antarbhUt chhe. nishchayasamyagdarshanagnAnachAritranI sharUAtathI mAnDIne, svarUp-anubhavanI vRuddhi karatAn karatAn jyAn sudhI nishchayasamyagdarshanagnAnachAritranI pUrNatAthI samasta karmano nAsh thAy arthAt sAkShAt mokSha thAy tyAre gnAn siddha rUpe pariName chhe, kAraN ke teno askhalit nirmaL svabhAvabhAv pragaT dedIpyamAn thayo chhe. A rIte sAdhak rUpe ane siddha rUpe-banne rUpe pariNamatun ek ja gnAn Atmavastune upAy-upeyapaNun sAdhe chhe.)
A rIte bannemAn (-upAyamAn tem ja upeyamAn-) gnAnamAtranun ananyapaNun chhe arthAt anyapaNun nathI; mATe sadAy askhalit ek vastunun (-gnAnamAtra Atmavastunun-) niShkamp grahaN karavAthI, mumukShuone ke jemane anAdi sansArathI bhUmikAnI prApti na thaI hoy temane paN, tatkShaN ja bhUmikAnI prApti thAy chhe; pachhI temAn ja nitya mastI karatA te mumukShuo-ke jeo potAthI ja, kramarUp ane akramarUp pravartatA anek antanI (anek dharmanI) mUrtio chhe teo-sAdhakabhAvathI utpanna thatI param prakarShanI koTirUp siddhibhAvanun bhAjan thAy chhe. parantu jemAn anek ant arthAt dharma garbhit chhe evA ek gnAnamAtra bhAvarUp A bhUmine jeo prApta karatA nathI, teo sadA agnAnI vartatA thakA, gnAnamAtra bhAvanun svarUpathI abhavan ane pararUpathI bhavan dekhatA (-shraddhatA) thakA, jANatA thakA ane AcharatA thakA, mithyAdraShTi, mithyAgnAnI ane mithyAchAritrI vartatA thakA, upAy-upeyabhAvathI atyant bhraShTa vartatA thakA sansAramAn paribhramaN ja kare chhe.
PDF/HTML Page 4139 of 4199
single page version
‘Atmavastune gnAnamAtrapaNun hovA chhatAn paN tene upAy-upeyabhAv (upAy-upeyapaNun) chhe ja; kAraN ke te ek hovA chhatAn pote sAdhak rUpe ane siddha rUpe em banne rUpe pariName chhe. temAn je sAdhak rUp chhe te upAy chhe ane je siddha rUp chhe te upey chhe.
juo, shun kahe chhe? ke bhagavAn AtmA trikAL ek gnAyakasvarUp, gnAnano pinD pragnA brahmasvarUp prabhu chhe. ahAhA...! gnAnamAtra vastu AtmA trikAL chhe, chhatAn tenI paryAyamAn upAy-upeyabhAv chhe ja. ahAhA...! vastupaNe AtmA nitya gnAnamAtra hovA chhatAn enI paryAyamAn sAdhakapaNun-mokShamArga ane siddhapaNun arthAt mokSha-evA be bhAv chhe ja; kemake dravyarUpathI ek hovA chhatAn paryAyarUpathI pote sAdhakarUpe ane siddharUpe em banne rUpe kramathI pariName chhe. emAn je sAdhakarUp pariNaman chhe te upAy chhe ane siddharUp pariNaman te upey chhe; arthAt prApta karavA yogya mokSha te upey chhe, ane jenA vaDe prApta karAy te mokShamArga upAy chhe. samajANun kAI...?
juo, sAdhakapaNun ane siddhapaNun e be AtmAnA pariNAm chhe, paryAy chhe. gnAnasvabhAvanI draShTi ane ramaNatA thaye je samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp shuddha ratnatrayanI vItarAgI dashA pragaT thAy chhe te sAdhak dashA chhe, te sAdhakadashArUpe pote ja pariName chhe. ane kevaLagnAn thaIne siddharUp je dashA thAy chhe te rUpe paN pote ja pariName chhe. emAn bahAranAn sAdhanonI ene garaj-apekShA nathI. bahAramAn vyavahAr sAro sudhAre to sAdhak dashA pragaT thAy em nathI. joke mokShamArgIne bahAramAn vyavahAr sAro-yathArtha ja hoy chhe, paN enAthI antaranI sAdhakadashA pragaT thAy chhe em nathI. bhAI, dayA, dAn, vrat, bhakti ityAdi badhun chhe e to rAganI vRuttinun utthAn chhe, e rAganI vRuttinA sahAre andar AtmAnI nirmaL vItarAgI sAdhakadashA thAy em traNakALamAn chhe nahi.
arere! shun thAy? anAdikALathI potAnI chaitanyavastunI mahattA ja ene bhAsI nathI, ane tethI nij svabhAvane bhUlI dayA, dAn, vrat, tap, bhakti, pUjA ityAdi karatAn karatAn mane sAdhakapaNun-samyagdarshanAdi thashe evI (mithyA) mAnyatA vaDe te agnAnI jIv TevAI gayo chhe, ne gherAI gayo chhe. ahA! andar sachchidAnandasvarUp-sat nAm shAshvat, chid nAm, gnAn, ane AnandasvarUp-pote trikAL hovA chhatAn tene bhUlIne hun manuShya chhun, hun puNyavALo chhun, hun rAgI chhun ne alpagna chhun evI je paryAyabuddhi chhe te bhram-mithyAtvadashA chhe. ahAhA...! andar Anandano samudra pote hovA chhatAn mAro Anand viShayomAnthI Ave chhe em mAnyun chhe te mithyAtva chhe, mithyAtva eTale dIrdhakAL paryant chAr gatimAn rajhaLAvanArun sansAranun bIj chhe.
ahA! A mithyAtvano-bhrAntino nAsh karavAno upAy shuddha chaitanyanAn draShTi-gnAn ane ramaNatA chhe; enAthI agnAnano nAsh thaIne sAdhakadashA pragaT thAy chhe, ane te sAdhakadashArUp upAyathI upey evI mokShadashAnI prApti thAy chhe. potAmAn apUrNa shuddhadashAnun thavun te sAdhakabhAv chhe, ne pUrNa shuddhadashA te sAdhya-mokSha chhe. trikALI shuddha dravya chhe e to Ashrayano-Alambanano viShay chhe, e mokShamArga ke mokSha nathI, paN enA Ashraye mokShamArga ane mokShanI paryAyo pragaT thAy chhe.
mokShamArgathI mokShadashAnI prApti thAy em bolAy kharun, parantu em kahevun e vyavahAr chhe. kharekhar mokShanun kAraN to karma-nokarmathI bhinna evo mokShasvarUp nij AtmA chhe, kemake teno pUrNa Ashray thaye mokSha pragaT thAy chhe. visheSh vichAratAn mokShanI dashA je pragaT thAy te ja mokShanun kAraN chhe, ane te ja mokSharUp kArya chhe.
ahAhA...! nirmaLAnandano nAth chaitanyamUrti prabhu hun AtmA chhun. mArI chIjamAn deh-man-vANI nahi, karma- nokarma nahi, ne ek samayamAn utpanna thato vikAr paN nahi-evo hun anant shaktiothI bharapur bharelo bhagavAn AtmA chhun. ahIn kahe chhe-Avo AtmA pote sAdhakarUpe ane siddharUpe potAthI pariNamit thAy chhe. sAdhakadashA-upAy ho bhale, paN ek samayanI pUrNa AnandanI dashA-mokShadashA-param vItarAgI dashA-terUpe AtmA svayam pariName chhe, pUrvamAn upAy chhe mATe enAthI upey-mokShadashA thaI chhe em nahi. AvI sUkShma vAt bhAI! have AmAn vyavahAr (rAg) kAraN chhe e to kayAny uDI gayun. samajAy chhe kAI...?
PDF/HTML Page 4140 of 4199
single page version
jem nALiyerano goLo, uparanAn chhAlAn, andaranI kAchalI ane goLA uparanI rAtaDathI bhinna chhe, tem bhagavAn AtmA chhAlAn samAn sharIr, karmanA rajakaNarUp kAchalI, ane puNya-pApanA bhAvarUp rAtaDathI bhinna chhe, ane potAnI anant shaktiothI abhinna chhe. ahAhA...! AvI potAnI chIj chhe tenI sanmukh thaI antar-ekAgra thavAthI sAdhakadashArUp nirmaL ratnatrayanI dashA pragaT thAy chhe te upAy chhe. ahAhA...! Anandakand prabhu pote chhe enA sanmukhanI draShTi-gnAn ane ramaNatA te sAdhakadashAnun pariNaman chhe, ane te upAy chhe, ane AtmAnI pUrNa nirmaL dashAnI prApti thavI te mokShadashA-upey chhe. A mokShamArganI dashA ane mokShadashA-banne rUpe AtmA ja pote pariName chhe, rAg ke nimittane laIne te dashA thAy chhe em chhe nahi.
are, lokone Ano abhyAs nahi ne Akho di’ bAyaDI-chhokarAnnun karavAmAn ne paisA raLavAmAn gunchAI rahe, paN bhAI, konI bAyaDI, ne konAn chhokarAn? tatsambandhI rAgey tArI chIj nathI pachhI bAyaDI-chhokarAn tArAn kayAnthI AvyAn? e badhI to atyant bhinna chIj bApu! emAn tun salavAI paDayo chho te tArun mahAn ahit chhe. ahIn kahe chhe-prabhu! sAmbhaL. tArun hit karanAroy tun, hitano upAye tun ane hitarUp pUrNa dashAy tun chho. ahAhA...! andar gnAn ne AnandanI lakShmIrUp bhagavAn prabhu tun chho, pachhI tAre bIjI chIjathI shun prayojan chhe? mATe tyAnthI khasI ek vAr antarmukh thA, tane gnAn ne AnandanI apUrva dashA pragaT thashe. A upAy chhe, ane te pratham chothe guNasthAne pragaT thAy chhe. A sivAy badhun thothAn chhe.
ahAhA...! bhagavAn AtmAmAn ek abhAv guN chhe. rAganA-vibhAvanA abhAv svabhAve nirmaL pariName evo bhagavAn! tAro A abhAv svabhAv chhe. trikALI shuddha gnAyak dravyano Ashray kare tene shaktinun pariNaman pragaT thAy chhe. A upAy chhe. AmAn paranI apekShA-garaj rAkhavI paDe evo AtmA pAngaLo nathI. mATe he bhAI! paranI apekShA chhoDI svasanmukh thA, sva-Ashray kar. sva-Ashraye ja sAdhakadashA, ne sva-Ashraye ja siddhadashA pragaT thAy chhe.
jem tAv detAn sonAnI 12, 13, 14 valA shuddhatA thAy te apUrNa shuddha dashA chhe, ane param prakarSharUp 16valA thAy te tenI pUrNa shuddha dashA chhe, tem sva-Ashraye pariNat AtmA alpa-apUrNa shuddha pariName te sAdhak dashA chhe, pUrNa shuddha pariName te sAdhya dashA chhe. sAdhyadashA chhe te param mokShadashA, siddhadashA chhe; ne sAdhakadashA te mokShamArga chhe. tene samvar-nirjarA kaho, sAdhakabhAv kaho, ke upAy kaho-badhun ek ja chhe. sAdhak-sAdhyadashA banne sva-AshrayamAn ja samAy chhe. sva-Ashray sivAy bAkI badhun thothAn ja chhe. samajANun kAI...?
arere! sansAramAn bhamatAn-bhamatAn anantakALamAn e anant vAr nagna digambar sAdhu thayo, nagna rahyo, jangalamAn vAs karyo, maun rahyo ne vrat-samiti pALyAn, paN sva-Ashray karyo nahi to emAn eNe shun karyun? sva-Ashraye AtmagnAn karyA vinA badhun ja thothAn chhe bApu! eTale to kahyun chhe ke-
ahA! rAganA vikalpathI chhUTI potAno vignAnaghanasvabhAvI AtmA chhe temAn lInatA karavI te sAdhudashA chhe, ne te ja upAy chhe. A sivAy to badhun lokaranjan chhe, mArga nathI.
shrImadnA ek patramAn Ave chhe ke-jagatane rUDun dekhADavA ane jagatathI rAjI thavAno eNe prayatna karyo chhe, parantu potAnun rUDun kem thAy e prayatna eNe kadIy karyo nathI. loko sAro kahe ne prashansA kare to hun moTo, ne to hun samAjamAn k kadhik. paN bApu! emAn shun chhe? e to badhun dhUL chhe. ahA! bIjAthI mArAmAn adhikatA-visheShatA chhe e mAnyatA ja mUDhapaNun chhe. loko abhinandananun pUnchhaDun Ape toy emAn shun chhe? emAn magna thavun-phUlAI javun e to sAche ja pUnchhaDun nAm DhoranI dashA chhe.
ahIn to pote ja prabhu chhe. te pote potAnA svabhAvanI draShTi karI potAne abhinandan kare te abhinandan chhe. duniyA jANe na jANe, pote potAnA atIndriy AnandasvarUpane anubhave te abhinandan. koI na jANe tethI shun? Aj sudhI anantA siddha thayA; atyAre temanAn nAm suddhAn koI na jANe tethI shun? nijAnandarasalIn teo to sadAy potAthI abhinandit chhe. samajANun kAI...?
have kahe chhe-‘mATe, anAdi kALathI mithyAdarshanagnAnachAritra vaDe svarUpathI chyut hovAne lIdhe sansAramAn bhramaN