Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 5-6.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 5 of 210

 

PDF/HTML Page 81 of 4199
single page version

upAy karavA te IndriyonA viShayo taraph jhukAv kare chhe. tRuShNArUpI roganI pIDA sahan nahIn thavAthI te AkaL-vikaL banI sparsha, ras, gandh, varNa, ane shabda evA viShayo taraph jhUke chhe, viShayomAn ja jhampalAve chhe. parantu arere! A viShayo to mRugajaL jevA chhe.

jem khArI jamInamAn sUryanAn kiraNo paDe to te pANI jevun dekhAy pANI chhe nahIn, mAtra dekhAy chhe. tem panchendriyanA viShayo ramya chhe nahIn, mAtra dekhAy chhe. tethI A viShayo to mRugajaL jevA chhe, dekhAvamAtra ramya chhe. A jANI laun, A khAI laun, A sAmbhaLI laun, A bhogavI laun, strI, makAn ItyAdi bhogavI laun em ekasAthe viShayonA samUhamAn kUdI paDe chhe. ahA! sitter, sitter varShanA AyuShya vItI gayA temAn rAg-dveSh, puNya-pApanA vikalponI majUrI ja eNe karI chhe. karoDapati ane abajopati moTA tRuShNArUpI roganA dAhane shamAvavA mRugajaL jevA viShayone seve chhe, paN temAn kyAy sukh maLe em nathI. maphatano mithyA phAmphAn ja mAre chhe.

vaLI te jIvo paraspar AchAryapaNun paN kare chhe. eTale ke bIjAne kahI te pramANe angIkAr karAve chhe. AchAryapaNun kare chhe eTale ekabIjAne samajAve chhe, shikhAmaN Ape chhe ke ApaNe Am karavun joIe, tem karavun joIe, chhokarAnne bhaNAvavAn joIe, moTAn karavA joIe, paraNAvavAn joIe. vyavahAramAn to badhun karavun joIe ne? dharma to vRuddhAvasthAmAn karashun hamaNAn to ApaNI pharaj bajAvavI joIe, ItyAdi paraspar AchAryapaNun kare chhe. AvA jIvalokane mithyAtvarUpI bhramaNA thaI rahI chhe. jem vanToLiyAmAn taNakhalun UDIne kyAn jaI paDashe tenI khabar nathI tem A sansAramAn rakhaDatA jIvo marIne kAgaDe, kUtare,.. . kyAn chAlyA jashe? are! chorAshInA avatAr karI-karIne jIvo dukhI dukhI thaI rahyA chhe, dukhamAn pIlAI rahyA chhe.

andar Anandano nAth pote chhalochhal sukhathI bharelo chhe tenI sAme najar koI divas karI nahIn. AnandanA nidhAn prabhu paramAtmAnI sAme najar na karatAn IchchhA ane IchchhAnun bhogavavun em kAmabhoganI kathA anantavAr sAmbhaLI, parichayamAn lIdhI ane anubhavamAn paN lIdhI. tethI A kAmabhog bandhanI kathA saune sulabh chhe eTale ke saune sahelAIthI prApta thAy tevI chhe.

kAmabhoganI kathA kahetAn viShayo sambandhI rAganI ane rAganA bhogavavAnI kathA anantavAr sAmbhaLI chhe. viShayabhog levo te ekalo kAmabhog nathI. jIv strInA sharIrane bhogavato nathI. sharIr to hAD, mAns, chAmaDAn chhe. e to ajIv chhe, jaD chhe. ene te IShTa gaNIne rAg kare chhe. te rAgane anubhave chhe, bhogave chhe, sharIrane nahIn. em mesub, pAk vagere


PDF/HTML Page 82 of 4199
single page version

jIv khAto (bhogavato) nathI, e kriyA to jaDanI chhe. e upar lakSha jAy eTale rAgane bhogave chhe. jaDane shun bhogave? AtmA to arUpI chhe, rUpIne te kaI rIte bhogave? are! koI divas sAmbhaL‌yun nathI. jem kUtaro sUkun hADakun chAve ne dADhamAn lohI nIkaLe. tyAn ene em thAy ke hADakAmAnthI lohI Ave chhe. tem agnAnI deh, vANI, lADun, dAL, bhAt khAy tyAn enA rAgano svAd jaNAy chhe, paN te em mAne ke deh, vANI AdimAnthI svAd Ave chhe. ene khabar nathI ke shun bhogavAy chhe. AndhaLe AndhaLo hAlyo jAy chhe. eNe kadI AtmAnI vAt sAmbhaLI ja nathI.

are! A sAmbhaLavAnI je IchchhA chhe e paN viShay chhe. tyAn enI prItimAn rokAI jAy chhe e paN viShay chhe. bhAI! UnDI vAt chhe. A to adhyAtmanI kathA chhe. bApu! jIvanI bhUl shun chhe ane e kem thAy chhe e batAve chhe. ekendriyathI mAnDIne panchendriy sudhInA jIvo-devo, sheThiyA, karoDapatio, je badhA dhULanA (sampattinA) dhaNI kahevAy chhe te badhAe rAganI vAto sAmbhaLI chhe ane rAgane bhogavI rahyA chhe. tethI te to e saune sulabh chhe. parantu rAgathI bhinna sahaj shuddha AtmAnun ekapaNun sulabh nathI.

nirmaL bhedagnAnarUp prakAshathI spaShTa bhinna dekhavAmAn Ave chhe evun A bhinna AtmAnun ekapaNun ja sulabh nathI. juo, rAgathI bhinna ane paralakShI gnAnathI paN bhinna ane potAthI abhinna evA AtmAnun ekapaNun, nirmaL bhedagnAnarUp prakAshathI spaShTa bhinna dekhavAmAn Ave chhe. jIve paralakShI gnAn paN anant vAr karyun chhe. agiyAr ang ane navapUrvanun gnAn chhe e paN paralakShI gnAn chhe, enAthI AtmAnun ekapaNun bhinna dekhAtun nathI. rAg ane paranun lakSha chhoDI svadravyanA dhyey ane lakShe je bhedagnAn thAy e bhedagnAnathI AtmAnun ekapaNun dekhavAmAn Ave chhe. jem prakAshamAn ja chIj spaShTa dekhAy tem bhedagnAnaprakAshamAn ja Atmavastu spaShTapaNe bhinna dekhAy chhe. nirmaL bhedagnAnaprakAsh vaDe AtmAnun ekapaNun spaShTa dekhavun e mudanI vAt chhe, bhAI! bAkI dayA pALo, bhakti karo, vrat karo ItyAdi badhAn thothAn chhe.

aho! mAtra A bhinna AtmAnun ekapaNun svabhAvathI ja sadA pragaTapaNe antarangamAn prakAshamAn chhe, te bhedagnAnaprakAshathI dekhAy chhe. Anandano nAth chaitanyachamatkAr prabhu andaramAn prakAshamAn chhe tene bhedagnAnaprakAshathI jovA kadI darakAr karI nathI. Avun andaramAn chakachakAT karatI Atmavastunun ekapaNun kaShAyachakra sAthe ekarUp jevuun karavAmAn Avatun hovAthI atyant tirobhAv pAmyun chhe, DhankAI gayun chhe. dayA. dAn, bhakti Adi shubh vikalpo ane hinsAdi ashubh vikalpomAn ekarUp thatAn (mAnatAn) bhagavAn AtmAnun ekapaNun DhankAI gayun chhe.


PDF/HTML Page 83 of 4199
single page version

ahAhA! bhedagnAnaprakAshathI spaShTa dekhavAmAn Ave chhe evI antarangamAn chakachakAT karatI gnAnarUpI prakAshanI mUrti asankhya prakAranA shubhAshubh vikalpo sAthe ekarUp jevI mAnavAmAn AvatAn DhankAI gaI chhe, rAganI ekatvabuddhi ADe e najaramAn AvatI nathI.

rAganA vikalpo ane paralakShI gnAn e ja jANe mArI chIj chhe evI mAnyatAne ADe gnAyak prakAshamAn chaitanyajyoti DhankAI gaI chhe. potAmAn anAtmagnapaNun hovAthI arthAt potAne AtmAnA gnAnano abhAv hovAthI andar prakAshamAn chaitanyachamatkAr vastu paDI chhe tene kadIy jANI ke anubhavI nathI. pote AtmAnun ekapaNun nahIn jANato hovAthI tathA AtmAne jANanArA santo-gnAnIonI sangati-sevA nahIn karI hovAthI bhinna AtmAnun ekapaNun kadI sAmbhaL‌yun nathI, parichayamAn Avyun nathI ane tethI anubhavamAn paN Avyun nathI. Atmagna santoe rAgathI ane paralakShI gnAnathI bhinna AtmAnun ekapaNun kahyun, paN te eNe mAnyun nahIn tethI temanI sangati-sevA karI nahIn em kahyun chhe. gurue jevo AtmA kahyo tevo mAnyo nahIn, parantu bAhya pravRuttimAn jIv rokAI gayo. dayA, dAn, vrat, tap, bhakti ItyAdinA shubharAgamAn dharma mAnIne rokAI gayo.

bhAI! loko mAne chhe tenAthI mArga tadna judo chhe. samyagdarshan ane teno viShay jenAthI janma-maraNano ant Ave e vAt tadna judI chhe. digambar santoe ane kevaLIoe te kahI chhe, teNe sAmbhaLI paN chhe, parantu mAnI nathI tethI sangati- sevA karyAn nahIn em kahe chhe. sAmbhaLavA to maL‌yun chhe kemake samosaraNamAn anant vAr gayo chhe. samosaraNamAn eTale traNalokanA nAth devAdhidev arihant paramAtmAnI dharmasabhAmAn, jyAn Indro ane ekAvatArI puruSho, vAgh ane sinh Adi beThA hoy chhe tyAn anant vAr gayo chhe. paN kevaLI AgaL rahI gayo koro, kemake kevaLI bhagavAne jevo shuddhAtmA bhinna batAvyo tevo mAnyo nahIn. bhagavAnanI divyadhvanino sAr je shuddhAtmA te abhiprAyamAn lIdho nahIn. mAtra dravyakriyAno abhiprAy pakaDI dravyasanyam pALavAmAn magna thayo. evo dravyasanyam pALI anantavAr navamI graiveyakano dev thayo. chha-DhALAmAn Ave chhe ne ke-

munivrat dhAr anantavAr grIvak upajAyau,
pai nij AtamagnAn vinA, sukh lesh na pAyau.

dravyasanyam pALavAno bhAv to shubhabhAv hato, tethI svargano RuddhidhArI dev thayo paN tyAnthI pAchho paTakAyo. bAhya sanyam bhale pAL‌yo, paN AtmagnAn vinA jarApaN sukh pAmyo nahIn, bhavabhramaNathI chhUTayo nahIn.


PDF/HTML Page 84 of 4199
single page version

* bhAvArtha uparanun pravachan *

A lokamAn sarva mithyAdraShTi jIvo-ekendriyathI mAnDIne panchendriy sudhInA jIvosansArarUpI chakra par chaDhI pAnch parAvartanarUp bhramaN kare chhe. anAdithI puNya- pAparUpI bhAvakarmamAn bhInsAI rahyA chhe. anant parAvartanamAn A sharIrAdinA pudgalo anekavAr sanyogamAn AvI gayA chhe. darek kShetre anantavAr janmIne marI chUkyo chhe. darek kALamAn anant janma-maraN karyAn chhe. evI rIte darek bhavamAn anantavAr paribhramaN karyun chhe. evI rIte shubhAshubh bhAv paN anantavAr jIv karI chUkyo chhe. A pAnch parAvartanarUp bhramaNamAn tene mohakarmanA udayarUp pishAch-bhUtaDun dhonsare joDe chhe. UlaTI mAnyatArUp bhUtaDAe tene rAganI ekatArUp sansAranA dhonsare joDI dIdho chhe. bAyaDInun karavun, chhokarAnun karavun, deshanun karavun, sharIranun karavun em mithyAtva vaDe, potAno chhato svabhAv nahIn jANavAthI, rAganA ekatvarUp dhonsare joDAyo chhe. tethI te viShayonI tRuShNAnA dAhathI pIDit thaI rahyo chhe. tRuShNAnA dAhanI baLatarAthI baLI rahyo chhe. A sAmbhaLavun, jovun, sUnghavun, chAkhavun, sparshavun evA panchendriyonA viShayonI tRuShNArUp agnithI andar baLI rahyo chhe. te dAhano IlAj IndriyonA viShayo-rUp Adi viShayo- chhe em jANI potAnA upayogane te taraph joDe chhe. te panchendriyonA viShayone ghero ghAle chhe. te viShayone jANavA ane bhogavavAmAn magna bane chhe. tathA paraspar upadesh paN viShayono ja kare chhe. ApaNe A karavun joIe, Am karyA vinA kAI chAle? ApaNe haju sansArI chhIe. em ekabIjA paraspar rAgano ja upadesh kare chhe. parantu koi antarasvabhAvamAn javAnI vAt karatun nathI. viShayabhoganI ane rAganI kathA mAnhomAnhe agnAnI jIvo kare chhe. ek jIv kahe ane bIjo sAmbhaLI kahe ke -‘hA barAbar chhe.’ Am viShayonI IchchhA ane viShayone bhogavavun evI kAm ane bhoganI kathA to jIvoe anantavAr sAmbhaLI chhe, parichayamAn lIdhI chhe ane anubhavI chhe tethI sulabh chhe.

paN paradravyothI bhinna ek chaitanyachamatkArasvarUp potAnA AtmAnun gnAn kadI thayun nathI. chaitanyachamatkAr vastu pote AtmA chhe enun gnAn pote anantakALamAn karyun nathI; ane jemane e gnAn thayun hatun evA puruShonI sevA kadI karI nathI. eTale ke santoe kahyun te sAmbhaL‌yun paN andaramAn mAnyun nathI. mAnyun nahIn tethI kharekhar sAmbhaL‌yun ja nathI. A rIte nij paramAtmasvarUp AtmAnI kathA na kadI sAmbhaLI, na parichay karyo ke na teno anubhav karyAe. tethI chaitanyachamatkArasvarUp bhagavAn AtmAnI prApti sulabh nathI. rAjapAT ane devapad evun to anantavAr maL‌yun, parantu nij shuddhAtmAnI prApti thavI sulabh nathI arthAt durlabh chhe.

***

PDF/HTML Page 85 of 4199
single page version

jIv–ajIv adhikAr

*
gAthA–pa

अत एवैतदुपदर्श्यते–

तं एयतविहत्तं दाएहं अप्पणो सविहवेण।
जदि दाएज्ज पमाणं चुक्केज्ज छंल ण घेत्तव्वं।।
५।।

तमेकत्वविभक्तं दर्शयेऽहमात्मनः स्वविभवेन।
यदि दर्शयेयं प्रमाणं स्खलेयं छलं न गृहीतव्यम्।। ५।।

have AchArya kahe chhe ke, tethI ja jIvone te bhinna AtmAnun ekatva ame darshAvIe chhIe-

darshAvun ek vibhakta e, AtmA taNA nij vibhavathI;
darshAvun to karajo pramAN, na doSh grah skhalanA yadi. pa.

gAthArtha– [तम्] te [एकत्वविभक्तं] ekatvavibhakta AtmAne [अहं] hun [आत्मनः] AtmAnA [स्वविभवेन] nij vaibhav vaDe [दर्शये] dekhADun chhun; [यदि] jo hun [दर्शयेयं] dekhADun to [प्रमाणं] pramAN (svIkAr) karavun ane [स्खलेयं] jo koI ThekANe chUkI jAun to [छलं] chhaL [न] na [गृहीतव्यम्] grahaN karavun.

TIkA– AchArya kahe chhe ke je kAI mArA AtmAno nijavaibhav chhe te sarvathI hun A ekatva-vibhakta AtmAne darshAvIsh evo men vyavasAy (udyam, nirNay) karyo chhe. kevo chhe mArA AtmAno nijavibhav? A lokamAn pragaT samasta vastuono prakAsh karanAr ane ‘स्यात्’ padanI mudrAvALo je shabdabrahma-arhantanA paramAgam-tenI upAsanAthI jeno janma chhe. (‘स्यात्’ no artha ‘kathanchit’ chhe eTale ke ‘koI prakArathI kahevun’. paramAgamane shabdabrahma kahyAn tenun kAraNa arhantanA paramAgamamAn sAmAnya dharmo- vachanagochar sarva dharmo-nAn nAm Ave chhe; ane vachanathI agochar je koI visheSh dharmo chhe temanun


PDF/HTML Page 86 of 4199
single page version

anumAn karAvavAmAn Ave chhe; e rIte te sarva vastuonA prakAshak chhe mATe sarvavyApI kahevAmAn Ave chhe, ane tethI temane shabdabrahma kahe chhe.) vaLI te nijavibhav kevo chhe? samasta je vipakSha-anyavAdIothI grahaN karavAmAn Avel sarvathA ekAntarUp nayapakSha- temanA nirAkaraNamAn samartha je atinistuSh nirbAdh yukti tenA avalambanathI jeno janma chhe. vaLI te kevo chhe? nirmaLavignAnaghan je AtmA temAn antarnimagna paramaguru- sarvagnadev ane aparaguru-gaNadharAdikathI mAnDIne amArA guru paryant, temanAthI prasAdarUpe apAyel je shuddhAtmatattvano anugrahapUrvak upadesh, tenAthI jeno janma chhe. vaLI te kevo chhe? nirantar jharato-AsvAdamAn Avato, sundar je Anand tenI chhApavALun je prachurasamvedanasvarUp svasamvedan, tenAthI jeno janma chhe. em je je prakAre mArA gnAnano vibhav chhe te samasta vibhavathI darshAvun chhun. jo darshAvun to svayamev (pote ja) potAnA anubhav-pratyakShathI parIkShA karI pramAN karavun; jo kyAy akShar, mAtrA, alankAr, yukti Adi prakaraNomAn chUkI jAun to chhal (doSh) grahaN karavAmAn sAvadhAn na thavun. shAstrasamudranAn prakaraN bahu chhe mATe ahIn svasamvedanarUp artha pradhAn chhe; tethI arthanI parIkShA karavI.

bhAvArtha– AchArya Agamanun sevan, yuktinun avalamban, parApar guruno upadesh ane svasamvedan-e chAr prakAre utpanna thayel potAnA gnAnanA vibhavathI ekatva-vibhakta shuddha AtmAnun svarUp dekhADe chhe. tene sAmbhaLanArA he shrotAo! potAnA svasamvedan-pratyakShathI pramAN karo; kyAy koI prakaraNamAn bhUlun to eTalo doSh grahaN na karavo em kahyun chhe. ahIn potAno anubhav pradhAn chhe; tenAthI shuddha svarUpano nishchay karo-em kahevAno Ashay chhe.

have AchArya kahe chhe ke tethI ja jIvone te bhinna AtmAnun ekatva ame darshAvIe chhIe.

pravachan nambar 12–14, tArIkh 11–12–7p thI 13–12–7p

* gAthArtha uparanun pravachan *

te ekatvavibhakta AtmAne hun AtmAnA nijavaibhav vaDe dekhADun chhun; jo hun dekhADun to pramAN karavun ane jo koI ThekANe chUkI jAun to chhaL na grahaN karavun.

bhagavAn kundakundAchAryadev kahe chhe ke parathI bhinna ane svathI ekatvarUp evA AnandamUrti bhagavAn AtmAne nijavaibhav vaDe dekhADun chhun. jo hun dekhADun arthAt dekhADavAmAn Ave to svAnubhavathI parIkShA karIne pramAN karavun. mAtra upar-uparathI hA pADaje em kahyun nathI, paN svasamvedanagnAn dvArA pratyakSha anubhav karI pramAN karaje em kahyun chhe. A AtmA


PDF/HTML Page 87 of 4199
single page version

pUrNAnandano nAth svabhAvathI ekatvapaNe chhe, rAgathI vibhakta chhe. tene tun svasamvedanagnAnanI paryAy dvArA jAN. ‘स्वसंवेदनज्ञानेन परीक्ष्य’ em kahyun eno artha e chhe ke je dravyasvabhAv chhe tene svasamvedanagnAnathI anubhav karI parIkShA vaDe pramAN karaje, ame kahIe chhIe eTalAmAtrathI nahIn.

A to trilokanAth sarvagnadevano panth chhe. so IndronA pUjnIy vItarAg sarvagnadevanI divyadhvanimAn A ekatvavibhakta AtmAnun svarUp Avyun hatun. e ame pratyakSha anubhavIne kahIe chhIe. amArA AtmAmAn (paryAyamAn) eno sAkShAtkAr thayo chhe. AtmA Avo ja chhe em ame jANyun chhe. bhagavAne kahyun chhe mATe kahIe chhIe em nahIn, paN svasamvedan-anubhavathI AtmAne ame jANyo chhe. e ame tane batAvIe chhIe, mATe tun anubhav karIne pramAN karaje, svIkAr karaje.

pUrNAnandano nAth abhed vastu chhe. eno svIkAr te paryAy chhe. paryAy teno svIkAr kare chhe ke A nij paramAtmA chhe. samayasAr gAthA 320mAn (AchArya jayasenanI TIkAmAn) Ave chhe ke paryAy em jANe chhe ke- ‘sakaLanirAvaraN akhanD ek pratyakShapratibhAsamay avinashvar shuddha pAriNAmikaparamabhAvalakShaN nij paramAtmadravya te ja hun chhun.’ Am vastuno yathArtha svIkAr tenA svasamvedanagnAn vaDe ja thAy chhe.

vaLI kahe chhe ke jo koI ThekANe chUkI jAun to chhaL na grahaN karavun. anubhavamAn to chUk nathI. paN bhAShAmAn, chhandamAn ke vyAkaraNamAn kyAnk ochhun-vattun AvI jAy to छलं ण घेत्तव्वं– chhaL grahaN na karIsh. ame je kahevA mAgIe chhIe te bhAvane dhyAnamAn rAkhI barAbar pakaDaje, shabdane na pakaDIsh. vastuno nirNay karavAmAn svasamvedan pradhAn chhe, tethI bhagavAn pUrNAnandano nAth svasamvedanamAn Ave e rIte tun pramAN karaje.

* TIkA uparanun pravachan *

AchArya kahe chhe ke je kAI mArA AtmAno nijavaibhav chhe te sarvathI huun A ekatvavibhakta AtmAne darshAvIsh. A bairAn-chhokarAn, paisA-makAn, dhan-dolat e AtmAno vaibhav nathI. andar puNya-pApanA vikArI bhAv thAy e paN AtmAno vaibhav nathI. trikAL dhruv gnAyakanA avalambane mArI nirmaL paryAyamAn mane je vItarAgatA pragaT thaI chhe e mAro nijavaibhav chhe. te mArA anubhavanA sarva vaibhavathI hun A svabhAvathI ekatva ane vibhAvathI vibhakta evo bhagavAn AtmA darshAvIsh evo men vyavasAy karyo chhe, udyam karyo chhe, nishchay karyo chhe.


PDF/HTML Page 88 of 4199
single page version

‘mangalan bhagavAn vIro, mangalan gautamo gaNI,
mangalan kundakundAryo, jain dharmostu mangal.’

ahIn mangalAcharaNamAn pratham tIrthankaradev, bIjA gaNadharadev ane tarat ja trIjA sthAne shrI kundakundAchAryadev chhe. teo kahe chhe ke mane mArA AtmAno nijavaibhav pragaTayo chhe. e sarva vaibhav vaDe men svathI ekatva ane parathI bhinna AtmAne batAvavAno nishchay karyo chhe.

kevo chhe mArA AtmAno nijavaibhav? A lokamAn pragaT samasta vastuono prakAsh karanAr ane ‘स्यात्’ padanI mudrAvALo je shabdabrahma-arhantanAn paramAgam-tenI upAsanAthI jeno janma chhe. sharUAt karatAn potAne je nijavaibhav pragaTayo temAn nimitta koN hatun e kahe chhe. trilokanAth sarvagnadev arhant paramAtmAe OMdhvani- divyadhvani dvArA je upadesh karyo te anusAr paramAgamanI rachanA thaI. te paramAgamanI upAsanAthI-sevA karavAthI mane Atma-vaibhav pragaT thayo chhe. bhagavAnanI vANIne shabdabrahma kahe chhe kemake brahmasvarUp je pUrNAnandano nAth AtmA tene batAvanAro chhe. vaLI te ‘स्यात्’ padanI mudrAvALo chhe ane lokamAn pragaT samasta vastuono prakAsh karanAr chhe. paramAgamane shabdabrahma kahyAn tenun kAraNa arhantanA paramAgamamAn sAmAnya dharmo-vachanagochar sarva dharmonAn nAm Ave chhe. astitva, vastutva, gnAn, darshan, Anand ItyAdi dharmonAn nAm Ave chhe. ane vachanathI agochar je koI visheShadharmo chhe temanun anumAn karAvavAmAn Ave chhe. e rIte te sarva vastuonA svarUpanA prakAshak chhe mATe sarvavyApI kahevAmAn Ave chhe, ane tethI bhagavAnanAn paramAgamane shabdabrahma kahevAmAn Ave chhe.

syAt padanI mudrAvALo shabdabrahma chhe. syAt eTale kathanchit-eTale ke koI apekShAthI kahevun te. bhagavAnanI vANI anekAnt vastunun koI apekShAthI kathan kare chhe. tene syAt-padanI mudrA kahevAy chhe. bhagavAn sarvane jANe mATe te sarvavyApI kahevAy chhe. ane vANI sarva tattvane kahenArI chhe tethI tene shabdabrahma kahevAmAn Ave chhe. AchArya kahe chhe mane je nijavaibhav pragaT thayo emAn A shabdabrahmarUpI paramAgam nimitta chhe. eTale ke agnAnI anyavAdIonI vANI emAn nimitta hoI shake nahI.

vaLI te nijavaibhav kevo chhe? samasta je vipakSha-anyavAdIothI grahaN karavAmAn Avel sarvathA ekAntarUp nayapakSha-temanA nirAkaraNamAn samartha je ati nistuSh nirbAdh yukti tenA avalambanathI jeno janma chhe.


PDF/HTML Page 89 of 4199
single page version

sarvathA ekAntarUp je nayapakSha tenA nirAkaraNamAn samartha je ati nistuSh nirbAdh yukti-eTale ke photarAn vinAnI mAlavALI je puShTa ane saphaL yukti tenA avalambanathI mane nijavaibhav pragaT thayo chhe. samyak yukti vaDe ekAntapakShanun khanDan karI tenun nirAkaraN karI nAkhyun chhe. tathA sarvagnadevanI vANImAn je vItarAgamArga kahyo chhe te ame grahaN karI lIdho chhe.

kundakundAchAryanA samayathI so varSha pahelAn shvetAmbaramat nIkaLI chUkelo. digambar sanAtan matamAnthI judA paDI navo shvetAmbaramat sharU karelo. hamaNAn keTalAk samanvayanI vAto kare chhe, paN samanvay konI sAthe karavo? bhAI! amAre koI sAthe ver-virodh nathI. sau bhagavAn AtmA chhe. amane to सत्त्वेषु मैत्री chhe, paN paryAyamAn je bhUl chhe te barAbar jANavI joIe. nirbAdh yuktinA avalambanathI ame ekAntavAdI anyamatanun nirAkaraN karI nAkhyun chhe. eTale ke ekAntavAd te satyamArga nathI, kalpit chhe em nakkI karI ame yathArtha anekAntarUp vItarAgamArgane dhAraN karyo chhe. A rIte amane nijavaibhav pragaT thayo chhe.

vaLI te kevo chhe? nirmaL vignAnaghan je AtmA temAn antarnimagna paramaguru sarvagnadev ane aparaguru-gaNadharAdikathI mAnDI amArA guru paryant, -temanAthI prasAdarUpe apAyel je shuddhAtmatattvano anugrahapUrvak upadesh tathA pUrvAchAryo anusAr je upadesh, tenAthI jeno janma chhe.

sarvagnadev vignAnaghan dhruv je AtmA temAn antarnimagna chhe. bhagavAn gaNadharadev tathA amArA guru paN potAnA vignAnaghan dhruv AtmAmAn antarnimagna hatA. chaitanyaprakAshanA nUranun pUr evo je bhagavAn AtmA temAn antarnimagna evA dev ane gurue prasAdarUpe shuddhAtmatattvano anugrahapUrvak je upadesh Apyo enAthI A amArA nijavaibhavano janma thayo chhe.

ahAhA...! shun TIkA chhe! sarvagnathI mAnDI amArA guru paryant saghaLA shuddha vignAnaghanasvarUp AtmAmAn antarnimagna eTale visheSh nimagna hatA. amane enun gnAn thayun chhe, ane enun bhAn varte chhe. bIjAne samyagdarshan thAy tenI khabar na paDe em koI kahe chhe e vAt barAbar nathI. vignAnaghan AtmAmAn amArA guru antarnimagna hatA em kundakundAchAryadev ahIn jagat samakSha jAher kare chhe. kahe chhe. amane yathArtha nimittanun barAbar gnAn thayun chhe. te AtmagnAnI gurunA prasAdarUp upadeshanA nimitte amArA nijavaibhavano janma thayo chhe.


PDF/HTML Page 90 of 4199
single page version

bhagavAn shrI kundakundAchAryadev bharatakShetramAn be hajAr varSha pUrva thaI gayA. teo sadehe mahAvidehamAn sImandhar bhagavAnanA samosaraNamAn gayA hatA. mahAvidehamAn sImandharanAth arihantapade virAje chhe. temano pAnchaso dhanuShyano deh ane kroDapUrvanun AyuShya chhe. tyAn bhagavAnanI vANI hammeshA chhUTe chhe. tyAn san. 49mAn kundakundAchArya sAkShAt gayA hatA, ATh divas rahyA hatA. tyAn bhagavAnanI vANI sAmbhaLIne bharatamAn padhAryA. ahIn AvIne A shAstro banAvyAn. temAn samayasAranI rachanA karatAn teo kahe chhe ke hun ekatvavibhakta AtmA batAvIsh. parathI pRuthak ane svathI ekatva evo bhagavAn AtmA mArA nijavaibhavathI batAvIsh.

andar AtmA sat chidAnand prabhu siddha samAn birAje chhe. samayasAr nATakamAn Ave chhe-

chetanarUp
anUp amUrat, siddha samAn sadA pad merau,
moh mahAtam Atamaang, kiyo parasang mahAtam gherau.

AtmA chaitanyarUp Anandaghan chhe. AtmA sharIr, man, vANIthI to bhinna chhe, paN paryAyamAn dayA, dAn, bhakti AdinA vikalpa UThe chhe enAthI paN bhinna chhe ane potAnA svabhAvathI abhinna chhe. evA AtmAmAn antarnimagna thatAn je anubhav pragaT thAy te samyagdarshanAdi dharma chhe. AchAryadev kahe chhe ke parathI bhinna AtmAno mane anubhav thayo chhe. Anandano mane svAd Avyo chhe. AtmA anAkuL shAnt Anandarasano pinD temAn nimagna thatAn mane atIndriy Anandanun samvedan thayun chhe. AvA mArA nijavaibhavathI hun ekatvavibhakta AtmA batAvun chhun. te tun rAgathI pRuthak thaI potAnA AnandaghanasvarUpano anubhav karIne pramAN karaje. to dharma thashe. samajANun kAI?

are! anantakALathI chorAsInA avatAr karatAn karatAn navamI graiveyakanA bhav paN anant karyA. anantavAr nagna digambar muni thayo. bAr bAr mahinAnA upavAs Adi kriyAkAnD karIne navamI graiveyak gayo. parantu antar anubhavapUrvak vastutattvane pramAN karyun nahIn. rAganI kriyAthI mArI chIj bhinna chhe evun bhAn karyun nahIn. tethI Anandano svAd Avyo nahIn. bhavachakra Ubhun ja rahyun.

savAramAn prashna UThayo hato kee bAramA guNasthAn sudhI ashuddhanay chhe. to ashuddhanayanA sthAnamAn shuddhopayogarUp dharma kyAthi Avyo? shuddhanayanI pUrNatA kevaLagnAn thatAn thAy chhe. A sambandhamAn shrI pravachanasAramAnnI gAthA 18 nI jayasen AchAryanI TIkAmAn traN bolathI khulAso Ave chhe.


PDF/HTML Page 91 of 4199
single page version

1. ‘शुद्धात्म अवलंबनत्वात्।’ trikALI gnAyakasvarUp je dhruv tenA avalambanathI shuddhopayogarUp dharma paryAyamAn pragaT thAy chhe.

2. ‘शुद्ध ध्येयत्वात्’ ashuddhanay bhale bAramA guNasthAn sudhI ho, pUrNa shuddhatA bhale hajI na ho, paN jyAn pUrNAnand shuddhane dhyey banAvI paryAy pragaTI tyAn shuddhopayogarUp dharma hoy chhe.

3. ‘शुद्ध साधकत्वात्।’ shuddha upayog je trikAL chhe- tene sAdhan karatAn paryAyamAn shuddhopayogarUp dharma pragaT thAy chhe. bAramA guNasthAnathI nIche ashuddhanayanun sthAn chhe topaN shuddha nun Alamban, shuddhanun dhyey, ane shuddhanun sAdhakapaNun hovAthI shuddhopayogarUp vItarAgI paryAy pragaT thAy chhe-arthAt tyAn hoy chhe. samyagdarshan- gnAn-chAritra e vItarAgI paryAy chhe ane e ja dharma chhe. vItarAgI paryAyanun nAm jainadharma chhe dharma koI vADo ke sampradAy nathI. vastunun svarUp ja Avun chhe. are! anantakALamAn samyagdarshan ane enun dhyey shun te lakShamAn lIdhun nathI.

AchArya dev kahe chhe shuddha chaitanyaghan A mAne draShTimAn laI tene dhyey ane sAdhan banAvatAn amane shuddhopayogarUp dharma thayo chhe. paryAyamAn nirAkuL shAnti ane Anand je pragaTayAn chhe te amAro nijavaibhav chhe. evA mArA nijavaibhavathI hun AtmA batAvun chhun te tun anubhav karIne pramAN karaje.

vaLI te kevo chhe? to kahe chhe-nirantar-jharato- AsvAdamAn Avato, sundar je Anand tenI chhApavALun je prachurasamvedanasvarUp svasamvedan, tenAthI jeno janma chhe. AchArya kahe chhe-ahA! AtmA anAkuL AnandarasathI bharelo chhe. temAn ekAgra thatAn sundar Anandano svAd Ave chhe. jem DungaramAnthI pANI jhare tem AtmAmAn ekAgra thatAn atIndriy Anand jhare chhe. AbAl-gopAL sarvamAn andar pUrNAnandano nAth bhagavAn AtmA birAje chhe. tenI draShTi karatAn paryAyamAn Anand jhare chhe. tenun nAm dharma chhe.

agnAnI jIvo mosambI vagereno svAd laIe chhIe em kahe chhe ne? e svAd to jaD chhe. jaDano svAd to AtmAmAn Avato ja nathI, paN tenA upar lakSha karIne rAgano svAd le chhe. e adharmano svAd chhe. agnAnI shabda, ras, gandh, varNa, sparshanun lakSha karIne viShayane hun bhogavun chhun em mAne chhe, paN e parane bhogavato ja nathI. te kALe rAgane utpanna kare chhe ane rAgane bhogave chhe. viShayono Anand to rAgarUp chhe ane rAgano anubhav te jherano anubhav chhe kundakundAchArya mokSha adhikAramAn (gAthA 306)


PDF/HTML Page 92 of 4199
single page version

shubharAgane viShakumbh eTale ke jherano ghaDo kahyo chhe. ashubhathI bachavA shubharAg Ave kharo, paN e sarva hey chhe.

aho! devAdhidev jinendradevanI vANI jhIlIne bhagavAnanA ADatiyA thaIne kundakundAchArya jAher kare chhe ke bhagavAnano mAl A chhe. amane je dharma ke chAritra pragaTayun te shun chIj chhe? kahe chhe ke nirantar jharato-AsvAdamAn Avato evo sundar je Anand tenI chhApavALun prachurasamvedanasvarUp je samvedan te amAro nijavaibhav eTale ke chAritra chhe. aho! dharmanI mudrA shun? to jem chalaNI noT par mudrA mukhya chhe tem sundar Anand-atIndriy Anand e dharmanI mudrA chhe ane e mukhya chhe. aho! atIndriy AnandamAn jhUlatAn digambar santoe kahelo vItarAgamArga apUrva chhe. temanAn rachelAn A shAstro te paramAgam chhe.

samyagdarshanamAn rAgathI bhinna ane svabhAvathI abhinna evA ekatvavibhakta AtmAnI draShTi hoy chhe. tyAn paN atIndriy Anandano svAd alpa pramANamAn hoy chhe. chothA guNasthAnamAn sundar Anandano svAd alpa Ave chhe to pAnchamA guNasthAnavartI shrAvakane te visheSh Ave chhe. tenA karatAn munione to prachur svasamvedan hoy chhe eTale prachur Anand hoy chhe. AchArya kahe chhe AvA prachur AnandanI mudrAvALun je chAritra-dharma te vaDe amArA nijavaibhavano janma chhe.

em je je prakAre mArA gnAnane vibhav chhe te samasta vibhavathI darshAvun chhun. jo darshAvun to svayamev potAnA anubhav-pratyakShathI parIkShA karI pramAN karavun. AchAryadev jignAsu shrotAne kahe chhe ke puNya-pApanA bhAvothI bhinna ane potAnA svarUpachaitanyathI abhinna evA ekatvavibhakta AtmAne hun sarva vaibhavathI batAvun chhun te tun pratyakSha anubhav karIne pramAN karaje. ame kahIe chhIe mATe nahIn, paN antaramAn je ‘shuddha, buddha, chaitanyaghan, svayamjyoti, sukhadhAm’ evo AtmA birAje chhe teno svAnubhav pratyakShathI nishchay karaje, tethI tane sukh thashe, mokSha thashe. samayasAr nATakamAn kahyun ne-

anubhav chintAmani ratan, anubhav hai rasakUp,
anubhav mArag mokhakau, anubhav mokhasvarUp.

amAro vaibhav to amArI pAse rahyo. tethI tun rAgAdithI bhinna paDI svayam pote ja shAnti ane Anandanun pratyakSha vedan karI pramAN karaje. tethI tane dharma thashe. ATh varShanI bAlikA paN antaramAn bhAn karI Avo anubhav karI shake chhe.


PDF/HTML Page 93 of 4199
single page version

dharma e to Atma-anubhavanI chIj chhe, bhAI! koI jIv prabhAvanAmAn karoDo rUpiyA kharche, lAkhonAn mandiro bandhAve mATe tene dharma thaI jAy em nathI. te kALe rAg mand kare to shubhabhAv thatAn puNyabandh thAy, paN dharma na thAy. mandir banavAnI kriyA to paramANuthI bane chhe, te AtmA karI shakato nathI. hA, AtmA A karI shake ke -puNya-pApathI bhinna paDI antar anubhav vaDe anAkuL shAnti ane Anand utpanna karI shake, ane e ja nishchayadharma chhe. vyavahAr karatAn karatAn nishchay thashe e vAt paN jUThThI chhe. are! Avun sAmbhaLavA paN na maLe te andar anubhav kyAre kare? dharma bahu durlabh chIj chhe, bhAI! kriyAkAnD to anantavAr karyA tethI e to sulabh chhe, paN rAgathI bhinna paDI chaitanyamUrti AnandasvarUpamAn ArUDh thavun mahA durlabh chhe.

have kahe chhe- jo kyAyaakShar, mAtrA, alankAr, yukti Adi prakaraNomAn chUkI jAun to chhal (doSh) grahaN karavAmAn sAvadhAn na thavun. shAstrasamUdranAn prakaraN bahu chhe mATe ahIn svasamvedanarUp artha pradhAn chhe; tethI arthanI parIkShA karavI.

ame to svAnubhavanI vAt batAvIe chhIe. temAn koI vyAkaraNanA shabdAdimAn bhUl thaI jAy ane tun vyAkaraNano niShNAt ho, ane tArA lakShamAn AvI jAy ke A bhUl chhe to tun tyAn rokAIsh nahIn. shAstranA bahirlakShI gnAn ane panDitAI sAthe anubhavane kAI sambandh nathI. shAstranI panDitAI judI chIj chhe ane svasamvedanagnAn judI chIj chhe. A bhUl chhe, bhUl chhe em panDitAInA garvathI aTakI jaIsh to tArun bUrun thashe. ahIn to bhagavAn AtmA anAdikALathI je puNya-pApanun ja vedan kare chhe te mithyAtvabhAv chhe tenA sthAne svasamvedan karI svarUpano anubhav karavo tenI mukhyatA ane pradhAnatA chhe. banArasIdAse samayasAr nATakamAn kahyun chhe-

vastu vichArat
dhyAvatain, man pAve vishrAm;
ras svAdat sukh upajai, anubhav tAko nAm.

ahA! vastu AtmA je atIndriy Anandano nAth chhe teno vichAr karI dhyAvatAn man anek vikalponA kolAhalathI vishrAm pAme, shAnt thaI jAy ane tyAre atIndriy AnandanA rasano svAd Ave tene Atma-anubhav kahe chhe, te samyagdarshan chhe, dharma chhe. AvA anubhavathI vastuno nishchay karavAnI pradhAnatA chhe, shAstranA bahirlakShI gnAnanun ahIn kAm nathI.

aho! AchArya amRutachandre TIkAmAn amRut relAvyAn chhe. AvI anubhav-amRutanI adbhut vAt sAmbhaLe nahIn, svAdhyAy kare nahIn, ane dharma thashe em mAnI bAhya


PDF/HTML Page 94 of 4199
single page version

kriyAkAnDano vyavahAr kare, paN tethI bhavabhramaN maTe nahIn. bhAI! dharmano panth- anubhavano panth jagatathI kAI judo chhe.

* bhAvArtha uparanun pravachan *

AchAryadev kahe chhe ke ame Agamanun sevan karyun chhe. bhagavAn sarvagnadevathI paramparAe chAlI AvelI je jinavANI tenI sevA karavAthI amane gnAnavibhav pragaT thayo chhe. bIjI rIte kahIe to amane samyagdarshanAdi pAmavAmAn paramparA sarvagnadevanI vANInun nimitta chhe. agnAnInI vANInA nimittathI samyagdarshan thAy em kadIy banatun nathI. anya sampradAyanAn Agam e vItarAganI vANI nathI. AvI vAtathI koIne dukh thAy paN satya vastu A chhe. sarvagnathI paramparA sanAtan satya digambar panth chAlyo Ave chhe te ja satya chhe. samyagdarshanamAn nirgaranth digambar gurunI ja vANI nimitta bane chhe. koI pratye ver-virodhanI A vAt nathI parantu je draShTi viparIt hoy tenun gnAn yathArtha karavun joIe.

have kahe chhe ame yuktinun avalamban lIdhun chhe. tethI vItarAgadev shun kahe chhe ane virodhI anyavAdIo shun kahe chhe teno yuktinA avalambanathI nirdhAr karyo chhe. satya shun chhe teno yukti dvArA ame sAcho nirNay karyo chhe.

trIjI vAta paramparA guruno upadesh amane maL‌yo chhe. sarvagnadev paramaguru ane gaNadharAdik aparaguru-temanA prasAdarUp upadeshanA nimitte amAro Atmavaibhav amane pragaT thayo chhe.

chothI vAta amane atIndriy AnandanI chhApavALun prachur svasamvedan thavAthI, gnAyak je dhruvasvarUp tenA pratyakSha anubhav dvArA gnAnavibhav pragaT thayo chhe.

em chAr prakAre utpanna thayel potAnA gnAnanA vaibhavathI hun ekatva-vibhakta shuddha AtmAnun svarUp dekhADun chhun; tene he shrotAo! potAnA svasamvedan pratyakShathI pramAN karajo. kyAy koI prakaraNamAn bhUlun to doSh grahaN na karasho. ahIn anubhavanI pradhAnatA chhe. tenA vaDe shuddhasvarUpano nishchay karo em Ashay chhe.


PDF/HTML Page 95 of 4199
single page version

jIv–ajIv adhikAr
gAthA–6

कोऽसौ शुद्ध आत्मेति चित्–

ण वि होदि अप्पमत्तो ण पमत्तो जाणगो दु जो भावो।
एवं भणंति सुद्धं णादो जा सो दु सो चेव।।
६।।

नापि भवत्यप्रमत्तो न प्रमत्तो ज्ञायकस्तु यो भावः।
एवं भणन्ति शुद्धं ज्ञातो यः स
तु स चैव।। ६।।

have prashna Upaje chhe ke evo shuddha AtmA koN chhe ke jenun svarUp jANavun joIe? e prashnanA uttararUp gAthAsUtra kahe chhe-

nathI apramatta ke pramatta nathI je ek gnAyak bhAv chhe,
e rIt ‘shuddha’ kathAy, ne je gnAt te to te ja chhe. 6

gAthArtha– [यः तु] je [ज्ञायकः भावः] gnAyak bhAv chhe te [अप्रमत्तः अपि] apramatta paN [न भवति] nathI ane [न प्रमत्तः] pramatta paN nathI, - [एवं] e rIte [शुद्धं] ene shuddha [भणन्ति] kahe chhe; [च यः] vaLI je [ज्ञातः] gnAyak paNe jaNAyo [सः तु] te to [सः एव] te ja chhe, bIjo koI nathI.

TIkA– je pote potAthI ja siddha hovAthI (koIthI utpanna thayo nahi hovAthI) anAdi sattArUp chhe, kadI vinAsh pAmato nahi hovAthI anant chhe, nityaudyotarUp hovAthI kShaNik nathI ane spaShTa prakAshamAn jyoti chhe evo je gnAyak ek ‘bhAv’ chhe, te sansAranI avasthAmAn anAdi bandhaparyAyanI nirUpaNatAthI (apekShAthI) kShIranIranI jem karmapudgalo sAthe ekarUp hovA chhatAn, dravyanA svabhAvanI apekShAthI jovAmAn Ave to durant kaShAyachakranA udayanI (-kaShAyasamUhanA apAr udayonI) vichitratAnA vashe pravartatA je puNya-pApane utpanna karanAr samasta anekarUp shubh-ashubh bhAvo temanA svabhAve


PDF/HTML Page 96 of 4199
single page version

pariNamato nathI (gnAyak bhAvathI jaD bhAvarUp thato nathI) tethI pramatta paN nathI ane apramatta paN nathI; te ja samasta anyadravyonA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAn Avato ‘shuddha’ kahevAy chhe.

vaLI dAhyanA (- baLavAyogya padArthanA) AkAre thavAthI agnine dahan kahevAy chhe topaN dAhyakRut ashuddhatA tene nathI, tevI rIte gneyAkAr thavAthI te ‘bhAv’ ne gnAyakapaNun prasiddha chhe topaN gneyakRut ashuddhatA tene nathI; kAraN ke gneyAkAr avasthAmAn gnAyakapaNe je jaNAyo te svarUp-prakAshananI (svarUpane jANavAnI) avasthAmAn paN, dIvAnI jem, kartA-karmanun ananyapaNun hovAthI gnAyak ja chhe-pote jANanAro mATe pote kartA ane potAne jANyo mATe pote ja karma. (jem dIpak ghaTapaTAdine prakAshit karavAnI avasthAmAy dIpak chhe ane potAne- potAnI jyotirUp shikhAne-prakAshavAnI avasthAmAn paN dIpak ja chhe, anya kAI nathI; tem gnAyakanun samajavun)

bhAvArtha– ashuddhapaNun paradravyanA sanyogathI Ave chhe. tyAn mUL dravya to anya dravyarUp thatun ja nathI, mAtra paradravyanA nimittathI avasthA malin thaI jAy chhe. dravya- draShTithI to dravya je chhe te ja chhe ane paryAy (avasthA)-draShTithI jovAmAn Ave to malin ja dekhAy chhe. e rIte AtmAno svabhAv gnAyakapaNun mAtra chhe, ane tenI avasthA pudgalakarmanA nimittathI rAgAdirUp malin chhe te paryAy chhe. paryAyanI draShTithI jovAmAn Ave to te malin ja dekhAy chhe ane dravyadraShTithI jovAmAn Ave to gnAyakapaNun to gnAyakapaNun ja chhe, kAI jaDapaNun thayun nathI. ahIn dravyadraShTine pradhAn karI kahyun chhe. je pramatta-apramattanA bhed chhe te to paradravyanA sanyogajanit paryAy chhe. e ashuddhatA dravyadraShTimAn gauN chhe, vyavahAr chhe, abhUtArtha chhe, asatyArtha chhe, upachAr chhe. dravyadraShTi shuddha chhe, abhed chhe, nishchay chhe, bhUtArtha chhe, satyArtha chhe, paramArtha chhe. mATe AtmA gnAyak ja chhe; temAn bhed nathI tethI te pramat-apramatta nathI. ‘gnAyak’ evun nAm paN tene gneyane jANavAthI ApavAmAn Ave chhe; kAraN ke gneyanun pratibimb jyAre jhaLake chhe tyAre gnAnamAn tevun ja anubhavAy chhe. topaN gneyakRut ashuddhatA tene nathI kAraN ke jevun gney gnAnamAn pratibhAsit thayun tevo gnAyakano ja anubhav karatAn gnAyak ja chhe. ‘A hun jANanAro chhun te hun ja chhun, anya koI nathI’-evo potAne potAno abhedarUp anubhav thayo tyAre e jANavArUp kriyAno kartA pote ja ane jene jANyun te karma paN pote ja chhe. evo ek gnAnakapaNA mAtra pote shuddha chhe.-A shuddhanayano viShay chhe. anya parasanyogajanit bhedo chhe te badhA bhedarUp ashuddhadravyArthikanayano viShay chhe. ashuddhadravyArthikanay paN shuddha dravyanI draShTimAn paryAyArthik ja chhe tethI vyavahAranay ja chhe em Ashay jANavo.


PDF/HTML Page 97 of 4199
single page version

ahIn em paN jANavun ke jinamatanun kathan syAdvAdarUp chhe tethI ashuddhanayane sarvathA asatyArtha na mAnavo; kAraN ke syAdvAd pramANe shuddhatA ane ashuddhatA-banne vastunA dharma chhe ane vastudharma chhe te vastunun sattva chhe; ashuddhatA paradravyanA sanyogathI thAy chhe e ja pher chhe. ashuddhanayane ahIn hey kahyo chhe kAraN ke ashuddhanayano viShay sansAr chhe ane sansAramAn AtmA kalesh bhogave chhe; jyAre pote paradravyathI bhinna thAy tyAre sansAr maTe ane tyAre kalesh maTe. e rIte dukh maTADavAne shuddhanayano upadesh pradhAn chhe. ashuddhanayane asatyArtha kahevAthI em na samajavun ke AkAshanA phUlanI jem te vastudharma sarvathA ja nathI. em sarvathA ekAnt samajavAthI mithyAtva Ave chhe; mATe syAdvAdanun sharaN laI shuddhanayanun Alamban karavun joIe. svarUpanI prApti thayA pachhI shuddhanayanun paN Alamban nathI rahetun. je vastusvarUp chhe te chhe- e pramANadraShTi chhe. enun phaL vItarAgatA chhe. A pramANe nishchay karavo yogya chhe.

ahIn, (gnAyakabhAv) pramatta-apramatta nathI em kahyun chhe tyAn ‘pramatta-apramatta’ eTale shun? guNasthAnanI paripATImAn chhaThThA guNasthAn sudhI to pramatta kahevAy chhe ane sAtamAthI mAnDIne apramatta kahevAy chhe. parantu e sarva guNasthAno ashuddhanayanI kathanImAn chhe; shuddhanayathI AtmA gnAyak ja chhe.

shiShyano prashna chhe ke evo shuddhAtmA koN chhe ke jenun svarUp jANavun joIe? shiShyane antaramAn jignAsA thaI chhe ke parathI bhinna ane svabhAvathI abhinna evo shuddhAtmA koN chhe jene jANavAthI janma-maraN maTe ane bhavabhramaN nAsh thaIne mokSha thAy. AvI antaranI chIj jANavAno jene prashna thayo chhe tene uttararUpe gAthAsUtra kahe chhe.

pravachan nambar, 14–17 tArIkh 13–12–7p thI 16–12–7p

* gAthArtha uparanun pravachan *

je gnAyakabhAv chhe te apramatta paN nathI ane pramatta paN nathI, -e rIte ene shuddha kahe chhe; vaLI je gnAyakapaNe jaNAyo te to te ja chhe, bIjo koI nathI.

gnAyakabhAv je trikAL ekarUp svabhAvabhAvarUp chhe tene ahIn param pAriNAmikabhAv na kahetAn gnAyakabhAv kahyo tenun kAraN e chhe ke pAriNAmikabhAv to sarva dravyomAn chhe; jyAre jANavun, jANavun, jANavun, evo je sAmAnya gnAyakabhAv te ek jIvadravyamAn ja chhe. te gnAyakabhAv apramatta nathI ke pramatta paN nathI. arthAt chaudey guNasthAnanI paryAyo emAn nathI.


PDF/HTML Page 98 of 4199
single page version

pramatta ane apramatta e to paryAyanA bhedo chhe ane te ashuddhanayano viShay chhe. pahelethI chha guNasthAn paryantanI paryAyo pramatta chhe ane sAtamethI chaud guNasthAn paryantanI paryAyo te apramatta chhe. AmAn have kaI paryAyo bAkI rahI gaI? bhagavAn AtmA A saghaLI apramatta ane pramatta evI paryAyonA bhedathI rahit shuddhanayasvarUp ek gnAyakabhAv chhe. AgaL agiyAramI gAthAmAn ene ja bhUtArtha kahelo chhe. aho! je draShTino viShay chhe arthAt samyagdarshanano viShay chhe te A gnAyakabhAv apramatta nathI ane pramatta paN nathI; e rIte ene shuddha kahevAy chhe.

vaLI je gnAyakapaNe jaNAyo te to te ja chhe, bIjo koI nathI. ahIn gnAyakane jANanAr paryAyanI vAt karI. gnAyakane jANanArI paryAy gnAyakanI potAnI ja chhe, e paryAyano kartA pote ja chhe. gnAnanI paryAy te anya gneyanun kArya chhe vA nimittanun kArya chhe em nathI. pote gnAyakabhAv je paryAyamAn jaNAyo temAn bhale-gneyanun gnAn hoy, paN e gnAn gneyanun kArya nathI, potAnun kArya chhe.

ahAhA...!! bhagavAn, tun anAdianant nityAnandasvarUp ek pUrNa gnAyakabhAv chhun jemAn paryAyano-bhedano abhAv chhe. tethI tun shuddha chhe-em kahevAy chhe. eTale paradravya ane tenA bhAvo tathA karmanA udayAdinun lakSha chhoDI jyAn draShTi trikALI gnAyakabhAv upar gaI ke pariNati shuddha thaI. e shuddha pariNamanamAn gnAyak shuddha chhe em jaNAyun ene shuddha chhe em kahe chhe, khAlI shuddha chhe, shuddha chhe em kahevAmAtra nathI. A gnAyakabhAvane jANavo, anubhavavo e sarva siddhAntano sAr chhe. dolatarAmajIe kahyun chhe ne ke-

lAkh bAtakI bAt yahai, nishchay ur lAvo;
toDI sakal jag–dand–phand, nij Atam dhyAvo.

are! bhagavAn, ten tArI jAtane jANI nahIn! bhagavAn shrI kundakundAchAryano A sandesh chhe ke bhagavAn AtmA nityadhruv, trikAL ekarUp, param pAriNAmikabhAvarUp gnAyakarUp chhe, shuddha chhe, pavitra chhe, pragaT chhe. paN kone? ke paranun lakSha chhoDI jeNe antarasanmukh thaI ek A gnAyakabhAvanI sevA-upAsanA karI tene paryAyamAn samyagdarshan-gnAn tathA chAritrano ansh pragaT thayo. tyAre tene gnAyakabhAv paramashuddha chhe em jaNAyun. tene gnAyak shuddha chhe em kahevAmAn Ave chhe. gnAyakabhAvanI draShTi thatAn je shuddhatA pragaTI ene e shuddhatAmAn svanun ane paranun gnAn pariNamanarUp thayun. e gnAn paranun-nimittanun ke gneyanun kArya chhe em nathI. potAnA gnAnanI paryAy je pariNamI teno kartA pote chhe ane je paryAy pariNamI te enun potAnun kArya chhe.


PDF/HTML Page 99 of 4199
single page version

aho! A chhaThThI gAthA alaukik chhe. A to chhaThThInA aphar lekh. laukikamAn chhaThThInA lekh kahevAy chhe. kahe chhe bALak janmyA pachhI chhaThThe divase vidhAtA bhAgya-lekh lakhavA Ave chhe. tyAn kAgaL vagere mUke chhe. parantu tyAn to kAgaL evo ne evo koro rahe chhe, kemake tyAn koI vidhAtA nathI. paN A bhagavAn chidAnandano nAth pote je paryAyamAn jaNAyo te nishchay vidhAtA chhe. teNe A lekh lakhyo ke have A AtmAne alpakALamAn mukti chhe. gnAyakanI sanmukh thatAn jyAn gnAyak shuddha jaNAyo tyAn mukti- lekh nishchit lakhAI jAy chhe evI alaukik vAt A gAthAmAn chhe.

* TIkA uparanun pravachan *

je pote potAthI ja siddha hovAthI anAdi sattArUp chhe. gnAyakabhAv dhruv pote potAthI ja hovApaNe chhe. koI Ishvare ene utpanna karyo chhe em nathI. tethI anAdi sattArUp chhe. eTale ene anAdithI hovApaNun chhe, enun hovApaNun kAI navun nathI. prabhu satarUp anAdi sattAvALo chhe e bhUtakALanI apekShAthI vAt karI. vaLI, kadI vinAsh pAmato nathI mATe anant chhe. e bhaviShyakALanI apekShAthI vAt karI. bhaviShyamAn paN nirantar dhruvasvarUpe raheshe. eno bhaviShyamAn nAsh thashe em kadIy banavun sambhavit nathI tethI anant chhe. Am Adi-ant rahit dhruv gnAyakabhAv anAdi-anant sattArUp chhe. A paryAy vinAnA dhruvanI vAt chhe hon; paryAy to vinAshik chhe. kevaLagnAnanI kShAyik paryAy hoy topaN te ek samayanI paryAy chhe tethI vinAshik chhe. A to trikALI gnAyakabhAv je chaitanyaprakAshanA nUranA pUrathI bharelo bhagavAn AtmA chhe te anAdi- anant avinAshI chIj chhe.

have vartamAnanI vAt kare chhe-ke ‘nityaudyotarUp hovAthI kShaNik nathI.’ eTale vartamAnamAn chhe evo ne evo trikAL chhe. vartamAn-vartamAnapaNe pote kAyam rahenAro trikAL chhe. ‘ane spaShTa prakAshamAn jyoti chhe.’ ahAhA...! paranI apekShA rAkhyA vinA pote potAne gnAnamAn spaShTa pratyakSha jaNAy evI chaitanyajyoti pote chhe. pravachanasAr gAthA 172nI TIkAmAn alingagrahaNanA chhaThThA bolamAn Ave chhe ke AtmA potAnA svabhAv vaDe jaNAy evo pratyakSha gnAtA chhe. sarvatra A shailIthI ja vAt chhe. bhagavAn AtmA mati-shrut-gnAnamAn potAthI pratyakSha jaNAy evI chaitanyajyoti chhe, parokSha rahe ke DhankAelo rahe evo AtmA chhe ja nahIn. ahA! gnAyakadev jene gnAnamAn beTho enI ahIn vAt chhe.

‘evo je gnAyak ek ‘bhAv’ chhe.’ juo bhAShA! gnAyak ek bhAv chhe kahetAn ekasvarUp chhe. upashamabhAv, kShAyikabhAv Adi paryAyabhAvo to anek chhe. A to trikAL ekarUp, sadrash-sadrash, sAmAnya gnAyak te pote ek bhAv chhe. ganjIphAnI ramatamAn jem


PDF/HTML Page 100 of 4199
single page version

hukamano ekko hoy chhe ne? tem A gnAyak hukamano ekko sarvopari chhe, sadAy enI jIt chhe.

ahA! shun AchAryadevanI kathanI! shun enun vAchya! bhagavAn AtmA gnAyak ek bhAv chhe. te sansAranI avasthAmAn anAdi bandhaparyAyanI nirUpaNAthI kShIranIranI jem karmapudgalo sAthe ekarUp chhe. A paryAyanI vAt chhe. sansAranI avasthAmAn anAdi bandhaparyAyanI apekShAthI karmapudgalo sAthe dUdh ane pANInI jem ekakShetrAvagAh sambandh chhe. kharekhar dUdh dUghapaNe ane pANI pANIpaNe chhe. tem gnAyak te gnAyakapaNe ane karmapudgalo pudgalapaNe chhe. paN banne vachche ek samayanI paryAy pUrato nimitta- naimittik sambandh chhe.

A rIte karmapudgalo sAthe ekarUp chhe chhatAn dravyanA svabhAvanI apekShAthI jovAmAn Ave to durant kaShAyachakranA udayanI vichitratAnA vashe pravartatA je puNya- pApane utpanna karanAr samasta anekarUp shubh-ashubh bhAvo temanA svabhAve pariNamato nathI. kaShAyachakranun maTavun bahun kaThaN chhe. te kaShAyasamUhanA udayanI vichitratAne A jIv vash thAy chhe. karmano uday ene vash kare chhe em nathI, pote udayane vash thAy chhe. tethI pravartatA je puNya ane pApanA jaD rajakaNonA bandhane utpanna karanAr anek shubh-ashubhabhAvo te rUpe AtmA pariNamato nathI. dravyanA svabhAvanI apekShAthI joIe to gnAyak je ek bhAv chhe te puNya-pApanA kAraNarUp je anek shubhAshubhabhAvo chhe tenA svabhAve pariNamato ja nathI, kemake shubhAshubhabhAvamAn gnAyakapaNun nathI. shubh-ashubh bhAv e rAgAdirUp achetan chhe, temAn gnAnano ansh nathI. rAgAdi potAne jANatA nathI ane parane paN jANatA nathI.

juo, keTalo khulAso karyo chhe? samasta anekarUp je shubh-ashubhabhAvo te rUpe gnAyak kadI thato nathI. shubh-ashubhabhAvo to ekendriy jIvamAn, nigodanA jIvamAn paN thAy chhe. paN gnAyakamUrti AtmA chaitanyanA nUranun pUr te achetan shubh-ashubhabhAvarUp kem thAy? bhAI! tArI dhruv vastu anAdianant evI ne evI paDI chhe, ekarUp chhe. shubh-ashubhabhAvo to anekarUp chhe. panchamahAvratanA pariNAm, dayA, dAnanA pariNAm, viShay-kaShAyanA pariNAm ItyAdi anek shubh-ashubhabhAvonA svarUpe gnAyak shuddhadravya kadI thatun nathI.

are! A to antaranI nijagharanI vAt lokoe sAmbhaLavAnI darakAr karI nathI. andaramAn gnAyak je chaitanyanA nUranun pUr bharyun chhe te kadIy shubhAshubhabhAvarUp thatun nathI ane tethI kahe chhe ke AtmA pramatta nathI ane apramatta paN nathI. Avo gnAyak ek bhAv te samyagdarshananun dhyey ane viShay chhe AtmA sharIr, man, vANI ane jaD karmapaNe to thato nathI, paN puNya ane pApane utpanna karanAr shubh-ashubhabhAvapaNe paN thato nathI evI