PDF/HTML Page 981 of 4199
single page version
bhinna nathI ane pariNAm pariNAmIthI bhinna nathI mATe te pariNAm bIjAthI thayA chhe em bIlakul nathI. te te pariNAm potAnA pariNAmI dravyathI ja thayA chhe.
mokShamArganA pariNAmanun dravya kartA nathI em je kahyun chhe e bIjI vAt chhe. tyAn sAmAnya dhruv nitya ekarUp vastu paryAyamAn AvatI nathI e apekShAe vAt chhe. ane ahIn to te te paryAy dravyanI chhe, paranI nathI em siddha karavun chhe. pariNAm kaho ke paryAy kaho- ek ja vAt chhe. pariNAm pariNAmI dravyanA chhe, par-nimittanA nathI ane nimittane laIne thayA nathI-em ahIn kahevA mAge chhe. juo, ATAmAnthI kaNek badalAIne roTalI thAy chhe te kriyA chhe. te kriyA pariNAmasvarUp hovAthI pariNAm ja chhe. roTalI pariNAm ja chhe. ane roTalIrUp pariNAm pariNAmIthI (ATAnA paramANuthI) bhinna nathI. mATe parathI eTale ke bAIthI ke velaN vagerethI roTalI thaI chhe e vAt rahetI nathI.
A AgamamandiranA ArasamAn akSharo kotaravAnun mashIn paradeshathI Avyun te tenI pariNAmasvarUp kriyA thaI. te kriyA pariNAmathI bhinna nathI ane pariNAm pariNAmIthI bhinna nathI. mATe mashIn bIjAne laIne ahIn Avyun em chhe ja nahi.
prashna– parantu bIjo emAn nimitta to chhe ne?
uttara– bhAI! A nimittanI ja vAt chAle chhe ke je kriyA thaI te nimittathI thaI nathI; tyAre to ene nimitta kahevAmAn Ave chhe.
prashna– mahenat karI tyAre mashIn ahIn Avyun ne?
uttara– mahenat eTale vikalpa karyo. e vikalpa pahelAn na hato ane thayo te kriyA thaI. e krinyA pariNAmasvarUp hovAthI pariNAmathI eTale vikalpathI bhinna nathI. ane te pariNAm-vikalpa pariNAmI dravyathI bhinna nathI. tethI te vikalpanun kartA jIv dravya chhe, paN mashInanA pariNamanano kartA jIv nathI. (mashInane laIne vikalpa nathI ane vikalpane laIne mashInanA pariNAm nathI).
bhAI! navatattvanI shraddhA thaI kayAre kahevAy? ajIvanI paryAy ajIvanA dravya-guNathI thAy chhe, parathI nahi em nishchit thAy tyAre ajIvanI shraddhA thaI kahevAy. A to vyavahAr shraddhA chhe. nishchay shraddhA to jyAre pariNAm nij Atmadravyasanmukh thaIne trikALI dravyasvabhAvanI pratIti kare tyAre pragaT thAy chhe ane te samyagdarshan chhe. tyAn mithyAtva palaTIne je samyagdarshananI paryAy thaI te kriyA chhe. te kriyA pariNAmasvarUp hovAthI pariNAm ja chhe, ane pariNAm pariNAmI dravyathI abhinna chhe. mATe samyagdarshanano kartA jIv chhe. darshanamohano abhAv thayo mATe samyagdarshan pragaT thayun em chhe ja nahi.
PDF/HTML Page 982 of 4199
single page version
ghAtIkarmano kShay thatAn karmarUp dashA akarmarUp thaI te kAraNathI ahIn jIvane kevaLagnAn pragaT thayun chhe em nathI. chAr gnAnanI paryAy palaTIne kevaLagnAn thayuun te kriyA chhe. te kriyA pariNAmasvarUp hovAthI pariNAmathI bhinna nathI ane pariNAm eTale kevaLagnAn pariNAmI eTale AtmAthI bhinna nathI. tethI kevaLagnAn AtmAnun kArya chhe. ghAtIkarmano kShay thayo ke vajravRuShabhanArAch sanhanan ane manuShyaparyAy hatI mATe kevaLagnAn pragaT thayun em chhe ja nahi.
prashna– divyadhvanithI A gnAn thayun chhe ke nahi?
uttara– nA, divyadhvanithI gnAn thayun chhe em nathI. gnAn potAthI thayun chhe. divyadhvanine ved kahe chhe. panchAstikAy ane paramAtmaprakAshamAn tene ved kahel chhe. ved ane shAstra be shabdo kahyA chhe. vedano artha divyadhvani karyo chhe ane shAstrano artha mahAmunionI vANI karelo chhe. tyAn be shabdo laIne kahyun chhe ke divyadhvanithI ane mahAmunionA shAstrathI gnAn thatun nathI kemake gnAnanI avasthA thaI te pratham na hatI te pragaT thaI chhe. te avasthA palaTIne thaI tethI kriyA chhe. kriyA pariNAmasvarUp hovAthI pariNAmathI bhinna nathI. ane te pariNAm pariNAmI dravyathI bhinna nathI. Am gnAn potAthI thayun chhe, divyadhvanithI nahi. (divyadhvani to pudgalanI paryAy chhe).
darshanapAhuDamAn Ave chhe ke-he sakarNA! samyagdarshan vinAno jIv vandan yogya nathI. eTale jenI shraddhAmAn bhUl chhe, ane hun rAgano kartA chhun, dehAdi paradravyanI kriyA karI shakun chhun, desh, kuTumb Adine sudhArI shakun chhun ane deshasevA e dharma chhe- em jenI mAnyatA chhe te samyagdarshanathI rahit chhe. AvA samyagdarshanathI rahit agnAnI vandan karavA lAyak nathI kemake ‘दंसणमूलोधम्मो’ dharmanun mUL samyagdarshan chhe. ‘चरितम् खलु धम्मो’ chAritra sAkShAt dharma chhe, parantu jem mUL vinA vRukSha hotun nathI tem samyagdarshan vinA chAritra hotun nathI, tethI koIe dravyaling dhAraN karyun hoy ane panchamahAvratAdinun pAlan karato hoy, parantu panchamahAvratanI kriyA hun karI shakun chhun, e mArun kartavya chhe ane enAthI mane lAbh (dharma) chhe em jo te mAnato hoy to te samyagdarshan rahit mithyAdraShTi chhe ane te vandan yogya nathI em bhagavAne shiShyone upadeshamAn kahyun chhe. bahu AkarI vAt, bhAI! paN A yathArtha ane satya vAt chhe.
sUtrapAhuD gAthA 10mAn kahyun chhe-‘ ‘vastra rahit digambar mudrAsvarUp ane pANipAtra eTale hAtharUpI pAtramAn UbhA rahIne AhAr karavo Avo ek advitIy mokShamArga tIrthankar paramadev jinendradeve kahyo chhe. A sivAy bIjA badhA amArga chhe.” mokShamArga prakAshakanA pAnchamA adhikAramAn panDitapravar shrI ToDaramalajIe digambaramat sivAyanA bIjA sarvane anyamat kahyA chhe. te badhA unmArga chhe. koInA virodh mATe A vAt nathI. vastusthiti ja AvI chhe. sUtrapAhuDanI 23mI gAthAmAn kahyun chhe ke-“vastra dhAraN
PDF/HTML Page 983 of 4199
single page version
karavAvALA sIjhatA nathI eTale ke mokSha pAmatA nathI. tIrthankar bhagavAn paN jyAn sudhI gRuhasthadashAmAn rahe tyAn sudhI mokSha pAmatA nathI. dIkShA laIne digambararUp dhAraN kare tyAre mokSha pAme chhe, kemake nagnapaNun te mokShamArga chhe, sheSh badhAn ling unmArga chhe.”
vastrasahit munipaNun mAne to emAn nave tattvanI bhUl chhe. muninI bhUmikAmAn Asrav mand hoy chhe, parantu vastra rAkhavAno vikalpa tIvra Asrav chhe. mATe emAn AsravanI bhUl thaI. muninI bhUmikAmAn samvar ugra hoy chhe tene vastra rAkhavAno bhAv hoto nathI. chhatAn vastra dhAre to te samvaranI bhUl chhe. muninI bhUmikAmAn kaShAy ghaNo mand hoy chhe. tyAn vastragrahaNanI saheje IchchhA thatI nathI. te sthitimAn ghaNI nirjarA thAy chhe. chhatAn vastrasahitane ghaNI nirjarA mAnI te nirjarA tattvanIbhUl chhe. chhaThThA guNasthAne vastra rAkhavAno tIvra Asrav jIvane hoto nathI chhatAn mAne to te jIvatattvanI bhUl chhe. chhaThThA guNasthAne vastra-pAtrano sanyog hoy nahi chhatAn vastrasahit munipaNun mAne to te ajIvatattvanI bhUl chhe. traN kaShAyanA abhAvapUrvak chhaThThun guNasthAn hoy chhe. tyAn munine antarbAhya nirgranthatA hoy chhe ane tene vastragrahaNanI vRutti hotI ja nathI. ahAhA..! jene traN kaShAyano abhAv chhe tevA sAchA bhAvalingI munine sadAy bahAramAn vastrarahit nagna digambar dashA ja nimittapaNe hoy chhe.
tIrthankaradevane paN vastrasahit gRuhasthadashA hoy tyAnsudhI munipaNun nathI ane kevaLagnAn pragaT thatun nathI. koI em mAne ke panchamahAvratane digambaramAn Asrav kahyo chhe paN shvetAmbaramAn tene nirjarA kahI chhe to te em paN nathI. tattvArthasUtramAn panchamahAvratane puNya kahel chhe. mahAvrat e rAg chhe. e dharmanun sAdhan nathI. rAgathI bandh thAy chhe, paN rAgathI ansh paN nirjarA thatI nathI. panchamahAvratane nirjarAnun kAraN kahevun e taddan jUThI vAt chhe. are! lokoe tattvadraShTino virodh karIne anyathA mAnyun chhe te kayAn jashe? Avo avasar maLyo ane tattvathI viparIt draShTi rAkhIne satya na samaje evA jIvo arere! kayAn rakhaDashe? A shAstranI gAthA 74mAn em spaShTa kahyun chhe ke shubharAg vartamAnamAn dukharUp chhe ane bhaviShyamAn paN dukhanun kAraN chhe. tyAn em kem kahyun? kAraN ke shubharAg te vartamAn AkuLatArUp chhe ane enAthI je puNya bandhAshe enA phaLamAn sanyog maLashe ane te sanyog upar lakSha jatAn dukhasvarUp evo rAg ja thashe.
prashna– parantu mand rAg hoy to?
uttara– bhale mandarAg hoy, te vartamAnamAn dukharUp chhe ane bhaviShyamAn dukhanA kAraNarUp ja chhe. puNyathI kadAchit vItarAgadev ane vItarAganI vANIno sanyog maLe to paN e sanyogI chIj chhe ane enA par lakSha jatAn rAg ja thashe. A to jevun vastunun svarUp chhe tevun kahevAy chhe. ahIn koI pakShanI vAt nathI. chhahaDhAlAmAn kahyun chhe ke-
PDF/HTML Page 984 of 4199
single page version
rAg chAhe shubh hoy topaN te Ag chhe. mATe samatArUpI amRutanun sevan karo. janma- maraNanA antano upAy koI alaukik chhe. bApu! koIne dukh lAge to lAge, paN mArga A ja chhe. darek vAt badhAne sArI lAge em kevI rIte bane? mokShamArgaprakAshakanA pAnchamA adhikAramAn kahyun chhe ke-“evo to koI upadesh nathI ke je vaDe sarva jIvone chen thAy. vaLI satya kahetAn virodh UpajAve, paN virodh to paraspar jhaghaDo karatAn thAy; paN ame laDIe nahi to teo potAnI meLe ja upashAnt thaI jashe. amane to amArA pariNAmonun ja phaL thashe. madirAnI nindA karatAn kalAl dukh pAme, kushIlanI nindA karatAn veshyAdik dukh pAme tathA kharun-khoTun oLakhavAnI parIkShA batAvatAn Thag dukh pAme to temAn em shun karIe?”
aShTapAhuDanI 23mI gAthA bhAvArthamAn kahyun chhe ke-shvetAmbar Adi vastradhArakane paN mokSha thavAnun kahe chhe te mithyA chhe, te jinamat nathI. are bhAI! ek mithyAtvanA pariNAm chhUTI bIjA mithyAtvanA pariNAm thayA te kriyA chhe. te kriyA pariNamanasvarUp hovAthI pariNAmathI bhinna nathI ane te pariNAm pariNAmI AtmAthI bhinna nathI. mithyAtvanA pariNAmane paN AtmA kare chhe, darshanamohakarma nahi. ahIn to pariNAmane parathI bhinna siddha karavAnI vAt chhe. pariNAmathI pariNAmI bhinna chhe e vAt atyAre ahIn nathI. ahIn to dvikriyAvAdI mithyAdraShTinI vAt ahIn siddha karavI chhe. ahA! potAnA pariNAmanI kriyA paN AtmA kare ane paranI kriyA paN kare em mAnanArA dvikriyAvAdI mithyAdraShTi chhe. dayAnA rAganI kriyA paN kare ane paranI dayA paN kare em mAnanArA dvikriyAvAdI mithyAdraShTi chhe. AvI vAt sAmbhaLanArA paN viral hoy chhe yogasAramAn Ave chhe ke-
sanyogadraShTivALAne lAge ke agni AvI to pANI garam thayun. velaN pharyun to roTalI goL thaI. paN svabhAvathI jue to eno bhram maTI jAy. juo ATAnI paryAy badalIne roTalI thaI te kriyA chhe. te kriyA pariNAmasvarUp hovAthI pariNAmathI abhinna chhe ane pariNAm pariNAmI ATAthI abhinna chhe. emAn velaNe shun karyun? kAI nahi. velaNamAn paN karavAnI kriyA potAmAn thaI te potAnA pariNAmasvarUp chhe. te kriyA pariNAmathI bhinna nathI ane te pariNAm (velaNanA) paramANuothI bhinna nathI. to bIjI chIje emAn shun karyun? kAI nahi; phakta bIjI chIj emAn sahacharapaNe nimitta chhe bas eTalun.
mATe em siddha thayun ke ‘je koI kriyA chhe te badhIy kriyAvAnathI (dravyathI) bhinna nathI.’ agnAnIne em lAge chhe ke pahelI avasthA badalIne bIjI thaI te parathI
PDF/HTML Page 985 of 4199
single page version
thaI, parantu em chhe nahi. AtmagnAnI strI hoy te roTalI banatI vakhate nimitta chhe paN nimittakartA nathI. roTalInI avasthA to enA kAraNe thAy chhe. temAn jog ane rAgano je kartA chhe evA agnAnIne nimittakartA kahevAmAn Ave chhe. paN jene rAganun kartApaNun chhUTI gayun chhe ane gnAtAdraShTAsvarUp bhagavAn AtmA draShTimAn Avyo chhe tevA dharmI jIvano rAg roTalI thavAnI kriyAmAn nimitta chhe, nimittakartA nahi. ane dharmIne je gnAn thayun temAn roTalInI paryAy nimitta chhe. A vAt AgaL gAthA 100mAn karelI chhe.
AthI koI em kahe chhe ke upAdAnavAdIo nimittano Ashray bahu le chhe ane kahe chhe ke nimittathI kArya thatun nathI. juone, A paramAgamamandir 26 lAkhanA kharche thayun te shun nimittanA Ashray vinA thayun?
are bhAI! parane koN kare? jagatamAn AtmAnI ke paramANunI je kriyA chhe te pariNAmasvarUp chhe ane te pariNAmathI bhinna nathI. pariNAm pariNAmI dravyathI bhinna nathI. A mahAsiddhAnt chhe. mATe je kriyA chhe te potAnA dravyathI thaI chhe ane bIjAthI thaI nathI. 76mI gAthAmAn prApya, vikArya ane nirvartya karmanI vAt karI chhe. paryAy je samaye thavAnI chhe tene te samaye dravya prApta kare chhe mATe te prApya karma chhe. te paryAy pUrvanI paryAy badalIne thaI mATe te vikArya karma chhe; tathA te navI utpanna thaI mATe te nirvartya karma chhe. te samaye te ja paryAy thavAnI chhe mATe tene dhruv kahe chhe. Am pariNAmasvarUp kriyAno kartA dravya pote chhe kemake kriyAthI dravya abhinna chhe. mATe kriyA parathI kadI thatI nathI.
A hoTh hale chhe te tenI utpAdarUp paryAy chhe. te paryAy pUrvanI paryAy badalIne thaI chhe mATe te kriyA chhe. te kriyA potAnA pariNAmathI bhinna nathI ane te pariNAm tenA paramANuthI bhinna nathI. mATe te paryAy jIbhathI thaI nathI, IchchhAthI thaI nathI, AtmAthI thaI nathI. A shvAs chAle chhe te paramANunI kriyA chhe. te kriyA pariNAmathI bhinna nathI ane te pariNAm tenA paramANuthI bhinna nathI. Am shvAs chAle chhe teno kartA paramANu chhe, AtmA nathI. A mRutyu samaye shvAs aTakI jAy chhe te kriyA paramANuthI abhinna chhe. Ubho shvAs thAy tyAre te nAbhinun sthAn chhoDI de chhe. shvAs heTho na bese ane ekadam deh chhUTI jAy chhe. potAne khyAl Ave ke shvAse sthAn chhoDI dIdhun chhe paN shun kare? te shvAsanI kriyA upar AtmAno adhikAr nathI. jaDanI kriyA te (AtmA) kem karI shake?
lokamAn paN kahevAy chhe ke-bhAI! shvAs sago nahi thAy. kAraN ke te jaDanI kriyA chhe. AtmA to jANavAnA pariNAmano kartA chhe. shvAsanI kriyA karavAnI AtmAnI shakti nathI. bhAI! shvAs tArI chIj nathI ane tArI chIjamAn shvAs nathI. paramANunI kriyA kriyAvAnathI bhinna nathI. chha e dravyanI kriyA kartAthI bhinna nathI, abhinna chhe. A
PDF/HTML Page 986 of 4199
single page version
mahAsiddhAnt bhagavAn kundakundAchArya, shrI amRutachandrAchArya Adi santoe jagat pAse jAher karyo chhe. shvAsanI kriyA te ajIvanI kriyA chhe. jIv tene karI shake nahi, tene heThe lAvI shake nahi. are bhAI! jo shvAsanI kriyA paN tun karI shakato nathI to A je moTAn kArakhAnAn chAle chhe tenI kriyA tun karI shake e vAt ja kayAn sambhave chhe? paramANunI palaTavAnI je kriyA thAy te kriyAvAn padArthathI bhinna nathI eTale ke bhinna vastuthI te kriyA thatI nathI. A pramANe ja vastunI sthiti chhe. have kahe chhe-
‘Am, vastusthitithI ja kriyA ane kartAnun abhinnapaNun (sadAy) tapatun hovAthI, jIv jem vyApyavyApakabhAvathI potAnA pariNAmane kare chhe ane bhAvyabhAvakabhAvathI tene ja anubhave-bhogave chhe tem jo vyApyavyApakabhAvathI pudgalakarmane paN kare ane bhAvyabhAvakabhAvathI tene ja bhogave to te jIv, potAnI ane paranI bhegI maLelI be kriyAthI abhinnapaNAno prasang AvatAn sva-parano paraspar vibhAg asta thaI javAthI, anek dravyasvarUp ek AtmAne anubhavato thako mithyAdraShTipaNAne lIdhe sarvagnanA matanI bahAr chhe.’
vastunI maryAdA ja evI chhe ke vastunI paryAy potAmAn potAthI thAy. te parathI kadI thatI nathI. darek padArthanI vartamAn paryAy bIjA dravyanI paryAyamAn pravesh karIne tene badalI de evI vastusthiti ja nathI. ‘ja’ lagADayo chhe to ekAnt thatun nathI! nA, A to syAdvAdamArga chhe. potAnI paryAy potAthI thAy ane parathI na thAy enun nAm ekAnt chhe. kathanchitta potAthI thAy ane kathanchit parathI thAy evI vastusthiti nathI. potAthI paN thAy ane parathI paN thAy e to phudaDIvAd chhe. gajab vAt chhe! roTalInA TukaDA thAy te paramANunI kriyA chhe; AngaLIthI TukaDA thAy em chhe ja nahi. roTalInA TukaDA thAy te TukaDA thavAnI kriyA chhe. te kriyAvAn paramANuthI bhinna nathI; eTale ke bhinna padArtha vaDe te kriyA thaI nathI. juo, A bhedagnAnanI vAt. kahe chhe ke koInA gharamAn koI pravesh kare evI maryAdA nathI. potAnI paryAyamAn bIjAnI paryAy pravesh kare athavA bIjAnI paryAyamAn potAnI paryAy pravesh kare evI vastunI maryAdA nathI.
kumbhArathI ghaDo thAy evI vastunI maryAdA nathI. ghaDAnI paryAy mATIthI thaI chhe. mATInA paramANu palaTIne ghaDAnI paryAy thaI te kriyA pariNAmasvarUp chhe ane te pariNAmathI bhinna nathI. ane te ghaDArUp pariNAm dravyathI (mATInA paramANuthI) bhinna nathI. aho! bhagavAnano koI adbhUt alaukik mArga chhe! bhagavAne mArga karyo nathI; jevo chhe tevo mArga kahyo chhe. chhae dravya potapotAnI kriyAnA pote kartA chhe, parano temAn ranchamAtra hastakShep nathI. ek paramANumAn-paramANunI kriyA, kriyAvAn bhinna nathI, abhinna chhe. AvI vastunI maryAdA chhe. AtmA roTalInA TukaDA karI shake, dAnt halAvI shake vA paranun kAI karI shake e vastusthiti ja nathI. paranun kArya karI shake e AtmAnI shaktimAn ja nathI.
PDF/HTML Page 987 of 4199
single page version
sanyogIdraShTivALAne dekhAy ke AtmA hAthathI roTalInA TukaDA kare chhe; paN e vastusthiti nathI. sanyogathI jonAr mithyAdraShTi vastunI maryAdAne toDI nAkhe chhe. juo, bhagavAne upadesh Apyo em kahevun e paN vyavahAranayanun kathan chhe. vANI vANInA kAraNe nIkaLe chhe; emAn gnAn nimitta chhe. vANInI paryAyano utpAd vANInA paramANuthI thAy chhe, AtmAthI nahi, IchchhAthI paN nahi. (bhagavAnane IchchhA hotI nathI).
dhavalamAn Ave chhe ke lokAlok kevaLagnAnamAn nimitta chhe. eno artha shun? shun kevaLagnAnanI paryAy lokAlokathI thaI chhe? nA, em nathI. em kevaLagnAnanI paryAy lokAlokane nimitta chhe. eTale shun kevaLagnAn chhe mATe lokAlok chhe? em paN nathI, vaLI lokAlok to gnAnanun paragney chhe ane svagney to potAnA dravya-guN-paryAy chhe. Avun vastusvarUp chhe.
7pamI gAthAmAn AvI gayun ke AtmAnA gnAnapariNAmamAn rAg nimitta chhe. Avun je gnAn te jIvanun kArya chhe, rAg jIvanun kArya nathI. A to andar potAmAn laI jAy chhe. gnAnanI paryAy svaparaprakAshak hovAthI te pariNati svane jANe chhe ane rAgane jANe chhe. rAg chhe to rAgane jANe chhe em nathI. gnAnanI paryAy potAnA svaparaprakAshak sAmarthyanI svaparane jANe chhe. gnAnanI pariNatimAn dharmI jIvane rAg nimitta chhe. chhatAn dharmI jIv potAnI gnAnanI pariNatine jANe chhe, rAgane nahi. potAnI gnAnanI paryAy te pariNAmasvarUp kriyA chhe, ane te pariNAm dravyathI abhinna chhe. tethI te paryAyanun kartA Atmadravya chhe; te paryAyanun kartA nimitta (rAg) nathI.
atyAre to moTI garabaD chAle chhe. parathI kArya thAy e mAnyatA mULamAn ja bhUl chhe. svAmIkArtikeyAnuprekShAmAn lakhyun chhe ke pratyek padArthanI te samaye thanArI paryAy potAnI kALalabdhithI pragaT thaI chhe. paryAyanI te janmakShaN chhe. paryAyanI utpattino svakAL chhe tethI te thaI chhe, nimitta chhe mATe te thaI chhe em nathI. pravachanasAranI gAthA 102mAn paryAyanI janmakShaNanI A ja vAt karI chhe. dravyanI palaTatI avasthAnA kALe sahachar dekhIne te paryAy nimittane laIne thaI chhe evI je mAnyatA teno ahIn ati spaShTa niShedh karyo chhe.
juo, A lAkaDI UnchI thAy chhe te tenI palaTavAnI kriyA chhe. te kriyA pariNAmasvarUp hovAthI pariNAmathI bhinna nathI, ane pariNAm (lAkaDInA) paramANuthI bhinna nathI. mATe te kriyAno karanAro te te paramANu chhe, AngaLI teno kartA nathI. AtmAe to nahi, paN AngaLIe A lAkaDI UnchI karI chhe em nathI. roTalI tAvaDImAn unI thAy chhe te paramANunI kriyA chhe. te te paramANunI uShNa thavAnI yogyatAnA kAraNe roTalI unI thAy chhe; tavAthI nahi, agnithI nahi, ke roTalIne tavAmAn UnchI-nIchI pheravanAr bAIthI nahi. tyAn tAvaDImAn roTalInI UnchI-nIchI pharavAnI je kriyA chhe te paN te te
PDF/HTML Page 988 of 4199
single page version
paramANuthI abhinna chhe; bAI tene hAth vaDe pherave chhe em chhe ja nahi. aho! AvI vastunI abAdhit maryAdA chhe!
kahe chhene ke -kriyA ane kartAnun abhinnapaNun sadAy tapI rahyun chhe eTale ke sadAy pragaT chhe. mATe darek dravyanI pratyek paryAy potAthI thAy chhe, parathI nahi em siddha thAy chhe. nimittathI thAy e vAt bIlakul sAchI nathI. ghaDAnI paryAy mATIthI thAy chhe, kumbhArathI kadI nahi. vastu potAnI paryAyamAn chhe ane paryAyano kartA vastu pote chhe. dravya ane paryAyasvarUp kriyAnun abhinnapaNun sadAy pragaT chhe. ahAhA...! A akShar je lakhAy chhe te pensIlathI lakhAy chhe em nathI; kemake akSharanI kriyA ane pensIl bhinna chIj chhe. akShar lakhAy te (akSharanA) paramANunI kriyA chhe ane te, te te paramANuthI abhinna chhe. akShar lakhAy chhe teno kartA te te paramANu chhe, parantu AngaLIthI ke pensIlathI te akSharanI kriyA thaI chhe em bIlakul nathI, gajab vAt chhe!
samayasAranA chhellA kaLashamAn shrI amRutachandrasUri kahe chheke -‘ ‘potAnI shaktithI jemaNe vastunun tattva sArI rIte kahyun chhe evA shabdoe A samayanI vyAkhyA karI chhe; svarUpagupta amRutachandrasUrinun (temAn) kAI ja kartavya nathI.” ahAhA..! kahe chhe ke A vyAkhyA shabdoe karI chhe, men karI nathI. hun to mArA svarUpamAn gupta chhun. bhAShAnI paryAyathI shabda pariName chhe, tene hun (AtmA) pariNamAvI shakato nathI.
vaLI, pravachanasAr kaLash 21mAn paN AchAryadev kahe chhe- (kharekhar pudgalo ja svayam shabdarUpe pariName chhe, AtmA temane pariNamAvI shakato nathI, tem ja kharekhar sarva padArtho ja svayam gneyapaNe-prameyapaNe pariName chhe, shabdo temane gney banAvI-samajAvI shakatA nathI mATe) “AtmA sahit vishva te vyAkhyey chhe, vANInI gUnthaNI te vyAkhyA chhe ane amRutachandrasUri te vyAkhyAtA chhe-em mohathI jano na nAcho.” ahAhA...! men shabda karyA, ane shabdathI tane gnAn thayun em moh vaDe mA phulAo; kemake e mAnyatA vastusvarUp nathI. AmAn mahApuruShe potAnI laghutA darshAvI chhe eTalun ja nahi, vastunI maryAdA paN pragaT karI chhe. bhAI! koN vyAkhyA kare? koN bhAShA kare? ane koN samajAvI shake? bhAI! shabda te AtmAnun kArya nahi ane shabda sAmbhaLavAthI jIvane gnAn thayun em paN nahi.
gnAnanA pariNamananI te samaye je kriyA thaI te kriyA tArI chhe. tAro AtmA te kriyAno kartA chhe, te kriyAno kartA vANI nathI. vartamAn pravachan sAmbhaLatAn je gnAn thAy chhe te shabdo sAmbhaLavAthI thatun nathI. bhagavAn! AmAn koI vivAd karo to karo, paN vastunI. maryAdA ja AvI chhe ke vastunI palaTavAnI kriyA (vastuthI) potAthI thAy chhe, parathI thatI nathI. aho! vastusvarUp khUb gambhIr chhe! A chashmAn Am UnchA thaIne Ankhe lAgelAn chhe.
PDF/HTML Page 989 of 4199
single page version
te jIv karI shakato nathI; AngaLInun paN e kArya nathI. tathA chashmA chhe to jIv dekhe-vAnche chhe em paN nathI. gnAnanI paryAy gnAnathI (AtmAthI) thAy chhe, parathI nahi. kahyun ne ke - shabdothI gnAn thAy chhe em mohathI jano na nAcho. shabda kAne paDayA to gnAn paryAy thaI em chhe ja nahi.
prashna– svAmI samantabhadrAchArye bAhyAmbhyantar be kAraN kahyAn chhe?
uttara– hA, svAmI samantachandrAchArye bAhyAmbhyantar be kAraN kahIne tyAn pramANagnAn darshAvyun chhe. abhyantar kAraN te nishchay ane bAhya nimittakAraN te vyavahAr- em benun pramANagnAn karAvyun chhe. pramANagnAnamAn paN paryAy potAthI thAy chhe evA nishchayane andar rAkhIne vAt chhe. kArya abhyantarakAraNathI thAy chhe e vAt rAkhIne tyAn bAhya nimittanun gnAn karAvyun chhe. nimittanun gnAn karAvavA bAhya kAraN kahyun chhe, paN nimitta kAryanun vAstavik kAraN chhe em nathI. dhavalanA chhaThThA bhAgamAn spaShTa kahyun chhe ke-abhyantar kAraNathI ja sarva kArya thAy chhe. antarang kAraNathI kArya thAy chhe, bAhya kAraNathI nahi evo tyAn pATh chhe.
bhAI! vANIthI ke anya (shubharAgAdi) nimittathI gnAn thAy chhe em nathI. gnAnanI paryAyano svaparaprakAshak svabhAv chhe. tethI svano anubhav thAy chhe temAn paranun paN gnAn thAy chhe, Avo gnAnanI paryAyano dharma chhe. ahAhA...! gnAnanI paryAyamAn svaparane prakAshavAnun sahaj sAmarthya hovAthI pUrNAnandano nAth chaitanyasvarUp bhagavAn AtmA paryAyamAn jANavAmAn Ave chhe. parantu agnAnInI draShTi antarmukh nathI. anAdithI rAgane vash paDelA agnAnInun lakSha nij Atmadravya upar jatun nathI. eTale je rAg ane paryAyane te bahAramAn jANe chhe te rAg ane paryAy ja hun chhun em te mAne chhe. A vAt samayasAranI gAthA 17-18mAn AvI gaI chhe. tyAn kahyun chhe ke-
“Avo anubhUtisvarUp bhagavAn AtmA AbALagopAL saune sadAkAL pote ja anubhavamAn Avato hovA chhatAn paN anAdi bandhanA vashe par (dravyo) sAthe ekapaNAnA nishchayathI mUDh je agnAnI tene ‘A anubhUti chhe te ja hun chhun’ evun AtmagnAn uday thatun nathI.” ahIn anubhUtisvarUp AtmA kahyo te trikALI dhruvanI vAt chhe. Avo AtmA jenun svaparane prakAshavAnun sAmarthya chhe evA gnAnanI paryAyamAn AbALagopAL saune jANavAmAn Ave chhe. agnAnInee paN vartamAn gnAnanI paryAyamAn potAnun dravya anubhavavAmAn Ave chhe. paN agnAnInI tyAn dravya upar draShTi nathI tethI te rAg ane par nimitta ke jene te jANe chhe te hun chhun em bhramathI mAne chhe. Am agnAnIne dravya draShTi vinA AtmagnAn uday thatun nathI.
aho! AchAryoe shun gajab kAm karyun chhe! kevaLagnAnane prasiddha karI dIdhun chhe.
PDF/HTML Page 990 of 4199
single page version
kahe chhe- bhagavAn! tArI ek samayanI gnAnaparyAyamAn svaparaprakAshak sAmarthya chhe ke nahi? are bhAI! agnAnamAn paN ek samayanI paryAyamAn svaparaprakAshak svabhAv chhe. paraprakAshak svabhAv ekalo rahe em kadI banatun nathI. darek samaye darek paryAyamAn svaparaprakAshak svabhAv hovAthI gnAnamAn anubhUtisvarUp bhagavAn jANavAmAn Ave chhe. paN agnAnInI tyAn draShTi nathI. tethI rAg ane paryAyane hun jANun chhun evo tene bhram thAy chhe. (kharekhar to te gnAnane ja jANe chhe).
juo, AtmA rAg-dveSh Adi bhAv kare chhe te ja samaye kamano bandh thAy chhe. tyAn rAganI kriyA je thAy tenI sAthe AtmA abhinna chhe. mATe AtmA rAganI kriyAno to kartA chhe paN te vakhate karmabandhananI je avasthA thAy te kriyAno AtmA kartA nathI. AtmA jem potAnI vikArI paryAyano kartA chhe tem jo karmabandhanI paryAyano paN kartA thAy to te dvikriyAvAdI thaI jAy. arthAt te mithyAdraShTi thaI jAy.
ahIn kahyun chhe ke kriyA ane kriyAvAnanI abhinnatA sadAy tape chhe, sadAy pragaT chhe. mATe AtmAnI je paryAy thAy chhe temAn AtmA abhinna hovAthI teno te kartA chhe. kharekhar to em chhe ke AtmAmAn je paryAy thAy chhe te sanyog chhe, ane teno vyay thAy te viyog chhe. potAnA dravyanI je paryAy thAy chhe te sanyog chhe. trikALI svabhAvanI apekShAe paryAyane sanyog kahevAy chhe. vartamAn paryAy je utpanna thaI te sanyog ane vyay pAmI te viyog chhe. utpAd te sanyog ane vyay te viyog chhe. shrI panchAstikAyanI 18mI gAthAmAn A vAt lIdhI chhe. jyAn potAnI paryAyanA utpAd-vyayane sanyog-viyog kahyA tyAn par chIjanI to vAt ja shun? e to par ja chhe. ahIn kahe chhe ke -potAnA AtmAmAn je sanyogI paryAy utpanna thaI teno abhinnapaNe AtmA kartA chhe, paN te samaye sanyogI je pudgalakarma bandhAyun te karmabandhano kartA AtmA nathI.
jIv jevo mithyAtva ane rAgadveShanA pariNAm kare chhe te pramANe darshanamoh ane chAritramoharUp jaD karmano bandh thAy chhe. parantu te karmabandhanI kriyAno AtmA kartA nathI. kriyA ane kartAnun abhinnapaNun sadAy tapatun hovAthI darek AtmAnI ane paranI paryAy te te samaye potapotAthI utpanna thAy chhe, nimittathI nahi. jIve rAg karyo te karmabandhanamAn nimitta chhe, paN nimitte te (karmabandhananI) kriyA karI chhe em nathI.
samayasAr gAthA 10pamAn to em kahyun chhe ke -AtmA je dravya chhe te navA karmabandhanamAn nimitta nathI. dravyasvabhAvanI jene draShTi thaI chhe tene dravya navA karmabandhanamAn nimitta nathI, arthAt tene navAn karma bandhAtA nathI. parantu dravyadraShTino jene abhAv chhe ane je puNya-pApanA bhAvono kartA thAy chhe te agnAnIne rAg-dveShanA bhAv karmabandhanamAn nimitta thAy chhe. paN nimittathI karmabandhananI pariNati thAy chhe em kadIy nathI.
PDF/HTML Page 991 of 4199
single page version
kartA ane kriyAnI abhinnatA sadAy pragaT hovAthI jIv vyApyavyApakabhAvathI potAnA vikArI pariNAmano kartA chhe, vyApak nAm kartA dravya ane vyApya nAm karma-vikArI paryAy. jIv vyApyavyApakabhAvathI vikArI pariNAmano kartA thAy chhe. ane bhAvyabhAvakabhAvathI te vikArI bhAvano anubhav kare chhe. bhAvya eTale bhogavavA lAyak bhAv ane AtmA bhAvak nAm te bhAvano bhoktA chhe. A agnAnInI vAt chhe. tem jo jIv vyApyavyApakabhAvathI pudgalakarmane kare to te be kriyAno kartA thaI jAy. potAnI paryAyanun kArya AtmA jem vyApak thaIne kare tem karmanI paryAyanun kArya paN vyApak thaIne jIv kare to te be kriyAno kartA thaI jAy chhe. to te mithyAdraShTi chhe kemake be kriyA karI shakato nathI paN evun te mithyA mAne chhe.
jIvane dayAno mand bhAv thAy to tenA pramANamAn te samaye shAtAvedanIy karma bandhAy. jo tIvra dayAno bhAv thAy to tenA pramANamAn khUb shAtAvedanIy karma bandhAy. tyAn je dayAnA pariNAm thayA teno kartA AtmA chhe, paN shAtAvedanIy karma je bandhAyun teno AtmA kartA nathI. jeTalA pramANamAn jIv vikAr kare teTalA pramANamAn karmano bandh thAy, chhatAn karmabandhanI paryAyano kartA AtmA nathI. to pachhI sharIr, man, vANI, khAn-pAn, dhandho-vepAr Adi paradravyanI paryAyano kartA AtmA thAy em traNakALamAn nathI. hAth pag hale, hoTh hale, bhAShA bolAy, ItyAdi jaDanI kriyAno kadIy AtmA kartA nathI. AtmA potAnI rAganI paryAyane kare ane jaDanI paryAyane paN kare em kadApi hoI shake nahi. bahu sUkShma vAt chhe, bhAI!
pAnch vAt mukhyapaNe samajavA jevI chhe- upAdAn, nimitta, nishchay, vyavahAr ane kramabaddha- A pAnchanI khUb charchA chAle chhe. digambar santoe jagat samakSha satya jAher karyun chhe. kahe chhe-AtmA (agnAnI) rAgano kartA ane harakh-shokano bhoktA chhe paN jaDakarmano kartA- bhoktA AtmA kadIy nathI. tattvArthasUtramAn ‘विपाको अनुभवः’ em je kahyun chhe e nimittanun vyavahAranayathI kathan chhe. evun ja jo shraddhAn kare to te mithyAtva chhe. jIv vyApyavyApakabhAvathI pudgalakarmane kare vA bhAvyabhAvakabhAvathI pudgalakarmane bhogave to te jIvane potAnI ane paranI bhegI maLelI be kriyAthI abhinnapaNAno prasang AvatAn svaparano vibhAg asta thaI jAy chhe. be kriyAno kartA thAy to potAnI paryAy ane paranI paryAy (bhinnatA) asta thaI jAy chhe. tethI tene mithyAdarshan ja thAy chhe.
are bhAI! A vAt samajavI paDashe. roTalI, dAL, bhAt, chaTaNI Adi khAvAnI IchchhA thaI tyAn IchchhAno kartA AtmA chhe paN roTalI, dAL, bhAt, chaTaNI khAvAnI je kriyA thaI teno kartA AtmA nathI. e jaDanI kriyA chhe e te men karI em je mAne chhe te dvikriyAvAdI mithyAdraShTi chhe.
PDF/HTML Page 992 of 4199
single page version
prashna– gnAnAvaraNIyakarmano uday gnAnane roke chhe em shAstramAn Ave chhe ne?
uttara– hA, Ave chhe; paN eno artha shun? gnAnAvaraNIy karma jaD pudgalanI paryAy chhe. te gnAnanI hINI avasthAmAn nimitta chhe. parantu gnAnanI hINI avasthA jaD karmane laIne thaI chhe em nathI. shAstramAn to nimittanun vyavahAranayathI kathan hoy chhe. nimittathI kArya thAy evo chirakALano jIvone abhyAs chhe eTale A vAt besavI kaThaN paDe chhe. paN bhAI! shAstramAn je apekShAthI kathan hoy chhe te yathArtha samajavun joIe. gnAnanI hInAdhik avasthA potAnI paryAyanI yogyatAthI thAy chhe; temAn gnAnAvaraNIy karmanun kAI kartavya nathI, mAtra nimittapaNe hoy chhe e ja. evI rIte vIryAntarAyano uday chhe mATe AtmAmAn vIryanI hINI dashA thai chhe em nathI. vIryAntarAyano uday emAn kAI karato nathI.
A vAt chAlatI nathI eTale lokone navI lAge chhe. paN bhAI! A to bhagavAnanA shrImukhethI nIkaLelI satya vAt chhe. karmano uday jaDanI paryAy chhe. te AtmAnI (hINI) avasthAne kem kare? jIvanI paryAy karmane aDatI nathI ane karma jIvanI paryAyane aDatun nathI. A vastusthiti chhe.
gnAnIne je vikalpa thAy teno te jANanAr chhe. gnAnI jANavAnI kriyA kare ane rAganI kriyA paN kare-em nathI. tevI rIte agnAnI rAganI kriyA kare ane paranI paN kriyA kare em nathI. A ghaNI gambhIr ane sUkShma vAt chhe. A je samaje nahi tene mULamAn ja bhUl chhe. kahyun chhe ne ke-‘योग्यता हि शरणम्’ pratyek dravyanI pratyek paryAy tenI yogyatAthI thAy chhe; parathI nahi. parantu parathI thAy em mAne to sva-paranI kriyAne abhinna mAnanAr tenA matamAn sva-parano vibhAg naShTa thaI jAy chhe, arthAt tenI mAnyatAmAn sva-paranun ekapaNun thaI jAy chhe. potAnI paryAyane kare ane paranI paryAyane paNakare evun mAnanAr mithyAdraShTi chhe ane te sarvagnanA matanI bahAr chhe. koIne lAge ke A to ekAnt chhe. paN bhAI! A samyak ekAnt chhe. jIv potAnI paryAyano kartA chhe ane paranI paryAyano kartA nathI em samyak ekAnt thAy tyAre sAthe nimittanun gnAn thAy tene sAchun anekAnt kahe chhe. nimitta chhe, bas. parantu nimittathI thAy chhe em nathI.
gommaTasAramAn Ave chhe ke- gnAnAvaraNIyathI gnAn rokAy, vIryAntarAyanA udayathI vIrya rokAy, darshanamohanA udayathI mithyAtva thAy, chAritramohanA udayathI rAgadveSh thAy, AyunA udaye amuk kAL dehamAn rahevun paDe ItyAdi. bhAI! A to badhAn vyavahAranayanAn kathan chhe. AtmA potAnI yogyatAthI vikArapaNe pariName chhe, paranA kAraNe te te paryAyo thAy chhe em nathI.
PDF/HTML Page 993 of 4199
single page version
prashna– shAtAnA udayathI lakShmI maLe chhe, to nimittathI kArya thayun ke nahi?
uttara– bhAI! e to nimittanun kathan chhe. paisA to enA kAraNe Ave chhe, emAn shAtAvedanIy karma nimitta chhe. lakShmI Ave, sharIr nirogI rahe ItyAdi te te paryAyanun potAnun kArya chhe, nimittathI te kArya thayun chhe em nathI. pUjananI jayamAlAmAn Ave chhe ne-
karma bichArAn jaD chhe; karmane laIne jIvane vikAr thato nathI. potAnI bhUlane laIne jIvamAn vikAr svatantra potAthI thAy chhe.
to- karme rAjA, karme rank;
bhAI! e badhAn nimittanI mukhyatAthI kathan chhe. rAjA ke rankanI potAnI paryAy potAthI thAy chhe; karmathI nahi. juo, rAmachandrajI vanavAs gayA. tyAn sItAjInun haraN thayun. tyAre sItAjIne shodhavA nIkaLyA. patthar ane pahADane rAmachandrajI pUchhe chhe- sItAjIne kayAny joyAn? A potAnI paryAyano doSh chhe, karmane laIne nahi. ane pachhI vikalpa chhUTI gayo te karmanA udayanA abhAvathI nahi paN pote nirvikalpasvarUpamAn sthir thatAn vikalpa chhUTI gayo chhe.
rAvaN sItAjInun haraN karIne vimAnamAn laI jAy chhe tyAre rastAmAn sItAjI potAnun jhAnjhar phenkI de chhe. te jhAnjhar lAvIne lakShmaNajIne batAvIne pUchhayun-shun A jhAnjhar sItAjInun chhe? tyAre lakShmaNe kahyun-hun sItAmAtAne page lAgavA jato tyAre nIchI najare pagamAn A jhAnjhar joyelun. UnchI najar karIne sItAjI sAme kadI men joyun nathI. ahA! juo, A sajjanatA ane naitikatA! lakShmaN traN khanDanA dhaNI vAsudev hatA. teo sajjanatA ane naitikatAnI mUrti hatA. lakShmaNajI jangalamAn rAmachandrajInI anek prakAre sevA karatA. rAmachandrajI baLabhadra hatA. lakShmaNajI temanI sevA karatA em kahevun e to vyavahAranun kathan chhe. sevAno vikalpa Avyo mATe bahAranI kriyA thaI em nathI. tathApi koI potAnI kriyA ane paranI kriyA-em be kriyA AtmA kare evun mAne to te dvikriyAvAdI mithyAdraShTi chhe ane tethI te sarvagnanA matanI bahAr chhe. karme gnAn rokI dIdhun ane karmano kartA ane bhoktA jIv chhe evun mAnanAr mithyAdraShTi chhe ane jinavaranI AgnAthI bahAr chhe.
ahIn to AtmAnI vAt karI chhe. panchAstikAyamAn kahyun chhe ke-ek rajakaN potAnI kriyA kare ane bIjA rajakaNanI paN kriyA kare em traNakALamAn banatun nathI. A to
PDF/HTML Page 994 of 4199
single page version
mUL siddhAnt chhe ane te chha e dravyomAn lAgu paDe chhe. ek dravyanI paryAy anyadravyanI paryAyane kare nahi e siddhAnt dravyonI pratyek paryAyamAn lAgu paDe chhe. em na mAne te dvikriyAvAdI mithyAdraShTi chhe. shrI kundakundAchArya kahe chhe ke te ‘सो जिणावमदम्’ jinaAgnAthI bahAr chhe.
paranI dayAno bhAv jIv kare ane paranI dayA paN pALI shake em mAnanAr jinavaranA matathI bahAr chhe. A vAt na samajAy eTale eno virodh kare paN kharekhar to te potAno virodh kare chhe. vaLI paranI dayAno je shubharAg chhe te paN hinsA chhe. puruShArthasiddhayupAyamAn (chhand 44mAn) kahyun chhe ke je bhAve tIrthankaranAmakarma bandhAy te bhAv hinsA chhe, aparAdh chhe; kemake bandhan aparAdhathI thAy chhe. niraparAdhathI bandhan na thAy. bandhan thAy te bhAv aparAdh chhe. ahIn to visheSh kahe chhe ke paranI dayA hun pALI shakun e mAnyatA mithyAdarshan chhe. mahAaparAdh chhe. gajab vAt chhe!
solahakAraNabhAvanAthI tIrthankaragotra bandhAy chhe. te soLe prakAranA bhAv rAg chhe, aparAdh chhe, gunho chhe. agnAnIne tIrthankar prakRitinA bandhanA kAraNarUp rAg hoto ja nathI. gnAnIne te rAg Ave chhe tene te jANe chhe. jene svabhAv taraph jhukAv thayo chhe. te gnAnIne alpa rAg bAkI chhe to vikalpa AvatAn tIrthankaragotra bandhAy chhe. parantu te vikalpa toDIne alpakALamAn mokSha jAy chhe. tyAn tIrthankaraprakRiti bAndhI, vA tevo rAg hato te kAraNe mokSha thAy chhe em nathI. bhAI! agnAnInA matamAn vAte vAte pher chhe. kahyun chhe ne ke-
bhagavAn sarvagnadev ane santo kahe chhe ke-bhAI! amArI shraddhAmAn ane tArI (agnAnInI) shraddhAmAn vAte vAte pher chhe. ahIn bhagavAn kundakundAchAryadev pharamAve chhe ke -koI em mAne ke jIv potAnA rAganI kriyA paN kare ane paranI kriyA paN kare to em mAnanAr sarvagnanI AgnAthI bahAr chhe. tene jainamatanI shraddhA nathI. paranI dayA pALI shakun, parane jIvADI shakun, parane upadesh daI gnAn pamADI shakun-evun mAnanAr jinaAgnAthI bahAr chhe. bandh adhikAramAn tyAn sudhI vAt karI chhe ke-hun bIjAne mokSha pamADI daun em tun mAne chhe to shun tenI vItarAg pariNati vinA tun ene mokSha pamADI daIsh? ane tene vItarAg pariNati hoy to teno mokSha thashe emAn shun ten enI vItarAg pariNati karI chhe? em nathI. bhAI! hun bIjAne bandh karAvun vA mokSha pamADI daun em tun mAne te badhAn mithyAdraShTinAn lakShaN chhe.
koI em kahe ke jo upadeshathI bIjAne gnAn pamADI shakAtun nathI to shA mATe
PDF/HTML Page 995 of 4199
single page version
tene upadesh ApI samajAvo chho? are prabhu! sAmbhaL, dhIrajathI sAmbhaL. vANI vANInA kALe nikaLe chhe ane (upadeshanA) vikalpanA kALe vikalpa thAy chhe. banne samakALe chhe. paN svatantra chhe. AtmA to teno jANanAr chhe. upadeshanI vANIno AtmA kartA nathI ane vANI gnAnanI paryAyano kartA nathI. bhAShAnI paryAy to paranI jaDanI chhe. tene AtmA kem kare? ane te AtmAnA gnAnane kem kare? dravya potAnun kArya kare ane paranun paN kArya kare em mAne te mithyAdraShTi chhe, jinaAgnAthI bahAr chhe.
pravachanasAranA chhellA 22mA shlokamAn em kahyun chhe ke - “A rIte (A paramAgamamAn) amandapaNe (jorathI, baLavAnapaNe, moTe avAje) je thoDu ghaNun tattva kahevAmAn Avyun, te badhun chaitanyane viShe kharekhar agnimAn homAyelI vastu samAn (svAhA) thaI gayun” bhAI! samajanAr potAnA kAraNe samaje chhe; vANI to temAn nimittamAtra chhe. vANInA kAraNe gnAn thAy chhe em nathI. lokone aTapaTun lAge, paN shun thAy? vastunun svarUp ja Avun chhe. dravya potAnI paryAyane kare ane anyadravyanI paryAyane paN kare em traNakALamAn nathI.
koI shrAvak ho ke sAdhu ho, paN jo te em mAne ke hun dayAno bhAv paN karun chhuun ane par jIvonI dayA paN pALun chhun to te be (dravyonI) kriyAno kartA thayo ane tethI te mithyAdraShTi chhe. “jIvo ane jIvavA do” e vItarAganI vANI nathI. e to agnAnInun vachan chhe. bhagavAn to kahe chhe ke tArA dayAnA bhAvathI bIjo jIv jIve, sukhI-dukhI thAy em traNakALamAn nathI. te potAnA AyuShyanI sthitithI jIve chhe; tun ene jIvADI shakato nathI. bandh adhikAramAn Ave chhe ke-hun parane mArun ane jIvADun em mAnanAr mithyAdraShTi chhe, jinaAgnAthI bahAr chhe. paranI hinsA jIv karI shakato nathI. bhAv Ave chhe teno te kartA chhe, paN paranI sAthe ene sambandh nathI. puruShArthasiddhayupAyamAn kahyun chhe ke-rAgano bhAv thAy te hinsA chhe. shubharAgano bhAv paN AtmAnI hinsA karanAro chhe. panchamahAvratanA pariNAmano rAg dharmAtmAne Ave, paN te Asrav chhe, hinsA chhe. tattvArthasUtramAn shubharAgane Asrav kahyo chhe. Am rAgAdi pariNAm te hinsA chhe, paranI dayA ke hinsA to AtmA karI shakato nathI.
‘be dravyonI kriyA bhinna ja chhe. jaDanI kriyA chetan karatun nathI, chetananI kriyA jaD karatun nathI. je puruSh ek dravyane be kriyA karatun mAne te mithyAdraShTi chhe, kAraN ke be dravyanI kriyA ek dravya kare chhe em mAnavun te jinano mat nathI.’
jagatamAn jIv anant chhe ane jaD pudgalo anantAnant chhe. emAn pratyek padArthanI pariNatinI kriyA pratyek samaye bhinna bhinna chhe. koI dravyanI kriyA koI bIjo karI
PDF/HTML Page 996 of 4199
single page version
shake e vAt traNakALamAn sambhavit nathI. bIjAnun jIvan te paradravyanI kriyA chhe. te potAnA AyunI sthitithI jIve chhe, AyunA kShayathI mare chhe. mATe bIjo bIjAne jIvADe, vA bIjAnI dayA pALe em chhe ja nahi. tevI rIte AtmA bhAShA-satya ke jUTh bolI shake em chhe ja nahi. AtmA potAnI paryAyane kare, paN te paranI paryAyane kem karI shake? sUkShma vAt, bhAi! AtmA jANe, paN bhAShAne kare em chhe ja nahi. bhAShAmAn svaparane kahevAnI svata tAkAt chhe ane AtmAmAn svaparane jANavAnI svata tAkAt chhe.
bhAShAmAn svaparanun kathan karavAnI shakti svata potAthI chhe, AtmAnA kAraNe nahi. are bhAI! A upadesh sAmbhaLavAmAn vachananI kriyA bhinna chhe ane andar AtmAnI gnAnanI kriyA bhinna chhe. bodhapAhuDanI 61mI gAthAmAn Ave chhe ke-“shabdanA vikArathI utpanna akShararUp pariNamel bhAShAsUtromAn jinadeve kahyun, te shravaNamAn akShararUp Avyun ane je rIte jinadeve kahyun te rIte paramparAthI bhadrabAhu nAmanA pAnchamA shrutakevalIe jANyun...”
are bhAI! bhAShAnI paryAyane bhagavAn paN karI shakatA nathI. divyadhvani chhUTe chhe e to shabdano vikAr chhe. tenA kALe te vANI chhUTe chhe, kevaLIne laIne vANI chhUTatI nathI; kemake be dravyonI kriyA bhinna bhinna chhe. bhAShAnI kriyA-shabdano vikAr bhinna chhe ane gnAnanI kriyA-AtmAnI pariNati bhinna chhe. mATe gnAnanI pariNatithI shabdanA vikArarUp bhAShAnI pariNati thaI e vAt traNakALamAn nathI. bhAShA koN bole? shun AtmA bole? are! bole te bIjo, AtmA nahi. kundakundAchAryadeve kahyun ne ke -bhAShA shabdanA vikArathI banI chhe. amArAthI nahi, kevaLIthI nahi, santothI nahi. tene nimittanI apekShA nathI. shrI amRutachandradeve pravachanasAranI TIkA pUrI karatAn chhelle kahyun ne ke-A shAstra men banAvyun chhe evA mohathI jano na nAcho; ane enAthI (shabdothI) tamane gnAn thAy chhe em mohathI na nAcho. A to abAdhit siddhAnt chhe ke ek dravya be (dravyonI) kriyA karI shake ja nahi; anyathA badhun ek thaI jAy-je sarvagnanI AgnAthI bahAr chhe. je bahu-kriyAvAdI chhe te mithyAdraShTi chhe.
ahIn kahe chhe ke jaDanI kriyAne chetan karatun nathI. bhAShAnI kriyAne AtmA karato nathI. tem jaDakarmano uday potAnI paryAyane kare jIvanA rAgane paN kare em banatun nathI. are! be tattva bhinna bhinna chhe, tenI paryAy paN bhinna bhinna chhe. darek dravya potAnI kriyA karavA samartha chhe ane par mATe te pAngaLun chhe.
ajIv adhikAramAn kaLash 43mAn kahyun chhe ke -A avivekanA nATakamAn pudgal nAche chhe to nAcho, hun to AtmA gnAyakasvarUp chhun. ahAhA...! bhagavAn AtmA chaitanyasUrya jANagasvabhAvanA nUranun pUr chhe. te bhAShAne kem kare? sharIrane te kem chalAve?
PDF/HTML Page 997 of 4199
single page version
bhAI! pUjA vakhate je ‘svAhA, svAhA’ ityAdi bolAy chhe te AtmAnI kriyA nathI. hAth UnchonIcho thAy te AtmAnun kArya nathI.
darek tattva bhinna bhinna chhe vedAntanI jem badhun ek nathI. pravachanasAramAn 172mI gAthAnA alingagrahaNanA 1pamA bolamAn kahyun chhe ke- “ling vaDe eTale ke amehanAkAr vaDe jenun grahaN eTale ke lokamAn vyApavApaNun nathI te alingagrahaN chhe; A rIte AtmA pAkhanDIone prasiddha sAdhanarUp AkAravALo-lokavyAptivALo nathI evA arthanI prApti thAy chhe.” badhA maLIne ek AtmA chhe evo pAkhanDIono prasiddha mat chhe. e mAnyatA agnAnInI chhe. koI kahe ke A nishchayanI vAt vedAnt jevI lAge chhe to tenA ahIn niShedh kare chhe. AtmA sarvavyApak chhe em mAnanAranI vAt sAchI nathI. badhA AtmAo jAti apekShAe samAn chhe. paN badhA maLIne ek AtmA nathI.
ahIn kahe chhe ke jaDanI kriyAne chetan karatun nathI ane chetananI rAgadveShanI kriyA ke gnAnanI kriyAne karmano uday karato nathI. je puruSh ek dravyane be kriyAno kartA mAne chhe te jain nathI, mithyAdraShTi chhe. ghAtIkarmono arihant bhagavAne nAsh karyo ane gnAnAvaraNIy karma gnAnano ghAt kare chhe ItyAdi kathan nimittanAn vyavahAranayanAn chhe. vastusvarUp tem nathI. paradravya shun gnAnanA ghAtanI kriyA karI shake? AtmA shun karmano nAsh karI shake? nA; bIlakul nahi.
pravachanasAr gAthA 16nI TIkAmAn ghAtIkarmanA be prakAr kahyA chhe-dravyaghAtI ane bhAvaghAtI. potAnI paryAy te bhAvaghAtI chhe ane dravyaghAtI to nimitta chhe. bhAvaghAtI (karma) paryAyano ghAt kare chhe tyAre karmabandhan thAy chhe. te jaDakarmanI avasthA AtmA karato nathI. kevaLagnAn thAy tyAre jIv ghAtIkarmono nAsh kare chhe e vAt yathArtha nathI. jIv kevaLagnAnanI kriyA kare ane ghAtIkarmonA nAshanI paN kriyA kare to be kriyAno kartA thaI jAy. paN em chhe nahi. bhAI A ati gambhIr ane sUkShma vAt chhe.
bApu! hun shun karI shakun ane shun nA karI shakun enI paN jene khabar nathI tene Atma- anubhav kem thAy? ahIn to ati spaShTa kahe chhe ke be bhinna dravyonI kriyAnun kartA ek dravyane mAne te bhagavAn jinendradevanA matathI bahAr chhe; tene samyagdarshan nathI. dukAnanA thaDe besIne manamAn abhimAn kare ke men vepAr-dhandhAno rAg paN karyo ane dukAnanA vepAranI bAhya pravRutti paN karI to te mithyAdraShTi chhe.
gautam gaNadhar padhAryA to bhagavAnanI divyadhvani chhUTI em chhe ja nahi. gautam bhagavAnane Indre pahelAn upasthit kem na karyA? tyAn kahyun ke kALalabdhi vinA Indra temane lAvavA samartha nathI. svAmIkArtikeyAnuprekShA 2200 varSha purANo granth chhe. samayasArathI paN pahelAnno jUno granth chhe. chhaye dravyo je anant chhe te pratyekanI samay samayanI je
PDF/HTML Page 998 of 4199
single page version
paryAy thavAnI hoy te te kShaNe thAy te enI kALalabdhi chhe em temAn kahyun chhe. pravachanasAr, gney adhikAranI gAthA 102mAn pratyek dravyanI samay samayanI paryAyanI janmakShaNanI vAt kahI chhe. je samaye je paryAy thavAnI hoy te thAy te enI janmakShaN chhe. tyAn gAthA 99mAn paN kahyun chhe ke darek paryAy potAnA svaavasare thAy chhe, AgaLapAchhaL nahi. motInA hAranun draShTAnt ApI tyAn samajAvyun chhe ke -jyAn jyAn je je motI chhe tyAn tyAn potAnA sthAnamAn chhe, AgaLapAchhaL nathI. tem AtmAmAn ane jaDamAn kramasar je je paryAy je samaye thavAnI hoy tej te samaye thAy chhe. motI AgaLapAchhaL thatAn nathI tem dravyanI pratyek paryAy AgaLapAchhaL thatI nathI. Avun vastusvarUp chhe.
yogathI kampananI kriyA thAy ane prakRiti-pradesh bandh thAy em be kriyA ek dravya kare em banatun nathI. yogathI prakRiti-pradesh bandh thAy chhe ane kaShAyathI sthiti-anubhAg bandh thAy chhe e badhAn nimittanAn kathan chhe. karmanun sankramaN thAy te tenI potAnI yogyatAthI thAy chhe, AtmAthI thatun nathI. kevaLagnAn thAy tyAre ghAtIkarmonI karmaavasthA badalI akarmarUp avasthA thAy te potAthI thAy chhe, te kriyA AtmA karato nathI.
are! bhagavAn! atyAre to AnAthI A thAy ane AnAthI te thAy evI gaDabaD UbhI thaI chhe. paN bhAI! e mArga nathI. santoe to svatantratAno DhanDhero pITayo chhe. ahA! kevaLagnAnanI paryAy te kALe potAthI utpanna thavAnI hatI te potAnA kAraNe utpanna thaI chhe. mokShamArganA kAraNe mokShanI paryAy thaI chhe em paN nathI. mokShamArgano vyay thavAno kram hato ane te ja samaye mokShaparyAyano pragaT thavAno kram hato. tyAn mokShaparyAy svatantrapaNe thaI chhe. shAstramAn em Ave ke pUrvanI paryAy pachhInI paryAyanun upAdAn chhe, eno artha shun? pUrvaparyAyano vyay thaIne vartamAn paryAy pragaT thaI chhe te svatantrapaNe thaI chhe. jainatattvamImAnsAmAn bahu sArun spaShTIkaraN karyun chhe. pUrvanI paryAyano vyay thaI pachhInI paryAy pragaTI chhe te kArya chhe ane pUrvanI paryAy tenun kAraN chhe-e vyavahAranayanun kathan chhe. bAkI to je dravyanI je paryAy je samaye thavAnI hoy te potAnA ShaTkArakanA pariNamanathI thAy chhe. te paryAy dravya-guNathI thaI nathI, par nimittathI thaI nathI ane pUrvaparyAyanA kAraNe paN thaI nathI. Avo svatantratAno mArga chhe!
je kALe je paryAy thavAnI hoy te kALe te ja thAy evo nirNay kone thAy? ke je potAnA gnAyakasvabhAvanI sanmukh thAy tene Avo yathArtha nirNay thAy chhe.
ek prashna thayelo ke-bhagavAne joyun chhe te pramANe bhav ghaTashe, ApaNe shun karI shakIe? are bhAI! bhagavAne joyun chhe em thashe evo nirNay koNe karyo? je kevaLagnAnanI ek samayanI paryAyanI sattAno potAnA gnAnamAn svIkAr kare tene svasanmukhatA thAy chhe ane tene bhav hoto nathI. bhagavAne tenA bhav joyA nathI. kevaLagnAnIe joyun
PDF/HTML Page 999 of 4199
single page version
chhe te pramANe thashe e vAt to pachhI, jagatamAn kevaLagnAnanI sattAno tane svIkAr chhe? prabhu! e sattAno svasanmukh thaIne svIkAr nathI tyAn sudhI kevaLIe joyun tem bhav ghaTashe e vAt ja rahetI nathI. bhagavAn traNakAL traNalokane jANe chhe e to vyavahAranun kathan chhe. kharekhar to te potAnI paryAyane jANe chhe jemAn traNakAL traNalok jaNAy chhe.
je ek samayanI paryAyamAn traNakAL traNalok pratibhAse, jemAn anantA kevaLI jaNAy te paryAyanun sAmarthya keTalun? AvA anant anant sAmarthyayukta kevaLagnAnano jeNe svIkAr karyo te paryAy alpagna chhe ane sarvagna chhe te par chhe. kevaLagnAnano svIkAr alpagna paryAy ke par sarvagnanI sAmun jovAthI thato nathI. to tenI sattAno svIkAr kevI rIte thAy? ke jyAre shuddha chaitanyasvabhAvamay nij gnAyakasvabhAvanI sanmukh thaI tenI draShTi thAy tyAre teno yathArtha svIkAr thAy chhe ane te ananto puruShArtha chhe. ahAhA...! kevaLagnAnanI paryAy jene potAnA gnAnamAn beThI tenI draShTi svabhAvasanmukh hoy chhe. pravachanasAranI gAthA 80mAn kahyun chhe ke-je arihantane dravya, guN ane paryAyathI jANe chhe tene AtmAnI sanmukh lakSha thaIne mohano kShay thAy chhe.
ahAhA...! je paryAyamAn trikALavartI anantA siddho ane kevaLIo pratyakSha jaNAy e kevaLagnAnanI param adbhut tAkAt chhe. enI shun vAt! teno svIkAr karatAn draShTi dravya upar jAy chhe ane temAn svabhAvasanmukhatAno anant puruShArtha AvI jAy chhe. tyAn ek samayamAn pAnchey samavAy-svabhAv, niyat, kAL, puruShArtha ane nimitta-em pAnchey samavAy hoy ja chhe. kAryasiddhimAn pAnchey samavAy hoy chhe.
gajasukumAr bhagavAn pAse vANI sAmbhaLavA gayelA. hAthInA tALavA jevun emanun komaL sharIr hatun. bhagavAnanI vANI sAmbhaLIne bolyA-‘prabhu! hun dIkShA angIkAr karavA mAgun chhun.’ dIkShA dhAraN karIne dvArikAnA smashAnamAn dhyAn karavA lAgyA. tyAn je kanyA sAthe sagapaN thayelun teno pitA AvI upasarga karavA lAgyo. mAthA upar mATInI pAL karI andar dhagadhagatA angArA bharyA. munirAj svarUpanA dhyAnamAn eTalA lIn thaI gayA ke upasarga TaLIne tyAn kevaLagnAn pAmI mokSha padhAryA. juo puruShArthanI gati! bhagavAnanI vANImAn puruShArthanI vAt AvI chhe. puruShArthahInatAnI vAt kare te bhagavAnano mArga nathI. ahIn paN kahe chhe ke ek dravya be dravyonI kriyAne kare e mAnyatA bhagavAnano mArga nathI. e to sarvagnanI AgnAthI bahAr chhe.
ek paramANu bIjA paramANunun kArya na kare, kemake be dravya vachche atyantAbhAv chhe. ek paramANu bIjA paramANune sparshatoy nathI. shAstramAn Ave chhe ke chAr guN chikAshavALo paramANu chha guN chikAshavALA sAthe bhaLe to te badalIne chha guN chikAsh
PDF/HTML Page 1000 of 4199
single page version
thaI jAy chhe. paN e to nimittanun kathan chhe. chAr guN chikAshavALo chha guN chikAsharUpe pariName te potAthI svatantra pariName chhe. chhUTo paramANu je sUkShma pariNamyo chhe te sthUL skandhamAn bhaLe tyAn sthUL thaI jAy chhe te potAnA kAraNe sthUL thAy chhe, sanyogane lIdhe sthUL thAy chhe em chhe ja nahi. ahAhA..! be dravyanI kriyA ek dravya kare em mAnavun e jinamat nathI. AvI vAt chhe. lyo, 8p gAthA pUrI thaI.