PDF/HTML Page 1501 of 4199
single page version
अथोभयं कर्माविशेषेण बन्धहेतुं साधयति–
बंधदि एवं जीवं सुहमसुहं वा कदं कम्मं।। १४६।।
बध्नात्येवं जीवं शुभमशुभं वा कृतं कर्म।। १४६।।
have, (shubh-ashubh) banne karmo avisheShapaNe (kAI taphAvat vinA) bandhanAn kAraN chhe em siddha kare chhe-
evI rIte shubh ke ashubh kRut karma bAndhe jIvane. 146.
gAthArtha– [यथा] jem [सौवर्णिकम्] suvarNanI [निगलं] beDI [अपि] paN [पुरुषम्] puruShane [बध्नाति] bAndhe chhe ane [कालायसम्] lokhannI [अपि] paN bAndhe chhe, [एवं] tevI rIte [शुभम् वा अशुभम्] shubh tem ja ashubh [कृतं कर्म] karelun karma [जीवं] jIvane [बध्नाति] (avisheShapaNe) bAndhe chhe.
TIkA– jem suvarNanI ane lokhanDanI beDI kAI paN taphAvat vinA puruShane bAndhe chhe kAraN ke bandhanapaNAnI apekShAe temanAmAn taphAvat nathI, tevI rIte shubh ane ashubh karma kAI paN taphAvat vinA puruShane (-jIvane) bAndhe chhe kAraN ke bandhapaNAnI apekShAe temanAmAn taphAvat nathI.
have, (shubh-ashubh) banne karmo avisheShapaNe (kAI taphAvat vinA) bandhanAn kAraN chhe em siddha kare chhe-
jem suvarNa beDI paN puruShane bAndhe chhe ane lokhanDanI paN bAndhe chhe, tevI rIte shubh tem ja ashubh karelun karma jIvane (avisheShapaNe) bAndhe chhe.
PDF/HTML Page 1502 of 4199
single page version
ahIn gAthAmAn ‘कदं कम्मं’ shabda chhe ne! matalab ke karelun-karAyelun shubhAshubh karma karmabandhananun kAraN chhe, paN jANanArapaNe rahIne thayelun karma karmabandhananun kAraN nathI. sanskRitamAn ‘कृतं कर्म’ em pATh chhe; eTale ke kartA thaIne karelun shubhAshubh karma jIvane bAndhe chhe.
ahAhA...! ek gnAyakapaNe andar virAjamAn bhagavAn AtmA chaitanyabimb prabhu trikAL ekalo gnAnAnandano sAgar chhe. AvA gnAnAnandasvarUpanI jene draShTi nathI te agnAnI jIvane shubh ke ashubharAgarUp karAyelun karma bandhanun kAraN thAy chhe. parantu gnAtA thaIne je jANanArapaNe pariName chhe tene to te (shubhAshubh karma) gnAnanun gney thAy chhe. bhagavAn AchAryadevane ahIn em siddha karavun chhe ke agnAnI rAgane potAnun kartavya athavA karavA lAyak kArya mAne chhe ane tethI tene karelun shubhAshubh karma avashya bAndhe chhe; paN je mAtra jANe chhe tene te karmabandhananun kAraN thatun nathI.
12 mI gAthAmAn kahyun ne ke gnAnIne je vyavahAr Ave chhe, hoy chhe te jANelo prayojanavAn chhe. keTalAk loko jeo AchArya bhagavAnanA Ashayane samajatA nathI teo kahe chhe ke vyavahArano (vyavahAr AcharavAno) upadesh karavo, paN em nathI prabhu! vyavahAr tyAn je hoy chhe tene jANavo, bas. are bhAI! rAg jANelo prayojanavAn chhe, karelo-karAyelo nahi. samajANun kAI...! kahyun ne ahIn ke ‘बंधदि एवं जीवं सुहमसुहुं वा कदं कम्मं’ karelun-karAyelun shubhAshubh karma puruShane (-AtmAne) bAndhe chhe. shubhAshubh bhAv hoy chhe kharA; paN e jANavA yogya chhe AcharavA yogya (upAdey) nathI. bhAI! thoDA pheramAn badho moTo pher paDI jAy chhe. (arthAt jANavAmAn gnAtApaNAno-akartApaNAno samyakbhAv chhe ane karavAmAn kartApaNAno mithyAtvabhAv chhe).
‘jem suvarNanI ane lokhanDanI beDI kAI paN taphAvat vinA puruShane bAndhe chhe kAraN ke bandhanapaNAnI apekShAe temanAmAn taphAvat nathI,.. .’ juo, beDI loDhAnI hoy ke sonAnI hoy, banne koI paN taphAvat vinA puruShane bAndhe ja chhe. sonAnI beDI bhale dekhavAmAn sArI lAge, paN bandhananI draShTie to banne samAn ja chhe, kAI pher nathI.
juo, ek vahu hatI, eNe gaLAmAn ek sonAnI sAnkaLI paherelI. sAnkaLImAn ek khUb bhAre chagadu hatun. chagadu loDhAnA ek sheranun uparathI sonAthI maDhelun hatun. valoNun karatI vakhate A chagadu Amatem chhAtIe athaDAIne vAge eTale sAsue vahune kahyun-vahujI, hamaNAn valoNun karatI veLA sAnkaLI chhoDI do. paN vahune te
PDF/HTML Page 1503 of 4199
single page version
kADhavAnun man na thAy, kemake sAnkaLI sonAnI kharI ne! eTale chagadu chhAtImAn vAge paN vahu sAnkaLI chhoDe nahi; ulaTI khush thAy. tem agnAnI jIvane anukUL sanyogo maLatAn sanyoganI bhAvanA chhoDato nathI. gnAnI tene kahe chhe ke-bhAI! sanyoganI draShTi dukhakArI chhe, sanyoganI draShTi chhoDI de. paN tene sanyog ane sanyoganI draShTi chhoDavAnun man thatun nathI kemake sanyogathI sukh mAnyun chhe ne! arar...! anukULatAmAn paN parAdhInatAnun dukh hovA chhatAn sukh mAnIne agnAnI temAn khushI thAy chhe!
ahIn kahe chhe-jem suvarNa ane lokhanDanI beDI kAI paN taphAvat vinA puruShane bAndhe chhe, ‘tevI rIte shubh ane ashubh karma kAI paN taphAvat vinA puruShane (-jIvane) bAndhe chhe kAraN ke bandhapaNAnI apekShAe temanAmAn taphAvat nathI.’ ‘‘kAI paN taphAvat vinA bAndhe chhe’’-bhAShA joI? gAthAmAn ‘कदं कम्मं’ (-karelun karma) shabdano artha ahIn TIkAmAn ‘‘kAI paN taphAvat vinA-avisheShapaNe’’ em karyo chhe. matalab ke ashubh karAyelo bhAv hoy ke shubh karAyelo bhAv hoy, bannemAn pharak nathI kemake kartAbuddhimAn koI pher nathI ane tethI banne samAnapaNe karmabandhanun kAraN thAy chhe. je kartA thaIne shubh ke ashubh bhAv kare chhe tene e banney bhAv kAI paN taphAvat vinA karmabandhanun kAraN thAy chhe.
AnAthI judun gnAnIne kartAbuddhi nathI, gnAtAnI draShTi chhe. shubhane jANatAn ThIk ane ashubhane jANatAn aThIk em shubhAshubhabhAvamAn gnAnIne ThIk-aThIkapaNAnI buddhi nathI. kharekhar to gnAnI e shubhAshubh bhAvane kayAn jANe chhe? e to shubh ke ashubh bhAvanA kALamAn potAnI svapar-prakAshakagnAnanI je paryAy thAy chhe tene jANe chhe. je prakArano rAg chhe te samaye te ja prakAranI paraprakAshak gnAnanI paryAy thAy chhe. tyAn e rAgane laIne nahi paN potAnI svaparaprakAshak paryAyanA sAmarthyane laIne enun gnAn chhe. shun e rAg chhe mATe paraprakAshak gnAnanI paryAy utpanna thaI? (nA, em nathI). jem agnAnIne shubh-ashubh rAg karavAmAn pher nathI (arthAt bannemAn sarakhI ja kartAbuddhi chhe) tem ahIn gnAnIne jANavAmAn pher nathI (arthAt bannemAn sarakhI ja gnAtAbuddhi-akartAbuddhi chhe). kharekhar gnAnI shubhAshubhane jANato nathI paN pote tatsambandhI je potAnun gnAn chhe tene jANe chhe. te samaye te (shubhAshubh) tenI yogyatAthI tyAn utpanna thAy chhe paN gnAnI tene karato nathI. A pramANe kartA (agnAnI) mAn ane gnAtA (gnAnI) mAn bahu moTo pher chhe. bApu! A to vItarAgano mArga bahu gambhIr chhe.
ahAhA...! kevaLI parameshvar kone kahevAy? ke jenI paryAyamAn Akhun lokAlok-jemAn anantA kevaLIo AvyA te paN jaNAy. e kevaLagnAn shun chIj chhe bhAI!!
kevaLIe dIThun hashe em thashe (em ke kevaLIe dIThA hashe eTalA bhav thashe), emAn ApaNe shun karIe? A prashna bAbate vi. san. 1972 mAn charchA chAlelI tyAre
PDF/HTML Page 1504 of 4199
single page version
kIdhun’ tun ke-bhAI! juo, tame bolo chho e vastunI sthiti nathI. kemake kevaLIe dIThun chhe em thashe em tame kaho chho paN hun tamane pUchhun chhun ke-kevaLI chhe em enA astitvanI tamane pratIti-shraddhA chhe? bhAI! svasanmukh thayA vinA eno yathArtha svIkAr thaI shakato nathI arthAt eno yathArtha svIkAr karanArane potAnA kevaLagnAnasvabhAvI AtmAnun darshan-samyagdarshan thaI jAy chhe; ane to pachhI ene bhav ke bhavanI shankA rahetAn nathI. samajANun kAI....? ahA! jagatamAn sarvagna chhe, ek samayanI paryAyamAn traNakALanI sarva sattAone aDayA vinA ja jANe evA kevaLagnAnanun astitva chhe eno svIkAr karanArane bhav ane bhavano bhAv hoI shake nahi. e vakhate pravachanasAr vAnchyun na hatun paN enI gAthA 80-81-82 no bhAv Avyo hato. kIdhun ke jene arahantanI -kevaLInI pratIti thaI hoy tenA bhagavAne bhav na dIThA hoy.
AgaL gAthA 160 mAn Ave chhe ke-‘सो सव्वणाणदरसी कम्मरएण णियेणावच्छण्णो’ ‘te sarvagnAnI-darshI paN nij karmaraj-AchchhAdane’ matalab ke bhagavAn AtmA to sarvagna ane sarvadarshI chhe topaN potAnA karmarUpI rajathI kharaDAyo thako-juo, AmAn bIjA keTalAk loko kahe chhe ke-dravyakarmanA kAraNe bandh-avasthAmAn, sarva prakAre sarvagneyone jANanArA evA potAne jANato nathI. ene gnAnIo kahe chhe-bhAI! em nathI. juo, TIkAmAn artha chhe te vAncho. TIkAmAn kahyun chhe ke-‘‘je pote ja gnAn hovAne lIdhe vishvane sAmAnya-visheShapaNe jANavAnA svabhAvavALun chhe evun gnAn arthAt Atmadravya, anAdikALathI potAnA puruShArthanA aparAdhathI pravartatA evA karmamaL vaDe lepAyun hovAthI ja...’’ juo, bhAShA juo; ‘karmaraj-AchchhAdane’ eTale pudgalakarmathI lepAyelun chhe em nahi paN potAnA aparAdhathI pravartatA karmamaL eTale bhAvakarmathI lepAyun hovAthI ja bandh avasthAmAn sarva prakAre sampUrNa evA potAne ‘ण विजाणदि सव्वदो सव्वं’ sarvathA sarva prakAre jANavA lAyak potAne jANato nathI tethI sarva gneyone jANato nathI. ahA! svabhAvathI sarvathA sarva prakAre jANanAr evo prabhu (-AtmA) potAnA puruShArthanA aparAdhane laIne potAne jANato nathI mATe badhAne jANato nathI. ‘कम्मरएण’-no A artha karyo chhe bhAI!
prashna– to gommaTasAramAn gnAnAvaraNIy karmathI gnAn rokAy chhe em Ave chhe ne?
samAdhAna– bhAI! e to nimittanI mukhyatAthI karelun vyavahAranayanun kathan chhe.
A bAbate varNIjI sAthe vi. san. 2013 mAn moTI charchA thaI hatI. tenun rekorDing thayelun chhe ane hajAro pustako chhapAI gayA chhe.
prashna– ratanachandajI (saharAnapur)-mahArAj kAnajIsvAmI em kahe chhe ke-
PDF/HTML Page 1505 of 4199
single page version
gnAnAvaraNIy karma kAI karatun nathI; potAnI yogyatAthI gnAnamAn ghaT-vadh thAy chhe, mahArAj! shun A ThIk chhe?
uttara– kShullak varNIjI mahArAja-shun ThIk chhe? tame ja samajo kevI rIte ThIk chhe? e ThIk nathI; koI angadhArI kahe topaN e ThIk nathI, gnAnAvaraNIy karma gnAnamAn ghaT-vadh karatun nathI e ThIk nathI, kare chhe-em emanA pustakamAn lakhyun chhe.
A vAndhA (-matabhed) ahInthI UThayA. varNIjI em mAnatA ke nimitta paramAn kAI karatun nathI e vAt barAbar nathI.
parantu bhAI! paradravya AtmAne hINun kare e vAt yathArtha nathI. gnAnAvaraNIy karma chhe kharun, paN e kartA thaIne gnAnane hINun kare e vastusvarUp nathI. AmAn kIdhun ne ke ‘‘potAnA puruShArthanA aparAdhathI’’ gnAnAdi hINun thAy chhe. kahyun chhe ne ke ‘apaneko Ap bhUlake herAn ho gayA.’’
shrImad rAjachandre kahyun chhe-‘‘tun tArA aparAdhathI rakhaDayo. tAro aparAdh e ke parane potAnun mAnavun ane potAne bhUlI javun.’’ karmanI vAt tyAn kayAny lIdhI nathI.
prashna– koN kare chhe e aparAdh?
uttara– pote ja kare chhe. e aparAdhanun ShaTkArakarUp pariNaman potAnun potAne kAraNe chhe. emAn karmanI apekShA chhe nahi.
tyAn (gAthA 160 mAn) em kahyun ke-potAnA puruShArthanA aparAdhathI pravartatA evA karmamaL vaDe lepAyun hovAthI ja bandhaavasthAmAn sarva prakAre sampUrNa evA potAne nahi jANato eTale ke sarvaprakAre sarva gneyone jANanArA evA potAne nahi jANato...; juo, shun bhAShA chhe! sarvathA sarva prakAre parane nahi jANato em lIdhun nathI, parantu potAne nahi jANato em lIdhun chhe. ahAhA...! pote svabhAvathI ja sarvagna, sarvadarshI chhe (lokAlokane kAraNe nahi), te paryAyanA aparAdhane laIne pote sarvagna-sarvadarshI chhe evA potAne jANato nathI. samajANun kAI...? A to shabde-shabdamAn khUb gambhIratA bharelI chhe.
ApaNe ahIn vAt em chAle chhe ke-sonAnI beDI chhe temAn paN bandhanapaNAnI apekShAe kAI taphAvat nathI. ‘कदं कम्मं’ no artha ahIn beyamAn kAI paN pher nathI em karyo chhe. mATe shubh ke ashubh karAyelun karma kAI paN taphAvat vinA jIvane bAndhe chhe, kAraN ke bandhapaNAnI apekShAe temanAmAn pharak nathI. shubh ane ashubh banne bandhanun kAraN chhe, mokShanA kAraNamAn bemAnthI ekey karma Avatun nathI.
PDF/HTML Page 1506 of 4199
single page version
अथोभयं कर्म प्रतिषेधयति–
साहीणो हि विणासो कुसीलसंसग्गरायेण।। १४७।।
स्वाधीनो हि विनाशः कुशीलसंसर्गरागेण।। १४७।।
have banne karmono niShedh kare chhe-
chhe kushIlanA sansarga–rAge nAsh svAdhInatA taNo. 147.
gAthArtha– [तस्मात् तु] mATe [कुशीलाभ्यां] e banne kushIlo sAthe [रागं] rAg [मा कुरुत] na karo [वा] athavA [संसर्गम् च] sansarga paN [मा] na karo [हि] kAraN ke [कुशीलसंसर्गरागेण] kushIl sAthe sansarga ane rAg karavAthI [स्वाधीनः विनाशः] svAdhInatAno nAsh thAy chhe (athavA to potAno ghAt potAthI ja thAy chhe).
TIkA– jem kushIl (kharAb) evI manoram ane amanoram hAthaNIrUp kUTaNI sAthe rAg ane sansarga (hAthIne) bandhanAn kAraN thAy chhe tevI rIte kushIl evAn shubh ane ashubh karma sAthe rAg ane sansarga bandhanAn kAraN hovAthI, shubhAshubh karmo sAthe rAg ane sansargano niShedh karavAmAn Avyo chhe.
have banne karmono niShedh kare chhe-
‘jem kushIl (kharAb) evI manoram ane amanoram hAthaNIrUp kUTaNI sAthe rAg ane sansarga (hAthIne) bandhanAn kAraN thAy chhe...’-juo, hAthIne pakaDavA mATe
PDF/HTML Page 1507 of 4199
single page version
khADo banAvIne pachhI pALelI manoram ke amanoram hAthaNIne hAthI taraph mokalavAmAn Ave chhe. hAthaNI hAthIne potA taraph AkarShIne khADA bhaNI dorI lAve chhe ane tyAre hAthI khADAmAn- bandhanamAn paDe chhe. e vAt ahIn kahe chhe ke-jem kushIl hAthaNI hAthIne bandhananun kAraN thAy chhe tevI rIte kushIl evAn shubh ane ashubh karma bey bandhananun kAraN thAy chhe. have A lokone Akarun paDe chhe.
ahIn spaShTa kahe chhe ne ke shubh ane ashubhabhAv banney kushIl chhe; e jIvano svabhAv ke jIvanA svabhAvamay shuddha pariNati nathI. bhAI! jIv to shubhAshubhabhAvarahit chidAnandaghanasvarUp vastu trikAL chhe. tenA AnandanA rasanA svAdamAn shubhAshubhabhAv chhe nahi. ahAhA...! bhagavAn AtmA sachchidAnandasvarUp prabhu atIndriy Anandarasano samudra chhe. enA anubhavamAn ekalo Anandano svAd hoy chhe, enA anubhavamAn-sevanamAn kushIl evA shubhAshubhabhAvano svAd hoto nathI. bhAI! AvA AtmAnA AnandarasanA-shAntarasanA anubhav- sevan sivAy anya koI mokShamArga chhe nahi.
juo, shubhAshubhabhAv kushIl chhe, ane nij chaitanyasvabhAvanAn draShTi-gnAn-ramaNatA sushIl chhe. ahAhA...! nij gnAnAnandasvabhAvI bhagavAn AtmAnI shraddhAn-gnAn-ramaNatArUp nirmaL shAnt vItarAgI pariNatine chhoDIne je dayA, dAn, vrat, bhakit, panchaparameShThInun smaraN ityAdi je shubhabhAvarUp vibhAvarUp pariNati chhe te, kushIl chhe. AkarI vAt chhe, bhAI! paN A ja satya chhe.
tyAre koI kahe chhe-A to sonagaDhanun hoy em lAge chhe.
are bhAI! A sonagaDhanun chhe ke bhagavAnanun (kahelun) chhe? videhamAn sadehe bhagavAn sImandharasvAmI arihantapade virAjamAn chhe. AchArya kundakundadev temanI pAse gayA hatA ane ATh divas tyAn rahyA hatA. samosaraNamAn bhagavAnanI divyadhvani je sAmbhaLI te vAt ahIn AchAryadeve kahI chhe.
teo ahIn kahe chhe-bhAI! ten shubhAshubhabhAv sevIne shubhAshubh gati vibhAvanI gati anantavAr karI chhe, emAn kAI apUrva ke navIn nathI. ahA! shubhabhAv chAhe to panchaparameShThInA smaraNano ho ke anantaguN-sampanna nij AtmadravyanA guNastavanano ho, e badhoy vikalpa chhe, rAg chhe, kushIl chhe. AvI gajab vAt, bApA! paramAtma-prakAshamAn Ave chhe ke guNastavan ke vastustavan banne vikalpa chhe; samajANun kAI...?
bhagavAn AtmA sachchidAnandasvarUp prabhu trikALI sat chhe. ‘ओम् तत् सत् परमात्मस्वरूप’-em Ave chhe ne! eTale ke om evun svarUp AtmAnun chhe. ‘om’ be prakAre chhe ek Atmik ane ek shAbdik. ‘om’ shabda chhe te vAchak chhe
PDF/HTML Page 1508 of 4199
single page version
ane ‘om’ je paramAtmasvarUp chhe te enun vAchya chhe. banArasI vilAsamAn (gnAn bAvanImAn) Ave chhe ke-
onkAranA be artha lIdhA ek to shuddha AtmasvarUp chidAnandamay vastunun svarUp te bhAv onkAr chhe ane bIjo om-om-om evo je ashuddha vikalpa te jaDasvarUp chhe. ahAhA...! ‘uThayo rAy chidAnand’ eTale ke Anandarasano je svAd Avyo te bhAv onkArarUp chhe. ane bhagavAnanA guNanA stavanano vikalpa ke hun shuddha chidAnandamay anantaguNasvarUp AtmA chhun, shuddha chhun, abandh chhun evo vastusvarUpano vikalpa te shubharAg chhe. evo vikalpa dukharUp chhe, jaDasvarUp chhe, kushIl chhe, bandhanun kAraN chhe em ahIn kahe chhe. Akarun lAge paN vastusvarUp ja Avun chhe, bhAI! kartAkarma adhikAramAn AvI gayun ke-hun baddha chhun, rAgI chhun ityAdi vyavahAranayano pakSha to pahelethI ja chhoDAvatA AvyA chhIe, paN te uparAnt hun abandh chhun, arAgI chhun evo shuddha AtmasvarUpano vikalpa paN rAg hovAthI dukharUp ja chhe, chhoDavA yogya ja chhe.
prashna– ghaNe ThekANe (panchAstikAy AdimAn) bhinna sAdhya-sAdhan kahyun chhe ne?
uttara– hA, vyavahArathI kahyun chhe. paN tyAn sAdhya je nishchay tenun sAdhan bhinna je rAg te kharekhar sAdhan chhe em artha nathI. vAstavik sAdhan to rAgathI bhinna andar AtmAnA svAdano je anubhav thAy te ek ja chhe, ane e bhUmikAmAn je vikalpa-rAg chhe ene vyavahArathI sAdhanano Arop Apyo chhe.
atyAre keTalAk panDitoe moTo vivAd Ubho karyo chhe ke-A sonagaDhanun ekAnta chhe- ekAnta chhe kemake teo mahAvratAdi, bhagavAnanun smaraN, bhakti ityAdi je shubh vikalpanI jAt chhe enAthI AtmAno lAbh thAy em kahetA nathI. parantu bhAI! ‘chidAnand bhUpAlakI rAjadhAnI’-chidAnandasvarUp AtmarAjAnI rAjadhAnI kahetAn svabhAv to ek gnAn ane Anand chhe. ahAhA...! eno anubhav karatAn je Anandarasano svAd Ave te sushIl chhe ane te sivAy bIjun badhun (shubharAg paN) kushIl chhe. AvI vAt chhe. (mATe enAthI AtmAne lAbh kevI rIte thAy?)
ahIn kahe chhe ke jem hAthaNI bahAramAn manoram hoy ke amanoram, bey hAthaNIrUpI kUTaNI hAthIne khADAmAn (bandhanamAn) nAkhavA laI javAvALI hovAthI kushIl chhe, kharAb chhe. tem shubh ke ashubh bey pariNAm kUTaNInI mAphak jIvane
PDF/HTML Page 1509 of 4199
single page version
sansArarUpI khADAmAn nAkhI bandhan karAvavAvALA hovAthI kushIl-kharAb chhe. ekamAtra shuddha chaitanyasvarUp chidAnandamay bhagavAn AtmAno anubhav mokShamArga hovAthI sushIl chhe, sAro chhe. samayasAr nATakamAn kahyun chhe ke-
anubhav mokShano mArga chhe em kahyun chhe, paN shubhabhAv mokShamArga ke mokShamArganun kAraN chhe em chhe nahi. joke gnAnIne paN sAdhakadashAmAn ashubhathI bachavA bhakit, stuti, pUjA ityAdi shubhabhAv hoy chhe, Ave chhe paN e chhe bandhanun kAraN.
paramAtmaprakAshamAn Ave chhe ke bharat ane sagar Adi samakitI puruSho paN guNastavan, vastustavan kare chhe; vaLI teone shuddha ratnatrayadhArI munivarone supAtra dAn ApavAno shubhabhAv hoy chhe; paN enI sAthe emane svabhAvano anubhav chhe. tethI rAganI apekShAthI temane sarAg samyagdraShTi kahIe chhIe. paN koIne AtmAnubhav hoy nahi ane ekalo rAg ja hoy to tene evo vyavahAr lAgu paDato nathI.
ahIn to kahyun ne ke-‘kushIl evAn shubh ane ashubh karma sAthe rAg ane sansarga bandhanAn kAraN hovAthI, shubhAshubh karmo sAthe rAg ane sansargano niShedh karavAmAn Avyo chhe. juo, A dayA, dAn, vrat, bhakit, pUjA ityAdi bhAv kushIl chhe, bandhanAn kAraN chhe ane tethI niShiddha chhe. bhagavAn sAkShAt traNalokanA nAth samosaraNamAn virAjamAn hoy tenI bahu prakAre bhakti kare paN e shubharAg kushIl chhe, bandhanun kAraN chhe; mATe niShiddha chhe.
prashna– jo em chhe to tame te karo chho shA mATe? A 2p-26 lAkhanun paramAgam mandir, A poNAchAr lAkh akSharo, bArIe bArIe chitrAmaN ityAdi tame lokone khenchavA sAru karo chho! vaLI tame nimittano niShedh karo chho ane pAchhA nimitta dvArA lokone dharma samajAvo chho! tamArI kathanI ane karaNImAn Avo pher!!
samAdhAna– bhAI! mandiranI rachanA ityAdi to enA kAraNe ane enA utpattikALe pudgalothI thaI chhe. ene anya koN banAve? tathA dharmIne, joke kushIl chhe topaN evo shubharAg Ave chhe, AvyA vinA raheto nathI; tathApi e shubharAganA kAraNe mandiranI rachanA thaI chhe em nathI ane e shubharAg dharma chhe ke dharmanun kAraN chhe em paN nathI. dharmI jIv evA shubharAgane hey jANe chhe. asthAnanA tIvra rAgathI bachavA dharmIne AvA shubhabhAv Ave chhe paN tenA kartApaNAno-svAmIpaNAno ene abhiprAy nathI, e to mAtra enA gnAtApaNe ja rahe chhe. (kathanI to abhiprAy anusAr chhe ane karaNI vartamAn puruShArthanI tAratamyatA anusAr chhe an.e tethI dharmInI kathanI ane karaNImAn pher jaNAy chhe). samajANun kAI...?
PDF/HTML Page 1510 of 4199
single page version
vyavahAr chAritra-pAnch mahAvrat, 28 mULaguN vagere je munino vyavahAr dharma chhe e badhAne anAtmA kahyo chhe, AtmA nahi. pravachanasAr, gAthA 172 mAn alingagrahaNanA vIs bol chhe. emAn 17 mo bol chhe ke-‘AtmAne bahirang yatilingono abhAv chhe.’ yatino bAhya AchAr-mahAvrat, gupti, samiti ityAdi antarasvarUpamAn chhe nahi. pachhI 18 mo bol chhe ke- guNabhedano AtmAne sparsha nathI. 19 mo bol chhe ke-AtmA arthAvabodh evo je paryAy visheSh (paryAyano bhed) tenAthI sparshAto nathI. pachhI 20 mo bol chhe ke-pratyabhignAnanun kAraN evun je arthAvabodh sAmAnya te paryAyane sparshato nathI.
ahAhA...! AtmA pote sAmAnya chhe te visheShane sparshatun nathI. A visheSh te koN? ke shubhAshubh bhAvarahit nirmaL nirvikalpa pratIti, nirvikalpa gnAn ane nirvikalpa shAnti-chAritra jene shuddha ratnatrayarUp mokShamArga kahyo chhe tene dravyasAmAnya sparshatun nathI. have AvI vAt chhe tyAn A shubharAgarUp vyavahAr chAritra to kayAny dUr rahI gayun. samayasAr kaLashaTIkA, kaLash 108 mAn eno saras khulAso chhe. tyAn kahyun chhe ke-‘‘koI jANashe ke shubh-ashubh kriyArUp je AcharaNarUp chAritra chhe te karavAyogya nathI tem varjavAyogya paN nathI. uttar Am chhe ke- varjavAyogya chhe, kAraN ke vyavahArachAritra hotun thakun druShTa chhe, aniShTa chhe, ghAtak chhe; tethI viShayakaShAyanI mAphak kriyArUp chAritra niShiddha chhe.’’
bahu AkarI vAt bhAI! keTalAkane em chhe ke nishchay samakitanI khabar paDe nahi, mATe tame enA par shun kAm jor (vajan) Apo chho? (em ke ek ja mokShamArga chhe em shA mATe kaho chho?)
bhAI! nishchay samakitanI khabar paDe nahi em tun kahe chhe ethI ja ame jANIe chhIe ke tane samakit nathI arthAt mithyAtva ja chhe. tAre vyavahArathI (shubharAgathI) ja kAm chalAvavun chhe eTale vyavahAr mokShamArga e (bIjo) sAcho mokShamArga chhe em tun dalIl kare chhe. bhAI! ethI loko rAjI thashe paN tAro AtmA rAjI nahi thAy prabhu! enun phaL khUb Akarun Avashe bhAI! kahyun ne ke ‘vyavahArachAritra hotun thakun druShTa chhe, aniShTa chhe, ghAtak chhe.’ jhINI vAt chhe prabhu! tun paranI-rAganI ruchimAn phasAIne bharamAI gayo chhe.
anubhavaprakAsh pAn 37 mAn Ave chhe ke-‘‘avidyA jaD nAnI shaktithI tArI mahAn shakti na haNAI jAy. parantu tArI shuddha shakit paN moTI, tArI ashuddha shakit paN moTI, tArI chintavaNI tAre gaLe paDI ane tethI parane dekhI AtmA bhUlyo, e avidyA tArI ja phelAvelI chhe.’’ ahAhA...! chidAnandaghanasvarUp
PDF/HTML Page 1511 of 4199
single page version
evA tArA AtmAno svabhAv-shakti to amAp aparampAr chhe ane avidyAnI shakti to alpa chhe. jo tun avidyArUp karmamAn potAne na joDe to e jaDanun to kAI jor nathI. parantu agnAnane vash thatAn tArI chintavaNI tAre gaLe paDI chhe. parane dekhIne e mArI chIj chhe em mAnI potAne (AtmAne) tun bhUlyo chhe. eTale to ame kahIe chhIe ke jem tArI shuddhatA moTI (baDI) tem tArI ashuddhatA moTI (baDI) chhe. bhAI! tun e ashuddhatAnA-shubharAganA premamAn, hAthI hAthaNImAn phasAI jAy tem phasAI gayo chhe. bhAre Akarun (-viSham) kAm bhAI! (kAraN ke enun phaL bahu Akarun chhe).
kushIl evAn shubhAshubh karma sAthe rAg ane sansarga bandhanun kAraN chhe em kahyun emAn karma eTale bandhAyelun jaDakarma em keTalAk artha kare chhe, paN kharekhar to jIvanI paryAyamAn shubhAshubh pariNAm je thAy chhe ene ahIn karma kahyun chhe. A vAt AchAryadeve gAthA 1pa3nI TIkAmAn ekadam spaShTa karI chhe. tyAn TIkAmAn kahyun chhe-‘‘gnAn ja mokShano hetu chhe; kAraN ke tenA (-gnAnanA) abhAvamAn, pote ja agnAnarUp thayelA agnAnIone antarangamAn vrat, niyam, shIl, tap vagere shubh karmono sadbhAv (hayAtI) hovA chhatAn mokShano abhAv chhe.’’ juo, ahIn shubhakarmo eTale jaD karmanA paramANu je bandhAy te nahi paN shubh pariNAm, vratAdinA shubhabhAv em artha chhe. shubhabhAvane ahIn karma kahyun chhe.
A vrat, niyam, shIl, tap kahyAn emAn je tap kahyun emAn to bAre prakAranAn tap AvI gayA; emAn dhyAney AvI gayun. tyAn je vikalparUp dhyAn kare e vikalpa shubhakarma- shubhakArya-shubhapariNAm chhe. e dhyAnanA vikalpa kushIl chhe em ahIn kahe chhe. hamaNAn dhyAn karAvo, dhyAn karAvo em dhyAnanun khUb chAlyun chhe. em ke A sonagaDhavALA adhyAtma- adhyAtma kare chhe to ApaNe dhyAnanun chalAvo. hamaNAn hamaNAn to chhApAmAn dhyAn karavA beThA hoy enA phoTA paN Ave chhe. paN dhyAn kone kahevAy, bApu! andar shuddha svarUpamAn ekAgra thaI Tharavun te dhyAn chhe. paN jene haju AtmAnI pratIti thaI nathI te Tharashe shAmAn? potAnI chIj je dhruv nityAnand chidAnandasvarUp chhe te hajI draShTimAn-vedanamAn-anubhavamAn AvI nathI to e chIjamAn magna thaI TharavArUp dhyAn kayAnthI Ave? bApu! A dhyAnanA je bAhya vikalpa chhe e to rAg chhe ane te kushIl chhe, bandhanun kAraN chhe; samagra shubhakarma bandhanun kAraN chhe. AvI vAt chhe.
ahA! pote Anandano nAth sachchidAnand prabhu bhagavAnasvarUpe chhe. parantu rAganI ruchimAn phasAI potAnA nij svarUpane bhUlIne te anAdithI rAganI ramatomAn paDayo chhe. sat nAm shAshvat chaitanya ane Anand potAno svabhAv chhe. AvA potAnA svabhAvane
PDF/HTML Page 1512 of 4199
single page version
bhUlIne dayA, dAn, vrat, tap ityAdi je shubharAg emAn ja dharma mAnI beTho chhe. tene ahIn kundakundAchArya ane amRutachandrAchArya pharamAve chhe ke-bhAI! tArun to parameshvar-pad chhe. e parameshvarapadamAn shubhabhAv kayAn chhe? shubharAg Ave kharo paN te tArI chaitanyamay vastumAn nathI, ane chaitanyanI pariNatimAn paN nathI. juo, traNalokanA nAth jineshvaradev divyadhvani dvArA je kahetA hatA te A vAt chhe. atyAre keTalAk loko shubharAgane sAdhan mAnI te (-shubharAg) karatAn karatAn nishchay svarUp pragaTashe em kahe chhe paN te yathArtha nathI. shubharAganI ruchinun phaL to chAr gatimAn chorAsInA avatAramAn rakhaDavAnun chhe.
ahIn kahe chhe ke-shubh ane ashubh karma (-karma eTale rAgarUp kArya) sAthe rAg ane sansarga bandhanAn kAraN hovAthI temano rAg ane sansarga niShiddha chhe. juo, dev-guru-shAstranI bhakitano rAg, panchamahAvratanA pariNAm, dayA, dAn, vrat, tap, brahmacharya ityAdino rAg ane guN-guNIno bhedarUp rAg ityAdi sarva shubhakarma chhe ane tenI ruchi ane sansarga niShiddha chhe em kahe chhe. gajab vAt chhe bhAI! chidbrahmasvarUp pote paramAtmA chhe tenI andar ramat ramyA vinA (bIjI rIte, shubharAgathI) mokShamArga nahi thAy ane to mokSha paN nahi thAy em kahe chhe.
koIne bahu samajAvatAn AvaDatun hoy mATe enun gnAn samyak chhe em nathI, tathA samajAvatAn na AvaDe tethI samyaggnAn nathI em paN nathI. ahIn kahe chhe ke-A samajAvavAno je vikalpa chhe teno rAg-prem-ruchi ane sansarga kahetAn vAramvArano parichay bandhanAn kAraN hovAthI niShiddha karavAmAn AvyAn chhe. Ano artha jayasenAchAryanI TIkAmAn bIjI rIte karyo chhe. te A pramANe-
jayasen AchArye TIkAmAn rAg ane sansarga eTale manathI, vANIthI ane kAyAthI paN shubhAshubhabhAvano rAg ane sansarga karIsh nahi em artha karyo chhe तस्मात् कारणात् कुशीलैः कुत्सितैः शुभाशुभकर्मभिः सह चित्तगतरागं मा कुरु–te kAraNathI kushIl evA shubhAshubhakarma- pariNAm sAthe UnDe UnDe manamAn paN rAg karIsh nahi. बहिरंग वचनकायगतसंसर्गं च मा कुरु– ane bahirang vachan ane kAyAthI paN sansarga na karIsh. matalab ke vachanathI vyavahAre bolIsh nahi ke shubhAshubhabhAv karavA jevA chhe; vAramvAr enI prarUpaNA karIsh nahi; ane kAyAthI paN eno parichay karIsh nahi. shubharAg karavA jevo chhe em mAnanAr ane manAvanArano parichay ke sangati karIsh nahi. ahAhA...! AvI vAt; samajANun kAI...?
ahAhA...! parameshvar pad pote shaktie andar gupta paDayun chhe. ene tun vyavahAranA rAgathI pragaT karavA mAge chhe paN e rIte pragaT nahi thAy. bhAI! shakti apekShAe
PDF/HTML Page 1513 of 4199
single page version
paramAtmapad andar gupta chhe; kharekhar te DhankAyun chhe em nathI, paN shaktipaNe gupta chhe. paryAyamAn rAgano sambandh chhe; rAgano prem chhe e bhAvaAvaraN chhe ane dravyaAvaraN (jaD karma) to enun nimitta chhe. AchArya kahe chhe-mATe chittamAn-manamAn UnDe UnDe paN rAg pratye prem karIsh nahi. AgaL gAthA 148 mAn Avashe-‘कुच्छियसीलं जणं वियाणित्ता’-A kushIliyo chhe, vyabhichArI chhe em jANIne satpuruSho eno sang-sansarga karatA nathI tem satpuruSh (sat+puruSh) arthAt satsvarUp nij shuddha AtmAnA Ashraye jene sat jIvan jIvavun chhe teNe kushIl evA rAgano sansarga na karavo joIe. mATe kahe chhe-bhAI! चित्तगतं रागं मा कुरु–manamAn UnDe UnDe paN rAganI prIti mA kar. bhAI! A tArA hitanI vAt chhe prabhu!
agnAnI jIv anAdithI kaShAyanun-rAganun sevan karI-karIne khushI thaI rahyo chhe. te shubhabhAvarUp vrat, tap ityAdi kare chhe ane tenI ujavaNI karIne rAjI thAy chhe. vaLI sagAnsambandhIo bhegAn thAy te paN rAjIpo darshAve chhe ane anumodan Ape chhe. tene ahIn sadguru kahe chhe ke-bhAI! e shubharAgarUp je kaShAy chhe te agni chhe, Ag chhe. te tArA jIvane (paryAyamAn) baLatarA karanArI chhe, dukhadAyak chhe. emAn khushI thavA jevun nathI bhAI! mATe shubharAgano sneh tun chhoDI de. bhagavAn! A tArA hitanI vAt chhe hon. prabhu! tane tArI prabhutAnI khabar nathI! andar tun parameshvar svarUpe birAje chhe ne nAth! A rAganI pAmaratA e tArun pad nathI. e rAganI ruchinI ADamAn tane tArun nijapad-parameshvarapad jaNAtun nathI mATe tun rAganAn ruchi ane sansarga chhoDI de.
juo, ‘A rAgano sansarga na karavo’ enun spaShTIkaraN chAle chhe. gAthAmAn pad paDayun chhe ne ke-‘साहीणो हि विणासो कुसीलसंसग्गरायेण’–kushIlanA sansarga ane rAgathI svAdhInatAno niyamathI nAsh thAy chhe. eno ahIn A artha karyo ke ‘shubh ane ashubh karma sAthe rAg ane sansarga bandhanAn kAraN hovAthI shubhAshubh karmo sAthe rAg ane sansargano niShedh karavAmAn Avyo chhe. ‘svAdhInatAnA nAsh’ no ahIn artha karyo ke e bandhanAn kAraN chhe. ahAhA...! svAdhInatA shuddha abandhasvarUp chhe; enI paryAyamAn A rAg je bandhanun kAraN chhe te parAdhInatA chhe. bhagavAn! tArun svAdhIn abandh parameshvarapad chhe emAn A shubharAgano prem tArI svAdhInatAno nAsh kare chhe, tane bandhanamAn nAkhI parAdhIn kare chhe. ahAhA...! juo A santonI vANI!!-
‘‘jAgIne joun to jagat dIse nahi, agnAnamAn aTapaTA khel dikhe.’’ svarUpamAn sAvadhAn thaIne jue ene rAg ne vikalpane Akhuny jagat kayAn jaNAy chhe? kemake jagadIshamAn jagat ane jagatamAn jagadIsh paramArthe chhe ja nahi ne. A rAg mAro
PDF/HTML Page 1514 of 4199
single page version
ane vikalpa mAro ityAdi to agnAnamAn bhAse chhe. samajANun kAI...? have AvI vAt pelA bhaktinA rAganI honshavALAne AkarI lAge, paN shun thAy? vastusvarUp ja Avun chhe.
vyAkhyAn sAmbhaLIne ek bhAIe rAtricharchAmAn prashna karyo ke-nishchayanI prApti karavI e vAt to sAchI, paN enun sAdhan shun?
emane man em ke A bhakti karIe, stuti gAIe, vrat, pUjA karIe e badhun sAdhan chhe. paN bhAI! e badhAn sAdhan chhe ja nahi. e to rAg chhe, kushIl chhe ane enun sAdhan karatAn bandhan thAy chhe, svAdhInatAno nAsh thAy chhe. kahyun ne ahIn ke-
bhAI! antarang sAdhan nij shuddhAtmA chhe ane tenA Ashraye pragaT thatAn je shuddharatnatray te bahirang sAdhan chhe. A sivAy anya koI (-shubharAg) sAdhan chhe nahi.
gAthA 1p mAn nA kahyun ke-‘जो पस्सदि अप्पाणं अबद्ध पुट्ठं......पस्सदि जिणसासणं सव्वं’–abandhasvarUp bhagavAn AtmA chhe ene je dekhe chhe evun samyagdarshan ane samyaggnAn te jainashAsan chhe; rAg kAI jainashAsan nathI. bhAI! vItarAgano Avo mArga chhe ene tun ruchimAn to le. bhagavAn AtmAnA anubhavanA rasanA svAd vinA e (mokShanA) mArganI sharUAt ja thatI nathI. A rAgano je ras chhe, svAd chhe e to AkuLatA chhe, parAdhInatA chhe.
vi. san. 2010 mAn prashna thayo hato ke-
mahArAj! A dev-guru-shAstra to shuddha chhe. e shuddhane paradravya kem kahevAy?
tyAre kIdhun hatun ke-bhAI! shuddha chidAnandaghanasvarUp A (-pote) bhagavAn AtmA svadravya chhe ane e sivAy bIjun badhun paradravya chhe, kemake svadravyamAn e sarvano abhAv chhe. sAkShAt jinadev hoy ke jinapratimA hoy ke jin-vANI hoy, e sarvano svadravyamAn abhAv chhe mATe te paradravya chhe. ane e paradravyanA Ashraye je pariNAm thAy te rAg chhe. e rAg kushIl chhe, bandhanun kAraN chhe em ahIn kahe chhe. padmanandI-panchavinshatimAn kahyun chhe ke-svarUpane chhoDIne A buddhi je shAstramAn joDAy chhe te vyabhichAriNI chhe. eTale ke shubharAg chhe te vyabhichAr chhe. jem parastrIno sansarga vyabhichAr chhe tem parabhAvano sansarga e vyabhichAr chhe. jem strInA sambhogamAn maithun chhe em rAgano sambhog e maithun chhe. gajab vAt chhe bhAI! jyAn sudhI pUrNa vItarAgatA na thAy tyAn sudhI sAdhakadashAmAn vachche evA dev-guru-shAstra pratyenI bhaktinA bhAv Ave kharA, paN e dharmanun ke mokShanun kAraN chhe em chhe nahi; samajANun kAI...?
prashna– paramparAe paN nahi?
PDF/HTML Page 1515 of 4199
single page version
uttara– paramparAe chhe eno artha shun? samakitI dharmAtmAne vartamAnamAn sAkShAt mokShamArga chhe ane sAthe yathAsambhav rAg paN chhe. have pachhI te svabhAvano ugra Ashray karIne e rAgane TALashe ane mokShane pAmashe mATe e shubharAgane upachArathI paramparA kAraN kahyun chhe. kharekhar rAg e vItarAgatAnun kAraN hoI shake nahi. (agnAnInA rAgamAn Avo upachAr paN sambhavit nathI).
kundakundAchAryanun bAr bhAvanAnun pustak chhe. emAn rAgane paramparA anarthanun kAraN kahyun chhe. samayasAr gAthA 74 mAn shubharAgane vartamAnamAn dukhanun kAraN ane bhaviShyamAny dukhanun kAraN kahyun chhe. eno artha shun? ke shubhabhAvathI je puNya bandhAshe enA kAraNe bhaviShyamAn jinadev, jinaguru, jinavANI Adi sanyogo maLashe ane enun lakSha thatAn ene rAg ja thashe, dukh ja thashe. bhAI! rAg game te ho, paN te parAdhInatA karIne AtmAnI shAnti ane svAdhInatAno nAsh ja kare chhe.
prashna– jo em chhe to have amAre karavun shun?
samAdhAna– bhAI! A karavun ke pote shuddha chaitanyaghanasvarUp vastu chhe tene rAgathI bhinna pADIne potAnA shuddha svarUpanun sevan karavun. kAm to kaThaN chhe (kemake anantakALamAn karyun nathI) paN alabhya nathI. bhagavAn! tun AtmA (-pote) chhe ke nahi? (chhe ne). to enI sAme jo. e (-pote) jyAn chhe tyAn jo; jyAn e nathI tyAn jovAnun chhoDI de. A ja mArga chhe.
chothI gAthAmAn Ave chhe ne ke-
‘सुदपरिचिदाणुभूदा सव्वस्स वि कामभोगबंधकहा’ kAm nAm ichchhA ane bhog nAm bhogavavun; rAganun karavun ane rAganun bhogavavun-evI vAt to ten anantavAr sAmbhaLI chhe, eno anantavAr parichay karyo chhe ane anantavAr anubhav paN karyo chhe. prabhu! tun rAgathI khUb TevAI gayo chhun, shubharAgathI hon; pachhI ashubhanI to vAt ja shI karavI? tun nigodamAn hato tyAn paN tane shubhAshubh rAgano ja anubhav hato ne?
juo, baTATAnI ek rAI jeTalI kaTakImAn asankhya audArik sharIr chhe. ek ek sharIramAn anant nigodanA jIv ThasoThas bharelA chhe. te darek jIv shakti-sAmarthyapaNe paramAtmasvarUpe chhe. AvA shaktipaNe paramAtmasvarUp evA anantA jIvo paryAyabuddhi vaDe rAganI ekatAnA anubhavamAn ja paDelA chhe. e badhA nigodanA jIv rAgane vash thaIne tyAn rahyA chhe, karmane kAraNe nahi. rAganA premane AdhIn thaIne parAdhInapaNe teo nigodane chhoDatA nathI. gommaTasAramAn (gAthA 197 mAn) Ave chhe ke-
‘‘भावकलंकसुपउरा णिगोदवासं ण मुञ्चन्ति’’ prachur bhAvakalank kahetAn mithyAdarshan
PDF/HTML Page 1516 of 4199
single page version
ane mithyAgnAnane kAraNe teo nigodavAsane chhoDatA nathI. are! evA keTalAy anantA jIvo evA paDayA chhe ke je kadIy nigodavAs nahi chhoDe! rAgane vash thaIne karavAmAn Avatun je mithyAtvanun sevan tene laIne teo nigodavAsane nahi chhoDe. AvI vAt chhe.
ahIn kahe chhe-shubhAshubh karmo sAthe rAg ane sansarga svAdhInatAno nAsh karatA hovAthI arthAt bandhanAn kAraN hovAthI shubhAshubh karmo sAthe rAg ane sansargano niShedh karavAmAn Avyo chhe. trilokanAth sarvagnadevoe ane santoe shubhAshubhabhAvano niShedh karyo chhe. ahAhA...! ek gAthAmAn keTalun bharyun chhe!! bhAI! gAthAno bhAv (-marma) bahu gambhIr chhe.
PDF/HTML Page 1517 of 4199
single page version
अथोभयं कर्म प्रतिषेध्यं स्वयं द्रष्टान्तेन समर्थयते–
वज्जेदि तेण समयं संसग्गं रागकरणं च।। १४८।।
वज्जंति परिहरंति य तस्संसग्गं सहावरदा।। १४९।।
वर्जयति तेन समकं संसर्गं रागकरणं च।। १४८।।
एवमेव कर्मप्रकृतिशीलस्वभावं च कुत्सितं ज्ञात्वा।
वर्जयन्ति परिहरन्ति च तत्संसर्गं स्वभावरताः।। १४९।।
have, banne karma niShedhavAyogya chhe e vAtanun bhagavAn kundakundAchArya pote ja draShTAntathI samarthan kare chhe-
sansarga tenI sAth tem ja rAg karavo paritaje; 148.
nij bhAvamAn rat rAg ne sansarga teno parihare. 149.
gAthArtha– [यथा नाम] jem [कोऽपि पुरुषः] koI puruSh [कुत्सितशीलं] kutsit shIlavALA arthAt kharAb svabhAvavALA [जनं] puruShane [विज्ञाय] jANIne [तेन समकं] tenI sAthe [संसर्गं च रागकरणं] sansarga ane rAg karavo [वर्जयति] chhoDI de chhe, [एवम् एव च] tevI ja rIte [स्वभावरताः] svabhAvamAn rat puruSho [कर्मप्रकृतिशीलस्वभावं] karmaprakRitinA shIl-svabhAvane [कुत्सितं] kutsit arthAt kharAb [ज्ञात्वा] jANIne [तत्संसर्गं] tenI sAthe sansarga [वर्जयन्ति] chhoDI de chhe [परिहरन्ति च] ane rAg chhoDI de chhe.
TIkA– jem koI kushaL van-hastI potAnA bandhane mATe samIp AvatI sundar mukhavALI manoram ke amanoram hAthaNIrUpI kUTaNIne paramArthe bUrI jANIne
PDF/HTML Page 1518 of 4199
single page version
tenI sAthe rAg tathA sansarga karato nathI, tevI rIte AtmA arAgI gnAnI thayo thako potAnA bandhane mATe samIp AvatI (udayamAn AvatI) manoram ke amanoram (shubh ke ashubh)-badhIye karmaprakRitine paramArthe bUrI jANIne tenI sAthe rAg tathA sansarga karato nathI.
bhAvArtha– hAthIne pakaDavA hAthaNI rAkhavAmAn Ave chhe; hAthI kamAndh thayo thako te hAthaNIrUpI kUTaNI sAthe rAg tathA sansarga kare chhe tethI pakaDAI jaIne parAdhIn thaIne dukh bhogave chhe, ane jo chatur hAthI hoy to tenI sAthe rAg tathA sansarga karato nathI; tevI rIte agnAnI jIv karmaprakRitine sArI samajIne tenI sAthe rAg tathA sansarga kare chhe tethI bandhamAn paDI parAdhIn thaIne sansAranAn dukh bhogave chhe, ane jo gnAnI hoy to tenI sAthe rAg tathA sansarga kadI karato nathI.
have, banne karma niShedhavAyogya chhe e vAtanun bhagavAn kundakundAchArya pote ja draShTAntathI samarthan kare chhe-
‘jem koI kushaL van-hastI potAnA bandhane mATe samIp AvatI sundar mukhavALI manoram ke amanoram hAthaNIrUpI kUTaNIne paramArthe bUrI jANIne tenI sAthe rAg tathA sansarga karato nathI,.. .. juo, A draShTAnt chhe.
‘tevI rIte AtmA arAgI gnAnI thayo thako potAnA bandhane mATe samIp AvatI (udayamAn AvatI) manoram ke amanoram (shubh ke ashubh)-badhIye karmaprakRitine paramArthe bUrI jANIne tenI sAthe rAg tathA sansarga karato nathI.’
‘AtmA arAgI gnAnI thayo thako’-em bhAShA lIdhI chhe. matalab ke rAgarahit vItarAgasvabhAvI shuddha chaitanyamay nij AtmasvarUpanI jene draShTi thaI chhe te arAgI gnAnI chhe. dharmI jIv arAgI hoy chhe. jene rAganI ruchi hoy te dharmI na hoy. jene dayA, dAn, vrat, tap ityAdinA rAganI ke guN-guNI bhedanA vikalpanI ruchi chhe e to agnAnI chhe.
prashna– arAgI to 11 me, 12 me guNasthAne thAy chhe?
uttara– hA, paN e vAt ahIn nathI. ahIn to samyagdarshan thatAn ja sarva rAganI ruchi chhUTI jAy chhe ene arAgI gnAnI kahyo chhe.
PDF/HTML Page 1519 of 4199
single page version
bhAI! je rAgathI dharma thavAnun mAne ke manAve e to pratyakSha mithyAdraShTinun lakShaN chhe. lyo, AvI jhINI vAt chhe.
tyAre koI em kahe chhe ke ApaNe-asanyamIoe sanyamIonI TIkA na karavI kemake dravyalingI chhe ke bhAvalingI enA javAbadAr to e pote chhe; emAn ApaNe shun?
bhAI! ahIn koInI TIkAno savAl ja nathI. ahIn to tattvanA svarUpanI vAt chhe; ke je koI dayA, dAn, vrat, tapathI (-rAgathI) dharma thAy evI (Agamaviruddha) prarUpaNA kare e pragaT mithyAdraShTi chhe. A to vItarAgamArga chhe. emAn rAgathI dharma thAy evI prarUpaNA AgamanI yathArtha draShTithI tadna viruddha chhe. Avun tattvasvarUp jem chhe tem potAnA hit mATe jANavun joIe. AmAn paranindAno savAl ja kayAn chhe?
shun thAy, bhAI! ek vakhat jAheramAn kahyun hatun ke mArga to A chhe bApu! satya vAtanI prasiddhi karatAn koIne dukh lAge to kShamA karajo, bhAI! rAg je par taraphanA valaNavALI dashA chhe ene dharma mAne ane manAve e to rAgI mithyAdraShTinun lakShaN chhe ane jene samasta rAganI ruchi chhUTI gaI chhe evo AtmadraShTivant puruSh arAgI gnAnI chhe. samakitI dharmI jIv arAgI chhe. ahA! samakitIne asthiratAno rAg, Asakti chhe; paN ene rAganI ruchi nathI, rAgathI ekatvabuddhi nathI.
aho! A bhAShA te kAI bhAShA chhe!! adbhut vAt chhe. ‘AtmA arAgI gnAnI thayo thako’-em kahyun eno bhAv e chhe ke AtmA svayam potAnA puruShArthanA baLe gnAnI thayo chhe, paN koI darshanamoh karme mArga Apyo to gnAnI thayo chhe em nathI. ahAhA...! keTalI spaShTatA chhe? keTalAk loko kahe chhe ke-karmane laIne A thAy ne te thAy; em ke karmane laIne bichArA jIvo bhUl kare chhe. paN bApu! tane khabar nathI. aparAdh tun pote kare ane nAkhe karmane mAthe e to anIti chhe. AvI anIti vItarAgashAsanamAn kem chAle? (na chAle).
ahIn kahe chhe ke dharmI-gnAnI jIv arAgI chhe. juo A dharmInI oLakhAN. andar pote potAnA shuddha AtmAne anubhave chhe, sanchete chhe e tene oLakhavAnun antaralakShaN chhe ane bahAramAn rAganI ruchino atyant abhAv hovAthI rAgathI dharma mAnato nathI, manAvato nathI ke koI anya mAnanArane anumodato nathI e tene oLakhavAnun bAhya lakShaN chhe. bhAI! A koI vyaktinI vAt nathI, A to anAdi paramparAthI chAlyA AvatA vItarAgamArganun kathan chhe. rAgamAtra par taraphanA lakSha-valaNavALI vastu chhe ane teno shuddha chaitanyamay svasvarUp ane svasvarUp taraphanA lakSha-valaNavALI pariNatimAn kAI sambandh nathI. AvI jhINI vAt chhe.
kahe chhe-AtmA arAgI gnAnI thayo thako potAnA bandhane mATe samIp AvatI-udayamAn AvatI manoram ke amanoram-shubh ke ashubh karmaprakRitine paramArthe bUrI jANe
PDF/HTML Page 1520 of 4199
single page version
chhe. udayamAn AvatI-samIp AvatI karmaprakRiti em bhAShA lIdhI chhe. Ashay em chhe ke shubhakarmanA udaye shubhabhAv thAy ane ashubhakarmanA udaye ashubhabhAv thAy ene karmaprakRiti samIp AvI kahevAy. matalab ke shubhAshubh prakRitinA uday kALe je shubhAshubhabhAv thAy tene gnAnI jIv bUrA jANe chhe ane temane bUrA jANIne enI sAthe rAg ke sansarga karato nathI.
have AvI vAt chhe tyAre keTalAk kahe chhe ke A to jaD karmanI vAt chhe, shubhAshubhabhAvanI nahi. paN bhAI! em nathI. gaI kAle gAthA 1pa3 nI TIkAmAnthI batAvyun hatun ke vrat, tap, niyam, shIl e badhun shubhakarma chhe. eTale rAgarUpI kAryane tyAn shubhakarma kahyun chhe. jaD karma to bhinna chhe. bhAvakarmanun nimitta je karma (-prakRiti) te udayamAn AvatAn je shubhAshubh bhAv thAy tene gnAnI bUrAn jANe chhe. jaD karma prakRitine nahi paN enA udayanA nimitte thatA shubhAshubh bhAvane bUrA jANe chhe. gAthA 14p mAn paN karma shabda chhe. tenA TIkAmAn je chAr artha karyA chhe te paikI ek artha karmano (jaD karmano) hetu je shubhAshubhabhAv tene karmapaNe grahaN karyo chhe.
Avo mArga bahu Akaro bApA! paN santoe AnTIghUnTIo dUr karIne sahelo karI dIdho chhe. ahA! puNyane dharma mAne, puNyane sAdhan mAne, puNyane bhalun mAne e badhI AnTIghUnTI chhe bhAI! ene anAdithI rAgano prem ane sansarga chhe ne! eTale to svarUpanI antardraShTi vinA digambar jain sAdhu thaIne navamI graiveyak anantavAr gayo. paN tethI sho lAbh? svarUpanA bhAn vinA panchamahAvratanA pariNAm je achAritra chhe tene chAritra mAnIne pALe, paN e badhI AnTIghUnTI chhe, mithyAdarshan chhe.
AtmA gnAnI thayo thako udayamAn AvatI badhIy karmaprakRitine (eTale ke te kALe thatA shubhAshubh bhAvane) paramArtha bUrI jANIne tenI sAthe rAg tathA sansarga karato nathI. ‘shubhAshubh bhAv thAy chhe tene bUrA jANIne’ em kahyun eno artha ja e thayo ke e bhAv thAy chhe kharA; jo na thAy to to vItarAg hoy. tethI thoDA shubhAshubh bhAv chhe tene bUrA (-ahitarUp) jANIne enAthI ekatva karato nathI. ‘paramArthe bUrI jANIne’ -em kahyun tyAn koI em artha kADhe ke ‘vyavahAre sArI jANIne’ to te barAbar nathI. e judI vastu chhe ke shubhane vyavahAre ThIk kahevAy, paN ashubhane paN vyavahAre ThIk kem kahevAy? bandhananI apeekShAe to banne (samAnapaNe) aThIk ja chhe. (vyavahAre ThIkano artha ja parmArthe bUrI samajavun joIe). tethI ahIn kahe chhe ke gnAnI tenI sAthe rAg eTale chittamAn UnDe UnDe paN shubhAshubh pratyeno rAg ane sansarga eTale vANI dvArA tenI prashansA ane kAyAdvArA e ThIk chhe em hAth vagerenI cheShTA thAy evA bhAv karato nathI. lyo, Avun jhINun chhe.
are! janmamaraNanA 84 nA avatAr karI-karIne jIv maraNatol thaI gayo chhe;