Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 83 of 210

 

PDF/HTML Page 1641 of 4199
single page version

samarasIbhAvarUp pariNAm chhe, ane te mokShanA kAraNarUp svabhAv chhe. tene rokanAr kaShAy eTale shubhAshubhabhAv chhe. A vratAdinA shubhabhAv chhe te chAritranA rokanAr chhe. shubhabhAvano vyavahAr kaho, kaShAy kaho ke chAritrano virodhI pariNAm kaho-e badhun ekArthavAchak chhe. have Am chhe chhatAn keTalAk kahe chhe-shubhabhAvathI chAritra thAy chhe. paN je chAritrane rokanAr chhe te chAritrane utpanna kevI rIte kare? bhAI! puNyanA bhAv, shukalaleshyAnA pariNAm to ten anantavAr karyA ane navamI graiveyak gayo. paN tethI shun? abhavIne paN shukal leshyAnA pariNAm to hoy chhe. e kayAn mokShanA kAraNarUp chAritra chhe? ahIn to kahe chhe-e (shubhabhAv) chAritrane rokanAr chAritranA virodhI chhe. bhagavAnano-jineshvaradevano mArga bahu sUkShma chhe bhAI! AvI vAt digambar sivAy bIje kayAny nathI.

paramAtmA trilokanAth kahe chhe ke-AtmA sachchidAnandasvarUp sadAy siddha samAn parameshvar chhe; hamaNAn paN hon. siddhamAn jem atIndriy gnAn ane Anand pragaT chhe tem bhagavAn AtmAmAn atIndriy gnAn ane Anandano svabhAv sadA vidyamAn chhe. AvA svabhAvamAn antarlIn thaI ramavun ane prachur Anandano anubhav karavo enun nAm chAritra chhe. e chAritra mokShanun kAraN chhe. tene rokanAro kaShAy chhe. kaSh-eTale sansAr ane Ay eTale lAbh. jenAthI sansArano lAbh thAy te kaShAy chhe. te mokShanA kAraNane aTakAve chhe.

shubhabhAv chhe te kaShAy chhe. te mokShanA kAraNane aTakAve chhe, kemake jagapanth chhe ne? samayasAr nATakamAn mokShadvAramAn 40 mA padyamAn kahyun chhe ke-

‘‘tA kAraN jagapanth it, ut shivamArag jor
paramAdI jagakaun dhukai, aparamAdI siv or.’’

panchamahAvratanA shubharAgano vikalpa jagapanth eTale sansArapanth chhe. enAthI bhinna je AtmAno anubhav chhe te mokShanun kAraN chhe.

bhAI! anantakAL paribhramaN karatAn gayo paN haju bhavano ant na Avyo. bhav- bhav-bhav; kadIk manuShyanA to kadIk tiryanchanA to kadIk devanA ne kadIk narakanA-em darekanA anant-anant bhav karyA paN re! janma-maraNano ant na Avyo! ghaNAn pAp kare to narakamAn jAy, mAyA-kapaT kare to tiryanchamAn-DhoramAn jAy, kadIk kaShAyanI mandatA ane saraL pariNAm dhare to manuShya thAy, ane vrat, tap, shIl AdinA visheSh shubhapariNAm kare to dev thAy. paN e chAre gati sansAr chhe, dukharUp chhe. devane paN enun sukh viShayane AdhIn hovAthI dukh ja chhe. viShay-bhoganA pariNAm chhe te rAg chhe ane rAg chhe e dukh ja chhe.

AtmA andar ekalA Anandanun dhAm chhe. e paramAn sukh shodhavA jAy chhe e


PDF/HTML Page 1642 of 4199
single page version

enI mUDhatA chhe; jem mRugajaLamAn pANI shodhavA javun e mUrkhatA chhe tem indriyonA viShayomAn sukh mAnavun e mUDhatA chhe. khArI jamInamAn sUryanAn kiraN aDe eTale jaL jevun dekhAy te mRugajaL chhe. mRugalAn-haraNIyAn AvA mRugajaLanI pAchhaL jaLanI AshAe doDAdoD karI mUke chhe, paN tyAn jaL kayAn chhe? tem agnAnI indriyo Adi bahAranA viShayomAn sukh mAnI sukh mATe viShayomAn jhAvAn nAkhe chhe, paN tyAn kayAn sukh chhe te maLe? tAre sukh joItun hoy to anant sukhanun dhAm prabhu tun pote chhe temAn jAne? Anandano sAgar prabhu tun pote chhe ene joto nathI ane bahAr sukh shodhe chhe e tArI mUDhatA chhe.

lokamAn to kahe ke A moTA karoDapatio, moTA-moTA bangalAvALA, gADIvALA badhA sukhI chhe. paN bhAI! paisAmAn, bangalAmAn, gADImAn ke strI-kuTumb-parivAramAn kayAny ranchamAtra sukh nathI. sukh to prabhu! AtmAmAn chhe. bahAramAn sukh mAne e to mUDh mithyAdraShTi chhe. are! e bhavasamudramAn kayAny khovAI jashe!

ahIn svarUpanA AcharaNarUp je chAritra chhe temAn Anand-sukh chhe em kahe chhe. svarUpamAn charavun e chAritra chhe. ‘स्वरूपे चरणं चारित्रं’ e pravachanasAramAn AchArya bhagavantanun kathan chhe. e chAritra mokSha eTale sukhanA kAraNarUp svabhAv chhe. tene rokanAr kaShAy chhe. dayA, dAn, vrat, tap AdinA je shubhabhAv chhe te chAritrane rokanAr chhe. have AvI vAt sAmbhaLIne rAD nAkhI jAy chhe mANas-ke A kayAnthI kADhayun? bhAI! A to sImandhar paramAtmA pAsethI je bhagavAn kundakundAchArya sandesho lAvyA e vAt chhe, navIn to kAI nathI. tane na bese to shun thAy? sau potapotAmAn svatantra chhe. anAdithI ene satya beThun ja nathI tyAre to te viparIt mAnyatAmAn rokAIne bhavabhramaN karI rahyo chhe.

A svarUpamAn ramaNatArUp je bhAv chhe te chAritra chhe. tene rokanAr kaShAy-shubhabhAv chhe. te pote karma ja chhe. tenA udayathI eTale pragaT thavAthI AtmAne achAritrIpaNun chhe. shubhabhAvanI pragaTatAthI AtmAne achAritrIpaNun chhe. tethI kahe chhe-‘mATe, (karma) pote mokShanA kAraNanA tirodhAyIbhAvasvarUp hovAthI karmane niShedhavAmAn Avyun chhe.’ lyo, e vikArI shubhabhAv niShedhavAmAn Avyo chhe. eTale ke te dharma nathI, dharmanun kAraN paN nathI; parantu dharmathI viruddha svabhAvavALo chhe tethI shubhabhAv niShedhyo chhe. dharmIne shubhabhAv Ave kharo, paN ene e dharma nahi paN hey mAne chhe. A bhagavAn kundakundAchAryano pokAr chhe.

* gAthA 161–162–163 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘samyagdarshan, gnAn ane chAritra mokShanA kAraNarUp bhAvo chhe temanAthI viparIt mithyAtvAdi bhAvo chhe.’


PDF/HTML Page 1643 of 4199
single page version

mokSha eTale AtmAnA param AnandanI pUrNatAno lAbh. A bahAramAn dhanasampatti, viShayabhog sAmagrI, ijjat-AbarU ityAdimAn je sukh-Anand mAne chhe e to agnAnIno bhram chhe. sukh to andar AtmAmAn chhe. paryAyamAn sukhanI paripUrNa prApti thavI enun nAm mokSha chhe. e mokShanun kAraN samyagdarshan-gnAn-chAritra chhe. ahA! bhagavAn AtmA sadA paripUrNa gnAnAnandasvabhAvI vastu chhe. enI sanmukh thaIne emAn DhaLavAthI paripUrNa svabhAvano bhAs thaI enI je pratIti thAy te samyagdarshan chhe, enA vedan sahit je enun gnAn thAy te samyaggnAn chhe ane emAn ramaNatA-lInatA thatAn je prachur Anandanun vedan thAy te samyakchAritra chhe. A samyagdarshan-gnAn-chAritra, mokSha je pUrNAnandanA lAbhasvarUp paripUrNa dashA chhe tenA kAraNarUp bhAvo chhe.

ahIn kahe chhe-temanAthI (-samyaktvAdithI) viparIt mithyAtvAdi bhAvo chhe. paramAn sukh chhe, puNyabhAvathI dharma thAy, sharIrAdi par mArAn chhe ityAdi je mithyA mAnyatA chhe te samyagdarshanathI viparIt chhe. ekalun paralakShI paranun je gnAn chhe te mithyAgnAn chhe ane svarUpanA AcharaNarahit je puNyabhAvarUp AcharaN chhe te mithyAchAritra chhe. A mithyAdarshan-gnAn-chAritra mokShanun kAraN je samyaktvAdi enAthI viparIt chhe. have kahe chhe-

‘karma te mithyAtvAdi bhAvosvarUp chhe.’ juo, karma eTale puNya-pApanA bhAv mArA chhe, bhalA chhe evI mAnyatA mithyAtva chhe, evun gnAn te mithyAgnAn chhe ane enun ja AcharaN te mithyAchAritra chhe. pahelAn AvI gayun ke chAritrane rokanAr kaShAyabhAv chhe. chAhe to pApano bhAv ho ke puNyano ho, e kaShAy chhe ane te samyaktvAdithI viparIt chhe. A rIte karma mokShanA kAraNabhUt bhAvothI viparIt bhAvo-svarUp chhe.

pahelAn traN gAthAomAn (1pa7-1pa8-1pa9 gAthAmAn) kahyun hatun ke vrat, niyam, tap, shIl ityAdi shubhabhAvarUp karma mokShanA kAraNarUp bhAvonun eTale samyaktvAdinun ghAtak chhe. puNyAdi bhAv mArA chhe, bhalA chhe evo je mithyAtvabhAv te mokShanA kAraNarUp bhAvono ghAtak chhe eTale ke te samyaktvAdine pragaT thavA deto nathI. pachhI ek gAthAmAn (gAthA 160 mAn) kahyun ke karma pote bandhasvarUp chhe. pote ja bandhasvarUp hovAthI te mokShanun kAraN thavAne lAyak nathI. have A chhellI traN gAthAomAn kahyun ke karma mokShanA kAraNarUp bhAvothI viruddha bhAvasvarUp chhe. mATe karma saghaLuy niShedh karavA lAyak chhe kemake e dharmanun ghAtak chhe, dharmanun kAraN nathI ane dharmathI viruddhabhAvarUp chhe.

prashna– ene mokShanun paramparA kAraN kahyun chhe ne?

uttara– kharekhar to samakitI dharmAtmAne je shuddhatA pragaTI chhe, je chAritra


PDF/HTML Page 1644 of 4199
single page version

pragaTayun chhe te vRuddhi pAmatun thakun pUrNatAnun eTale mokShanun paramparA kAraN thAy chhe. paN enI sAthe je sahakArI shubhabhAv ene bAkI rahe chhe, jene e shuddha chaitanyasvabhAvanA ugra Ashray vaDe kramasha TALato jAy chhe tene upachArathI Arop karIne mokShanun paramparA kAraN kahyo chhe. te vAstavik paramparA kAraN chhe nahi. nishchayathI rAg mokShanun sAkShAt ke paramparA kAraN hoI shake nahi. juone! atyAre to loko ene ja vaLagI paDayA chhe ke paramparA kAraN kahyun chhe ne? bhAI! upachAr kathanane paN jem chhe tem yathArtha samajavun paDashe ne! ahIn to kahe chhe ke te ghAtak chhe, bandhasvarUp chhe ane viparIt bhAvasvarUp chhe. A yathArtha chhe.

‘A pramANe em batAvyun ke-karma mokShanA kAraNanun ghAtak chhe, bandhasvarUp chhe ane bandhanA kAraNasvarUp chhe, mATe niShiddha chhe.’

juo, loko kahe chhe ke-vrat, tap, dAn, shIl ityAdi karIe eTale dharma thaI jAy. to ahIn kahe chhe ke je shubhakarma svayam bandhasvarUp chhe e karatAn karatAn bhagavAn! tane abandh pariNAm kayAnthI thashe? (nahi thAy). e to abandh pariNAmanun ghAtak chhe, virodhI chhe ane tethI niShiddha chhe. AkarI vAt, bhAI! gnAnIe to andar Anandano nAth atIndriy gnAnasvabhAvI bhagavAn paDayo chhe tene upAdey karyo chhe ane ene je shubhAshubh rAg Ave chhe tene e hey tarIke jANe chhe. dayA, dAn, vratAdino je shubharAg Ave tene te heyarUp gney tarIke jANe chhe. gney to traNe chhe; trikALI shuddha AtmA gney chhe, mokShamArganA pariNAm gney chhe ane puNya-pApanA bhAv paN gney chhe paN ek gney trikALI shuddha potAnI vastu AdaravA lAyak upAdey chhe, ek gney vartamAn shuddha pariNaman mokShanun kAraN pragaT karavA yogya chhe ane ek gney puNya-pApanA bhAv bandharUp hovAthI hey chhe. jANavAnun hoy tyAn to badhun jANavun joIe ne? savAramAn Avyun hatun ne ke tattva - atattvane jANIne tattvamAn lIn thavun. paN are! atyAre to AtmA shun chIj chhe e samajavAnun mUkIne bahAranI (kriyAkAnDanI) badhI vAto chAle chhe!

prashna– digambar hoy e to samaje ja ne?

uttara– bhAI! digambar kahevun kone? jayapuramAn ek panDit hatA te kahetA hatA ke digambaramAn janmyA e badhA bhedagnAnI ja chhe. em sthAnakavAsImAn paN kahetA ke je sthAnakavAsI chhe te badhAne samyagdarshan arthAt sAchI shraddhA to chhe, have vrat pALe eTale chAritra. sthAnakavAsInI shraddhA gaNadhar jevI chhe em kahetA. bApu! e shraddhA gaNadhar jevI kone kahevI? bhAI! andar vastu paripUrNa gnAnAnandasvabhAvI trikAL chhe tene gnAnamAn gney karIne upAdey na kare tyAnsudhI ene samyagdarshan-gnAn nathI. to pachhI ene vrat, tap ane chAritra kayAnthI hoy? (hotAn ja nathI). agnAnI je vrat ne


PDF/HTML Page 1645 of 4199
single page version

tap kare chhe tene bhagavAne bALavrat ane bALatap kahyAn chhe kemake emAn bhagavAn AtmA hoto nathI.

have kahe chhe-‘ashubh karma to mokShanun kAraN chhe ja nahi, bAdhak ja chhe, tethI niShiddha ja chhe; parantu shubh karma paN karmasAmAnyamAn AvI jatun hovAthI te paN bAdhak ja chhe tethI niShiddha ja chhe em jANavun.’

juo, A shun kahyun? ke hinsA, jUTh, chorI, kushIl, parigrah, viShayabhoganI vAsanA, kAm, krodh Adi je pAp chhe e to mokShanun kAraN chhe ja nahi, paN A vrat, tap, dAn ityAdi shubhakarma paN karmasAmAnyamAn AvI jAy chhe ane te paN mokShanun kAraN nathI, bAdhak ja chhe, ane tethI niShiddha ja chhe. bahu Akarun lAge, paN mArga to A ja chhe bhAI! ekAnta chhe, ekAnta chhe em loko rADo pADe paN shun thAy? enI vartamAn lAyakAt evI chhe eTale em kahe, paN andar to trikALI bhagavAn chhe ne? paryAyamAn bhUl chhe. (te svAshraye maTI jashe) ahIn to spaShTa kahyun ke shubhakarma paN mokShanun kAraN nathI, bAdhak ja chhe tethI niShiddha ja chhe. vrat, tap AdinA pariNAm mokShamArgamAn bAdhak ja chhe, niShiddha ja chhe. matalab ke e dharma nahi, dharmanun kAraN paN nahi, tethI niShedh karavA yogya ja chhe.

have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-

* kaLash 109 shlokArtha uparanun pravachan *

‘मोक्षार्थिना इदं समस्तं अपि तत् कर्म एव संन्यस्तव्यम्’ mokShArthIe A saghaLuy karmamAtra tyAgavA yogya chhe.

mokShArthIe eTale jene mokShanun prayojan chhe, jene paramAnandanI prAptinun prayojan chhe tene saghaLuy karmamAtra tyAgavA yogya chhe. lyo, saghaLuy karma kahyun tyAn emAn shun bAkI rahI gayun? saghaLuy kahyun emAn puNya ane pAp e bey AvI gayA. puNya ane pAp e bey tyAgavA yogya chhe em vAt chhe. e ja kahe chhe-

‘संन्यस्ते सति तत्र पुण्यस्य पापस्य वा किल का कथा’ jyAn samasta karma chhoDavAmAn Ave chhe tyAn pachhI puNya ke pApanI shI vAt? jyAn badhun ja karma chhoDavAmAn Ave chhe tyAn puNya ThIk ane pAp aThIk-evI vAtane kayAn avakAsh chhe? evo bhed chhe ja nahi, kemake jem pAp bandhanun kAraN chhe tem puNya paN bandhanun ja kAraN chhe. karmamAtra tyAjya chhe emAn pAp ane puNya banney karmasAmAnyamAn AvI gayA. have Avun Akarun lAge paN bApu! vItarAgadevano mArga ja vItarAganI draShTithI sharu thAy chhe. rAgane kAraNe vItarAgI draShTi na thAy; paN andar trikALI bhagavAn vItarAgI dev chaitanyamUrti prabhu AtmA virAje chhe tenA Ashraye vItarAgI draShTi eTale samyagdarshan


PDF/HTML Page 1646 of 4199
single page version

thAy chhe. evA jIvane puNya ane pAp banne niShedhavA lAyak chhe. yogIndradev yogasAramAn puNyane paN pAp kahe chhe-

‘‘pApatattvane pAp to jANe jag sahu koI,
puNyatattva paN pAp chhe, kahe anubhavI budh koI.’’

tem A adhikAramAn AchArya jayasenanI TIkAmAn paN A vAt Ave chhe. chhelle shiShyano prashna chhe ke-

‘अत्राह शिष्यः। जीवादिसद्हणम् इत्यादि व्यवहाररत्नत्रयव्याख्यानं कृतं तिष्ठति कथं पापाधिकार इति।’

ahIn shiShya prashna kare chhe ke-jIvAdinun shraddhAn vagere vyavahAraratnatrayanun vyAkhyAn-A to pApano adhikAr chAle chhe temAn-kayAnthI Avyun? kemake vyavahAraratnatray to puNya chhe.

‘तत्र परिहारः’ teno uttar (khulAso) Ape chhe-

‘यद्यपि व्यवहारमोक्षमार्गो निश्चयरत्नत्रयस्योपादेयभूतस्य कारणभूतत्वादुपादेयः परंपरया जीवस्य पवित्रताकरणात् पवित्रस्तथापि बहिर्द्रव्यालंबनेन पराधीनत्वात्पतति नश्यतीत्येकं कारणं’–

joke vyavahAr mokShamArga upAdeyabhUt evA nishchayaratnatrayanun kAraN hovAthI vyavahAre upAdey kahevAmAn Ave chhe ane paramparA jIvanI pavitratA karanArun hovAthI vyavahAre pavitra kahevAmAn Ave chhe topaN paradravyanA avalambanathI parAdhInapaNun thavAthI svarUpathI patit thAy chhe. eTale svAdhInatAno nAsh thAy chhe kemake shubharAgamAn paradravyanun avalamban chhe. A ek kAraNathI nishchayanayanI apekShAe vyavahAraratnatray (puNya) e pAp chhe.

‘निर्विकल्पसमाधिरतानां व्यवहारविकल्पालंबनेन स्वरूपात्पतितं भवतीति द्वितीयं कारणम्। इति निश्चयनयापेक्षया पापं।’

nirvikalpa samAdhimAn lIn puruShone vyavahAranA vikalpanA avalambanathI svarUpathI paDavApaNun thAy chhe. em bIjA kAraNathI vyavahAr samakit, vyavahAr gnAn ane vyavahAr chAritrarUp kaShAyanI mandatA (puNya) nishchayanaye to pAp chhe.

‘अथवा सम्यक्वादिविपक्षभूतानां मिथ्यात्वादीनां व्याख्यानं कृतमिति वा पापाधिकारः।’

athavA samyaktvAdithI vipakSha hovAthI mithyAtvAdino arthAt pApano adhikAr chAle chhe. kemake vyavahAraratnatrayano shubharAg samyak ratnatrayanA vItarAgI pariNAmathI viruddha hovAthI e pAp chhe. tethI pAp adhikAramAn lIdhel chhe.


PDF/HTML Page 1647 of 4199
single page version

ahAhA...! ahIn kahe chhe-jyAn samasta karmane chhoDavAmAn Avyun chhe tyAn puNya ane pApanA bhed pADavA e shun? svayam AchArya kundakundadeve pravachanasAr gAthA 77 mAn kahyun chhe ke-

‘‘nahi mAnato-e rIt puNye pApamAn na visheSh chhe,
te mohathI Achchhanna ghor apAr sansAre bhame.’’

je puNya ane pApamAn pher nathI em nathI mAnato-eTale ke puNya ane pApamAn pher nahi hovA chhatAn pher chhe em mAne chhe te mohathI-mithyAtvathI DhankAyelo thako apAr sansAramAn rakhaDe chhe. puNya ane pAp sAmAnyapaNe banne bandharUp hovA chhatAn, puNya ThIk ane pAp aThIk em je koI mAne chhe te ghor sansAramAn rakhaDe chhe. aho! mAtra kundakund ja nahi, sarva digambar santo A sanAtan vItarAgI jainadarshananA pravAhone ja poShe chhe.

kundakundAchArya 2000 varSha pahelAn thayA, amRutachandrAchArya 1000 varSha pahelAn thayA ane temanI pachhI jayasenAchArya 900 varSha pahelAn thayA. badhAy digambar santonun ek ja kathan chhe ke- dev-guru-shAstranI vyavahAr shraddhA, bAr vrat ke pAnch mahAvratanA bhAv ane shAstranun paralakShI gnAn e traNe (nishchayanayanI apekShAe) pAp chhe. AvI vAt chhe bApA! digambar munirAj- nAgA bAdashAhathI AghA. ene koI bAdashAh ke samAjanI shun paDI chhe? samAjamAn shun pratikriyA thashe? samAj mAnashe ke nahi? -enI munirAjane shun paDI chhe? A to vastunun satya udghATan karyun chhe. koI mAno ke na mAno; sau svatantra chhe.

je jIv em mAne chhe ke vyavahAranA shubharAgathI dharma thashe ane enAthI paramparAe mokSha thashe te jIv mULamAn darshanabhraShTa chhe, ane je darshanabhraShTa chhe. te gnAn ane chAritra badhethI bhraShTa chhe. are bhAI! evo shubhabhAv to ten anantavAr karyo ane navamI graiveyak gayo, paN te vaDe hajIy samyagdarshan na pAmyo.

prashna– kALalabdhi pAke tyAre samakit thAy ne?

uttara– bhAI! kALalabdhi-kALalabdhi em tun kahe chhe paN kALalabdhi to tun svabhAvano puruShArtha kare tyAre pAke ne? kALalabdhi thaI evun sAchun gnAn kayAre thAy? A kALalabdhino prashna san. 1972 thI chAlyo hato. em ke bhagavAn kevaLIe dIThun hashe tyAre thashe. paN jagatamAn kevaLI bhagavAn chhe enI tane pratIti chhe? jeNe enI pratIti karI hoy tene bhavabhramaN hoy ja nahi, kemake svabhAvasanmukh thayA vinA kevaLInI pratIti thatI ja nathI.

jIv potAnA svabhAvasanmukhatAno puruShArtha kare tyAre-


PDF/HTML Page 1648 of 4199
single page version

1. svabhAv AvI gayo, 2. svabhAvasanmukhatAno puruShArtha AvI gayo, 3. te samaye potAnI je nirmaL paryAy pragaTI te kALalabdhi AvI gaI. 4. bhavitavyano bhAv AvI gayo. (je thavA yogya hatun te thayun). pa. karmanun nimitta paN haThI gayun eTale karmanAn upashamAdi AvI gayA. A pramANe pAnche samavAy sAthe ja hoy chhe. AvI vAt chhe. bApu! vItarAganA mArganI samajaN karavI e mahA puruShArtha chhe. chAritrano puruShArtha to adbhut alaukik chhe ja, paN e pahelAn samyagdarshanano puruShArtha paN mahA alaukik chhe.

ahIn kahe chhe-jayAn saghaLuy karma tyAjya chhe tyAn puNya-pApanA bhed shun karavA? pApanI jem puNyabhAvarUp karma paN tyAjya ja chhe kemake te AtmAnun-chaitanyanun karma nathI. nishchayathI to je gnAtA-draShTAnA pariNAm-nirmaL ratnatrayarUp pariNAm thAy te AtmAnun karma chhe, ane bhagavAn AtmA teno kartA chhe.

vaLI dravya kartA ane pariNAm-paryAy tenun karma-em kahevun e paN vyavahAr chhe. kharekhar to pariNAm pote ja paryAyanun-pariNAmanun kartA-karma-karaN Adi chhe, dravya-guN nahi; kemake dravya- guN to akriy chhe. samyagdarshananI utpattimAn shuddha trikALI dravya upar lakSha jAy eTalun ja; bAkI samyagdarshananI paryAy pote ja te pariNAmanI kartA, pote ja te kArya, pote ja enun karaN, sampradAn, apAdAn ane adhikaraN chhe. chhae kArak paryAyanA potAnA potAmAn ja chhe. AvI vAt chhe; AkarI lAge toy satya A ja chhe. pariNAm samyagdarshananA hoy ke mithyAdarshananA, enA kartAdi nimitta paN nahi ane dravya-guN paN nahi. paryAy pote ja potAnA ShaTkArakabhAvane prApta thaIne svatantrapaNe pariName chhe.

bIjI chopaDInA pAThamAn Avatun ke-

‘‘jhAjhA nabaLA lokathI, kadI na karIe ver;
kIDI kALA nAgano prAN ja le A per.’’

lAkho kIDIo bhegI thaIne sApane pholI khAy. kIDI em to nabaLI (kShudra jantu) chhe; paN bhegI thaIne moTA sarpane paN mArI nAkhe. paN Avun kAI adhyAtmamAn lAgu na paDe. jagatamAn mithyAdraShTi jhAjhA hoy paN tethI shun? teo AvI bhagavAnanI tattvanI vAt na mAne tethI ApaNane temanA prati ver na hoy. andar to badhA ja bhagavAn chhe. paryAyamAn bhUl chhe paN e to svarUpanA Ashraye nIkaLI javA yogya chhe. andar to badhA ja pUrNAnandanA nAth sachchidAnandasvarUp bhagavAnarUpe chhe. chAhe bALakano deh ho, strIno deh ho, puruShano deh ho ke pAvaiyA-hIjaDAno deh ho; kIDIno deh


PDF/HTML Page 1649 of 4199
single page version

ho, hAthIno deh ho ke moTA matsyano hajAr yojanano deh ho; paN andar to AtmA shuddha chaitanyaghanasvarUpe virAjI rahyo chhe. ahIn kahe chhe ke puNya-pApanA bhedanun lakSha chhoDIne potAnA shuddha chaitanyaghanasvarUp bhagavAn AtmAno Ashray karatAn mokShano mArga utpanna thAy chhe. have AvI kalyANanI vAtane loko ekAnta kahe chhe; shun thAy?

pravachanasAr gAthA 77 mAn kahyun chhe ke-puNya-pApamAn visheSh (-pher) kAI nathI chhatAn visheSh (-pher) chhe em je mAne te mohathI DhankAyelo thako ghor sansAramAn rakhaDe chhe. Avun spaShTa hovA chhatAn enI gAthA 4p mAn ‘पुण्णफला अरहंता’ em je pATh chhe eno ‘puNyanA phaL tarIke arihantapad maLe chhe’ evo artha kare chhe. are bhagavAn! gAthAnun mathALun to juo! tyAn em kahyun chhe ke-

‘अथैवं सति तीर्थकृतां पुण्यविपाकोऽकिंचित्कर एवेत्यवधारयति’ tIrthankarane puNyano vipAk akinchitkar ja chhe eTale kAI karato nathI em nakkI kare chhe. have Ave chokakho pATh chhe chhatAn koI panDito puNyanA phaLamAn arihantapad maLe em kahe chhe! bhAre vichitra! AmAn to puNyanA atishay maLe enI vAt chhe; paN AtmAne e puNya kAI karatun nathI em kahe chhe. arihantapadamAn je samosaraNanI rachanA, divyadhvani, vihAr vagere kriyA chhe e puNyanun phaL chhe, atishay chhe. e badhI udayanI kriyA chhe te mohAdithI rahit hovAthI tene kShAyikI kahI chhe. matalab ke kShaNekShaNe je udayabhAv chhe te kShaNekShaNe nAsh pAme chhe kemake tyAn mohabhAv chhe nahi. eTale udayanI kriyAne kShAyikI kahI chhe e vAt tyAn kahI chhe. temA have puNyanA phaLamAn arihantapad maLe evI vAtane kayAn avakAsh chhe? (nathI).

have kahe chhe-‘सम्यक्त्वादिनिजस्वभावभवनात् मोक्षस्य हेतुः भवन् samasta karmano tyAg thatAn, samyaktvAdi je potAno svabhAv te-rUpe thavAthI-pariNamavAthI mokShanA kAraNabhUt thatun ‘नष्कर्म्यप्रतिबद्धम् उद्धतरसम्’ niShkarma avasthA sAthe jeno uddhat ras pratibaddha arthAt sankaLAyelo chhe evun ‘ज्ञानं स्वयं धावति’ gnAn ApoAp doDayun Ave chhe.

puNya-pApanA bhAv je vibhAv chhe te sarvano tyAg thatAn samyaktvAdi je potAno svabhAv te-rUpe pariNamavAthI, niShkarma avasthA sAthe jeno utkaT ras sankaLAyelo chhe te gnAn ApoAp doDayun Ave chhe.

juo, puNya-pApano je ras chhe e dukharUp jherano ras chhe, ane enA tyAgathI je samyagdarshan-gnAn-chAritra thAy chhe te param atIndriy Anandano amRutaras chhe. ahAhA...! samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp je niShkarma avasthA chhe te utkaT atIndriy AnandanA amRutarasathI sambandhit chhe; paN karmanI (vyavahAraratnatrayanI) avasthA enAthI sambandhit nathI kemake karmano je ras chhe e to jherano AkuLatAmay ras chhe.


PDF/HTML Page 1650 of 4199
single page version

puNya-pApanA bhAv je karma avasthA chhe teno tyAg thatAn mokShamArgarUp niShkarma avasthApaNe je gnAn eTale AtmAnI pariNati thAy chhe te mokShanun kAraN chhe. e niShkarma avasthA sAthe AtmAnA atIndriy AnandanA rasanI uddhatAI pragaTI chhe, tethI e rAgane gaNakArato nathI. jem kuTumbamAn koI chhokaro uddhat hoy to te koIne-mAtAne pitAne ke moTAbhAIne gaNato nathI, tem A AtmA jene svabhAvanI pariNati-shraddhA, gnAn ane svarUpamAn ramaNatA pragaT thayAn chhe te rAgane avagaNIne atIndriy AnandanA uddhat rasamAn lIn- taraboL thAy chhe, rAgane te gaNakArato nathI, teno Adar karato nathI. bhagavAn AtmA atIndriy AnandarasanA svabhAvathI chhalochhal bharelo chhe. tenun je samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp svabhAv pariNaman thAy te te uddhat (utkaT) AnandanA rasathI sankaLAyelun chhe. ahA! samyagdarshan utkaT AnandanA rasathI sankaLAyelun chhe, samyaggnAn utkaT AnandanA rasathI sankaLAyelun chhe ane samyakchAritra ati ati AnandanA rasathI sankaLAyelun chhe. AvI vAt chhe.

are! loko chAritrane dukharUp kahe chhe! chAritra to mINanAn dAnte loDhAnA chaNA chAvavA jevun chhe em kahe chhe! paN bhAI! em nathI. chAritra to sahaj sukharUp chhe, e to atIndriy AnandanA rasathI sankaLAyelun chhe. e dukharUp kem hoy? chAritrane dukharUp mAne e to mithyAdraShTi chhe. chhahaDhAlAmAn kahyun chhe ne ke-

‘‘Atamahit hetu virAg gnAn, te lakhai Apako kaShTadAn.’’

eTale ke jeo mithyAdraShTi chhe teo em mAne chhe ke chAritra kaShTadAyI chhe. ahIn to kaLashamAn amRutachandrAchArya em kahe chhe ke chAritra AtmAnA atIndriy AnandanA uddhatarasathI sankaLAyelun chhe.

‘ज्ञानं स्वयं धावति’ em kahyun chhe ne? matalab ke nirmaL pariNaman svayam pragaT thAy chhe; ene vyavahAranI koI apekShA nathI. kaShAyanI mandatArUp vyavahAraratnatrayathI nishchay thAy em shAstramAn Ave e to upachArathI vyavahAranayanun kathan karelun hoy chhe. ahIn to chokhkhun Avyun chhe ke-evun gnAn ApoAp doDayun Ave chhe. puNya-pApathI rahit andaramAn shraddhA, gnAn ane svarUparamaNatAnI pariNati ApoAp doDI Ave chhe. have AvI vAt vAnche nahi, vichAre nahi ane potAno pakSha chhoDe nahi; paN shun thAy? bhAgyashALI hoy enA kAne AvI vAt paDe. jene antaramAn besI jAy enI to vAt ja shI? ahIn em kahe chhe ke-vratAdi shubhakarma dukhathI sankaLAyelun chhe ane puNya-pAp rahit AtmAnA shraddhAn-gnAn-chAritrarUp nirmaL pariNaman atIndriy AnandanA rasathI sankaLAyelun chhe, kemake bhagavAn AtmA ekalA Anandanun DhIm chhe.

pravachanasAramAn gney adhikAramAn Ave chhe ke darek dravyanI paryAy doDatI eTale ek pachhI ek kramasarathI doDatI Ave chhe. em ahIn kahe chhe ke mokShanA kAraNabhUt


PDF/HTML Page 1651 of 4199
single page version

evun AnandanA utkaT rasathI sankaLAyelun gnAn eTale AtmAnun nirmaL pariNaman ApoAp doDatun Ave chhe. jeNe, vartamAn puNyanA pariNAm hovA chhatAn, puNya-pariNAmane oLangIne gnAnanI paryAyane dravyamAn joDI dIdhI tene te paryAyamAn utkaT AnandanA rasano svAd Ave chhe, kemake mokShamArganI dashA sahaj AnandanA ras sAthe sankaLAyelI chhe.

laukikamAn to kahe chhe ke-pote yuvAn hoy, 2p-pa0 lAkhanI sampatti hoy ane rojanI moTI Avak hoy, patnI paN rUpALI juvAn hoy eTale manamAnyA viShayabhog bhogavato te sukhI chhe. have dhULey sukhI nathI, sAmbhaLane. viShayomAn kayAn sukh chhe? sukh to AtmAmAn chhe. viShayabhogamAn paDIne eNe to AtmAne-AnandanA nAthane dukhamAn ragadoLI nAkhyo chhe. bhagavAn! ek mokShamArganI dashA ja AnandanA rasathI pratibaddha chhe, shubhAshubh karma nahi. samajANun kAI...

* kaLash 109 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘karmane dUr karIne,.. .’

A puNya-pAp adhikAr chhe ne! dayA, dAn, vrat, tap AdinA bhAv puNyakarma chhe. tene dUr karIne, ‘potAnA samyaktvAdi svabhAvarUpe pariNamavAthI mokShanA kAraNarUp thatun gnAn ApoAp pragaT thAy chhe.’

juo, bhagavAn AtmA shuddha chidAnandaghanasvabhAvI vastu chhe, enI nirmaL pratIti, enI sanmukhanun gnAn, ane emAn ramaNatA-te-rUpe pariNamavAthI, te-rUp thavAthI pUrNa AnandanI prAptirUp je mokSha tenA kAraNarUp thatun gnAn (-AtmA) ApoAp pragaT thAy chhe. AtmA puNya-pApanA bhAvathI rahit thaIne, potAnA svabhAvanA lakShe samyagdarshan-gnAn-chAritranun pariNaman thavAthI te-rUpe ApoAp pragaT thAy chhe. matalab ke te-rUp pariNamatAn ene kAI paranI-nimittanI ke vyavahAraratnatrayanI apekShA nathI.

have kahe chhe-‘tyAn pachhI tene koN rokI shake?’

jyAn rokAI rahyo hato te puNya-pApanA bhAvane jyAn chhoDI dIdhA tyAn mokShanA kAraNarUp gnAn ApoAp pragaT thAy chhe. ApoAp eTale vyavahAraratnatrayanI apekShA vinA pragaT thAy chhe. jyAn koInI anyanI apekShA nathI tyAn ene koN rokI shake? shubhAshubh bhAv jeNe draShTimAnthI chhoDI dIdhA arthAt shubhAshubhabhAvanun jeNe lakSha chhoDI dIdhun ane ek trikALI gnAyakasvabhAv upar draShTi sthApIne teno Ashray karyo tene samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp nirmaL pariNaman ApoAp thayun ke je mokShanun kAraN


PDF/HTML Page 1652 of 4199
single page version

chhe. ahIn kahe chhe ke ene (gnAnane) pragaTatun koN rokI shake? jyAn koInI-vyavahAranI apekShA nathI tyAn koN rokI shake?

keTalAk loko kahe chhe ke-shun Avo dharma hoy? em ke vrat karavAn, tap karavAn, dayA karavI, sammedashikharanI jAtrA karavI ityAdi badhun kaho to emAn to samajaN paDe, paN A te kevo dharma? tene kahe chhe ke-bhAI! jene tun dharma mAne chhe e to badho rAg chhe, karma chhe. enAthI kadIy dharma thAy nahi. dharma to svabhAvanA Ashraye ja thAy. svabhAvano Ashray karavAthI dharma ApoAp pragaT thAy chhe.

eTale e rADo pADe chhe ke-ekAnta chhe, ekAnta chhe. vyavahAraratnatrayathI nishchay thAy evo ene vyavahArano pakSha thaI gayo chhe ne? eTale ekAnta chhe, ekAnt chhe em rADo pADe chhe.

paN bhAI! A samyak ekAnta chhe. svadravyanA Ashraye dharma thAy ane vyavahAranA - rAganA Ashraye dharma na thAy em sAcho anekAnta chhe.

A sharIr, man, vANI, indriyo to ekakor rahyAn. e to enA (-AtmAnA) dravya- guN ke paryAyamAn ek samayamAtra paN nathI. parantu dayA, dAn, vrat, tap, bhakti ityAdi shubhabhAvanun enI paryAyamAn ek samay mATe astitva chhe. ahIn kahe chhe-e shubhabhAvanun lakSha chhoDI daIne andar gnAyakasvabhAvI AtmAmAn ekAgra thavAthI je samyagdarshan-gnAn-chAritranun sahaj pariNaman thAy te dharma chhe, mokShanun kAraN chhe. A samyak ekAnta chhe. ane bIjA je vrat, tap Adi shubharAg karatAn karatAn nishchay dharma pragaT thAy em kahe chhe te mithyA ekAnta chhe.

prashna– koI em mAne ke enAthI (vratAdinA shubhabhAvathI) na thAy paN enA (vratAdinA shubhabhAv) vinA paN na thAy-em to anekAnta chhe ne?

uttara– nA; e mithyA anekAnta chhe. enA vagar ja thAy; eno abhAv karyo to enA vagar ja thayun ne? ‘karmane dUr karIne’-shabda to em chhe. eno artha shun? ke rAgabhAvane dUr karIne, svabhAvanI samIpamAn Avyo eTale samyagdarshan-gnAn-chAritranun pariNaman thayun. have e nirmaL pariNaman enA (shubharAganA) vinA thayun chhe. bhAI! samyagdarshanano Ashray trikALI dravyasvabhAv chhe, rAgAdi nahi. rAgAdinA Ashraye pariName tyAn sudhI samakit thatun ja nathI. samyaktvAdinA nirmaL pariNAm vyavahAranA rAgathI tadna nirapekSha chhe, eTale ke e vyavahAranA- rAganA lakShe thatun ja nathI.

AvI vAt chhe; paN atyAre paramparA badhI tUTI gaI eTale A ekAnta lAge chhe. paN mArga to A chhe, bApu! enI samyak shraddhAnA pakShamAn Avavun paDashe. pahelAn shraddhAno dor samajaNamAn to bAndh ke rAgathI-paradishA taraphanA valaNathI svadishA


PDF/HTML Page 1653 of 4199
single page version

taraphanun valaN na thAy. ugamaNA javun hoy to shun AthamaNe chAlavAthI javAy? (na javAy). tem shun UndhI shraddhAthI mokShamAn javAy? (na javAy). e vaDe to chAragatinun paribhramaN ja thAy.

are! chorAsInA avatAromAn janma-maraN karI-karIne jIv dukhI dukhI thayo chhe, kemake ene bhagavAn AtmAnA nirAkul AnandanA svAdanI khabar nathI. kaLashamAn Avyun ne ke- ‘नैष्कर्म्यप्रतिबद्धउद्धतरसं’ jeno artha karyo ke-rAgarahit je samyagdarshan-gnAn-chAritranI niShkarma avasthA te uddhat AnandanA rasathI sambandhit chhe, sankaLAyelI chhe. bhAI! jene anAkuL mokShanun kAraN pragaT karavun hoy, dharma pragaT karavo hoy teNe puNya-pApanA pariNAmone- AkuLatAmay rAgane draShTimAnthI chhoDI daIne antaramAn Anandano nAth chaitanya mahAprabhu je virAje chhe teno Ashray karavo paDashe. bhAI! vyavahAraratnatrayanA je pariNAm chhe te AkuLatAmay rAganA pariNAm chhe, e jenAthI Anandaras sankaLAyelo chhe evun mokShanun kAraN nathI.

have e bahAranA dhandhAmAnthI navaro na thAy, Akho divas dhan-sampatti, bAyaDI-chhokarAn ane viShay-bhogomAn gUnchAyelo rahe tyAn ene AvI vAt vichAravAnI phurasad kayAn maLe? vaLI agnAnathI em mAne ke A vaDe ame sukh chhIe te ekalA pApanA prapanchamAn sanDovAyelo rahIne AtmAne dukhanA dAvAnaLamAn ja dhakelI de chhe. kadAchit dev-guru-shAstranI bAhya shraddhA thAy to te pApathI khasIne puNyabhAvamAn Ave chhe, paN e puNyabhAv paN rAg-vikAr chhe, bandhan chhe em nahi jANavAthI te kevaL vrat, tap, bhakti Adi puNyakarmamAn ja rokAyelo rahe chhe. e paN mithyAdraShTi ja chhe. ahAhA...! je puNyanA phaLarUp dhULamAn (lakShmI AdimAn) rokAyelo rahe chhe e to bhramaNAmAn chhe paN je dayA, dAn, vrat, tap Adi puNyabhAvamAn rokAyelo rahe chhe e paN mithyAtvabhAvamAn ja rokAyelo chhe. AvI vAt chhe.

ahIn kahe chhe-puNya-pAparUp samasta karmanI draShTi chhoDIne je svanA AshrayamAn rokAIne pariNamyo tene samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp nirAkuL AnandanA bhAve pariNamato koN rokI shake? pahelAn to puNyanA premamAn rokAyo hato, arthAt puNyanI ruchie tene rokI rAkhyo hato, paN have jyAn puNyabhAvanI ruchi-draShTi chhUTI gaI tyAn svAdhIn sukhanA svabhAvabhAve pariNamato ene koN rokI shake?

jem darek padArtha potAnA dravya-guN ane paryAyanI sattAmAn chhe, tem A AtmA paN potAnA dravya-guN ane paryAyanI sattAmAn chhe. A abAdhit maryAdA chhe. A sharIr, man, vANI, strI-kuTumb, paiso-Tako-e badhI to bahAranI chIj chhe, e AtmAnI paryAyamAn nathI. enI sAthe AtmAne sambandh shun? (kAI nathI). paN sharIr


PDF/HTML Page 1654 of 4199
single page version

mArun, strI-kuTumb mArAn, paiso mAro-evI je mamatA chhe te enI ek samayanI paryAyamAn chhe, paN e chIj kayAn enI paryAyamAn chhe? kAI vichAr nahi ane emane em AndhaLe-baherun kUTe rAkhe chhe. ahIn kahe chhe e badhAn mArAn chhe evI je mamatA chhe te mithyAtvabhAv chhe ane te samakitane rokI rAkhe chhe. tathA paryAyamAn je vratAdinA shubhabhAv thAy chhe te bandharUp chhe topaN te bhalA chhe em je tun mAne chhe te paN mithyAtvabhAv chhe ane te samakitane pragaT thavA deto nathI. parantu jeNe puNya-pApanI bhAvanA chhoDIne svarUpane Ashray karyo chhe, svarUpamAn pariNAm joDayAn chhe tene samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp Anandanun pariNaman thAy chhe ane tene tem pariNamatAn koN rokI shake? gajab vAt chhe.

bhAI! dayA, dAn, vrat, bhakti Adi shubhabhAvanI ruchimAn je aTakayo chhe tene AtmA pratye dveSh chhe. AnandaghanajIe stavanamAn kahyun chhe ke-‘dveSh arochak bhAv.’ AtmAnI aruchi ane paranI ruchi e dveSh chhe, krodh chhe. svabhAvathI je viruddhabhAv chhe teno prem e krodh chhe. mATe sadAy gnAtA-draShTA svabhAve rahelun je gnAyakatattva tene pAmavA mATe puNyabhAvanI ruchi chhoDavI paDashe. e sivAy AtmAnI ruchi jAgrat nahi thAy. bhagavAn trilokanAth tIrthankaradev pharamAve chhe ke puNyanI ruchi chhoDIne bhagavAn gnAyakadev jyAn andar virAje chhe tyAn tun jA, tyAn tane nirAkul Anand thashe.

jene haju puNyanAn ThekANAn nathI ane nirankush pAp-pravRuttimAn paDelo chhe tenI to shun vAt karavI? e to bhavasamudramAn bUDelo chhe ja. ahIn to je dev-guru-shAstranI bhakti Adi puNyabhAvamAn Avelo chhe tene kahe chhe ke-bhAi! jo tAre janma-maraNathI, bhavabhramaNanA 84nA avatAranA dukhathI chhUTavun hoy to puNyabhAvanI ruchi chhoDI de ane andar jyAn chaitanyamUrti bhagavAn gnAyakasvarUpe virAjamAn chhe temAn draShTi kar, temAn ramaNatA-lInatA kar; tethI tane param AnandanI prApti thashe.

brahmadatta chakravartI hatA. 700 varShanun enun AyuShya hatun. ene 96000 rANIo, 96 karoD gAm ane 96 kroDanun pAyadaL hatun. enA vaibhavanI shI vAt? soL hajAr devo to enI sevAmAn rahetA. enI paTarANInI ek hajAr devo sevA karatA. te hIrA-maNIratnanA DholiyAmAn to shayan karato. A brahmadatta chakravartI maratI vakhate kurumati...kurumati karatAn karatAn sAtamI narake gayo. mamatAnI tIvratAnI tIkhAshanA phaLamAn te ek shvAsochchhvAsanI sAme 11 lAkh chhappan hajAr palyopamanA dukhamAn sAtamI narake poDhayo. ene 8p hajAr varSha thayAn, haju to asankhya abaj varShano narakavAs raheshe.

ahAhA...! chakravartI jene pANI mAge tyAn mosambInAn pANI maLe, bhojan


PDF/HTML Page 1655 of 4199
single page version

mAge tyAn mahesUbanA rasadAr kaTakA maLe, jene khammA, annadAtA shun joIe em pUchhanArA sevako sadA tatpar hoy ane je maNiratnanA DholiyAmAn makhamalanI gAdIomAn hammeshAn sUto hoy evA chakravartInI A dashA! evA pariNAmanun evun ja phaL hoy chhe. tun ADun-avaLun karavA jaIsh to tem nahi thAy.

ek prashna karyo hato sAt varShanA chhokarAe (san. 1994 mAn) ke-mahArAj! bharat chakravartI jene 96000 rANIo hatI ane je maNiratnanA DholiyAmAn makhamalanAn traN traN gAdalAmAn sUtA te dharmI ane ame sAdAIthI rahIe topaN dharmI nahi-e kevI vAt?

tyAre kahyun ke-bApu! ene rANIo hatI ane makhamalanAn gAdalAmAn e sUtA hatA paN e rANIomAn ane gAdalAmmAn kayAn hatA? je rAg thAy emAn e nahotA, e to rAgane jANatA thakA gnAtAnA gnAnamAn hatA. dharmI to rAgamAn hatA ja nahi ane rANIomAn ane gAdalAmmAn paN kayArey nahi. samajANun kAI?

jyAre agnAnanI dashAvALA ratananA DholiyAmAn sUtA hoy tyAn enI draShTimAn pher chhe. te vaDe ame sukhI chhIe, amane A sukhanAn sAdhan chhe, ane ame te bhogavIe chhIe evI tenI agnAnamay mithyA mAnyatA hoy chhe. ane sAdAIthI rahe tyAn ame sAdAIthI rahIe chhIe evI paradravyanA lakShe thatA pariNAmamAn Atmabuddhi hoy to te paN agnAnamay mithyA dashA chhe. samajANun kAI...?

ahA! je pApamAn tallInapaNe rokAyA chhe emanI to ahIn vAt nathI; kemake emane to upadesh shun kAm kare? ahIn to je dayA, dAn, vrat, tap Adi puNyabhAvamAn rokAyA chhe tene kahe chhe-bhagavAn! jo tAre dharma karavo hoy to puNyanI ruchi chhoDavI paDashe ane bhagavAn AnandanA nAthanA premamAn tAre Avavun paDashe. jyAn puNyabhAvano prem dUr thayo tyAn bhagavAn AtmA je dUr hato te samIp thayo, ane tyAre mokShanun kAraN kharekhar pragaTayun. ahIn kahe chhe-jene mokShanun kAraN pragaTayun tene mokSha sudhI pahonchatAn koN rokI shake? ene to gnAn ApoAp doDatun Ave chhe, arthAt te pUrNa vItarAgapadane avashya prApta karashe.

koIne thAy ke AvI vyAkhyA ane Avo dharma? pAnch-das lAkhanun derAsar banAvIe ne dharma thAy em to sAmbhaL‌yun chhe.

tene kahIe chhIe-bhAI! emAn dhULey dharma nahi thAy. andar chaitanyamUrti sachchidAnand svarUp bhagavAn shAshvat svarUpe rahelo chhe enAn shraddhAn-gnAn ane ramaNatA kare to ja dharma thAy, ane to ja mokSha pAme. A ek ja mArga chhe.

‘have ahIn AshankA upaje chhe ke-’ AshankA eTale shankA nahi. shankA eTale


PDF/HTML Page 1656 of 4199
single page version

to tame kaho chho te satya na hoy-evo bhAv; ane AshankAno artha to tame kaho chho e samajAyun nathI evo bhAv chhe. shankA ane AshankA vachche Avo pher chhe. ahIn shiShya AshankA upajAvIne samajavA mAge chhe ke-‘avirat samyagdraShTi vagerene jyAnsudhI karmano uday rahe tyAnsudhI gnAn mokShanun kAraN kem thaI shake?’ em ke ene rAg thAy chhe, dveSh thAy chhe ane viShay-kaShAyanA bhAv paN thAy chhe. AvA shubhAshubh bhAv to ene hoy chhe; to karmano uday rahe tyAn sudhI gnAn (-AtmA) mokShanun kAraN kem thaI shake?

‘vaLI karma ane gnAn banne sAthe kem rahI shake? karma eTale shubhAshubh rAganI pariNati ane gnAnanI pariNati banne sAthe kem rahI shake? pAnchame ane chhaThThe guNasthAne vikAr hoy ane dharma (nirvikAr pariNAm) paN hoy-e banney sAthe kem hoI shake? A AshankAnA samAdhAnanun kAvya kahe chhe-

* kaLash 110 shlokArtha uparanun pravachan *

‘यावत्’ jyAn sudhI ‘ज्ञानस्य कर्मविरतिः’ gnAnanI karmavirati ‘सा सम्यक् पाकम् न उपैति’ barAbar paripUrNatA pAmatI nathI...eTale shun kahe chhe? ke dharmIne paN jyAn sudhI puNya- pApanA bhAvanI-rAganA bhAvanI nivRutti barAbar paripUrNatAne pAmatI nathI arthAt paripUrNa vItarAgatA thatI nathI-‘तावत्’ tyAn sudhI ‘कर्मज्ञानसमुच्चयः अपि विहितः न काचित् क्षतिः’ karma ane gnAnanun ekaThApaNun shAstramAn kahyun chhe; temanA ekaThA rahevAmAn kAI paN kShati arthAt virodh nathI.

‘अत्र अपि’ ahIn eTalun visheSh jANavun ke AtmAmAn ‘अवशतः यत् कर्म समुल्लसति’ avashapaNe (-jabaradastIthI) je karma pragaT thAy chhe arthAt uday thAy chhe ‘तत् बन्धाय’ te to bandhanun kAraN thAy chhe.

dharmIne rAganI jarA paN ruchi nathI, chhatAn tene shubhAshubh rAg thAy chhe. je puNya- pApanA bhAv ene thAy chhe te bandhanun kAraN thAy chhe em kahe chhe.

to gnAnIno bhog nirjarAno hetu chhe em kahyun chhe ne?

hA, paN kaI apekShAe? e to samakitIne jene bhagavAn pUrNAnandano nAth anubhavamAn Avyo chhe tene draShTinun jor chhe. to te kALamAn ene je bhogano bhAv Avyo te, ene bhoganI ruchi nahi hovAthI nirjarI jAy chhe, kharI jAy chhe e apekShAe gnAnIno bhog nirjarAno hetu kahyo chhe. (tyAn enA e bhogano mahimA nathI paN draShTino e mahimA chhe em vAt chhe.) ahIn em vAt chhe ke dharmIne je shubh ke ashubh pariNAm thAy chhe e to bandhanun kAraN chhe.


PDF/HTML Page 1657 of 4199
single page version

ane ‘मोक्षाय’ mokShanun kAraN to ‘एकम् एव परमं ज्ञानं स्थितम्’ je ek param gnAn chhe te ek ja thAy chhe. ahAhA...! juo, dharmIne jeTalun samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp svabhAvanun-Anandanun pariNaman chhe eTalun mokShanun kAraN chhe. jeTalA shubhAshubh bhAv chhe e bandhanun kAraN chhe ane nirmaL ratnatrayanun je pariNaman chhe te mokShano hetu chhe.

dharmIne paN avashapaNe-eTale ruchi nathI chhatAn nabaLAIne kAraNe puNya-pApanA bhAv thAy chhe. ene puNya-pApanI honsh nathI, paN jabaradastIthI eTale asthiratAne kAraNe tene puNya-pApanA bhAv thAy chhe te bandhanun kAraN thAy chhe. ane mokShanun kAraN to je ek param gnAn chhe te ek ja thAy chhe. ‘एकमेव’no artha kaLashaTIkAmAn niShkarma karyo chhe. eTale ke karmathI nirapekShapaNe, puNya-pariNAmanI apekShA vinA je shuddha chaitanyasvabhAvanAn draShTignAn ane ramaNatA pragaT thAy te ek ja mokShanun kAraN chhe, ane puNya-pApanA bhAv je thAy chhe e to bandhanun kAraN chhe.

pUrNa bandharahit to pote bhagavAn thAy tyAre thAy. bhagavAn kevaLI sampUrNa abandh chhe, mithyAdraShTine sampUrNa bandh chhe ane mokShamArgI samakitI sAdhak jIvane k kabandh ane k kbandh chhe. samakitI dharmIne k kbandhano abhAv ane k kbandhano sadbhAv banne ek sAthe hoy chhe. dravyasvabhAvane sparshIne sAdhakane je samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp svabhAv pragaT thAy e gnAn ja ekalun mokShanun kAraN chhe, ane jeTalo shubhAshubhabhAve pariName eTalun bandhanun kAraN chhe. ‘स्वतः विमुक्तम्’ gnAn svata vimukta chhe. tethI gnAn ja ekalun mokShanun kAraN chhe.

jyAn sudhI pUrNa vItarAgadashA na thAy tyAn sudhI sAdhakane rAgarahit dashA ane k rAgasahit dashA em banne ekasAthe hoy chhe. em bene sAthe rahevAno virodh nathI. mithyAdarshan ane samyagdarshanane sAthe rahevAmAn virodh chhe. jyAn mithyAdarshan hoy tyAn samyagdarshan na hoy ane samakit hoy to mithyAdarshan na hoy. paN k krAg ane k kvItarAgatAne sAthe rahevAmAn virodh nathI. paN tyAn je Atmadarshan-gnAn ane ramaNatArUp vItarAgatA chhe te mokShanun kAraN thAy chhe ane jeTalo puNya-pAparUp rAg chhe te ekAnta bandhanun kAraN chhe. jeTalun gnAn chhe te ekAnta mokShanun kAraN chhe ane jeTalo rAg chhe te ekAnta bandhanun kAraN chhe. Avo mArga chhe. olun to sahelun saT ke-‘ichchhAmi bhante.........tachcha michchhAmi drukkaDan’ em pATh thaI gayo ane thaI gayA pratikramaN ane sAmAyik. paN emAn to dhULey sAmAyik nathI, sAmbhaLane. sAmAyik to ene kahIe jemAn AtmAmAn samabhAv pragaT thaIne atIndriy Anand pragaTayo hoy. e sAmAyik mokShanun kAraN chhe ane jeTalo rAg varte chhe eTalun bandhanun kAraN chhe.


PDF/HTML Page 1658 of 4199
single page version

ahIn kahe chhe-jene AtmagnAn thayun chhe tene rAgamAnthI prem UThI gayo chhe, ane bhagavAn AtmAnI ruchi jAgI chhe. parantu haju ene apUrNatA-asthiratA chhe, rAganI pUrNa nivRutti nathI. vItarAg bhagavAnane rAganI pUrNa nivRutti thaI chhe, mithyAdraShTine bhagavAn AtmAnI pUrNa nivRutti chhe ane sAdhakane k krAgathI nivRutti chhe ane k krAgamAn pravRutti chhe. jeTalI rAgathI nivRutti chhe te mokShanun kAraN chhe ane jeTalI rAgamAn pravRutti chhe teTalun bandhanun kAraN chhe.

shreNIk rAjA kShAyik samakitI hatA, hajAro rANIo hatI, hajAro rAjA emanI sevA karatA. emaNe tIrthankar gotra bAndhyun hatun, paN narakanun AyuShya bandhAI gayun hatun-eTale hAl narakamAn chhe. tyAnthI nIkaLIne bhagavAn mahAvIranI jem tIrthankar thavAnA chhe. atyAre pahelI narakamAn 84 hajAr varShanI sthitie chhe.

shreNIk pahelAn bauddhadharmI hatA, jainanA dveShI mithyAdraShTi hatA. temanI rANI chelaNA samakitI jain dharmI hatI. ek vakhate shreNIk rAjAe jain muninI DokamAn marelo sAp nAkhyo. gher AvIne mahArANI chelaNAne vAt karI to te khUb khed pAmI. tyAre rAjAe kahyun, munirAje to sAp kayAranoy kADhI nAkhyo hashe. to chelaNAe kahyun-mahArAj! e to munine upasarga thayo, jain muni to upasarganA samaye dhyAnastha rahe paN upasarga dUr karavAnI cheShTA na kare. bIje divase khAtrI karavA banne muni pAse gayA to joyun ke gaLAmAn sarpa em ja hato ane enA upar karoDo kIDIo chaDhI hatI. munine sharIranun lakSha ja na hatun, e to AtmadhyAnamAn lIn hatA. shreNIk rAjA to joIne Abho ja banI gayo ane vichAravA lAgyo ke-Avo jain dharma ane AvA muni! dhanya munidashA! bannee munino upasarga dUr karyo. tyAr pachhI munirAjanA dharmopadeshane prApta thaI shreNIk samakit pAmyA.

muninI virAdhanAthI je sAtamI narakanun 33 sAgaropamanun AyuShya bandhAyun hatun te sthiti toDI nAkhI ane pahelI narakanI 84 hajAr varShanI sthiti bandhAI gaI. gati to rahI paN AyunI sthiti ghaTI gaI. hAl shreNIkano jIv narakamAn chhe. aDhI hajAr varSha gayA chhe ane 811/

2 hajAr varSha bAkI chhe. tyAr pachhI mAtAnA garbhamAn Avashe te agAu indro svargathI

AvIne emanI mAtAnI sevA karashe.

samakit thayA pachhI shreNIke bhagavAnanI sabhAmAn jaI divya deshanA sAmbhaLI ane tyAn kShAyik samakit pAmIne tIrthankar gotra bAndhyun. A shreNIk rAjAne hajAro rANIo hatI, hajAro rAjAo sevA karatA hatA, hIrAjaDit sinhAsan par birAjatA, ityAdi prakAre rAg to hato paN andar sAthe samakit paN hatun. hun to pUrNAnandano nAth chhun, rAg chhe te chIj mArI nathI, paryAyamAn apUrNatA chhe e paN hun nathI evun


PDF/HTML Page 1659 of 4199
single page version

nirmaL shraddhAn ane atIndriy AnandanA vedan sahit AtmapratIti ane gnAn hatAn. ahIn e samakit ane Anand je hatAn e to mokShanun kAraN kahyun ane je avasheSh rAg hato ene bandhanun kAraN kahyun. A rIte gnAnIne ekasAthe karmadhArA ane gnAnadhArA banne hoy chhe, kevaLIne ekalI gnAnadhArA chhe ane agnAnIne ekalI karmadhArA hoy chhe. Ashay em chhe ke-gnAnIne jeTalI samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp nirmaL pariNati thAy te ekAnte mokShanun ja kAraN chhe, bandhanun nahi ane tene jeTalo shubhAshubh rAg chhe te ekAnte bandhanun ja kAraN chhe ane bIlakul mokShanun nahi.

* kaLash 110 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘jyAn sudhI yathAkhyAtachAritra thatun nathI tyAn sudhI samyagdraShTine be dhArA rahe chhe- shubhAshubh karmadhArA ane gnAnadhArA.’

shun kahyun? ke samyagdraShTine AtmAnun darshan thayun, bhAn (-gnAn) thayun ane anshe shuddhanun pariNaman paN thayun paN paripUrNa shuddhanun pariNaman-yathAkhyAtachAritra na thAy tyAn sudhI be dhArA rahe chhe; ek shubhAshubh karmadhArA eTale rAgadhArA ane bIjI gnAnadhArA. ahIn rAgadhArAmAn ekalI shubh lIdhI nathI paN shubh ane ashubh bey hoy chhe ane gnAnadhArA, rAgathI bhinna evI AtmagnAnanI dhArA paN vahe chhe.

‘te banne sAthe rahevAmAn kAI paN virodh nathI.’

shuddha chaitanyasvabhAvanA avalambanathI pragaTelI samyagdarshananI gnAnadhArA ane paranA avalambanathI pragaTelI shubhAshubh bhAvanI rAgadhArA-e bey ek samaye rahevAmAn virodh nathI. jem samyaggnAn ane mithyAgnAnane sAthe rahevAmAn paraspar virodh chhe em ahIn nathI. jem mithyAgnAn hoy tyAn samyaggnAn na hoy ane samyaggnAn hoy tyAn mithyAgnAn na hoy evun ahIn nathI. ahIn to karmasAmAnya eTale puNya-pApanA bhAv ane gnAnane sAthe rahevAmAn virodh nathI em kahe chhe.

samakitIne chothe guNasthAne laDAInA bhAv paN hoy chhe ane pAnchamA guNasthAn sudhI raudradhyAn hoy chhe. e ashubh rAganI dhArA chhe, ane samyagdarshan-gnAn ane anshe sthiratA chhe te gnAnadhArA chhe. rAganI ashAntinI dhArA chhe ane samyagdarshan-gnAnanI shAntinI dhArA chhe. have kahe chhe-

‘te sthitimAn karma potAnun kArya kare chhe ane gnAn potAnun kArya kare chhe.’

AvI sthitimAn karma eTale puNya-pApanA bhAv bandhanun kArya kare chhe ane svabhAvanA avalambane pragaTelAn je darshan-gnAn te shuddhatA ane shuddhatAnI vRuddhinun arthAt samvar-nirjarAnun kAm kare chhe. sAdhakane ek samaye bey hoy chhe ane beyanun kAm bhinna-bhinna chhe.


PDF/HTML Page 1660 of 4199
single page version

vItarAgane karmadhArA hotI nathI, ekalI gnAnadhArA chhe; mithyAdraShTine gnAnadhArA hotI nathI, ekalI karmadhArA hoy chhe. ahA! jene chaitanyamUrti bhagavAn AtmAno chaitanyaprakAsh paryAyamAn pragaTayo nathI evA mithyAtvI jIvane ekalI karmadhArA-rAgadhArA varte chhe. tene kevaL bandh ja chhe. ahIn sAdhakane bey dhArA sAthe hoy chhe enI vAt chhe. sAdhakane-gnAnIne je shubh- ashubh bhAv Ave chhe te bandhanun kAraN bane chhe. ene je dayA, dAn, vrat, bhakti, pUjA ityAdinA bhAv varte chhe te bandhanun kAraN bane chhe, mokShanun nahi. je bandhanun kAraN chhe ane je hey chhe te mokShanun sAdhan kem hoy? (na hoy).

prashna– panchAstikAyamAn ene sAdhan kahyun chhe ne?

uttara– e to dharmIne evA shubhabhAv nishchayadharmanI sAthe sahavartI hoy chhe enun gnAn karAvavA ene upachArathI sAdhan kahyun chhe. kharekhar e sAdhan nathI. nishchayathI jene svarUpanI draShTi ane anubhav thayAn chhe evA jIvane bahAramAn dev-guru-shAstranI shraddhAno rAg hoy chhe. e rAgane vyavahArathI vyavahAr samakit kahyun chhe paN tethI kAI e samakit nathI. e to rAg ja chhe ane bandhanun ja kAraN chhe. bhAI! jeTalun svAvalamban pragaTayun chhe eTalo samvar-nirjarArUp mokShamArga chhe ane jeTalo parAvalambI bhAv chhe te chAhe to bhagavAnanI bhaktirUpe ho, ke vrat- taparUpe ho, e parAvalambI bhAv bandhanun ja kAraN chhe, mokShanun sAdhan nathI. ene sAdhan kahevun e to upachAramAtra chhe. nishchay ane vyavahAranun badhe A pramANe lakShaN samajavun. mokShamArgaprakAshakamAn panDit pravar ToDaramalajIe Ano saras khulAso karyo chhe. (pAnun 2pa3- 2pap-2pa6).

shrImad rAjachandre AtmasiddhimAn kahyun chhe ke -‘ek hoy traN kALamAn paramArathano panth.’ paramArthano panth ek ja hoy. potAnI shuddha chaitanyasvabhAvamay je vastu tenun avalamban-Ashray levAthI je dashA pragaT thAy te ek ja mokShano mArga chhe. be mokShamArga chhe ja nahi. benun to nirUpaN hoy chhe, paN emAn ek to yathArthanun nirUpaN chhe ane bIjun Aropit kathan chhe. be mokShamArga mAnavA e to bhram chhe.

tyAre koI panDit vaLI atyAre em kahe chhe ke be mokShamArga na mAne e bhram chhe. are bhagavAn! tun A shun kahe chhe? tArA hitanI vAt to ahIn A kahI chhe ke-‘jeTalA anshe shubhAshubh karmadhArA chhe teTalA anshe karmabandh thAy chhe ane jeTalA anshe gnAnadhArA chhe teTalA anshe karmano nAsh thato jAy chhe. viShay-kaShAyanA vikalpo ke vrat-niyamanA vikalpo-shuddha svarUpano vichAr suddhAn-karmabandhanun kAraN chhe.’

samakitIne pAnchame guNasthAne tIrthankar jevAne paN ashubhabhAv hoy chhe. uttar purANamAn pATh chhe ke-koI tIrthankar chakravartI ke kAmadev hoy te AThamA varShe pancham