Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). End; Part 7; Introduction; Content; Gurudev Stuti-1; Gurudev Stuti-2; Samaysaar Stuti; Nirjara Adhikar; Kalash: 133 ; Gatha: 193.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 96 of 210

 

PDF/HTML Page 1901 of 4199
single page version

kahe chhe-AtmA rAganun kAraN nathI tem ja rAganun kArya nathI-e A shaktinun kArya chhe. matalab ke vyavahAr je rAg chhe te kArya ane AtmA teno kartA em nathI. tathA vyavahAr je rAg chhe te kAraN (kartA) ane vItarAgI pariNAm enun kArya em paN nathI. Am hovAthI vyavahAr kAraN ane nishchay enun kArya em chhe nahi. vyavahAr nathI em nahi, vyavahAr chhe kharo paN vyavahAr vyavahAranA sthAnamAn chhe, te nishchayane utpanna kare chhe em nathI. samajANun kAI...? mArga to A chhe bApA!

* kaLash 131 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘anAdi kALathI mAnDIne jyAn sudhI jIvane bhedavignAn nathI tyAnsudhI te karmathI bandhAyA ja kare chhe-sansAramAn rajhaL‌yA ja kare chhe.’

juo, ahIn em nathI kahyun ke vyavahAranun AcharaN nathI mATe jIv anantakALathI sansAramAn rajhaLe chhe. are bhAI! vyavahAranun AcharaN karIne to tun anantavAr dravyalingI thaI navamI graiveyak gayo; paN ethI shun? janma-maraN to maTayAn nahi; kemake bhedavignAn nahotun karyun.

have kahe chhe-‘je jIvane bhedavignAn thAy chhe te karmathI chhUTe ja chhe-mokSha pAme ja chhe.’ ahAhA...! rAgathI bhinna svAshraye jene chaitanyanun bhAn thAy chhe te avashya karmathI chhUTI mokSha pAme chhe. e ja visheSh khulAso kare chhe-

‘mATe karmabandhanun-sansAranun mUL bhedavignAnano abhAv ja chhe ane mokShanun pratham kAraN bhedavignAn ja chhe. bhedavignAn vinA koI siddhi pAmI shakatun nathI.’ bIjI rIte kahIe to svAshray (svarUpanA Ashray) vinA mukti thatI nathI ane mukti thAy tyAre sva-AshrayathI ja thAy chhe. sva-Ashray ja muktinun pratham sopAn chhe ane sva-AshrayathI ja mukti chhe.

ahA! Asravanun yathArtha gnAn paN kone thAy? shuddha chaitanyaghan evA nij svarUpanA Ashraye je AtmagnAn thAy chhe te gnAnamAn Asrav bhinna chhe em yathArtha jaNAy chhe. tethI jene samyagdarshan-gnAn thayun chhe tene Asravanun yathArtha gnAn thAy chhe. shuddha gnAyakanA Ashraye bhagavAn gnAyakanun astipaNe gnAn thatAn Asrav mAro nathI em nAstipaNe Asravanun gnAn sthApit thaI jAy chhe, kAraN ke AtmAno evo ja svaparaprakAshak svabhAv chhe.

je jIvane bhedavignAn thAy chhe te karmathI chhUTe ja chhe em je kahyun emAn samayasAr gAthA 11 mAn vyavahAr abhUtArtha chhe ane bhUtArthanA Ashraye samyagdarshan thAy chhe-e vAt AvI gaI.


PDF/HTML Page 1902 of 4199
single page version

have bIjI vAta ke bhUtArtha trikALInA Ashraye samyagdarshan thayun ene vyavahAranayano viShay chhe ke nahi? ke pachhI ekalo nishchayano viShay chhe?

Ano gAthA 12 mAn khulAso karyo ke-tene apUrNagnAn, ashuddhatA, pragaT thayelI shuddhatA e badho vyavahAranayano viShay chhe; paN te, te te kALe jANelo prayojanavAn chhe (Acharelo nahi). prayojan bas te kALe jANavAnun chhe arthAt vyavahAranun te te kALe tene gnAn thAy chhe. pahelA samay karatAn bIjA samaye sthiratA vadhI ne asthiratA ghaTI, shuddhatA vadhI ne ashuddhatA ghaTI-tenun gnAn te samaye thAy chhe. have te gnAn jANe chhe kaI rIte? to kahe chhe ke te kALe gnAnanI evA ja prakAre svayam sva-parane prakAshatI paryAy utpanna thAy chhe. temAn svane jANatAn paranun gnAn sahaj ja thaI jAy chhe. parane jANavun em kahevun e paN kharekhar vyavahAr chhe. parane jANanArun gnAn potAnI svaparaprakAshak shaktithI potAthI ja thAy chhe; rAg chhe mATe tenun gnAn thAy chhe em nathI. svanun gnAn thatAn vyavahAranA paDakhAnun paN yathArtha gnAn thaI jAy chhe. tethI vyavahAr jANelo prayojanavAn chhe em kahyun chhe. samajANun kAI...?

ahIn A kahe chhe ke-je vrat, tap, bhakti ityAdi rAganA pariNAmathI bhedagnAn kare chhe te karmathI avashya chhUTe ja chhe. bhAI! bhagavAn AtmA sadA abaddhasvarUp-muktasvarUp chhe. evA abandhasvarUpanA Ashraye abandh pariNAm thAy ane bandhabhAvanA Ashraye to bandh ja thAy. bApu! mArga to Avo chhe; tene antaramAn besADavo joIe. tun game tem mAnI le ane sAcho puruShArtha thAy em kadIy bane nahi. samayasAr gAthA 1p mAn kahyun ne ke-je koI AtmAne abaddhaspRuShTa, bhed Adi rahit jANe chhe te jinashAsan chhe, te shuddha upayog jinashAsan chhe; shubh upayog kAI jinashAsan nathI. shubh upayogamAn to par taraphanun valaN chhe ane emAn AtmA jaNAto nathI to enAthI AtmAnubhav kem thAy? mukti kem thAy? (na ja thAy). have kahe chhe-

‘ahIn Am paN jANavun ke-vignAnAdvaitavAdI bauddho ane vedAntIo ke jeo vastune advait kahe chhe ane advaitanA anubhavathI ja siddhi kahe chhe temano, bhedavignAnathI ja siddhi kahevAthI, niShedh thayo.’

juo, vignAn-advaitavAdI bauddho-jagat bas vignAn-advait-ekalun vignAnasvarUp chhe ane enA anubhavane mukti kahe chhe. tathA vedAntIo badhun ek ja AtmA chhe em mAne chhe. teone bhedavignAn thAy ja nahi kemake ekamAn bhedavignAn kevun? be bhinna chIjamAn to bhedavignAn hoy. paramAnthI khasI svamAn Avavun enun nAm bhedavignAn chhe. jeo advait kahe chhe ane advaitanA anubhavathI siddhi kahe chhe temanA matamAn bhedavignAn nathI ane tethI siddhi paN nathI.


PDF/HTML Page 1903 of 4199
single page version

‘tun mukta thA’ em kahyun to vartamAnamAn dukh chhe ke nahi? chhe enAthI mukta thavun chhe ke nathI enAthI mukta thavun chhe? eTale vartamAnamAn dukh chhe ane AtmA AnandasvarUp chhe em be chIj siddha thaI gaI-svarUpane samajyo nathI mATe dukh chhe; eno artha ja e thayo ke bIjI chIj chhe jenA lakShe ene dukh thAy chhe.

doraDI hoy emAn sarpano AbhAs thAy chhe. tyAn paN bepaNAnun gnAn siddha thAy chhe. sarpa enA lakShamAn chhe eno doraDImAn Arop thayo. have kahe chhe-

‘kAraN ke sarvathA advait vastunun svarUp nahi hovA chhatAn jeo sarvathA advait mAne chhe temane bhedavignAn koI rIte kahI shakAtun ja nathI. jyAn dvait ja-be vastuo ja mAnatA nathI tyAn bhedavignAn shAnun? jo jIv ane ajIv be vastuo mAnavAmAn Ave ane temano sanyog mAnavAmAn Ave to ja bhedavignAn banI shake ane siddhi thaI shake.’

are bhAI! jo bhUl ja na hoy to AtmA rakhaDe kem? bhUl na hoy to bhUl TALavAno upadesh paN shA mATe? dukhathI mukta thAo-evA upadeshano artha ja e thayo ke dukh chhe ane te TaLI sukh pragaT thAy chhe. bhed chhe ene TALavAnI vAt kare chhe emAn ja bhedarUp malinatA chhe ane svabhAv pavitra chhe em siddha thAy chhe. A pramANe dravya ane paryAy banne siddha thaI jAy chhe.

jyAn be chIj ja mAne nahi tyAn bhedagnAn konAthI kare? jIv-ajIv em be chIj mAne tyAn bhedagnAn thaI shake. bIjI chIj chhe ane tenA lakShe thato upAdhibhAv chhe em mAne to upAdhibhAvarahit thaI samvar pragaT karI shake. mATe syAdvAdIone ja badhuy nirbAdhapaNe siddha thAy chhe.

sansAr ane mokSha e paN be dashAo chhe. sansAradashA na hoy to mokShadashA kayAnthI AvI? mokShadashA sansAradashAno abhAv thaIne thAy chhe. juo, AmAn paN sansAr-mokSha em be siddha thayAn.

ahA! sansAramAn A paisAvALA sheThiyA paN badhA dukhI ja chhe. loko duniyAmAn emane sukhI ane DAhyA kahe paN ahIn kahe chhe-rAgathI je bhed kare chhe te bhedagnAnIo ja mAtra sukhI ane DAhyA chhe. are! moTA bhAganA jIvono to ghaNo kAL bAyaDI-chhokarAnnI ALapampALamAn ane dhandhA-vepAranI pravRuttinA ashubhabhAvamAn-pApabhAvamAn ja chAlyo jAy chhe. sat sAmbhaLavAno, samajavAno je bhAv chhe te badho shubhabhAv chhe. AvA shubhabhAvanI pravRuttino jemane samay maLato nathI ane ekAnte pApamAn rAche chhe temane puNya-pApathI rahit potAnun svarUp chhe em samajavun mahAmushkel chhe. are! bhedagnAnanA abhAve teo bichArA kayAn rakhaDashe? bhedagnAn ja muktinun pahelun pagathiyun chhe.


PDF/HTML Page 1904 of 4199
single page version

have, samvar adhikAr pUrNa karatAn, samvar thavAthI je gnAn thayun te gnAnanA mahimAnun kAvya kahe chhe-

* kaLash 132 shlokArtha uparanun pravachan *

‘भेदज्ञान–उच्छलन–कलनात्’ bhedagnAn pragaT karavAnA abhyAsathI ‘शुद्ध तत्त्व– उपलम्भात्’ shuddha tattvanI upalabdhi thaI, shuddha tattvanI upalabdhithI...

juo, shun kahyun? jene dharma pragaT karavo chhe, jene samvar pragaT karavo chhe vA mokShamArga pragaT karavo chhe tene bhedagnAn pragaT karavAno abhyAs karavo ja iShTa chhe kemake bhedagnAn pragaTavAthI ja shuddha tattvanI prApti-anubhav thAy chhe. rAgathI hun bhinna chhun evA abhyAs vaDe potAne-AtmAne rAgathI ane nimittathI bhinna pADe tyAre tene bhedagnAnanun ‘उच्छलन’ pragaTavun thAy chhe ane tyAre tene AtmAnI upalabdhirUp-anubhavarUp samvar thAy chhe. shun rAgathI samvar thAy? rAgathI samvar na thAy; dev-guru-shAstranI bhakti AdinA rAgathI samvar na thAy kemake rAg to Asrav tattva chhe. jo rAgathI samvar thAy em koI mAne to te Asrav ane samvarane ek mAne chhe; paN enI mAnyatA to mithyAtva chhe.

ahIn to A ek ja siddhAnt chhe ke-nirmaLAnandano nAth sachchidAnandasvarUp prabhu AtmA, kShetrathI asankhya pradeshI ane bhAvathI anant anant gnAn, sukh, vIrya, Anand AdithI abhinna evA tene nimitta ane rAgathI bhinna pADatAn arthAt nimitta ane rAganun lakSha chhoDI detAn bhedagnAn pragaTavAthI samvar pragaT thAy chhe. nimitta ane vyavahAranA rAgano antaramAn bhed karavAthI samvar pragaT thAy chhe.

to shun nimitta ane vyavahAraratnatray nathI hotAn?

em koN kahe chhe? nimitta ane vyavahAraratnatray ho, paN enAthI judA paDavAnI prakriyAthI-bhedanI prakriyAthI samvar pragaT thAy chhe em vAt chhe. nimitta ane vyavahAraratnatray potapotAmAn astipaNe satya chhe paN enAthI dharma thAy-samvar thAy evI mAnyatA asatya chhe. samajANun kAI...? bhAI! ahIn to A kahe chhe ke-vyavahAranA rAgathI paN bhed pADavAno abhyAs karIne bhedavignAn pragaT karavun e dharmanI pahelAmAn pahelI dashA chhe. mithyAdraShTine anAdithI rAg prApta thato hato te have bhedagnAnanA abhyAs vaDe shuddha AtmAne prApta thayo em kahe chhe.

A samvar adhikArano chhello kaLash chhe ne? eTale emAn sAr-sAr vAt kahe chhe; kahe chhe ke-sharIr, man, vANI, dev, guru, shAstra ityAdi to badhun paradravya chhe. e ho bhale, paN AtmA- chaitanyamahAprabhu e sarvathI bhinna chhe. vaLI dayA, dAn, bhakti AdinA je bhAv chhe te rAg chhe. e ho bhale, paN enAthI paN sachchidAnandasvarUp bhagavAn AtmA bhinna chhe. A pramANe jem chhe tem parathI-nimittathI ane rAgathI


PDF/HTML Page 1905 of 4199
single page version

bhed karIne andar svamAn ekAgra thavun te bhedagnAn chhe ane e bhedagnAnanI pragaTatA vaDe samvar- dharma pragaT thAy chhe; AvI vAt chhe. lyo, AmAn nimittathI ane vyavahArathI (dharma) thAy chhe e vAt sAv uDI gaI.

loko jyAn-tyAnthI vyavahArane gote chhe. hamaNAn ja ek sAmAyikamAn Avyun hatun ke akALe mRutyu thAy em na mAne te jUThA chhe bhAI! ‘akAL mRutyu’ e to nimittanun kathan chhe. e to akasmAt AdithI maranAr jIvane karmanAn rajakaNo ja evA bandhAyAn chhe jenI yogyatA ek ja samayamAn kharavAnI hoy chhe. kharekhar to (nishchayathI to) deh jyAre chhUTavAno hoy te samaye ja chhUTe chhe, akALe eTale bIjA kALe chhUTe chhe em nahi. ‘akAL mRutyu’ kahyun emAn to kALanI mukhyatA na karatAn akasmAt Adi (akAL-kAL nahi evA) anya nimittanI mukhyatA karIne kathan karyun chhe. bhAI! A to vyavahAranun (upachAranun) kathan chhe tem yathArtha samajavun joIe.

vaLI bIjA koI em kahe chhe ke-upAdAnanun kArya upAdAnamAn ja thAy paN nimitta vinA na thAy. temanI A vAt yathArtha nathI. kArya upAdAnathI thAy ane nimittathI na thAy em vAt yathArtha chhe. nimittanI apekShAe nimitta satya chhe paN upAdAnamAn e kAI (vilakShaNatA) kare chhe em mAnavun asatya chhe. nimittanA kAraNe upAdAnamAn kAI paN thAy vA upAdAnamAn kArya thavAmAn nimittanI apekShA rahe chhe evI mAnyatA vastusvarUpathI viparIt hovAthI ayathArtha chhe.

have kahe chhe-shuddhatattvanI upalabdhithI ‘रागग्राम–प्रलयकरणात्’ rAganA samUhano vilay thayo; matalab ke AtmA prati DhaLatAn vikalpanI utpatti na thaI to rAgano vilay-nAsh thayo em kahevAmAn Avyun chhe. rAganA samUhano vilay karavAthI ‘कर्मणां संवरेण’ karmano samvar thayo ane karmano samvar thavAthI ‘ज्ञाने नियतम् एतद् ज्ञानं उदितं’ gnAnamAn ja nishchaL thayelun evun A gnAn uday pAmyun.

shun kahyun A? gnAnasvabhAvI je Atmavastu chhe emAn vartamAn gnAnapariNati vaDe sthir thatAn gnAnamAn ja nishchaL thayelun gnAn uday pAmyun eTale ke shuddhatA pragaT thaI. rAgamAn ekAgra hato tyAre ashuddhatA pragaT thatI hatI te have rAgathI bhinna paDI gnAn gnAnamAn sthir thatAn shuddhatA pragaT thaI. lyo, A samvar ane dharma chhe.

have, AtmAmAn nishchaL thaI uday pAmelun te gnAn kevun chhe? to kahe chhe-‘बिभ्रत् परमम् तोषम्’ te gnAn param santoShane arthAt param atIndriy Anandane dhAraN kare chhe. gnAnanI lakShmI pragaT thatAn sAthe atIndriy Anand pragaT thayo em kahe chhe. ahAhA...! gnAnAnandasvarUp AtmAmAn ekAgra thatAn pragaT thayelun gnAn atIndriy Anandane dhAraN kare chhe. rAgathI bhinna thayo eTale dukhathI bhinna thayo ane tyAre paryAyamAn Anand-sukh uchhaLe chhe.


PDF/HTML Page 1906 of 4199
single page version

have AvI vAt kadI sAmbhaLI na hoy eTale loko A to ekalI nishchayanI vAto chhe em kahI enI upekShA kare chhe. paN bhAI! nishchay eTale ja satya. trikAL satyasvarUp evA nishchay dhruv AtmAnun ja sharaN levA jevun chhe. vyavahAr ho bhale, vyavahAr potAnA sthAne satyArtha chhe, parantu te sharaN levA jevo nathI. tevI ja rIte nimitta paN chhe, parantu enun sharaN nathI vA te sharaNabhUt nathI.

vaLI kevun chhe te gnAn? ‘अमल–आलोकम्’ ke jeno prakAsh nirmaL chhe, jemAn rAganA melano bhAg nathI, jemAn rAganI bheL nathI. rAgathI bhinna paDelA gnAnano prakAsh rAgarahit nirmaL chhe.

bhAI! gnAn gnAnamAn-AtmAmAn sthit thAy e ja karavA jevun chhe. kevI rIte? to kahe chhe ke-‘‘parathI khas, svamAn vas, Tunkun Tach, eTalun bas.’’ chhahaDhAlAmAn paN em ja kahyun chhe ke-

‘‘lAkh bAtakI bAt yahI, nishchay ur Ano;
tori sakal jag-dand-phand, nij Atam dhyAvo.’’

janma-maraNathI rahit thavAno A ja upAy chhe, bAkI to badhAn thothethothAn chhe. paramAtmaprakAshamAn Ave chhe ke-je rAgane upAdey mAne chhe te potAnA shuddhAtmAne hey mAnanAro mithyAdraShTi chhe ane je shuddha AtmasvabhAvane upAdey mAne chhe tene rAg hey chhe.

are jIv! koI puNyanA yoge Avun manuShyapaNun maL‌yun, temAn vaLI dharma samajavAnAn TANAn maL‌yAn; have AvA TANe paN A nahi samaje to chorAsInA avatAramAn jholAn khAIne kayAny nigodamAn chAlyo jaIsh. duniyA bhale A chIj mAne ke na mAne, mAnIne prashansA kare vA na mAnIne nindA kare; tAre enI sAthe shun kAm chhe?

koI to vaLI mane ghaNA shiShyo ane ghaNA mAnanArA chhe tathA men ghaNAn pustako chhapAvI dharma prachAr karyo-ityAdi mAnI bahu santuShTa thAy chhe, harakhAy chhe. tene kahIe chhIe-bhAI! e shiShyo ane pustako kayAn tArAn chhe? e to badhAn bhinna paradravya chhe. shiShyo ane pustako Adi parathI gaurav kare paN parathI gaurav karavun e to chaitanyane lajjAspad chhe, kalank chhe. jo parathI bhinna paDI svano Ashray karI AnandamAn na Avyo to e badhI upAdhi tane dukhanun ja kAraN chhe. AtmAmAn Tharelun gnAn ja sukhanun-Anandanun kAraN chhe.

have AgaL kahe chhe-vaLI te gnAn ‘अम्लानम्’ amlAn chhe, kShAyopashamik gnAnanI mAphak karamAyelun-nirbaL nathI. chhellI vAt lIdhI chhe ne? kevaLagnAn nirbaL nathI paN sarva lokAlokane jANanArun chhe.

vaLI te ‘एकम्’ ek chhe eTale ke kShayopashamamAn je bhed hatA te kShAyik


PDF/HTML Page 1907 of 4199
single page version

gnAnamAn bhed nathI. tathA te ‘शाश्वत–उद्योतम्’ jeno udyot shAshvat chhe tevun chhe. kevaLagnAn je pragaTayun teno udyot shAshvat-avinashvar chhe.

juo, A samvarano kram! paranA bhed-abhyAsathI AtmAnI prApti thaI te pratham samvar thayo ane AtmalInatA krame vadhArI paripUrNa lInatA thatAn pUrNa shuddhatA sahit kevaLagnAn pragaT thayun, chaitanyajyotino shAshvat ekarUp udyot rahe tevun gnAn pragaT thayun.

A rIte samvar bahAr nIkaLI gayo.

* kaLash 132 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘rangabhUmimAn samvarano svAng Avyo hato tene gnAne jANI lIdho tethI te nRitya karI bahAr nIkaLI gayo. lyo, samvarano bhekh Avyo te mokSha thatAn bahAr nIkaLI gayo.

‘‘bhedavignAnakalA pragaTai tab shuddhasvabhAv lahai apanAhI,
rAg-dveSh-vimoh sabahI gali jAy imai duTh karma rukAhI;
ujjval gnAn prakAsh karai bahu toSh dharai paramAtamamAnhI,
yon munirAj bhalI vidhi dhArat keval pAy sukhI shiv jAhIn.’’

A kAvyamAn panDit shrI jayachandajIe Akho samvar adhikAr sankShepamAn kahI dIdho. chothe guNasthAne samakitIne bhedagnAnakalA pragaTe chhe. parathI bhinna paDatAn pavitra svabhAvanI prApti thAy chhe, rAg-dveSh ane mithyAtva nAsh pAmI jAy chhe ane tethI duShTa karma rokAI jAy chhe. tyAn ujjval gnAnaprakAsh thatAn paramAtmAmAn (AtmAmAn) prachur atIndriy Anand pragaTe chhe. munirAj A rIte bhedavignAnanI bhAvanA vaDe atIndriy Anandane dhAraN karI krame kevalagnAn upajAvI param sukhamay mokShane pAme chhe.

A pramANe shrI kundakundAchAryadev rachit samayasAr shAstra upar param kRupALu sadgurudev shrI kAnajIsvAmInA pravachanano pAnchamo samvar adhikAr samApta thayo.

[pravachan nan. 2pa9 thI 263 * dinAnk 12-12-76 thI 16-12-76]


PDF/HTML Page 1908 of 4199
single page version

background image
pravachan ratnAkar
[bhAg–7]
param pUjya gurudev shrI kAnajIsvAmInAn
shrI samayasAr paramAgam upar aDhAramI vakhat thayelAn pravachano
prakAshaka
shrI kundakund–kahAn paramAgam pravachan TrasTa
173-17p mumbAdevI roD, mumbaI 400 002
nirdeshaka

PDF/HTML Page 1909 of 4199
single page version

background image
kram gAthA/kaLashpravachan nambarpRuShThAnk
1 kaLash-133263-2641
2 gAthA-1932
3 gAthA-19419
4 kaLash-134264-26p20
pa gAthA-19p26p-26632
6 gAthA-196266-26738
7 kaLash-13p38
8 gAthA-197267-26846
9 kaLash-13647
10 gAthA-19826860
11 gAthA-199268-26964
12 gAthA-200270 thI 27277
13 kaLash-13778
14 gAthA 201-202272 thI 27p108
1p kaLash-138109
16 gAthA-20327p thI 277142
17 kaLash 139-140143
18 gAthA-204278 thI 280169
19 kaLash-141170
20 kaLash-142171
21 gAthA-20p28120p
22 kaLash-14320p
23 gAthA-206281-282214
24 kaLash-14421p
2p gAthA-207283231
26 gAthA-208284239
27 gAthA-2092842pa0
28 kaLash-14p2pa0
29 gAthA-210284262
30 gAthA-21128p-28626p
31 gAthA-212286282

PDF/HTML Page 1910 of 4199
single page version

background image
kram gAthA/kaLashpravachan nambarpRuShThAnk
32 gAthA-213286289
33 gAthA-214293
34 kaLash-146294
3p gAthA-21p306
36 gAthA-216289-290319
37 kaLash-147320
38 gAthA-217291 thI 293344
39 kaLash-148-14934p
40 gAthA-218-219293 (19 mI vAranA)374
41 kaLash-1pa037p
42 gAthA 220 thI 223294 thI 297392
43 kaLash 1pa1-1pa2394
44 gAthA-224-227297-298417
4p kaLash-1pa3419
46 kaLash-1pa4420
47 gAthA-228298 thI 302438
48 kaLash-1pap438
49 kaLash-1pa6439
pa0 kaLash-1pa7-1pa8440
pa1 kaLash-1pa9441
pa2 kaLash-160442
pa3 kaLash-161443
pa4 gAthA-229302479
pap gAthA-230303487
pa6 gAthA-231304498
pa7 gAthA-232304pa03
pa8 gAthA-23330ppa10
pa9 gAthA-23430ppa19
60 gAthA-23p306pa22
61 gAthA-236306 thI 308pa28
62 kaLash-162pa29

PDF/HTML Page 1911 of 4199
single page version

(harigIt)

sansArasAgar tAravA jinavANI chhe naukA bhalI, gnAnI sukAnI maL‌yA vinA e nAv paN tAre nahIn; A kALamAn shuddhAtmagnAnI sukAnI bahu bahu dohyalo, muj puNyarAshi phaL‌yo aho! guru khAn tun nAvik maL‌yo.

(anuShTup)
aho! bhakta chidAtmAnA, sImandhar-vIr-kundanA!
bAhyAntar vibhavo tArA, tAre nAv mumukShunAn.
(shikhariNI)

sadA draShTi tArI vimaL nij chaitanya nIrakhe, ane gnaptimAnhI darav-guN-paryAy vilase; nijAlambIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe, nimitto vahevAro chidaghan viShe kAI na maLe.

(shArdUlavikrIDit)

haiyun ‘sat sat, gnAn gnAn’ dhabake ne vajravANI chhUTe, je vajre sumumukShu sattva jhaLake; paradravya nAto tUTe; -rAgadveSh ruche na, jamp na vaLe bhAvendrimAn-anshamAn, TankotkIrNa akamp gnAn mahimA hRudaye rahe sarvadA.

(vasantatilakA)
nitye sudhAjharaN chandra! tane namun hun,
karuNA akAraN samudra! tane namun hun;
he gnAnapoShak sumegh! tane namun hun,
A dAsanA jIvanashilpI! tane namun hun.
(sragdharA)
UnDI UnDI, UnDethI sukhanidhi satanA vAyu nitye vahantI,
vANI chinmUrti! tArI ur-anubhavanA sUkShma bhAve bharelI;
bhAvo UnDA vichArI, abhinav mahimA chittamAn lAvI lAvI,
khoyelun ratna pAmun, -manarath manano; pUrajo shaktishALI!

PDF/HTML Page 1912 of 4199
single page version

AvI AvI re, mahAsudI agIyAras,

mArA mandirajInI varasagAnTh re
bhAvI jineshvar jetapurane AngaNe padhAryA.

dUr dUr deshathI gurudev padhAryA,

padhAryA chhe jetapur mojhAr,... bhAvIjineshvar...

vATun jotA tA nAth tamAharI,

kayAre padhArase lAkhonA tAraNahAr re.. bhAvI....

kaI vidhIe vandu nAth Apane,

kaI vidhIe karUre sanmAnare... bhAvI....

kaI vidhIe puju nAth Apane,

kaI vidhIe karUn hun praNAmare, bhAvI....

motIchandabhAInA to chand chho,

ujamabAnA lADakavAyA kahAnare, bhAvI....

anant sansAr mA re AthaDayA,

kayAny na maL‌yA AvA bhagavantare, bhAvI....

agIyAr bAr gAthA samajAvatA,

am upar karyo beDo pAr re, bhAvI....

shubh ashubhamAn re ramatAn,

temAn karAvI shuddhAtmAnI oLakhANare, bhAvI....

satyane mArge chaDAvIyA,

kem karIne bhulIye upakArare, bhAvI....

have sAth na chhoDIye re Apano,

sAmbhaLo mArA videhInAth nA bAL re, bhAvI....

shAsan no sIr tAj chho,

vandIe ame vAran vAr dev, bhAvI....

PDF/HTML Page 1913 of 4199
single page version

(harigIt)

sansArI jIvanAn bhAvamaraNo TALavA karuNA karI, saritA vahAvI sudhA taNI prabhu vIr! ten sanjIvanI; shoShAtI dekhI saritane karuNAbhInA hRudaye karI, munikund sanjIvanI samayaprAbhRut taNe bhAjan bharI.

(anuShTup)

kundakund rachyun shAstra, sAthiyA amRute pUryA, granthAdhirAj! tArAmAn bhAvo brahmAnDanA bharyA.

(shikhariNI)

aho! vANI tArI prashamaras-bhAve nItaratI,

mumukShune pAtI amRutaras anjali bharI bharI; anAdinI mUrchhA viSh taNI tvarAthI UtaratI, vibhAvethI thambhI svarUp bhaNI doDe pariNati.

(shArdUlavikriDit)

tun chhe nishchayagranth bhang saghaLA vyavahAranA bhedavA, tun pragnAchhINI gnAn ne udayanI sandhi sahu chhedavA; sAthI sAdhakano, tun bhAnu jagano, sandesh mahAvIrano, visAmo bhavaklAntanA hRudayano, tun panth mukti taNo.

(vasantatilakA)
suNye tane rasanibandh shithil thAy,
jANye tane hRuday gnAnI taNAn jaNAy;
tun ruchatAn jagatanI ruchi ALase sau,
tun rIjhatAn sakalagnAyakadev rIjhe.
(anuShTup)
banAvun patra kundananAn, ratnonA akSharo lakhI;
tathApi kundasUtronAn ankAye mUlya nA kadI.

PDF/HTML Page 1914 of 4199
single page version

OM
परमात्मने नमः।
shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt
shrI
samayasAr
upar

param pUjya sadgurudev shrI kAnajIsvAmInAn pravachano

श्रीमदमृतचन्द्रसूरिकृता आत्मख्यातिः।
nirjarA adhikAr
अथ प्रविशति निर्जरा।
(शार्दूलविक्रीडित)
रागाद्यास्रवरोधतो निजधुरां धृत्वा परः संवरः
कर्मागामि समस्तमेव भरतो दूरान्निरुन्धन् स्थितः।
प्राग्बद्धं तु तदेव दग्धुमधुना व्याजृम्भते निर्जरा
ज्ञानज्योतिरपावृतं न हि यतो रागादिभिर्मूर्छति।। १३३।।
rAgAdikanA rodhathI, navo bandh haNI sant;
pUrva udayamAn sam rahe, namun nirjarAvant.

pratham TIkAkAr AchAryamahArAj kahe chhe ke “have nirjarA pravesh kare chhe”. ahIn

tattvonun nRitya chhe; tethI jem nRityanA akhADAmAn nRitya karanAr svAng dhAraN karIne pravesh
kare chhe tem ahIn rangabhUmimAn nirjarAno svAng pravesh kare chhe.

PDF/HTML Page 1915 of 4199
single page version

उवभोगमिंदियेहिं दव्वाणमचेदणाणमिदराणं।
जं
कुणदि सम्मदिट्ठी तं सव्वं णिज्जरणिमित्तं।। १९३।।
उपभोगमिन्द्रियैः द्रव्याणामचेतनानामितरेषाम्।
यत्करोति सम्यग्द्रष्टिः तत्सर्व निर्जरानिमित्तम्।। १९३।।

have, sarva svAngane yathArtha jANanArun je samyaggnAn chhe tene mangaLarUp jANIne AchAryadev mangaL arthe pratham tene ja-nirmaL gnAnajyotine ja-pragaT kare chhe-

shlokArtha– [परः संवरः] param samvar, [रागादि–आस्रव–रोधतः] rAgAdi Asravone rokavAthI [निज–धुरां धृत्वा] potAnI kArya-dhurAne dhAraN karIne (-potAnA kAryane barAbar sambhALIne), [समस्तम् आगामि कर्म] samasta AgAmI karmane [भरतः दूरात् एव] atyantapaNe dUrathI ja [निरुन्धन् स्थितः] rokato Ubho chhe; [तु] ane [प्राग्बद्धं] je pUrve (samvar thayA pahelAn) bandhAyelun karma chhe [तत् एव दग्धुम्] tene bALavAne [अधुना] have [निर्जरा व्याजृम्भते] nirjarA (-nirjarArUpI agni-) phelAy chhe [यतः] ke jethI [ज्ञानज्योतिः] gnAnajyoti [अपावृतं] nirAvaraN thaI thakI (pharIne) [रागादिभिः न हि मूर्छति] rAgAdibhAvo vaDe mUrchhit thatI nathI-sadA amUrchhit rahe chhe.

bhAvArtha–samvar thayA pachhI navAn karma to bandhAtA nathI. je pUrve bandhAyAn hatAn te karmo jyAre nirjare chhe tyAre gnAnanun AvaraN dUr thavAthI gnAn evun thAy chhe ke pharIne rAgAdirUpe pariNamatun nathI-sadA prakAsharUp ja rahe chhe. 133.

have dravyanirjarAnun svarUp kahe chhe-

chetan achetan dravyano upabhog indriyo vaDe;
je je kare sudraShTi te sau nirjarAkAraN bane.
193.

gAthArtha– [सम्यग्द्रष्टिः] samyagdraShTi jIv [यत्] je [इन्द्रियैः] indriyo vaDe [अचेतनानाम्] achetan tathA [इतरेषाम्] chetan [द्रव्याणाम्] dravyono [उपभोगम्] upabhog [करोति] kare chhe [तत् सर्व] te sarva [निर्जरानिमित्तम्] nirjarAnun nimitta chhe.

TIkA– virAgIno upabhog nirjarA mATe ja chhe (arthAt nirjarAnun kAraN thAy chhe). rAgAdibhAvonA sadbhAvathI mithyAdraShTine achetan tathA chetan dravyono upabhog bandhanun nimitta ja thAy chhe; te ja (upabhog), rAgAdibhAvonA abhAvathI samyagdraShTine nirjarAnun nimitta ja thAy chhe; AthI (A kathanathI) dravyanirjarAnun svarUp kahyun.

bhAvArtha– samyagdraShTine gnAnI kahyo chhe ane gnAnIne rAgadveShamohano abhAv kahyo chhe; mATe samyagdraShTi virAgI chhe. tene indriyo vaDe bhog hoy topaN tene bhoganI


PDF/HTML Page 1916 of 4199
single page version

sAmagrI pratye rAg nathI. te jANe chhe ke “A (bhoganI sAmagrI) paradravya chhe, mAre ane tene kAi nAto nathI; karmanA udayanA nimittathI teno ane mAro sanyog-viyog chhe”. jyAn sudhI tene chAritramohano uday AvIne pIDA kare chhe ane pote baLahIn hovAthI pIDA sahI shakato nathI tyAn sudhI-jem rogI roganI pIDA sahI shake nahi tyAre teno auShadhi Adi vaDe ilAj kare chhe tem-bhogopabhogasAmagrI vaDe viShayarUp ilAj kare chhe; parantu jem rogI rogane ke auShadhine bhalI jANato nathI tem samyagdraShTi chAritramohanA udayane ke bhogopabhogasAmagrIne bhalI jANato nathI. vaLI nishchayathI to, gnAtApaNAne lIdhe samyagdraShTi virAgI udayamAn AvelA karmane mAtra jANI ja le chhe, tenA pratye tene rAgadveShamoh nathI. A rIte rAgadveShamoh vinA ja tenA phaLane bhogavato hovAthI tene karma Asravatun nathI, Asrav vinA AgAmI bandh thato nathI ane udayamAn Avelun karma to potAno ras daine kharI ja jAy chhe kAraN ke udayamAn AvyA pachhI karmanI sattA rahI shake ja nahi. A rIte tene navo bandh thato nathI ane udayamAn Avelun karma nirjarI gayun tethI tene kevaL nirjarA ja thai. mATe samyagdraShTi virAgInA bhogopabhogane nirjarAnun ja nimitta kahevAmAn Avyo chhe. pUrva karma udayamAn AvIne tenun dravya kharI gayun te dravyanirjarA chhe.

*
nirjarA adhikAr

have nirjarA adhikAr kahe chhe. tyAn samvarapUrvak ashuddhatAno nAsh thavo, shuddhatAnI vRuddhi thavI tathA te kALe dravyakarmanun svayam kharI javun-nirjarI javun tene nirjarA kahe chhe. nirjarAnA traN prakAra-

1. AtmagnAn thatAn svarUpamAn ramaNatA thavA vaDe je dravyakarmano nAsh thAy chhe te dravyanirjarA chhe.

2. tyAre je ashuddhatAno nAsh thAy chhe te bhAvanirjarA chhe; A nAstithI nirjarAnun svarUp chhe. tathA tyAn

3. je shuddhatAnI vRuddhi thAy chhe te asti svarUpathI bhAvanirjarA chhe. shuddhopayog te bhAvanirjarA chhe.

je karmano nAsh thAy chhe te svayam tenA kAraNe thAy chhe; te kAI vAstavik nirjarA nathI; paryAyamAn ashuddhatAno nAsh thaI shuddhinI vRuddhi thavI te vAstavik nirjarA chhe. samvar eTale AtmAmAn shuddhinI utpatti thavI ane nirjarA eTale shuddhinI vRuddhi thavI. AtmAmAn shuddhinI utpatti thAy te samvar, shuddhinI vRuddhi thAy te nirjarA ane shuddhinI pUrNatA thavI te mokSha chhe.


PDF/HTML Page 1917 of 4199
single page version

have ahIn panDit shrI jayachandajI mangalAcharaN kahe chhe-

“rAgAdikanA rodhathI, navo bandh haNI sant;
pUrva udayamAn sam rahe, namun nirjarAvant.”

puNya-pApanA bhAvamAn rokAvAthI navo bandh thAy chhe. sant kahetAn sAdhu puruSho shubhAshubhabhAvano nirodh karIne navA bandhane haNI de chhe, aTakAve chhe; ane pUrvanA udayamAn sam eTale samatAbhAvapaNe rahe chhe. Anun nAm nirjarA chhe. panDit shrI jayachandajI kahe chhe- AvA nirjarAvant sant puruShone hun namaskAr karun chhun.

have, ‘pratham TIkAkAr AchArya mahArAj kahe chhe ke-“have nirjarA pravesh kare chhe”. ahIn tattvonun nRitya batAvavun chhe ne? AtmA shuddhapaNe pariName te samvar tattvanun nRitya chhe ane shuddhinI vRuddhipaNe pariName te nirjarA tattvanun nRitya chhe. tethI kahe chhe-‘jem nRityanA akhADAmAn nRitya karanAr svAng dhAraN karIne pravesh kare chhe tem ahIn rangabhUmimAn nirjarAno svAng pravesh kare chhe.’ bhAI! A jeTalI paryAy chhe te badhIy judA judA svAng chhe; paryAy chhe te dravyano svAng chhe.

have, sarva svAngane yathArtha jANanArun je samyaggnAn chhe tene mangaLarUp jANIne AchAryadev mangaL arthe pratham tene ja-nirmaL gnAnajyotine ja-pragaT kare chhe-

* kaLash 133 shlokArtha uparanun pravachan *

‘परः संवरः’ param samvar, ‘रागादि–आस्रव–रोधतः’ rAgAdi Asravone rokavAthI ‘निजधुरां धृत्वा’ potAnI kAryadhurAne dhAraN karIne ‘समस्तम् आगामि कर्म’ samasta AgAmI karmane ‘भरतः दूरात् एव’ atyantapaNe dUrathI ja ‘निरुन्धन् स्थितः’ rokato Ubho chhe.

shun kahyun? AtmAmAn rAgano abhAv thaIne vItarAgI pariNatinun thavun te param samvar chhe. bhAI! A vItarAgI mArga chhe ane tethI emAn AtmAnA Ashray jeTalI vItarAg pariNati pragaT thAy chhe tene samvar nAm dharma kahe chhe. Asravane rokatAn samvar thAy chhe. koI panchamahAvratanA pariNAmane dharma-samvar kahe to te barAbar nathI kemake e to AsravabhAv chhe. puNyanA saghaLA pariNAm Asrav chhe ane badhAy rAgAdi Asravone rokavAthI samvar thAy chhe-em kahe chhe.

Avo samvar potAnI kAryadhurAne dhAraN kare chhe arthAt potAnA kAryane (-pharajane) barAbar sambhALe chhe. jem pagAradAr mANasane tenI DayuTI (-pharaj) hoy chhe ne? tem samvaranI A DayuTI (-pharaj) chhe ke-shuddha chaitanyasvabhAvanI draShTipUrvak puNya-pApanA bhAvane rokIne nirmaL vItarAg pariNati pragaT karavI. samvaranI A kAryadhurA chhe ane


PDF/HTML Page 1918 of 4199
single page version

samvar potAnI kAryadhurAne barAbar sambhALe chhe. kahe chhe ke-samasta AgAmI-bhaviShyanAn karmane atyantapaNe-atishayapaNe dUrathI ja rokato samvar Ubho chhe. A samvaranI moTap chhe ke te mithyAtvanA pariNAmane ane navAn karmane samIp AvavA deto nathI. ahAhA...! jemAn samyagdarshan-gnAnanI nirmaL vItarAg pariNati pragaT thaI te samvar mahAn chhe, mahimAvant chhe. kaLashaTIkAmAn ene samvaranI moTap kahI chhe. AvI potAnI moTapane yathAvat jALavIne navAn samasta karmane rokato samvar Ubho chhe.

ahAhA...! shuddha chaitanyamay bhagavAn AtmAnI draShTi thatAn arthAt rAgathI bhed karIne shuddha chaitanyanI jAgRutadashArUp anubhav karatAn je samvar pragaT thayo te potAnI kAryadhurAne sAvadhAnA rahI sambhALato Ubho chhe; ane tethI have navAn karma AvatAn nathI. ‘भरतः दूरात् एव निरुन्धन्’ navAn karmane atishayapaNe dUrathI ja rokato samvar Ubho chhe. ahAhA...! samvar pragaT thatAn karma-Asrav atyantapaNe rokAI jAy chhe. A samvaranI moTap kahetAn mahimA chhe. lokamAn ‘A sheTh chhe’ em mahimA kahe chhe ne? tem A navAn karmane dUrathI ja atishayapaNe rokanAr samvar chhe em kahIne samvarano mahimA kare chhe. Asravane (mithyAtvane) na thavA de enun nAm samvar chhe ane te samvar potAnI kAryadhurAne barAbar sambhALato Ubho chhe, pragaT vidyamAn chhe. have AvI vAt ne AvI bhAShA! bApA! mArga ja A chhe. rAgathI bhinna potAnA svarUpanun bhAn nathI tene samvar ne dharma dharma kayAnthI thAy? rAgathI bhinna paDIne jeNe antaramAn bhedagnAn pragaT karyun, shuddha svarUpano Ashray karyo tene rAgano Asrav thato nathI. rAg Asrave nahi (mithyAtva Ave nahi) e samvaranun mukhya kArya chhe.

are! loko to rAg karmane laIne thAy chhe em mAne chhe. paN bhAI! rAgabhAvanun thavun te AtmAnA UndhA puruShArthathI chhe ane tenun na thavun te AtmAnA savaLA puruShArthathI chhe; ane te savaLo puruShArtha karmathI ne rAgathI bhinna paDe tyAre thAy chhe. are bhAI! jo rAg karmane laIne thato hoy to karma khase tyAre ja samvar thAy ane to jIv rAgane TALe tyAre samvar thAy em vAt rahe ja nahi. parantu em nathI; rAgathI bhinna paDI antapuruShArtha kare tyAre samvar pragaT thAy chhe. A pramANe A samvaranI vAt karI, have nirjarAnI vAt le chhe.

samvarapUrvak nirjarA hoy chhe, arthAt jene samvar hoy tene ja nirjarA hoy chhe. mATe agnAnIne nirjarA hotI nathI. jene rAganA vikalpathI bhinna paDatAn shuddhatAnI prApti thaI chhe tene samvar hoy chhe ane tene nirjarA hoy chhe. ahIn kahe chhe-

‘तु’ ane ‘प्राग्बद्धं’ je pUrve bandhAyelun karma chhe ‘तत् एव दग्धुम्’ tene bALavAne ‘अधुना’ have ‘निर्जरा व्याजृम्भते’ nirjarA phelAy chhe.

pUrve bandhAyelAn je karma chhe tene bALatI nirjarA phelAy chhe. ahIn bALavAno


PDF/HTML Page 1919 of 4199
single page version

artha e chhe ke-pudgalanI je karmarUp paryAy hatI te have nirjarIne akarmarUpe thaI jAy chhe. karmanun akarmarUpe thavun te karma-pudgalanun kArya pudgalamAn chhe ane kevaLagnAnAdi shuddhatA thavI te chaitanyanun kArya chhe. tethI ghAtIkarma nAsh thayAn mATe kevaLagnAn thayun vA kevaLagnAn karmanun kArya chhe em nathI.

juo, ahIn nirjarAnI vyAkhyA karI chhe ke pUrve (samvar thayA pahelAn) bandhAyelAn karmono nAsh karIne nirjarA eTale AtmAnun shuddhatArUp pariNaman phelAy chhe eTale vRuddhi pAme chhe. ahAhA...! chaitanyaprakAshano punj-anant chaitanyaprakAshano sAgar prabhu AtmA chhe. tene, pUrvanA karmono nAsh karIne arthAt paryAyamAn rahelI ashuddhatAno nAsh karIne pUrNa shuddhatAno prakAsh-gnAnajyoti pragaT thAy chhe. e ja kahe chhe-

je pUrve bandhAyelun karma chhe tene bALavAne have nirjarA phelAy chhe ‘यतः’ ke jethI ‘ज्ञानज्योतिः’ gnAnajyoti ‘अपावृत्तं’ nirAvaraN thaI thakI ‘रागादिभिः न हि मूर्छति’ rAgAdibhAvo vaDe mUrchhit thatI nathI-sadA amUrchhit rahe chhe.

pahelAn (mithyAtvadashAmAn) rAgamAn te mUrchhit thaI hatI te have (samvar-nirjarA pragaTatAn) mUrchhit thatI nathI; are asthir paN thatI nathI, arthAt rAg-vikalpa thato nathI em kahe chhe. rAg kone kahevo? ke AtmAmAn par taraphanA valaNavALI vRuttinun utthAn thavun te rAg chhe. have par taraphanA valaNavALI vRutti nAsh pAmI jatAn je gnAn chhe te nishchal thaI andar svabhAvamAn Tharyun chhe-sthit thayun chhe. juo, Anun nAm bhedavignAn chhe, samvar chhe ane samvarapUrvak nirjarA chhe.

puNya ne pApanA bhAvathI bhinna bhagavAn AtmAnun avalamban letAn je shuddhi pragaT thaI ane je vaDe navAn karma AvatAn rokAyAn te samvar chhe. Avo samvar thayA pachhI navAn karma bandhAtAn nathI ane je pUrve bandhAyAn hatAn te karmo nirjarI jAy chhe, kharI jAy chhe. ane jyAre karma kharI jAy chhe tyAre gnAnajyoti nirAvaraN thAy chhe arthAt gnAnanun AvaraN dUr thAy chhe. bhAShA to vyavahArathI em chhe ke-gnAnasvarUpI chaitanya-bhagavAn AtmAnun AvaraN dUr thAy chhe. vAstavamAn to gnAn, gneyapaNe (rAgAdipaNe) pariName te ja enun kharun AvaraN chhe. gnAnanun viparItapaNe pariNamavun e tenun bhAv-AvaraN chhe, ane dravyaAvaraN (jaDakarma) to emAn nimittamAtra chhe. jyAre gnAn gnAnamAn sthit thaI gnAnabhAve pariName chhe tyAre bhAvaAvaraN dUr thaI jAy chhe ane tyAre svayam dravya-AvaraN (jaDakarma) paN dUr thaI jAy chhe.

‘gnAnajyoti nirAvaraN thaI thakI’ arthAt gnAnanun AvaraN dUr thavAthI-em pAThamAn vAnchIne-sAmbhaLIne agnAnI dalIl kare chhe ke-juo! A shun kahyun chhe ahIn?


PDF/HTML Page 1920 of 4199
single page version

ke pUrve bandhAyelAn karmo je hatAn te jyAre nirjare chhe tyAre gnAnanun AvaraN dUr thAy chhe. Avun spaShTa lakhelun to chhe?

are bhAI! e to nimittanI pradhAnatAthI karelun kathan chhe. bhAShA TUnkI karavA ane nimittanun gnAn karAvavA Am bolAy chhe. kharekhar to pariNamananI ashuddhatA (bhAv- AvaraN) nAsh thaIne shuddhatA pragaT thaI chhe ane tyAre nimittanI mukhyatAthI ‘AvaraN dUr thayun’ em kahevAy chhe.

ahAhA...! kahe chhe ke-gnAnajyoti nirAvaraN thavAthI AtmA evo pragaT thayo ke pharIne have rAgAdibhAve pariNamato nathI. pariNaman nirmaL thayun te thayun, have pharIne rAgamay (agnAnamay) pariNaman thatun nathI. A to pUrNatAnI vAt chhe, parantu ahIn shailI to evI chhe ke adhUrA pariNamananA kALe paN em ja chhe arthAt AtmAne je shuddha svarUpanI prAptirUp nirmaL pariNaman thayun te have pharIne rAgamay pariNaman thavAnun nathI. aho! A kaLashamAn adbhut vAt chhe. AvA nikRuShTa kALamAn paN jene samyagdarshan-gnAn thayun tene te have paDI jaIne pharIne mithyAdarshan, mithyAgnAn thashe nahi evA apratihat puruShArthanI shailIthI ahIn vAt chhe. kahe chhe ke-gnAnAnandanA svabhAve je AtmA pragaT thayo te have sadAy evo ne evo ja rahe chhe, sadA chaitanyanA nirmaL prakAsharUp ja rahe chhe, have te rAgAdibhAv sAthe mUrchhit thato nathI arthAt rAganA andhakArarUp pariNamato nathI.

Am chhe chhatAn rAgathI lAbh thAy, dharma thAy em mAnanArA agnAnIo kahe chhe ke-vyavahArane hey na kahevAy.

tene kahIe chhIe ke-bhAI! panDit shrI ToDaramalajI sAhebe ThekaThekANe lakhyun chhe ke rAganun-rAgathI lAbh thavAnun je tane shraddhAn chhe te viparIt hovAthI mithyA shraddhAn chhe. rAg ho bhale, parantu bhAI! tun shraddhAn to evun ja kar ke-A paN bandhanun-dukhanun ja kAraN chhe ane tethI hey ja chhe. jyAnsudhI rAg chhe tyAnsudhI te hey ne hey ja chhe ane ek bhagavAn AtmA ja upAdey chhe. paramAtmaprakAshamAn paN rAgane hey ane ek AtmAne ja upAdey kahyo chhe.

bhAvArtha– samvar thayA pachhI navAn karma to bandhAtAn nathI. je pUrve bandhAyAn hatAn te karmo jyAre nirjare chhe tyAre gnAnanun AvaraN dUr thavAthI arthAt ashuddhatAno nAsh thavAthI gnAn evun thAy chhe ke pharIne rAgAdirUpe pariNamatun nathI-sadA prakAsharUp ja rahe chhe.

samayasAr gAthA 193 mathALun

have dravyanirjarAnun svarUp kahe chhe-