PDF/HTML Page 1921 of 4199
single page version
‘virAgIno upabhog nirjarA mATe ja chhe.’ potAnA sivAy par-rAgAdik padArtho pratye gnAnIne udAsInatA-vairAgya hoy chhe ane te vairAgya nirjarAno hetu chhe. A gAthAmAn dravyanirjarAnI vAt chhe. gnAnIne dravya-karma kharI jAy chhe ne? tenI ahIn vAt chhe. atIndriy AnandasvarUp bhagavAn AtmAnI ruchinun jene pariNaman thayun chhe evA gnAnIne indriyonA bhogomAn ruchi nathI; gnAnIne viShayonI ane viShayonA rAganI ruchi nathI.
to gnAnIne upabhog-jIvAdi viShayono upabhog-nirjarAno hetu kevI rIte chhe? gnAnIne rAganI ruchi nathI; eTale shun? ahAhA...! jene nirmaL nij gnAyakabhAvamAn sukhabuddhi pragaT thaI chhe evA gnAnIne rAgamAn sukhabuddhi nathI. jhINI vAt chhe bhAI! samakitIne shubhAshubh rAg hoy chhe paN e rAgano Adar nathI, e rAgamAn prem-ruchi nathI; antaramAn shuddha gnAyakamAn draShTi bhaLavAthI tene rAganun posAN nathI. tathApi nabaLAIne lIdhe kinchit rAg tene thAy chhe, draShTinI pradhAnatAmAn tene (mithyAtva sambandhI) rAgadveSh nahi thatA hovAthI upabhog navA bandhanun nimitta thatA nathI ane dravyakarma te kALamAn nirjarI jAy chhe tethI gnAnIne upabhog nirjarAno hetu kahyo chhe. shAstramAn je apekShAthI kathan hoy tene yathArtha grahaN karavun joIe.
have kahe chhe-‘rAgAdibhAvonA sadbhAvathI mithyAdraShTine achetan tathA chetan dravyono upabhog bandhanun nimitta ja thAy chhe;...
juo, shun kahe chhe? ke mithyAdraShTine rAgAdibhAvono sadbhAv hoy chhe. tene par padArtha pratye rAg chhe. eTalun ja nahi paN tene rAgano rAg-prem chhe tethI tene rAg- dveShAdi-bhAvo hayAt chhe. jenI draShTi shuddha chaitanya par nathI evA paryAyabuddhi mithyAdraShTinI draShTi rAg par chhe, paryAy par chhe ane tethI tene rAgAdibhAvono sadbhAv hoy chhe. rAgAdibhAvono sadbhAv hovAthI mithyAdraShTine chetan ane achetan dravyono upabhog bandhanun nimitta ja thAy chhe. achetan eTale sharIrAdi ane chetan eTale strIno AtmA ityAdi dravyono upabhog rAgAdinI hayAtImAn bandhanun ja nimitta thAy chhe. pAThamAn ‘चेदणाणमिदराणं’ chetan, achetan em bey prakAr lIdhA chhe.
ahAhA...! chaitanyamUrti, atIndriy Anandano rasakand sachchidAnand prabhu AtmA anAkuL Anandanun satva chhe. have AvA nij svarUpanI jene ruchi nathI, tenA prati jenun valaN-jhukAv nathI te mithyAdraShTi chhe. tene puNya-pApanA bhAv ane vartamAn paryAyanI ruchi hovAthI rAgAdibhAvonI hayAtI chhe. rAgAdibhAvo hayAt hotAn agnAnIne chetan- achetan paradravyono upabhog-bhogavavAnA pariNAm navA bandhanun nimitta thAy chhe. jyAre
PDF/HTML Page 1922 of 4199
single page version
gnAnIne rAgano ras nathI paN chaitanyarasanI pradhAnatA chhe. tethI rAganI ruchinA pariNamananA abhAve rAgadveSh nahi thatA hovAthI par padArthane bhogavatAn paN karma nirjarI jAy chhe, bandhanun nimitta thatun nathI. AvI vAt chhe.
juo, parano upabhog to koI kharekhar karI shakatun ja nathI. ahIn je ‘chetan- achetan parano upabhog’ em kahyun chhe e to bAhya nimittanun gnAn karAvavA kahyun chhe. bAkI paradravyano upabhog shun AtmA kare? (na kare). paradravyano upabhog-em kahyun eno artha e chhe ke paradravya taraphanA lakShathI je rAg-dveShanA bhAv thAy chhe teno upabhog, AvA rAg-dveShanA bhAvano upabhog agnAnI mithyAdraShTi kare chhe. agnAnIne paradravyomAn iShTa-aniShTapaNAnI buddhi chhe. tethI tene anukUL padArthomAn rAg ane pratikUL padArthomAn dveSh thayA kare chhe. AvA rAgadveShanI hayAtIne lIdhe tene chetan-achetan dravyono upabhog navA bandhanun nimitta chhe em kahyun chhe.
have kahe chhe-‘te ja (upabhog), rAgAdibhAvonA abhAvathI samyagdraShTine nirjarAnun nimitta ja thAy chhe.’
joyun? je chetan-achetanano upabhog agnAnIne bandhanun nimitta thAy chhe te ja chetan-achetan dravyono upabhog gnAnIne nirjarAnun nimitta ja thAy chhe. kem? to kahe chhe ke gnAnIne rAgAdibhAvono abhAv chhe. gnAnIne mithyAtvasambandhI rAgadveShano abhAv chhe. tene rAganI ruchi nathI ane rAganI ruchinun pariNaman nathI tethI rAgAdibhAvono tene abhAv chhe. te kAraNathI samyagdraShTine chetan-achetan dravyono upabhog nirjarAnun nimitta ja thAy chhe, arthAt jUnAn karma upabhogakALe kharI jAy chhe. ahA! gajab vAt chhe! agnAnIne upabhogamAn navAn karma bandhAy chhe jyAre gnAnIne upabhogamAn jUnAn karma jharI jAy chhe. aho! samyagdarshanano koI achintya alaukik mahimA chhe! lokone tenA param adbhut mahimAnI khabar nathI. shuddha draShTinA joramAn-hun shuddha chidAnandaghan vastu chhun-evA enA AshrayamAn gnAnIne paradravyanA upabhogamAn rAgadveSh thatA nathI evo alaukik mahimA samyagdarshanano chhe.
ahIn kahyun ne ke-‘te ja upabhog’ eTale ke je upabhog mithyAdraShTine chhe te ja upabhog rAgAdibhAvonA abhAvathI samyagdraShTine nirjarAnun nimitta ja chhe. samakitIne upabhog nirjarAnun nimitta kahyun emAn draShTinun jor chhe. ahAhA...! gnAnIne chaitanyasvabhAvamAn svAmitva varte chhe tethI teno dravyendriyo vaDe chetan-achetanano upabhog nirjarAnun nimitta chhe. ‘उवभोगमिंदियेहिं’ em pAThamAn chhe ne? matalab ke dravyendriyo vaDe gnAnIne je upabhog chhe te nirjarAnun nimitta chhe.
PDF/HTML Page 1923 of 4199
single page version
parantu dravyendriyo vaDe (jIv) upabhog to karI shakAto nathI ne? samAdhAna– hA, chhe to em ja; ahIn to upabhogamAn indriyo bAhya nimitta chhe em nimittanun gnAn karAvyun chhe. samajANun kAI...? agnAnIne rAgadveSh jIvatA chhe tethI tene indriyo vaDe je upabhog chhe te bandhanun nimitta chhe ane te ja upabhog gnAnIne nirjarAnun nimitta chhe kemake tene rAgadveShano abhAv chhe. AvI vAt chhe.
gnAnIne rAgAdibhAv nahi hovAthI upabhog nirjarAnun nimitta ja chhe. nimitta ja chhe em kahyun eno artha e chhe ke dravyakarma je kharI jAy chhe te svayam potAnA kAraNe kharI jAy chhe. gnAnIne rAgAdino abhAv vA virAgatA chhe ane te virAgatA nirjarAnun nimittamAtra chhe em vAt chhe. have kahe chhe-
‘AthI (A kathanathI) dravyanirjarAnun svarUp kahyun.’ A kathan vaDe gnAnIne je karma rajakaNo svayam kharI jAy chhe tenI vAt karI.
are! samyagdarshan shun chIj chhe enI lokone khabar nathI. loko to dayA, dAn, vrat, tap, bhakti ityAdi kriyA karIe eTale dharma thaI jAy em samaje chhe. paN e vaDe to dhULey dharma nahi thAy, sAmbhaLane; e (dayA, dAn Adi) to rAg chhe ane rAgano Ashray ane ruchi to mithyAdarshan chhe. bhAI! mithyAdraShTinAn badhay vrat ane tap bhagavAnane bALavrat ane bALatap kahyAn chhe ane te bandhanAn nimitta chhe. ahIn kahe chhe-je agnAnIno upabhog chhe te ja upabhog gnAnIne nirjarAnun nimitta chhe kemake gnAnIne rAganI ruchino abhAv chhe. k krAg chhe tethI jarA upabhogamAn joDAI jAy chhe paN te ahIn gauN chhe. gnAnI joDAvA chhatAn joDAto nathI em ahIn kahe chhe. jhINI vAt chhe bhAI! gnAnIne AtmAnI draShTi chhe, rAganI draShTi nathI; agnAnIne rAganI draShTi chhe, AtmAnI draShTi nathI. AtmAnI draShTi ane rAganI draShTi-e bannemAn AsamAn-jamInano pharak chhe. ahA! jenI draShTi nij gnAyakasvabhAvI shuddha Atmadravya par paDI chhe tene dravyendriyo vaDe chetan-achetananA upabhogamAn rAgadveShanI hayAtI nathI em kahe chhe ane tethI teno upabhog dravyanirjarAnun nimitta chhe em kahyun chhe.
‘samyagdraShTine gnAnI kahyo chhe ane gnAnIne rAgadveShamohano abhAv kahyo chhe; mATe samyagdraShTi virAgI chhe.’
samyagdraShTi chothe guNasthAne paN gnAnI chhe. tene bIjun gnAn bhale thoDun-ochhun hoy vA na hoy paN tene AtmagnAn chhe ne? ahAhA...! AtmAnun gnAn thayun chhe mATe te gnAnI chhe. gnAnIne rAgadveShamohano abhAv kahyo chhe kemake tene mithyAtva ane anantAnubandhInA
PDF/HTML Page 1924 of 4199
single page version
rAgadveShamoh chhe ja nahi. mATe samyagdraShTi virAgI chhe. tene rAganun ekatva nathI mATe te virAgI chhe.
stavanamAn nathI Avatun ke-‘bharatajI gharamen virAgI?’ bharat chakravartI chha khanDanA adhipati hatA. temane 96000 rANIo, 96 karoD pAyadaL, 96 karoD gAm hatAn. apAr vaibhav chhatAn teo virAgI hatA, kemake koI paravastumAn temane ekatva-mamatva na hatun. A badhI bahAranI chIj mArI chhe em antaramAn mAnatA na hatA. hun to chidAnandaghan-gnAn ane Anandanun DhIm prabhu AtmA chhun-evun anubhavamanDit draDh shraddhAn hatun. jyAre agnAnI hun gnAnamay chhun em nahi paN hun rAgamay chhun, puNyamay chhun, pApamay chhun, sharIramay chhun em mithyA pratIti kare chhe. A badhI bahAranI chIjo-strI, dIkarA- dIkarI, dhan-sampatti Adi-mArI chhe em mAne chhe. tethI te rAgI chhe. samyagdraShTine paramAn ane rAgamAn ekatva nathI tethI te virAgI chhe.
‘tene bhoganI sAmagrI pratye rAg nathI. te jANe chhe ke-“A (bhoganI sAmagrI) paradravya chhe, mAre ane tene kAI nAto nathI; karmanA udayanA nimittathI teno ane mAro sanyog-viyog chhe.”...’
juo, sharIr, indriyo ane bhoganA viShayarUp padArtho e sarva pratye samakitIne rAg nathI. e to e sarvane paradravya jANe chhe. e sarva mArAn nahi ane hun emano nahi em sarvane potAthI bhinna jANato te em mAne chhe ke mAre ane te sarvane kAI paN nAto-sambandh nathI. ahAhA...! A indriyone tathA sharIrane mArI sAthe kAI sambandh nathI em te jANe chhe. are, A khanDakhanDarUp je bhAvendriy chhe te paN mAro svabhAv nathI ane tethI bhAvendriy sAthe paN mane kAI sambandh nathI em gnAnI mAne chhe. Avo dharmano mArga bahu sUkShma chhe bhAI! jenAthI janma-maraN rahit thavAy te dharma chhe ane te bahu sUkShma chhe. bIje to atyAre vrat karo ne tap karo ityAdi rAg karavA sivAyanI dharmanI vAt chAlatI ja nathI!
dharmI jIv to em jANe chhe ke A sharIr, indriyo ane anya padArtho e sarva karmanA udayanA nimitte maLyA chhe ane karmanun nimitta na hotAn teno viyog thAy chhe. sAmagrInA sanyog-viyogamAn karmanun nimitta chhe paN emAn hun nimitta nathI ane e sanyog-viyogamAn hun chhun em paN nathI.
have kahe chhe-‘jyAn sudhI tene chAritramohano uday AvIne pIDA kare chhe ane pote baLahIn hovAthI pIDA sahI shakato nathI tyAn sudhI-jem rogI roganI pIDA sahI shake nahi tyAre teno auShadhi Adi vaDe IlAj kare chhe tem-bhogopabhog sAmagrI vaDe viShayarUp IlAj kare chhe;...’
PDF/HTML Page 1925 of 4199
single page version
gnAnIne chAritramohano uday AvIne pIDA kare chhe. Ano artha shun? eno artha e ke gnAnIne chAritranI asthiratAno rAg utpanna thAy chhe te vaDe tene pIDA chhe. chAritramoh to jaD chhe, te shun pIDA kare? parantu potAne je asthiratAno rAg chhe te pIDA kare chhe em artha chhe.
to karmano uday AvIne pIDA kare chhe em chokhkhun lakhyun chhe ne? hA, paN bhAI! e to nimitta-parak bhAShA chhe. karmanA udayanA lakShe gnAnIne je rAg thAy chhe te rAg pIDA kare chhe to chAritramohano uday AvIne pIDA kare chhe em nimittanI mukhyatAthI kathan karyun chhe. karmano uday ane jIvane thatA vikAranA-pIDAnA pariNAm-e bannene nimitta-naimittik sambandh chhe paN kartAkarma-sambandh nathI; samajANun kAI? karmano uday kartA thaIne jIvane rAg-pIDA kare chhe em nathI, paN nimittanA lakShe thayelA rAgane karmanA udayathI thayo chhe em kahevAmAn Ave chhe.
Avo artha karavAmAn shabdono artha badalAI jato nathI shun? bhAI! shabdono artha A ja rIte yathArtha thAy chhe. jyAn hoy tyAn agnAnI karmathI rAg thAy, karmathI rAg thAy em mAne chhe; shAstramAnthI paN evAn vyavahAranayanAn kathano batAve chhe. parantu bhAI! kaI apekShAe vAt chhe te yathArtha jANavun joIe. juo, 47 nay nathI kahyA? temAn Ishvaranay ane anIshvaranay Ave chhe. ‘Atmadravya Ishvaranaye paratantratA bhogavanAr chhe.’ eno artha e chhe ke nimittane AdhIn thavAnI potAnI paryAyanI yogyatA chhe ane tene laIne rAg thAy chhe paN nimittane laIne nahi. gnAnIne paN je rAg thAy chhe te rAg, pote nimittane AdhIn thAy chhe mATe thAy chhe, parantu te rAg nimittathI thAy chhe vA nimitta rAg karAve chhe em nathI.
kahe chhe-gnAnIne chAritramohano uday pIDA kare chhe arthAt tene je rAg thAy chhe te vaDe tene pIDA chhe, dukh chhe ane pote baLahIn eTale puruShArthahIn hovAthI rAgajanit pIDA sahI shakato nathI. pote baLahIn chhe eTale ke visheSh visheSh ugra puruShArtha karI shakato nathI eTale rAgamAn joDAI jAy chhe ane te rAganI pIDAne te sahI shakato nathI. ahA! gnAnIne andar rAg AvI jAy chhe ane puruShArthanI visheShatA nahi hovAthI tenun samAdhAn thatun nathI ane tethI tenI pIDA sahan karI shakato nathI. mATe jem rogI roganI pIDA sahI shakato nathI tyAre teno auShadhAdi vaDe IlAj kare chhe tem gnAnI bhog- upabhogasAmagrI vaDe viShayarUp IlAj kare chhe. juo, paradravya vaDe AtmAno IlAj thAy chhe em ahIn siddha nathI karavun, em chhe paN nahi. paN ahIn to gnAnIne paravashapaNe rAg thAy chhe, tenI ene pIDA chhe ane kamajor hovAthI te sahI jatI nathI tyAre te paradravyanA-bhogasAmagrInA sanyogamAn jAy chhe tethI ahIn kahyun
PDF/HTML Page 1926 of 4199
single page version
chhe ke gnAnI bhogopabhogasAmagrI vaDe-strInun sharIr, dhan, bhojan, makAn ityAdi vaDe- viShayarUp IlAj kare chhe.
gnAnInI draShTi to shuddha chaitanyasvarUpamAn TharelI chhe, tene shuddhanun pariNaman paN chhe; topaN potAnI baLahInatAne lIdhe tene rAg thaI Ave chhe, ane te rAganI pIDA sahI na jAy tyAre te teno viShayarUp IlAj kare chhe. juo, kShAyik samakitI hoy, are te ja bhave mokSha janAr tIrthankar jyAre gRuhasthadashAmAn hoy tyAre temane bhogopabhogasambandhI rAg thAy chhe ane tenI pIDA sahan thatI nathI tyAre bhogopabhog sAmagrI vaDe teno teo IlAj paN kare chhe.
prashna– paradravyathI AtmAne kAI paN lAbh-hAni na thAy em gnAnI mAne ane vaLI paradravya vaDe rAgano-pIDAno IlAj kare e te vaLI kevI vAt?
samAdhAna– juo draShTAnt; rogI rogano IlAj kare chhe tethI shun te rogane bhalo jANe chhe? (nA). vaLI te je auShadhi vaDe IlAj kare chhe te auShadhine bhalI mAne chhe? nA. jem rogI rogane ke tenA IlAjarUp auShadhine bhalAn jANato ke mAnato nathI tem jene antardraShTi-AtmadraShTi thaI chhe evo gnAnI chAritramohanA udayane-ke je rog chhe tene- ane tenA IlAjarUp bhogopabhog-sAmagrIne bhalAn jANato ke mAnato nathI. gnAnIne rAganI ke rAganA bAhya IlAjanI honsh nathI. gnAnIne bhogopabhogamAn ane tenI sAmagrImAn harakh ke honsh nathI; parantu nirupAye avashapaNe te emAn joDAy chhe.
‘samyaggnAn dIpikA’mAn paN AnA jevI bhAShA-vAt Ave chhe. tyAn kShullak shrI dharmadAsajI em kahevA mAge chhe ke-koI strIne mAthe pati hoy ane kadAchit avashe koI bhUl thaI gaI hoy to teno doSh bahAr Avato nathI; A to dAkhalo chhe. tethI karIne bhoganA pariNAmathI pAp thatun nathI em tyAn kahevun nathI. A draShTAntanI jem jenA mAthe shuddha chaitanyamUrti Anandarasakand paramAtmasvarUp bhagavAn AtmA svAmIpaNe virAjamAn chhe tene kadAchit avashe rAgAdi AvI jAy to teno doSh bahAr Avato nathI. gajab vAt bhAI!
ahIn gAthAmAn to draShTinun jor ApIne em kahyun ke-gnAnI bhogane bhogavavA chhatAn tene nirjarA ja thAy chhe. gnAnIne rAg chhe ane tenA IlAjarUp bhogopabhog chhe chhatAn tene nirjarAno hetu kahyo chhe. jhINI vAt chhe, prabhu! tethI karIne bhog karavA (bhogavavA) iShTa chhe shun em chhe? are, bhogomAn jene iShTapaNAnI buddhi chhe e to mithyAdraShTi chhe, agnAnI chhe. ahIn to jenI draShTi bhog par nathI paN gnAnasvabhAv par chhe evA samakitIne upabhoganA kALe mohano bhAv (nirvansh) jharI jAy chhe em
PDF/HTML Page 1927 of 4199
single page version
vAt chhe. AkarI vAt bApA! agnAnI dayA pALe topaN tene mithyAtvanun bandhan thAy chhe kemake te ‘hun paranI dayA pALun chhun’ em mAne chhe, jyAre gnAnI bhogamAn joDAy chhe chhatAn tene te bhog nirjarAnun nimitta thAy chhe. bApA! draShTinA phere badho pher chhe. (AtmadraShTivantanun vIrya bhogamAn ullasit nathI jyAre mithyAdraShTinun vIrya bhogamAn ja rachyun-pachelun chhe.) AvI vAt chhe.
gAthAmAn pAThamAn to ‘उवभोगमिंदियेहिं जं कुणदि सम्मदिट्ठी’–em chhe ne? matalab ke samyagdraShTi dravyendriyo vaDe chetan-achetan dravyono upabhog kare chhe em kahyun chhe ne? parantu bhAI! parano kartA to AtmA chhe ja nahi. dravyendriyone chalAvI shake evI koI shakti AtmAmAn nathI. indriyonun pariNaman e to jaD paramANuonun pariNaman chhe, e kAI AtmAnI kriyA nathI ane AtmA te karI shake chhe em paN nathI. parantu agnAnI te jaDanI kriyA potAne laIne thaI chhe em mAne chhe. jyAre gnAnI jaDanI kriyA jaDane laIne jaDamAn thaI chhe em mAne chhe. juo, A draShTino pher! are, gnAnI to dravyendriyonI kriyAnA kALe tenA nimittamAtrapaNe tene je vikalpa-rAg thayo tenun kartApaNun ane svAmitva paN svIkArato nathI. bahu sUkShma mArga, bApu! vItarAg mArganAn rahasyo samajavA buddhi sUkShma-tej karavI joIshe.
bhagavAn! agnAnapaNe anantakAL ten dukhamAn gALyo chhe. hajAro strIono sang chhoDIne nagna digambar sAdhu thayo ane AkarAn brahmacharyAdi pALyAn. paN tethI shun? chhahaDhAlAmAn Ave chhe ne ke-
matalab ke rAgathI bhinna AtmAnA gnAn ane bhAn vinA tane AnandanA anshanun paN vedan Avyun nahi. teno artha e thayo ke panchamahAvratanA pariNAm tane lesh paN sukh ApI shakayA nahi. kayAnthI Ape? je svayam rAgarUp chhe, dukharUp chhe te sukh kayAnthI Ape? bhAI! ra8 mUlaguN pALavA te rAg chhe ane te rAg hovAthI dukharUp chhe. gnAnIne evo rAg Ave chhe paN tene te kartavyarUp mAnatA nathI.
ahIn kahe chhe-jene svarUpanI AshrayarUp pariNatimAn-hun chidAnandamay vItarAgasvabhAvI paramAtmadravya chhun, svayam bhagavAnasvarUp chhun-em dravyadraShTi thaI chhe te gnAnI chhe. tene chAritra mohanA udayanA nimitte jarA rAg to thAy chhe-juo, ‘chAritramohanA udayanA nimittathI’ -em kahyun chhe hon; temAn upAdAn to potAnun chhe. kahe chhe-gnAnIne rAg to thAy chhe parantu rAgane te rog samAn jANe chhe tathA te bhogasAmagrImAn jAy chhe (joDAy chhe), paN tene te auShadhi samAn jANe chhe. gnAnI rAgane ke bhogapabhogasAmagrIne-koIne
PDF/HTML Page 1928 of 4199
single page version
iShTa vA bhalAn jANato ke mAnato nathI. te rAg ke rAganA IlAjamAn tanmay nathI. AvI antaranI sUkShma vAt!
AgaL kahe chhe-‘vaLI nishchayathI to, gnAtApaNAne lIdhe samyagdraShTi virAgI udayamAn AvelA karmane mAtra jANI ja le chhe, tenA pratye tene rAgadveShamoh nathI.’
ahAhA...! rAg Ave chhe tene gnAnI gnAnamAn jANe ja chhe (kartA thaIne kare chhe em nahi). 12 mI gAthAmAn kahyun ne ke bhUtArthasvabhAvanA Ashraye jene samakit pragaT thayun chhe evo gnAnI paryAyamAn je asthiratAno rAg Ave chhe tene te te kALe jANe chhe ane te jANelo prayojanavAn chhe, Adarelo nahi.
gnAtApaNAne lIdhe nishchayathI samyagdraShTi virAgI udayamAn AvelAn karmane mAtra jANI ja le chhe. juo, mAtra jANI ja le chhe em shabda chhe. bhogopabhogamAn hovA chhatAn gnAnI rAganI ane sharIrAdinI kriyA badhI par chhe em jANe chhe. pote gnAtApaNe pariNamI rahyo chhe ne? bhAI! gnAnano svabhAv ja evo chhe ke te kALe potAne jANatun gnAn, te te prakAranI rAganI ane sharIrAdinI kriyAne (tene aDayA vinA) jANatun thakun pragaT thAy chhe. bhAI! A badhI antaranI vAt samajavI paDashe hon; tene samajavA hamaNAn ja nivRutti levI joIe, nahi to 84 nA avatAramAn kayAny gum thaI jaIsh (pachhI tak nahi hoy).
kahe chhe-udayamAn AvelA karma pratye gnAnIne rAgadveShamoh nathI arthAt gnAnIne rAgano rAg nathI. gnAnIne kinchit rAg Ave chhe paN tene rAgano rAg nathI arthAt rAganI ruchinun pariNaman nathI. tene rAganun kartApaNun ke svAmitva nathI. rAg mArI chIj ane te mArun kartavya em gnAnI mAnato nathI. kahyun chhe ne ke-
kAgaviT sam ginat hai samyagdraShTi log.
ahAhA...! puNyanA phaLarUp chakravartIpad ane indrapadanA vaibhavane samakitI jIv kAgaDAnI viShTA samAn tuchchha gaNe chhe. jene AtmA ruchyo chhe te gnAnIne sansAranA koI padamAn-sthAnamAn ruchi nathI.
tyAre koI kahe chhe-amAre to A samajavun ke pachhI strI-bALabachchAnne sambhALavAmAn ane kamAvAmAn rokAvun?
are bhAI! strI-bALabachchAn sambhALavAmAn ane dhan kamAvAmAn rokAI rahevun e to naryA pApanA bhAv chhe. bhagavAn! tane khabar nathI ke e strI-putraparivAr ane dhan badhAn paDayAn raheshe ane tun chAlyo jaIsh. nirankush pAp karIne tun kayAn jaIsh bhagavAn! tIvra pApanun phaL to narak-nigodAdi kahyun chhe.
PDF/HTML Page 1929 of 4199
single page version
juo, ek gRuhasthane dIkaro hato. te dIkaro bimAr paDayo to bApe teno IlAj karatAn khAnagI rIte davAmAn inDAn vagere ApyAn. A rIte mahApAp upajAvIne bAp marIne narake gayo. jyAre jenA mATe pAp upajAvyAn te dIkaro marIne paramAdhAmI thayo, kemake dIkarAnA pariNAm atyant AkarA na hatA. pachhI te paramAdhAmI (dIkaro) bApanA jIvane mAravA lAgyo. to e bAp kahe chhe-bhAI! men to tArA mATe pAp karyun hatun. tun mane kem mAre chhe? tyAre paramAdhAmI (dIkaro) kahe hun te kAI jANato nathI; ten mArI mamatA karIne te mamatAne puShTa karavA pAp karyAn chhe ane tenun phaL tAre bhogavavun ja joIe. juo A bAp-dIkarAno sambandh! bhAI! sansAranun svarUp mahAvichitra chhe.
koIne 2p varShano juvAn-jodh dIkaro marI jAy tyAre bAp pok mUkIne roto nathI? rove chhe; te je rove chhe te shun dIkarA mATe rove chhe? nA; e to potAnA svArtha- sagavaD mATe rove chhe. em ke dIkaro dukAn sambhALato hato ne sArun kamAto hato paN have e sagavaD chhInavAI gaI tethI rove chhe. bAkI dIkaro marIne bhale ne DhoramAn ke narakamAn gayo hoy; enun ahIn kone snAn-sUtak chhe? e to dIkaro dIkarAnun veThashe. shun e koI vichAre chhe ke-are! tattvAbhyAs vinA dIkaro marIne kayAn jashe-tiryanchamAn ke narakamAn-kayAn jashe? ahA! A sansAr Avo chhe! temAn badhAy mohanA dAvAnaLamAn baLI-jhaLI rahyA chhe. mAtra samakitI jIvo ja shAntine anubhave chhe kemake temane karmanA uday prati rAgadveShamoh nathI, teo to tene mAtra jANe ja chhe.
e ja kahe chhe ke-shuddha chaitanyasvabhAvane anubhavanAro-gnAtApaNe pariNamanAro gnAnI karmanA udayane mAtra jANI ja le chhe. tene je rAg Ave tene mAtra jANe ja chhe, ane te rAgano je IlAj kare tene paN te mAtra jANe ja chhe. te kALe sharIrAdinI je kriyA thAy tene paN, pote potAnA gnAnamAn rahIne, tene sparshyA vinA arthAt emAn tanmay thayA vinA mAtra jANe ja chhe. tene karmamAn ke rAgamAn ke sharIrAdinI kriyAmAn rAgadveShamoh thatA nathI. ahA! antaranI pariNatinI khUb gambhIr vAt!
have kahe chhe-‘A rIte rAgadveShamoh vinA ja tenA phaLane bhogavato hovAthI tene karma Asravatun nathI, Asrav vinA AgAmI bandh thato nathI ane udayamAn Avelun karma to potAno ras daIne kharI ja jAy chhe kAraN ke udayamAn AvyA pachhI karmanI sattA rahI shake ja nahi.’
juo, je karma udayamAn Ave chhe te to kharI ja jAy chhe; rAg kare topaN kharI jAy chhe ane rAg na kare toy kharI jAy chhe. gnAnIne rAgadveShamohano abhAv chhe tethI tene udayakALe (bhogakALe) navun karma Asravatun nathI ane AsravanA abhAve navo
PDF/HTML Page 1930 of 4199
single page version
bandh thato nathI. tethI udayamAn Avelun karma nisantAn kharI ja jAy chhe. have AvI (chamatkArI) vAt! paN abhyAs kare to samajAyane? loko laukik abhyAsamAn- M. A. ne L. L. B nAn pUnchhaDAn pAchhaL varShonAn varSho kADhe chhe ane tattvAbhyAsanI vAt Ave eTale kahe ke-‘navarAsh nathI, maravAnoy vakhat nathI.’ bhAI! anAdikALathI Am ne Am tun rakhaDapaTTI karI rahyo chhe. e laukik abhyAs to ekalo pApano abhyAs chhe bhagavAn! e to tane janma-maraNanA samudramAn DUbADIne ja raheshe. (A tattvAbhyAsamAn ja tArun hit chhe).
kahe chhe-gnAnIne je jaDakarma udayamAn Ave chhe te navo bandh karyA vinA kharI jAy chhe kAraN ke udayamAn AvyA pachhI karmanI sattA rahI shake ja nahi. ‘A rIte tene navo bandh thato nathI ane udayamAn Avelun karma nirjarI gayun tethI tene kevaL nirjarA ja thaI.’
dharmInI draShTinun jor shuddha gnAyak upar chhe. ahAhA...! anAkuL shAntino rasakand chidAnand chaitanyamUrti paramAnandamay prabhu hun paramAtmadravya chhun-evI draShTinA jorane lIdhe, tene rAg Ave chhe chhatAn temAn kevaL nirjarA ja thaI jAy chhe; jyAre agnAnI panchamahAvrat pALe topaN tene mithyAtvanun jor hovAthI, A mahAvratanA pariNAm hun karun ane tethI mane lAbh chhe evI mithyA mAnyatAnun jor hovAthI ananto sansAr phaLato jAy chhe. gnAnIne AtmAnI ruchinun jor chhe ane agnAnIne rAganI ruchinun jor chhe; bemAn pharak chhe ne? to gnAnIne kevaL nirjarA thAy chhe ane agnAnIne kevaL bandh.
ek to jIv bahAranI DamphAsamAnthI navaro na paDe ane emAny vaLI jo sanjogo anukUL hoy to joI lyo pachhI-jANe ‘hun pahoLo ne sherI sAnkaDI.’ paN bApu! e badhA sanjogo kayAn tArA chhe? tun mArA mArA kare chhe paN e badhA mArA eTale tane mAranArA ja chhe. bhAI! tArI asanyogI chIjane ten jANI nathI. tun chaitanyasvarUpI nirmaLAnandano nAth chho ne prabhu! emAn ahampaNun, emAn svAmIpaNun dhAraN kar; tethI tane samakit thashe. jo samakitI gnAnI puruSh paramAn ane rAgamAn svAmitva dhArato nathI tethI rAg Ave chhe chhatAn karmathI chhUTI jAy chhe, tene kevaL nirjarA ja thAy chhe. tethI kahyun ke-
‘mATe samyagdraShTi virAgInA bhogopabhogane nirjarAnun ja nimitta kahevAmAn Avyun chhe. pUrva karma udayamAn AvIne tenun dravya kharI gayun te dravyanirjarA chhe.’
PDF/HTML Page 1931 of 4199
single page version
samakitIno bhogopabhog nirjarAnun nimitta ja kahyo chhe hon, kAraN ke je dravya- nirjarA thAy chhe te to tenA kAraNe-karmanA paramANuonA kAraNe-ja thAy chhe. gnAnI, rAgabhAvane potAno mAnato nathI mATe teno virAgabhAv nirjarAnun nimitta thAy chhe ane pUrvanun je karma udayamAn Avyun te kharI gayun te dravyanirjarA chhe.
PDF/HTML Page 1932 of 4199
single page version
अथ भावनिर्जरास्वरूपमावेदयति–
तं सुहदुक्खमुदिण्णं वेददि अध णिज्जरं जादि।। १९४।।
have bhAvanirjarAnun svarUp kahe chhe-
e udit sukhadukh bhogave pachhI nirjarA thai jAy chhe. 194.
gAthArtha– [द्रव्ये उपभुज्यमाने] vastu bhogavavAmAn AvatAn, [सुखं वा दुःखं वा] sukh athavA dukh [नियमात्] niyamathI [जायते] utpanna thAy chhe; [उदीर्ण] uday thayelA arthAt utpanna thayelA [तत् सुखदुःखम्] te sukhadukhane [वेदयते] vede chhe- anubhave chhe, [अथ] pachhI [निर्जरां याति] te (sukhadukharUp bhAv) nirjarI jAy chhe.
TIkA– paradravya bhogavavAmAn AvatAn, tenA nimitte sukharUp athavA dukharUp jIvano bhAv niyamathI ja uday thAy chhe arthAt utpanna thAy chhe, kAraN ke vedan shAtA ane ashAtA-e be prakArone atikramatun nathI (arthAt vedan be prakAranun ja chhe-shAtArUp ane ashAtArUp). jyAre te (sukharUp athavA dukharUp) bhAv vedAy chhe tyAre mithyAdraShTine, rAgAdibhAvonA sadbhAvathI bandhanun nimitta thaine (te bhAv) nirjaratAn chhatAn (kharekhar) nahi nirjaryo thako, bandh ja thAy chhe; parantu samyagdraShTine, rAgAdibhAvonA abhAvathI bandhanun nimitta thayA vinA kevaL ja nirjarato hovAthI (kharekhar) nirjaryo thako, nirjarA ja thAy chhe.
bhAvArtha– paradravya bhogavatAn, karmanA udayanA nimitte jIvane sukharUp athavA dukharUp bhAv niyamathI utpanna thAy chhe. mithyAdraShTine rAgAdikane lIdhe te bhAv AgAmI bandh karIne nirjare chhe tethI tene nirjaryo kahI shakAto nathI; mATe mithyAdraShTine paradravya bhogavatAn bandh ja thAy chhe. samyagdraShTine rAgAdik nahi hovAthI AgAmI
PDF/HTML Page 1933 of 4199
single page version
यत्कोऽपि कर्मभिः कर्म भुञ्जानोऽपि न बध्यते।।
bandh karyA vinA ja te bhAv nirjarI jAy chhe tethI tene nirjaryo kahI shakAy chhe; mATe samyagdraShTine paradravya bhogavatAn nirjarA ja thAy chhe. A rIte samyagdraShTine bhAvanirjarA thAy chhe.
have AgaLanI gAthAonI sUchanArUp shlok kahe chhe- shlokArtha–
[ज्ञानस्य एव] gnAnanun ja chhe [वा] athavA [विरागस्य एव] virAganun ja chhe [यत्] ke [कः अपि] koI (samyagdraShTi jIv) [कर्म भुञ्जानः अपि] karmane bhogavato chhato [कर्मभिः न बध्यते] karmothI bandhAto nathI! (agnAnIne te Ashcharya upajAve chhe ane gnAnI tene yathArtha jANe chhe.) 134.
have bhAvanirjarAnun svarUp kahe chhe- juo, nirjarA traN prakAre chhe. karmanun kharI javun te (jaDanI nirjarA) dravyanirjarA chhe. ashuddhatAnun TaLavun te (potAnI) bhAvanirjarA (nAstithI) chhe ane shuddhatAnI vRuddhi thavI te bhAvanirjarA (astithI) chhe. temAn dravyanirjarAnI vAt gAthA 193mAn AvI gaI. ahIn je ashuddhatAnun TaLavun te bhAvanirjarAnI vAt A gAthAmAn have kahe chhe.
‘paradravya bhogavavAmAn AvatAn, tenA nimitte sukharUp athavA dukharUp jIvano bhAv niyamathI ja uday thAy chhe arthAt utpanna thAy chhe, kAraN ke vedan shAtA ane ashAtA -e be prakArone atikramatun nathI. (arthAt vedan be prakAranun ja chhe-shAtArUp ane ashAtArUp).’
ahAhA...! gAthAmAn bahu ja bharyun chhe. kahe chhe-‘paradravya bhogavavAmAn AvatAn...’ juo, paradravya kAI bhogavI shakAy chhe em nathI, paN A to nimittanun kathan chhe. A sharIr, dAL, bhAt, shAk ke strInun sharIr je jaD rUpI chhe tene AtmA bhogavI
PDF/HTML Page 1934 of 4199
single page version
shakato nathI, kemake AtmA chaitanyasvarUp arUpI chhe. are, jaDane to AtmA aDatoy nathI pachhI bhogave kayAnthI? gAthA 3 nI TIkAmAn kahyun ne ke-dravya potAnA anant dharmonA chakrane chumbe chhe paN paradravyane chumbatun-sparshatun nathI. bhAI! Avun ja dravyanun svarUp chhe. darek dravya potAnA guN-paryAyane sparshe chhe paN paradravyanA dravya-guN-paryAyane sparshatun ja nathI. bhogakALe jIv strInA sharIrane aDayo ja nathI ane strInun sharIr jIvane aDayun ja nathI kemake sharIr to jaD paradravya chhe. paradravyane AtmA aDe shI rIte ke tene bhogave?
prashna– to A (-jIv) sharIrane bhogave chhe, mosambIno ras pIve chhe, maisUb khAy chhe ityAdi bhogavato pratyakSha dekhAy chhe ne?
uttara– dhULey bhogavato nathI, sAmbhaLane; mosambI, maisUb Adi to jaD, rUpI chhe; sparsha-ras-gandh-varNavALI chIj chhe tathA strInun sharIr chhe te paN sparsha-ras-gandh- varNavALI jaD rUpI chIj chhe. jyAre tun arUpI bhagavAn chaitanyasvarUp enAthI-e sarvathI bhinna chho. tun kadIy e koIne aDayoy nathI ane aDI shakatoy nathI. paN sanyog dekhIne agnAnI jIv em mAne chhe ke men khAdhun-pIdhun-bhog lIdho. kharekhar to te padArthomAn ThIkapaNAno je rAg thayo te rAgane agnAnI bhogave chhe. paradravyane bhogave chhe em kahevun e to nimittanun kathan chhe.
A kaI jAtano upadesh? dayA pALo, vrat karo, tap karo, upavAs karo -evo upadesh hoy to k ksamajAy, paN AvA upadeshamAn have samajavun shun?
bhAI! dayA pALavI, vrat karavAn, tap karavun ane upavAs karavA ityAdi to badhI rAganI kriyA chhe. emAn AtmA kayAn Avyo? e rAganI agnAnamay kriyAomAn shun samajavun chhe? nishchayathI to chaitanyasvarUpI paramAtmadravya prabhu AtmA rAgane aDatoy nathI kemake rAg chhe e to dukh chhe. gnAnasvabhAvI anAkuL Anandanun DhIm prabhu AtmA dukh evA rAgane kem aDe? chAhe ashubh rAg ho ke shubharAg-banne dukh chhe. mATe sukhadhAm AnandasvarUpI AtmA te dukhane kem aDe? Avun bhedagnAn karavun te yathArtha samajavun chhe. samajANun kAI...?
ahIn AchAryadev em kahe chhe ke-paradravyane bhogavavAmAn AvatAn tenA nimitte sukharUp athavA dukharUp jIvano bhAv niyamathI uday thAy chhe. eTale shun kahe chhe? ke A sharIr, man, vANI, dhan, bhojan, strI ityAdi upar lakSha jatAn, te vastune jIv bhogave chhe em kahevAmAn Avyun chhe ane tenA nimitte jIvane sukh ke dukhanI kalpanA thAy ja chhe, thayA vinA rahetI nathI. gnAnIne paN sukharUp ke dukharUp bhAv thAy chhe, arthAt te samaye tene sukh ke dukhanI paryAy thaI jAy chhe.
juo, 193 gAthAmAn upabhogamAn gnAnIne dravyakarma kharI jAy chhe enI vAt
PDF/HTML Page 1935 of 4199
single page version
hatI. ahIn A gAthAmAn tene je ashuddhatA thaI te kharI jAy chhe enI vAt chhe.
prashna– ame to upavAs karIe eTale tap thAy ane ‘तपसा निर्जरा’ tapathI nirjarA thAy chhe em mAnIe chhIe.
uttara– bhAI! tun jene upavAs kahe chhe enAthI to dhULey nirjarA nathI, sAmbhaLane; upavAs karavAno bhAv to rAg chhe ane rAgathI to nirjarA nahi, bandhan thAy chhe. upavAs to satyArtha ene kahIe ke-up nAm samIp ane vAs eTale vasavun; ahAhA...! AnandasvarUp nij AtmAmAn vasavun-Tharavun ene upavAs kahe chhe. bAkI to badhA apavAs- ap eTale mAThA vAs chhe. roTalA-pANI chhoDavAn ene agnAnI upavAs kahe chhe paN e to rAgamAn vaselo (vAs) apavAs chhe, mATho vAs chhe.
ahA! ahIn bhAShA evI lIdhI chhe ke-‘paradravya bhogavavAmAn AvatAn’... , jo ke paradravyane AtmA bhogavI shakato nathI, paN tene evo rAg-sukhadukhanI kalpanA thAy chhe ane te kALe paradravyamAn je cheShTA-kriyA thavA yogya hoy te thAy chhe. tene ‘paradravyane bhogave chhe’ em vyavahArathI kahevAmAn Ave chhe. dharmI jIv jene gnAnAnandasvabhAvI nij chaitanyamay vastunI oLakh-pratIti thaI chhe tene k krAg Ave chhe chhatAn draShTinI apekShAe tene te bhogavato nathI. draShTino viShay paripUrNa shuddha chaitanya paramAtmA chhe ane evA Atmadravyano jene Ashray thayo chhe te gnAnI to AtmAnA Anandane ja bhogave chhe. draShTi nirvikalpa chhe ane teno viShay paN dhruv nirvikalpa chaitanya ja chhe. tethI draShTinI apekShAe gnAnI AtmA rAgane-sukhadukhanI kalpanAne karatoy nathI ane bhogavatoy nathI, arthAt gnAnIne rAgadveSh thatA ja nathI, asthiratAy thatI nathI. (A draShTi apekShAe vAt chhe).
parantu ahIn em siddhAnt kahe chhe ke-paradravyane bhogavavAmAn AvatAn tenA nimitte sukharUp-dukharUp jIvano bhAv niyamathI uday thAy chhe, arthAt paryAyamAn jarI sukh dukhanI kalpanA-ashuddhatA utpanna thAy chhe kAraN ke vedan shAtA ane ashAtAnA be prakArone atikramatun nathI. joke vedan kharekhar shAtA ke ashAtAnA udayane laIne thAy chhe em nathI paN vedanamAn shAtA ke ashAtAno uday nimitta chhe em ahIn nimittanun gnAn karAvyun chhe. ahA! shAtAnA udayamAn sukharUp kalpanA ane ashAtAnA udayamAn dukharUp kalpanA gnAnIne paN paryAyamAn thAy chhe em kahe chhe. ahA! janma-maraNathI rahit thavAno mArga bahu jhINo chhe, bhAI!
have kahe chhe-‘jyAre te (sukharUp athavA dukharUp) bhAv vedAy chhe tyAre mithyAdraShTine, rAgAdibhAvonA sadbhAvathI bandhanun nimitta thaIne (te bhAv) nirjaratAn chhatAn (kharekhar) nahi nirjaryo thako, bandh ja thAy chhe;...’
PDF/HTML Page 1936 of 4199
single page version
ahIn ‘vedAy chhe’ em kahyun eno artha bhogavAy chhe em thAy chhe. ‘vedAy chhe’ eTale jANavAmAn Ave chhe evo artha paN thAy chhe paN ahIn e artha nathI, ahIn to bhogavavAmAn Ave chhe em artha chhe. paradravya bhogavavAmAn AvatAn paryAyamAn jarI sukhadukhanI kShaNik ashuddha pariNati thAy chhe ane tethI sukh-dukharUp bhAv vedAy chhe em kahyun chhe. have jyAre te bhAv vedAy chhe tyAre jenI draShTi rAg upar ja paDI chhe evA mithyAdraShTine rAgAdibhAvonA sadbhAvane lIdhe bandh ja thAy chhe.
jhINI vAt chhe, prabhu! jene shubhAshubh rAgamAn iShTa-aniShTabuddhi chhe, tathA shubh- rAgamAn mIThAsh ane sukhabuddhi chhe te agnAnI chhe. Avo agnAnI jIv, padArthone bhogavato thako sukh-dukhanI kalpanAnA kALe, temAnthI mIThAsh-majhA Ave chhe em mAnato thako, rAgAdibhAvono sadbhAv hovAthI, bandhAy chhe. mithyAdraShTine (svarUpamAn) AtmabhAv pragaTayo nathI tethI tene rAgadveShamohanI hayAtI chhe. AthI tene upabhogamAn thatA sukh- dukhanI kalpanAnA bhAv navA karmabandhanun nimitta thAy chhe arthAt tene sukh-dukhanI kalpanA kALe je rAg-dveSh thAy chhe te navA karmabandhanamAn nimitta thAy chhe. AthI mithyAdraShTine, te sukh-dukhano bhAv nirjaravA chhatAn nahi nirjaryo thako, bandh ja thAy chhe. sattAmAnthI je karmano uday Avyo chhe te to kharI ja jAy chhe, gnAnI ke agnAnI-koIne paN kharI ja jAy chhe; parantu agnAnIne mithyAtva ane rAgadveSh hayAt-jIvatA hovAthI te pariNAm navA karmabandhananun nimitta thAy chhe.
shun kahe chhe? ke je koI karmano-shAtA ke ashAtAno-uday je samaye Ave chhe te samaye jIvane sukhadukhanI avasthA thAy chhe ane tenun tene vedan paN hoy chhe. parantu te vedananA kALe, agnAnIne temAn mIThAsh ne sukhabuddhi chhe. A kAraNe tene rAg-dveSh hayAt hovAthI te pariNAm tene navAn darshanamohanIy Adi karmabandhanun nimitta thAy chhe.
are! eNe potAnI andar kadI bhALyun nathI! jo andar jue to Akho vItarAgatAno pinD prabhu AtmA jaNAy ane to rAgarahit vItarAg pariNati pragaT thAy. lyo, A sarva kathananun tAtparya kahyun. panchAstikAyamAn Ave chhe ke chAre anuyoganun tAtparya vItarAgatA chhe. (gAthA 172 TIkA). panDit shrI ToDaramalajIe mokShamArgaprakAshakamAn paN vItarAgatAnun prayojan pragaT kare te jainashAstra chhe em kahyun chhe. chAre anuyog vItarAgatAne ja puShTa kare chhe. charaNAnuyogamAn bhale vratAdi rAganI vAt Ave, temAn paN rAganA poShaNanI vAt nathI paN kramasha rAganA abhAvanI ja tyAn vAt chhe. (agnAnI- rAgI shAstramAnthI paN rAg gotI kADhe evI enI Adat chhe).
ahIn kahe chhe-agnAnIne je vakhate sukh-dukhanI kalpanA thAy chhe te vakhate tene temAn iShTa-aniShTabuddhi thavAthI mithyAtvasahit anantAnubandhI rAg-dveShanA pariNAm
PDF/HTML Page 1937 of 4199
single page version
thAy chhe ane te pariNAm navA darshanamohanIy Adi karmanA bandhanun nimitta thAy chhe. je karmano uday Avyo hato e to te vakhate kharI gayo chhe, chhatAn paN tene te navA bandhanun nimitta thAy chhe te kAraNe tene nirjarA kahevAtI nathI. Avo mArga chhe, bhAI!
prashna– paN Avun badhun kayAre samajavun? uttara– hamaNAn ja; bhAI! A to visheSh phurasad laIne samajavA jevun chhe. laukikamAn pApanA bhaNatar pAchhaL, M. A. , L. L. B nAn puchhaDAn vaLagADavA pAchhaL kevAn varShonAn varSho kADhI nAkhe chhe? to pachhI A to janma-maraNarahit thavAnI vAt! tene kya Are samajavI evo tane kem prashna thAy chhe? are bhAI! A to antarmuhUrtamAn samajAI jAy evo tAro bhagavAn AtmA chhe. paN rAganI ruchithI khasI antaramAn ruchi pragaT kare to ne! ahIn kahe chhe-rAganI ruchinun pariNaman vidyamAn hovAthI agnAnI jIvane udayamAn AvelAn karma kharI javA chhatAn nahi kharyAn thakAn navA bandhamAn nimitta thAy chhe, ane tethI agnAnIne nirjarA thatI nathI paN bandh ja thAy chhe, have kahe chhe-
‘parantu samyagdraShTine, rAgAdibhAvonA abhAvathI bandhanun nimitta thayA vinA kevaL ja nirjarato hovAthI (kharekhar) nirjayo thako, nirjarA ja thAy chhe.’
shun kahyun? gnAnAnandasvarUp bhagavAn AtmAmAn jene sukhabuddhi chhe tevA dharmI samakitIne rAgAdibhAvono abhAv hoy chhe. rAganI ruchi nathI ne? tethI tene rAgAdibhAvono abhAv chhe. ‘bharatesh vaibhav’ mAn Ave chhe ne ke-bharatane asthiratAne lIdhe bhogano jarI rAg Avyo ane bhogamAn joDAyA, tyAn bAhya kriyA to te kALe je thavAnI hatI te tenA kAraNe thaI; parantu tyAnthI khasIne jevA andar gayA, dhyAnamAn beThA ke tarat ja nirAkuL Anandano anubhav karavA lAgyA. kAraN? kAraN ke chhannu hajAr strInA bhogakALe paN bhogamAn sukhabuddhi-mIThAsh na hatI. A mAragaDA bahu judA chhe bApA!
AtmA to ekalA amRutano dariyo sachchidAnandasvarUp bhagavAn chhe. tenA AnandanI anubhUti jene thaI tene shAtA-ashAtAnA udayakALe jarI asthiratAnun pariNaman ek samay pUratun thAy chhe. parantu te kALe tene je shAtA-ashAtAnun vedan chhe teno te jANanAro ja chhe. gnAnano svabhAv sva-paraprakAshak chhe ne? tethI vedanakALe je vedan chhe tene te jANe ja chhe. mATe gnAnIne thoDun shAtA-ashAtArUp vedan chhe topaN, temAn sukhabuddhi-mIThAsh nahi hovAthI, te bandhanun nimitta thayA vinA nirjarI jAy chhe. aho! AvI alaukik vAt sAmbhaLavA maLavI paN mushkel chhe.
kahe chhe-samyagdraShTine potAnA svabhAvamAn je Anand chhe teno anubhav chhe. vaLI sAthe tene jarIk dukhano anubhav-sukhadukhanI kalpanA je vAstavik dukharUp chhe tenun vedan-ek samay pUratun hoy chhe. parantu e bAhya vedanamAn gnAnIne svAmIpaNun nathI,
PDF/HTML Page 1938 of 4199
single page version
tethI te sukhadukhanI kalpanArUp dukhanI pariNati-ek samayanI ashuddha paryAy-navA bandhanun nimitta thayA vinA ja kharI jAy chhe, nirjarI jAy chhe.
prashna– pote rAgane bhogave chhe chhatAn tene (gnAnIne) rAgano sadbhAv nathI-e kevI vAt?
uttara– bhAI! gnAnIne rAgano sadbhAv nathI kemake potAnA shuddha chaitanya sAthe ekapaNe pariNamatA tene rAgamAn ekatva nathI, rAganun svAmitva nathI, rAganI ruchi nathI. juo, noAkhalImAn nahotun banyun? ke 20 varShano bhAI ane 22 varShanI bahen-e bhAI bahenane sAmasAme nagna karIne UbhA rAkhyA hatA. ararar! A shun kahevAy? jamIn phATe to andar samAI jaIe evun temane thatun hatun. bannenI AnkhamAnthI AnsunI dhArA vahetI hatI. tevI rIte samakitIne rAgAdinun je jarI vedan Ave chhe tenun ene dukh lAge chhe, temAn ene sukhabuddhi nathI. je pariNamananI ashuddhatA chhe te svabhAvanI draShTinA jorane laIne, virAgatAnA baLe pharIne navo bandh karyA vinA nirjarI jAy chhe; tene rAganun vedan kharekhar nirjarI jAy chhe.
to vaLI koI kahe chhe-A sonagaDhathI navo mArga kADhayo chhe. bhAI! A to digambar sant dharmanA sthambh evA AchArya kundakundanI gAthA chhe ane AchArya amRutachandranI TIkA chhe. A kayAn sonagaDhanun chhe? AchArya bhagavantoe ja Avun bhAvanirjarAnun svarUp kahyun chhe.
bhAI! A to vItarAgashAsan chhe. rAgathI dharma thAy ne vyavahAr karatAn karatAn nishchay pragaTe e badho vItarAg mArga nathI. vItarAgasvarUpI bhagavAn AtmA chhe, ne tenA Ashraye je vItarAgI dashA thAy e ja dharma chhe. rAg chhe e to paranA Ashraye thAy chhe; shubharAg ho ke ashubh-banne paranA Ashraye thAy chhe ane svayam apavitra ane dukharUp chhe mATe te dharma nathI. rAgathI to bhinna paDatAn andar AtmAmAn javAy chhe. to pachhI enAthI lAbh thAy e kem bane? bApu! mArga Akaro chhe; vyavahArathI nishchay kadIy na thAy ane nimittathI upAdAnamAn kadIy kArya na thAy. Avun ja vastu svarUp chhe.
prashna– parantu koI koImAn nimitta pratyakSha karatun dekhAy chhe ne? juo, agnithI pANI garam thAy chhe ne?
uttara– bhAI! tArI najar sanyog upar chhe tethI tene nimitta pratyakSha karatun dekhAy chhe; paN em chhe nahi. vastunA svabhAvane jue to tane jaNAy ke agni pANIne aDIy nathI. aDayA vinA te pANIne shun kare? vaLI pANInA rajakaNo svayam shIt
PDF/HTML Page 1939 of 4199
single page version
avasthAno tyAg karIne uShNa thayA chhe ane agni to emAn tyAre nimittamAtra ja chhe. nimitta paramAn kAI kare chhe em chhe ja nahi. samajANun kAI...?
ahIn kahe chhe-jene param vItarAgItattva (shuddha Atmadravya) draShTimAn Avyun chhe evA dharmIne tenI pariNatimAn-paryAyamAn virAgatA chhe. tene karmanA udayanA nimitte jarI paryAyamAn sukhadukhanI ashuddhatA vedAy chhe; chhatAn teno te svAmI thato nathI. A anukULatA ThIk chhe ane A pratikULatA aThIk chhe evA rAgadveShanA bhAvano tene abhAv chhe. tene mithyAtva ane anantAnubandhI kaShAy nathI ne? tethI tene rAgAdibhAvono abhAv chhe. kinchit rAg tene hoy chhe paN tene te shraddhAnamAn hey mAne chhe, AdaraNIy nahi. bhoganA bhAvamAn ene sukhabuddhi ke Ashrayabuddhi kayAn chhe? (nathI). tethI tene, te bhogano bhAv navA bandhanun nimitta thayA vinA kevaL ja nirjarI jato hovAthI nirjarA ja thAy chhe. juo, ‘केवलमेव’ kevaL ja em TIkAmAn pATh chhe, matalab ke ekalI nirjarA thAy chhe, jarA paN bandh nahi. AthI gnAnIno bhog nirjarAno hetu chhe em kahyun chhe.
to shun bhog nirjarAno hetu chhe em mAnavun? samAdhAna– bhAI! bhog to rAg chhe ane rAg chhe e to bandhanun ja kAraN chhe. ahIn to gnAnIne je antardraShTinun jor chhe eno mahimA darshAvyo chhe, (bhogano nahi). ahAhA...! sukhadhAm nirAkuL Anandanun nidhAn evun potAnun svarUp jyAn anubhavamAn Avyun tyAn gnAnIne paramAn ne rAgamAnthI sukhabuddhi tadna khalAs thaI jAy chhe. tene kinchit rAganun vedan hoy topaN temAn te nirmam ja chhe. ek dAkhalo chhe ne? ke ek gRuhasthane hammeshAn ekalA churamAno ja khorAk, te roj churamun ja khAy, bIjun ene mAphak Ave nahIn. have banyun evun ke emano ekano ek dIkaro gujarI gayo. teno dAh daIne badhA sambandhI ghare pAchhA AvyA. tyAre sambandhIoe te gRuhasthane kahyun ke-bhAI! tamane churamA sivAy kAI mAphak nathI, tethI tamAre churamun ja khAvun joIe; roTalA ane churamu tamAre mATe ek ja chhe. have A pramANe te gRuhasthane sambandhIoe churamu ja bhojanamAn Apyun. paN shun te khAvun bhAve? shun te khAvAmAn tene ruchi hoy? (na hoy). tevI ja rIte gnAnIne rAganA vedanamAn aruchi chhe, jarAy ruchi nathI. kamajorIne lIdhe vedananA kALe te rAgAdi vedAy chhe topaN teno svAd tene ruchikar nathI. tethI samakitIne, rAgAdibhAv-bhogano pariNAm bandhanun nimitta thayA vinA kevaL ja nirjarato hovAthI, nirjaryo thako, nirjarA ja thAy chhe.
bhAI! AmAn kAI bhoganun sthApan karyun chhe em nathI. bhogane sthApe ke bhalo jANe e to mithyAdraShTi chhe. ahIn to em kahe chhe ke-gnAnIne bhoganA bhAvanun-rAganun vedan to chhe paN tene bhoganI-rAganI ruchi nathI, draShTi nathI to te ek samayanun
PDF/HTML Page 1940 of 4199
single page version
vedan navo bandh karyA vinA kevaL kharI jAy chhe. A vAt chhe. A pahelAnI gAthAmAn dravyanirjarAnI vAt hatI ane A gAthAmAn ashuddhatA (bhAvakarma) kharI jAy chhe enI vAt chhe. AmAn to samakitInAn shraddhAn-gnAn ane virAgatAno mahimA prasiddha karyo chhe.
tyAre koI kahe chhe-A te kevo dharma! dayA pALavI, bhUkhyAnne anna devun, tarasyAne pANI pAvun, rogIne auShadh devun ityAdi kaho to samajAy.
are bhAI! dayA pALavI ityAdi rAganI kriyAomAn to dhULey dharma nathI; sAmbhaLane; shun anAj-pANI-auShadh tun ApI shake chhe? ek rajakaN paN koN pheravI shake ne koN daI shake? e rajakaNonun pariNaman to tenA kALe jem thavun hoy tem tenA kAraNe ja thAy chhe. dhan, dhAnya Adi rajakaNo to jaD chhe, ajIv chhe. tun jIv shun e ajIvano svAmI chho? (nA). jo dAn karanAr paN e sarva ajIvane (dhanAdine) potAnA mAnIne Ape chhe to te mithyAtvane ja seve chhe. vaLI dayA, dAn Adi rAgabhAvane paN je bhalo mAne chhe te paN mithyAtvane ja seve chhe.
ahIn to em kahe chhe ke-jem jIv ajIvano svAmI nathI tem gnAnI rAgano paN svAmI thato nathI. dayA, dAn AdinA bhAv gnAnIne hoy kharA, paN temAn tene ahambuddhi ke svAmIpaNAnI buddhi nathI. ene to jem paramAnthI ahambuddhi uDI gaI chhe tem rAganA vedananA kALamAn, rAganA vedananI buddhi paN antaramAnthI uDI gaI chhe. A antaranI sUkShma vAt chhe, bhAI!
savAramAn Avyun hatun ne ke-mithyAtva te parigrah chhe. chAhe dayA, dAn, vratAdinA bhAv ho, paN te rAg chhe e rAg mAro chhe ane mane e lAbhadAyak chhe em mAnavun te mithyAtva chhe. Avun mithyAtva te parigrah chhe. agnAnI jIv A parigrahanA sevanathI bandhAy chhe. jyAre gnAnIne potAnA vItarAg-svabhAvI AnandasvarUpI AtmAno parigrah chhe, vItarAg pariNatino tene parigrah chhe. ahAhA...! andar AtmA nitya chidAnandamay bhagavAn chhe. tenI Anandamay pariNati thavI te gnAnIno parigrah chhe; tene paisA rAg, ke puNyano parigrah nathI. chha khanDanA rAjyanA vaibhavamAn gnAnI chakravartI rahyo hoy to paN te e badhAthI udAs-udAs chhe. gnAnIne AvI antaramAn koI alaukik gnAn-vairAgyamay dashA hoy chhe. bApu! laukikathI A antarano mArga bahu ja judo chhe.
lokamAn agnAnIo em mAne chhe ke ame dhanAdinun dAn vagere karI shakIe chhIe. paN bhAI! dhanAdinI AvavA-javAnI kriyA to jaDanI jaDamAn chhe. temAn tun shun kare? are, A je sharIranI kriyA thAy chhe te paN tArI nathI ne prabhu! A hAth Uncho-nIcho thAy chhe te kriyA jaD rajakaNonI tenA kAraNe thAy chhe, jIvanI ichchhAnA-vikalpanA kAraNe thAy chhe em nathI, khUb gambhIr vAt chhe, bhAI!