238 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-4
patnIno svAmI thAy, rAjyano svAmI thAy, sansthAno svAmI thAy e badhA mithyAdraShTi chhe. tathA bolavAnI, chAlavAnI, khAvAnI, pIvAnI, haravA-pharavAnI ItyAdi sharIranI anek kriyAo thAy tyAn je sharIranI kriyAne ane potAne ek mAne chhe te mithyAdraShTi chhe.
AtmAnI ane pudgalanI-bannenI kriyA ek AtmA ja kare chhe em mAnanArA mithyAdraShTi chhe. jaD-chetananI ek kriyA hoy to sarva dravyo palaTI javAthI sarvano lop thaI jAy-e moTo doSh Upaje. AtmAnA pariNAm ane sharIr, man, vANI, paisAnA pariNAm jo ek hoy to sarva dravyo palaTI javAthI sarvano lop thaI jAy. mArun astitva parathI ane paranun astitva mArAthI-em hoy to badhAn dravyono lop thaI jAy e moTo doSh upaje. mATe em chhe nahi em yathArtha svIkAravun.
have A ja arthanA samarthananun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
‘यः परिणमति सः कर्ता’ je pariName chhe te kartA chhe, ‘यः परिणामः भवेत् तत् कर्म’ (pariNamanAranun) je pariNAm chhe te karma chhe. je dravya pariNaman karanAr chhe te pariNAmanun kartA chhe. jaDanA pariNAmano kartA jaD chhe. khAvApIvAnA pariNamananI kriyAnun kartA jaD dravya chhe. pariName te kartA chhe. A AngaLI hale te kriyA pudgalanI chhe. teno AdhAr AtmA nathI. potAnA dravya-guN-paryAyano AdhAr potAno AtmA chhe. paranA pariNAmano AdhAr te te paramANu chhe. dehano AdhAr AtmA chhe em mAne te jUThun chhe. loko kahe chhe ke jIv chhe tyAn sudhI sharIr chAle. paN ahIn kahe chhe ke sharIrane jIvano AdhAr nathI. sharIr sharIranA AdhAre chhe; AtmAnA AdhAre sharIr nathI. bhAI! AtmA paranun kArya nathI tem AtmA paranA pariNAmano kartA nathI, kAraN ke je pariName te kartA chhe.
duniyA Avun mAne chhe ke hoshiyAr mANas dukAnanA thaDe bese to vepAr-dhandhA sArA chAle chhe. ahIn kahe chhe ke vepAranI kriyA thAy teno kartA AtmA nathI, kemake AtmA vepAranI kriyArUp pariNamato nathI. relvemAn mAlanAn vegan Ave tyAn mAlanAn rajakaNo potAnI kriyAvatI shaktithI kArya kare chhe. relanA DabAnA kAraNe te mAl Avyo chhe em nathI. mAlanI kriyA mAlamAn ane DabAnI kriyA DabAmAn potapotAnA kAraNe svatantra thAy chhe. AtmA to teno jANanAr chhe, kartA nathI. te paN kharekhar parane jANato nathI paN parasambandhInun potAnun gnAn thayun tene jANe chhe. samayasAr gAthA 7pamAn AvI gayun ke rAg thAy tenun je gnAn thayun te gnAn rAganun nathI paN te gnAn potAnun chhe. AtmA potAne jANe chhe. tyAn sAme jevI chIj chhe tevun ahIn gnAn thayun te gnAn potAthI thayun chhe. rAg ane sharIr chhe to tenA kAraNe gnAn thayun chhe em nathI. te chIj sambandhInA gnAnanI