Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 91.

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 1069 of 4199

 

gAthA–91

अथात्मनस्त्रिविधपरिणामविकारकर्तृत्वे सति पुद्गलद्रव्यं स्वत एव कर्मत्वेन परिणमतीत्याह–

जं कुणदि भावमादा कत्ता सो होदि तस्स भावस्स।
कम्मत्तं परिणमदे तम्हि सयं पोग्गलं दव्वं।। ९१ ।।
यं करोति भावमात्मा कर्ता स भवति तस्य भावस्य।
कर्मत्वं परिणमते तस्मिन् स्वयं पुद्गलं द्रव्यम्।। ९१ ।।

have, AtmAne traN prakAranA pariNAmavikAranun kartApaNun hoy tyAre pudgaladravya potAnI meLe ja karmapaNe pariName chhe em kahe chhe-

je bhAv jIv kare are! jIv tehano kartA bane;
kartA thatAn, pudgal svayam tyAn karmarUpe pariName. 91.

gAthArtha– [आत्मा] AtmA [यं भावम्] je bhAvane [करोति] kare chhe [तस्य भावस्य] te bhAvano [सः] te [कर्ता] kartA [भवति] thAy chhe; [तस्मिन्] te kartA thatAn [पुद्गलं द्रव्यम्] pudgaladravya [स्वयं] potAnI meLe [कर्मत्वं] karmapaNe [परिणमते] pariName chhe.

TIkA– AtmA pote ja te prakAre (te-rUpe) pariNamavAthI je bhAvane kharekhar kare chhe teno te kartA thAy chhe-sAdhakanI (arthAt mantra sAdhanAranI) jem; te (AtmAno bhAv) nimittabhUt thatAn, pudgaladravya karmapaNe svayamev (potAnI meLe ja) pariName chhe. A vAt spaShTapaNe samajAvavAmAn Ave chhe-jem sAdhak te prakAranA dhyAnabhAve pote ja pariNamato thako dhyAnano kartA thAy chhe ane te dhyAnabhAv sarva sAdhyabhAvone (arthAt sAdhakane sAdhavAyogya bhAvone) anukUL hovAthI nimittamAtra thatAn, sAdhak kartA thayA sivAy (sarpAdikanun) vyApelun jher svayamev UtarI jAy chhe, strIo svayamev viDambanA pAme chhe ane bandhano svayamev tUTI jAy chhe; tevI rIte A AtmA agnAnane lIdhe mithyAdarshanAdibhAve pote ja pariNamato thako mithyAdarshanAdibhAvano kartA thAy chhe ane te mithyAdarshanAdibhAv pudgaladravyane (karmarUpe pariNamavAmAn) anukUL hovAthI nimittamAtra thatAn, AtmA kartA thayA sivAy pudgaladravya mohanIyAdi karmapaNe svayamev pariName chhe.

bhAvArtha– AtmA to agnAnarUp pariName chhe, koI sAthe mamatva kare chhe, koI