12 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-pa kahevAmAn Ave chhe. gnAnIne potAnA gnAtA-draShTAsvabhAvanun bhAn thayun chhe. tene je rAg chhe te gnAnanI paryAyamAn nimitta chhe. gnAnanI jANavAnI paryAyanun upAdAn te paryAy pote chhe, temAn rAg nimitta chhe. gnAnIne gnAnanI svaparaprakAshak paryAy potAthI thAy chhe. te paryAyamAn rAg nimitta chhe, paN rAg nimitta chhe mATe tyAn gnAnanI paryAy thaI chhe em nathI. rAg kartA thayA sivAy, gnAn svayam gnAnarUpe pariName chhe.
jene shuddha chidAnand chaitanyamay prabhu AtmAnI draShTi karatAn samyagdarshan pragaT thayun chhe, Anandano svAd Avyo chhe e gnAnIne rAg Ave chhe. paN te rAgano gnAnI kartA nathI. rAg e gnAnInun kartavya nathI kemake rAg karavA lAyak chhe em te mAnato nathI. tathApi pariNaman chhe e apekShAe tene kartA kahevAmAn Ave chhe. pravachanasAramAn 47 nayanA adhikAramAn Ave chhe ke-jem rangarej rangano kartA chhe tem gnAnI pariNamananI apekShAe rAgano kartA chhe. karavA lAyak chhe em nahi, paN pariNaman chhe e apekShAe kartA kahevAy chhe.
potAnI kamajorIthI gnAnIne rAg Ave chhe. te rAganA kALe gnAnanI svaparaprakAshak paryAy potAthI pragaT thAy chhe. dravyanun gnAn paryAyamAn Ave te svaprakAshak ane par-rAg sambandhI potAnun gnAn potAthI paryAyamAn thAy te paraprakAshak. tyAn rAgathI gnAnanI svapar-prakAshak paryAy thaI chhe em nathI. svaparaprakAshak gnAnanI paryAy to potAthI thaI chhe, temAn rAg nimitta chhe. gnAnanI je pariNati pragaT thaI teno kartA potAno AtmA chhe, temAn rAg nimitta chhe, nimittakartA nahi. Avo vItarAgano mArga ati sUkShma chhe.
ahIn kahe chhe-jem mantrasAdhak potAnA dhyAnano kartA thAy chhe ane te dhyAnabhAv sarva sAdhyabhAvone anukUL hovAthI nimittabhUt thatAn, sAdhak kartA thayA sivAy sarpAdikanun vyApelun jher svayamev utarI jAy chhe; ‘tevI rIte A AtmA agnAnane lIdhe mithyA-darshanAdibhAve pote ja pariNamato thako mithyAdarshanAdibhAvano kartA thAy chhe ane te mithyAdarshanAdibhAv pudgaladravyane (karmarUpe pariNamavAmAn) anukUL hovAthI nimittamAtra thatAn, AtmA kartA thayA sivAy pudgaladravya mohanIyAdi karmapaNe svayamev pariName chhe.’
AtmA potAmAn je rAg thAy chhe teno kartA chhe. te samaye samIpamAn je kArmaN-vargaNA chhe te svayam jaD karmapaNe pariName chhe. te karmapariNAmano rAg kartA nathI. najIkamAn ekakShetrAvagAh rahelI pudgalakarmavargaNA jaD karmapaNe pariName teno jo AtmA kartA nathI to AtmA parano- makAnAdino kartA thAy e vAt prabhu! kayAn rahI?
kartA, karma, karaN, sampradAn, apAdAn, adhikaraN-em chha shaktio paramANu Adi chhae dravyomAn chhe. bhagavAn kahe chhe ke pratyek dravyamAn ShaTkArakarUp shaktio paDI chhe. e shaktio potAthI potAnun kArya kare chhe, parane laIne koInun kArya thatun nathI.