अज्ञानादेव कर्म प्रभवतीति तात्पर्यमाह–
अण्णाणमओ जीवो कम्माणं कारगो होदि।। ९२ ।।
अज्ञानमयो जीवः कर्मणां कारको भवति।। ९२ ।।
have, agnAnathI ja karma utpanna thAy chhe em tAtparya kahe chhe-
agnAnamay e jIv evo karmano kArak bane. 92.
gAthArtha– [परम्] je parane [आत्मानं] potArUp [कुर्वन्] kare chhe [च] ane [आत्मानम् अपि] potAne paN [परं] par [कुर्वन्] kare chhe [सः] te [अज्ञानमयः जीवः] agnAnamay jIv [कर्मणां] karmono [कारकः] kartA [भवति] thAy chhe.
TIkA– agnAnathI A AtmA parano ane potAno paraspar visheSh (taphAvat) na jANato hoy tyAre parane potArUp karato ane potAne par karato, pote agnAnamay thayo thako, karmono kartA pratibhAse chhe. te spaShTatAthI samajAvavAmAn Ave chhe-jem shIt-uShNano anubhav karAvavAmAn samartha evI shIt-uShNa pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAy atyant bhinna chhe ane tenA nimitte thato te prakArano anubhav AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAy atyant bhinna chhe, tevI rIte te prakArano anubhav karAvavAmAn samartha evI rAg-dveSh-sukh-dukhAdirUp pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAy atyant bhinna chhe ane tenA nimitte thato te prakArano anubhav AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAy atyant bhinna chhe. jyAre agnAnane lIdhe AtmA te rAg-dveSh-sukh-dukhAdino ane tenA anubhavano paraspar visheSh na jANato hoy tyAre ekapaNAnA adhyAsane lIdhe, shIt-uShNanI mAphak (arthAt jem shIt-uShNarUpe AtmA vaDe pariNamavun ashakay chhe tem), jemanA rUpe AtmA vaDe pariNamavun ashakay chhe evAn rAgadveShasukhadukhAdirUpe agnAnAtmA vaDe pariNamato thako (arthAt pariNamyo hovAnun mAnato thako), gnAnanun agnAnatva pragaT karato, pote agnAnamay thayo thako, ‘A hun rAgI chhun (arthAt A hun rAg karun chhun)’ ityAdi vidhithI rAgAdi karmano kartA pratibhAse chhe.