samayasAr gAthA-96 ] [ pap vichitra rAgane prApta thayA tem chhatAn te rAgane ane paradravyane potAnA samajatA na hatA. bhedagnAnano koI evo achintya mahimA chhe. aho bhedagnAn!
ahIn kahe chhe-bhAI! tArI trikALI chaitanyamay chIjane bhUlIne tun rAg ane paradravyamAn ekAkAr thayo chhe ane puNyapApanA bhAvone potAnAn mAne chhe te tArI cheShTA bhUtAviShTa puruShanA jevI chhe. puNyapApanA bhAv ane paradravya mArAn chhe em tun mAne te bhUtAviShTa puruShanI jem tArun pAgalapaNun, gAnDapaN ane bebhAnapaNun chhe.
bhUtAviShTa puruSh agnAnanA kAraNe amAnuSh anuchit cheShTA kare chhe. jene bhUtano pravesh thayo hoy tene hun manuShya chhun ane A bhUt chhe evun (vivekayukta) bhAn rahetun nathI. manuShyane na shobhe evI te cheShTAo kare chhe ane te badhI potAnI mAne chhe. ghaDIkamAn dAnt kADhe, ghaDIkamAn hAth pag pachhADe, vaLI dhUNavA lAgI jAy, doDe, bhAge, bUm barADA pADe em anek prakAre dhamAchakaDI karI mUke chhe. A pramANe bhUtAviShTa puruSh manuShyane na shobhe tevI vishiShTa cheShTAnA avalamban sahit bhayankar ArambhathI bharelA amAnuSh vyavahAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse chhe. A draShTAnt kahyun. have siddhAnt kahe chhe-
‘tevI rIte A AtmA paN agnAnane lIdhe ja bhAvya-bhAvakarUp parane ane potAne ek karato thako, avikAr anubhUtimAtra je bhAvak tene anuchit evA vichitra bhAvyarUp krodhAdi vikArothI mishrit chaitanyapariNAmavikAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse chhe.’
A AtmA agnAnanA kAraNe bhAvya-bhAvakarUp parane ane potAne ek kare chhe. mohakarma te bhAvak ane puNyapApanA vikArI bhAv te enun bhAvya-e bene agnAnI potAnAthI ekarUp mAne chhe. nishchayathI karma bhAvak ane shubhAshubh rAg tenun bhAvya chhe. parantu hun bhAvak ane shubhAshubh rAg mArun bhAvya chhe em agnAnI mAne chhe. rAgathI bhinna shuddha chaitanyamay gnAyakamAtra hun chhun evI jene draShTi thaI nathI te agnAnI dayA, dAn, vratAdinA ane hinsAdinA je anek vikalpo thAy te vikalparUp cheShTA mArI chhe em mAne chhe.
puNyapApanA bhAv te mohakarmanun bhAvya chhe. chhatAn A vikArI bhAv potAnun (AtmAnun) bhAvya chhe evI mAnyatAnA vaLagADathI bhUtAviShTa puruShanI jem agnAnI jIv pAgal-gAnDo thaI gayo chhe. jene bhUt vaLagyun hoy tene to maryAdit kALanun ane vadhAremAn vadhAre ek bhavanun gAnDapaN rahe chhe. paN A sharIrAdi mArAn ane puNyapApanA bhAv mArA em jeNe mAnyun chhe enun gAnDapaN to anAdinun chhe, anantakALathI chhe. he bhAI! A manuShyabhavamAn jo A gAnDapaN na gayun to bhunDA hAl thashe. A gAnDapaNanun