196 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-pa
bhAShA juo, jIv chhe te upayogamay jANan-dekhanasvabhAv chhe. jem uShNatA ane agni ek chhe tem bhagavAn AtmA ane jANavA-dekhavArUp upayog ek chhe. AtmAno jANan-jANanasvabhAv ane dekhan-dekhanasvabhAv AtmA sAthe abhinna chhe, ek chhe. tem jaD krodh paN AtmAthI ananya ja chhe em pratIti karavAmAn Ave to jIv, ajIv thaI jAy. vikAranA pariNAm chAhe to dayA, dAn, vrat, bhaktinA vikalpa hoy, tene krodh kahevAy chhe, kemake svabhAvathI te viruddha bhAv chhe. jem AtmA upayogamay paramAtmA chhe tem jo AtmA rAgamay hoy to rAg achetan hovAthI jIv ajIv thaI jAy. gAthA bahu sUkShma chhe.
sharIr jaD chhe e vAt pachhI leshe. ahIn to shubhabhAv je thAy chhe te vikAr-krodh achetan chhe, ane bhagavAn AtmA shuddha chaitanya upayogamay chhe. te bannene ek-abhinna mAnavAmAn Ave to jIv chhe te ajIv thaI jAy em kahe chhe.
shuddhadravyArthikanayathI Atmadravya gnAyakasvabhAvI vItarAgabhAvarUp sachchidAnandasvarUp TankotkIrNa shAshvat nitya padArtha chhe. ahAhA...! atIndriy sukharUp amRutathI tRuptatRupta (atishay bharelI) vastu chhe. Avo bhagavAn AtmA chaitanyamay upayogathI jANavA dekhavAnA svabhAvathI abhinna chhe, ek chhe. e rIte rAgabhAv je krodharUp chhe ane achetan chhe tenI sAthe jIvane ekapaNun mAnavAmAn Ave to jIv chhe te ajIv thaI jAy.
A dayA, dAn, vrat, bhakti ityAdi bhAv chhe te achetan chhe, kemake temAn chaitanyanun kiraN nathI. mahAvratanA pariNAmamAn chaitanyanun kiraN nathI. jem sharIr chhe te sparsha-ras-gandh- varNasahit ajIv chhe kemake temAn gnAnano abhAv chhe tem rAgabhAv chhe te sparsha-ras-gandh- varNarahit ajIv chhe kemake temAn paN gnAnano abhAv ja chhe. ahIn kahe chhe ke AtmA jem gnAnadarshanasvabhAvathI ananya chhe tem jaD rAg sAthe paN ananya hoy to chetan AtmA achetan jaD thaI jAy. panchamahAvratanA pariNAm jo chaitanyamay AtmAthI abhinna hoy to rAg achetan hovAthI AtmA chetan maTI achetan thaI jAy.
paryAyamAn je shubhAshubh rAg chhe te jaDasvabhAv chhe. Avun sAmbhaLIne agnAnIonAn kALajAn kampI UThe chhe kemake rAg mAro ane hun rAgano kartA tathA shubharAg karatAn karatAn dharma thAy evI ene anAdithI viparIt buddhi chhe. tene ahIn dravyadraShTi karAvatAn kahe chhe ke bhAI! rAg chhe te jaD chhe, AtmA eno kartA nathI. AtmA jo rAgane kare to rAg jaD hovAthI AtmA jaD thaI jAy. ahIn gAthAmAn krodh shabda kahyo chhe. bhagavAn AtmA trikAL shuddha chaitanya upayogamay amRutasvarUp prabhu chhe. tene bhUlIne vyavahAr-ratnatrayanA rAganI jene ruchi chhe tene potAnA bhagavAnasvarUp svabhAv pratye dveSh chhe. kahyun chhe ne ke-‘dveSh arochak bhAv.’ parabhAvanI ruchi ane svabhAvanI je aruchi chhe te dveSh