94 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-6
have kahe chhe-‘gnAnane ja mokShanun kAraN pharamAvyun chhe; kAraN ke je jIv paramArthabhUt gnAnathI rahit chhe tenAn, agnAnapUrvak karavAmAn AvelAn vrat, tap Adi karmo bandhanAn kAraN hovAne lIdhe te karmone ‘‘bAL’’ evI sangnA ApIne niShedhyAn hovAthI gnAn ja mokShanun kAraN Thare chhe.’
shun kahe chhe A? je jIv param padArtha prabhu AtmAnA gnAn-shraddhAnathI rahit chhe tenAn agnAnapUrvak karavAmAn AvelAn vrat, tap Adi karmo bandhanAn kAraN chhe. to shun gnAnInAn karavAmAn AvelAn vrat, tap Adi karmo mokShanAn kAraN chhe? nA; em nathI. A to mithyAdraShTinAn vrat, tap Adi karma agnAnapUrvak hoy chhe em vAt chhe. gnAnI to vrat, tap Adi karmono kartA thato ja nathI. tathApi asthiratAno kinchit je rAg tene hoy chhe te bandhanun kAraN bane chhe, mokShanun nahi. kaLashaTIkA kaLash 110 mAn Ave chhe ke-‘‘koI bhrAnti karashe ke mithyAdraShTinun yatipaNun kriyArUp chhe te bandhanun kAraN chhe paN samyagdraShTinun je shubhakriyArUp yatipaNun te mokShanun kAraN chhe; kAraN ke anubhav-gnAn tathA dayA-vrat-tap-sanyamarUp kriyA banne maLIne gnAnAvaraNAdi karmano kShay kare chhe. AvI pratIti keTalAk agnAnI jIvo kare chhe. tyAn samAdhAn Am chhe ke-jeTalI shubh-ashubh kriyA, bahirjalparUp vikalpa athavA antarjalparUp athavA dravyonA vichArarUp athavA shuddhasvarUpano vichAr ityAdi samasta, karmabandhanun kAraN chhe. AvI kriyAno Avo ja svabhAv chhe. samyagdraShTi mithyAdraShTino evo bhed to kAI nathI; evA karatUtathI (kRutyathI) evo bandh chhe, shuddhasvarUp pariNamanamAtrathI mokSha chhe.’
ahAhA...! andar sachchidAnand prabhu anant-anant guNano bhanDAr sadA hAjarAhajUr chhe. paN tArI najaramAn tun ene leto nathI to e tane kem jaNAy? ene jANyA vinA, paramArthabhUt gnAnathI rahit thaI agnAnapUrvak karavAmAn AvelAn vrat, tap Adi karmo-jaDakarmo nahi, paN rAgarUp kAryo bandhanAn kAraN chhe. ane tethI tene bALavrat ane bALatap kahIne sarvagna parameshvare niShedhyAn chhe. tethI em ja Thare chhe ke gnAn ja mokShanun kAraN chhe. AvI chokakhechokakhI vAt chhe chhatAn loko gaDabaD-goTA kare chhe e moTun Ashcharya chhe.
bhAvArtha– gnAn vinA karAyelAn tap tathA vratane sarvagnadeve bALatap tathA bALavrat kahyAn chhe, mATe mokShanun kAraN gnAn ja chhe. gnAnasvarUpI bhagavAn AtmAne kAraNapaNe grahaN karatAn paryAyamAn je gnAn-shraddhAn ane sthiratA thAy te ek ja mokShanun kAraN chhe, bIjun koI mokShanun kAraN bhagavAne kahyun nathI.