168 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-6
कर्मज्ञानसमुच्चयोऽपि विहितस्तावन्न काचित्क्षतिः।
किन्त्वत्रापि समुल्लसत्यवशतो यत्कर्म बन्धाय तन्–
मोक्षाय स्थितमेकमेव परमं ज्ञानं विमुक्तं स्वतः।। ११० ।।
वा किल का कथा] jyAn samasta karma chhoDavAmAn Ave chhe tyAn pachhI puNya ke pApanI shI vAt? (karmamAtra tyAjya chhe tyAn puNya sArun ane pAp kharAb-evI vAtane kayAn avakAsh chhe? karmasAmAnyamAn banne AvI gayA.) [सम्यक्त्वादिनिजस्वभावभवनात् मोक्षस्य हेतुः भवन्] samasta karmano tyAg thatAn, samyaktvAdi je potAno svabhAv te-rUpe thavAthI-pariNamavAthI mokShanA kAraNabhUt thatun, [नैष्कर्म्यप्रतिबद्धम् उद्धतरसं] niShkarma avasthA sAthe jeno uddhat (-utkaT) ras pratibaddha arthAt sankaLAyelo chhe evun [ज्ञानं] gnAn [स्वयं] ApoAp [धावति] doDayun Ave chhe.
kAraNarUp thatun gnAn ApoAp pragaT thAy chhe, tyAn pachhI tene koN rokI shake? 109
have AshankA Upaje chhe ke-avirat samyagdraShTi vagerene jyAn sudhI karmano uday rahe tyAn sudhI gnAn mokShanun kAraN kem thaI shake? vaLI karma ane gnAn banne (-karmanA nimitte thatI shubhAshubh pariNati ane gnAnapariNati banne-) sAthe kem rahI shake? te AshankAnA samAdhAnanun kAvya kahe chhe-
shlokArtha– [यावत्] jyAn sudhI [ज्ञानस्य कर्मविरतिः] gnAnanI karmavirati [सा सम्यक् पाकम् न उपैति] barAbar paripUrNatA pAmatI nathI [तावत्] tyAn sudhI [कर्मज्ञानसमुच्चयः अपि विहितः, न काचित् क्षतिः] karma ane gnAnanun ekaThApaNun shAstramAn kahyun chhe; temanA ekaThA rahevAmAn kAI paN kShati arthAt virodh nathI. [किन्तु] parantu [अत्र अपि] ahIn eTalun visheSh jANavun ke AtmAmAn [अवशतः यत् कर्म समुल्लसति] avashapaNe (-jabar- dastIthI) je karma pragaT thAy chhe arthAt uday thAy chhe [तत् बन्धाय] te to bandhanun kAraN thAy chhe, ane [मोक्षाय] mokShanun kAraN to, [एकम् एव परमं ज्ञानं स्थितम्] je ek param gnAn chhe te ek ja thAy chhe- [स्वतः विमुक्तं] ke je gnAn svatavimukta chhe (arthAt traNe kALe paradravya- bhAvothI bhinna chhe).
bhAvArtha– jyAn sudhI yathAkhyAt chAritra thatun nathI tyAn sudhI samyagdraShTine be dhArA rahe chhe-shubhAshubh karmadhArA ane gnAnadhArA. te banne sAthe rahevAmAn kAI