samayasAr gAthA-167 ] [ 249
gnAnIne kinchit rAg thAy chhe, paN te rAgamAn ekatva nahi karato hovAthI draShTinI apekShAe teno te svAmI nathI. pariNamananI apekShAe te rAgano svAmI chhe kAraN ke rAganA pariNAm kAI karmane laIne thAy chhe em nathI. gnAnIne chhaTThe guNasthAne je rAg chhe teno te paryAy apekShAe svayam kartA-bhoktA chhe. te paN je alpa rAg chhe tenun kartApaNun ane bhoktApaNun potAnun chhe em yathArtha jANe chhe. tene karmane laIne rAg thayo chhe ane karmane laIne rAganun bhogavavApaNun thAy chhe em nathI.
koI em mAne ke-gnAnI thayo eTale ene rAgey nathI ane bandhaney nathI to em vAt nathI. AgaL gAthA 171 mAn Avashe ke gnAnIne paN jyAn sudhI jaghanya pariNaman chhe, yathAkhyAtachAritra pragaT thayun nathI tyAn sudhI rAganun pariNaman chhe ane teTalun bandhan paN chhe, parantu anant sansAranun kAraN thAy tevun bandhan nathI.
koIne vaLI thAy ke Avo dharma kayAnthI kADhayo! kADhe kayAnthI? e to anAdino chhe ja. A to bahAr kADhIne batAvyo chhe.
rAg karatAn karatAn lAbh thAy, shubharAgathI-puNyabhAvathI dharma thAy em abandhasvabhAvane rAg sAthe bheLavavun e ja agnAn chhe ane te agnAnamay bhAv, mithyAdarshanano bhAv bandhak chhe, bandhanun ja kAraN chhe. ane bhagavAn gnAyakane bandhasvabhAvI rAg sAthe bheLaseL na karatAn, arthAt rAgathI bhinna paDIne svabhAvamAn rahetAn je gnAnabhAv pragaT thayo te jarApaN bandhak nathI. gnAnabhAv pragaTatAn mithyAtva ane anantAnubandhIno jarAy bandh thato nathI. lyo, Anun nAm dharma chhe ane A dharmI chhe.
‘rAgAdik sAthe maLelo agnAnamay bhAv ja bandhano karanAr chhe. puNya-pApanA bhAv ane AtmA ek chhe evA bheLaseLathI utpanna je agnAnamay bhAv chhe te ja bandhano karanAr chhe.’ ‘rAgAdik sAthe nahi maLelo gnAnamay bhAv bandhano karanAr nathI-e niyam chhe.’ puNyanA vikalpa sAthe nahi maLelo evo gnAnamay bhAv bandhano karanAro nathI. abandhasvabhAvI bhagavAn AtmAnA Ashraye utpanna thayelo gnAnamay bhAv abandhak chhe.
jyAn sudhI rAgamishrit potAnun svarUp mAne chhe tyAn sudhI agnAnabhAv chhe ane te rAganA karavApaNAno preranAr hovAthI bandhak ja chhe. tathA rAgathI bhinna potAnA gnAyakasvabhAvane jANatAn-anubhavatAn gnAnamay bhAv pragaT thAy chhe ane te AtmAne AtmAmAn- gnAnamAn sthApe chhe, rAganA karavApaNAmAn sthApato nathI ane tethI te abandhak chhe. AvI vAt chhe. (ahIn asthiratAno rAg gaNatarImAn nathI em samajavun).