samayasAr gAthA-218-219 ] [ 37p
कर्तु नैष कथञ्चनापि हि परैरन्याद्रशः शक्यते।
अज्ञानं न कदाचनापि हि भवेज्ज्ञानं भवत्सन्ततं
ज्ञानिन् भुंक्ष्व परापराधजनितो नास्तीह बन्धस्तव।। १५०।।
karmathI alipta rahevAnA svabhAvavALo chhe. jem lokhanD kAdav madhye paDayun thakun kAdavathI lepAy chhe (arthAt tene kAT lAge chhe) kAraN ke te kAdavathI lepAvAnA svabhAvavALun chhe, tevI rIte kharekhar agnAnI karma madhye rahyo thako karmathI lepAy chhe kAraN ke sarva paradravya pratye karavAmAn Avato je rAg tenA grahaNarUp svabhAvapaNun hovAthI agnAnI karmathI lepAvAnA svabhAvavALo chhe.
bhAvArtha– jem kAdavamAn paDelA suvarNane kAT lAgato nathI ane lokhanDane kAT lAge chhe, tem karma madhye rahelo gnAnI karmathI bandhAto nathI ane agnAnI karmathI bandhAy chhe. A gnAn-agnAnano mahimA chhe.
have A arthanun ane AgaLanA kathananI sUchanAnun kaLasharUp kAvya kahe chhe- shlokArtha– [इह] A lokamAn [यस्य याद्रक् यः हि स्वभावः ताद्रक् तस्य वशतः अस्ति] je vastuno jevo svabhAv hoy chhe teno tevo svabhAv te vastunA potAnA vashathI ja (arthAt potAne AdhIn ja) hoy chhe. [एषः] evo vastuno je svabhAv te, [परैः] paravastuo vaDe [कथञ्चन अपि हि] koI paN rIte [अन्याद्रशः] bIjA jevo [कर्तु न शक्यते] karI shakAto nathI. [हि] mATe [सन्ततं ज्ञानं भवत्] je nirantar gnAnapaNe pariName chhe te [कदाचन अपि अज्ञानं न भवेत्] kadI paN agnAn thatun nathI; [ज्ञानिन्] tethI he gnAnI! [भुंक्ष्व] tun (karmodrayajanit) upabhogane bhogav, [इह] A jagatamAn [पर–अपराध–जनितः बन्धः तव नास्ति] paranA aparAdhathI Upajato bandh tane nathI (arthAt paranA aparAdhathI tane bandh thato nathI.)
bhAvArtha– vastuno svabhAv vastune potAne AdhIn ja chhe. mATe je AtmA pote gnAnarUpe pariName chhe tene paradravya agnAnarUpe kadI pariNamAvI shake nahi. Am hovAthI ahIn gnAnIne kahyun chhe ke-tane paranA aparAdhathI bandh thato nathI tethI tun upabhogane bhogav. upabhog bhogavavAthI mane bandh thashe evI shankA na kar. jo evI shankA karIsh to ‘paradravya vaDe AtmAnun bUrun thAy chhe’ evun mAnavAno prasang Ave chhe. A rIte ahIn jIvane paradravyathI potAnun bUrun thatun mAnavAnI shankA maTADI chhe; bhog bhogavavAnI preraNA karI svachchhandI karyo chhe em na samajavun. svechchhAchArI thavun te to agnAnabhAv chhe em AgaL kaheshe. 1pa0.