398 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-7 kAnThA pravAhane anukUL chhe bas eTalun. e to be vAt (gAthA 86 mAn) Ave chhe ne bhAI? ke nimitta chhe te anukUL chhe ane naimittik chhe te anurUp chhe.
ahA! je paryAy je kShaNe jyAn thAy chhe tyAn tene te kShaNe anukUL nimitta hoy chhe. paN anukUL kahyun mATe tane laIne (upAdAnamAn) kArya thayun chhe em nathI. e to kahyun ne ahIn ke-paradravya koI dravyane parabhAvasvarUp eTale ke parabhAvanA svarUpe karavAnun kAraN banI shakatun nathI.
tyAre koI vaLI kahe chhe-A to ekAnt thaI jAy chhe. nimitta Ave tevun paN hoy chhe ne?
are bhAI! nimitta hoy chhe eno kone inkAr chhe. dravyamAn je kALe je paryAy thAy chhe te kALe tene uchit bahirang nimitta hoy chhe; paN nimitta dravyanI paryAy kare chhe em nathI.
hA; paN nimitta hoy, upAdAn hoy topaN jo pratibandhak kAraN hoy to kArya thAy nahi. jemake-dIvo thavAnI yogyatA chhe, divAsaLI nimitta chhe parantu jo pavanano jhapATo hoy to dIvo thAy nahi.
samAdhAna– bApu! em nathI bhAI! kAryano thavAno kAL hoy tyAre sarva sAmagrI (pAnche samavAy) hoy ne pratibandhak kAraN na hoy. tyAre upAdAney hoy ane nimitta paN hoy chhe. chhatAn nimitta chhe te bahAranI-dUranI chIj chhe. te andar (upAdAnane) aDe nahi, jo aDe to nimitta na rahe. bApu! ek dravya bIjA dravyane aDe nahi e mUL vAt chhe. jhINI vAt chhe prabhu! agnAnIne mUL tattvadraShTi ja nathI, tyAn shun thAy?
ahIn to A chokhkhI bhAShA chhe, beyamAn (draShTAnt ne siddhAntamAn) chhe lyo; nimitta (shabda) chhe juo, ‘परभावत्वनिमित्तत्वानुपपत्तेः’ chhe ke nahi? parabhAv eTale je dravya chhe teno bhAv, ane tene paradravya-nimitta ‘अनुपपतेः’ prApta karAve em chhe nahi. shun kahyun? ke nimitta chhe, paN te parabhAvane eTale ke je dravya chhe tenA bhAvane prApta karAve nahi. lyo, AvI vAt! e to ‘hAjar’ em Ave chhe ne? shAstramAn ‘sAnnidhya’ shabda Ave chhe; em ke kAryakALe nimittanun-bahirang uchit nimittanun sAnnidhya hoy chhe. uchitano artha anukUL chhe. samajANun kAI...?
have kahe chhe-‘mATe gnAnIne paranA aparAdhanA nimitte bandh thato nathI.’ dehAdi paranI kriyA thAy mATe gnAnIne aparAdh-bandh thAy em chhe nahi, kemake paradravya koI dravyane parabhAvasvarUp karavAnun nimitta banatun nathI; koI dravyanA bhAvane koI anya dravya kare ke palaTI de em vastusvarUp nathI.