samayasAr gAthA-267 ] [ 1pa7
तत्किञ्चनापि नैवास्ति नात्मात्मानं करोति यत्।। १७१।।
shlokArtha– [अनेन निष्फलेन अध्यवसायेन मोहितः] A niShphaL (nirarthak) adhyavasAyathI mohit thayo thako [आत्मा] AtmA [तत् किञ्चन अपि न एव अस्ति यत् आत्मानं न करोति] potAne sarvarUp kare chhe, -evun kAI paN nathI ke je-rUp potAne na karato hoy.
bhAvArtha– A AtmA mithyA abhiprAyathI bhUlyo thako chaturgati-sansAramAn jeTalI avasthAo chhe, jeTalA padArtho chhe te sarvarUp potAne thayelo mAne chhe; potAnA shuddha svarUpane nathI oLakhato. 171.
have pUchhe chhe ke adhyavasAn potAnI arthakriyA karanArun kaI rIte nathI? teno uttar kahe chhe-
‘hun bandhAvun chhun, mUkAvun chhun-evun je adhyavasAn chhe tenI potAnI arthakriyA jIvone bAndhavA, mUkavA te chhe.’
juo ahIn ‘bandhAvun, mUkAvun-’ em be bol kem lIdhA? kemake te navA AvyA chhe. jIvan-maraN karun ne dukhI-sukhI karun-e bolanI vAt to pahelAn AvI gaI chhe. A bol pahelAn nahotA AvyA to teno ahIn khulAso kare chhe.
shun kahe chhe? ke hun bIjA prANIne karmabandhan karAvun chhun ke ene karmabandhanathI chhoDAvun chhun evun je adhyavasAn chhe tenI arthakriyA shun? to kahe chhe-bIjA jIvone bAndhavA ke mUkavA te enI arthakriyA chhe. have kahe chhe-
‘parantu jIv to, A adhyavasAyano sadbhAv hovA chhatAn paN, potAnA sarAg- vItarAg pariNAmanA abhAvathI nathI bandhAto nathI mUkAto; ane potAnA sarAg-vItarAg pariNAmanA sadbhAvathI, te adhyavasAyano abhAv hovA chhatAn paN, bandhAy chhe mUkAy chhe.’
ahAhA...! joyun? kahe chhe ke-bIjAne hun bandhAvun chhun arthAt pApamAn nAkhun chhun ane bIjAne chhoDAvun chhun arthAt mukta karAvun chhun evo tAro adhyavasAy-pariNAm hovA chhatAn par jIvo to potAne sarAg pariNAm na hoy to bandhAtA nathI ane potAne vItarAg pariNAm na hoy to mUkAtA nathI. A vastusthiti chhe tyAn