jANe ja karmoday, nirajarA, bandh tem ja mokShane. 320.
agnirUp vastune, sandhukShaN (sandhUkaN) karanAr puruShanI mAphak, karatun nathI ane, tapelA lokhanDanA pinDanI mAphak, anubhavarUpe vedatun nathI; tevI rIte shuddha gnAn paN athavA abhedathI shuddhagnAnapariNat jIv paN pote shuddha-upAdAnarUpe karato nathI ane vedato nathI. athavA pAThAntara ‘दिट्ठी खयं पि णाणं’ – tenun vyAkhyAna- mAtra draShTi ja nahi parantu kShAyik gnAn paN nishchayathI karmonun akArak tem ja avedak paN chhe. tevo hoto thako (shuddhagnAnapariNat jIv) shun kare chhe? [जाणदि य बंधमोक्खं] jANe chhe. kone? bandh- mokShane. mAtra bandh-mokShane nahi, [कम्मुदयं णिज्जरं चेव] shubh-ashubharUp karmodayane tathA savipAk-avipAkarUpe ne sakAm-akAmarUpe be prakAranI nirjarAne paN jANe chhe”
sarvavishuddha-pAriNAmik-paramabhAvagrAhak shuddha-upAdAnabhUt shuddhadravyArthikanaye jIv kartRutva-bhoktRutvathI tathA bandh-mokShanAn kAraN ne pariNAmathI shUnya chhe em samudAyapAtanikAmAn kahevAmAn Avyun hatun. pachhI chAr gAthA dvArA jIvanun akartRutvaguNanA vyAkhyAnanI mukhyatAthI sAmAnya vivaraN karavAmAn Avyun. tyAr pachhI chAr gAthA dvArA ‘shuddhane paN je prakRiti sAthe bandh thAy chhe te agnAnanun mAhAtmya chhe’ em agnAnanun sAmarthya kahevArUpe visheSh vivaraN karavAmAn Avyun. tyAr pachhI chAr gAthA dvArA jIvanun abhoktRutvaguNanA vyAkhyAnanI mukhyatAthI vyAkhyAn karavAmAn Avyun. tyAr pachhI be gAthA kahevAmAn AvI jenA dvArA, pUrve bAr gAthAmAn shuddha nishchayathI kartRutva-bhoktRutvanA abhAvarUp tathA bandh-mokShanAn kAraN ne pariNAmanA abhAvarUp je vyAkhyAn karavAmAn Avyun teno ja upasanhAr karavAmAn Avyo. A rIte samayasAranIshuddhAtmAnubhUtilakShaN ‘tAtparyavRutti’ nAmanI TIkAmAn mokShAdhikAr sambandhI chUlikA samApta thaI. athavA bIjI rIte vyAkhyAn karatAn, ahIn mokShAdhikAr samApta thayo.
vaLI visheSh kahevAmAn Ave chhe- aupashamikAdi pAnch bhAvomAn kyA bhAvathI mokSha thAy chhe te vichAravAmAn Ave chhe. tyAn aupashamik, kShAyopashamik, kShAyik ane audayik e chAr bhAvo paryAy-