धर्माधर्म च तथा प्रव्रज्यामभ्युपयान्ति बुधाः।। ४०४।।
[ज्ञानं च] ane gnAn [ज्ञायकात् अव्यतिरिक्तं] gnAyakathI avyatirikta chhe (-abhinna chhe, judun nathI) [ज्ञातव्यम्] em jANavun.
samyagdraShTi [संयमं] (gnAnane ja) sanyam, [अङ्गपूर्वगतम् सूत्रम्] angapUrvagat sUtra, [धर्माधर्म च] dharma-adharma (puNya-pAp) [तथा प्रव्रज्याम्] tathA dIkShA [अभ्युपयान्ति] mAne chhe.
TIkA– shrut (arthAt vachanAtmak dravyashrut) gnAn nathI, kAraN ke shrut achetan chhe; mATe gnAnane ane shrutane vyatirek (arthAt bhinnatA) chhe. shabda gnAn nathI, kAraN ke shabda (pudgaladravyano paryAy chhe,) achetan chhe; mATe gnAnane ane shabdane vyatirek (arthAt bhed) chhe. rUp gnAn nathI, kAraN ke rUp (pudgaladravyano guN chhe,) achetan chhe; mATe gnAnane ane rUpane vyatirek chhe (arthAt banne judAn chhe). varNa gnAn nathI, kAraN ke varNa (pudgaladravyano guN chhe,) achetan chhe; mATe gnAnane ane varNane vyatirek chhe (arthAt gnAn anya chhe, varNa anya chhe). gandh gnAn nathI, kAraN ke gandh (pudgaladravyano guN chhe,) achetan chhe; mATe gnAnane ane gandhane vyatirek (-bhed, bhinnatA) chhe. ras gnAn nathI, kAraN ke ras (pudgaladravyano guN chhe,) achetan chhe; mATe gnAnane ane rasane vyatirek chhe. sparsha gnAn nathI, kAraN ke sparsha (pudgaladravyano guN chhe,) achetan chhe; mATe gnAnane ane sparshane vyatirek chhe. karma gnAn nathI, kAraN ke karma achetan chhe; mATe gnAnane ane karmane vyatirek chhe. dharma (-dharmadravya) gnAn nathI, kAraN ke dharma achetan chhe; mATe gnAnane ane dharmane vyatirek chhe. adharma (-adharmadravya) gnAn nathI, kAraN ke adharma achetan chhe; mATe gnAnane ane adharmane vyatirek chhe. kAL (-kALadravya) gnAn nathI, kAraN ke kAL achetan chhe; mATe gnAnane ane kALane vyatirek chhe. AkAsh (-AkAshadravya) gnAn nathI, kAraN ke AkAsh achetan chhe; mATe gnAnane ane AkAshane vyatirek chhe. adhyavasAn gnAn nathI, kAraN ke adhyavasAn achetan chhe; mATe gnAnane ane (karmanA udayanI pravRuttirUp) adhyavasAnane vyatirek chhe. Am A rIte gnAnano samasta paradravyo sAthe vyatirek nishchayasAdhit dekhavo (arthAt nishchay vaDe siddha thayelo samajavo-anubhavavo).
have, jIv ja ek gnAn chhe, kAraN ke jIv chetan chhe; mATe gnAnane ane jIvane ja avyatirek (-abhinnatA) chhe. vaLI gnAnano jIvanI sAthe vyatirek jarA paN shankaIy nathI (arthAt gnAnanI jIvathI bhinnatA hashe em jarAy shankA karavAyogya nathI),