94 pravachan ratnAkar bhAg-11
‘ShaTsthAnapatit vRuddhihAnirUpe pariNamato, svarUp-pratiShThatvanA kAraNarUp evo je vishiShTa (-khAs) guN te-svarUp agurulaghutvashakti’ shun kahyun A? ahAhA...! AtmAmAn A koI evI shakti nAm svabhAv chhe ke pratyek samayamAn ShaTguN, vRuddhihAni thAy chhe ane te svarUp-pratiShThatvanA kAraNarUp chhe. gajabanI sUkShma vAt chhe bhAI! ahAhA...! ShaTguNavRuddhi ShaTguNahAni ane samay ek. ek samayamAn ShaTguN vRuddhihAni thAy evo jIvano koI achintya agurulaghutva svabhAv chhe.
A agurulaghutvashakti dravya-guN-paryAy traNemAn vyApe chhe. agurulaghutva svabhAv anant guNamAn vyApak chhe. agurulaghutva guN bIjA anant guNamAn chhe em nahi, paN bIjA anant guNamAn agurulaghutva guNanun rUp chhe. A rIte darshananI paryAyamAn agurulaghupaNun chhe, gnAnanI paryAyamAn agurulaghupaNun chhe, chAritranI paryAyamAn agurulaghupaNun chhe, ityAdi. ahAhA...! AtmAmAn je A matignAn, shrutagnAn, kevaLagnAn Adi paryAy thAy chhe temAn pratyekamAn ShaTguN hAnivRuddhi thAy evo agurulaghutva svabhAv chhe. A kevaLIgamya chhe. pt.. dIpachandajIe ‘chid-vilAs’ granthamAn A shaktinun varNan karyun chhe. siddhabhagavAn chhe temanA viShe ShaTguN vRuddhihAninun svarUp kahyun chhe te mAtra tyAn draShTAntarUp kathan chhe. bAkI agurulaghutva guNanun sUkShma pariNaman kevaLagnAnagamya chhe, vachanaagochar chhe, tarka-agochar chhe. (juo, AlAp paddhati pRu. 89) bhAI! shrutagnAnamAn jo badhun samajAI jAy to kevaLagnAnano divya mahimA shun?
ahA! kevaLagnAnanI paryAyamAn paN ek samayamAn ShaTguN vRuddhihAni thAy chhe. kevaLagnAn to chhe tevun ja chhe, traNakAL-traNalok sahit lokAlokane jANe chhe; ShaTguN vRuddhihAni thatAn temAn kAI vadh-ghaT thatI nathI. ahA! Avo ja koI agurulaghutva svabhAv chhe je bhagavAn sarvagnadeve kahyo chhe ne paramAgamamAn batAvyo chhe. A vAt kAI tarkathI- yuktithI pamAy em nathI; te AgamapramANathI mAnavI joIe.
have jene tyAgopAdAnashUnyatvashaktinI vAtamAn paryAyanI pUrNatA mAnavI kaThaN paDe chhe tene A ShaTguN vRuddhihAninun svarUp samajavun mushkel paDe evI A vAt chhe. kahe chhe-ek samayanI paryAyamAn ShaTguN vRuddhihAni thAy chhe. bhale ek samayanI kShAyik samakitanI ke kShAyik gnAnanI paryAy ho, to paN temAn ek samayamAn A ShaTguN vRuddhihAni thAy chhe evo jIvano koI achintya agurulaghutva svabhAv chhe.
ek samayanI paryAyamAn ShaTguN vRuddhihAni thAy chhe te A pramANe- (1) anantaguN vRuddhi (2) asankhyaguN vRuddhi (3) sankhyAtaguN vRuddhi (4) anantabhAg vRuddhi (pa) asankhyabhAg vRuddhi ane (6) sankhyAtabhAg vRuddhi.
A pramANe hAninA chha bola (1) anantaguN hAni (2) asankhyaguN hAni (3) sankhyAtaguN hAni (4) anantabhAg hAni (pa) asankhyabhAg hAni ane (6) sankhyAtabhAg hAni.
A pramANe ek samayamAn ShaTguN vRuddhihAnirUpe agurulaghutva guNanun koI sUkShma pariNaman thAy chhe ane te kevaLIgamya chhe.
tyAgopAdAnashUnyatvashaktimAn em kahyun ke dravya-guN-paryAyamAn kamI-vRuddhi thatI nathI evo eno svabhAv chhe. ekek guNanI ekek paryAyamAn ghaT-vadh thatI nathI. ek samayanI gnAnanI paryAyamAn, darshananI paryAyamAn, AnandanI paryAyamAn, vIryanI paryAyamAn, anant chatuShTayanI paryAyamAn ne siddhanI paryAyamAn kamI-vRuddhi thatI nathI. bhale alpa paryAy ho to paN te ghaT-vadh rahit paripUrNa chhe em tyAn kahyun chhe. kShayopasham samakitanI paryAy ho ke kShAyikanI paryAy ho, mati-shrutagnAn ho ke kevaLagnAnanI paryAy ho, chAritranI alpa nirmaL paryAy ho ke pUraN vItarAgatAnI paryAy ho, te ekek paryAy pUrNa dravyane siddha kare chhe ne paranA grahaN-tyAgathI shUnya ghaT-vadh rahit chhe, mATe pUrNa chhe. ahA! AvI sUkShma gambhIr vAt kevaLInA shAsan sivAy kayAny nathI. ahAhA...! tun kevaDo moTo chho! bhagavAn! tane tArI moTapanI-prabhutAnI khabar nathI. ahAhA...! jenI prabhutAmAn kayAny ghaT-vadh thatI nathI evo bhagavAn! tun paripUrNa prabhu chho.