कुतो जीवस्य वर्णादिभिः सह तादात्म्यलक्षणः सम्बन्धो नास्तीति चेत्
संसारपमुक्काणं णत्थि हु वण्णादओ केई।। ६१ ।।
संसारप्रमुक्तानां न सन्ति खलु वर्णादयः केचित्।। ६१ ।।
_________________________________________________________________
have pUchhe chhe ke varNAdik sAthe jIvano tAdAtmyalakShaN sambandh kem nathI? teno uttar kahe chhe-
sansArathI parimuktane nahi bhAv ko varNAdinA. 61.
gAthArtha– [वर्णादयः] varNAdik chhe te [संसारस्थानां] sansAramAn sthit [जीवानां] jIvone [तत्र भवे] te sansAramAn [भवन्ति] hoy chhe ane [संसारप्रमुक्तानां] sansArathI mukta thayelA jIvone [खलु] nishchayathI [वर्णादयः केचित्] varNAdik koI paN (bhAvo) [न सन्ति] nathI; (mATe tAdAtmyasambandh nathI).
TIkA– je nishchayathI badhIye avasthAomAn yad-AtmakapaNAthI arthAt je- svarUpapaNAthI vyApta hoy ane tad-AtmakapaNAnI arthAt te-svarUpapaNAnI vyAptithI rahit na hoy, teno temanI sAthe tAdAtmyalakShaN sambandh hoy chhe. (je vastu sarva avasthAomAn je bhAvosvarUp hoy ane koI avasthAmAn te bhAvosvarUpapaNun chhoDe nahi, te vastuno te bhAvonI sAthe tAdAtmyasambandh hoy chhe.) mATe badhIye avasthAomAn je varNAdisvarUpapaNAthI vyApta hoy chhe ane varNAdisvarUpapaNAnI vyAptithI rahit hotun nathI evA pudgalano varNAdibhAvonI sAthe tAdAtmyalakShaN sambandh chhe; ane joke sansAr-avasthAmAn kathanchit varNAdisvarUpapaNAthI vyApta hoy chhe ane varNAdisvarUpapaNAnI vyAptithI rahit hoto nathI topaN mokSha-avasthAmAn je sarvathA varNAdisvarUpapaNAnI vyAptithI rahit hoy chhe ane varNAdisvarUpapaNAthI vyApta hoto nathI evA jIvano varNAdibhAvonI sAthe tAdAtmyalakShaN sambandh koI paN prakAre nathI.