samayasAr gAthA 8p ] [ 21p
sanyogIdraShTivALAne dekhAy ke AtmA hAthathI roTalInA TukaDA kare chhe; paN e vastusthiti nathI. sanyogathI jonAr mithyAdraShTi vastunI maryAdAne toDI nAkhe chhe. juo, bhagavAne upadesh Apyo em kahevun e paN vyavahAranayanun kathan chhe. vANI vANInA kAraNe nIkaLe chhe; emAn gnAn nimitta chhe. vANInI paryAyano utpAd vANInA paramANuthI thAy chhe, AtmAthI nahi, IchchhAthI paN nahi. (bhagavAnane IchchhA hotI nathI).
dhavalamAn Ave chhe ke lokAlok kevaLagnAnamAn nimitta chhe. eno artha shun? shun kevaLagnAnanI paryAy lokAlokathI thaI chhe? nA, em nathI. em kevaLagnAnanI paryAy lokAlokane nimitta chhe. eTale shun kevaLagnAn chhe mATe lokAlok chhe? em paN nathI, vaLI lokAlok to gnAnanun paragney chhe ane svagney to potAnA dravya-guN-paryAy chhe. Avun vastusvarUp chhe.
7pamI gAthAmAn AvI gayun ke AtmAnA gnAnapariNAmamAn rAg nimitta chhe. Avun je gnAn te jIvanun kArya chhe, rAg jIvanun kArya nathI. A to andar potAmAn laI jAy chhe. gnAnanI paryAy svaparaprakAshak hovAthI te pariNati svane jANe chhe ane rAgane jANe chhe. rAg chhe to rAgane jANe chhe em nathI. gnAnanI paryAy potAnA svaparaprakAshak sAmarthyanI svaparane jANe chhe. gnAnanI pariNatimAn dharmI jIvane rAg nimitta chhe. chhatAn dharmI jIv potAnI gnAnanI pariNatine jANe chhe, rAgane nahi. potAnI gnAnanI paryAy te pariNAmasvarUp kriyA chhe, ane te pariNAm dravyathI abhinna chhe. tethI te paryAyanun kartA Atmadravya chhe; te paryAyanun kartA nimitta (rAg) nathI.
atyAre to moTI garabaD chAle chhe. parathI kArya thAy e mAnyatA mULamAn ja bhUl chhe. svAmIkArtikeyAnuprekShAmAn lakhyun chhe ke pratyek padArthanI te samaye thanArI paryAy potAnI kALalabdhithI pragaT thaI chhe. paryAyanI te janmakShaN chhe. paryAyanI utpattino svakAL chhe tethI te thaI chhe, nimitta chhe mATe te thaI chhe em nathI. pravachanasAranI gAthA 102mAn paryAyanI janmakShaNanI A ja vAt karI chhe. dravyanI palaTatI avasthAnA kALe sahachar dekhIne te paryAy nimittane laIne thaI chhe evI je mAnyatA teno ahIn ati spaShTa niShedh karyo chhe.
juo, A lAkaDI UnchI thAy chhe te tenI palaTavAnI kriyA chhe. te kriyA pariNAmasvarUp hovAthI pariNAmathI bhinna nathI, ane pariNAm (lAkaDInA) paramANuthI bhinna nathI. mATe te kriyAno karanAro te te paramANu chhe, AngaLI teno kartA nathI. AtmAe to nahi, paN AngaLIe A lAkaDI UnchI karI chhe em nathI. roTalI tAvaDImAn unI thAy chhe te paramANunI kriyA chhe. te te paramANunI uShNa thavAnI yogyatAnA kAraNe roTalI unI thAy chhe; tavAthI nahi, agnithI nahi, ke roTalIne tavAmAn UnchI-nIchI pheravanAr bAIthI nahi. tyAn tAvaDImAn roTalInI UnchI-nIchI pharavAnI je kriyA chhe te paN te te