170 ] [ pravachan ratnākar bhāg-7
निष्पीताखिलभावमण्डलरसप्राग्भारमत्ता इव।
यस्माभिन्नरसः स एष भगवानेकोऽप्यनेकीभवन्
वल्गत्युत्कलिकाभिरद्भुतनिधिश्चैतन्यरत्नाकरः ।।
ekanun ālamban karavun. tenā ālambanathī ja (nij) padanī prāpti thāy chhe, bhrāntino nāsh thāy chhe, ātmāno lābh thāy chhe, anātmāno parihār siddha thāy chhe, (em thavāthī) karma jorāvar thaī shakatun nathī, rāgadveṣhamoh utpanna thatā nathī, (rāgadveṣhamoh vinā) pharī karma āsravatun nathī, (āsrav vinā) pharī karma bandhātun nathī, pūrve bandhāyelun karma bhogavāyun thakun nirjarī jāy chhe, samasta karmano abhāv thavāthī sākṣhāt mokṣha thāy chhe. (āvun gnānanā ālambananun māhātmya chhe.)
bhāvārthaḥ– karmanā kṣhayopasham anusār gnānamān je bhedo thayā chhe te kāī gnānasāmānyane agnānarūp nathī karatā, ūlaṭā gnānane pragaṭ kare chhe; māṭe bhedone gauṇ karī, ek gnānasāmānyanun ālamban laī ātmānun dhyān dharavun; tenāthī sarva siddhi thāy chhe.
have ā arthanun kaḷasharūp kāvya kahe chheḥ- shlokārthaḥ–
javāmān āvelo je samasta padārthonā samūharūpī ras tenī atishayatāthī jāṇe ke matta thaī gaī hoy evī [यस्य इमाः अच्छ–अच्छाः संवेदनव्यक्तयः] jenī ā nirmaḷathī paṇ nirmaḷ samvedanavyaktio (-gnānaparyāyo, anubhavamān āvatā gnānanā bhedo) [यद् स्वयम् अच्छलन्ति] āpoāp ūchhaḷe chhe, [सः एषः भगवान् अद्भुतनिधिः चैतन्यरत्नाकरः] te ā bhagavān adbhut nidhivāḷo chaitanyaratnākar, [अभिन्नरसः] gnānaparyāyorūpī taraṅgo sāthe jeno ras abhinna chhe evo, [एकः अपि अनेकीभवन्] ek hovā chhatān anek thato, [उत्कलिकाभिः] gnānaparyāyorūpī taraṅgo vaḍe [वल्गति] dolāyamān thāy chhe-ūchhaḷe chhe.
bhāvārthaḥ– jem ghaṇān ratnovāḷo samudra ek jaḷathī ja bharelo chhe ane temān nānā moṭā anek taraṅgo ūchhaḷe chhe te ek jaḷarūp ja chhe, tem ghaṇā guṇono bhaṇḍār ā gnānasamudra ātmā ek gnānajaḷathī ja bharelo chhe ane karmanā nimittathī gnānanā anek bhedo-vyaktio āpoāp pragaṭ thāy chhe te vyaktio ek gnānarūp ja jāṇavī, khaṇḍakhaṇḍarūpe na anubhavavī. 141.