204 ] [ pravachan ratnākar bhāg-7
samādhānaḥ– bhāī! ā samyak ekānta chhe. eno artha ja e chhe ke gnānasanmukhanī ekāgratāthī-gnānanā pariṇamanathī mokṣha thāy chhe paṇ bījī koī rīte thato nathī. vyavahār karatān karatān-rāg karatān karatān vītarāgatāsvarūp mokṣha kem thāy? (kadīy na thāy). gnānanā pariṇamanamān gnānanī pratīti, gnānanun gnān ane gnānamān ramaṇatā-em traṇe āvī gayā. rāganī kriyā to enāthī bhinna rahī gaī. samajāṇun kāī...?
vyavahār-rāg mokṣhanun kāraṇ nathī em niṣhedh karyo tyān em nathī ke vyavahār chhe ja nahi, hoto ja nathī. vyavahār kartā nathī arthāt vyavahārathī nishchay pragaṭe chhe em nathī. chhatān samyagdraṣhṭine jyān sudhī pūrṇa vītarāgatā na thāy tyān sudhī vyavahār hoy chhe, āve chhe; paṇ te mokṣhanun kāraṇ nathī. (upachār karīne kahevāmān āve e judī vāt chhe). ā vāt vyavahāranā pakṣhavāḷāne ākarī paḍe chhe, khaṭake chhe. tene em thāy chhe ke vrat- tapanun ācharaṇ badhun kayān gayun? eno ja ahīn khulāso kare chhe-
ke ‘anya koī kriyākāṇḍathī tenī (mokṣhanī) prāpti thatī nathī.’ juo, ā asti-nāsti karyun; ā anekānta karyun ke-‘te gnānathī ja maḷe chhe, anya koī kriyākāṇḍathī tenī prāpti thatī nathī.’ agnānī anekānta em karavā māge chhe ke-nishchayathī paṇ mukti thāy chhe ane vyavahārathī paṇ mukti thāy chhe. paṇ bhāī! āvun anekānta nathī; ā to phudaḍīvād chhe.
anekānta to ā chhe ke-vastu je chidānandaghanasvabhāv chhe tenī ekāgratā te ja mokṣhanun kāraṇ chhe paṇ anya kriyākāṇḍ mokṣhanun kāraṇ nathī. vrat, tap, bhagavānanī bhakti, jātrā ityādi kriyākāṇḍathī koī di’ nirjarā thatī nathī arthāt mokṣha thato nathī. āvī chokhkhī vāt chhe.
[pravachan nan. 278 thī 280*dināṅk 31-12-76 thī 2-1-77]