shun? ke tene koī paravastunī-nimittādinī apekṣhā nathī. nimitta āve to thāy em mānanār to ekānt nimittavādī agnānī chhe. nimittanī to shun? pragaṭ thatī-utpādarūp thatī-paryāyane pūrva paryāyanā vyayanī paṇ apekṣhā nathī. nimitta chhe, pūrva paryāyano vyay chhe (nathī em vāt nathī), paṇ utpādarūp paryāyane tenī apekṣhā nathī. aho! vītarāg sarvagna parameshvar sivāy āvī bīje kyāy vāt nathī.
prashnaḥ- paṇ āvun samajavāmān to keṭalo badho vakhat jāy? uttaraḥ– are! sansāranā bhaṇatar pāchhaḷ keṭalo vakhat kāḍhe chhe? vaḷī videshamān bhaṇavā jāy chhe ne lākho rūpiyāno kharcha kare chhe. paṇ ā laukik bhaṇatar shun kām āve? (sansār vadhāravā sivāy) kāī ja kām na āve. māṭe ā tattvagnānano abhyās kroḍ upāy karīne paṇ karavo joīe. chhahaḍhālāmān kahyun chhe ne ke-
‘svāmī kārtikey anuprekṣhā’ nāmanā granthamān gāthā 321-322-323mān shrī kārtikey svāmīe kahyun chhe ke- sarvagnadeve je jīvane janma, maraṇ, sukh, duḥkh ādi je deshamān, je kāḷe, je vidhithī thavānun niyat jāṇyun chhe te jīvane te deshamān, te kāḷe, te vidhithī te te thāy ja chhe; temān indra ke jinendra-koī kāī pheraphār karavā samartha nathī. ā pramāṇe je nishchayathī sarva dravyo ane sarva paryāyone jāṇe chhe te shuddha samyagdraṣhṭi chhe, ane je shaṅkā kare chhe te kudraṣhṭi arthāt mithyādraṣhṭi chhe. ahā! darek dravyanī, darek guṇanī je kāḷe je paryāy thavāyogya hoy te kāḷe te ja paryāy utpanna thāy chhe em yathārtha jāṇanāranun lakṣha paryāy upar na rahetān trikāḷī dravya svabhāv upar jāy chhe ane e ja svabhāv-draṣhṭino samyak puruṣhārtha chhe, ā rīte kramabaddha paryāyano nirṇay karavāmān bhego puruṣhārtha āvī ja jāy chhe. māṭe kramabaddha mānavāthī puruṣhārtha ūḍī jāy chhe evī shaṅkā karavī yogya nathī. bhāī! niyat kram chhoḍīne koī prakāre (nimittādi vaḍe) paryāy yathechchha āghīpāchhī thavānun tun māne paṇ e to mithyādarshan chhe ane tārī evī cheṣhṭā mithyā puruṣhārtha-mithyā vikalpa sivāy kāī ja nathī. samajāṇun kāī...?
prashnaḥ– hā, paṇ pravachanasāramān nay prakaraṇamān kāḷanay ane akāḷanay em bannenun vidhān chhe. tethī ekānte badhun kramaniyat-kramabaddha mānavun yogya nathī.
uttaraḥ– pravachanasāramān 47 nayano adhikār chhe; temān kāḷanay ane akāḷanayanī vāt āvī chhe. tyān 30mā kāḷanayathī kathan karatān kahyun chhe ke-
“ātmadravya kāḷanaye jenī siddhi samay par ādhār rākhe chhe evun chhe, unāḷānā divas anusār pākatā āmraphaḷanī māphak.”
matalab ke je kāḷe je paryāy thavānī hoy te kāḷe te thāy enun nām kāḷanay chhe. vaḷī, tyān 31mā akāḷanayathī varṇan karatān kahyun chhe ke-
“ātmadravya akāḷanaye jenī siddhi samay par ādhār rākhatī nathī evun chhe, kr̥utrim garamīthī pakavavāmān āvatā āmraphaḷanī māphak.”
ahīn banne-kāḷanay ane akāḷanay-ek ja kārya prati potapotānī vivakṣhā rajū kare chhe. jem kāḷanayamān kāḷanī vivakṣhā chhe tem akāḷanay te ja kārya prati anya hetuo-svabhāv, puruṣhārtha, niyat ane nimittanī vivakṣhā darshāve chhe. ahīn akāḷanayano evo artha kayān chhe ke paryāy thavānī hoy te na thatān āghī-pāchhī thāy ke bījī thāy? akāḷano artha em chhe ke svabhāv, puruṣhārtha, niyat ane nimitta-e badhā paṇ paryāy thavānā kāḷe sāthe ja chhe; bākī paryāy thavā yogya hoy te āgaḷ-pāchhaḷ thāy ke bījī thāy evo teno artha nathī. vāstavamān pratyek paryāy potānā niyatakramamān ja pragaṭ thāy chhe ane te kāḷe bāhya ane abhyantar sāmagrīno sahaj ja yog hoy chhe.
ek paṇḍit ahīn āvelā. ahīnnī vāt sāmbhaḷī teo bahu khushī thayelā. pote bahu naram māṇas hatā. temaṇe pañchādhyāyīno hindīmān anuvād karyo chhe. temān bhūl rahī gayelī te batāvī to bolyā, -amārī bhūl hoy to sudharāvo, mahārāj! tyān pañchādhyāyīmān (temaṇe) em vāt karī chhe ke buddhipūrvakano rāg chhaṭhṭhā guṇasthāne hoy chhe ane abuddhipūrvakano rāg sātamā guṇasthāne hoy chhe. parantu ā kathan, kīdhun, sadoṣh chhe. chhaṭhṭhā guṇasthānamān ja khyālamān āve evo je rāg