74ḥ pravachan ratnākar bhāg-11 pratyakṣha thāy evun ja enun svarūp chhe. ahāhā...! bhagavān! tārā gharamān anant chaitanyalakṣhmī bharī chhe. tāro ātmā pratyakṣhapaṇe ānandanun vedan kare evī tārāmān lakṣhmī bharī chhe. bhāī! tārī āvī svarūpalakṣhmī chhe tenī hā to pāḍ; hā pāḍīsh to tenī lat lāgashe ane ‘hālat’ pragaṭ thaī jashe. ahā! ā to-
ahā! hā pāḍī antaḥpuruṣhārtha kare tene ratnatrayanī prāpti thāy. paṇ rāgathī thāy ne nimittathī thāy ne vyavahārathī thāy em vichārī antaḥpuruṣhārthahīn-bhāgyahīn rahe tene ātmā pratyakṣha thato nathī, tene to chār gati ja ūbhī rahe chhe. kahyun chhe ne ke-
āvī vāt chhe. ā koī sampradāyanī vāt nathī, ā to vastunā gharanī vāt chhe.
ā bāramī prakāshashaktimān gajabanī vāt karī chhe. potāno gnānano ane ānandano svabhāv chhe tenun svayam pratyakṣha samvedan thāy, are, anant guṇonun pratyakṣha vedan thāy evo prakāshashaktinā sāmarthyano achintya mahimā chhe. shun kahīe? jeṭalun antaramān bhāse chhe teṭalun bhāṣhāmān āvatun nathī, kemake bhāṣhānun pariṇaman svatantra chhe, ane tenī kahevānī shakti maryādit chhe.
divyadhvanimān je nirūpaṇ āve chhe te bhagavānane kevaḷagnān chhe māṭe āve chhe em nathī. vāṇī chhūṭe chhe te to vāṇīnun upādān chhe, ne gnān ane yog to temān nimittamātra chhe. juo, bhāṣhāvargaṇā (pariṇaman) chār prakāre chhe; satyabhāṣhā, asatyabhāṣhā, mishrabhāṣhā ne vyavahārabhāṣhā. ā chār prakāranī vachanavargaṇā bhinna bhinna chhe. have bhagavānane to ekalun kevaḷagnān chhe, to bhāṣhāmān ekalī satyabhāṣhā nīkaḷavī joīe; paṇ bhāṣhāmān satya ane vyavahār-em be prakāre vāṇī āve chhe. kevaḷagnānamān koī vyavahār nathī. parantu bhāṣhāmān yogyatā ja evī chhe ke satya ane vyavahār bannene te batāve. ām bhāṣhānī paryāy pote potāthī svatantra pariṇame chhe. temān gnān nimitta ho, paṇ nimitta tenun kartā nathī, bhāṣhāvargaṇānī paryāyano kartā ātmā nathī, bhagavān kevaḷī nathī; kevaḷīnā yoganun kampan chhe te paṇ bhāṣhāvargaṇānī paryāyano kartā nathī. bhāṣhāvargaṇā jaḍ chhe te svayam svatantra je kāḷe jem pariṇamavāyogya hoy tem te kāḷe pariṇamī jāy chhe, prayog karīne ātmā tene pariṇamāvī de em traṇakāḷamān chhe nahi.
bhāṣhāmān sva-parane kahevānī tākāt chhe, ne ātmāmān sva-parane jāṇavānī tākāt chhe. mārga to juo prabhuno! dravyamān paryāy potāthī svatantra pragaṭ thāy chhe. vāṇīmān sva-parane jāṇavānī tākāt nathī, ne ātmāmān sva-parane kahevānī tākāt nathī. ām vastusthiti chhe, chhatān hun vāṇī karun em koī māne to te mūḍh ja chhe. are bhāī! ā bahāranī lakṣhmī, makān, sharīr, man, vāṇī ityādi mārān chhe em māne e to bhrānti chhe, mithyā bhram chhe, pākhaṇḍ chhe. are, ā rāgano ansh paṇ jyān tāro nathī to tārāthī trikāḷ bhinna evī parachīj tārī kayānthī thaī gaī? parachījanun to kṣhetra ja bhinna chhe ne prabhu!
samavasharaṇamān jīv anant vār gayo, ne tyān bhagavānanī divyadhvani anant vār sāmbhaḷī. tyān vāṇī sāmbhaḷīne je gnānanī paryāy pragaṭ thaī te potāthī thaī chhe, vāṇīnā kāraṇe thaī chhe em nathī. bhale te paralakṣhī gnān ho, paṇ vāṇīthī te paralakṣhī gnān thayun chhe em nathī; paralakṣhī gnāney potānā upādānathī thāy chhe. hā, eṭalun chhe ke paralakṣhī gnānamān ātmā pratyakṣha thato nathī. juo, loko kayāny dūradūrathī ā vāt sāmbhaḷavā āve chhe. ame to paramātmānī divyadhvanimān āvelī ā vāt pharamāvīe chhīe ke-ā gnān thayun te shāstra-shravaṇathī thayun nathī, potāthī thayun chhe. shravaṇanā nimitte thayelī gnānanī paryāyamān, te potāthī thaī chhe topaṇ temān parāshrayapaṇun chhe tethī, ātmā pratyakṣha thato nathī. jemān ātmā pratyakṣha thato nathī te ekalun paralakṣhī gnān, gnān ja nathī; e to mithyāgnān chhe. parantu koī paramātmānī vāṇī sāmbhaḷīne, shaktivān nij dravyane vichāre chhe, dhyāve chhe to tene dravya-guṇamān je anādikālīn shakti chhe tenun paryāyamān pariṇaman thaīne ātmā svasamvedanamān pratyakṣha thāy chhe, ane tyāre vāṇīne nimitta kahevāy chhe. āvī vāt chhe.
āmān ‘svayam’ ne ‘vishad’ e be shabdo par khās vajan chhe. ātmā koīnī apekṣhā rahit svayam prakāshamān chhe, ane vishad eṭale spaṣhṭa, pratyakṣha svasamvedan thaīne ātmā jāṇavāmān āve chhe. bhāī! dhīre dhīre ā viṣhay samajavo