bāpu! ā to bhagavānanī divyadhvanino sār chhe. aho! āchārya bhagavantoe vanamān vasīne kevān ajab kām karyān chhe! juo, mūḷ gāthāo shrī kundakundāchāryadeve be hajār varṣha par rachī chhe, ne tenā ek hajār varṣha pachhī tenī ṭīkā āchārya shrī amr̥utachandrasūrie banāvī chhe. aho! digambar munivaro! jāṇe hālatā-chālatā siddha! nij ek gnāyakabhāvamān jemaṇe upayoganī-shuddhopayoganī ugra jamāvaṭ karī chhe ane jeo prachur svasamvedanamān masta, nijānandarasamān līn rahenārā chhe evā yogīvaroe ā divya shāstra rachyun chhe.
em shuddhopayog to chothā guṇasthānathī hoy chhe, parantu shuddhopayoganī jevī ugra jamāvaṭ munivarone hoy chhe tevī samakitīne chothe guṇasthāne hotī nathī. munirājane to traṇ kaṣhāyanā abhāvavāḷī shuddhopayoganī tīvra līnatā hoy chhe. tathāpi samyagdraṣhṭine chothe guṇasthāne gr̥uhavāsamān rahevā chhatān ātmā svasamvedanapratyakṣhathī anubhavamān āve evī ātmānī ā prakāshashakti chhe. ā nyāyathī-yuktithī vāt chhe. chothe guṇasthāne samakitī kahe chhe-mārā ātmānā svasamvedan-pratyakṣhathī hun mane anubhavun chhun. aho! ā svasamvedan achintya mahimāyukta chhe, temān anant guṇono ras samāy chhe, temān atīndriy ānand jhare chhe, svarūpanī pratīti pragaṭe chhe, ane anant shaktio nirmaḷapaṇe uchhaḷe chhe. aho! ā svasamvedan to mokṣhanān dvār kholavāno rāmabāṇ upāy chhe.
samakitī chakravartī bhale chha khaṇḍanā rājyamān bahārathī dekhāy, paṇ kharekhar te rājyano svāmī nathī. 47 shaktimān chhellī sva-svāmitvamayī sambandhashakti chhe. ahāhā...! shaktinun pariṇaman thayun chhe evo samakitī, gnānī chakravartī chhannu hajār rāṇīonā vr̥undamān dekhāy to paṇ te potānā dravya-guṇ ane svasamvedananī nirmaḷaparyāy je tene pragaṭ thaī chhe teno te svāmī chhe, rāgano-vikalpano svāmī nathī. have rāgano svāmī nathī to pachhī rājyano, parano ke strīno svāmī hoy e vāt kayān rahī?
ahā! ā prakāshashaktinun bījī anant shaktiomān rūp chhe. tethī gnān, shraddhā, ānand vagere pratyakṣha thāy evun enun svarūp chhe. aho! ā to moṭo bhaṇḍār bharyo chhe, jeno pār na āve evī ā vāt chhe. ekek shaktimān keṭalun bharyun chhe! ek ‘jagat’ shabda laīe emān keṭalo vistār bharyo chhe? ahāhā...! chha dravya, enā guṇ, enī paryāy, traṇ kāḷ, anantā siddha, anantā nigodarāshi, anantāanant pudgalo... ohohoho...! ‘jagat’ shabde keṭalun badhun āve! have e jagatane jāṇanār gnānanā sāmarthyanun shun kahevun? ām ekek shaktino ghaṇo aparimit vistār chhe. (mātra pratyakṣha anubhavamān ja pār pamāy em chhe.)
dravyasaṅgrahanī 47mī gāthāmān shrī nemichandra siddhāntachakravartīdev kahe chhe-nishchay ane vyavahār mokṣhamārga dhyānamān pragaṭ thāy chhe.
तम्हा पयत्तचित्ता जूयं झाणं समब्भमसह।। ४७।।
dharmīpuruṣh svarūpamān jyāre upayog lagāve tyāre dhyān thāy chhe. dhyān te ja shuddhopayog chhe. gnāyakanun dhyān lagāvatān ātmā gnānamān pratyakṣha thāy chhe, anubhavamān āve chhe. mati-shrutagnānamān ātmā pratyakṣha chhe.
prashnaḥ– mati-shrutagnānane tame pratyakṣha kaho chho, parantu tattvārthasūtramān ‘आद्ये परोक्षम्’ ārambhanān be arthāt mati-shrutagnān parokṣha chhe em kahyun chhe. to ā kevī rīte chhe?
uttaraḥ– tattvārthasūtramān mati-shrutagnānane parokṣha kahyān chhe te to parane jāṇavānī apekṣhāe parokṣha kahyān chhe, potāne jāṇavānī apekṣhāe to mati-shrutagnān pratyakṣha chhe. ā vāt emān garbhit chhe. vyavahāramān jem kahe chhe ne ke- ā māṇasane men pratyakṣha joyo chhe, tem bhagavān ātmā svasamvedanagnānamān spaṣhṭa svayam prakāshamān thāy chhe. shrutaparyāy antaramān vaḷīne jyān chaitanyasvarūpane dhyey banāve chhe tyān tenun pratyakṣha svasamvedan thāy chhe. svānubhavamān ātmā svayam pragaṭ thāy chhe.
men rājāne pratyakṣha joyo em kahevun te vyavahārapratyakṣha chhe. paranun gnān paṇ jene svarūpagrāhī satyārtha gnān hoy tene sāchun hoy chhe. ā dev chhe, ā guru chhe, ā shāstra chhe-evun parasambandhīnun gnān tene sāchun hoy chhe jene svanun bhān chhe. jene svanun gnān thayun nathī tene paranun gnān te gnān nathī, e to ekānt paraprakāshak gnān chhe.
varṣho pahelān sampradāyamān ame kahyun hatun ke-svānubhav karo, svānubhav karavo joīe. svānubhav mukhya chhe.