112ḥ pravachan ratnākar bhāg-11
ahāhā...! svasvarūpanī ramaṇatārūp chāritra to koī alaukik chīj chhe bhāī! nijānand-gnānānandasvarūpamān ramavun, charavun, ṭharavun enun nām chāritra chhe. prachur atīndriy ānandanun jyān bhojan chhe enun nām chāritra chhe. e to koī param pāralaukik dashā bāpu! chāritra kone kahīe? aho! dhanya e chāritra dashā ne dhanya avatār! samyagdraṣhṭine ā chāritradashā pūjanīk chhe. ahāhā...! abhed ratnatrayasvarūp bhagavān ātmā anantaguṇ-ratnākar chhe; tenā sanmukhanī draṣhṭi karī teno svasamvedanamān anubhav karavo te samyagdarshan, samyaggnān chhe, ane te mahā mahimāvant mokṣha dashānun pratham sopān chhe. chhahaḍhālāmān āve chhe ne ke-
samyaktā na lahai so darshan, dhāro bhavya pavitrā.
adhyātma pañchasaṅgrahamān pt.. dīpachandajīe kahyun chhe ke-abhavya jīvane gnān hoy chhe paṇ gnānanī pariṇati hotī nathī. eṭale shun? ahāhā...! andar gnānasvarūpī bhagavān ātmā chhe tenun svasamvedan gnān thāy tene gnān pariṇati kahe chhe. abhavine 11 aṅg ane nav pūrvanun gnān thāy chhe, paṇ tene gnānanī pariṇati thatī nathī. ohoho...! agiyār aṅganun gnān kone kahīe? ek āchārāṅg shāstranā 18000 pad chhe, ane ek padanā pa1 karoḍ jhājherā shlok chhe. bījā sūyaḍāṅganā enāthī bamaṇā, em bamaṇā bamaṇā karatān 11 aṅg sudhī levun. ā uparānt nav pūrvanun gnān hoy chhe. āvun gnān kāī abhyās karavāthī pragaṭatun nathī. e to sahajapaṇe e jātanī labdhi pragaṭe chhe. sāt dvīp ane sāt samudra dekhe evun vibhaṅg gnān paṇ abhavine pragaṭ thāy chhe; parantu tene gnānanī pariṇati nathī. ahā! jemān nij gnāyakasvabhāvanun nirmaḷ gnān-shraddhān thāy tevī gnānanī pariṇati tene nathī.
ahāhā...! shakti ane shaktivānanā bhedanun lakṣha chhoḍīne, sachchidānandasvarūp andar ātmā nirvikalpa abhed ek birāje chhe tene gnānamān gney banāvī, tenān nirmaḷ gnān-shraddhān karavān tenun nām gnān pariṇati chhe. ahāhā...! āvun nij ātmānun gnān thatān gnānanī pariṇatinī sāthe anant shaktio paṇ bhegī vyakta thaīne paryāyamān uchhaḷe chhe, udit thāy chhe. ānun nām ātmagnān chhe, ane te gnānamān ahīn kahe chhe, rāganun kartāpaṇun nathī. gnān sāthe bhego akartā svabhāv uchhaḷe chhe ne! tethī gnānī rāgano kartā nathī, mātra gnātā chhe. āvī vāt!
juo, madhyalokamān asaṅkhyāt dvīp-samudro chhe. temān chhello svayambhūramaṇ nāmano samudra chhe. teno vistār asaṅkhya jojanamān chhe. temān nīche retī nathī, ratno bharyān chhe. tem bhagavān ātmā-akhaṇḍ ekarūp chaitanya mahāprabhu- anant chaitanya-ratnono bhaṇḍār chhe, svayambhū chaitanyaratnākar chhe. pravachanasāranī gāthā 16mān tene svayambhū kahel chhe. ahāhā...! tenī draṣhṭi karī andar jhukavāthī arthāt temān tanmay thaī pariṇamavāthī anant guṇaratno paryāyamān nirmaḷ- nirmaḷapaṇe vyakta thaī uchhaḷe chhe. ahā! te paryāyo kramarūpe pravarte chhe. ahīn shuddha paryāyonī vāt levī, kemake shaktinā adhikāramān ashuddha paryāyanī vāt ja nathī.
niyamasāranī gāthā 38mān paryāyathī rahit trikāḷī je ek gnāyakabhāv chhe tene ātmā kahyo chhe. tyān dravyadraṣhṭino viṣhay evun trikāḷī shuddha dravya siddha karavun chhe. jyāre ahīn trikāḷī dhruv ek gnāyakanān shraddhān-gnān thatān je paryāyomān anant shaktionun pariṇaman thayun te paryāyo ane guṇonā samūhane ātmā kahyo chhe. ahīn dravyanī shaktio ane tenun pariṇaman siddha karavun chhe. tethī dravyamān akrame pravartatī shaktio ane kramavartī paryāyono samūh te ātmā em kahyun chhe. āmān vikārī pariṇamananī vāt āvatī nathī, kemake vikār te shaktinun kārya nathī, paṇ karmanā nimitte utpanna thato aupādhikabhāv chhe; vāstavamān tenun kartr̥utva bhagavān ātmāne nathī.
ā 47 shaktio kahī chhe te badhī ātmāmān to ek sāthe chhe, ahīn tenun varṇan ek pachhī ek karyun chhe. tem pravachanasāramān chhelle 47 nayano adhikār chhe. ane te nayanā viṣhayarūp dharmo paṇ dravyamān ekī sāthe chhe. shun kīdhun? nitya, anitya ādi badhā dharmo ekī sāthe chhe. ne tethī kāḷe mokṣha thāy ane akāḷe mokṣha thāy em kahyun chhe chhatān te banne dharmo ekī sāthe ek samayamān rahe chhe. te jātanī je dravya ke paryāyagat yogyatā chhe tene dharma kahel chhe. niyatinay ane aniyatinayanā viṣhayarūp banne dharmo paryāyamān ek ja samaye chhe. svabhāvarūp paryāyane niyat kīdhī chhe, ne vibhāvarūp paryāyane aniyat kahī chhe. tevī rīte kriyānay ane gnānanayanī paṇ tyān vāt karī chhe;
“ātmadravya kriyānaye anuṣhṭhānanī pradhānatāthī siddhi sadhāy evun chhe.”