paryāyamān vyakta thaī jāy chhe. ahāhā...! dravya-guṇamān to shakti vyāpī chhe, ne paryāyamāny te vyāpe chhe; kemake darek shakti dravya-guṇ-paryāy traṇemān vyāpe chhe. samajāy chhe kāī...? ā dravyānuyoganun kathan bahu jhīṇun bāpu! nij purṇa satnī pratīti jayān thaī ke sarva guṇono ek ansh paryāyamān vyakta thāy chhe. aho! niṣhkriyatāno ayogapaṇārūp ek ansh samakitī dharmīne chothā guṇasthāne pragaṭ thaī jāy chhe.
have ā potānā dravya-guṇ-paryāy shun enīy ghaṇāne to khabar nathī. thānathī ek bhāī āvelā. temaṇe ahīnnā svādhyāy mandiranī divāl upar lakhelo chākaḷo vāñchyo, “dravyadraṣhṭi te samyagdraṣhṭi” -pachhī te bolyā-“ mahārāj! ā dravyadraṣhṭi te samyagdraṣhṭi-em ahīn lakhyun chhe to shun dravya eṭale paisāvāḷā ahīn ghaṇā loko āve chhe te badhā samyagdraṣhṭi chhe em ā lakhavāno artha chhe?” tyāre temane kahyun-em nathī bhāī! dravya eṭale paisāvāḷā evo artha nathī bāpu! dravya eṭale ātmadravya-anantaguṇanidhān paramārtha vastu, guṇ eṭale eno trikāḷī bhāv-svabhāv, ane paryāy eṭale tenun pariṇaman thāy te dashā. dravya-guṇ-paryāyano āvo artha chhe bhāī! have jainamān janmelāney ānī kāī khabar na maḷe ene dharmanun svarūp kevī rīte samajāy, ane dharmanī prāpti ene kevī rīte thāy? paisā to jaḍ chhe bāpu! ane tene potānā māne e to jaḍano svāmī, jaḍ thāy chhe. jem bhensano pati pāḍo hoy tem paisā ane rāgano svāmī thanār jaḍ chhe, chetan nathī. nirjarā adhikāranī gāthā 208nī ṭīkāmān āchārya amr̥utachandrasvāmī pharamāve chhe ke-
“jo ajīv paradravyane hun parigrahun to avashyamev te ajīv mārun ‘sva’ thāy, hun paṇ avashyamev te ajīvano svāmī thāun; ane ajīvano je svāmī te kharekhar ajīv ja hoy. e rīte avashe (lāchārīthī) paṇ mane ajīvapaṇun āvī paḍe. mārun to ek gnāyak bhāv ja je ‘sva’ chhe, teno ja hun svāmī chhun; māṭe mane ajīvapaṇun na ho, hun to gnātā ja rahīsh, paradravyane nahi parigrahun.”
have āvī vāt olā vyavahārathī nishchay thāy em māne chhe emane ekānta lāge chhe; paṇ ā samyak ekānta chhe bhāī! tun na samaje eṭale virodhanā pokār kare paṇ ā paramārtha satya chhe. ahāhā...! potānun svarūp andar trikāḷ dhruv ek sachchidānandamay chhe. temān ekāgra thatān paryāyamān ekānta arthāt ekalī vītarāgī shānti pragaṭ thāy chhe. ahīnun vātāvaraṇ paṇ ekāntamay-shāntimay chhe ne? svarūpanun bhān thaye anant guṇomān nirmaḷatāno ansh pragaṭ thāy chhe, ānand guṇano ansh pragaṭe chhe, ne sāthe vīrya guṇano ansh paṇ pragaṭe chhe. vīrya eṭale? ahāhā...! svasvarūpanī rachanā kare enun nām vīrya chhe. rāganī rachanā kare e vīryanī pariṇati nahi, e to napunsakatā- hījaḍāpaṇun chhe. jem napunsakane prajā thāy nahi tem āne paṇ dharmanī prajā thatī nathī.
mārag ghaṇo sūkṣhma chhe bhāī! bahāranā padārtha sāthe tane shun sambandh chhe? are, shubharāgano vikalpa thāy tey duḥkhadāyak chhe. are bhāī! tane tārī khabar nathī! bhagavān! tun gnānānandasvabhāvī chho ne! tārī dashāmān ānandano svād āvavo joīe tenā badale are, tun rāganā-duḥkhanā vedanamān rokāī gayo! duḥkhanā-rāganā abhāvasvabhāv svarūp bhagavān! tun asaṅgamūrti chaitanyaprabhu chho. ahā! āvā nij ānandasvarūpanā saṅgamān-samīpatāmān gayo nahi, ane rāganā saṅgamān tun rokāī gayo, rāganā raṅgamān raṅgāī gayo! rāgano saṅg karīne bhāī! ten paryāyamān duḥkh vahorī līdhun chhe. shubhayogane tun mokṣhanun sādhan māne paṇ e to tārun agnān chhe. dharmīne je anshe akampadashā pragaṭ thaī chhe temān shubhayogano to abhāv chhe; te dharmanun sādhan kem thāy? shubharāg dharmanun sādhan traṇakāḷamān nathī.
tyāre koī ek paṇḍite lakhyun chhe ke-‘shubharāgane hey māne te mithyādraṣhṭi chhe’ are bhāī! paṇḍit thaīne ten ā shun lakhyun? tāro ā viparīt abhiprāy duniyā mānī leshe (kemake duniyā to avaḷe mārge chhe ja), paṇ vastusthitimān mahā virodh thashe, vastu tārā abhiprāyathī sammat nahi thāy.
akartr̥utvashaktimān samasta, karmathī karavāmān āvatā pariṇāmonā karaṇanā uparamasvarūpanī vāt hatī. vikārī bhāv karmathī karavāmān āvelā pariṇām chhe, ne tenā karaṇanā uparamasvarūp akartr̥utvashakti chhe. tem akampanasvarūp niṣhkriyatvashaktinī vikr̥ut avasthā kampanarūp pariṇām chhe te karma dvārā karavāmān āvelī dashā chhe; vāstavamān sarva karmanā abhāvathī pravartatī akampatārūp niṣhkriyatvashakti te ātmāno trikāḷī svabhāv chhe. ahā! ā ṭīkāmān to bhaṇḍār bharyā chhe.
bhagavān ātmā chaitanyaratnākar prabhu chhe. tenī paryāyamān kampan thāy chhe te karma dvārā karavāmān āvatā pariṇām chhe, te ātmāno svabhāv nathī, ane teno kartā ātmā nathī. chothā guṇasthāne dharmīne je anshe akampanarūp dashā pragaṭ