ahā! jaḍakarma ane bhāvakarmanī dashāno to vartamān vidyamān dashāmān abhāv chhe, ne bhūt-bhaviṣhyanī potānī avasthāono paṇ temān prāgabhāv ne pradhvansābhāv chhe. jo tem na hoy ne bhūt-bhaviṣhyanī paryāyo paṇ vartamānamān vidyamān hoy to vartamān sādhak paryāyamān bhūtakāḷanī agnānadashā paṇ vartyā kare, tathā vartamān sādhakaparyāyamān kevaḷagnān dashā paṇ hamaṇān ja thaī jāy. ām thatān sādhakadashā vagere ekey paryāy siddha na thāy, ane paryāy siddha na thatān, dravya paṇ siddha na thāy, arthāt agnān ja rahe. māṭe vartamān sādhakadashānun vidyamān svabhāvavāḷāpaṇun chhe temān anya (āgaḷ-pāchhaḷanī ne vartamān vikāranī) avasthāono abhāv ja chhe em jāṇī shuddha chaitanyanā lakṣhamān dakṣha thā, kemake chaitanyanā lakṣhamān dakṣha thatān ātmā potānī nirmaḷ avasthāpaṇe vidyamān varte chhe. āvo vītarāgano mārag chhe.
ā pramāṇe ahīn abhāvashaktinun varṇan pūrun thayun.
‘bhavatā (-vartatā, thatā, pariṇamatā) paryāyanā vyayarūp bhāvābhāvashakti’. ahā! ātmāmān ek evī shakti chhe je vaḍe vartamānamān je paryāy vidyamān-bhāvarūp chhe teno niyamathī bīje samaye abhāv thāy. bhāv-abhāvano evo artha chhe ke vartamān pavitratānī je vidyamān-bhāvarūp avasthā chhe teno bījā samaye abhāv thāy chhe. jarā shāntithī sāmbhaḷavun bāpu! ā to bhagavān kevaḷīno mārag koī alaukik chhe. ahā! bhagavān kevaḷīe ātmāmān jevān nidhān pratyakṣha joyān chhe tevān, bhagavān! tane agnān maṭīne gnānamān bhāsit thāy evī tārī chīj chhe.
ahā! anant guṇanī je nirmaḷ paryāy vartamān vidyamān chhe te bhavatā bhāvano-pariṇāmano bīje samaye vyay thāy evī ātmānī bhāv-abhāvashakti chhe. ā paryāy chhe teno hun abhāv karun em nathī, ne tene hun pakaḍī rākhun em paṇ nathī, kāraṇ ke vartamān bhāvano bīje samaye abhāv thāy ja evo ātmāno bhāv-abhāv svabhāv chhe.
are bhāī! tun muñjhāīsh mā... , arere! ghaṇā lāmbā kāḷathī sevelun agnān have kem ṭaḷashe, ne samyaggnān kem thashe?-ām tun muñjhāīsh mā; kemake anādithī je agnān sevyun te agnān sadāy ṭakī ja rahe-em nathī. anādithī samaye samaye vidyamān evā agnānano abhāv thaīne, apūrva samyaggnānano bhāv thāy evī shaktio tārāmān trikāḷ bharī chhe. bas tun sva sanmukh thā, ne tārī badhī ja muñjhavaṇ maṭī jashe.
juo, ā anekāntano adhikār chhe. āchāryadev ahīn anekāntane visheṣh charche chhe. shiṣhye prashna karyo hato- prashnaḥ– ātmā anekāntamay hovā chhatān paṇ ahīn teno gnānamātrapaṇe kem vyapadesh karavāmān āve chhe? (ātmā anant dharmovāḷo hovā chhatān tene gnānamātrapaṇe kem kahevāmān āve chhe? gnānamātra kahevāthī to anya dharmono niṣhedh samajāy chhe.) teno āchāryadev uttar kare chhe-
uttaraḥ– lakṣhaṇanī prasiddhi vaḍe lakṣhyanī prasiddhi karavā māṭe ātmāno gnānamātrapaṇe vyapadesh karavāmān āve chhe. ātmānun gnān lakṣhaṇ chhe, kāraṇ ke gnān ātmāno asādhāraṇ guṇ chhe. (-anya dravyomān gnānaguṇ nathī). māṭe gnānanī prasiddhi vaḍe tenā lakṣhyanī-ātmānī-prasiddhi thāy chhe.
gnānamātra chetanasvarūp ātmā chhe, tenī pariṇatirūp gnānanī paryāy chhe tenī sāthe anant guṇonī paryāy utpanna thāy chhe. gnānamātra kahetān temān anant shaktio āvī jāy chhe, temān rāg-puṇya-pāp bhāvono niṣhedh chhe, kāī shaktiono niṣhedh nathī. ātmānī paryāyamān vartamān gnānanī dashā vidyamān hoy chhe; ā bhāv chhe ne temān rāgano-vyavahārano abhāv chhe. ā anekānta chhe. loko vyavahārathī nishchay thāy em māne chhe, temanī ā viparīt mānyatāno anekāntanī charchā dvārā āchāryadeve niṣhedh karyo chhe.
ātmānī anant shaktio chhe. temān bhāvashaktinun rūp chhe. tethī tenī pratyek shaktinī vartamān nirmaḷ avasthā