kṣhayopasham samakit chhe teno abhāv thāy te bhāvano abhāv chhe, ne vartamān je kṣhāyik samakit nathī teno bīje samaye bhāv thāy te abhāvano bhāv chhe. ā rīte bhāv-abhāv ane abhāv-bhāv e ātmānī banne shaktio ek samayamān ekasāthe varte chhe.
vartamān svarūpācharaṇ chāritra pragaṭ chhe, temān visheṣh sthiratānī dashāno abhāv chhe; paṇ teno pachhīnā samaye bhāv thaī jashe evun ātmānun abhāv-bhāvashaktirūp sāmarthya chhe. ahīn (vyākhyāmān) ‘uday’ shabda vāparyo chhe. ‘uday’ eṭale utpād thavo, pragaṭ thavun em artha chhe. shrīmade paṇ ‘uday’ shabda vāparyo chhe.
ahāhā...! shaktino artha chhe dravyanun sāmarthya. jīvanī anant shaktiomān ek abhāvabhāvashakti chhe. tenāthī vartamān nahi bhavatā bhāvano uday thāy chhe. vartamān gnānadashāmān kṣhayopasham gnān-kamīvāḷun gnān chhe teno abhāv thaīne bīje samaye pūrṇa kevaḷagnān pragaṭ thāy chhe. ahā! āvo chamatkārik ātmasvabhāv chhe. chār karmano nāsh thaīne kevaḷagnān pragaṭ thayun em tattvārthasūtramān āve chhe e nimittanun vyavahāranayathī kathan chhe.
ahā! ātmāno ā evo guṇ chhe ke vartamān paryāyamān jeno abhāv chhe teno bīje samaye uday thāy chhe. lyo, āmān nimittanā kāraṇe naimittik dashā thāy evī mānyatāno niṣhedh chhe.
to shun nimitta kāī ja nathī? nimitta chhe, ho; paṇ tenāthī kārya nīpaje chhe em nathī. khāniyā charchāmān ā viṣhay charchāyo hato. shaṅkākār pakṣhanī dalīl hatī ke chār ghātīkarmano nāsh thavāthī kevaḷagnān ādi anant chatuṣhṭay pragaṭ thāy chhe. pt.. phūlachandajīe tenun samādhān karatān kahyun chhe ke-chār ghātīkarmarūp paryāyano nāsh thaīne tyān tenī akarmarūp dashā thāy chhe. karmanī paryāyano vyay thaīne ‘bhāv’ shun thayo? ke akarmarūp dashā thaī. māṭe temānthī (karmanā abhāvamānthī) kevaḷagnān ādi jīvanī paryāy pragaṭ thaī em nathī. bhāī, visheṣh chintan-manan karī yathārtha nirṇay karavo joīe. nimitta chhe, hoy chhe, paṇ upādānanun kārya karavāmān nimitta kāī ja nathī. āvī gambhīr sūkṣhma vāt chhe.
gnānanī paryāyamān hāni ke vr̥uddhi thāy te potānī tatkālīn paryāyanī yogyatāthī thāy chhe, temān gnānāvaraṇīy karmanun nimitta bhale ho, paṇ nimittathī gnānanī paryāy thāy chhe em nathī. dravyanī shaktimān ja evun sāmarthya chhe ke navī (apūrva) paryāy pragaṭ thāy. karmanā abhāvathī thāy em chhe ja nahi. āgam, yukti ane anubhav-traṇe prakāre ām ja siddha thāy chhe.
potānī paryāy par-nimitta vaḍe thatī nathī, kemake nimitta chhe te nimittanī potānī paryāy kare chhe, to pachhī bījānī paryāy te kevī rīte kare? nimittano-parano to potāmān (ātmadravyamān) atyant abhāv chhe. ā yukti chhe. vaḷī vartamān alpagnānanī dashāmān visheṣhagnān abhāv chhe te abhāv-bhāvashaktinā sāmarthyathī pachhīnā bījā samaye bhāv-utpādarūp thashe; abhāvano bhāv thashe. āvo vastu-svabhāv chhe, tethī nimittathī ke gurugamathī visheṣh gnān thāy em chhe nahi. bhagavān! ā satya vāt chhe, ne ā hitanī vāt chhe.
paṇ āmān karavānun shun? ahā! chidānand chidrūp prabhu pote chhe teno antarmukh thaī svīkār karavo, ne tadrūpasvarūp pariṇamavunḥ bas āṭalun karavānun chhe. bhāī, ā samajīne āṭalun kare tene nimittathī thāy, ne vyavahārathī thāy-e badhā goṭā ūḍī jashe. ek vāt paṇ jo yathārtha samaje to badhā goṭā ūḍī jāy. āvī vāt! samajāṇun kāī...?
atyāre to ā viṣhayamān moṭī garabaḍ chāle chhe. juo, indoravāḷā paṇḍit devakīnandan ahīn vidvat pariṣhadamān āvyā hatā. temaṇe pañchādhyāyīnun sampādan karyun chhe. temān ek jagyāe temaṇe je artha lakhyo hato te bhūlavāḷo hato. temān ām chhapāyun hatun ke-chhaṭhṭhā guṇasthānamān buddhipūrvakano rāg hoy chhe, ane sātamā guṇasthāne abuddhipūrvakano rāg hoy chhe. temane ame kahelun, -paṇḍitajī, āmān bhūl chhe. kharekhar em chhe ke -chhaṭhṭhā guṇasthānamān buddhipūrvak ane abuddhipūrvak-em banne prakāranā rāg hoy chhe, jyāre sātamā guṇasthānamān ekalo abuddhipūrvakano rāg hoy chhe. chothā guṇasthāne paṇ khyālamān āve evo buddhipūrvakano, ne khyālamān na āve evo abuddhipūrvakano paṇ rāg hoy chhe. ahīn