chhoḍavānun prayojan siddha thāy chhe. bhāī! tārā chaitanyanidhānamān anantān guṇanidhān bharyān chhe tene jāṇī anantaguṇanidhān evā shuddha chaitanyanidhānamān draṣhṭi kar, tethī tane samyagdarshan-gnān-chāritrarūp nirmaḷ nirmaḷ pariṇati pragaṭ thashe. āvo mārag ane ā dharma chhe, bākī badhun thothethothān chhe.
dravya-guṇamān nirmaḷ ṣhaṭkārako chhe. to paryāyamān vikār kayānthī āvyo? pañchāstikāyanī 62mī gāthāmān paryāyanā ṣhaṭkārakanī vāt karī chhe. matalab ke paryāyamān paryāyanā ashuddha ṣhaṭkārako anusār vikār thāy chhe, temān paranī apekṣhā nathī, ne dravya-guṇ paṇ kāraṇ nathī. ek samayanī rāganī paryāyamān te paryāy kartā, te paryāy karma, te paryāy karaṇ, te paryāy sampradān, te paryāy apādān, ne te paryāy adhikaraṇ-em ek ja paryāyamān tenā ṣhaṭkārakanā pariṇamanathī vikr̥ut avasthā utpanna thāy chhe. ‘kārako anusār je kriyā...’ em kahīne 39mī shaktimān paṇ ā vāt siddha karī chhe. parantu vastuno-chaitanyavastuno guṇ evo chhe ke kārako anusār vikāranī je kriyā chhe tenāthī rahitapaṇe te pariṇame. kārako anusār paryāyamān je malin pariṇaman thayun chhe te to gnānanun gney thaī rahe chhe. jem paradravya gney chhe tem paryāyanī vikr̥ut dashā paṇ gnānīnā gnānanun gney chhe; ane tenāthī rahit bhavanamātramayī je bhāvashakti tenun pariṇaman tene siddha thāy chhe.
ahīn 40mī shaktimān ‘kārako anusār thavārūp’ kahyun emān trikāḷī nirmaḷ kārako levānā chhe. 39mī shaktimān paryāyanā (ashuddha) ṣhaṭkārakonī vāt hatī. ahīn dravya-guṇanā nirmaḷ kārakonī vāt chhe. ‘kārako anusār’-matalab ke trikāḷī nirmaḷ kārako anusār thavāpaṇārūp je bhāv te-mayī kriyāshakti chhe. bhāī, ātmā svayam chha kārakarūp thaīne nirmaḷ nirmaḷ bhāvapaṇe pariṇame evī enī kriyāshakti chhe. aho! svayamev chha kārakarūp thaīne kevaḷagnānādirūpe pariṇame evo bhagavān ātmāno svabhāv chhe. ahā! ātmāne potānā nirmaḷ bhāvarūpe pariṇamavā koī par kārakonī garaj-apekṣhā nathī, tem ja ātmā kārak thaīne jaḍanī kriyā kare ke vikārane kare evo paṇ eno svabhāv nathī. potānā ja nirmaḷ kārakone anusarīne potānā vītarāgabhāvarūpe pariṇamavānī kriyā kare evo ātmāno svabhāv chhe. ā kriyāshakti chhe.
bhāī, dharmanun svarūp āvun bahu jhīṇun chhe bāpu! have ā vāṇiyāne āvun samajavānī phurasad na maḷe, ākho di’ raḷavā-kamāvāmān, viṣhay bhogamān ne bairān-chhokarān sāchavavāmān chālyo jāy e kayāre ā samaje? paṇ bhāī, nivr̥utti laīne samajavāno ā mārga chhe. ahā! darshanashuddhi jenun mūḷ chhe evo ā koī alaukik mārga chhe.
pahelān (39mī shaktimān) je kārak anusār kriyā kahī te ek samayanī paryāyanā (ashuddha) ṣhaṭkārakanī vāt hatī. ahīn je kārak anusār kriyā kahī chhe te trikāḷī pavitra kārakanī vāt chhe. ā nirmaḷ kārakono āshray abhed ek dravya chhe. eṭale ‘kārako anusār’ kahyun emān ek abhed dravyano ja āshray chhe; emān par sāthe ke rāg sāthe kāī ja sambandh nathī. have āmān loko rāḍ nākhe chhe ke-āmān vyavahārano lop thaī gayo. are prabhu! tun sāmbhaḷ to kharo, tāro vyavahār vyavahāramān rahyo chhe, paṇ enāthī mokṣhamārga thashe evī tārī mānyatāno āmān jarūr bhukko thaī gayo chhe; ane te yathārtha ja chhe, kemake vyavahārathī-rāgathī rahitapaṇe nirmaḷ nirmaḷ pariṇame evo ja bhagavān ātmāno svabhāv chhe. abhyās nahi eṭale āvī vāt kaṭhaṇ paḍe, paṇ ā satya vāt chhe, bhagavānanī vāṇīmān āvelī vāt chhe. samajāṇun kāī...?
ahīn kriyāshaktimān je kārakonī vāt karī te dravyamān je nirmaḷ kārako trikāḷ shaktirūp chhe tenī vāt chhe. ahā! trikāḷī dravyamān je nirmaḷ abhed ṣhaṭkārako paḍayān chhe e kārakonā anusār thavāpaṇārūp, pariṇamavāpaṇārūp kriyāshakti trikāḷ jīvadravyamān paḍī chhe. ā sarvagna jinendradevanun pharamān chhe. prabhu! tārī paryāyamān dravya-guṇanā āshray vinā, paryāyanā ṣhaṭkārakathī je vikr̥utabhāvarūp kriyā thāy chhe tenāthī rahit thavun-bhavavun evo tāro bhāv guṇ chhe, ne nirmaḷ nirmaḷ ratnatrayarūpe thavārūp tāro kriyāguṇ chhe. malin pariṇām sahit thavāno koī guṇ tārāmān chhe ja nahi. tethī jyān dravya upar draṣhṭi mūke ke tarat ja malin pariṇāmathī rahit nirmaḷ nirmaḷ ratnatrayarūp pariṇaman thāy chhe. āvo mārag chhe.
paṇ ā to moṭā paṇḍit hoy tene samajāy!