182ḥ pravachan ratnākar bhāg-11
em nathī bhāī, ā samajavāmān paṇḍitāīnī jarūr nathī. paṇḍit kone kahevā? paramārthane jāṇe-anubhave te paṇḍit chhe. bākī to mokṣhamārga prakāshakamān āve chhe ke-
“he pāṇḍe! he pāṇḍe! he pāṇḍe! tun kaṇane chhoḍī mātra tuṣh ja khāṇḍe chhe, arthāt tun artha ane shabdamān ja santuṣhṭa chhe paṇ paramārtha jāṇato nathī māṭe mūrkha ja chhe.”
ā samajavāmān to antaranī ruchinī jarūr chhe, bahāranī paṇḍitāīnī nahi. samayasār, gāthā 1pa6mān paṇ kahyun chhe ke-
paṇ karmakṣhayanun vidhān to paramārtha–āshrit santane.
juo, ṣhaṭkārakathī paryāyamān je vikr̥utirūp vyavahār temān vidvat jano-paṇḍito vartan kare chhe, paṇ nishchay nij paramārtha vastumān vartan karatā nathī. bhāī, tārī bahāranī paṇḍitāī shun kām āve? ey sansār ja chhe. samajāy chhe kāī...?
koīe ahīn ātmasiddhi shāstranī ek gāthā-
ā gāthānā spaṣhṭīkaraṇanī māgaṇī karī chhe.
vāt em chhe ke āmān shvetāmbar shailīnī jarā vāt āvī gaī chhe. kharekhar kevaḷī bhagavān chhadmasthano vinay kare evo vyavahār traṇakāḷamān sambhavit nathī. kevaḷī bhagavānane apūrṇatāy nathī, ne vikalpey nathī; pachhī te bījāno vinay kevī rīte kare? shvetāmbar shāstromān evī vāt bharapur āve chhe, tenī thoḍī jhalak āmān rahī gaī chhe. bākī traṇalokanā nāth kevaḷī paramātmāthī moṭā koṇ chhe ke teo bījāno vinay kare? vinayano vikalpa kevaḷīne hoto nathī, kemake teo pūrṇa vītarāg thayā chhe. bhāī, kasoṭīe chaḍhāvīne mārganī satyatāno nirṇay karavo joīe, mātra oghe-oghe mānī levun e koī chīj nathī.
tyān bījī paṇ gāthā āvī chheḥ-
sādhe te mukti lahe, emān bhed na koy.
ā kathan paṇ satyathī pheravāḷun chhe. game te jāti ane game te veshathī mukti thāy em āmān kahyun lāge chhe, paṇ vāstavamān em nathī. bahāranī jāti brāhmaṇ, kṣhatriy ādi e ja hoy, ane sharīranun nagnapaṇun e ja bāhyamān vesh hoy, koī bījī rīte māne ke sampradāy chalāve to te satya chhe em nathī. (ā pramāṇe viparīt arthanun nirākaraṇ karyun)
are! bharatakṣhetramān atyāre koī kevaḷī ne visheṣh gnānī rahyā nahi, ne loko mārgane bījī rīte mānī tattvano virodh kare chhe. paṇ te mahā anyāy chhe. tenun phaḷ bahu ākarun chhe bhāī! tattvanī virādhanānā phaḷamān tārāthī sahan nahi thāy evun anantu duḥkh āvī paḍashe. koī jīv duḥkhī thāy te prashansālāyak nathī. paṇ shun thāy? mithyā shalyanun phaḷ evun ja ākarun chhe. māṭe chetī jā prabhu! ne satno jem chhe tem svīkār kar.
ahā! āchāryadeve shaktinun varṇan karīne nirmaḷ mokṣhamārga kem pragaṭ thāy te siddha karī dīdhun chhe. malin pariṇati ho, chhatān malinatā rahit pariṇaman-nirmaḷ gnānabhāvamay pariṇaman-thāy e ja gnānīnī pariṇati chhe. dayā, dān, vrat, tap, bhakti ityādinā pariṇām hoy, paṇ te gnānīnun mūḷ svarūp nathī, kemake e to rāg-vikalpa chhe, puṇyabandhanun kāraṇ chhe. gnānī tene paragneyapaṇe jāṇe chhe bas. āvo mārag chhe. are! eṇe satyārtha mārgane sāmbhaḷyo nathī, ne eno kadī parichay paṇ kīdho nathī! bahār ne bahār gothān khādhā kare chhe; paṇ potānī chīj bahāramān chhe nahi to kayānthī maḷe?
are bhāī! tārā hitane māṭe tun andar tārāmān ja jo, bahāramān kāraṇone mā shodh; kemake tārā hitanān kārako bahāramān nathī. potānā ja nirmaḷ chha kārakone anusarīne pote ja paramātmadashārūpe pariṇamī jāy evo bhagavān! tāro svabhāv chhe. tun bhagavānasvarūp ja chho prabhu! tārī prabhutā māṭe bāhya sāmagrī (nimittādi) ne shodhavānī vyagratā mā kar. bāhya sāmagrī vinā ja pote ekalo potānā nirmaḷ kārakorūp pariṇamīne kevaḷagnānarūpe thaī jāy evo svayambhū bhagavān