240ḥ pravachan ratnākar bhāg-11 je atyant vikās thavo te ja jenun khīlī nīkaḷavun chhe), ... evo ā ātmā uday pāme chhe.
ahāhā...! shun kahe chhe? nirmaḷānandano nāth sachchidānand prabhu trikāḷ dhruv andar virāje chhe teno je āshray kare chhe tene ja chaitanyano nirargaḷ vilasato je vikās te-rūpe khīlavun thāy chhe. ahāhā...! jem kamaḷ hajār pāṅkhaḍīe khīlī nīkaḷe tem bhagavān ātmā, temān ekāgra thaī sthit thatān anant gnān, anant darshan, anant sukh, anant vīrya-em anant guṇ-paryāye khīlī nīkaḷe chhe. ‘nirargaḷ vilasato vikās’ eṭale shun? ke pratibandh rahit niraṅkush amaryādit pūrṇa gnān-darshanādirūp vikās thāy chhe. ahāhā...! jene koī rokanārun nathī evo anant gnān- darshan-sukh-vīryarūp vikās khīlī jāy chhe. sādhakane vachche vyavahār āve chhe, paṇ te kāī ja nathī, te pūrṇa dashānun kāraṇ nathī.
vaḷī kahe chhe- ‘शुद्ध–प्रकाश–भर–निर्भर–सुप्रभातः’ shuddha prakāshanī atishayatāne līdhe je suprabhāt samān chhe... evo ā ātmā uday pāme chhe.
shuddha prakāshanī atishayatā eṭale shun? ke gnānanī sātishay visheṣhatā arthāt kevaḷagnānanī jhaḷahaḷ jyoti tene pragaṭ thavāne līdhe je suprabhāt samān chhe evo ā ātmā uday pāme chhe. juo ā suprabhāt! ahāhā...! pūrṇa gnān ne ānandathī bharelo prabhu chhe-enān antardraṣhṭi-gnān ne ramaṇatā thayān tene paryāyamān kevaḷagnānano divya sātishay prakāsh pragaṭ thāy chhe; ā kevaḷagnān shuddha prakāshanī atishayatāne līdhe suprabhāt samān chhe. āvun suprabhāt vyavahāranā āshraye pragaṭatun nathī, shuddha nishchayanā āshraye ja pragaṭe chhe, ane tene ja divāḷī thāy chhe.
prashnaḥ– paṇ gnānāvaraṇādi ghātikarmono abhāv kare tyāre kevaḷagnān thāy chhe ne? uttaraḥ– bhāī, karmano nāsh to karmanā kāraṇe karmamān (paramāṇumān) thāy chhe, teno kartā-hartā ātmā nathī; jaḍakarmano abhāv karavo te ātmānā adhikāranī vāt nathī. ahā! ātmā karmathī to judo chhe, ne karmane ādhīn thayel vikārathī paṇ judo chhe. ahā! āvā nij shuddhātmānā āshraye temān ja pūrṇa sthit thavāthī kevaḷagnān ādi pragaṭ thāy chhe. atyāre to shuddha chaitanyamūrti ātmāne chhoḍīne karmano ne rāgano mahimā chālyo chhe, paṇ e to viparītatā chhe. samajāṇun kāī...?
pravachanasār gāthā 16mān kahyun chhe ke-ātmā pote ja kartā, karma, karaṇ, sampradān, apādān, ane adhikaraṇarūp thaīne paryāyamān kevaḷagnānādirūpe svayambhū pragaṭ thāy chhe; māṭe jīvo bahāranī sāmagrī shodhavā nāhak vyagra shā sāru thāy chhe? svabhāvano āshray karatān andar shaktirūpe chhe te svayamev paryāyamān pragaṭ thāy chhe, temān bāhya sāmagrīnī koī garaj hotī nathī. vaḷī tyān ek dravyaghāti ane ek bhāvaghāti-ek ghātikarmanā be prakār kahyā chhe. pote ja rāgamān aṭavāyo chhe te bhāvaghātikarma chhe, ne te jīvano ghāt kare chhe, temān dravyakarma nimitta ho, paṇ te jīvanī dashāno ghāt kare chhe em nathī; dravyaghāti karma nimittamātra ja chhe.
prashnaḥ– bhagavānane dīnadayāḷ kahe chhe te shun chhe? uttaraḥ– bhagavān dīnadayāḷ chhe-eṭale ke paryāyanī pāmaratā-dīnatā hatī tene toḍīne sva-āshraye bhagavān potānī prabhutā pragaṭ karīne pote ja dīnadayāḷ thayā chhe. koī bījānī dayā kare chhe māṭe dīnadayāḷ em nahi; bījānī dayā karavānun to ātmānun sāmarthya ja nathī, paṇ bhagavāne potānī dīnatā dūr karī pūrṇa prabhutā pragaṭ karī chhe to temane dīnadayāḷ kahe chhe. pratyek ātmā ā rīte ja dīnadayāḷ thāy chhe.
ahāhā...! shuddha chaitanyasvarūpanī shaktine vyakta karavāno upāy te chaitanyasvarūpamān antar-ekāgra thavun te ja chhe. kevaḷagnānano shuddha prakāsh pragaṭ thāy tey antar-ekāgratānī pūrṇatā thatān thāy chhe. ahā! āvun kevaḷagnān shuddha prakāshanī atishayatāne līdhe, kahe chhe, suprabhāt samān chhe. kaḷash ṭīkākār shrī rājamalajīe samyagdarshan-samyaggnānane suprabhāt kahyun chhe; kemake temān darshan mohano nāsh thaīne samyaggnānano jājvalyamān sūrya uge chhe. ām samyaggnān ne pūrṇa kevaḷagnān suprabhāt samān chhe.
vaḷī kahe chhe- ‘आनन्द–सुस्थित–सदा–अस्खलित–एक–रूपः’ ānandamān susthit evun jenun sadā askhalit ek rūp chhe... evo ā ātmā uday pāme chhe.
ahāhā...! pūrṇānandano nāth ānandaghan prabhu andar pote chhe eno paryāyamān svīkār karī temān ja līn rahe tene anant ānandanī dashā pragaṭ thāy chhe. kevī chhe ā dashā? to kahe chhe-param amr̥utamay chhe. ā indra ane indrāṇīnān