‘māṭe mokṣhano ichchhak puruṣh e ja prārthanā kare chhe ke-māro pūrṇasvabhāv ātmā mane pragaṭ thāo; bandhamokṣha- mārgamān paḍatā anya bhāvonun māre shun kām chhe?’
juo ā dharmīnī bhāvanā! mokṣhanā ichchhuk dharmī puruṣho nirantar paramātmapadanī-pūrṇasvabhāvanī prāptirūp siddhapadanī ja bhāvanā bhāve chhe; emane bījī koī ichchhā hotī nathī. temane bandhamokṣhamārgamān paḍatā je anya bhāvo tenāthī prayojan nathī. vratādi vikalpo ne tenā phaḷamān prāpta thatān indrādi pado-enāthī dharmīne prayojan nathī. dharmīnī draṣhṭi pūrṇa dravyasvabhāv par hoy chhe, ane pūrṇanī prāptinī ja tene bhāvanā hoy chhe. dharmīnī antaradashā alaukik hoy chhe, laukik padomān te rāchatā nathī. āvī vāt chhe.
‘joke nayo vaḍe ātmā sadhāy chhe topaṇ jo nayo par ja draṣhṭi rahe to nayomān to paraspar virodh paṇ chhe, māṭe hun nayone avirodh karīne arthāt nayono virodh maṭāḍīne ātmāne anubhavun chhun’-evā arthanun kāvya kahe chheḥ-
सद्यः प्रणश्यति नयेक्षणखण्डयमानः।
मेकान्तशान्तमचलं चिदहं महोऽस्मि।। २७०।।
shlokārthaḥ– [चित्र–आत्मशक्ति–समुदायमयः अयम् आत्मा] anek prakāranī nij shaktionā samudāyamay आ आत्मा [नय–ईक्षण–खण्डयमानः] nayonī draṣhṭithī khaṇḍakhaṇḍarūp karavāmān āvatān [सद्यः] tatkāḷ [प्रणश्यति] nāsh pāme chhe; [तस्मात्] māṭe hun em anubhavun chhun ke– [अनिराकृत–खण्डम् अखण्डम्] jemānthī khaṇḍone nirākr̥ut karavāmān āvyā nathī chhatān je akhaṇḍ chhe, [एकम्] ek chhe, [एकान्त–शान्तम्] ekānt shānt chhe (arthāt jemān karmanā udayano lesh paṇ nathī evā atyant shānt bhāvamay chhe) ane [अचलम्] achaḷ chhe (arthāt karmanā udayathī chaḷāvyun chaḷatun nathī) evun [चिद् महः अहम् अस्मि] chaitanyamātra tej hun chhun.
bhāvārthaḥ– ātmāmān anek shaktio chhe ane ek ek shaktino grāhak ek ek nay chhe; māṭe jo nayonī ekānt draṣhṭithī jovāmān āve to ātmānā khaṇḍ khaṇḍ thaīne teno nāsh thaī jāy. ām hovāthī syādvādī, nayono virodh maṭāḍīne chaitanyamātra vastune anekashaktisamūharūp, sāmānyavisheṣhasvarūp, sarvashaktimay ekagnānamātra anubhave chhe. evun ja vastunun svarūp chhe, emān virodh nathī. 270.
‘चित्र–आत्मशक्ति–समुदायमयः अयम् आत्मा’ anek prakāranī nij shaktionā samudāyamay ā ātmā ‘नय–ईक्षण–खण्डयमानः’ nayonī draṣhṭithī khaṇḍakhaṇḍarūp karavāmān āvatān ‘सद्यः’ tatkāḷ ‘प्रणश्यति’ nāsh pāme chhe;...
ahāhā...! anant shaktionā samudāyamay bhagavān ātmā chhe. bhagavān ātmā jīvatva, chiti, dr̥ushi, gnān, sukh, vīrya, prabhutva, vibhutva, sarvagnatva, sarvadarshitva ādi anant guṇanā samudāyamay akhaṇḍ ek chaitanyavastu chhe. samayasāramān 47 shaktionun āchārya bhagavāne varṇan karyun chhe, paṇ ātmā chhe anant guṇanā samudāyamay vastu.
ahāhā...! ā to alaukik amr̥utabharyā kalasho chhe bhāī! jene sansāranun duḥkh maṭāḍī anākuḷ ānandamān rahevun chhe enā māṭe ā alaukik vāt chhe. vādavivād karī bījāne harāvavā chhe enā māṭe ā vāt nathī. yogasāramān āve chhe ne ke-