246ḥ pravachan ratnākar bhāg-11
ahāhā...! sansāramān chāre gati duḥkharūp chhe. svargamān dev paṇ duḥkhī chhe, ane manuṣhyamān karoḍapati, abajopati ne moṭā moṭā rājā-chakravartī paṇ duḥkhī chhe. sansār eṭale ja duḥkh bāpu! ahā! āvā duḥkhamay sansārathī chhuṭavun hoy enā māṭe ā vāt chhe. samajāy chhe kāī...? ahā! digambar santonī kathanīmān apār uṇḍāṇ bharyun hoy chhe.
ahāhā...! bhagavān! tun koṇ chho? to kahe chhe-anant guṇaratnākar-chaitanyaratnākar-gnān ane ānandano sāgar prabhu tun chho. hun āvo chhun em hā to pāḍ, hā pāḍe to hālat thashe. bākī hā pāḍe toy āvo chho. ne nā pāḍe toy āvo chho.
ahā! āvā ātmāne, kahe chhe, nayonī draṣhṭithī khaṇḍakhaṇḍ karavāmān āvatān tatkāḷ nāsh pāme chhe. eṭale shun? ke tenā ek ek dharmane ek ek nayathī lakṣhamān letān ākho ātmā khaṇḍakhaṇḍ thaī jāy chhe. ek abhed svarūpane nay-dharmathī jotān vā guṇabhedathī jotān abhedano nāsh thaī jāy chhe, arthāt abhed draṣhṭimān āvato nathī. lyo, have jyān āvun chhe tyān vrat, tap, bhakti, pūjā ityādinā shubharāgathī dharma thāy e kayān rahyun?
juo, agnānīne potānī chaitanyavastu gāyab chhe. tenī prāpti kem thāy tenī ā vāt chhe. to kahe chhe- ātmā vastue abhed ek chhe, temān anant guṇ chhe, paṇ anant guṇamay vastu abhed ek chhe. ahā! āvā ātmāne ek ek nayathī jotān ātmavastu ākhī khaṇḍakhaṇḍ thaī jāy chhe, arthāt pūrṇa ātmavastu draṣhṭimānthī khovāī jāy chhe, gnān ane draṣhṭimān ātmavastunī prāpti thatī nathī. ahāhā...! ek ek nayathī jotān ek ek nay-dharma upasī āve chhe, tatsambandhī vikalpa uṭhe chhe, paṇ akhaṇḍ abhed vastu lakṣhamān āvatī nathī. ātmāne bhedathī jyān draṣhṭimān levā jāy chhe tyān bhed-vikalpa uṭhe chhe, paṇ abhed lakṣhamān āvato nathī, eṭale draṣhṭimān te kṣhaṇe te gūm thaī jāy chhe. ahāhā...! parathī ne rāgathī ātmānī prāpti thavānun to dūr raho, ahīn kahe chhe-ātmāne tenā ek ek guṇathī jovā jatān tenī prāpti thatī nathī. ahāhā...! shun kaḷash chhe! gajabanī vāt bhāī!
kahe chhe-bījī vāt (nimittathī ne vyavahārathī thāy e vāt) to tun javā de, jāṇavā lāyak je gney chhe evo tāro akhaṇḍ ek ātmapadārtha tene jāṇavāmān, temān rahelī anant shaktione bhed pāḍīne jovā jatān, kahe chhe, ekarūp ātmapadārtha draṣhṭimān āvato nathī, parantu vikalpa uṭhe chhe, ā rīte ātmapadārtha shraddhā-gnānamān nāsh pāme chhe; arthāt bhagavān gnāyakanun yathārtha gnān-shraddhān uday pāmatun nathī. shubharāgathī-vyavahārathī ne nimittathī dharma thāy e to ekakor kāḍhī nākhyun, kemake e to ātmānā astitvamān ja nathī, bhinna chīj chhe. ā to enāmān je chhe enī vāt chhe. bhāī, tārā tattvamān anant guṇ chhe, te hotān ek ekane bhed pāḍīne lakṣhamān letān vikalpa utpanna thāy chhe, abhed ekarūp dravyanī draṣhṭi thatī nathī. āvo mārag chhe. gnān ane draṣhṭino dor abhed ek dravya par hovo joīe. vyavahār ho, paṇ enī antardraṣhṭimān kāī ja kimmat nathī.
āvo mārag to saraḷ chhe bāpu! paṇ ene je rīte chhe te rīte niḥsandeh besavo joīe. are, loko to nimitta ne vyavahāramān aṭakayā chhe, paṇ e mārga nathī, kemake nimitta ne vyavahār ātmānī chīj ja nathī. āvī vastusthiti chhe.
have āchāryadev potānī vāt kare chhe. kahe chhe- ‘तस्मात्’ māṭe hun em anubhavun chhun ke- ‘अनिराकृत–खण्डम् अखण्डम्’ jemānthī khaṇḍone nirākr̥ut karavāmān āvyānathī chhatān je akhaṇḍ chhe, ‘एकम्’ ek chhe, ‘एकान्त शान्तम्’ ekānt shānt chhe (arthāt jemān karmanā udayano lesh paṇ nathī evā atyant shānt bhāvamay chhe) ane ‘अचलम्’ achaḷ chhe (arthāt karmanā udayathī chaḷāvyun chaḷatun nathī) evun ‘चिद् महः अहम् अस्मि’ chaitanyamātra tej hun chhun.
joyun? ātmāmānthī bhedone nirākr̥ut arthāt radabātal nathī karyā, bahiṣhkr̥ut nathī karyā, ātmāmān anant guṇ chhe kharā, tathāpi bhagavān ātmā akhaṇḍ ek gnāyak vastu chhe, ne e akhaṇḍanī draṣhṭi karavāthī ātmānī prāpti thāy chhe, bhedanī draṣhṭithī nahi; bhedanī draṣhṭithī to vikalpa uṭhe chhe, nirvikalpatā thatī nathī. ahāhā...! anant guṇanun ekarūp ātmā -āvun ātmasvarūp sarvagna sivāy koṇ kahe? bījāo to matikalpanāthī kahe chhe, paṇ te satya nathī, mithyā chhe.
ahāhā...! āvī ātmavastu ekānt shānt chhe, sarvathā shānt chhe. shānt... shānt... shāntasvarūp ja ātmā chhe em, kahe chhe, ame anubhavīe chhīe. ahāhā...! draṣhṭino viṣhayabhūt ātmā akhaṇḍ abhed chhe, ek chhe ne ekānt