shānt chhe; jemān vikalpano kolāhal ne karmanā udayano lesh paṇ nathī evo atyant shānt bhāvamay prabhu ātmā chhe.
ahāhā...! anekānt svarūp bhagavān ātmā ekānt shānt bhāvamay chhe, pūrṇa shānt chhe. vaḷī te achaḷ chhe. karmanā udayathī kadīy chaḷe nahi evo trikāḷ achaḷ chhe. ahāhā...! kahe chhe-sadāy achaḷ chhe evun chaitanyamātra tej hun chhun. lyo, āvā ātmāne draṣhṭimān levo tenun nām samyagdarshan chhe. samajāṇun kāī...? āvo mārag bhāī! ātmā jinasvarūp ja chhe. jin ane jinavaramān kāī ja pher nathī.
‘ātmāmān anek shaktio chhe ane ek ek shaktino grāhak ek ek nay chhe; māṭe jo nayonī ekānt draṣhṭithī jovāmān āve to ātmānā khaṇḍakhaṇḍ thaīne teno nāsh thaī jāy.’
joyun? kahe chhe-ek ek nayathī ek ek shaktine jovāmān āve to ātmānā khaṇḍakhaṇḍ thaīne teno nāsh thaī jāy; arthāt akhaṇḍ dravya-vastu gnānamān āve nahi.
ahīn koī kahe ke-ātmā khaṇḍakhaṇḍ kayānthī thāy? kemake shāstramān āve chhe ke-न छिदन्ति, न भिदन्ति.
bhāī! ahīn kaī apekṣhāthī vāt chhe te samajavī joīe. vastu to akhaṇḍ ja chhe, paṇ ek ek guṇane lakṣhamān letān ātmā anek khaṇḍakhaṇḍarūp bhāsashe, akhaṇḍarūp nahi bhāse em eno artha chhe. em to ātmā anādianant trikāḷ avināshī chhe, paṇ ek ek bhedane lakṣha karī grahaṇ karatān khaṇḍakhaṇḍ thaīne teno nāsh thaī jāy chhe. have āno artha shun? e ja ke potānī hayātīmān akhaṇḍ-ekapaṇun bhāsyun nahi, ane khaṇḍakhaṇḍapaṇun bhāsyun to te akhaṇḍapaṇānī nāsti chhe. samajāṇun kāī...? gnānamān akhaṇḍapaṇun bhāsyun nahi to akhaṇḍapaṇun kayān rahyun? akhaṇḍ to chhe, paṇ enā gnānamān akhaṇḍanī nāsti thaī.
have kahe chhe-‘ām hovāthī syādvādī, nayono virodh maṭāḍīne chaitanyamātra vastune anekashaktisamūharūp, sāmānya-visheṣhasvarūp, sarvashaktimay ekagnānamātra anubhave chhe. evun ja vastunun svarūp chhe, emān virodh nathī.’
vastumān nitya, anitya; ek, anek ityādi dharmo chhe, tathā sāmānya dravyasvarūpathī ekarūp ane visheṣh apekṣhā bhedarūp em vastu chhe, tathāpi (ā rīte vastune pratham jāṇīne) vastune sarvashaktimay abhed ek gnānamātra anubhave chhe tenun nām samyagdarshan ne samyaggnān chhe. hun ek chaitanyamātra vastu chhun evī draṣhṭi karīne vastumān ekāgra thaī pariṇamavun enun nām dharma chhe; enun nām ātmānī svīkr̥uti ne oḷakhāṇ chhe, ne e ja svānubhav chhe. āvun ja vastusvarūp chhe, syādvādīne emān virodh nathī; virodhanun nirākaraṇ chhe.
have, gnānī akhaṇḍ ātmāno āvo anubhav kare chhe em āchāryadev gadyamān kahe chheḥ
‘न द्रव्येण खण्डयामि, न क्षेत्रेण खण्डयामि, न कालेन खण्डयामि, न भावेन खण्डयामि; सुविशुध्द एको ज्ञानमात्रो भावोऽस्मि’
‘(gnānī shuddhanayanun ālamban laī em anubhave chhe keḥ) hun mane arthāt mārā shuddhatmasvarūpane nathī dravyathī khaṇḍato (-khaṇḍit karato), nathī kṣhetrathī khaṇḍato, nathī kāḷathī khaṇḍato, nathī bhāvathī khaṇḍato; suvishuddha ek gnānamātra bhāv chhun.’
‘shuddhanayanun ālamban laī’-eṭale shun? ke shuddhanayanā viṣhayabhūt abhed ek shuddha chaitanyamātra nij vastunun ālamban laī gnānī em anubhave chhe ke-dravya-kṣhetra-kāḷ-bhāvathī hun mane khaṇḍato nathī. dravyathī judo, kṣhetrathī judo, kāḷathī judo ne bhāvathī judo-em hun mane khaṇḍakhaṇḍarūp anubhavato nathī. dravyamān dravya-kṣhetra-kāḷ-bhāv-badhun ja abhedapaṇe samāy chhe evo hun potāne akhaṇḍ anubhavun chhun. dravyathī shun, kṣhetrathī shun, kāḷathī shun, bhāvathī shun-hun to ākhī akhaṇḍ ek ja vastune anubhavun chhun. vastumān enun dravya, enun kṣhetra, eno kāḷ (-avasthā) ane enā bhāv (guṇ) judā judā chhe em chhe ja nahi.
kaḷash ṭīkāmān kerīnun draṣhṭānt āpyun chhe ne? jevī rīte kerīmān koī ansh resā chhe, koī ansh photarun chhe, koī ansh goṭalī chhe tathā koī ansh mīṭhāsharūpe chhe-e chāre ansh judejudā chhe, em ek jīvavastumān koī ansh jīvadravya chhe, koī ansh jīvakṣhetra chhe, koī ansh jīvakāḷ chhe, ane koī ansh jīvabhāv chhe-em chār judejudā nathī. e to ek